LEIDSCH
DAGBLAD
,MIS X" IS GEREED
Beleid Dr. van Mook scherp
becritiseerd
Bezwarend feitenmateriaal besproken
Prof. Dr. J. Mulder
aanvaardt zijn ambt
Met een enkel woord
Doodenherdenking bij Haagsche Schouw
WEERBERICHT
Herdenking op den Grebbeberg
Nog geen beslissingen te Parijs
Tijdens een formeele zitting van de
ministers van bultenlandsche zaken der
groote vier te Parijs Is het rapport van de
commissie van deskundigen over de
Fransch-Ilallaansche grenskwestie goed
gekeurd. Minder belangrijke economische
vraagstukken inzake het Itallaansche
vredesverdrag en het terugtrekken van
troepen uit vooimallgc vazalstaten van de
as-mogendlieden vormden ook een punt
van bespreking De besprekingen leidden
niet toe resultaten en geen der belangrijke
punten van het Itallaansche verdrag werd
behandeld.
Byrnes, de Amerlkaansohe minister van
bultenlandsche zaken, stelde voor de con
ferentie te verdagen tot 15 Juni en een
vredesconferentie tegen 1 of 15 Juli bijeen
te roepen. De conferentie zal heden over
dit voorstel een beslissing nemen.
De ministers kwamen overeen, dat hun
plaatsvervangers de Oostenrljksche verte
genwoordigers zouden hooren over kleine
wijzigingen van de Itallaansche-Oosten
rljksche grens,
Perzië nog niet van de baan?
De Veiligheidsraad van de VN. ziet zich
voor de mogelijkheid van een nieuw debat
over Perzië geplaatst. De onderhandelin
gen tusschen de Perzische regeering en
Aserbeldsjan zijn ln een Impasse geraakt
en cr ls geen officieel nieuws omtrent de
bewegingen van het roode leger. De afge
vaardigden zijn kennelijk verontrust over
het uitblijven van de bevestiging vansde
sovjet-russlsche ontruiming. De laatste
aanwijzing, die de afgevaardigden van de
V.N. te Washington hebben ontvangen, ls,
dat Soeltaneh liever geen „commissie van
onderzoek" naar Aserbeldsjan zendt; hij
geeft er de voorkeur aan te wachten tot de
onderhandelingen met den Aserbeidsjaan-
schen „premier" in een meer gevorderd
stadium zijn gekomen. Als de Perzische
regeering Maandag as. den Veiligheidsraad
nog niets over de ontruiming door het
roode leger kan mededeelen, zijn eenige
afgevaardigden van plan, zoo wordt van
bevoegde zijde vernomen, den raad voor
te stellen zelf een commissie naar Perzië
te zenden voor een zelfstandig onderzoek
85ste Jaargang
WOENSDAG 15 MEI 1946
No. 25777
Waarnemend Directeur. A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel, Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055
Onderscheidingen voor
8000 Nederlanders,
die geallieerde vliegers hielpen
Duizenden Fransche, Belgische. Neder-
landsche. Deensche en ahdere Europeesche
burgers, die gedurende den oorlog hun
leven dagelijks ln,de waagschaal hebben
gesteld om langs ondergrondsche kanalen
en ln organisch vërband neergeschoten
geallieerde vliegers te begeleiden op hun
ontsnapplngstochten, zullen eerlang door
de Amerlkaansohe regeering onderschel
den worden.
Na zestien maanden angstvallig onder-
zoel: naar de Werkzaamheden van een
60.000 Illegale verzetslieden gedurende den
oorlog, van wie vernield werd. dat zij op
eenigerlei wijze hulp verleend hebben aan
de ontvluchtingspogingen der geallieerde
vliegers. Is het daarmede belaste leger
onderdeel ,,mls-x" thans ln staat mede te
deelen. dat de voorbereidingen het vast
stellen van hetgeen leder precies gedaan
heeft "n een zoo vergevorderd stadium
gekomen zijn, dat het weldra mogelijk zal
zijn over te gaan tot de officieele uitrei
king der onderscheidingen.
Naar schatting zullen van deze 60.000
personen, wier naam aan Mls-x bekend
ls, ongeveer een 46.000 een dergelijke er
kenning ontvangen. Onder deze 46.000
zijn 25.000 Franscnen. 8000 Nederlanders.
12.000 Belgen, 300 Denen. 200 Tschechen,
300 Horgaren en 100 Polen. Ongeveer een
derde hiervan zullen de .medal of free
dom" ontvangen, vergezeld van een per
kamenten oorkonde geteekend door gene
raal Elsenhower en getuigend van hun
moedige hulp aan de geallieerden. Een
derde zal deze oorkonde alleen ontvangen
en de rest een sohryven. waarin de Ame
rlkaansohe regeerlng haar lof betuigt.
De „medal of freedom" zal aan hen
worden gegeven, die „zich verdienstelijk
hebben gedragen en daarbij daden verricht
hebben van onmiddellijk belang en nut
voor de operaties van het Amerlkaansohe
leger". De onderscheiding wordt in 4 gTa-
den verleend al naar mate de dienst die
verleend werd. De „medal of freedom" met
gouden palm wordt uitsluitend verleend
aan hen. die zich op buitengewoon uitzon
derlijke wijze gedragen hebben of die de
meest buitengewone heldhaftigheid aan
den dag gelegd hebben met groot risico
voor hen zelf bij het volbrengen van den
daad. waarvoor de onderscheiding ver
leend wordt". Met zilveren palm, bronzen
palm en zonder palm wordt deze onder-
schelding verleend voor daden die ln ge
ringere mate hieraan'voldoen.
