LEIDSCH
DAGBLAD
De uitslag der Fransche verkiezingen
Pioniers van het verzet
Het station der toekomst
Jodl in de Neurenbergsche getuigenbank
WEERBERICHT
Engelands moeilijke positie in Ned. Indië
Met een enkel woord
r OTRDE partij in amerika.
De Amerikaansche socialistische partij
heeft op haar nationale conventie met 71
tegen 43 stemmen een motie van Norman
Thomas, den soclallstlschen candidaat bij
de laatste presidentschapverkiezingen, aan
genomen om te komen tot een nieuwe
politieke partij naast de republikeinen
en democraten, vooropgesteld dat zulk een
party vereenlgbaar is met de democrati
sche principes.
Thomas zelde: de tijd voor een derde
party is er. Dit is onze eenlge kans om een
democratisch socialisme te verwezenlijken,
om de wereld van dlctatüur te redden,
indien zy tenminste de atoombon kan
overleven.
85ste Jaargang
DINSDAG 4 JUNI 1946
No. 25795
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
De officieuze resultaten van de ver
kiezingen voor 553 kiesdistricten van het
Fransche moederland en Noord-Afrlka,
Algiers, Tuhls en Marokko lulden
als volgt:
Communisten
Socialisten
M. R. P
U D.S.R en radicalen
Gematigd rechtschen
en onafhankelijken
P. R. L
Gematigden en onaf
hankelijken
Totaal
Overige partyen
155
137
148
39
149
122
162
40
37
26
14
17
(De partij der gematigd, rechtschen en
onafhankelijken. die In October 1945 be
stond. Is uiteengevallen en in 2 partijen
gesplitst, nl. de P. R L. en de party der
gematigden en onafhankelijken)
Het succes van de M.R'P (progres
sieve katholieken), die als de grootste
party te voorschyn Is gekomen, heeft alle
profeten verrast. De uitslagen komen
thans nog binnen uit 64 overzeesche
kiesdistricten, maar nien verwacht, dat
hierdoor geen ernstige bedreiging der
M. R. P. wordt gevormd, en men kan
reeds zeggen, dat de niéuwe constituee-
rende vergadering ln haar eigenlijke par.
tijkarakter is bepaald
Volgens de gewoonte zou de nieuwe j
vergadering voor de eerste keer bijeen
moeten komen op den tweeden Dinsdag
na de verkiezingen ln dit geval 11
Juni. Men verwacht, dat, ondanks het
feit, dat tegen dien tyd sommige over
zeesche uitslagen nog. niet binnen kun
nen zyn. de vergadering bijeen zaï ko
men om een nieuw regeeringshoofd të
kiezen en de nieuwe voorlooplge regee-
ring gevormd zal worden voordat de vier
ministers van buitenlandse be zaken der
groote mogendheden op 15 Juni weer
vergaderen Intusschen zal het kabinet
van Gouin.de loopende zaken behartigen,
totdat de verkiezing, van den nieuwen
president, der voorlooplge regeering. het
geen de eerste taak van deze nieuwe ver
gadering zal zijn heeft plaats gehad.
Het schynt wel zeker te zijn, dat de
M. R. P. zal verklaren, dat haar leider.
Georges Bidault. de huidige minister van
bultenlandsche zaken, m aanmerking
komt voor het vormen der nieuwe re
geering en dat zij daarom de vergadering
zaï verzoeken hem tot president der
voorlooplge regeering. die tegelijkertijd
hoofd van den staat en de regeering is,
te kiezen. Het is echter ook mogelijk,
dat er een socialist hiervoor zal worden
gekozen, daar de socialistische party on.
vermijdelijk als schakel tusscheu de "belde
andere groote partijen zal fungeeren.
||[||IIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillill!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllinil|
1 Unicum
1 in verkiezingsstrijd.
TER NAVOLGING.
M De verschillende politieke partyen M
ln Valkenburg (Z.H.) overwegen,
om by de a.s. geineenteraadsverkle- s
zingen tezamen met één lijst uit te
komen, hetgeen tot gevolg zou licb-
ben dat er.ln het geheel geen
stemming zou plaats vinden. In dit
geval zal n.I. de Ingediende lijst de ff
samenstelling van den nieuwen raad
bepalen bij gebrek aan andere can-
dldaten.
Wordt Valkenburg een unicum ln
ons land of zou het voorbeeld na-
volglhg vinden?
IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii^
Foto ANP-W
Stettinius treedt af.
Gisteravond Is te Washington officieel
medegedeeld, dat Edward Stettinius, ge
delegeerde der Ver. Staten bij de Vcr-
eenlgde Naties, zyn functie heeft neerge
legd.
Deze mededeeling afkomstig van het
Witte Huls .behelsde tevens, dat presi
dent Truman het ontslag van Stettinius
heeft aanvaard. Vier uur nadat Stettinius
een conferentie met Truman en Byrnes
op het Witte Huls had, waarbij beide
laatstgenoemden hem trachten over te
halen zijn post te blijven bekleeden,
kwam deze mededeeling af, Stettinius
weigerde de pers inlichtingen te ver-
strekkeu. HU verklaarde niet van plan te
zijn zich chndldaat voor de Senaatsver
kiezingen te stellen oï een of andere po
litiek ambt te ambleercn.
Als opvolger van Stettinius wordt de
vroegere Amerikaar.sche gezant te Londen
John. G. Wlnant genoemd, hoewel hier
omtrent nog niets vaststaat. In den brief,
waarmede Truman het ontslag van Stet
tinius aanvaardt, staat, dat de president
hiertoe slechts overgaat, omdat Stetti
nius een zoo ernstlgcn aandrang heeft
geoefend om van zijn plichten ontheven
te worden.
