LEIDSCH
DAGBLAD
Ï94i
22 Juni
Speer over geheime Duitsche wapens
Gebrek aan voorlichting
Noordwijk geeft gezondheid terug
Het sanatorium in Sole Mio
Met een enkel woord
1946
«Dit is geen oogenblik om te mora-
„liseeren over de dwaasheden van
landen en regeeringen, die hebben
„toegestaan, dat zij zelf één voor
„één neergeveld konden worden.
i „waar z|j door vereende actie zlch-
„zelf en de wereld voor deze cata-
„strofe hadden kunnen vrijwaren".
Toen Churchill deze woorden bezigde
bi| het uitbreken van den Duitsch-Rus-
slschen strild op 22 Juni 1941, zal wel
haast niemand hebben vermoed, dat wat
toen klonk als een allerwege geaccep
teerde waarheid, reeds vijf jaar nadien,
hoewel zoo ondubbelzinnig bevestigd door
de resultaten, herhaald zou kunnen en
moeten worden als laatste dringend be
roep op gezond verstand ter voorkoming
van hernieuwde razernij.
Vfjf Jaar ls het thans geleden, dat de
edel-germanen ln botte machtswellust do
grensboomen van de door tweezijdig on
recht getrokken demarcatielijn door Po
len omverwierpen om ln een veldtocht
van twee seizoenen op te rukken tot de
OostelUke grenzen van Europa. Op het
moment, dat zll zich ln dit fataal geble
ken avontuur stortten, waarin zij de
tweedracht hunner tegenstanders tot mi
litaire eendracht en eigen ondergang
smeedden, was de nieuwe tegenstander
Rusland wellicht noodgedwongen door
onparaatheld. maar niet te rechtvaardi
gen verbonden met de machten van
het kwade. Anders dan Engeland, maar
gelijk welhaast alle andere landen ter
wereld, had het gewacht tot dit kwaad
zich ook aan eigen materieel bezit ver
greep. de waarschuwende stem van ziln
lateren bondgenoot ln het Westen ten
spilt.
Van dit moment af scheen het inzicht
baan te breken, dat het hoogste men-
Bcheiyke. de nationale en lndlvidueele
goed, de vrijheid, en de duurste mensche-
lllke plicht, eerbied voor de rechten van
den ander, geen grenzen kennen, en dat
dit ook nationale goed en deze ook na
tionale plicht worden aangetast, wanneer
zij ergens ter wereld worden miskend. zy
gaan boven verschillen in vorm van
idealen en Interpretatie van recht uit.
Het was uit deze overtuiging dat Chur
chill tevens constateerde, dat de groote
verschillen ln opvatting omtrent de con
sequenties van die menschelijke rech
ten en plichten tusschen de Westersche
democratie en het Oostelijke ocmmunls-
me niet tellen, wanneer hun uiteindelijke
bestaan en hun verwezenlijking in het
geding ziln. Over die verschillen heen
reikten Oost en West elkaar de hand om
ln de Jaren nadien te bewijzen, dat een
dracht vermag wat tweedracht nimmer
tot stand kon brengen, en dat dit kan
zonder eigen Inzicht en overtuiging te
offeren aan een kleurloos en levenloos
compromis.
En dan te zien dat deze dure les geen
leering bracht!
Ongeveer een Jaar geleden droeg deze
eendracht rijke vruchten, die de volken
aller vrije landen wisten te genieten ln
de verwachting, dat de herboren vrilheld
ook metterdaad mocht rusten op gezond
verstand, eerbied en verdraagzaamheid.
Het zijn Juist deze elementen, waaraan
onze huidige samenleving zulk een ont
stellend gebrek toont; waér ls het besef,
dat met het Ineenstorten van Dultsch-
land en Japan slechts de Instrumenten,
de figuraties hoogstens, verdwenen,
waarvan het onrecht zich bediende? De
wezenlijke vijanden, machtsmisbruik,
rechtsverkrachting en onderdrukking van
den menschelllken geest, ziln gebleven
wat zti waren: de machtigste en drei-
gendste vllanden van het menschelllk
welziln.
Verloren schijnt het Inzicht, dat eens
gezindheid te laat komt als het zich
vormt tegen materieel onrecht. Is dan
niet mogelijk, wat voor vlif Jaren te reali-
seeren bleek: een vereende actie van alle
volken en regeeringen om zichzelf en de
wereld voor een definitieve catastrofe te
vrijwaren. Vilf harde jaren toonden dat
dit te verwezenlijken ls. zonder.,offer van
eigen Interpretatie van vrijheid en recht.
Moet dan nu deze wereld wederom en
dan voorgoed ten offer vallen aan ver
woesting en barbarij, omdat eigen recht
en vermeend belang uitgaan boven uni
verseel goed en geen grenzen kennende
plicht? Moet dan nu een atoombom het
geweten treffen voor wil weten, dat het
geweten geschonden is, reeds nu, en die
per dan eenig materieel wapen ook kan
treffen?
Wil willen niet gelooven. dat de mll-
lioenen getergden van dezen oorlog dien
lijdensweg opnieuw zouden aanvaarden:
zil zullen den eenigen weg vinden uit
dien blinden chaos: verdraagzaamheid.
