LEIDSCH DAGBLAD SAVOY De onzichtbare vijand LEIDEN GEORGE FRANK Met een enkel woord WEERBERICHT STADSNIEUWS In Huizinga's onuitgesproken .JJ rede „Hoe bepaalt de geschie denis het heden?" stelt hij plot seling, op een zijpad, de door hem genoemde „vier of vijf bronnen van dwaling" in een helder zoeklicht. De rij luidt als volgt: le. Het nieuwe is altijd beter dan het oude; 2e. verandering is altijd beter dan behoud; 3e. organisatie is altijd beter dan per soonlijke handeling; 4e. het algemeene is altijd gewichti ger dan het bijzondere en 5e. de jongeren zijn altijd wijzer dan de ouderen. Hoe levendig herinnert dit aan den tijd der bezettmg en de nationaal-socia- listische Ruzen. De critiek op „het oude •dat afgedaan" had", de „nieuwe orde", de gelijkschakeling op politiek gebied, de „jeugd voorop", het £ijn alle de bronnen van dwaling. De vijand is verslagen; straks vieren we het bevrijdingsfeest. Maar de gees tesgesteldheid van den overwonnene is nog aanwezig De piepjonge politie agent, de behandeling van politieke de linquenten,,-slecht voorbereide, elkaar snel opvolgënde wettelijke maatregelen, de perszuivering, die ordening wil zijn, een welvaartsplan vol geleide economie, de verheerlijking der jeugd, overheids bemoeiing op elk gebied, het is de geest van den overwonrien vijand, die triom feert. i) Natuurlijk is veel van dit alles gevolg der omstandigheden. Maar vooreerst is dit niet met alles het geval. Het is niet noodzakelijk den politieken delinquent maandenlang in arrest te houden, zon der hem te verhooren.' De overschat ting van de jeugd voor dè samenleving ls een verschijnsel, dat niets met nood zaak te maken heeft. Bovendien kunnen andere wel noodzakelijke kwesties op de minst bezwarende wijze worden op gelost, b.v. de ordening op ecoiomlsch gebied. Het bestaan van noodzaak wordt dikwijls zoo grif aangenomen, omdat men aangetast is door den geest van den bezetter. Nu moeten wij trachten onze indivi dualiteit te herwinnen. Wij moeten weer ons zelf worden: Menschen, die het nieuwe aanvaarden alleen als het beter is; die niet streven naar verande ring. louter uit voorkeur voor het dyna mische; die de persoonlijke handeling weten te waardeuren en verantwoorde lijkheid durven en willen dragen; die zich niet tevreden stellen met algemeen heden, maar ook aan het bijzondere de aandacht schenken, die het waard is; die de plaats van de jeugd in de ge meenschap weten te bepalen; kortom menschen, die gewoon zijn alle dingen te toetsen aan de normen, die hun ge weten, hun ervaring en hun verstand hun stellen. De Duitsche legers izijn verslagen, maar de nationaal-socialistische gees tesgesteldheid is als een onzichtbare, alom tegenwoordige Vijand in ons land achtergebleven, Huizinga heeft ons een nauwkeurig signalement gegeven. Het komt er dus maar opaan, waakzaam te zijn en ons te mobiliseeren, om den strijd tegen hem aan te binden. Samentreffen met dezen vijand heeft al hier en daar plaats en niet zonder succes. Niet macht maar recht moet de verhouding overheid—volk beheersohen. Er ontstaat een groeiend verzet tegen te ver doorgevoerde organisatie, waar tegen Colijn reeds waarschuwde,* toen hij schreef: „Hoe grooter de bemoeienis van den staat met het economische leven wordt, hoe dichter men komt tot den autoritairen staat, d.i'bij de begra-' fends van de democratie". Er komt ver zet tegen dictatoriale macht van de overheid en het dooden van particulier initiatief. Dit alles is nog maar een begin. Er zullen nog tal van jaren noodig zijn om den vijand te verslaan en, daar hij on zichtbaar is, en alleen maar kenbaar aan zijn ui tingen, zal dat niet zoo een voudig zijn. Hij heeft echter vele bond genooten, zonder wier hulp hij niets kan bereiken en tenslotte zelfs den strijd zal moeten opgeven. Wij moeten eerst deze bondgenooten verslaan. Het zijn bv.: le. gebrek aan belangstelling in het algemeen en in het bijzonder aan hetgeen in den staat gebeurt; 2e. gebrek aan kennis van feiten en toestanden, wat ons elke reactie onmogelijk maakt; 3e. oppervlakkigheid, die ons onder scheidingsvermogen verzwakt; 4e. gemis aan verantwoordelijkheids gevoel. Wij moeten beginnen*met deze stel lingen te doorbreken en ons zoo voor te bereiden op de groote slag. Laat ieder zich met ernst afvragen of hij bereid is en in staat mede te doen. Het doel, het verdrijven