Telegram aan de
Koningin.
lil een te Haarlem drukbezochte ver
gadering, uitgeschreven door de Stich
ting „Indlë ln Nood" heeft dr. Feulllc-
tau de Brujn tijdens een rede over
„Het ontstaan van de repnbllek Indo
nesia" aan de hand van uitvoerig fei
tenmateriaal zware beschuldigingen ge
richt aan het adres van den lult. gene
raal dr. van Mook, Jn verband met diens
beleid 111 Ned. Indlë. Met algvnieene
Instemming werd na de/.e belangwek
kende rede, welke diepen Indruk maakte
een telegram verzonden' aan H.M. de
Koningin, luidende als volgt:
„Vergadering Stichting „lihllë ln Nood"
tc Haarlem, gehoord het bezwarend
feitenmateriaal ln openbare vergadering
11 d. overlegd lil verband met beleid
van dr. van Mook spreekt groote urgen
tie uit voor ouderzoek ter zake op zeer
korten termijn ln belang Ned. Indlë en
Koninkrijk".
Spr. wees vóór alles de beschuldiging
van de hand, als zou hU een starre reacti
onair zijn. Iedereen wenscht hervormin
gen, doch deze moeten niet roekeloos ge
schieden. Indlë kan onmogelijk zelfstan
dig zijn, omdat de economische, finan-
cleele en cultureele basis ontbreekt en
er geen sociale eenheid ls. De Japanners
zagen dit onmiddellijk ln. Degenen, die
het tegenovergestelde wenschen, lijden
aan „over"-waardeerlng van het natio
nalisme. gelijk het rapport v. Poll duide
lijk getuigt.
Uitvoerig schetste spr. de ontwikkeling
eener separatistische beweging, al vóór
den oorlog, speciaal die der fractie „Na
tionaal Indonesia", bestaande uit lntellec-
tueele nationalisten. Het ls bewezen, dat
de Japanners reeds lang met lnheemschen
geheuld hadden. Tóen de Invasie kwam,
vochten de Ned. luchtmacht, marine en
koopvaardij voortreireiyk. het leger raaide
volkomen. Wellicht door de aanwezigheid
van de Engelsche troepen onder generaal
Wavell, want volgens spr* heerscht overal
waar de Engelschen komen chaos en ls
het een Janboel en een bende. Waar de
Nederlanders alleen optreden, ls het
daarentegen rustig Spr. wenscht de In
stelling van een commissie van onderzoek
inzake het beleid van lult. generaal ter
Poorten. De oorzaak besprekend van het
feit, dat sterk met de Japanners samen
gewerkt werd, noemde spr. de nederlaag
van ons leger, die diepen indruk maakte,
en de kracht der Japansche propaganda.
De gedachte: „De Nederlanders komen
nooit meer terug" overheerschte.
Aan de hand van vele tijdens den oor
log door de Anglo-AmeiikaanSclie
luister diensten opgevangen berichten,
die ter vergadering werden voorgelegd,
zette spr. uiteen, dat dr. van Mook vol
komen op de hoogte moet zijn geweest
van de ontwikkeling dezer zeer gewich
tige separatistische beweging; deson
danks onderhandelt hfj met de leiders.
Spr. vroeg zich ln verband hiermee af,
of dr. van Mook bclieerscht wordt door
de „Indlë los van Holland" gedachte.
Wij halen énkele der door spr. genoem
de feiten aan:
11 Sept. '42: Javaansche ambtenaren
Onze vliegtuigindustrie wordt
geconcentreerd.
Naar wij vernemen, heeft de regeering,
na kennis genomen te hebben van het
rapport der vliegtuigindustrie-commis
sie besloten, dat de Nederlandsche vlieg
tuigindustrie dient te worden geconcen
treerd ln een onderneming, welke den
vorm van een naamlooze vennootschap
zal krijgen. De regeering heeft zich be
reid verklaard haar meoewerklng aan den
opbouw van deze Industrie te verleenen
door de kapitaaldeelname ea zoo noodig
de financieerlELg van de ontwikkelings
kosten van nieuwe vliegtuigtypen onder
daarbij passende voorwaarden te bevor
deren BH de nadere uitwerking van deze
beslissing zal de negeerli g worden bijge
staan door een vertrouwensman.
Vrijwilligers gevraagd
De „Bloemfontein" moet varen.
Er ls een tijd geweest, waarin heel het
Nederlandsche volic bereid was samen te
werken ln het bt'.ang van den wederop
bouw van het zoo zwaar geschonden
vaderland.
Die tUd ls helaas al lang weer voorbij.
Eigenbelang beeft het algemeen belang
op zij geschoven en stakingen zijn aan
de orde van den dag. Welke schade daar-
door wordt aangericht, doet blijkbaar niet
ter zake.
Zóó ver zijn wy nu gekomen dat zelfs
onze Indische landgenooten er de dupe
van dreigen te worden.
Wat doet het er toe dat zij Jarenlang
hebben geleden onder den druk der Ja
pansche bezetting en duizenden van hen
ook nu nog in de meest kommervolle
omstandighedpn verkeeren?
De zeelieden zijn niet tevreden over
loons- en arbeidsvoorwaarden en staken
dus En onze schepen kunnen niet uit
varen om de evacué's uit Indlë te halen I
Al eenige weken ls het vertrek van het
m.s. „Bloemfontein" uit ons land thans
vertraagd en ten einde raad doet de Ver.