Met dit begrip niet slechts op de teng,
maar in het hart. kan de wereld de vei
ligheid vinden, die noodig ls. cm ieder
individu of volk naar eigen inzicht in
staat te stellen het recht te hanteeren
met een diepgewortelde eerbied voor het
recht van den ander om desgelijks te
doen.
Het ls tragisch, dat de herdenking van
vandaag aanleiding geeft, neen dwingt
tot dit droef nadenken.
85ste Jaargang
ZATERDAG 22 JUNI 1946
No. 25810
Waarnemend Directeur. A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
TeL Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 Giro no.: 57055
Duitschland was achter.
De Amerlkaansche aanklager, Robert
Jackson, heeft te Neurenberg het kruis
verhoor van Speer geopend. Speer was
het met hem er over eens dat de concen.
tratlekampen „een slechte reputatie" had
den. Ook stemde hij erin toe. dat hy
richtlijnen uitgegeven had. waarin hij het
sturen van ..leegloopers" naar kampen
aanbeval.
Hij bevestigde, dat hy geen aandacht
geschonken had aan de wettigheid der be
velen van Hitier tot het verkrijgen van
buitenlandschc arbeidskrachten.
HIJ wenschte arbeidskrachten en vroeg
zich niet af, of zij rechtmatig of onrecht
matig verkregen waren.
Jackson gewaagde van een Nazi-experi
ment, waarbij 20.000 Joden „zonder de
moeite van doodschieten, verbranden of
vergassen" m een dorp buiten het con
centratiekamp van Auschwitz vernietigd
werden. Hlerby werden zij op zoodanige
manier vernietigd, dat er geen spoor werd
nagelaten, zoo zelde Jackson. Speer ver
klaarde niets van het experiment af te
weten. „Indien wy een dergelijk wapen
bezeten hadden, zou ik er van geweten
hebben." zelde Speer
Jackson vroeg daarop: „De Duitsche
berichten over een nieuw geheim wapen
waren dus sterk overdreven, teneinde het
Duitsche volk ln den oorlog te houden?"
Speer: „Dat was het geval ln de elnd-
pbasen van den oorlog. Drie Duitsche fa
brieken werkten tot eind 1944 op volle
kracht aan de productie van 2 nieuwe
gifgassen, waartegen geen gasmasker be
stand zou zijn geweest." Speer zelde, dat
er proeven mede gedaan waren, waarby
een verschrlkkeiyke uitwerking" werd
geconstateerd. In den herfst van 1944,"
aldus Speer, „wilden Goebbels en Ley den
oorlog „coute que coute" voortzetten,
terwijl zij het gebruik van twee nieuwe
gassen bespraken. In October 1944 heb ik
er bij Hitler op aangedrongen de vervaar
diging van het gas stop te zetten, omdat
eenlge zyner bestanddeelen voor de vlieg-
tulgproductle noodig waren Hitier stond
er echter op. dat de productie van gas
voortgezet werd Ik wist de productie
echter te besnoeien. In militaire kringen
was men gekant tegen den gifgasoorlog
die zy als „waanzinnig" beschouwden. Zy
wisten immers, dat door de geallieerde
overmacht in dc lucht de Ehiltsche ste
den het ergst te ïyden zouden hebben,
Duitschland was één of twee Jaar achter
ln de onderzoekingen op het gebied der
atoomenergie. Er werden experimenten
ondernomen, maar 2 vooraanstaande ex
perts zijn naar Amerika gegaan, wy had
den het niet ver gebracht en veel van
tegenslagen te lijden"
Speer zelde voorts, dat hy het Hitier
kwalijk nam, honderden V-2*s naar En
geland afgeschoten te hebben, toen do
oorlog verloren was. De vervaardiging was
kostbaar en in verhouding tot de uit
werking der raketten niet gerechtvaar
digd. Voor iedere raket zou men een
Jager hebben kunnen vervaardigen," al
dus Speer.
De atoomproef van Bikini.
De eerste van de drie atoombomexplo
sies od Et Atol Bikini ln den Stillen
Oseaan zal op 1 Juli op een nader vast
te stellen uur plaats vinden. De tweede
explosie zal ln den loop van Augustus
plaats vinden en de derde in 1947. Een
atoombom van het type. dat op Nagasaki
ls neergelaten zal afgeworpen worden van
een hoogte van 9000 meter.
VERDRAG TEGEN JAPAN.
Het Amerlkaansche departement van
buitenlandsohe zaken deelt mede, dat de
Amertkaansche regeering Engeland, de
sovjet-unie en China heeft voorgesteld
voor 25 Jaar een verdrag te sluiten, dat er
op gericht is te verhinderen, dat Japan
een bedreiging voor den vrede wordt. Een
ontwerpverdrag volgens beginselen, die
overeenkomen met die. welke ln April wer
den voorgesteld voor het ontwapenen en
demliltarlseeren van Duitschland, ls aan
deze regeeringen overhandigd.
De historische vlag van Garibaldi, de groote Italiaansche vryheidsstryder in
den tijd van 1848, maakte een glorieuze rentrée by de Jongste ontwikkelin
gen in Italië. Leden van het „Garlbal dl-legioen" voeren de vlag mee by een
demonstratie in Rome.
T"
Brieven uit Indië
(Eigen correspondentie)
Dltmaai wil ik iets schryven over wat
wy hier ln Indlë denken over de voor
lichting, die Jullie m Holland krygen
over de gebeurtenissen hier.
