LEIDSCH DAGBLAD DE NAMEN DER GEKOZENEN De Tweede Kamerverkiezing van 17 Mei 1946 GEKOZEN ZIJN: PARTIJ v. d. ARBEID KATH. VOLKSPARTIJ A.R PARTIJ CHR. HIST. UNIE PARTIJ v. d. VRIJHEID COMM. PARTIJ NED. STAATK. GEREF. PARTIJ DE UITSPRAAK De uitslag der 2e Kamerverkiezingen WEERBERICHT Officieuze uitslag PARTIJEN Nieuwe Samen stelling Oude Samen stelling 1946 1937 Partij v. d. Arbeid 29 31 Kath. Volkspartij 32 31 A. R. Partij 13 17 Chr. Hist. Unie 8 8 Partij v. d. Vrijheid 6 4 Comm. Partij 10 3 Protest. Unie Staatk. Ger. Partij 2 2 Partij Lopez Partij Bellamy Kiesdeeler 47.602 40.580 w I Elders in dit nummer vinden \J0 de lezers de volledige uitslagen vermeld en de resultaten, voor wat de bezetting der Kamerze tels betreft. Welke conclusies kunnen wy uit de gehouden verkiezingen trek ken? In de eerste plaats valt dan op het teleurstellend resultaat voor de Party van den Arbeid, de regeeringspartij, met 7 ministers als lijsttrekkers. Wat is er van de hooggespannen verwachtin gen der heeren geworden? De party met de meeste vooruitgang zou het in de nieuwe legislatieve periode voor het zeggen hebben, verklaarden de leiders. Een absolute meerderheid verwachtte Vorrink nog wel niet. maar wel een schitterende vooruitgang. Welnu, tellen we de samenstellende groepen op waaruit deze party is samengesteld, dan is zy achteruitgegaan en neemt in de nieuwe Kamer de tweede plaats in. De doorbraak naar de Roomsch- Katholieke zyde is volmaakt mislukt; dit volksdeel is en biyft uitermate hecht aaneengesmeed. Weliswaar zou de K.V.P., gerekend naar den geboorte- aanwas, nog meer zetels moeten heb ben en is er dus een kleine afbrokke ling, maar zy keert als grootste partij terug. Trouwens, ook het Protestantsche volksdeel is trouw gebleven. De A.R. verloren hun winst, welken men stellig het persoonlijke succes van Coiyn kan noemen. Met 13 zetels vormen zy de derde party. Het meest valt echter het succes der S.H. Unie op. Niemand had durven voorspellen, na alles wat er ge beurd was, dat het Kerkelijk Protestant sche deel zoo duidelyk neen zou zeggen in de Synode en de plaatselyke kerken, die de geloovigen opriepen, hen 'te vol gen naar de Party van den Arbeid. Het Christelijk volksdeel met 32 13 8 2 55 zetels vormt voor de zedelijke orde van ons volk een hecht geheel. De Partij van de Vrijheid mag, gege ven de korte voörbereidingstyd en de scherpe reacties van linksche zyde te vreden zijn. al verwierf zij slechts 6 zetels. In het nieuwe Parlement kunnen zij een waardevolle bijdrage leveren, in dien zij niet van te voren in den oppo- sitiehoek worden gedrongen. Voor velen de verrassing van den dag was de winst der Communisten. En in derdaad ware het dwaasheid, de positie van het tiental in de Kamer te verdoe zelen, Toch was het te voorzien. En ne men we dan de geheele situatie in het oog, vergeleken met de omringendelan den, dan is de verschuiving naar links bij ons nog niet zoo erg indrukwekkend. Toch moet het ons wel iets te zeggen hebben, dat in Amsterdam 30% com munistisch heeft gestemd. Dat een drietal kleine partyen niet vertegenwoordigd zal zyn, is geen ge mis. Zes partyen in de Kamer is meer dan welletjes. En hiermede raken we tegelijk het gewichtigste punt. Uit deze zes par tyen zal dan toch een ministerie ge vormd moeten