Ned Scheepvaartmaatschappijen heden per
advertentie een beroep op het goedwillende
deel onzer bevolking om te helpen het
schip zoo spoedig mogelijk te bemannen.
Het kan, dunkt ons. nauwelijks noodig
zijn dlc oproep op deze plaats nog eens
ten sterkste te ondersteunen.
zouden Ingeschakeld worden, de Volks
raad afgeschaft. 28 Sept. '42: Java lid
der Grooter Aziatische welvaartssfeer
Alles werd op Japan ingesteld. 19 Juli
'43: Japanners zeggen dat de Indonesiërs
de capaciteiten voor onafhankelijkheid
missen. 1 Aug. '43; draalen zij bij, instel
ling van den Centralen Adviesraad te
Batavia. 8 Aug. '43 zegt Qulsllng-Soekar-
no in antwoord op de rede van generaal
Harama „De Japansche overwinning ls
onze overwinning". Tot adviseurs van
het Japansche militaire gezag worden*be-
noemd Soekarno, Soepomo, Prawoto, mr.
Soewandi en talrijke anderen, allen vrien
den van dr v. Mook. Niemand beter dan
hi) kon het gevaar eener separatistische
beweging bevroeden Alle nationalisten
zijn in 43 overgeloopen naar de Japan
ners; dit was van Mook bekend. De leden
van den centralen adviesraad legden &llen
den eed aan den Japanschen Keizer af;
ook dat wist hij. Het werk van dezen
raad die den dank der Japanners oogstte,
was zuiver collaboreerend. waarvan spr.
talrijke voorbeelden gaf. Dr. van Mook
was, evenals de Brlsbaneregeering, tot op
het laatst bekend met hetgeen in Indlë
gebeurde, hetgeen spr. aantoonde met
vele excerpten uit de radio luLsterdlen-
sten. En nu dürft men nog te vertellen,
aldus spr., dat hy het niet was.
Toen dr. van Mook In Londen ver
slag uitbracht, heeft hy nlfc de volle
waarheid verteld. Iiy maakte de groote
psychologische fout te denken, dat de
sympathie der nationalistische leiders
voor hem zóó gr^ zou zijn, dat de
zaak wel ln orde zou komen. .Maar by
zl|n terugkomst in Indlë stond overal:
„Dood aan dr. v. Mook en v. d. Plas".
HIJ heeft, aldus spr. zeer ernstige schuld
op zijn schouders geladen en zijn fou
ten hadden catastrophale gevolgen.
Heeft liH getracht op dictatoriale wyzc
„stuwpolltlek" te voeren? Vast staat,
dat lilj de separatistische Japansch-
fastlsclie beweging volkomen kende en
er niets tegen gedaan heeft. Op grond
van welbewezen feiten verklaarde spr.
hem ongeschikt voor zijn functie; lijj
kan slechts één antwoord geven „Weg
met lult. generaal van Mook".
Aan de hand van een uitvoerige his
torische beschouwing tijdens de gedach-
tenwisseling. herinnerde spr. aan het
woord van Napoleon „Dfe Ijdelheld heeft
de Fransche revolutie gemaakt", deze
dryfkracht is volgens hem ook die van
dr. v. Mook. Spr. wenscht waardeering
van het nationalisme op redeiyken grond
slag. maar niet „over" waardeering daar
van.
In een zeer uitvoerig betoog schetste
hierop mr. P. N. Janssen, oud lid van
den Volksraad, kortelings uit Indlë gere
patrieerd „Indlë tijdens en na de Japan
sche bezetting".
De vergadering stond onder leiding van
jhr. dr. Victor H van den Bergto -uit
Heemstede, die de sprekers inleidde en
dankte. Vele' vragen van geïnteresseerden
werden beantwoord.
Foto H. Jonker, Leiden
Ontwikkeling en structuur der
huidige interne geneeskunde.
Prof. dr. J. Mulder, die prof. dr. W.
A. Kuenen opvolgt als hoogleeraar ln
de Geneeskunde en als directeur van
de Kliniek voor
Interne Ge
neeskunde,
heeft gister
middag ln het
Groot-audito
rium der Uni
versiteit zijn
ambt aanvaard
met het uit
spreken van
een rede, geti
teld „Ontwik
keling en struc
tuur der hui
dige Interne
Geneeskunde".
In het begin
van zijn rede
zette prof. dr
Mulder uiteen,
dat de Interne
geneeskunde
als het speci
alisme. waarin
zy zich heden
ten dage voor
doet, ontstaan
is na het begin van deze èeuw. Zoowel
haar historische ontwikkeling als haar
huidige structuur zijn anders dan die
van de meeste andera. geneeskundige
specialismen. In tegenstelling met bv. de
moderne chirurgie, die uitsluitend met
het mes verkregen genezing in haar
vaandel heeft kunnen schrijven en rust
op de duidelijke aanwhsbare fundamen
ten uit de-tweede helft van de negen
tiende eeuw der anaesthesle en der anti
sepsis, is liet Internisme een onmidellljke
voortzetting van de oudste en de oude
waarnaming en beschrijving van zieken
en ziekten met hun beloop, samenge
voegd met een ,ult empirisme geboren
kennis van genees- of voedingsmiddelen
uit het dieren-, planten- of delfstoffen-
rijk.