Van tyd tot tijd ontvangen wy pakjes
kranten en tydschrlften uit het Vader
land en afgezien van de groote ergernis,
die ontstaat by het lezen van de berich
ten over de stakingsziekte waar Neder
land blijkbaar mee besmet ls. vraag ik
me af. waar men in sommige bladen de
waanzin vandaan haalt, die over Indlë
ten beste wordt gegeven.
Aan een goede voorlichting over Indlë
ontbrak het in Nederland reeds voor den
oorlog. Van regeeringswege is dit tijdens
den oorlog verschillende malen erkend.
Inplaats dat men thans, nu voorlichting
dringender dan ooit noodig is, de zaak
krachtig heeft aangepakt en direct met
feiten voor den dag ls gekomen, heeft
men alles maar rustig op zyn beloop
gelaten en het Nederlandsche publiek
moet het nu, op een oogenblik, dat het
er juist zoo op aankomt, maar doen met
de berichten, die zy onvangt van parti-
oulleren, zooals evacueerenden enz. Dat
deze particulieren nooit een algemeen
beeld van den toestand kunnen geven,
doch zich moeten bepalen tot het zoo
goed mogelijk weergeven van den toe
stand ln dat deel van Indlë. waar zij de
oorlogsjaren doorbrachten, spreekt van
zelf.
Ik ben er heilig van overtuigd, dat
velen by Jullie den „vrljhelüsstryd" van
de Inheemschen hier op Java precies
eender beschouwen als den strijd. dlenzy
gestreden hebben tegen de Duitschers. De
Inheemschen nemen nu ln hun gedach
ten onze plaatsen in en wij die van de
Moffen. De werkelijkheid is echter iets
anders! Of dacht je dat ik hier anders
nog zou zitten?
Hoe het hier wél is. heb ik zelf moeten
ontdekken en lk schrijf mijn ervaringen
aan zooveel mogelijk Hollanders Natuur
lijk ls dat het julst-e systeem niet. Het
ls de taak der regeering Het ls haar
plicht Jullie te vertellen hoe de zaken cr
nier voor staan.
Ik heb hier toevallig het te Semarang
verschijnende dagblad „Het Midden" van
27 Mel J1. voor me liggen en lees daarin,
dat ln Mldden-Java door de republlkein-
sche Militaire Politie ls afgekondigd
een reproductie van de afkondiging wordt
ln „Het Midden" afgedrukt dat het
aan. bezitters van radiotoestellen verbo
den is te luisteren naar uitzendingen
van de (Hollandsche) radio te Bandoeng!
De afkondiging eindigt met de leus Mer-
deka (Vryheld). Dat riekt naar de as,
zaliger nagedachtenis En zoo zijn er tal
rijke feiten, waaruit blilkt dat het Ja-
vaansche Volk onderdrukt *n geterrori
seerd wordt Ik denk b.v aan het ron
selen van inlanders voor frontdienst, zoo-
als dat ln de republiek gebeurt. Al dat
schoons vindt plaats onder de leus Mer-
deka. Merdeka voor de militaire politie
of andere met een zekere macht bekleede
instanties. Merdeka om dc merdekea van
anderen te beknotten-
Kijk, dat men in Nederland niets wil
weten van een onderdrukking van de In
landers, is vanzelfsprekend. Maar dat men
in Holland denkt, dat die onderdrukking
komt van Hollandsohe zijde ls een cata
strofaal misverstand, dat uitsluitend te
wyten ls aan het totaal ontbreken van
voorlichting De regeering treft hier een
zware schuld. Het gevolg ls, dat de meeste
Nederlanders, onkundig als zij worden ge
houden, een totaal verkeerde houding
aannemen Indlë, het Inheemsche volk en
Holland zyn daar de slachtoffers van.
En wij hier moeten maar zien hoe we het
klaren zonder den normalen steun uit
het Vaderland. Of dacht Je soms, dat het
leuk is om zoo af en toe een steek van Je
eigen menschen in den rug te krygen.
Dacht Je, dat het prettig ls om in het
republikelnsche dagblad ..Het Nieuws
blad" van 23 Mel Ji. to lezen, dat het
„Parool" schrijft: „Ondanks Brit en Hol
lander hebben Sjahrlr en z|jn aanhangeft
de gemoederen gekalmeerd, de activisten
tot activiteit ln andere richting bewogen,
dc terroristen geïsoleerd en zelfs menige
bittere pil geslikt van Brit en vooral van
den Nederlander ln DJakatra. omdat zij
een periode van vreedzame ontwikkeling
willen Inluiden Maar als men dezen
vredeswil voor zwakheid aanziet en de
vredesactie het Gezagsbataljon gaat
verstoren, dan zal men als steeds te
Jhr. De Geer verhoord.
Commissaris J. L. Posthuma en hoofd
inspecteur J. H. Heljlnk, die een onder
zoek instelden in de zaak van Jhr. mr.
D. J. de Geer, hebben dezer dagen den
oud-minister-president een langdurig
verhoor afgenomen, aldus „Trouw".
Gedurende verscheidene uren hebben
de beide politleohefs met Jhr. De Geer
gesproken over zyn vertrek uit Engeland
naar Nederland ln den bezettlngstyd.
Jhr. De Geer heeft uitvoerig antwoord
gegeven op de talryke vragen die hem
werden gesteld. Veelvuldig verwees hy
ook naar zijn brochure „Morgenrood".
