LEIDSCH DAGBLAD 1945 Mei 1946 WEERBERICHT Snelle afhandeling der zaak-Meyer ^Verkeerd beleid in Indië Rapport der commissie-Van Poll Zes mild kolen verkrijgbaar Op de bonnen 60 en 61 Hoe moeten ivij vlaggen Met een enkel woord s- De conferentie te Parijs. Op voorstel van Bldault zullen .de mi nisters elkaar voortaan eerst Informeel ontmoeten ten einde den gang van ^ja- ken te vergemakkelllken. De Westersche geallieerden eenerzyds, de 60vjet-unle anderzijds konden het niet eens worden over de oprichting van een geallieerden raad ter berechting van oorlogsmisdadi gers ln Italië. Molotof was er tegen op dezelfde gron den .die hem tegen den geallieerden raaa van onderzoek ln Italië deed stemmen. De Itallaansche premier, de Gasperl. Is te Parijs gearriveerd en zal heden gehoord worden evenals de Joegoslavische missie. Naar verluidt, hebben de V. St. op grond van het onderzoek door de com missie voor de Italiaansche-Joegoslavlsche grens voorgesteld Trlêst en een derde deel van Istrla (ln het Zuiden en Westen) aan Italië te laten. In dit gebied liggen belangrijke kolenmijnen. LABOUR EN DE COMMUNISTEN. In een brochure bespreekt Harold Laski, voorzitter van de Labour-partlj, de fundamenteele verschillen, die een sa mengaan met de communisten onmoge lijk maken. Sprekende over het enthou siasme van de zijde der communisten voor vriendschap met de L3bour-partlj. vergelijkt hij dit met een figuur uit een 6tuk van Molière, die „zijn rivaal om helst om hem beter te kunnen dooden. Tenslotte was het Lenln zelf die ver klaarde, dat hij Arthur Henderson steun de, zooals het touw dengene die gehan gen zal worden. Laskl wenscht noch af hankelijkheid van Moskou, noch van Washington. VERDERE VERKLARINGEN VAN SCHACHT. ..Op den derden dag van zijn verhoor gaf Schacht te kennen, dat de geallieer den Duitschland het Sudetenland op een presenteerblaadje hebben aangeboden. Toen Hitler vreesde, dat de herbewape ning vertraagd zou worden door een po litiek van zuinigheid, ontnam hfj de Rijksbank haar zelfstandigheid. Het des betreffende decreet lo een half Jaar lang geheim gehouden. Schacht verzekerde, dat zijn politiek van zuinigheid de dekmantel vormde voor zijn pogingen om de bewapening tegen te werken. „Als lk Hitler zou hebben ge zegd, dat lk hem geen geld kon geven, omdat hil oorlog wenschte, dan zou lk nu hier niet 6taan". niiiHiiininiiiimiiiniiiiiiiiniiniinn DE PRINSES VOOR DE RADIO. Zondag as. spreekt Prinses Juliana tot het Nedcrlandsche volk over belde Hllversumsche zenders. De uitzending vindt plaats in het na- tlonaal-programma. HiJiinniiiiiiniiinmnniiJinniiiiimKiniiiiiiiiniuiiiiinuniiiuiiiinniiunniinniiiu Herdenking der gesneuvelden 85ste Jaargang VRIJDAG 3 MEI 1946 No. 25768 Waarnemena Directeur: A. Poortman Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Tel. Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no..: 57055 Vrijheid is alleen mogelijk in een land. v. aar het recht sterker is dan de hartstochten. Lacordaire. HOE HET WAS. De chaos. En de stilte. De doodsche stilte van de verlaten stad, zonder jonge mannen, grauw, verveloos. De doffe oogen, de scherps lijnen om den inge vallen mond. Zwarte ellende. Na vijf jaar oorlog, na vijf jaar terreur op 14 Mei. De regecrlngsvoorllchtlngsdlenst deelt mede: aanvankelijk lag het ln het voor nemen, de ln den oorlog gevallenen offi cieel te herdenken op den lOden Mei, den datum, waarop ln 1940 de vijand on ze grenzen overschreed. Overwegende, dat de herdenking niet den aanvang van den oorlog geldt, maar degenen, die in den loop van de 5 Meidagen hun leven offer den. heeft de regeering besloten, dat de offlcleele plechtigheden op den Grebbe- berg en elders in den lande zullen wor den gehouden op den 14en Mei. De regeering zal het op prijs stellen, indien ook ten aanzien van niet offl cleele herdenkingen met deze beslissing rekening wordt gehouden. Gratie van geringe straffen uit den bezettingstijd. Bij gelegenheid van de viering van de bevrijdingsfeesten op 4 Mei heeft H.M. de Koningin bij besluit van 29 April, staatsblad