Als tweede kenmerk van de huidige
Interne geneeskunde, dat zich duidelijk
begint af te teekenen, ziet spr. het, ont
staan van zelfstandige, naast en met de
clinlsche methoden van onderzoek ope-
reerende cllpische laboratorlumweten-
Prof. dr. J. Mulder.
BINNEN! A ND.
Op bijna 78-jarlgen leeftijd ls dezer
dagen tc Hengelo overleden de heer E.
Wettig Welssenbprn, ln leven componist,
muzlekpaedagoog en koorleider. De thans
overledene heeft veel bijgedragen tot ont
wikkeling van het Twentsche kunstleven.
Van vele koren was hij dirigent, twee ker
kelijke gemeenten diende hij als organist.
Diverse composities voor %koorzang staan
op zijn naam.
Brltsche legerautorltelten gaan syste
matisch voort met het overdragen van de
bezetting van Bandoeng en omgeving aan
de Nederlandsche troepen. Het pomp
station te Bangkok en de omgeving van
Lembang staan thans onder Nederlandsch
gezag.
Tijdens afwezigheid van de bewoners
is mee behulp van een valschen sleutel
ingebroken by de>n kaashandelaar J. B.
wonende aan deD Oostzeedijk te Rotter
dam. De buit bestond uit een bedrag van
f. 1000.en 6000 margarine- en boter
bonnen.
Volgens de republlkeinsche radio te
Batavia zyn een aantal Japanneezen, be-
hoorende tot het tweed*» transport van
Japansche krygsgevangenen van het bin
nenland naar Probollngo. In het binnen
land voorlooplg vastgehouden ten einde
te worden aangesteld als» leiders of in
structeurs van de T.R.I. Deze maatregel
werd genomen overeenkomstig een ver
zoek van Soekarno.
schappen. Het ls hier, dat de inwendige
geneeskunde haar eigen basiswetenschap
pen samen met de physlca en de chemie
de hand reikt, doch ook hier. dat de or
ganisatie van haar wetenschappciykc
analyse en ale der routinepractijk het
meest ln nood Is
Spr. wees vervblgens op de organisato
rische moeilijkheden als het gaat óm het
Intern geneeskundig wetenschappelijk
onderzoek van nieuwe gebieden. De cli
nicus, ®brdtals hy onbegane terreinen
wil expioreeren. dusdanig ln beslag ge
nomen door analytisch laboratorium
werk. dat hy niet in staat ls tegeiyker-
tljd zyn taak aan het ziekbed te ver
vullen en zijn werk wordt dlkwyi® een
aaneenschakeling van conflicten tusschen
de noodzaak der laboratoriumanalyse en
zijn plicht voor den zieken mensch en
de objectieve studie aan het ziekbed. Al
leen een veranderde organisatie van het
inwendig geneeskundige wetenschappe
lijke onderzoek zal hierin verandering
kunnen brengen en deze wordt het beste
daarin gevonden dat tusschen den cli
nicus. werkende aan het ziekbed en de
fundamenteele laboratoriumwetenschap
pen' krachten geplaatst worden, die zoo
wel clinlsch als natuurwetenschappelhk-
analytisch. dus op het oogenbllk hetzij
bacteriologisch. patholoog-anatomisch,
blophyslscn. biochemisch oi meer phar-
mncologisoh geschoold zyn en een scha
kel vormen tusschen het ziekbed sn de
laboratoriumanalyse, aan het ziekbed ge
steund door den clinicus pur sang en ln
het laboratorium- door den nlet-praetl-
seerenden vertegenwoordiger der basis
wetenschappen der geneeskunde en de
fundamenteele natuurwetenschappen.
Na nog een oogenbllk stil gestaan te
hebben bij de oDleidlng van den huls
arts waarbij prof. Mulder opmerkte, dat
er veel voor te zeggen is dat deze op
leiding ln meer specialistisch interne
richting plaats vindt opdat de hulsarts,
meer dan thans het geval is. Ingescha
keld kan worden In het Interne genees
kundige wetenschappelijke onderzoek
vooral ten aanzien van beginnende ziek
tegevallen, eindigde hy met de gebrul-
kclyke toespraken, waarin hij zich in het
bijzonder richtte tot zyr voorganger prof.
dr. W A Kuenen en zijr. leermeester
prof. dr. E Gorter. Na afloop vond een
zeer druk bezochte receptie plaats.
Foto Van Vliet
De kranslegging door lult-kol. Buurman.
BIJ liet monument aan het Haagsche
Schouw kwam gisteravond de afdeellng
Lelden van Het Mobillsatlekruis de ge
sneuvelden ln de Meidagen van 1940 her
denken. Enkele afgevaaidlgden van ver-
eenlglngen hadden zich by den stoet, die
by de Morschpoort was geformeerd en naar
het gedenkteeken was komen loopen. aan
gesloten. De plechtigheid droeg een zeer
sober karakter.
Nadat luitenant-kolonel H. D. Buurman
een krans had gelegd by de talrijke bloem
stukken die reeds ln de afgeloopen dagen
als hulde*waren gelegd aan de voet van
het monument, sprak deze 'een kort woord
tot de aanwezigen. Het Derde Ryk. aldus
spreker, overviel Nederland op 10 Mei 1940
nadat herhaalde malen was betuigd, dat
de neutraliteit zou worden ontzien. Het
motief was, dat Nederland de neutraliteit
zelf niet had cerbledlgd. Spreker kon even
wel verklaren dat op 10 Mei 1940 in de
Dultsche vliegtuigen luchtfoto's waren ge
vonden van Valkenburg en omgeving, die
op 22 Januari 1940 waren gedateerd. In
derdaad is toen een Dultsch vliegtuig
boven Nederland gesignaleerd. Nu -weten
wij, wat wy aan Dultsche beloftes heb
ben. Deze* foto's vermeldden ook de voor
genomen bezetting door parachutisten van
de bruggen bij de Vlnlc en Haagsche
Schouw ten einde Den Haag te lsoleeren.