van de natio- mal-socialistische geestesgesteldheid, is alles w^ard. Wanneer het leger groot en sterk is, volgt de overwin ning van zelf. Eerst wanneer ook de onzichtbare vijand verdwenen is, is de oorlog gewonnen. Hoe zij in Februari 1945 vernield werd. In de afgeloopen week ls de spoorbrug over de Nieuwe Vaart ln de UJn Lelden Utrecht, welke na de Bevrijding ter repara tie werd versleept naar het terrein der N.V. Hollandsche Constructiewerkplaatsen aan den Zoetcrwoudschen weg. op haar oude plaats teruggebracht en op de vernieuwde fundeering gemonteerd, waarna zij bij de inwerking treding van de nieuwe dienst regeling op 6 Mel as ln dienst zal worden gesteld. Dit feit herinnert ons aan de gebeur tenissen, wélke zich in Februari 1945 bij de vernieling van deze brug hebben afge speeld. waaraan nooit eenlge ruchtbaar heid ls gegeven en die toch waard zijn aan de vergetelheid te worden ontrukt: WIJ schrijven begin Februari 1945. De spoorwegstaking duurde reeds verscheidene maanden en maakte bet vervoer langs dé ijzeren baan voor de Duitschers practisch omnogelijk. Het transportprobleem kostte onzen beschermers veel hoofdbrekens, want ook het autoverkeer langs de groote wegen 6tond onophoudelijk aan groote risico's bloot. Er kon zich overdag geen «auto op de groote verkeerswegen, Inzon derheid op de Veluwe, vertoonen of de R.A.F.-machlnes Sedert lang onbeperkt heerschers ln de lucht schoten als ha vikken op hun prooi en het duurde door gaans maar enkele minuten of het voer tuig lag brandend langs den kant van den weg. „Deutschland musz exportleren oder sterben" bralde eens Hitler, voordat hij den wereldoorlog deed losbranden en met een kleinen variant daarop zou zijn leuze ln de Februarl-dagen van dat Jaar, toen het beslissende stadium van den krijg zich meer en meer afteekende, hébben kunnen lulden „Deutschland musz transportleren oder sterben". Onder deze omstandigheden trachtten de Duitschers met alle hun nog restende krachten en middelen de zaak in het Wes ten ln letterlijken zin rollende te houden. Overdag waagde zich geen trein op de spoorbaan, maar 's nachts vonden meit vry groote regelmaat militaire transporten plaats, waarbij ln het bijzonder de aan voer van V-projectielen ln onze kust streek groote bezorgdheid wekte. Uit den aard der zaak was zulks ook „aan den overkant" niet onbekend en het onmid dellijk gevolg van die wetenschap was een serie bombardementen ln de omgeving van Lelden. waarby vooral spoorbruggen het doelwit der bommenwerpers vormden. Zie het artikel van M. H. K. in „Het Ncorderlich^'. In de omgeving van Winterswijk beoefent de zgn. „radmaker" nog zijn aloude hand werk. Hij vervaardigt de raderen voor de kruiwagens ln het boerenbedrijf. De krasse baas aan zijn arbeid. 9 Hartgerlnk F. NOORSCH SCHIP IN MIJNENVELD. Op de Lofoten ls op len Paaschdag het aan de kade liggende s.s. Ramoe uit Oslo plotseling geëxplodeerd. Het bleek ln een mijnenveld te hebben gelegen. Er zijn 14 ♦dooden en 5 erhstlg gewonden. 85ste Jaargang DINSDAG 23 APRIL 1946 No. 25759 Waarnemend Directeur: a. Poortman ELoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN TeL Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no„: 57055 De spoorbrug over de Nieuwe Vaart Van 5.306.30 uur speciaal verzorgd Bitteruus Van lMei af optreden van den bekenden radio-solist (Ing. Med.) Kabinetscrisis in Japan. De regeering Sjidehara in Japan is afgetreden. De keizer heeft het ontslag aanvaard. Sjidehara zal besprekingen voeren met de leiders der voornaamste politieke partijen: de liberale, de pro gressieve en de sociaaldemocratische. De bedoeling is waarschijnlijk een coa- litieregeering te vormen op grond van den uitslag der verkiezingen. De minister van buitenlandsche zaken Yosjida heeft een bezoek gebracht aan generaal Mac Arthur, den opperbevel hebber der geallieerde strijdkrachten in Japan. Indische delegatie heeft haast. UITERLIJK DONDERDAG NAAR INDIE TERUG. Naar het AN.P. van betrouwbare zijde verneemt, zal de Indische delegatie waar schijnlijk uiterlijk Donderdag aanstaande, dus 25 April, weer uit Nederland vertrek ken. De loopende zaken ln Indlë ver- elschen de aanwezigheid aldaar van de leden der delegatie. Nóar uit -dezelfde bron verluidt, is in verband met een en ander de terugkeer van dr.