G 103, gratie verleend van: a. De tUdens de bezetting uitgesproken, nog niet ondergane onvoorwaardelijke vrijheidsstraffen van drie maanden of minder en nog niet betaaldo onvoorwaar delijke geldboeten van vijfhonderd gulden of minder, opgelegd voor feiten tijdens de bezetting gepleegd, alsmede de nog niet ondergane of nog niet betaalde gedeelten van zoodanige straffen. b. Het nog niet ondergane gedeelte van tijdens de bezetting onderbroken vrij heidsstraffen, waarvan op het tijdstip van de onderbreking het overblilvende gedeelte niet meer dan drie maanden bedroeg. WAT WIJ HOOPTEN. Ja. de geest was levend, ongebroken. Wij droegen dat alles, omdat we wisten, dat door de barensweeën het nieuwe geboren wordt. Zooals de Moeder droomt van haar kind. dat zij verwacht en reeds in gedachten koestert en kleedt, zoo hebben wij over de vrijheid ge droomd en die herwonnen vrijheid in gedachten gekoesterd en getooid. Vrijheid op materiee.' gebied; ont plooiing van onze werkkracht, om het vernielde weer op te bouwen, de wel vaart naar ons berooide land te halen Wij zagen de weer rookende schoor- steenen, hoorden het daveren in de ertsbooten, zagen onzen arbeid beloond en gekroond in den eenvoudigen maal tijd. Vrijheid was werk arbeid, levens lust. Vrijheid op cultureel gebied. Wij gin gen in gedachten naar de concertzaal, het tooneel, waar het edelste aller tij den, gepaard aan de vruchten dezer Chaos 1940 -'45 was het Westen aan het einde van zijn krachten, was gedoofd de hoop, ver bleekt het wachten op den morgen. De tyran heerschte, die de beste levens sappen uit ons volk had gezogen, die met zijn lompen voet vertrapte al, wat edel was en goed. Materieel was het einde er. Het stukje brood, de biet, de aardappelschillen. Het schreiende en klagende kind, dat we niet helpen konden. De lange rails zonder het gedaver der treinen; de schoorstee- nen in hun grauwe hoogte, waar geen rookpluim uit wegslierte; de havens ver laten. Cultureel was het einde er. Geen kunst meer, waar het volk den geest kon ver- frlsschen. Slechts een verwaten stem door den aether, tot het laatst brallend over zegepraal en onoverwinnelijkheid. En een eervergeten troep, die „cabaret" bracht van het laagste allooi. Maar geestelijk was het einde er niet. Niemand zal en wil ontkennen, dat het water niet tot de lippen gestegen was, dat geen klacht geuit werd. Maar de geestkracht van ons volk was ongebro ken. Tegen dien geest was de terreur te pletter geloopen. Die geest leefde in ons volk onbluschbaar, omdat zij ge voed werd door wortels, eeuwenoud en diep verweven in ons volksbestaan: Ware vaderlandsliefde. Godsvertrouwen en rechtvaardigheidszin. Wel somber was de laatste winter, toen vuurpeletons hun offers eischten, de slavenjagers rondgingen, de beul tyranniseerde. Maar de harten waren brandende in ons HOE HET WERD. Nu is de eerste' herinneringsdag der bevrijding aangebroken en wij staan even stil bij wat was en wat is En er ls schaamte in ons Er is herbouw en ei zijn grootschc plannen. Wij weten, dat zoo heel veel niet kon gaan als wij droomden. Mate rieel kan alles niet zijn als het moest zijn. Dat sommige bruggen nog half in het water liggen ls niet het ergste. Maar dat de vrijheid om te werken langzaam ondergaat in een kolkenden stroom van steeds wassende papieren voorschriften. Dat geen vrijheid is gekomen, maar de dwang dreigt. Dat in plaats van een nationaal-socialistlsch systeem een an der socialistisch dwangsysteem wordt beloofd. Was dat de vrijheid, waarvoor wij vochten? Wij schamen ons voor wat geboden wordt op het tooneel en in dc bioscoop, waar het oude en ijdele wordt vertoond, of glen jaren van bittere ellende langs en over ons zijn gegaan. Wij schamen ons voor de lummelende rij jonge men- schen, die uren verdoen, om 's avonds een Formby te zien gek doen. En het meest schamen wU ons over !den zieken geest van ons volk. Lees de pers, de frauderubrieken, het onderlinge gekrakeel. Wy hadden gedroomd van eenheid in verscheidenheid, van een innig samengaan, omdat wy allen van één stam