worden en dc vraag ryst: welke combinatie heeft de meeste kans. Het is tamely k voorbarig, hier uitvoe rig in te gaan, op hoe het allemaal kan. Het gaat slechts om de groote punten hier. Dan. is het nu wel duidelyk, dat de pretenties van de Heeren Schermer- horn en Logemann, namens de groote meerderheid van het Nederlandsche volk te spreken, schromelyk overdreven wa ren. De duidelijke uitspraak van ons volk kan op dit punt niet misverstaan worden. Dat er kabinetsformatie onder roode signatuur zal zyn gelooven wy dan ook niet. Neen kans is er. dat de opdracht tot vorming van een ministerie aan een Roomsch-Katholiek zal worden opge dragen. In welke richting (of richtin gen) kunnen we dan een samengaan verwachten? Het is duidelyk, dat de Partij van den Arbeid een samengaan der twee groote partijen zal propagee- 85ste Jaargang ZATERDAG 18 MEI 1946 No. 25780 Waarnemend Directeur: A. Poortman Hoofdred.: Mr. M. B van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN TeL Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055 ENORME BELANGSTELLING IN STAD EN DORP. Wij moeten ver terug gaan ln het ver leden- om ons verkiezingen te herinneren, waarvoor zóó overweldigende belangstel ling heeft bestaan als gisteren voor het resultaat der Tweede Kamerverkiezingen. En dat Is volkomen begrijpelijk. Na de als gevolg van den oorlog en de bezetting ongewoon, lange onderbreking van den electoralen strijd ln ons land, nam de pu blieke Interesse voor de eerst-mogelljke onderlinge krachtmeting der politieke partijen ongekend groote afmetingen aan. Deze verhoogde belangstelling open baarde zich reeds tydens de verklezlngs-, campagnes der afgeloopen weken. De ver gaderingen waren, vrijwel zonder uitzon dering. veel beter bezocht dan voor den oorlog het geval was. En het is verheu gend om ln dit verband te mogen con- stateeren, dat de strijd, ondanks de ver hoogde intensiviteit, waarmede de pro paganda werd gevoerd, over het algemeen een waardig karakter heeft gedragen. De tijd, waarin de gemoederen nog al eens tijdens het debat warm liepen, schynt voorby, waar alle partyen uitsluitend de gelegenheid openstellen tot het Indienen van vragen en dan meestal nog alleen schrlfteiyk, doch ook deze stonden op een hoog peil. Het plak- en kalkverbod bulten de daarvoor speciaal aangewezen plaatsen ls door alle partijen gerespecteerd, maar desniettemin stond stad en land ln de afgeloopen weken duidelyk merkbaar ln het teeken van de komende verkiezingen. De klok van vijven, Ihet sluitingsuur der stembureau*. was gistermiddag nauwe lijks koud of een onzer abonné's het was natuuriyk een vrouwelijke 1 kon haar nieuwsgierigheid niet langer bedwin gen en informeerde telefonisch naar den Uitslag der verkiezingen. zy was kenneiyk diep teleurgesteld, dat wij op dat moment nog niet ln staat wa ren haar het landelijk resultaat mede te deelen, doch inmiddels prezen wy ons gelukkig, dat de door ons Blad georgani seerde publicatledlenst zoo vlot marcheer de. Om halfzeven kwam de uitslag van het eerste stembureau ln ons bezit en daarna bleven ze elkaar met regelmatige tusschenpoozen opvolgen; de belangstel ling voor onze Bureaux groeide met de minuut en bereikte haar culminatiepunt, toen het prachtige korps van „Werkmans Wilskracht" met vroolljke