Kalinin overleden.
Mlchajl Iwanowltsj Kallnln, oud-voor-
zlter van den oppersten raad der sovjet
unie van 1919 Maait 1946 is overleden
Kallnln behoort tot de oude revoiutlon-
nairen. Hij werd voor de proletarische
revolutie verscheidene malen veroordeeld
en o.m, naar Siberië verbannen. Hg was
De 35-jarige Haarlemsche bouwkundige
G. Oddens zal, geiyk wij reeds ln 't kort
hebben gemeld, op een in October te Has
tings (Engeland) te houden internatio
naal stedebouwkundig cong-es een ma
quette tentoonstellen, welke door hem
zal worden ontworpen en door eèn ma
quette-fabriek gal worden vervaardigd.
Het is een model van een spoorwegstation
met een aantal overkappingen, over de
geheele lengte en breedte waarvan een
plat dak ls geconstrueerd. Hierop zullen,
wanneer het model ln de practijk wordt
uitgevoerd, passagiersvliegtuigen kunnen
landen en er van opstijgen Het geheele
massale gebouw moet worden opgetrok
ken uit beton. Onder het station, dat op
een verhooging ls gebouwd, kan dan een
parkeerterrein voor auto's worden aan
gelegd. Bovendien bevat de combinatie
station en vliegveld een postkantoor, zoo
dat in de toekomst passagiers der spoor
wegen en p.xst met een maximum aan
snelheid zonder eenlge vertraging door
de lucht naar andere groote steden zou
den kunnen worden vervoerd.
De afmetingen van het vliegveld han
gen natuurlijk ten nauwste samen met
de voor de gemiddelde passagiersvlieg
tuigen verelschte startlengte. Uiteraard
zullen deze vliegvelden niet bestemd zijn
DE VERKIEZINGEN' IN ITALIË.
De eerste1 verkiezingen ln Italië ln een
kwarteeuw tljds zijn zonder incidenten
verloopen. Van Zondagmorgen tot Maan
dagmiddag twaalf uur, de tijd, waarin de
stembureaux open waren, ls druk ge
stemd, in sommige districten tot 90 pro
cent. Tegen hedenmiddag' zullen waar
schijnlijk de eerste resultaten voor de
parlementsverkiezingen bekend worden
gemaakt, doch het referendum monar
chierepubliek zal niet eerder bekend
worden voordat het totaalgeneraal vast
staat. Naar de ministerpresident de Gas
pari meent, zullen de uitslagen voor par-
voor de zware machines. Daar nog by na
wekelijks nieuwe vindingen worden ge
daan op vlleg-technlsch gebied kan wor
den aangenomen, dat binnen afzlenba-
ren tijd bepaalde types passagiersvliegtui
gen ln staat zullen zijn het luchtruim
te kiezen na een aanloop over een start
baan. die zeker niet langer ls. dan die
welke op een station, zou kunnen worden
gebouwd. Zoo mogelijk zullen deze be
tonnen vliegvelden, rond of vierkant moe
ten zijn, teneinde het de vliegtuigen mo
gelijk te maken in alle'windrichtingen op
te stijgen en te landen. Hangars en lood-
"sen zullen op déze stations niet worden
aangebracht. De vliegtuigen zullen op de
gewone velden gestationeerd moeten zijn.
De ontwerper, die zyn plan reeds se
dert 1938 heeft bestudeerd. Is er van
overtuigd, dat het bouwen van een der
gelijk station-vliegveld technisch volko
men uitvoerbaar ls. Met den heer J. J.
M. L. M~rchand, een vroegere autoriteit
op het gebied van het postverkeer, die in
zijn kortgeioden uitgegeven boek over de
moderniseering van het postverkeer de
zelfde mogelijkheid onder oogen zag.
heeft de heer Oddens Intusschen. bespre
kingen gevoerd. Binnenkort zal een stu
die-commissie ln het leven worden ge
roepen, bestaande uit een post-, een
luchtvaart-, een spoor- en een bouwkun
dig expert.
En onder het devies van den uitvinder
zelf: „niets ls onmogelijk voor een man,
die lang en krachtig genoeg wil" zullen
deze pioniers een begin maken met den
moelzamen arbeid, dje lelden moet tot de
ten uitvoer legging van wat thans nog
een wat fantastisch klinkend toekomst
plan lijkt.
SSid?n enreferendum1* e.ïïar niet' Sèi'-
toentertijd Twjei heette en ls geboren In ken Het ls best m0geli1k. dat voor het
"H^ont^e.de zien door «Ustudle fan I SfiST
industrieai beider tot een der leidende fi- j referendum. Het historisch instinct en de
ff party. In sociale structuur weerspiegelen zich in
1944 werd hij tot „held van den soclalls- het constltutloneele referendum, waarbll
KI 1 het laatste woord niet gesproken wordt
Door een oogziekte Werd hij belemmerd i door de partyen. aldus de Gasperl
vlprt loon van rtlf vnovlna- orViolrï TT,-,!
ln den loop van dit voorjaar zijn arbeid
als president van de opperste sovjet voort
te zetten. Hij werd opgevolgd door Nicolai
Swernlk. Na zyn aftreden werd Kallnln
benoemd tot lid van den hoogen raad der
sovjet-unie
Volgens de eerste uitslagen "voor de
constltueerende vergadering hebben de
Chrlsteiyke democraten (katholieken) de
leiding met 2.862.800 stemmen. Hierna
volgen de socialisten met 1 615.350 en de
communisten met 1.565.450 stemmen.