* Van Mook uit Engeland vervroegd. HU zou reeds van daag op het Jachtslot Sint Hubertus ver wacht worden. DE RANTSOENEN IN BATAVIA. De voedselrantoenen te Batavia zijn als volgt vastgesteld: voor degenen, die brood eten, honderd gram brood, voor degenen, die rijst eten. zestig gram rijst. Zil. die zwaren .arbeid verrichten, krijgen twee honderd' gram rijst. Helaas waren deze bombardementen niet altijd even effectief ln dien zin, dat ln de directe omgeving der doelen vrij veel slachtoffers en schade werden veroorzaakt, terwijl ln het algemeen de schade aan de eigenlljice objecten niet van dien aard was, dat daardoor het treinverkeer ln be langrijke mate of voor langen duur werd gestagneerd. Hier bleek een taak weggelegd voor ..de ondergrondsche", zooals de volksmond alles wat Illegaal was, placht te noemen. De leiding der B.S. besloot, teneinde bet aantal slachtoffers onder de burgerbevol king tot een minimum te reduceeren, onzen bondgenooten een handje te helpen. Met twee bruggen lukte dat prachtig. Nadat de aanslag had plaats gevonden, waren de bruggen Inderdaad voor langen tijd onbruikbaar, maar bij een derde brug die over de Nieuwe Vaart ln de UJn Lel denUtrecht, liep de zaak minder vlot van stapel. Dat-zat zóó: Drie B.S.'ers, ver momd als argelooze hengelaars, hadden zich in den morgen van den 5den Februari ln een roeibootje genesteld ln de nabijheid van deze spoorbrug, waarop een Duitsche schildwacht met dreunende stappen ge durig heen en weer liep om aldus de koude uit zijn Germaansche botten te verdrijven. In het bootje lag, zorgvuldig verborgen onder een quasl-achteloos neergeworpen Jutezak, een geheimzinnig pakket, inhou dende een hoogst explosieve springlading van niet minder dan 5 k.g. Blijkbaar wilde het met de vlschvangst niet erg vlotten. Ondanks de verleidelijkste hapjes, welke aan den haak werden geslagen, bleven de vlsschen weigerachtig zich vast te bijten fcn het verwekte bij den af-en-toe geïnte resseerd toekijkenden schildwacht dan ook niet de minste achterdocht, dat de hen gelaars hun operatieterrein geleidelijk! ver plaatsten. natuurlijk ln de richting van de brug, vanwaar zij .nog maar enkele meters verwijderd waren. Al eenlge uren duurde de vischpartij en nog steeds had zy niet het minste resultaat opgeleverd. Op dat moment het was Inmiddels halfelf geworden naderde een wande laar. wiens onschuldig uiterlijk zoo moge lijk dat van zijn vrienden-hengelaars nog overtrof, de brug en knoopte een praatje aan met den zlch-stom-vervelendcn schildwacht. Van dat oogenblik maakten de pseudo- vlsschers gebruik om de laatste meters, welke hen nog van de brug scheidden, af te leggen en ligplaats te nemen onder de brug ter hoogte waar zich tfe assen der draal-lnrlchtlng bevonden. Juist' wilden zij de springlading en lont aanbrengen, toen uit de verte net aan zwellend geluld van vliegtuigmotoren hoorbaar werd. Het geronk kwam snel naderbij en voordat onze hengelaars goed en wel beseften wat hun boven het hoofd hing, was het er reeds voorby en ploften de bommen rond hen ln het water. Lichte Engelsche bommenwerpers waren bezig hun bommenlast uit te gooien. Zonder dat eenlg onderling overleg noo dig was, lieten de Inzittenden hals over kop roeiboot, vlschtuig en springlading in den steek en sprongen pardoes ln het Ijs koude water. En terwijl groote stukken steen en Ijzer om hun hoofden vlogen, zwommen zij den wedstrijd van hun leven, alleen bedacht op lijfsbehoud. Want niet de rond hen neersulzonde bommen vormden het grootste gevaar, maar wel de onmiddellijke nabijheid van een zoo groote hoeveelheid springstof, welke ieder oogenblik kon worden getroffen. En dan dat beseften allen overduidelijk was hun leven geen cent meer waard. Secon den verstreken, waarin zij als razenden vochten om zich zoo ver mogelijk uit de .gevaarlijke zone te verwijderen, seconden, waarin iedere spier tot het uiterste ge spannen was, vol angstige spanning, met geen andere gedachte dan „wèg van hier". De seconden rijden zich tot een volle minuut; toen. even plotseling als zy wa ren gekomen, verdwenen de vliegtuigen weer en werd het stil om hen heen. Een vreemde, onwezenlijke stilte waarin het zoojuist gebeurde hun toescheen als een bange, benauwde droom. Maar de bescha digde brug liet geen twijfel over omtrent de werkelijkheid. En toen het drietal met wonderiyk-loomp beenen op den vasten wal was geklauterd, ontdekten zij aan den overkant tusschen het riet de roeiboot. Het nader onderzoek wees uit, dat een groot stuk ijzer of steen dwars door den bodem was geslagen, waardoor het schuitje al half vol water stond. Maar onder den Jutezak lag, als door eenjronder gespaard, de klomp splngstof vim 5 k.g., welke eenlgen tijd geleden een bezienswaardig heid vormde op een ln Amsterdam Inge richte tentoonstelling der Illegaliteit. Perzië en Aserbeidsjan De Perzische premier heeft een ver klaring gepubliceerd, waarin het vol gende wordt vastgesteld: 1. De officleele taal in geheel Perzië blijft het Perzisch. 