marschmuzlek de stemming kwam verhoogen. Het laatste van de vijftig Leld6Che stem- bureaux veroorzaakte eenige stagnatie, welk oponthoud ons ter Redactie gelegen heid schonk den totaalultslag van de stad Lelden, behoudens dit ééne stembureau bij te werken, zoodat. toen deze laatste resultaten om kwart over acht binnen kwamen, de verschijning van het eerste bulletin met den volledigen uitslag een kwestie van luttele minuten was. Om 8.20 uur reden de eerste bezorgers met groote pakken bulletins op hun fietsen de stad ln om de burgery kond te doen van den verklezingswil van het Leldsche kiezers corps en nog geen vyf minuten later kwam het tweede bulletin van de pers: het resultaat ln Lelden, wanneer deze ver kiezingen zouden hebben gegolden voor de verkiezing van den Gemeenteraad De bulletins werden onzen bezorgers uit de handen gegrist als waren het bonkaarten! Behalve dat wij per telefoon een on- noemiyk groot aantal vragenstellers kon den inlichten over den stand van zaken, verzorgden wij den publicatledlenst op verzoek eveneens voor de leden van de Clir. Historische Unie, die ln het gebouw „Prediker" in vergadering byeen waren en waar onze mededeellngen met groot enthouslsme werden ontvangen! Nadat de resultaten van Leidén aldus ln breeden kring waren bekend gemaakt, volgde een groote pauze ln onze publica ties. Wel waren wy reeds ln den loop van den avond ln het bezit gekomen van alle uitslagen ln de omliggende gemeenten hulde aan onze correspondenten! dooh deze gaven zoo min als de per Telex bin nenkomende resultaten een voldoende in zicht in het algeheele verloop van zaken dan dat het nut zou hebben gehad deze per bulletin bekend te maken. Wèl publi ceerden wij in verscheidene gemeenten den uitslag van de plaatselyke verkiezin gen, doch daarna was het wachten op de binnenkomst der onderschelden kieskrin gen. In den loop van den nacht druppelden deze geleldeiyk binnen, de kieskring Am sterdam sloot de ry en omstreeks halfvyf ln den morgen was het volledig resultaat met de namen der gekozenen bekend. Toen stad en dorp vanmorgen ontwaak ten, stonden daar weer onze menschen, die in gedrukten vorm den uitslag van de Kamerverkiezingen 1946 uitreikten Foto Van Vliet, Lelden. De publicatie der verkiezingsuitslagen in combinatie met het optreden van Werkmans Wilskracht" hadden gisteravond duizenden stad- genootcn naar onze Bureaux aan het Noordeindsplein gelokt. Onze foto geeft een indruk van de drukte voor ons gebouw. WEINIG VERANDERING. De Bilt verwacht tot Zondagavond: Zwakke of matige wind tussche® Oost en Noord, meest zware bewol king met hier en daar oenlge lichte regen, ongeveer dezelfde tempera tuur als vandaag. IMPORTSIGARETTEN OP T 35 EN X 35. zy, die op de bonnen T 35 en X 35 nog geen Importsigaretten hebben kunnen koopen, kunnen deze bonnen op Maandag 20 of Dinsdag 21 Mel a.s. by een detaillist ln tabak6artlkelen Inleveren tegen ont- vangstbewllr. Zoodra de detaillist op deze bonnen ls bevoorraad zal de aflevering der sigaretten plaats hebben. Truman neemt Amerikaansche spoorwegen over. President Truman heeft het bevel geteekciu), wqarby de door een sta king bedreigde spoorwegen door de regeerlng worden overgenomen. Truman heeft dezen maatregel ge troffen 24 uur voor een staking van treinpersoneel