zyn, den fieren Nederlandschen stam. Het mocht wat! Wy hebben het monopolie der vernieuwing, wy, die U zullen brengen de dictatuur der Party. Ja. daarover schamen wfj ons. Dat wy straks zullen staan, ook de regeerings- personen, by de plaatsen waar zy vielen Bevrijding 1945 sombere Jaren, herinnering en opvoe ding zou zijn, louterend de geesten, door een stompzinnige maar geraffineerde propaganda vertroebeld. Vryheid op geesteiyk gebied, waar boek en krant en radio ons de keur zouden bieden uit rijken korf, beladen met wat eeuwen en dagen had voortge bracht en dagelyks voortbracht. En deze veelvuldige vryheid omstraald door een wonderiyk licht van eenheid. Een eenheid, gesjmboliseerd door een wit kruis tegen een muur, gedekt door de vlaggen aller verbonden naties, aan welks voet wij den gevlochten krans van den roem en de roos onzer liefde zouden leggen. Want, onbekenden, roem. vol was Uw dood en de liefde van alle Nederlanders zou Uw laatste rustplaats sieren, om zinvolle getuigenis te zUn van ons voornemen nooit te vergeten Uw offer voor Uw en myn, voor óns Vaderland De Hervormde Kerk en de Partij van den Arbeid. LEIDSCHE KERKERAAD RICHT ZICH IN EEN MOTIE TOT DE GENERALE SYNODE DER NED. HERV. KERK. Woensdagavond kwam de Kerkeraad der Ned. Herv Gemeente te dezer stede ln een buitengewone vergadering byeen, ln welke vergadering lang en breedvoerig gesproken ls over net sohryven, dat ln een motie ls samengevat, en welke door eenlgc leden van de Ned. Herv. Gemeente van Vlaardlngen bh de Generale Synode der Ned. Herv Kerk ls Ingediend. In dit Vlaardlngsche sohryven wordt er op gewezen, dat net er alle scliyn van heeft, dat cr een nauw verband gaat be staan tussohen de Partij van den Arbeid en de vernieuwing der Herv. Kerk en dat de Synode inzake de politiek zich met één bepaalde partij heeft verbonden. De meening wordt ln dit sohrljven uitgespro ken, dat de Kerk zich niet moet binden aan welke party dan ook. Het sohryven doet verder een beroep op de Synode om die 6tappen te onderne men, welke noodlg zUn. opdat op den ingeslagen weg niet verder wordt voort gegaan. De Bilt verwacht tot Zaterdag avond 1 Matige, langs de kust tydelljk vrf| krachtige wind uit Noord-Oosteiyke richting. Plaateeiyk ochtendnevel. Overdag uitgestrekte wolkenvelden. Droog weer, ongeveer zelfde tempera turen als vandaag. HET ZESDE REGIMENT VELDARTILLERIE KOMT WEER IN LEIDEN. WaarscliynlUk tegen het najaar. Nu zoowel de Doelen, als de Wlt- tepoortskazerne door de politieke delinquenten worden ontruimd, ryst onwillekeurig do vraag: komen de militairen weer ln Lelden terug. Naar wy van wélingelichte' zijde ver nemen, ligt het ln de bedoeling, dat het zesde regiment veldartillerie t.z.t. zijn kazernementen ln onze stad weer zal betrekken. Voorlooplg ls dit regiment ln Wezep gestatlonneerd en zal waarschljniyk tegen het na- Jaar hierheen verhulzen. Gehoord de besprekingen in de verga dering van 1.1. Woensdagavond, heeft de Kerkeraad besloten de volgende motie aan de Generale Synode te zenden: „De Kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te Leiden, spreekt uit, dat gehoord het feit. dat een motie door enkele leden van de Ned. Herv. Gemeente te Vlaardlngen by de Generale-Synode ls Ingediend, net gewenscht ls, dat Uw Synode op korten termijn zich over de motie en over de al of niet gemotiveerde onrust, die de ach tergrond hiervan vormt, duideiyk uit spreekt." Opbouw 1945 -1946 voor den niemven dageraad. Dan zal ons land en ons volk en zy, die leiding moesten geven, geconfronteerd worden met het ideaal, dat hun brekend oog zag opglansen, toen de donkere drempel der eeuwigheid werd overschreden. En wy kunnen slechts zwygend wy- zen op U. verstomde helden, en hopen, dat Uw geest der ware vryheid eens zal overwinnen „Een gloeiend schandaal" zegt Vorrink. In een te Amsterdam gehouden pers conferentie over de kwestie-Arnold Meyer, zelde de heer Vorrink dat hy als regee- rlngsgemachtlgde belast ls met de liqui datie van de erfenis, welke de oorlog en de bezetting ons hebben nagelaten. Ik