LEIDSCH
DAGBLAD
r
Brieven uit Indië
m
Ziek Nederland
Stalin gelooft
aan.
Verdediging van Hess
begonnen
Behalve voor brood geen
verdere rantsoenverlaging
Verklaring van
minister Mansholt
Geroofde visschersvaartuigen keeren terug
Met een enkel woord
WEERBERICHT
STADSNIEUWS
Elke ziekte sleept gevolgen met
\%>W ziel1 mee- "Er zijn van die kwa
len, die geheel genezen ver
klaard worden en eenige Jaren
daarna blykt een of ander orgaan totaal
aangetast, verziekt. Het netvlies van
onze oogen draagt de sporen van een
doorstane crisis.
De laatste oorlog is te vergelijken met
een heel ernstige ziekte; we hebben als
land en als volk gestaan voor wellicht
de diepste inzinking van ons eeuwen
lang bestaan. Maar de donkere nacht
ging voorbij. Druk, terreur, moord,
honger het is voorbij! De crisis is
doorstaan. Nederland is zich zelf weer,
vrij! De dwang en slavernij zijn uitge
bannen; achterklap en verraad druk
ken ons niet meer. De landverraders
en collaborateurs zitten achter het prik
keldraad en vrij Nederland maakt zich
op, na de crisis zijn krachten te her
stellen.
En nu pas blijkt, hoe ernstig het ge
vaar is geweest. Want wat terreur en
honger bijna niet konden bereiken, het
moreel van ons volk te breken, blijkt te
worden een triomf met een bitteren -na
smaak. Nederland is thans ziek.
Neen, de ingevallen wangen, de doffe
oogen zijn er niet meer. Hier en daar
tintelt het al aardig van nieuw leven.
Honger worcre er niet meer geleden in
ons land, behoudens in enkele kampen.
Men mag weer vergaderen, weer doen
wat men wil. En toch is ons land ziek.
Deze ziekte, deze moreele verslapping
Is veel erger dan het lichamelijke lijden!
Als een directeur van een kamp goe
deren op zij gaat leggen voor een vrouw,
opgesloten voor haar landverraderlijke
houding, met wie hij. een „verhouding"
heeft, getuigt dat van een mor eel en
terugval, die onmogelijk geacht werd.
En zeg nu niet, dat dit een op zich
zelf staand geval is. De laatste weken
gaat er een stroqm van berichten door
de pers over fraudes, knoeierijen, om-
kooperijen, bedrog en diefstal, die eiken
ernstigen Nederlander tot diep nadenken
moet stemmen.
Hier kunnen we ons niet afmaken
met den dooddoener; Elke oorlog brengt
een moreelen kater mee. Hier moet het
alarmsignaal geblazen worden en naar
de grondoorzaken gezocht. Want dit is
niet te verontschuldigen! Het Neder-
landsche volkskarakter, de Nederland-
sche geest, waar schrijvers als Huizinga,
Romein, Van Duinkerken en anderen
zulke treffende en schoone dingen van
hebben geschreven, bederft.
Wat baat het ons, of een minister
redevoeringen houdt over vernieuwings
idealen bij de opvoeding en de ambte
naren dierzelfde regeer ing knoeien,
knoeien!
Want dit ls de grondfout: Van onze
regeering gaat te weinig kracht uit. De
regeering, het ministerie is vol goeden
wil, niemand twijfelt er aan.
Zij heeft duizenden medewerkers in
dienst, grootendeels opgekomen uit de
vroegere verzetswereld. Maar, hoe enorm
groot hun verdienste is geweest gedu
rende de oorlogs-, de verzetsjaren, hoe
zeer die verdiensten erkend moéten
worden, het zijn alen nog geen krach
tige figuren, die op verantwoordelijke
plaatsen thuis hooren.
Dit dreigt de nieuwe nachtmerrie te
worden: Een regeeringsapparaat, zoo
enorm uitgezet, dat contróle practisoh
onmogelijk wordt en pas bij de waar-
lijke ernstige corruptie openbaar wordt.
Twee wegen staan open: Een beroep
op het moreel van ons volk, dat aan
wezig is. aanwezig móét zijn, op straffe
van zelfvernietiging en vooral een regee-
nngspolitiek, die bewust streeft naar
beperking der staatsuitgaven. Er is van
„hoogerhand" met millioenen gesmeten;
dat werkt besmettend.
Als Militair Gezag auto's eenvoudig
6teelt, want het volksgeweten voelt het
zoo aan, hoe men al dat gedoe tracht
goed te praten, volgen de mindere goden
van zelf.
Laten we den moed hebben, duidelijk
en eerlijk te zijn. Laat het mes er in
gezet worden. Ziek Nederland moet wor
den een gezond land, wil het een toe
komst hebben.
85ste Jaargang
ZATERDAG 23 MAART 1946
No. 25735
Waarnemend Directeur: A.nPoortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Nadat Rudenko Goerlngs laatste uur op
den getulgenstoel tot zulk een pijnlijke
ervaring voor dezen getuigenden beklaag
de had gemaakt, dat deze van nervosi
teit struikelde toen hy naar de beklaag
denbank werd teruggeleid, ging de ge-
lieele ochtendzitting in Neurenberg ver
loren met een urenlang debat over de
verdere voortzetting van de verdediging.
