LEIDSCH DAGBLAD WEERBERICHT De „Willem Barentz" krijgt radar Stakingsterreur moet gebroken worden Scherpe rede van minister Sehermerhorn Nieuwe voorstellen voor Britsch-Indië Met een enkel woord Meyer Schwenkeeen der grootste nazi-knechten Dr. Van Mook is optimistisch 85ste Jaargang gestemd. NIEUWE VOORSTELLEN GAAN TOT DE GRENS DER NEDERLANDSCHE CONCESSIES. Dr. H. J. van Mook, die zich te Batavia optimistisch uitliet over eventueele her opening der onderhandelingen met de Indiërs, zelde dat hij CTe toekomstige rege ling zag als een soort ..federatie" van de Nederlandsch-Indlsche eilanden met een algeheele gecombineerde Nederlandsch- Indlsche controlei' Hy zelde, dat de uit gesproken wenschen van het volk een-be slissende factor zouden zijn in de gebie den, waar de republiek zou worden erkend en een bepaalde mate van plaatselijke autonomie toegestaan. Gevraagd naar zijn meening. of autonomie de bevoegdheid tót het zich terugtrekken uit de ..federa tie" zou insluiten, antwoordde dr. van Mook dat hy er zeker van was, dat geen enkel gebied zich zou terugtrekken, omdat dit uitsluitend in eigen nadeel zou zijn. Hij baseerde zyn optimisme op het inzicht aan belde zijden, dat de totnutoe bereikte resultaten weer te niet zouden worden gedaan, als de huidige impasse blijft voortduren. Hij noemde Noord Sumatra als een gébled. waar men met een vol- VRIJDAG 17 MEI 1946 No. 25779 Waarnemend Directeur. 'A. Poortman Hoofdred.: Mr. M B van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055 De Bilt verwacht tot Zaterdagavond Na een betrekkelijk helderen, nacht overdag opnieuw half of zwaar be wolkt. Plaatseiyk regenbuien ^aet eenlge kans op onweer. Zwakke of matige wind tusschen Zuid en Ooet. Weinig verandering In temperatuur. Meerdere apparaten zullen worden aangeschaft. land de beste toestellen, die liet kan krijgen, aanschaffen, maar het zal nog gcrulmen tyd duren voor zU be schikbaar zyn. De Engelsche apparaten, hoewel van een Een A.N.P.-verslaggever. die de inter. - nationale radar-conferentie te Londen ouder type dan de Amerlkaansche. gevén bijwoont, meldt dat Nederland te zijner 'ha"s ,het meest geperfectlonneerde beeld, tijd zal overgaan tot aanschaffing van Ondanks de ln den oorlog opgedane er- radarapparaten Binnenkort zal de zaak varmf. bevindt radar zich nog ln een. In studie worden genomen. Op het mo. experimenteel stadium Dat ls de reden, ment zijn een paar Nederlandsche sche- ons land. hetwelk zes Jaar ten achter 'f?1®! '°«ns*'or"ne d"- diplomatieke j «da^Keei-jat" I "Ustelt Radar %èvkt nog a£t omfer'Èfl" situatie te doen heeft. Dr. van Mook zelde 6eiscne aomiranteit, met radar uitgerust. Dif verder, dat hy thans precies de bevoegd heden van zijn mandaat wist en dat hij bezig was een definitieve regeling op te stellen op de basis van zyn nieuwe in structies, die «naar zijn meening de grens dér Nederlandsche concessies inhouden. Het ligt in de bedoeling de „Wil lem Barentz" liet eerste Nederland sche schip, dat ter walvisclivaart zal gaan. van radar te voorzien. Naar de' leider der Nederlandsche delegatie, de heer Van 't Haaff meedeelde, zal ons weersomstandigheden. Bij zwaren regen is het resultaat negatief Zooals bekend kunnen door radar de voor het oog onzichtbare obstakels in de scheepvaartroute worden vastgelegd, het geen bijv. by mist en Ijsgang een enorme verhooging van de veiligheid beteekent. In een radio-toespraak heeft minister Sehermerhorn er gisteravond met betrek king tot de staking ln de havens van Rotterdam en Amsterdam op gewezen dat liet In wezen niet meer gaat om de vraag van loon- en arbeidsvoorwaarden. Het is een stryd geworden om de macht. Dat er voor de zeelleden een nieuwe regeling werd vastgesteld, lag voor de hand. De lndertyd ingevoerde vaarpllcht werd afgeschaft en met het verdwynen van het gevaar ls ook voor de gevaren- toeslag geen grond meer. De in April in gevoerde regeling, was. vergeleken met 1940, zeer gunstig. Bedroeg het loon van een matroos voor den oorlog f90 per maand, terwijl het buiten den toeslag ge- leldeiyk wer 1 verhoogd tot f. 165.thans is dit maandloon gesteld op f 195 Bovendien wordt gedurende drie maan den nog een toeslag van f. 50.per maand verleend en daarna tot 1 Septem ber een toeslag van f. 25.per