2. In Aserbeidsjan kunnen sommige autoriteiten zich van twee talen bedienen en het onderwijs in de eerste vijf klassen der gewone school zal ln het Aserbeidzjaansch plaats heb ben. 3 De chefs van het staatsbestuurs- apparatt zullen op voorstel van de pro vinciale raden worden benoemd. Gou verneurs worden door de regeering aan gewezen in overleg met den provincialen raad. 4. Het aantal Aserbeidzjaansche afgevaardigden in het nieuwe parlement zal zoo spoedig mogelijk ln overeen stemming worden gebracht met het zie lental der Aserbeidzjaansche bevolking. Ook de bevelhebbers van leger en politie in Aserbeldzjan worden door de centrale rggeering benoemd. Er worden plannen in studie genomen, welke tot economische en cultureele verbetèringen in Aserbeidzjan moeten leiden. De de mocratische organisaties in Aserbeldzjan zulle* even vrij zijn als elders in Iran en zy kunnen hun meening vrijelijk uiten. t Er worden geen maatregelen genomen tegen hen, die in het verleden de demo cratische beweging in Aserbeidzjan ge steund hebben. In Teheran verkeert men in het on zekere over de omstandigheden, of de verklaring van Soeltaneh den grondslag moet vormen voor onderhandelingen met Pisjewara (hoofd van het lichaam, dat zich heeft opgeworpen als nationale regeering van Aserbeidzjan) of dat zij Juist het resultaat van onderhandelin gen is. Men vermoedt over het algemeen het eerste. Nog voortdurend komen er berichten over opstand in andere deelen van Pa rijs, doch officieel is daarvan niets be kend, zoodat deze berichten met het be kende korreltje zout genomen moeten worden. PROF. DR. BAAS BECKING IN NEDERLAND. Maar hy keert spoedig naar Indlë terug. Met het Indlë-vllegtulg van de K.L.M., dat Zaterdagmiddag met een vertraging van drie uur om 18.15 uur op Schiphol landde, keerde na een verblijf van ruim zeven maanden op Java kol. prof. dr. E. J. G. Baas Becking, de vroegere hoogleeraar in de botanie aan de Leldsche universiteit en een der baanbrekers van-het verzet der docenten aan de academie tijdens de be zetting. ln ons land terug. Prof. Baas Becking, die tijdens den oor. log twee mislukte pogingen heeft gedaan om naar Engeland te ontvluchten, heeft zich sedert zijn aankomst op Java in Sep tember van verleden Jaar als officier by den generalen staf van het K.N.Ii, bezig gehouden met de sociale zorg voor de ln- heemsehe bevolking. Onder zyn leiding zijn reeds vele poll klinieken en hospitalen op Java ingericht, waarin tallooze Javanen thans worden ver pleegd Zijn verbiyf in Nederland zal van korten duur zyn HIJ heeft Java slechts verlaten, omdat hy met verschillende Instanties, ais het central^ roode kruis, de Welfare- organisaties, de Rockefeller Foundation en de coördinatie-commissie besprekingen van natuurwetenschappeUjken aard moet voeren over den wederopbouw van de laboratoria op Java en de rehabilitatie van de laboratorium werkers. Voorts wenscht hij een mogeiykheid te scheppen om de op leiding van deze laatsten ln Nederland te voltooien. Na enkele weken hoopt hy naar Java terug te keeren. VRIEND SCHAPSFEEST VAN A. J. C. en J. v. O. Geslaagde bijeenkomst te Amsterdam. Aan het centrale vrlendschapsfeest van de A. J. C. en den Jeugdbond voor Onthouding, gedurende de Paasohdagen te Amsterdam gehouden, hebben meer dan 10.000 jongeren en 6000 ouderen deelgenomen onder leiding van den AJ.C.