Voorspeld werd dat het proces nog min
stens tot Augustus zal duren.
Dr. Stahmer begon met- voorlezing van
de documentenlawine, die Goering ter
verdediging aanvoert.
Kort voor het einde der zitting begon
dr. Seidl, de verdediger van Hess. Terwijl
Hess zelf ln den beklaagdenbank als het
ware zijn best deed om Seldls woorden
door gebaren kracht bij te zetten, ver
klaarde de verdediger, dat Hess de com
petentie van het gerecht ln twijfel trekt
voor zoover niet zuivere oorlogsmisdaden
berecht worden. Ofsohoon hij de volle ver
antwoording op zioh neemt voor alles wat
hl) als plaatsvervanger van Hitler en als
Reichsmln lster heeft onderteekend,
wenscht hij zich niet te verdedigen op
punten van de aanklacht, die de bln-
nenlandsche aangelegenheden van Duitsch-
land betreffen, zooals bijvoorbeeld de
verhouding tussohen kerk en staat. De
verdediging van Hess zal daarom beperkt
blijven tof „datgene waarin andere sta
ten een gerechtvaardigde belangstelling
kunnen hebben", zooals de actie van de
buitenlandsohe organisatie van de party
en de dingen die Hess „om wille der hl-
6torisohe waarheid-" opgehelderd wenscht
te zien.
Onder de laatste rangschikt Hess ook de
beweegredenen voor zyn vlucht naar En
geland waaromtrent de verdediger de ge.
tulgenls van zyn secretaresse voorlas.
Deze getuigde, dat ln den brief, die Hess
voor Hitler aohterllet. ln hoofdzaak voor
stellen waren vervat, die hy ln Engeland
wilde doen om tot vrede te komen. DaaT-
bl) was evenwel niet gesproken van den
wensoh van Duitschland om met Enge
land vrede te sluiten ten einde de han
den vrij te krygen voor den aanval op de
Sovjetunie. Hesp verdediger zal Maandag
voortgaan met de behandeling van de
drie door hem opgestelde documenten-
boeken.
TRAGISCH ONGEVAL IN IJMUIDEN.
In IJmuiden ls een 3-Jarlg knaapje, dat
op straat had gespeeld, ln een kelder van
een afgebroken woning gevallen. Het kind
werd Donderdag vermist en den geheelen
dag had de politie met behulp van een
speurhond gezocht, echter zonder succes.
Vrijdagmorgen ontdekte een voorbyganger
by toeval het kind ln een diepen kelder.
Het bleek reeds overleden te zijn. Vermoe
delijk werd het door den val gedood.
SCHEEPSBERICHTEN.
IJmuiden. Binnengekomen 22 Maart:
Ned. ss. Katwyk van Onton met yzererts;
Zweedsche ss. Bonn van Sklen met cel
lulose: Noorsche ss. Dixie van Caen met
yzererts; Engelsche ms. Drake van Lon
den met stukgoed Vertrokken 21 Maart:
Quentln naar Leith: ss. Orestes naar
Dublin: Ned. ss. Iris naar Gibraltar;
Amerlkaansche s.s. Henry Melggs naar
New York.
Rotterdamsche Lloyd: Limburg 19
Maart van New York; Japara 21 Maart
Kaap Bon gepas©.; Kota Inten 20 Maart
van Port Said.
Ook Engeland zal zich Maandag ver
zetten tegen uitstel van behandeling der
Perzische kwestie. Dit berust op de over
weging dat het voor het oog van de
wereld slecht voor de Vereenlgde Naties
zou zijn, slecht voor het sovjet-Perzisch
geschil zelf en slecht voor de kleine
landen, die ontmoedigd zouden worden
indien hun klachten niet dadelijk wer
den aangehoord.
Volgens mededeellng van het Amerl
kaansche departement van bultenland-
sche zaken, zal Byrnes Maandag per
soonlijk de zienswijze van de V. S. over
de Perzische kwestie op de byeenkomst
van den Velllgeldsraad naar voren bren
gen. Voor het overige zal de vertegen
woordiging van Amerika worden overge
laten aan Stettlnlus. den vasten verte
genwoordiger der V. S.
Of Gromyko, de sovjet-ambassadeur
zelf aanwezig zal zijn, is nog onzeker. Hy
bracht een kort bezoek aan Truman,
doch dit was slechts een beleefdheids-
visite na zlln terugkeer uit Moskou.
Volgens radio-Moskou heeft Stalln een
Amerikaanschen corespondent gezegd,
dat hy veel waarde hecht aan de orga
nisatie der Vereenlgde Naties als belang
rijk Instrument ter bescherming van den
vrede en Internationale veiligheid. Hy
zeide te gelooven, dat de volkeren geen
nieuwen oorlog maar vrede wenschen en
dat het huidige spreken over oorlog door
eenige politici, die het zaad van oneenlg-
held en onzekerheid zaaien, wordt ver
oorzaakt. Om den vrede te bewaren, al
dus Stalln, moet aan oorlogsophitsers
niet de gelegenheid worden gegeven van
hun vrijheid van spreken misbruik te
maken.