Het tweede infanterledepot, recruten die
hoogstens een paar schietoefeningen had
den gehad, verdreven op deze punten
legeronderdeelen, die reeds oorlogservaring
hadden uit Polen. Deze troepen zorgden er
voor, dat Koningin ert regeering in Londen
den stryd konden voorzetten en het ge-
heele Nederlandsche volk is hen daarvoor
dank verschuldigd. Valkenburg, zoo zelden
de Dultsohers, was erger dan Warschau,
het was een hel.
Laat ons de offerbereidheid en de trouw
dezer soldaten ln herinnering biyven en
mogen zy het nlcuwfe leger, tnans in op
bouw. lnsplreeren.
Parlementair Overzicht
EERSTE KAMER
Grondwetsherziening:
wijzigingen der revisie-procedure.
(Van onzen Haagschen redacteur).
Prof. Anema (A.R.)- kunstzinnig man
alt hij is^-begon gisteren ln de Eerste
Kamer, met eenige artistieke beschouwin
gen naar aanleiding van den „legislatle-
ven wervelwind" door de Regeering op
het stuk van de aanhangige voorstellen
tot Grondwetsherziening ontketend. De
hooggeleerde had er aethetlsch-Jurldlsche
rillingen van gekregen. Was de Regeering
reeds bezig geweest de revisie Inzake de
herzieningsprocedure (wijziging van
Hoofdstuk XIII) zoo snel als mogeiyk te
doen plaats vinden, „nog snéller" ging
zy te werk met de voorgestelde verandering
van art. 192, waardoor straks het abso
luut verbod van dienstplichtigen van de
landmacht naar Indlë te zenden zal ko
men te vervallen en dergeiyke uitzending
door middel van goedkeuring by de wet
mogelijk zal z(jn. Heel deze wyze van be
handeling deed spr. denken aan een
Dianosonathe van Schumann, waarvan het
laatste deel begint met de opmerking
„zoo snel al6 mogelijk", terwyi dan een
paar maten verder staat „nog sneller"
Prof. Anema had nooit begrepen hoe dat
mogelijk was. Nu had de Regeering hem,
dank zy haar „beleid" t.a.v. deze belde
voorstéllen tot Grandwetsherzlenlng, la
ten zien hoe iets dergelijks kan.
Hoofdstuk XIII ls het hart van de
constitutie en dat ondergaat thans een,
in spreker's oogen, bedenkelijke joperatle,
die o.m. verzwakking van den invloed
der Eerste Kamer veroorzaakt: In tweede
Instantie immers spreekt zy niet meer
meö, want dan komt ln haar plaats en ln
die van de Tweede Kamer, een bijzondere
Kamer voor Grondwetsherziening.
Prof. Anema beval zyn medeleden aan.
dit ondoordacht en onvoldoende overwo
gen ontwerp, dat de wenschelijke waar
borgen voor stabiliteit onzer constitutie
verzwakt, als een heilloos voorstel achter
De zulvelhoeve „Genereal de Wel" -
de mooiste zulvelhoeve In Ned .-Indlë
- Is naar uit Bandoeng wordt gemeld,
door extremisten gehee' verwoest. Het
verlies van deze hoeve met 1400 stuks
uitgezocht vee wordt als een ernstige
slag voor de veefokkerij in Nederlandsch-
Indië beschouwd.
Prof. mr. J. van Loon. die ln bezet
tingstijd president van den hoogen raad ls
geweest en zich ln die functie door den
bezetter heeft laten benoemen nadat nu
wyien mr. Visser was afgezet, zal op
Dinsdag 4 Juni terechtstaan voor het bij
zonder gerechtshof te 's Gravenhage.
Uit erkentelijkheid voor de bevrlidlng
van het Nederlandsche grondgebied neeft
de regeering aan de Royal House Guards
30 zwarte paarden aangeboden en boven
dien zes appelschimmels voor de Engelsche
Konlnkiyke stallen.
Het Noorsohe stoomschip „Tlgre" dat
gisteren de haven van Rotterdam binnen
liep, heeft rechtsomkeert gemaakt, toen de
kapitein vernam, dat de staking ln de
haven nog voortduurde. Het schip neeft nu
naar Lissabon koers gezet.
Op 1 Mei wachtten ln totaal nog
27,800 landgenooten op repa trieer mg. n.l.
15.000 op Java. 4.300 op Sumatra, 1.900 te
Singapore. 600 op Ceylon, 2 600 in Slam
en 3.400 in Australië en Nieuw-Zeeland.
BUITENLAND
Het werk ln vijf Australische ha
vens, waaronder Sydney Brisbane en
Melbourne vindt vrywei geen voortgang
ten gevolge van een staking van 12.000
havenarbeiders, die weigeren dubbele ba
len wol te laden en lossen.
De Palestyns^he Arabieren hebben
een beroep gedaan op de sovjet-unie om
de Palestljnsche kwestie voor den Vei
ligheidsraad te brengen en hen te steu
nen tegen de Anglo-Amerlkaansche poli
tiek.
