LEIDSCH
DAGBLAD
r
Godenschemering
of Morgenlicht
WEERBERICHT
Met een enkel woorcl
NIEUWE REDE VAN CHURCHILL
Minister Van der Leeuw over
onderwijs-vernieuwing
ReHe te Groningen.
De Sovjet-Politiek
DE BIOSCOPEN
De Baseier cultuurhistoricus
Jacob Burckhardt heeft eenige
juweeltjes van korte studies
nagelaten. Een daarvan heeft
tot titel: de historische crises, en dit is,
al zijn enkele detailpunten achterhaald,
in het algemeen gesproken nog zeer
actueel.
Daarin geeft hij naast een algemeene
ontleding van een historische crisis een
prachtige analyse van enkele kenmer
kende, begeleidende verschijnselen. Bijna
profetisch, hoewel de studie, zooals elk
historisch werkstuk, zich hoofdzakelijk
met het verleden bezig hoiidt, is zijn
schildering, waarin hij aantoont, dat
steeds de staten, waar klassen of kasten
tegen elkander botsen, in zoodanigen
kritieken -toestand komen, dat vaak een
definitief emde als staat het gevolg
was. Niet elke/ revolutie vindt een Na
poleon, die een bijna verloren natie
weer opbeurt.
Wat Burckhardt evenwel niet weten
kon, was de enorme vlucht, die het in
ternationale verkeer en de internatio
nale ideologie zou verkrijgen, waardoor
een crisis niet langer zuiver nationaal
kon blijven. En zoo zou zijn studie aan
gevuld moeten worden met nieuwere
uitkomsten wat de internationale tegen
stellingen betreft, speciaal de ideologi
sche. Wat de geleerde uit Bazel niet
vermoeden kon, hebben wij in de nacht
merrie van het nationaal-socialistische
monsterwezen meegemaakt en doorleefd.
Wagner, een tijdgenoot van Burck
hardt, eindigde zijn groote operaserie
van den Ring der Nibelungen mét de
bekende opera Godenschemering, een
schildering van den ondergang der
(goden) maatschappij. Wacht Europa
ook een totale ondergang? Gaat het
avondland zijn nachtstilte tegemoet?
Wachten ons na de ellende van den
eersten en den Icodzwaren druk van
den'tweeden wereldoorlog nieuwe, niet-
vermoede en daarom zoo beangstigende
gevaren?
Niemand onzer hoopt het, velen ge-
looven het niet. En nog meerderen wei
geren om verschillende redenen zich
met deze problemen bezig te houden.
Maar er zijn te veel symptomen pm ze
stilzwijgend voorbij te gaan. Churchill
heeft in zijn rede te Pulton plotseling
het probleem angstig schril belicht.
Natuurlijk, het is de visie van een „par
ticulier persoon", met vacantie op reis,
die den schildersezel even liet rusten
om te spreken. Natuurlijk kent iedereen
den ietwat- zwartgalligen conservatief,
die in vredestijd wel eens onaangenaam
scherpe dingen kan zeggen. Maar deze
zelf-de Churchill waarschuwde jaren voor
den oorlog tegen het Nazi-gevaar en
men luisterde niet naar hem, omdat hij
zoo'n pessimist was.
Toch mag ons geen stemming over
meesteren, dat de godenschemering
nabij is. Onze mentale instelling is in
dezen van het grootste gewicht.
Deze oorlog mag geen intermezzo zijn
op den weg naar den ondergang. Wat
het algemeene kenmerk van elke groote
crisis betreft, zegt Burckhardt, is de
faze van het negatieve, van de aan
klacht. En helaas, te veel na-oorlogsche
arbeid wordt nog belemmerd door de
aanklacht, door de negatie, door het
wantrouwen. Dat wantrouwen moet
overwonnen worden, daar staat of valt
onze toekomst mee. Dat wantrouwen
moet overwonnen worden, willen wij
den vrede winnen.
Gemakkelijk is dat niet. De prachtige
samenwerking, gedurende den oorlog
ons behoud, moet ook in vredestijd'be
waard blijven. Dat is moeilijk, als .af
spraken niet gehouden worden (Perzië),
als jonge staten argwanend zijn (Joego
slavië), als andere staten slechts stra
tegische punten zijn (Griekenland,
Polen)
En toch móét het, wil de wereld na
den rampzaligen krijg inderdaad het
morgenlicht van een betere toekomst
zien.
Dan moet in de staten het wantrou
wen wijken en plaats maken voor een
heid. Dat beteekent niet een serviel
ja-en-amen zeggen op alles, maar over
de verschillen heen elkaar in nationa-
len opbouw vinden.
Dan moet tusschen de staten het
wantrouwen wijken. Dat beteekent een
open oog hebben voor eikaars moeilyk-
heden en niet een doldriftig doorhame
ren op een eng nationaal standpunt.