Intusschen heeft radio-Moskou giste
ren weer een scherpen aanval gedaan op
de Westersche democratieën!
Vernon Bartlett zal Attlee Maandag
ln het Britsche Lagerhuis vragen, of hy
het raadzaam acht naar Moökou te gaan
teneinde een openhartig onderhoud te
hebben met Stalln. Ook de labourafge-
vaardigde Grey zal dien dag Attlee vra-
Het vertrek der Russische troepen van het
Deensche eiland Bornholm, dat in Mei
1945 bezet werd. was een heugeiyke ge
beurtenis voor de bevolking. De kranten,
die het feit bekend maakten, werden gretig
„verslonden". Alg. Holl. Fotob. P.
gen. of hij. ln verband met de sovjet-
russlsche beleedlglngen aan het adres
van Groot-Brlttannlë. de aandacht van de
sovjet-russlsche regeering wil vestigen op
het feit. dat een dergelijke houding on-
vereenigbaar ls met het vriendschaps
verdrag tusschen belde landen.
Saradjogloe. de eerste minister van
Turkije, heeft verklaard te gelooven ln
een vreedzame regeling van het Russlsch-
Turksche geschil, „maar Indien wil wer
den aangevallen, zouden wy vechten tot
aan den laatsten man". Jp antwoord op
een vraag over mogeiyke internationali
satie van de Dardanellen verzekerde de
Turksche premier, dat aHeen een inter
nationale conferentie, die alle belang
hebbende landen vereemgt. het door de
Internationale te Montreux. vastgestelde
beheer over de Dardanellen kan wllzlgen.
Een basis voor welke mogendheid ook. is
uitgesloten.
De Spaansche kwestie.
DERDE FRANSCHE NOTA.
De Fr arische ministerraad heeft beslo
ten zich niet by de weigering van Enge
land en Amerika, de Spaansche kwestie
voor den Veiligheidsraad te brengen,
neer te leggen en er opnieuw by deze
landen op aan te dringen hun stand
punt te herpien. Frankrijk zal dus een
nieuwe nota aan Engeland en de V. S.
voorleggen. Daar de sovjetrusslsche re
geering haar Instemming heeft betuigd
met het Fransche plan. zal de Fransche
regeering deze op de hoogte houden van
den loop der onderhandelingen met En
geland en Amerika.
Opnieuw ls de Fransche regeering dus
bezweken voor den communlstlschen
druk!
In vele offlcleele kringen ls men van
meening dat Bldault zich in een onnoo-
dlge Impasse heeft gebracht door zich
overhaast tot het besluit te hebben laten
brengen de FranschSpaansche grens te
sluiten.
Verschillende Spaansche republlkeln-
sche leiders ln Parijs zlln ook van mee-
nlng. dat overhaast handelen onwen-
scheiyk ls en dat het sluiten van de
grens tot nog toe Franco's binnenland-
sche positie alleen maar versterkt heeft.
In zyn radiopraatje „Op de brug" be
vestigde minister Mansholt gisteravond
het bericht inzake de verlaging van het
broodrantsoen van 2800 t 2400 gram
per week. Zooals wy hebben gemeld biy-
ven de rantsoenen voor kinderen en voor
hen, die zwaren arbeid verrichten, on
aangetast.
De regeering verheelt zich niet, dat
deze verlaging ernstig ls. maar gelooft
toch niet, dat van eert drastlschen terug
gang gesproken kan worden. Het huidige
broodrantsoen ls ruim, zoo ruim. dat een
deel van de bonnen," ongeveer tien pro-
oent, niet wordt opgenomen.
Een verlaging van het rantsoen voor
enkele categorieën was om deze reden al
ln overweging.
Met klem wilde spr. er op aandringen
zoo zuinig mogelijk met- het voedsel om
te gaan en tegen verspilling te waken.
Het mag niet voorkomen, dat kostbaar
brood ln de vuilnisbak terechtkomt. Zelfs
van bewaarde, korsten Is nog Iets smake-
ïyks te bereiden. Het ls ook hier: de vele
kleintjes maken een groote.
Indien b.v. Iedere Nederlander per week
één broodkorst wegwerpt gaat een hoe
veelheid van rond 10.000 ton graan per
Jaar verloren.
Het ls gebleken, dat de schlllenopha-
lers aanzienlijke hoeveelheden oud brood
ophaalden; ln Amsterdam, om een voor
beeld te geven, per week ongeveer 20.000
K.G. Dit brood is nu nog wel niet verlo
ren, daar het als veevoeder wordt ge
bruikt, doch het ls beter dat het aan
zyn elgeniykc bestemming ten goede
komt.
Daarom: weest zuinig op voedsel, aldus
de minister, want de wereldgraanpositie
ls slecht en Nederland zal hulp moeten
verleenen ln den Internationalen nood.