Gisteren ls te Neurenberg generaal i een officier vertellen. We zien weer dat
Si?1* i dke„ Dekiaagdcnbank verschenen. generaals niets van politiek begrypen",
HU trok bij den aanvang der verdedl- zoo had Hitler gereageerd. Jodl beweerde
fl P?P 11 ri p 1 11 ,1 HIP ITT (I rfuilo "n i T r in
ging dezelfde lijn, die wij reeds vaak in
deze zaai gehoord hebben: afstand ne
men van de partij.
De partypolltlek lag nem van nature
verre, zoo verklaarde Jodl ai was hy uit
kracht van famlllegewoónte toegewijd
aan de nationaal-libera le partij. De re.
publiek van JWelmar had hij volgens zijn
eed van trouw gediend en Hindenburg
droeg hy groote vereering toe
De Naziparty kende hij voor den Mün-
chener Putsch nauwelijks. Daarna re
kende hij zich tot de officieren, die
uiterst sceptisch en afwyzend tegenover
de Nazis stonden. „Mein Kampf heb ik
voor 1933 niet gelezen en daarna slechts
ten deele", aldus Jodl die daarna be
toogde. dat hij op principleele gronden
tegen het antisemitisme gekant was; wei
gaf hij als zyn meening. dat de Joden
na den vorlgen oorlog ln de periode van
moreel verval ln Duitschland zeer provo,
ceerend zijn opgetreden ..Hitiers benoe
ming tot kanselier ln 1933 heeft mij
volkomen verrast," zelde Jodl voorts.
„Toen lk dien avond door de rumoerige
menigte naar huls ging. zei lk: dit ls
meer dan een regeerïngswlssellng; dit ls
revolutie en waarneen zij voert weten we
niet." Jodl voegde hieraan toe, dat de
persoon van Hindenburg en de deelne
ming van Von Papen. Neuratb en Schwe.
rlng Grosigk aan de regeering hem ge
rust stelden omdat zy de garantie boden
tegen een revolutionaire ontaarding.
voorts ln zijn verdere verzet tegen Hitlers
plannen enkele malen succes te hebben
gehad, ondermeer dooi hem af te bren.
gen van het plan de Geneefsche conven
tie op te zeggen. .Hy betoogde ook vaak
vyandelijke inbreuken op het volken
recht voor Hltlei verzwegen te hebben,
ten einde te voorkomen dat de Fuehrer
tot nieuwe excessen verviel. „Ik rappor,
teerde slechts dat. wat Hitler toch uit
andere bron vernomen zou hebben," zel
de hy en hy voegde eraan tor. dat deze
bronnen zoo veelzijdig waien, dat het
byna niet mogelijk was Iets verborgen
te houden
Ook het oude lied „Wij wisten niets",
werd door Jodl meegezongen Van po
gingen, door het buitenland om oorlog
te vermijden had hij eerst hier ln het
proces gehoord In 1939 hadaen de mili
tairen niet meer geweten, dan in de
Duitsche kranten stond zoo wilde hy
doen gelooven Een meesterwerk van ge
heimhouding" had Hlmmlei volgens hem
verricht met zijn concentratiekampen
Militairen kregen van Himmler slechts
foto's gestuurd van fraaie tuinen, die ln
Ghetto s en kampen werden aangelegd.
G. Leembruggen voor het
j tribunaal.
EX-AANVOERDER NEDERLANDSCHE
TENNISPLOEG.
Er zijn helaas ln verschillende takken
van sport enkele prominente figuren, die
zich tydens den oorlog weinig vaderlands
lievend hebben gedragen.
Voor het Tribunaal te Amsterdam stond
nu terecht -de bekende, thans 49-jarlge
tennisspeler G. Leembruggen, die vele
malen de nationale driekleur in het bui
tenland verdedigd heeft en langen tyd
aanvoerder van de Ned. tcnnisploeg ls
geweest. Hij was bestuurslid van de int,
lawntennlsclub en lid van den bonds
raad van den KN.L.T.B.
Leembruggen, -die over het algemeen,
ondanks zijn lidmaatschap van de N.SB.
geen gehate figuur was in de tenniswe
reld. «was ln 1941 groepsleider der N.S.B.
gewonden, nadat hy reeds vyf Jaar lid
was geweest, Een verzoek om burgemees
ter te worden van Noordwyk zelde hij
van de hand te hebben gewezen, omdat
hij zich niet competent gevoelde dit
ambt te aanvaarden. Gevraagd, hoe hy,
als intellectueel, zoo weinig critisch po
litlek inzicht kon toonen door ook na
het uitbreken van den oorlog lid te blij
ven van de N.S.B., antwoordde Leem
bruggen, dat hij steeds ln een Duitsche
overwinning had geloofd en meende, dat
Nederland slechts vla de N.S.B. eenlge
eischen zou kunnen stellen als het vrede
was. Hij zelde altijd koningsgezind te
zijn geweest en ontkende niet, dat zyn
ten nis-collega Hughan mede onder zijn
invloed lid der N.S.B. was geworden.
Leembruggen zoo meldt de „Amersf.
Crt." werd verdedigd door mr. Ter-
windt. den vader van de bekende ten
nisspeelster mevr. Blaisse-Terwindt. die
hem door zijn dochter had ontmoet. Mr.