Max Stretcher, de broer van Julius
Strelcher, ls te Deggendorf (Beleren) tot
4 jaar gevangenisstraf veroordeeld we
gens het ongeoorloofd in bezit hebben
van 2 geweren en eèD revolver.
De Belgische premier vaïr Acker heeft
een algeheele vermindering van de kosten
voor levensonderhoud in België aangekon
digd. Het leven zal 10 goedkooper
worden.
De salarissen zullen niet boven het
huidige niveau uit mogen komen, de
zwarte markt zal meedoogenloos bedwon
gen worden en officieele pryzen zullen
voor alle goederen en dienstverrichtingen
worden vastgesteld. Toeslag voor groote
gezinnen en ouderdomspensioenen zullen
met Ingang van 1 Juli met 20% worden
verhoogd. Alle loontrekkers zullen een
kleine verlichting van belasting krijgen
De Bfltsohe contröle-commlssle
maakt bekend dat de 3Chade, welke door
de stad Essen ln den loop van den oorlog
werd geleden 4 milliard mark bedraagt.
87% van de lndustrleele ondernemingen
werd geheel of gedeeltelijk vernietigd.
Groot-Brlttnnnlë oefent groote pres
sie uit op de regeering van Franco om
het uitleveren van Nazis en ongewenschte
Dultsche agenten aan de geallieerde auto
riteiten te bespoedigen. Volgens de in
lichtingen. die de Brltsche regeering
heeft ontvangen zyn er tusschen de 2200
en 2500 Duitschers ln Spanje, maar ver
dere onderzoekingen zullen wellicht nog
toonen. dat deze cijfers te laag zijn ge
schat. Van dit getal ziin voorzoover te
Londen bekend l£. slechtte ongeveer 400
bijeengebracht, die thans klaar staan om
naar Dult^hland te worden verscheept.
Mevrouw Jollot-Curle, die de Fran
sche commissie voor de atoomenergie heeft
gepresideerd, verklaarde op een te Brussel
gehouden conferentie, dat het mogeiyk zou
zijn steen ln diamant te veranderen dopr
een atoombom te laten vallen op een
granletachtige, steenkoolhoudende berg.
Leon Blum heeft medegedeeld, dat
de economische en handelsbesprekingen,
die gedurende twee maanden tussohen de
V.S. en Frankryk gevoerd zyn tot een
succesvol einde gebracht zyn. De Amerl-
kaansoho autoriteiten zullen evenwel, naar
hy verklaarde, het uitelndeiyk' bedrag van
het credlet nog moeten vaststellen. Blum
noemde de tot stand gekomen overeen
stemming een „besluit ln principe".
zich te werpen en in de vergetelheid te
doen verdwijnen. In den breede laakte
de heer Blomjous (R.K.)die alleen zyn
eigen en niet de meening zijner fractie
weergaf, de gejaagde behandeling der
herzlenlngsont werpen. Die gejaagdheid
paste z.l. niet tegenover het gewicht der
materie noch tegenover de Eerste Kamer.
Volgen? hem lag aan het ontwerp ten
gTonds"'ig, dat door middel van de nieuwe
methods op den duur opheffing van. de
Eerste Kamer makkeiyker bereikt zou
kunnen worden. Iets wat hy uit den booze
achtte, gezien de waarde welke dat
lichaam in ons staatsbestel bezit.
Volgens mr. Kropman (R.K.) ontbreekt
ten onzent de rechtsovertuiging, dat
Hoofdstuk XIII verandering moet onder
gaan. Urgentie met het oog op Indlë be
staat er niet. Nadat spr. kenbaar had ge
maakt. dat men binnen zyn fractie aller
minst één iyn zou trekken en dat hy
zelf van het antwoord van den Minister
zou laten afhangen hoe hij zou stemmen,
verklaarde Prof. Kranenburg (V.D.) liever
„revolutionair" met Churchill te zyn,
d.w.z. het Engelsche stelsel eener soepele
(en door gewone,wet wyzigbare) Grond
wet te prefereeren dan antl-revolutlonair
met Prof. Anema t$ zyn. De heer Pamon-
tjak (Ind.-Nat.) vroeg zich af. of Neder
landsche troepen In Ned.-Indlë als stok
achter de deur moeten fungeeren en
meende, dat als het zoo was, dit niet
klopte met het koninklijk woord l.e „vrij
willig" samengaan van Indlë met Ne-
De. Bilt verwacht tot Donderdagavond
Vanavond nog een efckele bul, daarna
snel oplossende bewolking. Helde»
nacht met kans op lichte nachtvorst.
Morgen overdag weer toenemende be
wolking. èohter met geringere bulen-
actlvitelt d*n vandaag. Iets minder
koud. In oen nacht zwakke, overdag
matige wind tusschen N.W. en W.
VONNISSEN IN DE UNILEVER-AFFAIRE.
De directeur veroordeeld tot
1 Jaar en 8 maanden.
De economische politierechter te Rot
terdam heeft uitspraak gedaan ln de zaak
tegen de voornaamste verdachten ln de
Unllever-affalre. De directeur van de
Unilever Verkoop Centrale, A. v. d. P. werd
veroordeeld tot 1 Jaar en 8 maanden ge
vangenisstraf, do adjunct-directeur W. F.