maand. Ook de overige arbeidsvoorwaarden zijn vergeleken met 1940, belangrijk verbe terd. EEN PRESTIGE-KWESTIE. Niettemin heeft de E.V.C. geadviseerd, om op de nieuwe voorwaarden niet te monsteren en heeft zy een staking ge proclameerd. En zulks niet zoozeer om de arbeidsvoorwaarden, die, blijkens een onderhoud tusschen spreker en de E.V.C., voor deze organisatie niet onaanvaard baar zijn. maar wel om een prestige kwestie. De E.V.C. en de andere vakbon den willen niet tezamen aan dezelfde tafel plaats nemen. Dit is voor een be- lancryk gedeelte het gevolg van de vol strekt verschillende tactiek, die door de E.V.C. en door de oude vakbonden wordt toegepast. Het is uitermate betreurens waardig. dat niet alleen de arbeiders, maar het geheele Nederlandsche volk van dezen strijd de dupe worden. Hoe beden kelijk dit eigenlijk wel is. is thans duide lijker dan ooit gebleken. Immers, omdat deze staking der zeelleden verre van al gemeen ls en er dan ook nog geregeld schepen uitvaren, ls de E.V.C. ertoe ge komen. de havenarbeiders in het conflict te betrekken, zelfs ten aanzien van bul- tenlandsche schepen, die er ln het geheel niets mee te maken hebben. i-ttwrptdtng der staking? Thans wordt bovendien gedreigd deze staking ook op andere bedryven te doe.n overslaan. De E.V.C. poogt thans de binnenvaart £11 den groenten-export, dus speciaal de groenteveilingen bij deze staking te betrekken. Het ls niet zonder tragiek, dat dit alles gebeurt ln de dagen waarin de regeering haar uiterste kracht inspant om alle transport, dat er maar eenleszins voor ln aanmerking komt. over Nederlandsche havens te lelden. Een enkel voorbeeld. Rotterdam was de Importhaven voor bananen voor geheel West-Europa. Het heeft moeite gekost, een eerste regeling te treffen, die een herstel hiervan ln liet vooruitzicht stelt. A.s. Maandag zou de eerste boot met bananen ln Rotterdam aankomen. Maar één ding ls zeker. Indien de huidige toestand voortduurt ln de haven, gaat dit schip naar elders met de groote. waarschilniykheld. dat het dan ook voor de toekomst met dit belangrijke transport voor Rotterdam zal zUn afge- loopen. Zoo zUn de stakende arbeiders bezig ln het eigen vleesch te snyden om derwllle van het prestige van de E.V.C.. die In de oogen van het Nederlandsche volk dat prestige maar op één manier kan herwin nen. n.l. door afstand te doen van de méthoden, die thans worden gebruikt ongeoorloofde .methoden. Toen J.l. Zaterdag de oude vakcentrale, overtuigd van de onjuistheid van hetgeen hier gebeurde, op een groote vergadering van 800 leden met vrijwel algemeene stemmen besloot. Maandag het werk te doen hervatten, heeft de E V.C methoden toegepast, die ln een rechtsstaat niet kun nen worden toegelaten en die de regee ring dan ook met de grootste kracht zal bestrijden. Gelukkig ls thans de politie zoodanig geactiveerd, dat er voor men- schen, die hun ware belang zien en be reid zijn om te werken, geen levensge vaar meer bestaat Tot eenlg resultaat kan een staking als deze nooit leiden. ZIJ levert slechts scha de en nadeel op, zoowel voor de arbeiders als voor het herstel van ons land. voor de voedselvoorziening en voor het be drijfsleven. Om dan nog maar niet te spre ken. dat door .de houding van de sta kende arbeiders net geheele evacuatieplan van nog 35.000 landgenooten ln Indlë en in Slam in de war ls. Distributie-fraude te Eindhoven. DE DIRECTIE IX ARREST. Te Eindhoven zyn onregelmatigheden ontdekt op het distributiekantoor. De ge heele leiding is geschorst, terwyi de direc teur. de heer v. d. V., die vroeger leider was van het distributie-kantoor te Val- kenswaard en de adjunct-directeur* v. d. W.. in arrest gesteld zyn. HET VOLK TE WAPEN GEROEPEN. Aan deze staking moet het koste wat het wil een einde komen. De re geering heeft besloten direct een oproep voor vrijwillige arbeidskrachten voor Rot terdam te doen In de gemeenten der Zuld- h'ollandsclie eilanden en ln West-Noord brabant en voor Amsterdam ln het ge bied rondom onze hoofdstad De me ri se hen, die wy hiervoor oproepen aldus de minister noem ik uit volle over tuiging geen onderkruipers, maar men- schen, die weten, dat wy ln ons land langs den weg, die hier bewandeld wordt, den ondergang en dén chaos ln het ar beidsleven tegemoet