„Een voorlooplge correctie" en „Verant
woording".
Het onderzoek dat nog geruimen tyd
zal duren, zal zich ook tot het buiten
land uitstrekken, terwyi ook de minis
ters. die tijdens het vertrek van Jhr. De
Geer ln het kabinet .zitting hadden, zul
len worden verhoord
iaat natuuriyk merken, dat een oproep
tot oorlog van deze Viedes-regeerlng
(want dat ls de regeering SJahrlr-SJarl-
foedln) heel wat anders zal beteekenen,
dan alles wat men tot dusver aan tegen
stand heeft ontmoet".
„Het Parool" heeft deze woorden, die
door de extremisten natuuriyk gretig voor
hun propaganda worden gebruikt, stellig
niet met een kwade bedoeling afgedrukt,
doch wej demonstreert dit dagblad er
mede, dat het van den toestand hier geen
flauw benul heeft.
Gebrek aan Voorlichting! Schuldige: de
regeering!
P.
Een Duitsche waarschuwing.
Kurt Schumacher, de leider van de
sociaal-democratische party ln de Weste
lijke zones en waarschljniyk Dultsohlanda
meest populaire woordvoerder voor Inter
nationale zaken, vertelde aan een menigte
van 20.000 Beriyners dat de geallieerden
„ons of snel en pynloos moeten laten
sterven of ons de mogeiykheld om to
leven moeten geven".
In een van de meest crltische aanval
len die op de na-oorlogsche politiek der
geallieerden ondernomen zijn, zelde Schu
macher „heden spreken de menschen over
democratie en passsen methodes toe die
ons herinneren aan de vorige eeuw of de
methodes van den kolonialen oorlog.
Duitschland zal of zyn exporthandel te
rugkrijgen of de menschen zullen sterven".
Schumacher sprak rechter op den man
af dan eenig ander Dultsch politicus tij
dens de bezetting heeft durven doen „Ik
waag te zeggen dat zich by de overwin
nende mogendheden een velllgheidszlekte
heeft ontwikkeld. Dat kan aan alle gren
zen van het „Reldh" geconstateerd worden
en ook by alle Industrleele maatregelen".
En hij vervolgde „we willen alles of niets",
toen hi| verzocht om algeheele nakoming
van de voorwaarden van Potsdam.
„Het Duitsche volk kan niet voor altijd
voor de daden van de Nazis verantwoorde
lijk worden gesteld. Wanneer za] het
Duitsche volk vrij zijn, nu er geen gevaar
meer bestaat van de zijde van militarisme
en natloaal-soclallsme en nu dat onze in
dustrie volkomen vernietigd Is", zelde de
spreker die het grootste deel van Hitiers
regime in concentratiekampen heeft door
gebracht en hy waarschuwde „een Chi-
neesche muur wordt door Duitschland ge
bouwd die ten eerste antl-Dultsch, ten
tweede anti-Europeesch en ten derde antl-
Russisch ls". Tenslotte zelde Schumacher
een beroep te doen op het economisch ge
zond verstand van de wereld. „We willen
de geallieerden zeggen, dat de laatste mi
nuten zyn gekomen waarin de fundeering
voor een nieuwe wereld kan worden ge
legd".
De Parijsche conferentie.
De vier ministers besteedden de gehee-
le zitting van gisteren aan de kwestie
Triest en de Italiaansch-Joegoslavlsche
grens, doch slaagden er niet ln tot over
eenstemming te komen. Nieuwe gezichts
punten deden zich niet voor en eenig
compromis leek evenmin ln zicht. He
denmiddag wordt een nieuwe inïormeele
zitting gehouden, waarby Trlëst vermoe
delijk nogmaals ter sprake komt
Byrnes was gisteravond de gast van
Molotof en Wlsjinsky en vermoedeiyk
zoruby die gelegenheid het vraagstuk
Trlëst „onder vier oogen" besproken
worden.
Van welingelichte zyde verneemt Uni
ted Press, dat de Italiaansche regeering
vermoedelijk een Informeel protest zal
indienen tegen de beslissing der vier mi
nisters ten aanzien van de Italiaansche
koloniën, waarbij Italië moet afzien van
zyn souverelnltelt. „Geen competente
Italiaansche regeering kan een vredes
verdrag accepteeren, dat haar van al
haar koloniën berooft", aldus werd ver
klaard. Italië meent aanspraak te mogen
maken op eenlge consideratie, aldus werd
verder gezegd, sinds het land, byna twee
Jaar voor het einde van den oorlog capi
tuleerde en de laatste, twintig, maanden
van den oorlog schouder iian schóuder
met de geallieerden heeft gevochten. „De
koloniën, zyn een economische noodza-
kéiykheld, nu het land genoodzaakt ls
een aanzleniyk percentage van het voed
sel en de grondstoffen te lmportecren".
De plaatsvervangers der ministers van
buitenlandsohe zaken hebben, naar van
betrouwbare zyde wordt medegedeeld, de
kwestie van den Dodecanesus behandeld,
welk onderwerp, naar men gelooft, de
ministers van buitenlandsohe zaken
vluchtig hebben beroerd. Men meent te
weten, dat Molotof meer tyd heeft ge
vraagd voor het onderzoeken der Grlek-
sche aanspraken op de eilanden.