heb het recht, overal myn neus ln te stoken en niemand heeft het recht my dit te verbieden. Ik kan echter geen op drachten geven en heb dit dan ook niet fed a an. Een zaak zooale de zaak-Arnold leyer. ls een van de vele helaas. Ik heb over deze zaak gesproken met den direc teur-generaal voor de bijzondere rechts pleging, mr, ter Veer, zooais lk reeds eerder op een vergadering heb uiteen gezet en toen ik merkte, dat myn suggesties geen succes hadden, heb lk my tot het bureati nationale veiligheid gewend met de vraag: „zouden Jullie Arnold Meyer kunnen krij gen, zoo Ja, doe het dan". Ook dit bureau was als gevolg van een lek niet ln staat Meyer te pakken te krygen. Het ls byzonder pyniyk voor mh het naar myn overtuiging zwakke beleid van den directeur-generaal naar voren te brengen. Wel wil ik u verzekeren, dat lk geen moment twyfel aan de integriteit van mr. ter Veer. Ik kan u echter verzekeren, dat het mU, als regecrlnKsgemachtlgde, steekt dat van degenen die uit de lnternee- rlngskampen zUn gevlucht, meer dan 50 procent niet opnieuw Is gearres teerd. En het zal u duldciyk zün, dat wanneer het een man betreft, die een maal vrygekomen, bovendien nog brochures en boekeu gaat schrUven, ik In mUn offlcleele functie mU hier niet bulten kan houden. Voortgaande zelde de heer Vorrink dat hy niet gelooft dat Arnold Meyer zlob achter de rel: VorrinkMeyer, heeft ge- plaaist. GEWAPENDE GROEPEN RONDOM MEYER. Naar zijn meening staan er rondom Arnold Meyer groepen, die opnieuw een fascistische party willen doen herrijzen. Deze menschen zullen minder gemoedelijk zyn, omdat zi| door de feiten zdjn wijs geworden en zy hebben zloh gewapend. Do directeur-generaal voor de bijzondere rechtspleging heeft dit indirect bevestigd en dat heeft hem geleld tot een, volgens spr. te groot© voorzichtigheid. Er zyn ln Nederland, heel voorzichtig uitgedrukt, nog duizenden, die gewapend zyn. Ik ge loof dat uit de groep van den ouden O.D. lieden zich om Arnold Meyer hebben ge schaard. De parlementaire commissie, welke naar Ned.-Indlë ls geweest om zich daar op de hoogte te stellen van den toestand en het parlement daaromtrent ln te lichten, heeft thans haar verslag ultge- braoht. HAD MEN DIT DRAMA KUNNEN VOORKOMEN? Zij zegt dat van de zijde der ex-geïn terneerden de 6telllng wordt verdedigd, dat Indien dadehjk na de Japansche ca pitulatie het bestuur ware overgenomen door den heer Spit (vice-voorzitter van den Raad van Indië) en de daarvoor ln aanmerking komende mannen uit de kampen van Japansche wapenen waren voorzien, de later ontstane moeliykheden vermeden hadden kunnen worden. De lnheemsche bevolking was na de Japansche capitulatie den Nederlanders zeer wel gezind en de Japanners waren buitengewoon onderworpen en bereid be velen te aanvaarden. De orde zou dan ongetwijfeld gehand haafd zijn kunnen worden. De gematigde nationale beweging zou volledige erken ning hebben gevonden, dooh het opkomen van het extremisme en van roovers- en moordenaarsbenden zou ln het algemeen voorkomen zyn geworden. De reden, waarom het hiertoe niet is gekomen, moet hierin worden gezocht, dat reeds ln de eerste dagen na de capitulatie een bevel uitging van lord Mountbatten, echter met Instemming van de Brlsbane-regee- rlng, waarin allen geïnterneerden werd gelast ln de kampen te blijven, onder- soheidenlijk daarheen terug te keeren. Als een gevolg daarvan keerde onder meer de heer Spit zelf ln de lnterneering terug en werden een 18-tai prominenten, die naar Batavia waren gegaan om de meest belangryke posten te bezetten naar het Kramat-kamp aldaar verwezen. Van andere zyde wordt hiertegen aan gevoerd, dat de meeste mannen uit de kampen niet in staat zouden zijn ge weest hun vooroorlogsche taak weer op te nemen. Ten tweede zouden zij de werkeiyke gezindheid van een groot deel der bevol king onderschat hebben Hun terugkeer naar- de vroeger door hen bezette posten zou, naar deze contra-these, op een bloed, bad zyn uJtgeloopen De commissie meent zich *er *3ke althans deze opmerking te mogen ver oorloven. dat ln