gaan. Daarom zul len déze menschen In de eerste plaats hartelijk begroet worden door al diegenen, die georganiseerd zijn in alle overige vak organisaties die ten sterkste stelling ne men tegen het drijven van de E V.C om het voorzichtig te zeggen, althans van zeer bepaalde groepen daarin. In de twee de plaats hebben, zij recht op bescherming tegen iedere bedreiging en tegen iedere daad van terreur en zal deze ook zonder meer worden verschaft. In liet uiterste geval zal de regeering niet schromen. Indien zulks onvermUde- ll)k is. het leger te gebruiken omdat het gaat om de hoogste belangen van het vaderland. UIT DEN VEILIGHEIDSRAAD. De Veiligheidsraad heeft tydens een vergadering, waarbij ook de Russische ver tegenwoordiger Gromyko tegenwoordig was. dertien van de 33 artikelen van een reglement van orde, die door de commissie van deskundigen waren voorgesteld, goed gekeurd. De Egyptische voorzitter, dr Hafez Aflfl pasja, die voor het laatst voorzat, ver baasde den raad door de mededeeling, dat hij terneergeslagen-was omdat de raad zijn taak niet naar behooren uitvoert. Hl) deed een hartstochteelljk beroep op zlin col lega's om den raad tot een werkeiyk in strument voor een durenden vrede te maken. „Ik weiger te gelooven dat een volgende wereldoorlog zelfs mogelijk is". VERANDERINGEN IN TURKIJE. De Turksche regeering heeft aan d^ nationale vergadering een wetsontwerp voorgelegd tot wyzlglng van de kieswet, waarby het directe algemeene kiesrecht wordt ingevoerd. Den opposltlepartyen zal tevens het recht worden verschaft om de stemming te controleeren. Voorts heeft de Turksche regeering besloten de bestaande beperkingen ln de vrijheid van het volk. zooals t.a.v. de pers, de bevoegdheden der politiek en het recht van vergaderen enz. af te schaffen. Als gevolg van dit besluit wordt ver wacht. dat de partyen der oppositie aan de komende verkiezingen zullen kunnen deelnemen. Kerkelijk leven Ned. Herv. Kerk: Beroepen te Assen en te Zaltbommel H. ten Doornkaat Koolman te Chur (Zwitserland); te Hekelingen (toez.) A. N. v. d. Kreeke te Bertchout; te Nederhprst den Bej-g (toez.), J. M. Wea- depohl te Oudega (W.); te Ouddorp (toez.) J. T, Doornenbal te Kesteren; te Zwolle (vac. L. J. v. d. Kam) dr. B ten Haai Dzn. te Diepenveen; te Veenendaal P. v. d. Berg te Wapenveld. Bedankt voor Geervliet (toez.) C. R. Plomp te Oosterhout (NBr.). Geref. kerken: TWeetal te Drlesum J. H, Antuma te Raar cl en H. Numan te H1J- laard; te Rulnerwold-Koekange H J. Swlerts te Tholen en J. v Wijngaarden te Bennebroek. Beroepen te Bergen (N.H.) K. Talsma te oosterblerum (Pr.): te Dron- rljp W. v. d. Kolk, cand. je Enkhulzen; te Zaltbommel A. Broek, c'and. te Vlaar- cfhigen. Bedankt voor Maassluis J. Haltsma te Rockanje. Gercr. kerken naar art. 31 K.O.: Twee tal te Enschedé W. Soheele te Zwljndrecht en A. Veldman te Lelden. GcreL Gemeenten: Beroepen te Axel Chr. v. d. Woestynen te Ridderkerk. De verdaging der Parijsche conferentie Toch eenige verbetering. het Dultsche probleem. De standpunten der ministers waren als volgt: De conferentie van de ministers van Amerika: Byrnes wensohte een onmld- bultenlandsche zaken van de „big four" cl e 11 ijk onderzoek_ naa^ qie ,€^£omlscne te Parijs is gisteravond verdaagd tot 15 Juni na een bijna onafgebroken zitting van drie weken. De laatste twee verga deringen in het Luxembourg waren ge- wyd aan een voorloopige discussie van de toekomst van Duitscbland en aan het pa. rafeeren van het herziene wapenstil standsverdrag met Italië. De Brltsche, Russische en Amerlkaan sche plaatsvervangers der ministers ble ven te Parijs met hun deskundigen voor het uitwerken der rapporten, die den mi nisters zullen worden voorgelegd bU hun vergadering van 15 Juni. Zeer duidelijk werd wei de breede kloof die de delegaties scheidt ten aanzien van structuur van Dultschland HIJ stelde voor. d.at op 12 November een speciale vredesconferentie bijeenkomt voor het bespreken van de toekomst van Dultsch land. -Frankrijk: Bideult- wilde -de politieke afscheiding van ,het Ruhr-, Rijn- en Saargebied van Dultschland om agressie iri de toekomst te voorkomen. Engeland: Bevln herhaalde, dat het Duitsche probleem niet ln gedeelten, doch als een geheel moest worden bezien. Rusland: Molotof