Terwlndt schilderde Leembruggen als
een heer van top tot teen", die niet ln
staat was iets onbehooriyks te doen en
die zich slechts uit zuiver idealistische
motleven bij de N S.B. had aangesloten,
maar niettemin geen crltlek op het ko
ningshuls kon dulden.
De voorzLtter, mr. dr. Catz, bepaalde
den uitspraak op 12 Juni.
Vele, voor ons Vaderland gevallenen,
zijn herdacht.
De vierde Juni noopt ons ook tot her
denken.
Op den vierden Juni van 1943 toch,
's morgens heel vroeg, gaven 32 Neder
landers hun leven voor hun Vaderland
en hun Koningin.
Deze 32 Nederlanders Jongeren en
ouderen behoorden tot een groep, later
berecht ln het „proces Sty kei'ZIJ heb
ben splonnagedlensten verrlcnt ln den
meest rulnjen zin des woords. zy hebben
daarmede pioniersarbeid gedaan. Want
reeds ln Maart en Apri) 1941 werden zij
gearresteerd. In een tijd toen niemand
nog ervaring had van verzetswerk, heb
ben zy belangrijke militaire gegevens
verzameld en naar Engeland overge
bracht. Uit gesmokkelde brieven en rae-
dedeellngen ls gebleken, dat zij allen
zich volkomen bewust waren van hét ge
vaar, dat zij liepen en da4- zy de conse
quenties, ook de uiterste, wenschten te
dragen.
Ook degenen die niet den kogel kre
gen, want het waren 43 mannen en 4
vrouwen, die, na een jaar in Schevenin-
gen te hebben gezeten, naar Berlijn wer
den overgebracht om voor het Relchs-
kriegsgericht te verschynen. Van deze 47
goede Nederlanders zljr» er zonder be
hoorlijke bewyzen van schuld 40 ter
dood veroordeeld (39 mannen en 1
vrouw) 10 maanden hebben Zy geWacht
op de voltrekking van hun vonnis. Eén
man stierf voor het vonnis werd vol
trokken van 6 werd de. doodstraf ln
tuchthuisstraf veranderd. Byna 2l/2 Jaar
hebben de ter dood veroordeelden gevan
gen gezeten.
32 trouwe Nederlanders zijr. op 4 Juni
1943, des morgens naar Tegel bU Berlijn
gebracht en daar doodgeschoten. De
Duitsche gevangenis-predikant heeft ver
teld. dat zelfs de Duitsche bewakers eer
bied hadden voor hun waardige houding.
Het moet een groot volk zijn. dat zulke
Indische tegenvoorstellen
werden door onze regeering
verworpen.
xocn OPNIEUW AAN DE ORDE?
In welingelichte kringen te Batavia
wordt vernacht, dat SJahrlr mot tegen-
vcorsellen naar Batavia zal terugkeeren.
Men neemc in deze kringen aan dat
deze tegenvoorstellen ln hoofdzaak zul
len behelzen den eisch, dat de „Republiek
Indonesia" geen autonome staat binnen
het kader van het Konlnkryk zal zyn.
doch eerder een onafhankelijke staat,
welke aanvankelijk met het Konlnkryk
door een verdrag zal zijn verbonden.. De
erkenning van het de facto gezag over
Sumatra zal waarschynlijk eveneens deel
uitmaken van de ln het tegenvoorstel
vervatte eischen.
In republlkelnsclie kringen wonlt
verklaard, dat Uit of een daarop zeer
gelijkend schema ln tegenwoordigheid
van sir Archibald Clark Kerr tus-
sclien Van Mo ok en SJahrlr tc Bata
via In liet laatste stadium der be
sprekingen ls besproken, waarna Aan
Mook~*hct fan de Nederlandsche re-
geerlng heeft overgelegd, welke, al
dus deze republlkelnsclie bron, daar
mee niet accoord beeft willen gaan.
Extra bon voor Meat and
vegetables.
Op 6 Juni zal een bon worden bekend
gemaakt voor „meat and vegetables" voor
personen in de leeftijdsgroepen boven vier
jaar. In verband met de Pinksterdagen
kunnen reeds op Vrijdag 7 Juni op dezen
bon blikjes van gemiddeld 16 oz., variee-
rend van 12 tot 20 oz (340 tot 567 gram)
worden gekocht. BI) kampeeren en op
week-ends kunnen deze blikjes vleesch
en groenten als een welkome aanvulling
op het menu worden beschouwd. De groot
te der blikjes haDgt af van de by de
slagers aanwezige voorraden. Dit ls ook
het geval met de soorten. Voor blikken met
een gewicht van 1 lbs 14 oz of 2 lbs (850
of 908 gram) moeten 2v bonnen worden
Ingeleverd. Blikken van 6.lbs en zwaarder
kunnen worden verkocht op basis van
450 gram vleesch en groenten per bon-
„Het moet een groot volk zijn,
dat zulke helden voortbrengt".
menschen voortbrengt", heeft hy gezegd.
Zij zyn met vijf minuten tusschenpoos
opgeroepen voor hun laatsten gang.
Wachtende op hun beurt hebben zij te
zamen gezongen het „Wilhelmus" en
„Een vaste burcht ls onze God"»Vrywel
allen weigerden den blinddoek, gaven hun
leven voor een goede en groote zaak.
47 zijn er tilt Nederland weggevoerd, 4
keerden er terug 3 vrouwen en een jonge
man. De anderen sneuvelden als solda
ten, voor de vryheid en de toekomst van
hun Vaderland.