elk geval de wijze, waarop boogere en de hoogste ambte naren onder de geïnterneerden ge passeerd en genegeerd zyn geworden, ten aanzien van lieden, die 3% Jaar lang manmoedig den Japanschen druk ln de kampen hadden weerstaan en alle krachten hadden Ingespannen om een na-oorlogsch Indië op den grondslag van zelfstandigheid op .te bouwen, bezwaarlUk kan worden ge acht van een Juist beleid te getuigen en nog minder van het heden ten dage terecht zoo zeer op prys ge stelde psychologische Inzicht. ONDER JAPANSCHE SUPERVISIE. De commissie geeft een uitvoerige be schouwing over de behandeling der In diërs door de Japanners, en besluit: zoo kwam de „repoeblik Indonesia" tot stand als een Japansch maaksel, onder Japan sche supervisie en onder twee leiders, die gedurende den ganschen bezettlngstyd zich ln dienst hadden gesteld van het Japansche oorlogsbedryf, en ge<lragen door een macht, welke door de Japan ners was afgericht en met Japansche op vattingen was doordrenkt. Voorts wordt beschreven de Japansche opvoeding der Jongeren en hoe niets on beproefd werd gelaten, om den haat tegen da blanken tot kookhitte op te stoken. Inzake de beteekenls van de regeering der „Repoeblik Indonesia" constateert de commissie, dat zij in de buitengewesten alleen eenigen reéelen invloed heeft op een deel van Ball. Maar ook ln groote deelen van Java heeft zij slechts zeer geringen invloed. Hoe de situatie ln Cen_ traal- en Oost-Java precies ls. valt niet te beoordeelen omdat daar geen Euro peanen worden toegelaten. Volgens betrouwbare berichten staat vast, dat een aantal Japansche offi cieren geregeld als adviseur van de republiek optreden en dat Soekarno heeft verklaard, dat zij ln deze positie zullen worden gehandhaafd. Over het algemeen staan de Chlnee- zen, zooals der commissie uit talrijke ge sprekken ls gebleken, sympathiek tegen over het streven der Indiërs naar groo- tere zelfstandigheid. Tegenover het stre ven echter naar de stichting eener ge heel onafhankelijke republiek Indonesië staan de Chineezen als groep afwijzend. De commissie constateert verder, dat het aantal nationalisten, die een andere oplossing van de Indische zelfstandig heid wenschen, dan degenen, die achter de republiek staan, veel talrijker biykt te zijn dan men aanvankeiyk dacht. Nadat de commissie heeft vastgesteld, dat 8 maanden na de capitulatie de En- gelschen hun opdracht Ln Indië nog niet hebben uitgevoerd, eindigt het rapport met een aanteekenlng omtrent den eco- nomlschen toestand De totale schade, door den oorlog aan cultures, fabrieken woningen enz toe gebracht. wordt voor het oogenhllk ge raamd op 8 milliard vooroorlogsche gul dens. Voor een land met een zoo weinig draagkrachtige bevolking als Nederlandsch Indië wordt door alle bevoegden ter plaatse deze schade cat-astrophaal ge acht. KOUSEN EN SOKKEN ALLEEN TEGEN INLEVERING VAN A-BON EN PUNTEN. Kousen en sokken mogen c">or den handel alleer worden afgeleverd tegen ln ontvangst \eming van den bon A van de textlelkaart van vn en de benoodlgde punten. Voor kousen, sokken en sportkousen moeten 4 punten worden ingeleverd met uitzondering van onderkousen, ongemln- derde dameskousen (standaard) en skl- sokjes, waarvoor thans 2 punten ver schuldigd zyn. Aanmerkelijke verbetering treinenloop LeidenUtrecht. ZEVEN DOORGAANDE DIESEL VERBINDINGEN PER DAG. Wanneer Maandag as. de nieuwe dienst regeling van de spoorwegen Ingaat en het baanvak LeidenAlphen weer ln gebruik wordt genomen, hetgeen wy reeds eerder meldden, dan treedt daarmede een aan- zleniyke verbetering ln voor de verbinding LeldenUtrecht.'Er komen nameiyk zeven doorgaande diesel treinen LeldenUtrecht en een geiyk aantal ln omgekeerde rich ting. Deze leggen dit traject af ln 49 minuten! Bovendien loopen er vier treinen van Lelden vla Alphen en Boskoop naar Gouda en drie treinen van Gouda via Boskoop en Alphen naar Leiden. Ook de thans bestaande busdienst Lel denAlphen blijft, zy het beperkt functl- oneeren: 6 bussen op werkdagen van Lel den naar Alphen en van Alphen naar Lelden. Voor Zon- en