In het bijzonder ls een beroep op ons ge
daan om 50.000 ton tarwe af te staan ten
behoeve van Frankryk en maatregelen
zijn ten onzent daar om noodlg.
Dat onze aanvankeiyke verwachtingen
niet ln vervuiling zijn gegaan, is teleur
stellend, maar mede dank zy een zuinig
beheer van de voorraden, dreigen ons
Reeds 60 pet. is gered.
(Van onzen correspondent te IJmuiden).
Het Bureau Teruggave Visschersvaartui
gen te IJmuiden, dat nu sinds vele maan
den met vier sleepers bezig ls de door de
Dultschers geroofde Nederlandsche vls-
schersvaartuigen uit Duitschland terug te
halen, heeft den Dultschers al heel veel
van hun bult ontroofd.
Tot nu toe kwamen ©r van de 314
gestolen visschersvaartuigen 187 of
60 procent ln het land terug. Scheve-
ningen kreeg 69 Katwyk 58, Maar-
dingen 50 en IJmuiden 47 terug.
De vloot der motorloggers moest het
grootste offer brengen; niet minder dan
199 van deze schepen werden een prooi
der Dultsche dievenbende, maar daarvan
zyn er nu al weer 120 terug, zoodat er
nog 79 ontbreken. Van de etoomloggers
verdwenen er 42. 31 er van zyn terug.
Onder de motorkotters waren de ver 11e-
Nederland krijgt een crediet
van 200 millioen.
Minister Lieftlnck zeidC te Washing
ton dat de Export- en Import-Bank
bereid ls een tuschsentUds crediet van
200 miUloen gulden aan Nederland te
verleenen. De voorwaarden dienaan
gaande zullen spoedig bekend worden
gemaakt.
zen wel heel gering;; 33 verdwenen er,
maar daar zijn er al weer 28 van terug.
Minder gunstig staat het met de stoom
trawlers: 34 werden er geroofd en daarvan,
zijn er nog maar 15 terug, zoodat er nog
19 van deze schepen, waar we het meest
om verlegen zitten, zoek zijn. Van de
zes motortrawlers zijn er drie terug.
Het spreekt vanzelf, dat van de 187
teruggekeerde schepen nog maar een ge
deelte aan het visschersbedrijf teruggege
ven kon worden. Het verbouwen vergt veel
tijd en veel materiaal. Maar geleldeiyk
komen de schepen toch weer voor de vls-
schery beschikbaar.
Onderzeeboot-mysterie een
„vergissing".
Het geheimzinnige verhaal over de on
derzeebooten ls nu een „vergissing" ge
bleken
Toen op het geven van nadere bijzonder
heden aangedrongen word, heeft dezelfde
bron, welke het bericht had gelanceerd,
de volgende verklaring zonder meer afge
legd
,Kr ls niets meer bekend over de aan
wezigheid van Russische onderzeebooten
onder de kust van Java. Van officieel©
zijd© wordt bekend gemaakt, dat het be
richt waarschijnlijk een ongegrond ge
rucht ls".
Mlddelerwyi stelt het geallieerd hoofd
kwartier in. Batavia een offlceel onder
zoek ln naar deze canard.
geen ernstige rantsoenverlagingen.
Na September zal de binnenlandsche
oogst weer van groote beteekenis kunnen
zyn voor onze voedselvoorziening en onze
broodgraanvoorraad ls. dank zij de tydlge
aankoopen. gunstig.
De minister zeide goede hoop te hebben
dat het by deze rantsoenverlaging zal
blijven.
Voor de zoo belangryke vctvoorzie-
nlng kunnen wy ons, nu het goede
seizoen ln aantocht ls, ln de naaste
toekomst voor een belangrijk deel uit
eigen productie bedruipen. Door ver
traging ln de verscheping van suiker
heeft nog een verlaging van het sui
kerrantsoen gedreigd, doch de regee
ring Is er In geslaagd op het laatste
moment het gevaar af te wenden. 4
Ook voor andere producten worden
geen rantsocnverlaglngen verwacht.
Wel zal men zich eens tevreden moeten
stellen met minder ge wenscht© artikelen
die nog niet minderwaardig mogen hee-
ten, Onze eigen vleeschproductle ls nog
steed6 onvoldoende om het rantsoen van
150 gram per week ln versch vleesch te
geven, zoodat aanvulling van vleesch ln
blik noodzakeiyk ls.
Het mag verder tot tevredenheid stem
men, dat de moeiiyklieden met de groen-
INTERACADEMIAAL TOURNOOI
TE AMSTERDAM.
De Interacad. wedstryden wor
den dit Jaar te Amsterdam ge
houden op 4 en 5 April.
Geiyk reeds eerder gemeld wor
den de wedstryden voor meisjes
studenten op 1. 2 en 3 Mei te Lel
den gehouden.
De gebroeders Wille uit Den Haag zyn
met een zeilboot, welke van een hulpmotor
ls voorzien, uit Schevenlngen vertrokken
voor een reis naar Indlë. Meyer P.
afgeloopen winter was deze voorziening,
zoo niet onvoldoende, dan toch eenzijdig.