De namen der gevallenen zijn:
B. H. Bloembergen, lult.-kol. der
infanterie J. f*. Bolten. B. Davidson,
Corn. Drupsteen. H. Eró. R. E. Goste-
11e, rt. Groot, 2de lult. dei artillerie
C. J. Gude. gen.-maj. der artillerie
H. D. S. Hassclman, j. F. Helmers, W.
A. 'Helmers, mr. M. Hes, M. Hoek. E.
Honig. P. H. de Jong, P. de Koning,
J. A. Lotgering, G. J. M. van der Ma-
rel. J. Naber, J. Nentcboom, A. van
der Plas, W. van der Plas, P. Smit,
ras. 2de lult. der infanterie H. G.
Stoppen daal, drs. ,T. A. StUkel. J. C.
Tliomas. D. de A ries. J. J. F. de Vries,
J. G. A'rolUk, W. Wagenaar Jr., 2de
luit. der genie C. J. L. Wolzak, H. P.
C. Zanen.
zy. die in concentratiekampen, ge
vangenissen of op anderè, vaak onbe
kende wijze om het leven kwamen en
dus niet terugkeerden, zijn o.m.:
res -wachtmeester der cavalerie Jhr.
J. C. Baud; mevrouw L. U. Ero
Chambon, |r. A. van den Honcrt. J.
van Hlnte. C. A. Jeller, j; J. Moret,
P. Mulder. J. R. Renkema. A. W. K.
Tamson. Nico Wagenaar.
De vier. dié terugkwamen, n.I. mej. W.
S. van Deth; mevrouw W. van HinteDe
Bruin, mevrouw R. Lotgerlng-Hlllebrand
en -Ir. H. Glazenburg vragen hun land-
genooten te bedenken hoevelen er vielen
en waarom zy allen bereid waren hun
leven te offeren n.I. tot heil van hun
Vaderland.
Zy, die getuige mochten zlM van de
overwinning der wajpenen. hébben de
plicht verder te werken aan de overwin
ning van den geest. Uit eerbied voor deze
en alle andere dooderi.
NA 12 JUNI WEER NIEUWE
AARDAPPELEN.
Naar wij vernemen wordt met In
gang van 12 Juni a s. het algemeen
roolverbod opgeheven, zoodat van
dien datum af nieuwe aardappelen
verkrygbaar zullen zijn.
HET UNILEVER-SCHANDAAL.
De officier van Justitie te Rotterdam
heeft hooger beroep aangeteekend tegen
de uitspraken Inzake het Unllever-schan-
daal.
DOODSTRAF GEËTSCHT TEGEN LEIDER
VAN „GROEP TIEN".
Tegen den voormallgen leider van de
„groep tien." te Rotterdam, den vroegeren
SS-Oborsturmführer en ex-kapiteln der
staatspolitie C. Harmsen ls wegens land
verraad de doodstraf geëischt.
Verdachte hield een verdediging van
ruim een uur. Hy verklaarde daarin, dat
hy lid was geweest van de redactie van.
„Het Volk" en was aangezocht voor het
hoofdredacteurschap van het „Algemeen
Handelsblad" en „De Telegraaf". Ook was
hij oorlogsverslaggever geweest. Uitspraak
over 14 dagen.
IETS WARMER.
De Bilt verwacht tot Woensdag
avond: Matige, aan de kust tljdellj*
krachtige wind tusschen Z.w. en
Tijdelijk toenemende bewolking met
plaatseiyk eenlge reger., voornameiyk
ln het Westen van het land. Eenlge
verdere styglng van temperatuur.
Moorden te Voorschoten en
Wassenaar bekend.
DOODSTRAF TEGEN DE DADERS
GEËISCHT.
De bUzondere raad van cassatie te
Den Haag behandelde de zaak tegen
Hendrik Kromhout uit Haarlem cn
Jacobus Besteman uit AVassenaar.
Deze hadden zich schuldig gemaakt
aan z.g. „SUbertanne-moordcn" op
de burgemeesters van Asten en So
meren. Behalve deze twee moorden
hadden zU nog een aantal andere op
hun geweten, waarvoor zll weliswaar
thans niet terecht stonden, doch dlo
zy nu toegaven te hebben begaan.
Zoo hadden zy ln hun functie van
ss-nian dergelijke wraakmoorden ge
pleegd tc Apeldoorn, Purmerend,
Voorschoten, Wassenaar en Rotterdam.
De procureur-fiscaal was van meening,
nu hem deze feiten ter kennis waren ge
bracht, geen andere mogelijkheid to zien
om deze moorden te straffen, dan door
den dood. HU vroeg deswegen bevesti
ging van het vonnis van het bilzonder
gerechtshof te 's-Hertogenbosch, dat bel
de verdachten tot de doodstraf veroor
deeld had.
De verdediger, mr. J. v. d. Plas. wees op
den Jeugdigen leeftijd van de beklaagden,
die bi) meende te moeten beschouwen
als „oorlogsslachtoffers", gezien den
zeer Jeugdigen leeftijd, waarop zij ln do
klauwen van het natlonaal-soclal isme ge
raakt waren. Hij bepleitte uiterste cle
mentie. Utlspraak 24 Juni.
De Belgen wenschen
wittébrood.
activiteit aan de grens.
De Instelling van de 500 meter strook
aan de NederlandsenBelgische grens
kan niet verhinderen dat-toch nog da
gelijks allerlei vrachtjes smokkelwaar uit
België Nederland binnenstroomen en
omgekeerd weer vrachtjes van Nederland
naar België worden getransporteerd.