nam bijna niet aan de besprekingen deel, doch vroeg her haaldelijk, wat er ln het Westeiyk deel van Dultschland gebeurt. De bekende motorrijder Jan Bron is van plan ln Augustus as, een aanval te doen od het wereldrecord ln de 125 cc klasse, dat momenteel op naam staat van den En^elschman Nash. Bil het proef rilden op zlln speciaal gebouwde Ey sink-machine bereikte Bron reeds een snelheid van 118 K.M.. dat ^^a^HerïSeSis wereldrecord. Bron ln training met den bekenden autocoureur Hans Herkuieyns. Details moeten worden uitgewerkt. Gistermiddag heeft Attlee bij het Brlt- schc Lagerhuis een nieuw plan voor Indlë Ingediend, dat in een officieel witboek wordt gepubliceerd en zes belangrijke voorstellen omvat, welke door de thans ln Indlë vertoevende' Brltsche kabinets missie aan de voornaamste Indische par tijen zullen worden voorgelegd. De pun ten zijn: 1. Het vormen van een z.g. Unie van Indlë, zoowel omvattende Indlë (het deel dat rechtstreeks onder Britsch bestuur stond) als de vorstenstaten. De unie heeft het beheer over bultenlandsche zaken, defensie en verkeer, en bezit een bevoegd heid om de financiën, die hiervoor noodlg zijn, te verschaffen. 2. De unie zal een wetgevende en een uitvoerende macht hebben, samengesteld uit vertegenwoordigers van Indlë en de vorstenstaten. 3. Alle zaken, niet vallende onder de bevoegdheid van de unie, en alle restee- rend-e bevoegdheden, zullen door de pro vincies worden behartigd. 4. De vorstenstaten biyven alle zaken behartigen en zullen alle bevoegdheden behouden, die niet door de unie worden waargenomen 5. De provincies zyn vrij om groepee ringen te vormen, waardoor elke provincie haar eigen regeering en hun eigen wet gevend lichaam krygt. 6 De regeling, die tusschen de unie en de groepeeringen wordt getroffen, moet een voorziening inhouden, waarby elke provincie bij meerderheid van stem men van haar wetgevend lichaam een herziening der bepalingen van de consti tutie kan verzoeken, na een beginperiode van 10 Jaar en met tusschenpoozen van 10 jaar daarna. De kabinetsmissie verklaart, dat het niet de bedoeling is om de details van de constitutie aan te geven, maar om de machine in beweging te zetten, waardoor de constitutie door Indiërs voor Indiërs kan worden opgesteld. De onderkoning zal terstond den provincialen wetgevenden lichamen verzoeken vertegenwoordigers te kiezen, en den vorstenstaten om een on- derhandellngscommlssle ln te stellen. Zoolang het ontwerpen der constitutie duurt, moet het bestuur van Indlë wor den voortgezet. Er wordt dan ook veel be- De Brltsche ambassadeur te Madrid, heeft instructies ontvangen nauwlettend acht te slaan op alle politieke processen ln Spanje en hierover rapport uit te lang gehecht aan het onmiddellijk instel- brengen. len van een voorloopige regeering. welke den steun van alle groote politieke par tijen heeft. De onderkoning heeft reeds desbetref fende onderhandelingen geopend', en hoopt spoedig een voorloopige regeering te vormen, waarin alle portefeuilles, ook die van oorlog, door Indische leiders zul len worden beheerd, die het volle ver trouwen van het volk hebben. VERBETERING BONNENLIJST. In de gisteren vermelde bonnenlljst ls een verbetering aangebracht; Op bon T 28 worden niet 2 rantsoenen tabak doch twee rantsoenen tabaksartlke len verstrekt. BRITSCHE ONTRUIMING VAN EGYPTE BEGONNEN. De Egyptische premier Ismail Sldky Pasja heeft verklaard van de Brltsche ver dragscommissie bericht te hebben ont vangen, dat met de evacuatie van Cairo en Alexandrië begonnen ls. Er zyn nog steeds geen gegevens be schikbaar, wanneer de algemeene Euro- peesche vredesconferentie zal worden, gehouden. Ten aanzien van de ltaliaansche kolo niën schijnen de standpunten van de mi nisters niet zoozeer uiteen te loopen. Een oogenbllk leek een compromis zelfs in zicht, tóen nameiyk zoowe] Molotof als Bevln het eens werden over een Itall. aansoh beheerschap namens de Vereenlgde Naties. Doch toen jiet duidelijk werd. dat hierop geen compromis over andere pun ten zou volgen, trokken de belde staats lieden zich op hun uitgangspunten terug. Een belangryk punt by de conferentie was de bereidheid van Rusland om be paalde elschen ten aanzien van de voor malige ltaliaansche koloniën te laten vallen: ten