De voorJaaTsgroenten komen door het
koude weer en het ontbreken van brand
stof voor de kassen eerst laat beschik
baar, maar dat neemt niet weg. dat ln
de naaste toekomst op voldoende aanvoer
van versche groenten mag worden gere
kend.
Voortgaande zeide de minister dat het
de vraag ls of de vryheld, welke onzen
landbouwers reeds was gegeven, gehand
haafd kan biyven. Wy zullen b.v. moeten
voorkomen dat gTanen, die voor mensche-
UJke consumptie noodlg zyn, een bestem
ming als veevoeder vinden. En ln ver
band met het clandestiene slachten moe-
ten maatregelen Inzake de var kens houd e-
tevoorzienlng ten einde loopen. In den ry worden genomen.
Indrukken van de reis.
Amice,
Je weet, hoe ik verlangd heb, naar
Indië te gaan en hoe vele moeiiyklieden
overwonnen moesten worden. Wat is
het toch jammer, dat het echte enthou
siasme zooveel tegenwerking ondervond.
Ik hoop, dat de later komenden niet
zoo'n langen lijdensweg - behoeven te
gaan.
Maar laten we niet biyven staan by
dat alles; de reis is nu vrywel ten einde.
Gelukkigmaar, want het leven op een
groot troepentransportschip als de-
Nieuw-Amsterdam is lm de warme tro
pische wateren verre van aangenaam.
Meen nu niet, dat we mopperen. Een
enkele echt-Hollandsche kankerpit daar
gelaten, is de geest in den troep uit
stekend.
Je moet echter de noodige gemoeds
rust en vooral een stuk gezonde humor
bewaren. Het eten is goed al is het wat
eentonig, maar alles moet te haastig;
we lossen elkaar in de eetzalen regel
matig af. Een sappige Amsterdamsche
opmerking zorgt dan voor de stemming
in de rij der wachtenden.
Ja, nu ik dat zoo schryf, denk ik aan
onze dansavonden. Er is ook een klein
getal verpleegsters en Marva's aan
boord. Geen verhouding tot het aantal
danslustige heeren. De Militaire Politie
komt erby te pas, om de mannen, die
een rondje gedanst hebben van den
dansvloer te verwyderen; aansluiten in
de rij. En de meisjes dansen zoowat den
godganschen avond.
Bepaald onprettig ls alleen het slapen
gaan. Tien mensohen in een hut; 600
man in het bioscoopzaaltje, 't Is precies
een byenkorf, elkaar duwende en dwars
zittende jongens, als allen tegelijk zioh
aan het ontkleeden zyn en de kooien
„bestegen" worden. De bovenlul Rebben
niet minder dan 5 slaapies onder zich.
Geen wonder, dat velen op de overdekte
dekken slapen, al is hout nog altijd geen
Auping-matras.
Deze kleine ongemakken werden ruim
schoots goed gemaakt door een pracht-
reis. Wy, die voor het eerst naar het
Oosten voeren, kwamen oogen te kort.
Tegen etenstyd voeren we bv. de prach
tige baai van Trincomali aan de Oost
kust van Ceylon binnen, maar geen der
honderden jongens was in de eetzaal.
Daar lag het Oosten, vreemd, geheim
zinnig, lokkend. Daar droomden we van
Holland en verlangden naar ons eigen
Oosten, ons Java, door zoo vele banden
aan Holland gebonden en zoover van
ons af door de jammeriyke gebeurte
nissen na de Japansche capitulatie.
Op eens voelen we ons zoo ver van
het oude land. De vroege morgenzon
brandt al aardig; sohuimkoppen slaan
tegen de pieren, palmen staan op den
achtergrond. Zal Java ook zoo zyn?
Zullen we het straks zien ln hetzelfde
milde licht? Of zal de groeiende tegen
stelling tot haat aanwakkeren? Vragen,
waarover we niet te lang willen pieke
ren. We zijn gegaan, wy hebben ons vrij-
willig gemeld, omdat Nederland en In
dië ons dierbaar zyn. wy zullen onze
plicht doen
In den warmen middag stoomen we
de prachtige baai weer uit. En spoedig
valt de vroege tropennacht. De sohroe-
ven ploegen door het water, de machi
nes doen het schip licht trillen. Vooruit,
eiken dag vooruit. Eindeiyk, na weken
en weken uitstel naar het doel.
De mensohen in Nederland zouden
precies moeten weten, wat ons Jonge
mannen bezielt, wy weten, dat veler ge
dachten ons volgen naar hier; biyf met
jullie gedachten by ons. In onzen troep
is die fyne geest uit de bezettingsjaren
over. We hebben een Legerpredikant,
die in de illegaliteit zyn sporen verdiend
heeft, een pracht vent. Hy bezielt ons
allen met zyn idealen.
Jammer is het, dat sommigen onzer
weten, dat hun vrouwen of verloofden
niet tegen de scheiding bestand zyn.