-voorzitter W. van Halm. Er was een officieele ontvangst door het gemeentebestuur van Amsterdam, er waren vele dansen en begroetings- bijeenkomsten, wandelingen en verga deringen op tallooze plaatsen in de' stad, met als hoogtepunten op den Eersten Paaschdag een j'eugdgetulgenis in de Apollohal en een fakkeloptocht door de stad naar den Dam, waar een Paasch- vuur voor het paleis den dag besloot. Den Tweeden Paaschdag begon met een boottocht door de grachten en eindigde met een centrale slotbijeenkomst op de sintelbaan. Ter gelegenheid van het 25-Jarig bestaan van het zwembad „De Regentes" werden ln Den Haag Internationale zwemwedstrijden gehouden, waaraan o.m. werd deel genomen door het zwemfenomeen Alex Jany. V.r.n.l. Jany. Wil Haverlag, Jan Stender, Thea Snoeks, Nel van Vliet en Mary Lavan, tijdens het bezichtigen van den bloemenschat, die de winnaars wachtte. A/HLF. P. Een orkest, samengesteld uit musici van talrijke afdeelingen, speelde onder leiding van Wim van Veen; een cen traal zangkoor, op gelijke wijze samen gesteld, trad op onder leiding van mej. Carla Kohnstamm. Tenslotte werd op gevoerd een groot symbolisch spel „Be vrijde vogels", samengesteld door David de Jong. Met groote aandacht volgden ae velen dit spel van eenige honderden meisjes en jongens met zijn fraaie requi- .sieten, bloemen en groen en vlaggen. Opmerkelijk was de discipline, die het geheele vriendschapsfeest kenmerkte en deze eerste massale jeugddemonstratie zoo uitmuntend deed slagen. KON. BOND CHR. ZANG- EN ORATORIUM VEREENIGINGEN. De herdenking van het 60 Jarig bestaan van bovengenoemden Bond, ls geopend met een wljdingsuur ln de Kloosterkerk te Den Haag, waarna het hoofdbestuur een drukbezochte receptie hield. Een brief van H.M. de Koningin met een gelukwensch voor den Jubilerenden Bond werd voor gelezen. De bondsvoorzitter, de 70-Jarlge neer J. Pieterson Moens ls gehuldigd, on der aanbieding van eenlge geschenken. Ten besluite vond ln de Bethlehemske»k een concert plaats, waar een eerste uitvoe ring werd gegeven van een cyclus ver zetsliederen, die door Leo Mens waren ge toonzet voor koor, klein orkest, orgel en bassolo. BARON VAN BOETZELAER TOT OOSTERHOUT. Mr. C. G. W. H. baron van Boetzelaer tot Oosterhout. bultehgewoon gevolmach tigd ambassadeur, tot voor kort werk zaam al6 gezant by H.M.'s ambassade te Washington, ls werkzaam gesteld aan het departement van buitenlandsche zaken, waar hy zal optreden als chef der di rectie politieke zaken. TOOGDAG VAN „DE JONGE KERK" TE AMSTERDAM. Op den Tweeden Paaschdag woonden 4000 Ned. Hervormde jongeren, die voor een toogdag naar Amsterdam waren ge trokken, diensten bij in de Westerkerk, waar ds. M. Groenenberg voorging, en in de Oude kerk, waar de dienst geleid werd door ds. Zijdner. In optocht mar cheerden zij daarna naar den Darq, waar zü voor het paleis onder de be geleiding van de fraaie kapel van Vlaar- dingen „de Pijpers", een kapel van het Leger des. Heils en een van de stads reiniging te Amsterdam gezamenlijk lie deren zongen. Des middags spraken ds. M. Visser en ds. Saris de jonge men schen dn de Apollohal toe. Met decla maties en samenzang werd de middag besloten. BINNENLAND. Gistermiddag om 10 minuten voor twee liep een tramwagen van de N.Z.H. T M te Heemstede uit de rails tegen een winkelpul. Een 8-Jarlg meisje dat zich Juist daar bevond, werd gedood. De Nederlandsche marine heeft 250 000 bloembollen aan de marinekazerne te Devonport (Eng.) ten geschenke ge geven als dank voor de hulp, die gedu rende-den oorlog daar gegeven werd De civil lord van de admiraliteit. W. J Ed wards. zal de gave volgende week ln oogensohouw nemen. Van Uentallen autobezitters en mo- torrydeis, die Zaterdag de draverijen te Hilversum bywoonden. is de ryvergunnlng ingetrokken. Te Utrecht ls overleden. 69 Jaar oud, prof. dr. J F. A. M. Buffart. bijz. hoog leeraar in het burgoriyk- en handelsrecht. In Indlë heeft hy Indertijd vele vooraan staande functies vervuld, o.m. was hli 2 Jaar lid van den Volksraad. 45 Llberty-schepen uit Amerika zul len worden gebruikt voor de evacuatie in Mei van 160.000 Japanners uit Borneo. Soemba, Celebes, de Molukken en Nieuw- Gulnea In Hilversum en Den Haag zijn elf kisten met radio-materiaal opgespoord, dat voor de bevrUding ln gebruik was bij de Rundfunk Betreuungsstelle te Hilver sum. Een aantal Nederlanders heeft mee gewerkt om de apparaten, welke men te gelegenertyd naar Dultschland wilde ver voeren, te verbergen, vyf personen zyn gearresteerd. Te Hilversum heeft een door de re geering benoemde zuiveringsraad de hoe ren W. Vogt en P. Speet, resp directeur van de Avro en economisch directeur van de KR.O. ln verhoor genomen. Onlangs ls reeds de Mak behandeld tegen lr. A du Bols. directeur der