uit zou breken. Het bureau voor militair vervoer zal de spoorwegen exploltceren. Voor bet uitvaardigen van dezen order had Truman afgevaardigden van het personeel ontvangen en een beroep op hen gedaan om sa men te werken met de regeerlng door op hun post te biyven. Vak- vereenlglngsbestuurders hadden reeds eerder verklaard, dat zy de mannen niet zouden vragen op post te biyven, wanneer de regee- ring de voorwegen zou overnemen. V-J De verkiezingscijfers toegepast voor Prov. Staten en Eerste Kamer. De verkiezingsdien.st van het A.NP. heeft aan de hand van den verkiezings uitslag voor de Tweede Kamer bere kend, dat als de stemming had gegol den voor de Prov. Staten, die voor Zuid- Holland aldus zou zyn uitgevallen: Party van den Arbeid 27 zetels Kath. Volksparty 15 Anti Rev. Party 14 Chr. Hist. Unie 7 Party v. d. Vryheid 7 Comm. Party Nederl. 9 Staatk. Geref. Party 3 Voor de Eerste Kamer zou de ver houding zyn geworden: Party v/d. Arbeid 15 Kath. Volksparty Anti Rev. Party Chr. Hist. Unie Party v/d. Vryheid Comm. Party Ned. (14) (16) 7) 6) 3) 50 (w.o. nog 4 N.S.B.'ers) ren. En ook in het Zuiden van ons land is daar wel een strooming voor. Toch zullen de heeren van de Party van den Arbeid dan heel wat water in den wyn moeten doen. De Indische politiek en het staatssocialisme zullen de groote struikelblokken wel zyn. Is de oude coalitie uitgesloten? Met 55 positieve Christelyke stemmen be hoeft dat niet en een gemeenschappe lijk program moet te vinden zyn. Waarom evenwel, juist in deze be narde tijden en dezen uitslag, die toch de Party van den Arbeid speciaal iets te zeggen heeft, niet een poging ge waagd tot een nationaal kabinet? Na tuurlijk moeten de principieele punten dan blyven rusten. Staatssocialisme en Indische politiek zuhen nauwkeurig vastgesteld moeten worden, maar uit gesloten behoeft de kans niet. En ja, als een der partijen weigert aan zulk een kabinet mee te werken, moet van zelf de kleinere formatie volgen. De komende weken zullen de bespre kingen brengen, die ons een nieuw mi nisterie zullen opleveren. Moge men alle constructieve krachten samenbren gen om ons land en ons volk door zijn moeilyken tyd heen te leiden. AUTEURSRECHT A.N.P. - MERKWAARDIG GEVAL TE UTRECHT. Kardinaal de Jong kwam gistermorgen ook zyn stem uitbrengen op het stem bureau van zyn district In Utrecht. De ambtenaar kon echter zyn persoonskaart niet ln het register vinden. De kardinaal is daarop naar het bevolkingsbureau ln het stadhuis gegaan en heeft er zyn be klag gedaan. Een ambtenaar van dit bureau heeft den kardinaal toen verge zeld naar het stembureau, waar deze ambtenaar de persoonskaart wel vond. De kardinaal heeft daarop zyn stem zonder meer kunnen uitbrengen. Te Hemer, in de Britsche bezettingszóne van Dultschland, zyn 3300 Nazi's (meest van de Gestapo en SS) ln het kamp „Roo sevelt". voormalig Duitsch krygsgevan. genenkamp, geïnterneerd. De geïnterneer den moeten de meest ulteenloopende werkzaamheden verrichten. De „Edelger- manen" ondervinden thans aan den lijve het kampleven, zy het dan op veel huma ner wijze dan hun vroegere slachtoffers In 1937 werden bovendien ge kozen 4 N.S.B.'ers. In de Partij v. d. Arbeid zijn ver- eenigd de vroegere S.D.A.P., Vrijz. Dem. Bond en Chr. Dem. Unie. In de Partij v. d. Vrijheid