Laten zy de mannen toch trouw biyven,
één met ons, zooals we in den bezet-
tingstyd een waren. Jullie ln Nederland
en wij straks in Indië willen toch het
zelfde ideaal!
Amice, de brief mag niet te lang wor
den. Den volgenden schryf ik je ergehs
aan land. Waar? Niemand weet het.
Maar eiken dag naderen we Java, ons
doel! Tot een volgenden keer.
J. P.
BINNENLAND.
In een adres aan de regeering klaagt
de Bond van kleermakerspatroons over de
geringe toewijzing van stoffen en voerlngs,
welke ln wanverhouding staat tot hetgeen
aan de confectle-lndustrie en den detail
handel wordt toegewezen.
Doordat de telefoonkabels vermoede
lijk door het vocht (als gevolg van het
hooge water) zyn aangetast ls ln den
nacht van Donderdag op Vrijdag het tele
foonverkeer ApeldoornDeventer verbro
ken. Apeldoorn en omgeving waren vol
komen geïsoleerd, aangezien het lnterlocale
verkeer met Apeldoorn over Deventer loopt.
Ook het telexverkeer stond stdl.
By den winkelier A. ter B. aan den
Roomweg te Enschedé, die zajn klanten
nooit kon helpen, ls een groote partij
vooroorlogsche textlelgoederen ln beslag
genomen. Behalve luiers, werkbroeken,
werkjassen, overhemden, corsetten, direc
toires en knotten wol kwam er bijna 700
meter stof te voorschyn.
Onder ielding van mr. S. T.-J. Tep-
pema ls een Nederlandsche delegatie voor
het voeren van handelsbesprekingen naar
Denemarken vertrokken.
Aan dr. G. Knuttel Wzn., directeur
van den dienst voor schoone kunsten der
gemeente Den Haag ls ter gelegenheid van
diens 25-Jarlg Jubileum door de Ver. van
Haagsche museumvrienden een fraaie
roomkleurige Sung-vaas aangeboden, ter
plaatsing ln het gemeente-museum.
De minister van onderwijs, enz. heeft
een commissie Ingesteld om hem van ad
vies te dienen ln zake het treffen van
maatregëien betreffende de opleiding van
praktlzeerende psychologen en de be
scherming van hun titel.
Aan een maaltijd ln „De la Pa/lx" te
Den Haag ls het 40-jarig bestaan der Ned.
Relsvereeniging herdacht.
Met Ingang van 15 Maart ls aan dr. J.
G. Ortwynn Botjes eervol ontslag verleend
als voorzitter van den Nederlandschen
algemeenen keuringsdienst voor landbouw-
zaden en aardappelpootgoed.
In den ouderdom van bijna 84 Jaar
ls te Bussum, na een kortstondig zlékbed,
overleden de heer J H. van Oosbree, lei
der van de Hersteld Apostolische Zending
Gemeente ln Nederland.
Het eerste kievitsei.
Naar wy vernemen, is het eerste
kievitsei, gevonden door J. Roozeboom
te Epe (Gld.). aan HM. de Koningin
aangeboden.
Te Den Haag ls een drieling geboren,
drie meisjes, kinderen van J. A. Faber,
ambtenaar b(j het bedrijfschap voor zu-lvel,
en mevr. A S. Faber-Weekhout. Naarder-
straat 141.
Besloten is tot ,eon fusie van den
Alg. Ned. Chr. Ambtenaarsbond. den Chr.
Bond van Belastingambtenaren, den Ned.
Chr. Bond van Personeel ln Publ. Dienst
en den Prot. Chr. Bond van P.T.T.-perso-
neel „Door Plicht tot Recht". In Juni of
Juli zal de nieuwe „Ned. Chr Bond van
Personeel ln Publleken Dienst'worden op
gericht.
Te Noordbergum (Fr.) ls een staking
uitgebroken onder het personeel van de
Nea. Thermochemische fabrlek> De destuc-
tle van aanzienlijke hoeveelheden afge
keurd vleesch ls hierdoor stopgezet.
Alle bestaande organisaties van detail
handelaren, waaronder de algemeene-, de
RK.-, en de chrlsteiyke bond, hebben zich
ln een te Utrecht gehouden vergadering
van de landelijke melkeiyters-organisatle
tot een algemeene federatie vereenigd.
100.000 textielpunten, 500 a-bonnen,
een aantal vergunningen, IQ dozyn dames
kousen, alsmede eenige stuks dames en
heeren onderkleeding vielen ln handen van
Inbrekers, die den toegang forceerden tot
een klecdingmagazyn ln de Van Swinden-
straat te Amsterdam.
Te RIJssen ls een nieuwe tak van
nyverheld gesticht, de productie van ta
bakspijpen, waaraan groote behoefte
wordt gevoeld. De pypen zullen worden
vervaardigd van acaciahout. Ongeveer 50
personen zullen in do nieuwe industrie
werk vinden.
BUITENLAND.