eerste de eisoh, dat Rusland beheerder zou worden van Trlpolltanië, naderhand gewyzigd tót een gemengd be- heersohap. De Brltsche en Amerlkaansche steun aan Italië's elsoh op Trlëst was zonder twyfei gebaseerd op het feit, aat de be volking van de stad overwegend Ita- liaansch l's, doch daarnaast speelden ook andere factoren hun rol1 het effect van het verlies van Trlëst op de komende lta liaansche verkiezingen, en het verlangen de deur open te Ibuden voor vrijen han del met centraal-Europa, hetgeen slechts door het geven vai^ internationale garan ties aan de haven van Trlëst kan ge. sch leden-. De besprekingen over den Balkan kun nen het best gekarakteriseerl worden als een poging van de Westeiyke geallieer den om daar nog eenigen invloed te blij. ven behouden me.t als tegenmoblef de wenscli van Rusland alles te vermyden, wat zyn Invloed ln dat deel van Europa zou kunnen verminderen De besprekin gen van de Balka-nproblemen zijn dan slechts schetsmatig gebleven. Een Amerlkaansche woordvoerder zelde na het einde der conferentie, dat men deze toch niet als een mislukking mocht be schouwen. Er waren teenminste drie din gen tot stand gebracht: ln de eerste plaats hebben de geallieerden grondig van gedachten gewisseld over de voormalige satellieten van de as. Ten tweede zijn de gewijzigde wapenstilstandsvoorwaarden voor Italië geteekend. en ten derde ls de conferentie niet afgebroken doch eenvou dig verdaagd. Een Brltsche woordvoerder verklaarde, dat. ofschoon ten aanzien van belangrijke punten geen overeenstemming was bereikt, de aan de conferentie ten'koste gelegde tijd toch niet geheel verspild was". In tegenstelling tot de Londensohe confe rentie ls de atmosfeer constructief geweest en er heeft een zeer nuttige uitwisseling van gedachten plaats gevonden. BINNENLAND Naar wy verneemen zal de zaak Ar nold Meyer op 12 Juni as. voor het By- zonder Gerechtshof te Den Bosch voor komen. De mooie Soerensche bosschen by Apeldoorn zullen dezen zomer niet voor acantlegangers toegankelijk zijn. De Dult- schers hebten er ln circa 2ë0 bunkers honderdduizenden projectielen achterge laten. Het zal nog wel 4 4 5 maanden duren voordat alles opgeruimd ls. Het proces.tegen Han van Meegeren ls. volgens het „Bbld". tot September uitgesteld De secretaris van een delegatie van het Intern. Róode Kruis, de Zwitser An- derlegg, uit Zürlcbl ls op weg van Batavia naar Bali vermoord Zyn lijk ls gevonden. Gisteren ls het BelgLsch-Nederland- sche cultureele verdrag geteekend Het voorziet o.a. in de uitwisseling van hoog leeraren en studenten, alsmede van leer krachten van de andere takken van on derwijs, benevens ln de organisatie van concerten en tentoonstellingen van ar- tistleken en wetenschappelijken aard. Ten aanzien van het vraagstuk van de geiyk- waardigheid van getuigschriften zal door middel van dit verdrag naar een regeling worden gestreefd. Paramaribo heeft officieel bekend gemaakt, dat de Koningin zich bereid heeft verklaard, om een delegatie van de Surlnaamsche staten te ontvangen. BUITENLAND Truman heeft voorgesteld het conflict tusschen de mijnwerkers en de werkgevers aan arbitrage te onderwerpen. Hy ver klaarde op een persconferentie, dat de V.S. ln een wanhopige situatie zullen geraken, als de mynwerkers niet aan het werk gaan. De mynwerkerslelders weigeren echter. De echtgenoote van Leon Degrellc. den leider der Belgische rexisten. werd tot 10 jaar hechtenis en een boete van 2 mil- lloen francs veroordeeld wegens het steu nen van de propaganda van haar echtge noot. Van 1720 Mei zal te Clacton een door de Brltsche labourpartlj georgani seerde internationale conferentie van socialisten onder voorzitterschap van Dalton, den Engelsohen minister van fl- hanciën, worden gehouden. Ook Neder land zal vertegenwoordigd zyn. Hoover zal de volgende week naar Latijnsch-Amerlka vertrekken om te on derzoeken, ln hoeverre de staten aldaar het wereldvoedselprobleem kunnen helpen oplossen. Volgens mededeeling van den Chi- neeschen "Vice-minister van bultenland- sche zaken hebben de sovjet-russlsche autoriteiten den commandant der natio nalistische strijdkrachten in Mandsjoerlje officieel ervan in kennis gesteld, dat de ontruiming van Mandsjoerye beëindigd ls. President Truman heeft