Nozema. Naar aanlei ding van het rapport van den raad zal de regeering uitspraak doen. Over het geheele land vieren de r.k. verkenners heden St. Jorisdag. De heer lr. G. Frledhoff, hoofdinge nieur bij het bedrijf voor Openbare Wer ken te Haarlem, ls benoemd tot Rijks- meester. Canadeesche kringen te Amsterdam noemen het bericht omtrent de arrestatie van brigade-generaal Lister voorbarig en zelfs onjuist. Van de ongeveer 7500 woningen ln het eertllds geïnundeerde gebied van Wal cheren zijn er thans ruim 3000 weer ge schikt gemaakt voor bewoning. Een Australisch officier werd sedert eenlge dagen ln Indlë vermist. Thans ls. naar uit Batavia wordt gemeld, zijn ïyk gevonden. De republlkeinsche ..regee ring" heeft haar leedwezen uitgesproken over den door extremisten gepleegden moord. BUITENLAND. Vanaf de Groesbeeksche heuvelen, bij Nymegen. heeft men sedert eenlge dagen groote branden ln het Duitsche Reichs- wald waargenomen. De verschillende brandhaarden, die een uitgestrektheid van enkele kilometer^ hebben, bevinden zich voornameiyfc ln het gedeelte van Kleef en Hasselt. Door den regen gisternacht ls het vuur eenlgszlns verminderd. Volgens Inlichtingen zlln enkele hectaren van het bosch afgebrand en de schade aan hout zou zeer groot zyn. Voor de tweede maal binnen zeven Jaar ls ln het Louvre Ingebroken. De die ven verbraken de afsluiting van een gla zen kabinet en maakten zich meester van een zeer kostbare collectie Juweelen uit het tweede keizerrijk. Men vermoedt, dat de daders zich hebben laten Insluiten. Canada heeft de hoeveelheid tarWe voor de blnnenlandsche bloembereldlng met 10 verminderd; de hoeveelheid tarwe voor distillatie beschikbaar gesteld ls met 50 verminderd. De eerste minister van Beleren, dr. Wilhelm Hoegner. heeft ln een Interview, toegestaan aan den correspondent van de Britsche „Observer", bijzonderheden ver strekt over de Duitsche ondergrondsche Nazl-bewglng. De organisatie noemt zich „Edelweiss" en tot haar middelen behoort de politieke moord. t In overeenstemming met het nieuwe vyfjarenplan der Sovjet-Unie zal vijftien honderd mlllioen roebel besteed worden aan den opbouw van den gezondheids dienst en wat daarmee samenhangt. De bekende Britsche econoom lord Keynes ls op twee-en-zestlg-jarlgen leef tijd ln zyn huls te Sussex plotseling overleden. Australië*s eerste minister heeft te Londen verklaard, dat Australië een be volking van 20.000.000 kan opnemen Het plan bestaat om ln een Jaar tyd 70.000 Britsche Immigranten naar Australië te halen. Prinses Elisabeth, de Engelsche kroonprinses, vierde Zondag haar 20en verjaardag. De meeste Poolsche soldaten, deel uitmakend van het legercorps van gene raal Anders ln Italië, hebben biykbaar besloten niet naar hun vaderland terug te keeren. Zy verklaren ronduit, dat. Polen thans gesovjetiseerd wordt en niet meer het land ls waarvoor zy gevochten heb ben. De Amerlkaansche minister van bui tenlandsche zaken, Byrnes, heeft na een bespreking mét president Truman, ver klaard. dat men besloten heeft de slui ting der kampen voor verplaatste per sonen in de Amerikaanse he bezettings zone. die ln Augustus van dit Jaar zou geschledeSl, uit te stellen. De Britsche regeering heeft afstand gedaan van 200.000 #ton graan van de voorraden en op weg zijnde transporten ten béhoeve van de noodiydende landen. Canada en de V. St. zullen ln Augustus Engeland dezen voorraad teruggeven. In de gevangenis te Milaan is een groot oproer uitgebroken. Gevangenen, gewapend met vuurwapens en handgra naten overvielen de bewakers en politie en maakte zich meester van het g^ouw. Aanrukkende polltletróepen sloten het gebouw ln. Tydens deze belegering werd hard gevochten, waarby eenlge dooden en een groot aantal gewonden vielen. Tachtig vroegere Duitsche officieren zyn, verdacht van samenzwering tegen het leven van den Belerschen minister president dr. Hoegner, gearresteerd. De Amerlkaansche regeering stelt voor een mlllioen dollar «fvaarde aan meel en Ingeblikt voedsel uit overtollige leger- voorraden in Alaska ter beschikking van noodlijdende landen. Men overweegt de mogelijkheid van verderen aanvoer uit voorraden op Hawaii en Porto Rlco. De Canadeesche provincies Nieuw Schotland en New Brunswick zijn door noodweer, vooral sneeuwstormen, ge teisterd en daardoor vrijwel van de rest van Canada afgesneden. De fusie