De goederen, die vanuit België worden
overgesmokkeld blijven immer dezelfde:
textiel, schoenen, sigaretten 'en drank.
Op het oogenbllk bestaat er echter een
rage om uit Nederland brood naar België
te smokkelen. Dit ls een merkwaardig
verschijnsel, wanneer men weet, dat ln
België veel meer mcelproducten vry van
bon te koop zijn dan ln Nederland. Maar
de Belgen hebben tegenwoordig grauw
broodReeds meer dan een Jaar ge
leden kende men er het prachtig© als van
voor den oorlog witte brood en het ls nu
een bittere teleurstelling dat de kwali
teit aan de kwantiteit moest worden op
geofferd.
Voor het overige zijn „Hollandsche zet-
patatten", pootaardappelen, bij de Bel
gen nog altijd evenzeer ln trek.
Vorige week slaagden do douane-agen
ten te Putto er ln verschillende vrach
ten brood en aardappelen te onderschep
pen.
ned. broederschap van
accountants,
De Nederlandsche Broederschap van Ac
countants hiold te Amsterdam haar alge-
meene Jaarvergadering; de eerste na de
bevrydlng.
In. deze vergadering werden de heeren
J. H, M. R. v. d. Eedcn te Breda en Jan
J. Voorzaat te Utrecht als bestuursleden
respectivelyk als eerste en tweede secre
taris, herkozen: mr. dr. H. D. M. Knol to
Leiden werd wederom als voorzitter aan
gewezen.
zullen radio-musici staken?
Er drolgt een arbeidsconflict bij „Radio
Nederland". De musici hebben een elsch
tot loonsverhooglng gesteld. De werkgages
zouden moeten komen voor do drie cate
gorieën van musici op f. 100, f. 97.50 ©n
f.95 per weck. Radio Nederland deed een
tegenvoorstel van f.70 per week gemid
deld. In kringen der Hllversumsche musici
acht men het Mot onmogelijk dat dit
conflict op een staking zal ultloopen.
Do Engelsche kroonprinses Elisabeth
bij een parade.
BINNENLAND.
Jodl gaf een uibvoerlge schets over zijn Vermoedelijk door verkeerde orlën-
verhouding tot Hitier en de toestanden
in het hoofdkwartier Dit hield volgens
hem het midden tusschen een klooster
en een concentratiekamp. Het was om
geven met prikkeldraad en ontelbare oos
ten en ln het midden was: ..het aller
heiligste". waarin zelfs de leden van den
staf niet konden binnentreden.
In den trein naar het Poolsche front
twee dagen na het uitbreken van den
oorlog sprak lk Hitier voor het eerst ln
mijn leven, zelde Jodl en bij die gele
genheid had de Fuehrer hem gezegd:
„lk heb een reactionaire weermacht, een
Christelijke of keizerlijk*- marine en een
nat.-soc. Luftwaffe" He-' leven ln het
hoofdkwartier was volgens Jodi een waar
martelaarsleven Hij riep lulde, dat hij
een van de weinige officieren geweest
was. die het gewaagd had zlc-. krachtig
togen Hitlers planner, te verzetten en wel
in zoodanige woorden dat de toehoor
ders een catastrofe vreesden
Jodl vermeldde een hotsing met Hitier
ln Augustus 1942 ln Winnltza Nooit ln
miln leven heb lk een mensch n een der
gelijke woede-bul gezien, zelde Jodl.
Sindsdien had Hitler nooit meer geza
menlijk met hem willen eten. Hij zelde.
dat hij Jodl door Paulus zou vervangen,
zoodra deze Stallnerad genomen had.
Een nieuwe groote botsing had Jodl ln
1943 met Hitler gehad. toeD hij hem
raonorteerde. da-t het fascisme dood was
tatie ls Zaterdagavond een vierwielige
vrachtwagen, bestuurd door den 20-
jarigen H. L. uit Leidschendam. in den
Schinkel bil Amsterdam gereden. Zoowel
de bestuurder als een zich eveneens ln
de cabine bevindende collega, zagen het
ongeluk aankomen. Zij slaagden er bel
den in de cabine te verlaten, doch L.
raakte hierbij onder den vrachtwagen, die
ln het water kantelde. De tweede man
raakte eveneens te water .doch werd door
voorbijgangers op het droge geholpen. L.
heeft echter geen kans gezien zich onder
den wagen uit te werken Eenlge uren
later werd zijn lijk opgehaald.^
In de te Utrecht gehouden vergade
ring van de Alg. R.K. Ambtenarenvereenl-
glng werd medegedeeld dat het ledental de
elfduizend heeft overschreden.
De Geldersch-Overyselsche bond van
coöperatieve zuivelfabrieken te Zutphen
herdenkt 'Donderdag 6 Juni op een bijeen
komst te Apeldoorn zijn 50-jarlg bestaan.
Gisteren ls op feestelijke wyze de
tramverbinding AlkmaarBergen her
opend.
Zaterdag werd te Amsterdam opnieuw
opgericht een gemeenschap van chrlsten-
antlmllltalristen „kerk en vrefle" als lan-
delijke afdeellng van c'.e .International
FellowsMp of reconciliation" (l.f.o.r.)
Voorzitter van het voorlooplg hoofdbe-
ep' Rome's straten vq! weggesmeten par- stuur Is prof. dr. G. J. Heerlng te Oegst-
tijinsignes. „Zulke onzin kar. alleen maar 1 geest.