feestdagen ls dit aantal 4 ln beide richtingen. De trein dienst is op Zondag ook beperkt, doch omvat dan toch nog 6 directe verbindin gen LeldenUtrecht en omgekeerd. Tus sohen Gouda en Alphen zyn er ln elke richting 3 treinen, bygekomen, terwyi op dit baanvak de dienstregeling geheel is herzien. BONNEN VOOR RUBBERLAARZEN WORDEN ONGELDIG. Met Ingang van 16 Mei as. zullen de bonnen voor rubberlaarzen ongeldig wor den verklaard. Men dient deze bonnen dus zoo spoedig mogeiyk te besteden. In dien bil den handel geen of geen passende rubberlaarzen ln voorraad zijn, kan men t m. 15 Mei a.s. den bon by den detaillist Inleveren, die hiervoor een ontvangstbe- wys moet afgeven, waarop vermeld moe ten zijn naam en adres van den klant en handelaar, het inschrijvingsnummer van laatstgenoemde by het rijksbureau voor hulzen en leer en verder de soort en maat der rubberlaarzen en den datum van afgifte van den bon. De aflevering der laarzen op Ingeleverde bonnen zal plaats hebben, zoodra deze door den handelaar ontvangen zyn. MARINIERS NAAR OOST. De marine voorlichtingsdienst meldt: Morgen zal het tweede en derde regiment van het ln Nederland opgeleide deel der brigade mariniers per ms. Tarakan van Amsterdam naar de Oost vertrekken. Het transport staat onder commando van den hoofdofficier marine stoomvaartdienst tweede klasse, J. M. Hlllenlus. Voor het vertrek zullen de mariniers, ongeveer 800 man, te 9.30 uur op de Javakade geïnspecteerd worden door den bevelhebben der zeestrijdkrachten luite nant-admiraal C. E. L. Helfrlch en den commandant van het corps mariniers, generaal-majoor H. F. J. M. A. von Freltag Drabbe. GEMACHTIGDE VAN MUSSERT VEROORDEELD. Het tribunaal te 's-Gravenhage heeft uitspraak gedaan ln de zaak tegen den gewezep gemachtigde van Mussert voor Dordrecht. Rynland, Den Haag en de Zuld-Hollandsche eilanden, den 59-Jarl- gen J. W. baron van Haersolte van Haerst. Het tribunaal veroordeelde hem tot ln terneering met advies aan de regeering, deze te doen eindigen op 1 Januari 1952: v rts tot ontzetting uit de rechten tot het bekleeden van ambten en het kiezen of verkiesbaarheid. ZUn vermogen wordt ln beslag genomen tot een bedrag van f. 50.000. Teneinde de bevoorrading van den brandstoffenhandel voor het stookse'zoen 1946/47 zoo vlot mogeiyk te doen ver- loopen, is besloten reeds thans over te gaan tot de eerste bon aanwijzing op de nieuwe brandstoffenkaart T 606, mei de uitreiking waarvan de distributiediensten op 11 Mei a.s. gereed zullen zyn. In verband hiermede moeten In het tydvak van 0 t.m. 25 Mei a.s. de bon nen 60 en 61 van deze kaart bU een brandstoffenlcverancler worden Inge leverd. Op elk dezer bonnen zullen drie eenheden vaste brandstoffen wor den afgeleverd, zoodra de handelaar op deze bonnen zal zyn bevoorraad. Ter voorkoming van queue-vorming by de brandstoffenhandelaren wordt het publick aangeraden met de Inle vering van deze bonnen niet tot de laatste week van den geldigheidsduur te wnchteu. Aangenomen kan worden, dat deze zes eenheden voor de Intre de van het nieuwe stookselzoen zul len zyn afgeleverd, zoodat leder gezin by het Invallen van de koude over een voorraad kolen zal kunnen be schikken. Men ls thans niet meer verplicht de beschikbaar gestelde zes eenheden te be trekken van den leverancier by wlen men als klant stond Ingeschreven. Met de algemeen begeerde soorten, zoo als bijv. anthraclet, parelcokes en derge- ïyke, zullen alle handelaren ln geiyke mate worden bevoorraad. Het publiek doet daarom goed dit voor oogen te hou den, wanneer enkele handelaren, met het oogmerk om nieuwe klanten te winnen, het willen doen voorkomen, alsof zy al leen over de beste huisbrandsoorten zullen beschikken. DE „ILLEGALITEIT" 18 HET ONEENS. Over de crltlek op zUn houding ln da tillgallteit heeft spr. zich nogal opgewon den. Overal trachten de vroegere illegalen elkaar ln ons land de kroon van het hoofd te stooten. De eene Illegaal zit den anderen Illegaal te beloeren. Toen spr. lndertyd werd gearresteerd, waren tengevolge van den gang van zaken olie