tusschen socialisten en communisten ln het door de Sovjets be zette deel van Dultschland ls Zondag be klonken Ih een kamp voor SS'ers te Neuren berg ls een groot verglftlglngscomplot (arsenicum) ontdekt. Ruim 2000 gevan genen vertoonden vergiftlglngsverschyn- selen, maar slachtoffers zyn er niet. Vier gemaskerde en gewapende lie den hebben uit het slót Hever ln Kent, waar kolonel Astor, voorzitter van de ult- geversmaatschappy van de Times, woont, zeer kostbare Juweelen en kunstwerken van historische waarde gestolen. Deze diefstal van kunstvoorwerpen ls misschien een der grootste sinds vele jaren. Men meent te weten, dat meer dan 1000 Ju weelen en kunstvoorwerpen ontvreemd z(jn. Prof. Laskl, voorzitter van de Brit sche Lab<Air-party, heeft verklaard, dat Amerika ln het bezit ls van een nieuwe atoombom, waarvan 5 het halve gebied, van de V. St. zouden kunnen verwoesten. Radio Warschau maakte bekend, dat Duitschers zullen worden gebruikt om de stad Warschau weer op te bouwen. In een Engelsche uitzending deelde radio Moskou mede, dat de rantsoeneering ln het algemeen ln 1947 ln de Sovjet-Unie zal zyn opgeheven, terwyi brood en graan producten dit Jaar ai bulten de distribu tie vallen. De centrale Chlneesche regeering erkent thans den val van Mandsjoerye's hoofdstad Tsjangtsjoen, aldus de Wash ing tonsche correspondent van de „Times" Volgens een verklaring van de commu nisten zal ook Charbin spoedig door hen bezet zyn. De regeeringsstrydkrachten zuilen! niet pogen het te verdedigen. Volgens een Boedapester dagblad, aldus h$t Sovjet-Russische Nieuwsbureau, heeft de Hongaarsche politieke politie een fascistische terreurorganisatie van stu denten te Boedapest aan het licht ge bracht en alle leiders gearresteerd Aan- zleniyke hoeveelheden wapens en munitie werden ln beslag genomen. De Amerlkaansche minister van bln nenlandsche zaken, Grug, heeft verklaard dat, als gevolg van de mynwerkersstaklng, het productieverlies aan kolen van 2 tot 18 April op 31 mlllioen ton geschat wordt, tegen het totaal verlies van 29 mlllioen in 1945. ENKELE BUIEN. De Bilt verwacht tot Woenedt^ avond: Hedenavond en nacht een koud- frontpassage met plaatseiyk eenlgen regen. Morgen: wisselende bewolking met hier en daar enkele buien. Ma tige. in het Noorden des lands tyde- lUk krachtige wind tusschen West en Noord-West. Frlsch weer. BIJ VREDENSTEIN WRODT WEER GEWERKT. Naar wy vernemen vzyn hedenmorgen ajle arbeiders van de N V.Jtubberfabrie ken Vredesteln te Looedulnen weer aan het werk gegaan 6.000 PAAR KOUSEN VERDWENEN. By de kousonfabrlek De Jong en van Dam te Hengelo vervoegden zich twee vertegenwoordigers van de firma Gerzon te Amsterdam voor het afhalen van 6.000 paar Kousen. Kort nadat ds heeren met de party ln hun auto weggereden waren, vervoegden er zich nogmaals twee vertegenwoordigers van Gerzon, maar dit waren de echte. Do politie speurt yverig naar de 6000 paar kousen. Ds. D. KUILMAN. Opgenomen ln het Diacones se nhuls. Ds. D. Kuilman, Ned. Herv. predikant te dezer stede, die reeds geruimen- tyd voor een keelaandoening onder dokters behandeling was, is ln den laten Zater dagavond ter verpleging in het Diaco- nessenhuis opgenomen. By het zich ter ruste begeven op Za terdagavond voelde ds. Kullmkn zich plotseling onwel worden en was zyn toe stand van dien aard, dat een inmiddels ontboden geneesheer overbrenging naar het ziekenhuis noodzakelijk achtte. Aangezien zich direct daarop in het ziekteproces een ongunstige wending voltrok werden oogenblikkelyk de naaste familieleden gewaarschuwd en bracht ook zijn echtgenoote den naóht in het ziekenhuis door. In den loop van den Zondag werd het consult van een hart specialist ingeroepen, die echter geen afwijkingen kon constateeren. Alhoewel de -toestand zich nog wel ernstig' laat aanzien trad gisteren een gunstige wen ding in. By infbrmatie aan het zieken huis kon men ons hedenochtend de ge ruststellende mededeeling doen, dat $e patient een rustige nacht had gehad dat men over zyh toestand niet onte vreden is. In de plaats van ds. Kuilman, die op Eersten Paaschdag in den dienst des woords moest voorgaan is prof. dr. J. de Zwaan opgetreden. OPL. SCHOOL VOOR U.L.O. LANGEBRUG A. „De vernieuwing van liet onderwijs". Woensdagavond hield de 'hoer J. Schok» kernaan, hoofd eener school te Bergen (N. H voor personeel en ouders van