C. D. en J. A. O. K. belden tot 9 maanden
en A. L. tot 8 maanden, de chef-lnspeo-
teur H. F. ten H. tot 4 maanden en de
ohef Inspecteur H. tot 6 maanden gevan
genisstraf. allen met aftrek %an preven-
tief. Al deze straffen zyn confrom den
elsch, behalve die tegen den directeur,
tegen wlen 1 Jaar en 4 maanden was ge-s.
eischt.
Mr. H. J. RE IN INK. SECRETARIS
GENERAAL.
By Kon. Besl. la mr. H. J. Relnink,
thans directeur-generaal van Kunsten en
Wetenschappen, -die thans la belast met
de waarneming van de functie van secre
taris-generaal by hot ministerie van On
derwijs, Kunsten en Wetenschappen, be
noemd tot secretarls-geperaai van het
ministerie van Onderwijs, kunsten en
wetenschappen, tevens belast met de
waarneming van de functie van direc
teur-generaal van Kunsten en Weten
schappen.
derland. De haat t«a.v. wyziging van art.
192 betracht de afgevaardlgdo bepaaJde
zich tot bespreking van dit voorstel
zal ln Indlë wantrouwen wokken. Ook dé
communist Koejemans moest hiervan
niets hebben en bestreed uitvoerig het
geen het kabinet met betrekking tot dit
ontwerp beoogt.
Van den heer Wltteman (RK.) verna
men wy ln heb kort, dat met hem een
aantal zijner geestverwanten met de wy
ziging van Hoofdstuk XIII accoord kon
den gaan, terwijl de heer Gelder man
(Lib.) namens zijn fraotle het tegenover
gestelde verklaarde, er aan toevoegend,
dat hy (evenals mr. Kropman) de on
derhandelingen met de Indonesische na
tionalisten bulten beschouwing wenscht
te laten, dn do avondvergadering haalde
mr. Pollema (C.H.) den achtergrond van
de Indische kwestie er even bij, om zich
daarna by prof. Anema aan te sluiten,
mededeelend dat zyn fraotle niet bereid
le Grondwetsherziening to overwegen
voordat eerst de Grondwet geheel hersteld
ls en geeerbledigd wordt. De Cü.-fractie
zal tegen wijziging van art. 192 stemmen.
De heer Reinalda (SJD.) betoogde dat heb
doel der ontworpen herziening ls, Inge
val van Grondwetsrevlsle het beroep op
het volk, vóór behandeling ln tweede In
stantie, ln eenvoudiger, tevens meer
sprekenden vorm te doen geschieden dan
onder de bestaande regeling het geval ls.
De schepping van een Kamer voor
Grondwetsherziening acht hij een voor
deel.
Minister Beel probeerde eerst toe weer
leggen), dat die aanhangige voorstellen
overhaast en onbedachtzaam waren ont
staan. De realiteit van het leven, welke
in de komende 4 jaar, twee maal Grond
wetsherziening doet verwachten, eischt
thans ln de revisie-prooedure verande
ring in den voorgestelden gee&t aan te
brengen. Tot nu toe deed men de bedoe
ling4 der Grondwet geweld aan door be
handeling van herzien lngsvoorstellen te
doen plaatsvinden tegen het tydstlp der
periodieke verkiezingen en aldus deze te
laten samenvallen met de verkiezing, met
het oog op ile behandeling ln tweede in
stantie ln een nieuw Parlement. Daarom
valt er Juist alles te zeggen voor de
schepping van een kamer voor Grond
wetsherziening waardoor de gewone
Kamers rustig kunnen samenwerken en
bovendien nog „tydwlnst" behaald wordt,
doordat voortaan ln tweede Instantie
slechts één keer en niet twee keer (nl. ln
twee kamers) behandeling van herzie-
nlngsvoorstellen zal plaatsvinden. De
Minister deelde mr. Kropman mee, dat
de Regeering als ernstige consequentie
van verwerping van hot voorstel l.z. wij
ziging van Hoofdstuk XIII beschouwt,
dat hij de komende Grondwetsherzienin
gen dan telkens nieuwe Kamerverkiezin
gen met nieuwe politieke deining zullen
moeten plaatsvinden. Nadat de Minister
v. Blnnenlandsche Zaken nog den degen
had gekrudst mot mr. Pollema. verdedigde
zyn ambtgenoot van Overzeesche gebleds-
deelen her voorstel tot wyziging van art.
192, er op wyzend, dat deze herziening
niet dient om thans militairen naar
Indlë te kunnen zenden, want dit biytt
toch voorbande gebeuren op grond van
het Londensche wetbesluit E. 45. Minister
Logermann toonde voorts nog aan, waarotn
de Regeering moet voortgaan met mili
taire macht te bezigen voor ordeherstel.
Met 2420 AR., Lib., CÜ. en eenlgo
Katholieken stemden tegen nam de
Kamer het ontwerp, tot wyziging der
revisie-procedure, met 349 het voorstel
tot voorziening met het oog op Kamer
ontbinding en verkiezingen (thans stem
den een aantal AR. voor) en met 348
(CR. plus de communisten) het ontwerp
tot wijziging van art. 192 der G.w., waar
na do Kamer aonder afscheidswoord van
den voorzitter haar ontbinding tegemoet
ging.
Posthume onderscheidingen
uitgereikt
De eerste herdenking ln een bevrijd
Nederland van de gevallenen uit de Mei
dagen van 1940 ls een ware manifestatie
van dankbaarheid en eerbied Jegens de
mannen, die ln dezen korten tijd van
heldheftlgen weerstand hun leven voor
het vaderland hebben gegeven, geworden.