feiten aan de Dultschers bekend en spr. hoeft niet de rol van held te spelen. Merkwaardig en voor my heusch niet zoo leuk zoo zelde spr. ls het dat er tallooze goede vaderlanders zyn dood geschoten omdat zy Illegaal verspreid hebben, wat ik heb gesohreven, terwyi er met my niets van dien aard ls gebeurd. Wat hiervan de oorzaak ls geweest, is ln het kort dit: ten eerste geloof ik, dat er van Londen uit een interventie heeft laats gevonden vla een neutrale mogend- eid. Maar daarby kwam dat de Dultschers ln het voorjaar van 1943 zich nog op het standpunt stelden, dat het beteT was geen proces-Vorrink te voeren en niet een groot aantal politici van het Nationaal Comité dood te schieten. Een proces-verbaal van 24 Januari 1946 bewyst zulks! Als zyn pcrsooniyke mccning bracht do heer Vorrink nog naar voren, dat hy gelooft, dat Arnold Meyer graag zoo snel mogeiyk zyn zaak behandeld zal zien en dat het er hem alleen om te doen ls te voorkomen, dat hU, zooals anderen, maanden ln een Internee- rlngsknmp zal moeten wachten tot y.Un zaak eens voorkomt. En liet ziet er naar uit, aldus de heer Vorrink, dat hem dat zal gelukken, maar lk kan u zeggen, dat ik het een gloeiend schandaal zou vinden. Als een voorbeeld van de tegenwerking, welke sommige ambtenaren ondervinden, vertelde spr. dat een P.O.D.-ambtenaar het volledig archief van de N.SJ3.-lcden op het spoor was gekomen, maar van zyn chefs niet de medewerking ontving, om het te voor6chyn te halen. Hy heeft toen uit eigen portemonnaie het noodige geld be schikbaar gesteld en toen hy een deel van het archief op tafel kon leggen, heeft hy pas de noodzakeiyke medewerking gekre- ?en. Toen was er echter zooveel tyd ver oren gegaan, dat het 6lechts ten deel© gelukt ls om deze N-SJB.-ledeniyst te achterhalen. Ter herdenking; van hen, die voor onze bevrijding zijn geval len, verzoekt 't Nationaal Insti tuut het Nederlandsche volk reeds vanavond om 6 uur de vlaggen halfstok te hangen tot zonsondergang, waarna zij be- hooren te worden ingehaald. Zaterdagmorgen om 8 uur moet de driekleur weer halfstok worden gehangen tot 11 uur des morgens. Onmiddellijk na het betrachten van de 1-minnut stilte verzoekt het Nationaal In stituut de vlaggen te hijschen. I j Tenslotte wordt er dc aandacht op ge vestigd. dat aan hen, die pas by de na- ultrelking in het bezit van de brandstof- fenkaart T 606 zullen kunnen worden gesteld, nog nader zal worden meege deeld, hoe zy ln verband met den dan verstreken geldigheidsduur van de bon nen 60 en 61 moeten handelen. BINNENLAND. GROND WETHERZIENING. De Tweede Kamer heeft het wetsont werp betreffende de Grondwetsherziening met 632 stemmen aangenomen. Naar wy vernemen, ls op reis naar Canada, waar hy een zyn er kinderen een bezoek ging brengen, plotseling overleden prof. mr. P. Scholten, lid van de Eerste Kamer, lid van het hooge coller^ voor de rechterlijke macht. Door het college van algemeene com missarissen voor den wederopbouw ls een regeling vastgesteld voor de berekening van de honoraria van architecten, die bij voorkomende werkzaamheden kunnen worden Ingeschakeld, De Ned. Bioscoopbond heeft f. 60.000 geschonken aan d< Stichting '40'45. Heden vertrekt een Brltsch landing- vaartuig. dat momenteel ln de haven van Prlok ligt, naar Cherlbon om de 250 ge- interneerden uit de kampen en gevange nissen te Cherlbon, die geen toestemming hadden gekregen om met de eerste groep naar Batavia te vertrekken, aan boord te nemen. Het schip wordt tegen Zater dag te Prlok terugverwacht. In het intern eer lngskamp van po litieke delinquenten te Wezep schUnen gemoedelijke toestanden te lieerschen. Dezer dagen vervoegde zich een geïnter neerde uit het kamp by een Apeldoorn- echen ingezetene, wlen hy de groeten van een kampgenoot overbracht. Hy had den tocht zonder gelelde per flets gemaakt. Hy liet zich niet overhalen om wat te blijven praten, want dan kon hy niet op t"d ln het kamp terug zyn. Op een groote meubelfabriek te Hil versum was besloten tot invoering van den vryen „Engelschen" Zaterdag. F" zou op andere dagen