Candidaten voor de
Eerste Kamer.
Ter provinciale griffie van Zuid-Holland
zyn ingediend de volgende lijsten van can
didaten voor de Eerste Kamer:
A.R. Partyprof. mr. A. Anema, Haar
lem; J. Schipper, Utrecht; mr. P. E.
Brlët, Lelden; prof, dr. J. Severiln, Utrecht;
mr. G. van Baren, Delft; prof. mr. A. J.
Hellema, Amsterdam; Jhr. mr. J. M. M.
van Asch van Wljck. 'sHage; J. Wilschut,
Rotterdam; dr. J W. Noteboom, 'sHage.
Staatk. Geref. Party: J. W. van Houdt,
RIJssen (O.); A. J. Schot-, Middelburg.
Partij van de Vryheid: prof. mr. A. N.
Molenaar, Wassenaar; Jhr. Ir. A. C. O van
Lidt de Jeude, 'sHage, dr. S. E. B. Ble-
rema, Usquert (Gr.), mr J. Wilkens,
's Hage; mr. K. P. van der Mandele. Rot
terdam; mr. W. H. Fockema Andreae, Rot
terdam.
Party van den Arbeid: le lyst: J. In 't
Veld. Zaandam; N. A. Donkersloot, Amster
dam; G J. van Heuven GoedharL Bus-
sum; J. le Poole, Noordwyk aan Zee; A.
Kievit, Rotterdam; A. van der Goes geb.
van der Plaats, Wasenaar
2e lijst; J van de Blieft, Bussum; J. L.
Hoogland, Sint Anna Parochie; C. Hoog
land, Sint Anna Parochie; C. Kleywegt,
Nijmegen; H. J. Hofstra; Wassenaar; G. L.
P Warburg, Groningen; F. J. GoedhaH,
Amsterdam; H. Ploeg Jr., Utrecht.
Chr. Hlst. Unie: dr J. de Zwaan. Lelden;
A. A. van Sandick. Amsterdam; mr. F. A.
Nelemans. Rotterdam; N. Koren. Schie
dam; C D. van der vyver, Rynsburg; mr.
dr. J. van Bruggen, Heemstede; mr, W. F.
Llchtenauer Rotterdam; mr. W. H. Ver
maas, Middelburg; W. Veerman, Lelden; W.
C.nosst-n, Woerden.
Communistische partijA. J. Koejemans,
Amsterdam; J. H. Hermans, Vaals; N. A.
Mourer, Groningen; J. Brandenburg, Am
sterdam: J. van Santen. Amsterdam: W.
Groeneweg, Utrecht; H J. Averink, Haar
lem; M. D. Proper, Haarlem; J. P. Schal-
ker, Amsterdam; G. van Praag, 'sHage.
Kath. Volksparty: J. A. J. Barge, Lelden;
H. A. M. T. Kolfschoten, Den Haag; Tj.
de Jong, Bolsward; H. J. Kuiper. Maartens
dijk; A. H, J. L. Flevez, Den Haag.
De nieuwsgierige inbreker.
IN HET HOL VAN DEN LEEUW
GEGREPEN.
Nieuwsgierigheid had don 46-Jarlgen
betonwerker A. W. K., een zoogenaamden
„zware Jongen". Woensdag J.l. naar het
gerechtsgebouw te Rotterdam gedreven.
Een „collega" van hem moest nameiyk
dien dag terecht staan cn hil wilde wel
eens hooren. hoeveel Jaartjes tegen dezen
man geëisoht zouden worden. Ergens
anders in het gerechtsgebouw bevond
zich op dat oogenblik een echtpaar, op
geroepen om getuigenis af tc leggen met
betrekking tot een gewapenden roofover
val. gepleegd op 3 Mei 1945, dus eenlge
dagen vóór de bevrijding, ln de Zwart
Janstraat bij den Juwelier J. L. Melaerts,
waarby voor eenlge duizenden guldens
aan goud. zilver en briljanten werd buit
gemaakt. Deze roofoverval werd gepleegd
door vier personen, die zich voordeden als
te behooren tot den Deutschen Slcher-
heitsdienst. Van deze daders kon er tot
nu toe slechts een worden gearresteerd,
nameiyk de 36-jarige automonteur T. A.
van B. die sedert 30 April j.l. ln het huls
van bewaring ls Ingesloten.
Terwijl hot echtpaar in de hal
wachtte, kwam K. de trappen af. De
vrouw slnakte een kreet en riep tegen
haar man: k|fk nu eens. daar komt
een van <lie kerels, die IndertUd 1>U
ons dien overval pleegde. Een der
ambtenaren van het O.M., die op dat
moment passeerde en den uitroep
hooide, zorgde onmiddellijk, dat K.
werd Ingerekend. K. ls Inmiddels door
drie andere getuigen als medeplich
tige aan den roofoverval herkend.
Hy houdt nu zijn „collega" Van B.
In liet huls van bewaring gezelschap
zy het natuuriyk door dc noodlge
muren van elkaar gesehelden.
PRINS BERNHARD IN ENGELAND.
Prins Bernhard ls, vergezeld van cenlgo
officieren, ln Londen aangekomen. Naar
wy vernemen ligt het ln de bedoeling,
dat hij. als inspecteur-generaal van de
K°n. Landmacht, ln de komende dagen
verschillende onderdeelen van het Neder
landsche leger, die daar la opleiding zijn,
zal inspecteeren. Zoo zal hy o.m. Maan
dag een bezoek brengen aan het kamp
in Brentwood.