boven genoemde school een Inleiding over: „Ver nieuwing van het Onderwas op de L.S.". Spreker begon zijn voordracht met er op te wyzen, dat volgens de meening van een groot deel van ons volk, de tegenwoordige L.S. niet meer voldoet aan de elschen. die de moderne tyd stelt; te weinig wordt er rekening gehouden met de practlJk. By de vernieuwing moeten vyr dingen, duldeiyk ln het oog worden gehouden n.l. de leerling, de leerkracht, de leerstof, de leermiddelen en het schoolgebouw. De leerling moet ln de nieuwe school voor een groot deel de plaats innemen van de leerstof. De leerling moet meer naar vo ren worden gehaald en de nadruk moet worden gelegd op de opvoeding. Een goede vernieuwing moet niet be staan uit het overnemen van een bepaald stelsel, zooals dat van Kees Boeke, Mon- tessori of Dalton, ze hanet geheel af van den man of de vrouw; die voor de klas 6taat. Als deze ln bovengenoemde syste men iets tegen komt, dat hem goed lykt te kunnen gebruiken, moet hy dit overne men. In de le en 2e klas van'de l.s. be vindt het kind zich nog ln de .kleuter periode", vandaar dat het onderwys, vooral ln de 1ste klas zich by het kleuteronder - wys moet aanpassen. Spelenderwys moet de belangstelling van de kinderen aange kweekt worden. Het rekenonderwys kan ln de le klas byna geheel vervallen. Gewerkt moet worden met concrete voorwerpen. Een practlsche methode ls het winkeltje spelen waardoor de kinderen al spelende leeren optellen en aftrekken. Het geheele onderwys ln belde klassen moet gericht zyn op de belangstelling van het kind ln. bepaalde onderwerpen. De 3de en 4de klas zyn bij uitstek ge schikt voor het leeren. In deze periode krygt het kind een echte leerwoede en het leert gemakkeiyk. In de 5de en 6de klas heeft het kind zich reeds losgemakt van de concrete voorwerpen: hier komt nu de meer „ab stracte" denksfeer. De leerkracht moet nu onderzoeken hoe de leerling reageert op de verschillende vakken, welke lief hebberijen hij heeft, enz. Veel werk moet ln alle klassen ge maakt worden van het mondeling en schrlfteiyk uitdrukken der gedachten, dus regelmatig voordragen, tooneelspelen enz. Het rekenonderwijs moet drastisch be snoeid worden en ai het gegoochel met breuken enz. ls uit den booze. Voor do zg. aesthetische Vakken moet een ruime plaats Ingeruimd worden en de te zin gen liederen moeten wat melodie en ln_ houd betreft eenvoudig ziln. Spreker wees op de liedjes van dr. Pollmanu, Jan Boer. Plet TIggers e d., die aan de ge stelde elscheh voldoen. Ook het onderwys ln teekenen,-handen arbeid. aardrijkskunde en geschiedenis moet aan de practyk aangepast worden. Aan het slot dankte de voorzitter, do heer Bosm», den spreker voor zyn uitste. kende verhandeling. Vervolgens werd overgegaan tot verkie zing van een nieuw lid der oudercom missie. De heer J. de Qeus, die 18 Jaar zyn beste krachten aan de Langebrug school had gegeven, moest aftreden. Hem werd door de oudercommissie een boek werk aangeboden. Als nieuw lid werd ge kozen de heer P. N. Wareman. Na afloop was er voor de ouders gele genheid zich ln de diverse klassen van het werk hunner kinderen op de hoogte te stellen en zich met het personeel te onderhouden, waarvan een druk gebruik werd gemaakt. VER. „HET DIACONESSEN HUIS". In het verslag over het veelbewogen jaar 1945 wordt uitvoerig melding ge maakt van de mutaties in het bestuur, van de opvolging van Zuster Louise v. d. Brink als besturende Zuster door Zus ter Jacoba Elema en van de verhuizing uit de Zendingsschool naar het oude ge bouw aan den Witte Singel. Een'dépen dance van het Huis werd geopend op Witte Singel no. 6, bestemd voor huls vesting van zusters, voor herstellende 'patiënten en voor woongelegenheid van een oud-verpleegster. Het voorbereidend werk van den architect B. J. K. Kramer te Rotterdam voor het nieuw te bouwen ziekenhuis vordert met spoed. Het aantal patiënten bedroeg ln 1945: 1707 (v. j. 1439). met 37.816 verpleegda- gen (35096). Het aantal operaties beliep 1329 (1364). Er is een zoodanig tekort aan gediplomeerde zusters, dat^zelfs is overwogen het Huis gedeeltelijk te sluiten. RONDLEIDING „DE LAKENHAL". As. Woensdagmiddag om 3 uur zal ia het Museum De Lakenhal een rondlei ding worden gehouden op de tentoon stelling van 15de en 16de eeuwsche ge-s bruiksvoorwerpen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1