verklaaTd, dat hij contact heeft gehad met Stalin ov<r voedselproblemen. Vier personen werden gedood en een aantal gewond bij een botsing van twee personentreinen naby Chambly. ten Noorden van Parijs. De Mllaansche politie heeft ln ver band met den diefstal van bet lyk van Mussolini een meisje gearresteerd. Haar mededeelingen zouden heiden geleid tot In Engeland worden thans experi menten gehouden met het „onzichtbare licht", dat bijgedragen heeft tot de over winning op de Japanneezep. toe te pas sen op de verschillende koplampen van auto's. Door middel van infra-roode stra len, gezien door een apparaat op de voor ruit. wordt het wegdek verlicht. Tegen liggers zien echter niets. De Duitsche raad. het besturend lichaam ln de Amerlkaansche zone van Dultschland, heeft aangekondigd, dat de voedselrantsoenen voor de Duitschers ln deze zone met ingang van 27 Mei as. zullen worden teruggebracht tot oen waarde van 1.180 calorieën, tegen 1.275 op heden. Deze maatregel wordt beschouwd als een desperate poging om nog strengere verlagingen ln de nabije toekomst te vermijden. Volgens den nieuwen maatregel zal het broodrantsoen van zes tot vier kilo per maand (ruim 130 gram per dag) worden teruggebracht. Radio Moskou meldt, dat Russische geleerden met de perfectlonneerlng van een televisie-apparaat bezig zijn, om de wrakken van gezonden schepen en an dere voorwerpen op den zeebodem te on derzoeken. Met dit toestel ..hydroperls- coop" genaamd, zal het mogeiyk zyn om de zeefauna op een diepte van 10 voet te bestudeeren en te photographeeren. Twintig personen zyn om het leven gekomen by een vliegongeluk naby Rich mond (Virginia V St.) Te Dachau is op 16 Mel het proces begonnen tegen de drie generaals der SS Sepp Dietrich. Fritz Kraemer en Herman Prless, alsmede tégen 71 andere voorma lige Duitsche militairen, die beschuldigd worden van hetvermoorden van onge- En toch op vrije voeten. Na Arnold Meyer is het thans Arle Meijer (zich noemende A. Meyer Sohwencke). die in het licht van de schynwerpers der publiciteit treedt. Even als Arnold Meijer zal ook A. Meyer Schwencke dit allesbehalve prettig vin den. Ja. wij stellen ons voor nog minder prettig dan de leider van Zwart Front, want de rol die Meijer Schwencke ln de eerste oorlogsjaren heeft gespeeld, geeft heel wat meer aanleiding tot opmerkin gen, zoo lezen wy ln de „Nieuwe Crt." A. Meijer Schwencke was vóór den oor log een onbelangryke figuur, eigenaar van een persbureautje. De Dultschers kwamen en door hun komst rees de ster van den lieer MeMer Schwencke snel om hoog, evenals van die van zoovele andere eigenaardige figuren. HU was een der eersten die zich in den Haag liet zien in de uniform der S.S., toonde zich een groot vriend der Dult schers en 6laagde er weldra in een sleu telpositie in de perswereld in te nemen. HU werd de rechterhand van Goedewaa- gen, den secretaris-gen. van het dept. van Volksvoorlichting, leider van den toen- maligon Persraad. welke instelling zoo'n belangrijk aandeel heeft gehad in de kneveling van de Ned. dagbladpers en de geestelijke vader en organisator van het kamp Cannenburgh. dat het edele doel had: Journalisten natlonaal-soèiallstisch op te voeden, zyn persbureau (de Ver eenlgde Persbureaux geheeten) steeg snel ln omvang; aan de Heerengracht te Den Haag stichtte A. MeMer Schwencke een nationaal-sociallstische uitgeverij en boekhandel „De Schouw", die om. een zeer kostbaar uitgevoerd tijdschrift van dien naam uitgaf. Verder was hij o.m. deelgenoot van den Formularverlag van Peter Kalser op den hoek van den Be- zuldenliout en de Rijnstraat. Dank zM subsidies van overheldszUde stegen de kasmiddelen van A. Meyer Schwencke zóó snel. dat hil in luttele jaren een vermo gend man werd. Terloops zll vermeld dat zijn vrouw C. Hannusscn. tandarts." een zeer actieve rol ln de N.SB. te Wassenaar speelde. Na den val van StallngTad ging den heer Meyer Schwencke een licht op. Hij zag plots zonneklaar, dat Dultschland verloren spel speelde. Deze S.S.-Idealist deed dan ook wat men van hem kon verwachten. Hij zwaaide om. Niet maar een 'beetje, neen, grondig en volledig. Meyer Schwencke werd een ondergrondsch striider. en ver strekte gelden aan een ondergrondsch blad. Inderdaad schijnt hil verdienstelijk ondergrondsch werk verricht te hebben. De bevrijding kwam. Tienduizenden N.SB.