Op een in de Apollohal te Amsterdam
gehouden vergadering hebben de arbeiders
d"ie betrokken zijn ln het conflict op
Schiphol, bij meerderheid van (schriftelijk
uitgebrachte) stemmen besloten de sta
king voort te zetten.
Weest zuinig met koffie en
cacao.
Daar er eenlge vertraging ls ont
staan In den aanvoer van koffie ls
het niet uitgesloten, dat in Juli Met
op t-ljd een koffiebon zal kunnen
worden aangewezen. Een leder wordt
aangeraden, hiermede rekening te
houden.
Ook de aanvoer van cacao verloopt
thans niet geheel naar wensch. In
verband hiermede zal op 16 Juni
voor alle leeftyden 50 gTam cacao ln
plaats'van 100 gram beschikbaar wor
den gesteld. Zooals bekend is dit
rantsoen bestemd voor acht weken.
buitenland.
Te Kopenhagen ls een Internationaal
journallstencongres geopend. 20 landen
zijn hier vertegenwoordigd.
De Flnsche president Paaslkivl heeft
de door bet Flnsche parlement goedge
keurde wet geteekend, waarbij alle Duit
sche bezit ln Finland aan Rusland wordt
overgedragen.
In Bulgarije zullen dit najaar ge
meenteraadsverkiezingen worden gehou
den.
Te Tokio ls het oorlogsmisdadlgers-
proces tot 13 Juni uitgesteld.
Reuters diplomatieke correspondent
meldt, dat de Portugeesche regeering aan
Engeland en de Vereenlgde Staten heeft
toegestaan voor den tijd van 18 maan
den, gerekend van 2 Juni 1946 af. twee
vllegbases op de Azoren voor militaire
doeleinden te gebruiken.
De Britsch-Fransch-Amerlkaansche
commissie, belast met bet onderzoeknaar
den voedseltoestand ln Duitschland,
heeft, na beëindiging van haar onder
zoek ln steden van de Brltsche, Ameri
kaansche en Fransche zönes, aangedron
gen op een opvoeflng van de Duitsche
rantsoenen tot 1550 calorieën als het „ab
solute minimum".
Volgens een bericht uit Frankfort
hebben Amerikaansche officieren ver
klaard. dat de vroegere Russische lt.-ge-
neraal Andreli Wlassof, die ln 1943 de
zoogenaamde Russische bevrydlngslegers
vormde, welke aan de zllde van Duitsch
land moesten strijden, reeds een Jaar ge
leden aan de Russen ls uitgeleverd.
Het Hongaarsche Nieuwsagentschap
meldt, dat alle onderwijzers ln Boedapest
in staking zyn gegaan. Zij verlangen
hooger salarissen.
Londen maakt zich op voor de groo
te V-parade, waarbij naar schatting 10
mlllioen menschen aanwezig zullen zijn.
Tal van versieringen worden aangebracht
en voorbereidselen voor Inlichtingen ge
troffen.
Belangwekkende lezing van
mr. Crighton.
Het was een goede keuze van het Ge
nootschap „NederlandEngeland", toen
het mr. Crighton. Indertijd lid van den
staf van sir Archibald Clark Kerr tijdens
de besprekingen ln Batavia, verzocht om
voor de afdeellng Lelden een uiteenzetting
te geven over het Engelsche optreden ln
Nedi Indlë.
De voorzitter, dr. A. A. Prins, leidde
gisteravond ln „De Turk" dezen spreker
ln, waarna mr. Crighton zijn zeer belang
wekkende causerie aanving met een korte
beschrijving van zyn belevenissen sinds
1939. toen hij ln Rotterdam by een En
gelsche Instantie ln dienst was. In Juli
1941 trgd hy In dienst als persattaché
by het Brltsche consulaat ln Batavia.
Spreker was er steeds van overtuigd ge
weest, dat de Ertgelschen den Hollanders
hulp zouden bieden wanneer Japan ln
het Verre Oosten zou toeslaan, doch het
lot heeft gewild, dat het omgekeerde het
geval was. Vloot en luchtmacht van Ned.-
Indlë offerden zich geheel op, en dank'
zy dit dappere optreden, werd Australië
fered. Met bitterheid constateerde spr.
hans, dat het herstel van Indonesië
wordt tegengehouden door sommige groe
pen van de Australische bevolking. Tij
dens het verbiyf ln de kampen werden,
ook door spreker en zUn landgenooten
tallooze plannen gemaakt voor na de beJ
vrijding. De Engelschen voelden zich ver
heugd toen bekend werd. dat aan Brlt
sche troepen de bevrijding van Java was
toegewezen, .doch dit maakte plaats
voor beschaming toea bleek, dat er op
het goede moment niets gebeurde.
Waarom nu kwamen er Engelschen hl-
plaats van Amerikanen?
Op de cnfcrentle te Potsdam heeft Mc.
Arthur verklaard, dat de Amerikanen
door de gewijzigde strategische plannen
zich niet aan de oorspronkelijke afspraak
konden houden. Alleen de Engelschen
konden toen die taak overnemen. De ln-
vaslevloot voor Malakka was reeds In
gescheept en onderweg toen de Japan-
sche capitulatie plotseling afkwam, en
toen was het niet mogelijk deze operatie
te wyzlgen of ten deele op Indonesië te
richten.
Op dat tijdstip waren er geen troepen
voor de bevrijding van Indlë.