Van de zy de der rechtsche Grlekscho
partyen ls 6eml-offloieel medegedeeld, dat
zy van plan zijn het nieuwe parlement
te verzoeken een motie aan te nemen,
waarin gevraagd wordt om handhaving
van de Britsche troepen ln Griekenland
„totdat ln den Balkan daadwerkelijk aan
de noodzakelijke voorwaarden voor een
vredestoestand voldaan zal zyn".
in de Brltsch-Indische provincie
Delhi zijn ongeveer 2000 politiemannen ln
staking gegaan evenals ongeveer 125.000
arbeiders uit de lndustrleelc voorsteden
Van Calcutta uit protest tegen de vermin
dering van rantsoenen ln geheel Britsch-
Indlë
De Metro Goldwyn Mayer en de Hal
Wallis Productions zyn overeengekomen
samen een film over de atoombom te
vervaardigen.
Te Bergen ln Noorwegen ls het
eerste schip sinds 1941 van stapel geloo-
pen, namefyk een 5200 ton metend vaar
tuig, dat'destydf op order van de Dult
schers op stapel wa© gezet.
Te Sjanghai zyn een 300-tai leeraren
en employés van de Chlneesche middel
bare scholen ln staking gegaan: zy elschen
salarisverhooglng
De atoombomproeven by de Marshall
eilanden zullen zes weken worden uitge
steld en gehouden worden ca. 1 Juli.
Mexico zal het initiatief nemen tot
het houden van een plechtige herden
king van den dood van wyien president
Roosevelt ln geheel Amerika op 13 April
aanstaande.
Frank, „beul van Bohemen" heeft
gisteren bU den aanvang van zyn proces
te Praag verklaard, dat hy als oorlogsmis
dadiger alleen te Neurenberg kan berecht
worden,
De Italiaansche socialistische party
ls officieel ultgenoodlgd deel te nemen
aan het sociallstisohe wereldcongres te
Londen.
De democratische unie ln Argentinië,
by de verkiezingen als tegenstander van
Peron gevormd, wordt ontbonden.
Uit Atlantic City wordt gemeld, dat
de Unrra de behandeling van het Neder-,
landschBelgische voorstel om voorkeur
te geven aan havens van de Vereenlgde
Naties boven die van vroegere vyandeiyke
havens, heeft uitgesteld.
Gisteravond ls ln een Parysch zie
kenhuis op 76-Jarigen leeftyd aan de ge
volgen van een nieroperatie overleden de
vroegere Spaansohe républlkelnschc min.-
presldent Largo Caballero.
Voor zUn veiligheid zegt China 150
divisies noodlg te hebben.
In Joego-Slavlë zyn drie Engelsche
weekbladen verboden wegeos het publl-
eeeren van leugens en laster aan het adres
van Joego-Slavlë".
In de Italiaansche stad Messina zyn
by voedselonlusten magazijnen geplunderd
en regeerlngsbureaux bestormd. Twee
menschen werden gedood en velen gewond.
Het volksgerechtshof ln Boedapest
heeft dr. Sztojay. mln.-presldent van de
Hbngaarsche pro-nazi-regeering in 1940.
ter dood- veroordeeld.
Te Klei ls besloten tot fusie van de
rechtsche party en ln de Britsche zöne
Do nieuwe party de Dultsche conser
vatieve party" zal ter goedkeuring wor
den voorgedragen.
De Bilt verwacht tot Zondagavond
Heldere nacht. Overdag toenemend#
bewolking met later weer eenige regen,
vooral ln het Zuiden van het land.
Matige wind tusschen Zuid- en Zuid
oost. Iets zachter.
Galavoorstelling
Trianon-theater.
Ten bate van geteisterd Walcheren.
Geteisterd Walcheren: do zee overspoelt
het eiland, rtadat het noodzakeiyk wa6
gebleken de dyken te vernietigen, om
Antwerpen vry te maken. Rampspoedige
ellende, maar na de bevrydlng ontembare
wil om ook den grond weer vry to maken.
En den.het glgantlscho werk van den
wederopbouw, machtig en geweldig I De
gaten m de dyken worden gestopt lnhet
bijzonder de dlohtlng van het Nóllengat
bij Vllsslngen beteekende een reuzen
arbeid.
Van dit alle6 kreeg men een treffenden
Indruk tydens do film „Walcheren", gezien
door de oogen van de clnéasten Mannus
Franken en Jo de Haas.
Dit Interessante overzicht werd ver
toond tydens de galavoorstelling ln het
Trlanontheater, georganiseerd door het
comité „Hulpverleening aan Zeeland"
(Hulpactie Scheldemonde). Het was de
heer J. P. Paulusse, tweede voorzitter
van dit Comité, die ln gevoelvolle woor
den het onbeschrllfeiyke leed. dat den
Zeeuwen trof, schilderde en hun strijd
tegen den erfvyand, de zee besprak. Te
vens wekte hy op tot steun' aan hen, die
zooveel verloren. Waarlijk, wy als Lelde-
naars, mogen ons gelukkig pryzen, betrek-
keiyk zóó goed door den oorlog te zyn
heengekomen. als wy zóóveel ellende zien.