Honderden zyn op het kerkhof op den
Grebbeberg bijeen geweest en hebben eer
biedig de dooden herdacht. Ook tal van
oorlogsinvaliden waren aanwezig.
Voor het groote kruis, op het midden
van het kerkhof, stona een vaaudelwacht
opgesteld, bestaande uit voormalige leden
van het 8ste regiment Infanterie met
het vaandei van dit regiment, dat gedu
rende den oorlog door eenige soldaten
ln veiligheid was gebracht, ln hun mid
den.
Tot de aanwezigen behoorden het Prln-
seiyk Paar minister Schermerhorn. de
lult.-generaals Dykshoom. Kruis, Muller
Massls en J j G baron van Voorst tot
Voorst, alsmede lult.-admlraai Fürstner.
Minister Schermerhorn hield een rede,
waarin hll o.a de beteeken 18 schetste
van de offers, welke Ir» 1940 werden ge
bracht. De oud-commandant van het
veldleger, luitenant-generaal j. J. G. ba
ron van Voorst tot Voorst beschreef ver
volgens uitvoerig het verloop van de
krijgshandelingen ln de Grebbestreek.
Een zeventai prachtige kransen werd
vervolgens op de aarden verhooging
waarop het Grebbekruis staat, neerge
legd. Prinses Juliana en Prins Bernhard
droegen samen de krans van H.M. de
Koningin, minister Schermeifaorn. die
van de regeering.
Een vertegenwoordiger van een der
jeugdgroepen declameerde het gedioht
„De Dooaen" van Muus Jacobse. een
padvlndersleldster richtte zich op gevoel
volle wijze tot de aanwezigen treurmu
ziek van de Konlnkiyke Militaire Kapei
en het hoornslcnaal „De laatste post"
vormden de Inleiding tot de plechtige
minuut van stilte, welke werd besloten
met het hljsohen vaD de vlag. die tot dan
toe halfstok had gehangen.
Het uitreiken van een aantal onder
scheidingen aan nabestaanden van geval
lenen door Prins en Prinses vormde het
slot van de plechtigheid
ONDERSCHEIDINGEN.
De volgende leden van de landmacht,
die zich gedurende de oorlogsdagen van
Mei '40 ln den strijd tegen den aanvaller
hebben onderschelden werden posthuum
begiftigd met hot ridderkruis 4de klasse
der Militaire Wlllems-orde-
1. Wijlen majoor W. P. Landzaat, van
het wapen der Infanterie, gesneuveld op
13 Mei op den Grebbeberg.
2. wyien reserve-majoor J. J. N.
Cramer, van het wapen der Infante
rie. HIJ heeft de brug over den Ouden
Rijn te KATWIJK AAN DEN RIJN
en het daartegenover!Iggcnde huls,
met eenige soldaten onder zyn per-
sooniykc leiding bestormd en geno
men. Het huls was bezet door Dult
sche militairen, die daarin een ml-
trallleurnest hadden Ingericht, dat
den verderen doortocht ran het ba
taljon onmogeiyk maakte en tot el-
ken prUs vernietigd moest worden.
3. wyien kapitein I. H. Bolman, van
het wapen der Infanterie.
4. Wyien reserve eerste-lultenant-vlie
ger a. H. Bodaan, van het wapen der mi
litaire luchtvaart.
5. wyien reserve-eerste-lultenant
F. P. de -Jager, van het wapen der ar
tillerie. die zich onderscheidde door
op lo Mei 1940 by het bruggehoofd
aan de Zuldzyde van de MocrdUk-
brug, met een sectie 6 veld, omsin
geld zijnde door overmachtige vijan
delijke valschermtroepen, zeer beleid
vol cn met grootcn moed het ge
vecht tc lelden, en tot het laatste
stand tc houden, waarby hM persoon
lijk een zijner stnkken bediende. HU
ls b(| deze actie gesneuveld.
6. Wijlen tweede-luitenant C. E. F.
Schnabel. van het wapen oer artillerie,
7. Wijlen reserve tweede-luitenant-
waarnemer B, Swagerman. van het wapen
der militaire luchtvaart.
8. wyien reserve tweede-luitenant G.
J. L Maduro, van het wapen der cava
lerie.
9. Wijlen wachtmeester W. j Kennlnck,
van het wapen der cavalerie.
10. Wijlen dienstplichtig wachtmeester
J. J. Versteegen van het wapen der ca
valerie.
11. Wijlen dienstplichtig soldaat B.
Eeekmans van het wapen dor lnfanterlo
12. Willen dienstplichtig soldaat G.
Migchelbrlnk, var het wapen der Infan^
13. Wyien dlonstpllohtlg soldaat C. M.
torp^li taU korP® pontonniers en
ELDERS IN HET LAND.
Op de helde onder Mill waren dui
zenden samengekomen voor een soort
gelijke plechtigheid n Haarlem op de
Grooto Markt, ln het Utreehtsche Sta
dion. ln Maastricht op het vliegveld
Ypenburg by Den Haag. 0p den Dam in
Amsterdam, op de Parkkade ln Rotter
dam, ln Kornwerderzand en Groningen
ln het zwaar getroffen Middelburg kort-
52?. 'i* heel Nederland wera deze 14de
Mei tot een Indrukwekkende getuigenis
van de erkenteiykheld van ons volk voor
de ln 1940 gebrachte offer®.