-ers èn nlet-N.S.B.-ers werden ge arresteerd. ook al hadden zU geen actieve rol gespeeld. Dit was goed. Menschen die met den vijand heulden, moeten aan een nauwkeurig onderzoek onderworpen wor den. Dat er ook vele „goede" Nederlan ders werden gearresteerd op losse ver moedens. zullen we nu 'maar even bulten beschouwing laten. IMaar A. Meyer Schwencke werd niet gearresteerd. HU had papieren! En met papieren doe Je wonderen. HU had machtige beschermers, die verklaar den. dat zUii zwarte ziel niet zwart was, maar zoo blank als een ziel maar zUn kan! We zouden bU de grondige schoonmaak schuchter de vraag kun nen stellen, of het niet een taak Is van den Nederlandsehen reehter om dit uit te maken. Voor de andere S.S.' ers en groot-collaborateurs ls dit Im mers ook zoo. Waarom dan voor A. Meyer Schwencke, eens een der meest vooraanstaande figuren ln de wereld der naziknechten, niet? Dat de heer A. Meyer Schwencke zich overigens volkomen veilig voelt mogebiy- ken uit een verslag ln de Zwolsche Cou rant. dat w\j hier verkort opnemen: In Quatro Bras bil Gorssol woont de gewezen Unter-Scharführer der S.S. A. Meyer Schwencke in een huls, dat QUI in den oorlog voor f. 75.000 kocht. Op het gazon, staat de vlaggestok, waaraan op 6 April 1945. dag der bevrUding van Gorssel. de Nederlandsche driekleur wap perde en prijkt het tutonmeublement, dat het gezin-Schwencke tot rusten noodt ln de zon. Soms zijn daar gasten. Zooals de heer Hannussen. de schoonvader van den heer Meyer Schwencke een Dultccher van origine, die ln den bezettlngstUd het huls ook placht te frequenteeren en er toen niet tegenop zag Inwoners van Gorssel te lntlmldeeren, wanneer zij zich antl-Dultsch uitlieten. "Voor zoover dat valt na na te gaan ls hil de eenlge gast uit die dagen, die er nu nog geregeld komt. De overigen, zooals Rost van Ton ningen en Goedewaagen in uniform en de Dultsohers niet te vergeten, met wie. tot vaak laat ln den nacht werd ge feest. hebben inmiddels plaats gemaakt voor anderen, tot wie ook gerekend moe ten worden redactieleden van het Zut- phensche Parool. En dat ls het nu, waar men zich ln Gorssel het hoofd over breekt. Hoe ls het mogelijk, zoo vraagt men er zich af, dat een man als Meyer Schwencke nu opnieuw bit de Nederlandsche pers geïn teresseerd kan wezen, met name bij „Het Vrije Persbureau", dat, ln 1944 ontstaan', materiaal verschafte aan illegale bladen: dat hil, bil de bevrijding, één der eersten was. die op een Canadeesche tank, als Journalist Den Haag binnenreed, n.l. als verslaggever van Het Parool; dat hil daarna, onder den naam Hofstra, heeft medegewerkt aan het Amsterdamsohe Pa rool; dat hU nu de voortbrengselen van zijn kweekerij "exporteert naar Engeland; en dat hij kennelijk door den P.O.D. ln Gorssel. met name door den leider daar van, opperwachtmeester bil de RUkspoli- tle, Olierook, wordt gesauveerd? Hoe ls dat alles mogelijk, vraagt men zich daar ln het Geldersche af. Welke machten be schermen dezen man? Prompt na tie bevrijding werd er bil Schwencke een Inval gedaan. HU zag echter kans om door het achterhuls te ontvluchten en ln de Gorsselsche bos schen te ontkomen. Desniettemin werd hU enkele maanden later toch gegre pen en gevangen gezet. Voor de meest onnoozele onder de N.S.B.-ers betee kent zoolcts, dat hU tenminste een Jaar ln een gevangeniskamp moet doorbren gen, alvorens er aan zUn berechting kan worden gedacht. Niet alzoo voor Meyer Schwencke. Iiy was na enkele dagen weer vry. Wereldbond van bijbelgenootschappen opgericht Na het eerste internationale overleg tus schen bijbelgenootschappen ln 1932, waar alleen Engeland, Schotland en Amerika vertegenwoordigd waren, en ln 1939 op Woudschoten te Zeist, waar bovendien ook het Nederlandsche, Noorsche en Fran- sche bijbelgenootschap verschenen, zijn de vorige week vertegenwoordigers van bijbel genootschappen uit dertien landen byeen geweest in Haywards Heath, 50 k.m, ten Zuiden van Londen. Dc bisschop van Chichester en sir Greame Tyrrell, voorzitter van het Brltsch- en bultenlandsch bijbelgenootschap, laee- ten de deelnemers welkom, bisschop Bergrav van Noorwegen presideerde de eerste zittingen, terwyi de volgende bij eenkomsten werden