Dat men medeleefde met hetgeen gehoord
en gezien werd de regisseurs maakten
een realistisch en boelend overzichtI
bewees de opbrengst der collecte, die
f. 322.07 bedroeg. Een verkoop van puzzle's
braohtbracht f.162.73 op.
Een suggestief filmpje. „Voik ln ver
zet", bedoeld als aankondiging voor de
tentoonstelling „Weerbare democratie",
ging aan dit prachtige overzicht van Wal-
oheren's herrijzenis Vooraf, na de pauze
volgde Noel Coward's veelbesproken film
„Ik zie. Ik zie, wat jy niet zlcfc" waar
voor wy naar elders verwyze®.
De avond werd bygewoond door talryke
autoriteiten en heeft ongetwyfeld aan
zyn verheven doel; medeleven met de
zwaar getroffen Zeeuwen te wekken, vol
komen beantwoord. De zaal was 6tampvol!
Naar ons nog werd medegedeeld, zal de
ver. ..Werkman's Wilskracht" op 13 April
het gemeentebestuur van Vllsslngen een
concert aanbieden, ter gelegenheid van
do terugkomst op dien dag van de Vlls-
slngsohe kinderen uit Lelden.
17e LUSTRUM DER LEIDSCHE J.V.
„PREDIKER".
Men beraamt vele plannen.
10 Juni as. hoopt de oudste Leldsche
Chr. Jongemannen Vcreenlglng haar 85-
Jarlg bestaan te vieren. Al moet men de
grootschc plannen, welke by vorige lustra
geopperd werden, door de beperkte midde
len aanmerkelijk Inkrimpen, toch zuilen
het bestuur en de LustrumcoimmJssle, de
lustrumweek zooveel mogelijk luister bij
zetten. Geheel ln overeenstemming met
het beginsel en de doelstellingen zal de
lustrumweek geopend worden met een
dank- en wijdlngsdienst ln de Marekerk.
waarvoor als sprekers zullen worden ult
genoodlgd ds. D. Kuilman, herv. predikant
en ds. K Dronkert. geref. predikant. Daar
de elgeniyke feestdag op Tweeden Pink
sterdag valt, heeft het bestuur gemeend
den feestdag te moeten verleggen naar den
Hen Juni. 11 Juni zal op traditioneel©
wyze geopend worden met een offlcleele
Lustrumvergadering, waarin de verslagen
worden voorgelezen en diverse sprekers net
woord zullen voeren. De mldaagmaaltyd
zal bulten de stad genuttigd worden. De
avond-vergadering vormt echter het
hoogtepunt van oen dag. Hiervoor zal een
aantrekkelijk programma worden samen
gesteld.
Ambtsaanvaarding
p ïöf. dr. H. van de Waal.
INAUGURATIE OVER
„TRADITIE EN BEZIELING".
Prof. dr. H. van de WaaL
Gistermiddag heeft prof. dr. H van de
Waal ln het groot-auditorium der Leldsche
universiteit het ambt van buitengewoon
hoogleeraar ln de kunstgeschiedenis aan
vaard met het uitspreken van een rede,
getiteld „Traditie cn Bezieling".
Prof. Van de Waal directeur van het
Prentenkabinet der universiteit, is de
opvolger van zijn leermeester prof. dr. W.
Martin. Hh werd ln 1910 geboren en pro
moveerde ln 1940 t© Lelden cum laud© tot
doctor ln de letteren en wysbegeerte op
een proefschrift, getiteld „Zeventlende-
ceuwsche uitbeeldingen van den Bataaf -
schen opstand.
Prof. Van d© Waal, dl© gistermiddag m
zyn rede een uitvoerige beschouwing le
verde over de universitaire beoefening der
kunstgeschiedenis ln Nederland, kwam
daarbij tot de conclusie .dat naast de
biografische geschied vorsoh ing en het
styfkrltlsche kennerschap ook voor de Ne
derlandsche kunstgeschiedenis een studie,
richting dient opgebouwd te worden, dl©
oog heeft voor dt invloeden, welke ln-
haerent zijn aan het uitgebeelde onder
werp of de beoogde functie Het Inzicht
ln den aard der spanningen tussdhen den
kunstenaar en zijn onderwerp, tusschen
de bezieling en de traditie ls de winst,
welke men van elk© Iconologische studl©
mag verwachten en geen onderzoek zal
volledig zyn, wanneer zich niet als resul
taat een beeld van die spanningen aftee
kent. Op die wilzo beoefend, biedt de Ico
nologie niet alleen de mogeiykheld eener
synthese, welke ook voor de cultuur
historische vakken thans meer dan ooit
gewensoht ls, maar j stelt ons ln staat,
de twee belangryke elementen van elk
kunstwerk te onderschelden: doordat zy
onzen geest nauwkeurig Inlicht, omtrent
den aard der traditie opent zy onze
oogen en ons gemoed voor eer» zuiverder
waardeering der bezieling Aan het eind
van zijn réde hield prof. Van de Waal
de gebruikelijke toespraken Na afloop
van deze plechtigheid was er gelegen
heid prof. Van de Waai gelukte wen
schen, waarvan zeer velen gebruik
maakten.