WEERBERICHT.
Weinig verandering.
Do Bilt verwacht tot Zondagavond:
Meest matige wind tusschen Noord
en Noord-West. Gedeelteiyk bewolkt#
lucht, doch geen regen van beteelo#-
nls. Weinig verandering van tempe
ratuur.
VERSTANDIGE AMERIKAANSCHE
WOORDEN OVER INDIË.
Komt men ln New York tot beter Inzicht?
Onder den titel „De Indonesische vul
kaan", schrijft het toonaangevende Ame
rlkaansche blad de New-York Times ln een
hoofdartikel
Het vraagstuk betreffende den eventu-
eelen status van Nederlandsch-Indlë la
niet zoo eenvoudig als op het eerste ge
zicht zou kunnen schynen. De Indone
siërs willen hun vryheld. wy moeten toe
geven, dat zy het recht hebben om hun
eigen lot te bepalen, maar Indlë vormt
op het oogenblik slechts een geographlsche
eenheid, met een verzameling eilanden, dlo
slechts byeengehouden werden, doordat de
Nederlanders er de souvereLnltelt uitoefen
den. Indien men aan Soekarno en zyn
volgelingen onmiddellijk onvoorwaardelyke
politieke en economische controle zou
verleenen, zou dit voor de Indonesiërs heel
wat erger zD-n, dan terug te keeren tot den
vooroorlogschen status van een welwillend
bestuurde kolonie.
WEINIG HARING VOOR HET PUBLIEK.
De vakgroep detailhandel in vlsoh la
acooord gegaan met het vaststellen van.
een prijs van 10 cent voor schoonge
maakte haring. Intusschen ls er, door de
slechte weersomstandigheden, slechts ge
ringe haringtoevoer. Mede doordat er veel
haring wordt afgeleverd aan de rookeryen,
de coiiserveniabrleken e.d., ls er dienten
gevolge ln den kleinhandel vrywel geen
haring te verkrygen.
Het publiek make daar den winkelier,
die niet graag „neen" verkoopt, geen ver-
wyt van.
GROENTE NAAR DUITSCHLAND.
Met do Nederlandsche regeering zyn
contracten afgesleten voor de levering van
ruim een milUoen pond versche groente
voor het Amerikaansche leger, aldus wordt
uit Frankfort gemeld. De contracten om
vatten de aflevering van kool, wortelen,
komkommers, sla. sjalotten, andijvie
erwten en tomaten aan koelhuizen lm
Bremen, Frankfort en Mannheim gedu
rende de periode van 18 tot 30 Juni. Er
wordt onderhandeld over verdere leverin
gen voor de periode Juli/Augustus.
éls gevolg van een tusschen do
dagblaJen getroffen regeling, ter
H verzekering van een billijke papier. 5
verdeeling, venchyat ons Blad uit
hoofde van z|Jn formaat heden ln
een omvang van 4 pagina's.
(Van een onzer redacteuren).
Wie van de talloozen, die voor den oor
log ln Noordwyk eenlge weken verpozing
kwamen zoeken van een jaar stagen ar
beid, zullen zich niet het opvallende, be
slist niet bekoorlijke, maar toch zonnig
en riant gelegen „Sole Mio" herinneren!
Dit Sole Mio zal niet meer het gastvry
onderdak zijn van eertijds voor de thans
te vele badgasten. Doch waar het vroeger
basis was voor honderden om de zon op
te zoeken, daar ls het thans de plaats,
waar tientallen hopen, de zon van het
menscheiyk geluk, een gezond lichaam,
terug te vinden. Tientallen, waar hon
derden wachten.
Reeds ln 1940 deden zich de gevolgen
van den oorlog voelen op het gebied van
de volksgezondheid: speciaal de tuber
culose begon zorgen te baren. Na den
hongerwinter en de repfttrleerlng van Ne-
derianders uit Duitschland ls er slechts
één oordeel mogelijk over den omvang,
die deze plaag voor leder volk heeft be
reikt in Nederland: schrikbarend!
En wat beteekent dit? Dat al deze vele
honderden geïsoleerd moeten worden uit
het gewone maatschappeiyke leven, om
eenerzyds het herstel te bevorderen, en
anderzijds uitbreiding te voorkomen.
Terwijl de sanatoriumruimte van Neder
land, niet opgewassen tegen dezè golf,
zelfs hetaanleggen van wachtlijsten on-
noodig maakt' Jaren zullen velen moe
ten wachten, alvorens ln het zoozeer be-
noodigde sanatorium te kunnen worden
opgenomen.
Initiatief uit medische NVH-krlngen
Onder deze omstandigheden ontstond
vorige zomer ln medische kringen van
NVH-Lelden het plan tot stlchtng van
een eigen herstellingsoord voor het dis
trict Lelden, de NW-hoek van Zuid-Hol
land. Met veler onvermoeibare hulp,
waaronder de medici dr. H. A. Snellen,
dr. P. J, Gaillard en dr. W. J. Bruins
Slot met eere genoemd kunnen worden,
kregen de plannen vastere vorm om uit
eindelijk verwezenlijkt te worden ln het
vandaag officieel te openen sanatorium
van de Stichting TBC-bestrydlng „Sole
Mio" te Noordwijk. waarvan de leiding
in handen ls gelegd van dr. J. M. Plan-
teydt. d° directeur-geneesheer.