Bovendien zaten de Engelsche autori
teiten met de handen ln het haar. om
dat door den korten voorbereidingstijd
Iedere inlichting van de Intelligence Ser
vice ontbrak. Om onbegrijpelijke redenen
beschikten ook de Nederlandsche autori
teiten niet over voldoende gegevens over
de toestanden, zelfs niet over de plaatsen
van de lnterneerlngskampen. De bewe
ging van Soekarno nam niemand toen au
serieux, noch de Engelschen. noch de
Nederlanders De situatie werd daarna
steeds moeliyker, mede doordat de En
gelschen gebruik moester^ maken van
Eritsch-Indlsohe troepen, die nu eenmaal
op dit oorlogstooneei waren geconcen
treerd.
Spreker schetste voorts de ontwikke
ling bil Bandoeng, dat op het laatst een
nieuw kamp werd door het onderbrengen
van niet minder dan 62.000 geïnterneer
den. die uit andere kampen waren gered,
terwijl hU vervolgens sprak over de anti-
Nederlandsche perscampagne In Amerika
en Engeland. Deze was kunstmatig, het
geen o.m. bleek uit een opmerking van
een Amerikaansch correspondent op Java:
...\ls lk geen antl-Nederlandsche copy
stuur, hen lk morgen ontslagen. Daarom
kan Ik de waarheid niet schrijven".
De Engelschen konden Met gewapend
optreden tegen de extremisten, en zij
konden geen Nederlandscho troepen toe
laten, die ln hun enthousiasme wel eens
Incidenten zouden kunnen veroorzaken,
die fataal zouden zyn voor de eenmaal
verworven posities.
Over SJahrlr zelde spr. dat deze z. I.
alleen door zlfn positie ln het kabinet
kon redden wat er nog te redden viel ln de
hoop. dat op den duur de gematigde In
vloeden de overhand zouden krygen. Soe
karno achtte spreker niet een object
voor discussie. Zijn optreden ts duldeiyk.
De Indonesiërs weten zelf wel dat 7.IJ het
niet zonder Nederland kunnen stellen,
maar zl| willen dc samenwerking op an
dere gronden dan voorheen.
Spreker eindigde met een dringend be
roep op het verstand en de goede onder
linge verstandhouding van Engelschen en
Nederlanders, die elkaar dienen te be
grijpen en waardeeren. ook wanneer zij
van meening verschillen.
Na het beantwoorden van vragen be
sloot de voorzitter met woorden van dank
aan den spreker, wlen een hartelijk ap
plaus ten deel viel.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het candldaats-examen
rechtsgeleerdheid: de heer K. J. Matze.
Hazerswoude, Geslaagd voor het candl
daats-examen Indisch recht: de heer J.
W. Schubad, 's-Gravenhage. Geslaagd
voor het candldaats-examen Taalkundig©
Indologie: de heer W. F. Pothast, 's-Gra.
venhage. Geslaagd voor het doctoraal
examen Economische Indologie: de heer
H. F. J. Schoonenberg Kegel, s-Graven
hage en C. A. B. Pley. Lelden. Geslaagd
voor het artsexamen 1ste gedeelte: de
heeren A. j. j. van Leeuwen, Rotterdam,
L. van Gogh, 's-Gravenhage C. F. Riet
veld, 's-Gravenhage, mejufir. H. M. v.
Esch. Rotterdam. Geslaagd voor het arts
examen 2de gedeelte de heeren F- Duljf-
Jes, Amsterdam en F. A. Bol. Voorburg.
Gepromoveerd tot doctor ln de letteren
en wysbegeerte op proefschrift, getiteld
„De Methoden van Psychologisch Taal
onderzoek" dé heer A. J. Staai geboren
te Leeuwarden, wonende te Enschedé.
Gepromoveerd tot doctor ln de genees
kunde op proefsohrlft, getiteld „Onder
zoek naar den invloed van Conadotrope
Agentin op de Morphologlsche Structuur
van het gekweekte ovarium van de Im
mature muis", de heer C. Francke, ge
boren te 's-Gravenhage, wonende to
Utrecht. Geslaagd voor het doctoraal
examen Indisch recht: de heeren F. Tor-
wogt, 's-Gravenhage, P. Rozendaal. Haar
lem, M. Beglnlger, 's-Gravenhage. Ge
slaagd voor het candldaats-examen In
disch recht de heeren: J. Dryber Lelden,
F. E. Meyer, Lelden, G. F. C. H. èohmldt,
Noordwyk. W. van Rees, Voorburg; W. J.
Zijlstra. RUswyk (Z.-H.^, H. v. Bommel,
Lelden, A. j. Coiyn, Sassenhclm; F. R.
Böhtlingh, Lelden F. van Rossen, Rot
terdam, J. F. J. 'M. Ruyters, Voorburg:
Raden Mas Soedlbblo, 's-Gravenhage. A.
L. van Leeuwen. Zevenhuizen. Geslaagd
voor het voorbereidend kerkëiyk examen:
de heeren Tj. Alkema en H. H. Stratlng.
VIOOLCONCERT WILLEM XOSKE.
Donderdag as. geeft de violist Willem
Noske een vioolconcert in den foyer van
de Stadsgehoorzaal ten bate van „Neder
land helpt Indlë". Jan Llgteiyn accom
pagneert aan den vleugel.
WIK KRIJGT EEN SCIIÖENENBON?
ZIJ. die ln aanmerking komen voor een.
schoenenbon en wier geslachtsnaam be
gint met een B (te beginnen by Boer),
dienen cleze bon morgen af te halen.