geleld door aartsbis schop Lehtonen van Finland, prof. dr. F. W. Grosheide van Nederland, sir Gilbert Hogg van Schotland en dr. Kreixek van Tsjecho-Slowakye. Van de deelnemers uit Europa noemen wy nog bisschop Noack van Denemarken, deken Nystedt van Zweden, dr. H. Lllje van Dultschland en dr. W. A. Visser 't Hooft, secretaris van den wereld raad der kerken ln Genève. Het belangrijkste besluit, dat genomen ls. v/as. dat tót oprichting van een wereld bond van bybelgenootschappen werd over gegaan. waartoe de nationale bybelgenoot schappen van alle landen worden uitge- noodigd toe te treden. Deze wereldbond wil het werk der bijbelverspreiding ln Europa en over de geheele wereld coör- dlneercn en als een grooten gemeenschap- pelUken arbeid zien. Het hoofdbureau zal zijn ln Londen, maar bykantoren zullen worden geopend ln Genève en waar dat voorts noodlg zal biyken. Een bestuur, belast met de leiding van dezen wereldbond, waaraan de uit voering der besluiten ls toevertrouwd, zal leder Jaar samenkomen, terwijl minstens om de drie Jaar een Internationale confe rentie Kal worden belegd. Tot algemeen secretaris word benoemd dr. John R. Tem ple, thans algemeen secretaris van het Britsch- en bultenlandsch bijbelgenoot schap. en tot secretaris van het bureau te Genève mr. O. Beguln, Een aantal zwarte paarden en schimmels, een geschenk der Nederlandsche regee ring aan koning George van Engeland, is uit Hoek van Holland naar Engeland verscheept; De paarden worden aan boord gebracht. HITLER „LEITER DES BLUF$". BIJ het verdere verhoor te Neurenberg van groot-admiraal Raeder toonde ook deze zich bewonderaar van „Hitler's ge nie". zyn uitvoerige beschryvlng van de kwaliteiten 'van den Führer moest door den hamer van den president worden af gebroken. omdat het gerecht dit verhaal nu reeds vele malen heeft aangehoord. Ten aanzien van Hitler's krijgslustige woorden aan den vooravond van de aan vallen op Tsjecho-Slowaklje, Oostenryk en Polen zelde hy.-dat hij evenals von Blom berg en Frltsch deze „groteske brutale woorden" niet zoo ernstig had opgevat. Hitler v/as nu eenmaal volgens hern .Bel ter des Blufs" en weersprak zichzelf ln zyn speeches herhaaldelijk zoodat men nooit precies wist wat hy betoogde. Raeder deed zyn best om afstand te ne men van de nazi's: voor 1933 had toy er geen betrekkingen mee onderhouden, daarna bleef hy op zyn post uit respect voor Hindenburg en later, omdat heen- Ï;aan .Fahnenflucht" geweest zou zyn. n dit opzicht trok hij dus dezelfde iyn als de andere militaire beschuldigden. de identificatie der leiders van den dief- I wapende leden der Amerlkaansche strijd- stal. krachten ln het gebied van Malmedy. SCHEEPSBERICHTEN. IJMUIDEN, aangekomen 15 Mei het Ned. m.s. „Wlm" van Setubal met zout; 16 Mei het Eng. m.s. „Tern" van Londen, 138 ton explosieven. Vertrokken 15 Mei het Ned. m.s. „Ber- kelstroom" naar Londen, het Ned. m.s. „Atlantic" naar Rotterdam, het Ned. nu. „Attes" naar Rotterdam, het Ned. ss. „Vlleatroom" naar New Port Mon het Ned. 6a. Orpheus" naar Antwerpen, het Ned. 6£. „Gouwe" naar New Port Mon. Grepen uit het Radio-programma VOOR ZATERDAG 18 MEI. IlUversum I (301 M.) VARA 19.00— 19.20 uur: klein vrouwenkoor Vox Jubi- l&us: 19.2019.30 uur: h. J. Hofstra over socialistische belastlngspolitlek; 20.10 20.30 en 20.4521.10 uur: Promenade- - orkest; 20.3020.45 uur: blnnenlandsch politiek weekoverzloht door K Voskuil* 21.1021.40 uur: klankbeelden uit de Il legaliteit door S. de Vries Jr.; 21.40—22.00 uur: zonnig programma, 22.00—23.00 u.: lichte maan en lichte klanken* 23,15 23.45 uur: weekelndserenade23.45 24.00 uur: orgelopnamen van Reginald Foort. Hilversum II (415 M.) KRO 13.00— «f11 l8-4519.00 uur: Jos Carpany met Cinema-orgel; RNIO 18.30—18.45 u.: W. v Hardlngsveldt over stlcrenrennen op Madoera: 19.20—19.40 uur: „Jonge kunstenaars" door A v. Waycnburg; 1?'*?~?0 00 uur; Journalistiek weekover- zlcht door Paul de Waart; 20.3020.50 uH,r,:«Te 0611111 van Hubert Cuypers 20.60 -21-35 uur: Alibaba en de 40 roovers; 21-352L50 uur: puzzlerubriek; 21.50— 22-00 uur: planoduo Beuker en Denijs; 23.0023.15 uur: Selecta; 23 1523.46 u.: Platennvuslc; 23 45—24 00 uur: Albert Ketelberg en zijn orkest.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1