wat langer worden ge werkt en het loon bleef het zelfde. Na "én week heeft de ryksarbeldsinspectle ech ter meegedeeld dat de werkdagen te lang werden en bovendien het belang van den wederopbouw het Invoeren van den vryen Zaterdag nog niet toestaat. Voortoopig behoeft men ln ons land den „Engelschen Zaterdag" nog niet te verwachten. - Ter gelegenheid van zyn zilveren Jubileum ls de commissaris der Koningin ln Zeeland Jhr. mr. J. W. .Queries van Ufford gistermiddag ln het Schuttershof te Middelburg op buitengewoon harteiyke wyze gehuldigd. BUITENLAND. Amerika bezit thans een nieuwen bommenwerper, een zoogenaamde „Vlle- Ïende vleugel" met een actle-radlus van 6.000 kilometer. De snelheid van dit toe stel bedraagt 800 km per uur. De be manning bestaat uit 15 koppen. Deze „Vliegende vleugel" kostte 13 000.000 dol. lar Verder ls het toestel, dat de hoogte heeft van een woning van twee verdie pingen, met een automatlschen piloot uitgerust, Truman heeft op een persconferen tie gezegd, dat hy de staking der 400.000 mynwerkers, die thans reeds een maand aan den gang Is. bij voortduring als een onwettige staking tegen de regeerlng zal beschouwen. De Brltsche minister van voedsel voorziening, 6Ir Ben Smith, heeft „drasti sche maatregelen" aangekondigd, welke, naar hy hoopte, de zeer schaarsche pe riode tusschen nu en de volgende oogst zullen kunnen overbruggen. De maatregelen, waartoe het Brltsche kabinet besloot, zyn: het ultmalingsper- centage van het meel, dat op tien Maart tot 85 werd verhoogd (voor den oorlog wat dit percentage gemiddeld, 73 zal nu verder tydeiyk worden verhoogd tot 90 Het maken van biscuits en der- geiyke producten zal met 25 worden verlaagd. De toewijzing van suiker en vetten voor gebak en cake zal ook met 25 worden verlaagd. In West-Dultschland ls een nieuwe politieke party opgericht, ,,De Rünland- sche volkspartij", die van het Rynland en het Ruhrgcbled een democratlschen, on afhankelijker: staat wil maken. De staat moet centraal verbonden zlln met andere Dultsche staten. Onder den Indruk van het enorme mogeiykheden. verscholen ln het groote gevaar der atoomenergie, heeft de Brlt sche regeering het parlement een wets voorstel voorgelegd, waarby de minister der bevoorrading feitelijk wordt aange steld tot atoomcontroleur van Groot- Brlttannlë. DE HERDENKINGSDAG. Morgen, Zaterdag 4 Mei, zal ons Blad met het oog op do herdenkings feesten niet vcrschynen. Dientenge volge komen wy hedeD en Maandag a.s. uit met een geheel Blad. Onze kantoren zullen morgen ech- ^ter tot 12 uur geopend zUn. Truman heeft op een persconferen tie verklaard, dat de V. S. alleen Indien de oogst dit Jaar ln Amerika mislukt, hun toevluoht tot rantsoeneering zullen nemen Heden begint- te Tokio het proces tegen 55 van de voornaamste Japansche militaristen, die als oorlogsmisdadigers terecht zullen staan voor het Interna tionale militaire bof voor het Verre Oos ten. Het proces zal gevoerd worden volgens de ïynen zooals die te Neurenberg zyn uitgestippeld voor de procedure tegen de voornaamste leden van de Dultsche nazl- partU. Zondag as. zal te Simla de ronde tafelconferentie over den toekomstigcn Indlschen staatsvorm tusschen de Brlt sche kablnetsmissie en de Indische mos lem- en congreslelders worden geopend. De Dultsche kerkhoven te Oslo. Ber gen en Trondhelm, waar ongeveer 5.000 Dultsche soldaten begraven zyn, zullen opgeruimd worden. Men wil de ïyken op graven, ze veraeschen en ln urnen naar Duitschland zenden. Volgens welingelichte kringen te Bern zou een algemeene staking ln Oostenrijksch Tyrool zyn uitgebroken uit protest tegen de bedoeling der geallieer den Zuld-Tyrool aan Italië te laten De British Medical Association (de vereenlglng van artsen) heeft met 300 tegen 6 stemmen de regeerlngsvoorstellen ter socialisatie van de medische practyk verworpen. Do Arabische hooge commissie heeft een subcommissie benoemd om een cam pagne tot burgeriyke ongehoorzaamheid voor te bereiden. Ook Syrië neemt deel aan de staking.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1