Eigenlijk ls het een te enge aanduiding
voor zijn functie, die in werkeiykheldi
slechts omschreven kan worden als ge
neesheer-directeur-gooc hel aar-aannemer-
binnenhuisarchitect. Want wat te zeg
gen van de vele honderden kwesties, die
onder zijn leiding werden opgelost alvo
rens de inrichting aan mlnlmum-elschen
voldeed
De zeelucht was te vochtig. Dus moest
er centrale verwarming komen, die dan
ook kwam. Er was tc veel wind. Dus
moesten de deuren, om maar eens een
kleinigheid te noemen, vastgezet kunnen
worden met houten wiggen. Maanden
heeft het geduurd, voordat het hiervoor
benoodigde materiaal werd verkregen Er
moest linnengoed komen, kleedlng voor
de zusters, bouwmaterialen voor nood
zakelijke verbouwingen, verplegilngsartlke-
len, die natuuriyk niet waren bij de mede-
gehuurde inventaris. En dat alles kwam
er ook, dank zij het onvermoeide werken
van den directeur en zyn medewerkers
en werksters, en vooral ook dank zy do
steun van velerlei Instanties. Toen het
bovendien gelukte om een röntgenappa-
raat en badkamerinstallaties te bemach
tigen, begon het plan aardig werkelijk
heid te worden.
Eindeiyk konden ln Januari J.l. de eer
ste patiënten worden opgenomen en dit
aantal groeide, naarmate de materieele
outllage opname veroorloofde. Thans ls
het getal 62 bereikt, doch de opvoering
tot de voorgenomen 84 zal wel ernstige
moeilijkheden baren, aangeziener
een sohreeuwend tekort ls aan verple
gend personeel, ln medische kringen he
laas langzamerhand maar een al te be
kend geluld! Toch wordt voor de zusters
onder leiding van de directrice zuster
Rombouts alles ln het werk gesteld, om
het zoo goed mogelijk te maken: een
apart zusterhuis ln een nabygelegen
villa, een ruime, heeriyk zonnige conver
satie- en eetzaal, een 8-urlge werkdag,
en meer speciale voorzieningen.
De inrichting steunt financieel opvry-
wllllge giften, die thans de f. 90.000 heb
ben overschreden, terwyi het Ryk een
subsidie van f. 40.000 toezegde. De kos
ten werden geraamd op 50 cent per in
woner van het bestreken district, datj
zich om Lelden uitstrekt tot Hlllegom,
conversatie- en
BINNENLAND
Het repubilkclnsche ministerie van
voorlichting deelt mede: ln overleg met
het Chineesche comité Ls besloten om
10.000 Chineezen. woonachtig in de om
geving van Tangeiong, tc evacueeren naar
Tangerang en Balavia, waar gebouwen en
scholen in gereeoheld worden gebracht
voor hun ontvangst.
Door de republikelnsche regeering zal
ryst worden verstrekt Een Indonesische
roude kruis ecnhelc' is naar dat gebied ver
trokken.
De minister van buitenlandsohe za
ken heeft, mede on verzoek van de be
trokken gezanten, een commissie inge
steld tot onderzoek van de houding van
de Nederlandsche diplomatieke en consu
laire ambtenaren tegenover tydens de be
zetting uit Nederland naar het neutrale
en bevriende buitenland uitgewekenen.
ZIJ bestaat uit: prof. mr. R. P. Cleve-
rr.iga, voorzitter; dr. W Huender, prof.
mr. J. H. W. Verzijl. mr. J le Poole, H.
P. j. van Ketwlcb Verschuur, leden,
Een derde deel van Walcheren Ls
weer ln cultuur gebracht.
De vakgroep detailhandel in visch
ls accoord gegaan met het vaststellen van
een prys van 10 cent voor schoonge
maakte haring. Intusschen ls er, door de
slechte weersomstandigheden, slechts ge.
rlnge harlngaanvoer.
By het vervoeren van munitie van
Schiermonnikoog naar een vaargeul bij
Engelsman-plaat Is by het overboord
werpen een kist afgedreven. Toen op de
kist werd geschoten, volgde een ontplof
fing. tengevolge waarvan drie Duitsche
krijgsgevangenen zwaar verwond werden.
Het r.k. dagblad „De Tyd" zal vol
gende week zijn eeuwfeest vieren.
Een reizende tentoonstelling „vyf
Jaren NederiancJsche zee-oorlog ln beeld"
zal dezer dagen baar tocht door ons land
aanvangen. De eerste expositie zal heden
ln Amsterdam worden geopend.
In den ouderdom van 82 Jaar ls gis
teren in. Den Haag overleden mr. Jan
Gelinde van Blom, oud-secretaris-generaal
van het departement van Justitie.
Dnderdag vierde mevr. de weduwe
Ph. M- M. AdrlaanseDomen-te Nymegen
haar honderdsten verjaardag. Zy geniet
nog een goede gezondheid.