is op genomen de Lib. Staatspartij. Bij de eerste verdeeling van de zetels werden aan de Partij van den Arbeid toegewezen 28 zetels, aan de Kath. Volkspartij 30 zetels, aan de Anti-Rev. Partij 12 zetels, aan de Chr. Hist. Unie 7 zetels. Daarna verkregen rest-zetels: de Partij van den Arbeid 1, totaal 29, de Kath. Volkspartij 2. totaal 32, de Anti Rev. Partij 1, totaal 13; de Christ. Hist. Unie I, totaal 8. De andere partijen verkregen geen restzetels. Officieus zijn gekozen tot lid der Tweede Kamer: Prof. ir. W. Schermerhorn J. M. Willems Mr. M. v. d. Goes v. Naters Mr. C. J. A. M. ten Hage J. H. Scheps Mr. L. A. Donker H. van Sleen W. Drees Dr. J. H. A. Logeman J. E. Stokvis Mr. J. A. W. Burger Mr. G. E. van Walsum J. J. Vorrink E. Kupers Mej. mr. N. S. C. Tendeloo S. L. Mansholt J. Schilthuis L. N. Palar Jhr. mr. T. A. J. W. Schorer Prof. mr. P. Lieftinck H. J. v. d. Born Mr. A. M. loekes E. A. Vermeer Ir. H. Vos R. v. d. Brug J. Tuin Prof. dr. G. v. d. Leeuw Daar prof. Schermerhorn in 2 kieskringen is gekozen, zal bij loting worden uitge maakt of de heer F. J. Goed hart dan wel de heer C. J. van Lienden Kamerlid zal worden. Hetzefde geldt voor den heer Vorrink. Hier zal geloot worden tusschen de heeren J. G. Suurhoff en ir. A. Von deling. F. van Vliet Mr. J. H. van Maarsseveen Dr. L. J. M. Beel Mr. F. G. J. M. Teulings Dr. Chr. Mol F. J. M. Smits van Oyen P. J. S. Serrarens Pater mag. dr. J. G. Stokman O.F.M. Chr. G. Matser H. Ruyter W. J. Andriessen dr. A. M. Lucas Mr. C. P. M. Romme M. P. v. d. Weyden Th. D. J. M. Koersen J Groen Azn. W. Steinmetz Mr. dr. A. J. J- Mes M. J. M. van Poll Mr. E. G. M. Roolvink Mr. J. R. H. van Schaik dr. L. G. Kortenhorst dr. W. J. Droessen Jhr. mr. G. A. M. J. Ruys de Beerenbrouck Jos H. Maenen J. M. Peters Mr. E. M. J. A. Sassen Th. S. J. Hooy J. M. Zegers W. L. P. M. de Kort F. J. H. Bachg H. M. J. Dassen Gekozen J. Schouten en mr. J. A. de Wilde. Daar J. Schouten in niet minder dan i 2 kieskrin gen gekozen is, zal in vele kies kringen moeten worden geloot. Deze lotingen zullen hoogst waarschijnlijk tengevolge heb ben, dat gekozen zijn: Mr. A. B. Roosjen H. J. W. A. Meyerink Mr. J. Terpstra dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot C. v. d. Heuvel (Leiden) A. Stapelkamp C. Smeenk Mr. J. Algera Mr. dr. C. P. Verkerk (Boskoop) Ds. C. v. d. Zaal Ds. J. F. Fokkema H. W. Tilanus Mr. dr. J. J. R. Schmal J. de Ruiter Tj. Krol Mr. H. K. J. Beernink Jhr. mr. C. W. J. Wttewaal v. Stoetwegen Mr. W. F. E. Baron v. d. Feltz H. Kikkert Mevr. A. Fortanierde Wit S. E. B. Bierema H. J. Korthals G. Vonk H. W. Hacke Daar mevr. Fortanierde Wit in 2 kieskringen is ge kozen, zal geloot moeten worden tusschen de heeren W. C. Wendelaar en den heer F. den Hartog. G. Wagenaar, 6 x gekozen S. de Groot 2 x en C. Borst 2 x Ook hier zullen lotingen moeten plaats vinden en als gevolg hiervan zullen hoogstwaarschijnlijk de na volgenden zitting krijgen in de Tweede Kamer: A. C. Koenen Mr, dr. B. J. Stokvis J. Hoogcarspel Mevr. W. v. d. Muitzenberg- Willemse J. H. G. Spijkers J. Haken terwijl om de 10e plaats geloot zal moeten worden tusschen A. O. Schoonenberg, J. H. Hermans en J. J. Hofstra. Ds. P. Zandt Ir. C.. W. van Dis

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1