Het vierde DC-4-toestel van de
KJj.M.. de „Paramaribo" is gisteren op
Schiphol ten doop gehouden,
De Nederlander L. A. H. Peters ls be
noemd tot permanent voorzitter van de
uit een afvaardiging van 19 landen samen
gestelde „Internationale voedselvoorraad",
gevestigd ln Amerika
BUITENLAND
De diplomatieke betrekkingen tus
schen Argentinië en Polen zyn hersteld.
De bevelhebber der Amerlkaansche
zóne ln Duitschland generaal Mac Nar-
ney. heeft tijdens een persconferentie te
Berlijn verklaard, dat er een plan bestaat
voor de ulteindelyke vermindering der
Amerlkaansche troepenmacht in Duitsch
land tot 150.000 man.
Josjida, de Japansche premier, heeft
In het Japansche Lagerhuis verklaard.dat
er voor de voedselcrlsis absoluut geen an.
dere oplossing ls dan een beroep te doen
op de hulp van de geallieerde mogend- i
heden.
Volgens mededeellng van Wallace. 1
den Amerlkaanschen minister van han
del. zullen 2 ministers zich naar Moskou
begeven om te onderhandelen over de
voorwaarden van een meer uitgewerkte
handelsuitwisseling tusschen de belde
landen.
Door de R.A.F. gemaakte foto's too-
nen aan, dat Birma, vroeger het grootste
rijstexporteerende land van de wereld,
het komende seizoen niet genoeg zal kun
nen oogsten om de eigen bevolking te
kunnen voorzien.
Het Amerlkaansche Huls van Afge
vaardigden heeft een wet aangenomen,
waarby buitenlandsohe verloofden van 1
Amerlkaansche soldaten ln staat worden
festeld als bezoeksters de Vereenlgde
taten voor drie maanden binnen te rei
zen. Indien zy na afloop van dezen ter-
myn nog niet gehuwd zyn, -uilen, zy
Amerika wederom moeten verlaten. De
Senaat had het ontwerp reeda aanvaard.
Terwijl ln Voor-Indlë overal stakin
gen uitbraken tengevolge van de arrestatie
van Nehroe, heeft de eerste minister van
Kasjmir (den staat, waarin de arrestatie
plaats heeft gevonden) verklaard, dat hy
bereid was Nehroe een vliegtuig ter be
schikking te stellen om naar New Delhi
terug te keeren.
In verband met het uitroepen der
republiek ln Italië zullen vonnissen we
gens misdaden, behalve moorden met
voorbedachten rade. begaan door leden
der Italiaansche Illegaliteit, worden ver
nietigd. Ook de vonnissen van fascisten
zullen worden verminderd of kwijtge
scholden, behalve tan aanzien van per
sonen, die zich aan grove mlsdryven heb.
ben schuldig gemaakt of die een voor
aanstaande plaats hebben Ingenomen. De
amnestie was oorspronkelijk uitgevaar
digd door koning Umberto te: gelegen
heid van diens troonsbestyglng.
De Engelsche minister van arbeid
heeft ln het Lagerhuis medegedeeld, dat
het aantal mannen en vrouwen, dat sinds
18 Juni 1945 tot aan het einde van Met
1946 werd gedemobiliseerd thans 3.249.870
bedraagt.
Dr. H. J van Eek. directeur voor de
voedselvoorziening en distributie ln Zuld-
Afrika, heeft verklaard, dat hy de voed-
selrantsoeneering ln negen belangrijke
stadsdistricten ln Zuid-Afrlka op eén
Augustus a.s. hoopt ln te voeren. Brood
en suiker zouden zeker worden, gerantsoe
neerd en de mogeiykheld voor rantsoenee
ring van. vieesch wordt thans overwogen.
van ai zusters.
Voorschoten, Alphen. Nieuwkoop ©tc.
Toch biyft het flnancleele probleem,
hoewel de geraamde inkomsten met de
werkelijkheid vry goed overeenkomen,
ernstig, doordat er weinig op de toekompt
gewerkt kan worden ln verband met de
onstabiele economische toestanden.
Geen reden tot oppositie.
In Noordwyk is er een krachtig© oppo
sitie geweest tegen deze inrichting. Daar
aan lag typisch de ongemotiveerde vrees
ten grondslag, dat er besmettingsgevaar
zou zyn. Dit Immers ls ten eenen malo
onjuist. Afgezien van de geringe besmet
tingskansen in het sanatorium, waar al
les ln het werk wordt gesteld, om zoo
hyglëniöoh mogeiyke toestanden, te hand
haven, Ls ook besloten, dat de patiënten
het terrein niet mogen verlaten, en dit;
neemt ook het laatste kansje op besmet
ting weg.
En het verlies van hotelruimte? Wel,
natuuriyk, dat is een voelbaar verlies
voor zoovele neringdoenden, maar het
Inzicht, ln wat voor menschllevend werk
Noordwyk meehelpt, door haar gezonde
frlssché lucht behalve aan de gezonde
vacantlegangers ook te sohenken aan den
door den oorlog zoo zwaar getroffen land
genoot. die met zyn gezondheid betaalde
voor de zegeningen der Duitsche terreur,
die tegen heel ons volk. dus mede tegen
NoordwUk was gericht, dat Inzicht zal
baanbreken zoodra de eerste herstelden
uitvliegen en Noordwijk ln dankbare
herinnering zullen houden als het gast-
vrye oord, dat hen een der kostbaarst#
menscheiyke bezittingen terugsohcrak:
een gezond lichaam!