Eerst dan kunnen wij de graven' der
gevallenen bezoeken, elkaar recht in de
oogen zien en zeggen: De nieuwe mor
gen daagt.
Zouden de vlaggen der vereenigde
naties toch nog kunnen uitwaaien in
het juigende morgenlicht?
85ste Jaargang
ZATERDAG 9 MAART 1946
No. 25723
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
Verwachting tot Zondagavond:
Nevelig of mistig weer met hier ea
daar nog eenige lichte sneeuw- of
motregen. Temperatuur om het
vriespunt langs de Waddeneilan
den; matige Noordoostelijke wind,
overigens zwakke wind.
Hedenmorgen zijn negen Nederlandsche bataljons in Batavia begonnen aan
wal te gaan. Naar verluidt zyn tegelijkertijd grootere eenheden in Semarang
en Soerabaja geland. Men neemt aan, dat zjj de voorhoede vormen van een
totale strijdmacht van 20.000 man, welke zich nog op zee bevindt öf gereed
staat om uit Malakka en uit andere deelen van Nederlandsch-Indlë te ver
trekken. De troepen droegen Engelsche khaki-uniformen en dito uitrusting,
doch Nederlandsche kwartiermutsen. 1
mogelijke tegenmaatregelen van Indi
sche zijde te beschermen. Hoe de Indo
nesiërs op de feiten gereageerd hebben,
is nog niet bekend, doch, naar verluidt,
zullen de geallieerden uiterste pogingen
in het werk stellen om een volledige
mislukking van de onderhandelingen,
waarvan men y had verwacht, dat zij op
zijn minst genomen formeele Neder-
landsch-Indische besprekingen tot ge
volg zouden hebben, te voorkomen.
Een gezaghebbende Nederlandsche
woordvoerder bevestigde het hiervoor
reeds gegeven Reuterbericht, dat in de
naaste toekomst nog meer Nederland
sche troepen zullen worden ontscheept.
De Indonesiërs zoo zeide hij waren
door de Britten volledig op d(F hoogte
gebracht, dat deze troepenbeweging te
verwachten was.
De woordvoerder legde er den nadruk
op, dat deze troepen niet alleen geko
men zijn, om de Britsch-Indiërs. die uit
Java zouden vertrekken, te vervangen.
„De geallieerde militaire taak op Java
moet nog steeds worden volvoerd", zei
hij verder. Volgens de geallieerde op
vattingen is het onverschillig, door
welke geallieerde troepen deze taak op
dit tooneel wordt volvoerd, mits zij maar
behoorlijk wordt volvoerd.
De zoo juist bij Batavia gelande troe
pen zullen in eerste instantie hun
standplaats krijgen in de zóne ten Zui
den en ten Zuidoosten van Batavia, die
onder Nederlandsche controle Is ge
steld. Deze zóne is onlangs belangrijk
uitgebreid en strekt zich thans uit tot
Bekassi, 21 kilometer van Batavia ge
legen.
Bij de ontscheping van de Nederland
sche troepen waren de lt.-generaal
Spoor met zijn chef-staf kol. Buurman
van Vreedenburg en den gen, majoor
Daubenton aanwezig. Generaal Spoor
hield een korte toespraak tot de offi
cieren.
De troepen zijn tijdelijk ondergebracht
in een kamp bij Tandjong Priok. -
Volgens een republikeinschen woord
voerder zal Sjahrir hedenmiddag by
luit. gen. Stopford tegen de aankon>st
der Nederlandsche troepen een krachtig
protest indienen.
Reuter meent dat het niet onmo
gelijk is dat Sjahrir zal aftreden,
Soekarno, die volgens betrouw
bare gegevens onlangs heeft ver
klaard niet in staat te zijn de ex
tremisten onder zijn gezag te hou
den, zal misschien eveneens zijn
positie moeilijk houdbaar achten.
BINNENLAND.
T© Nijmegen zijn onregelmatigheden
bij den distributie dienst geconstateerd.
Vijf ambtenaren en eenige particulieren
zijn gearresteerd.
Tegen den beruebten C. F. Peters,
den /N.S.B.rer en SD-agent, die tijdens
den oorlog vele Nijmegenaren heeft aan
gebracht. Is levenslang geëischt.
De oud-minister van bultenlandsche
zaken, thans minister zonder portefeuille,
mr, E. N. van Kleffens zal Woensdag 13
Maart per vliegtuig naar Amerika ver
trekken ten einde daar zijn ambt te aan
vaarden van vertegenwoordiger van Ne
derland In den veiligheidsraad
Inzake de moeilijkheden bij de voor
ziening van brillen deelde de direoteur
van het Bureau voor genees- en verband
middelen mede, dat het buitenland thans
op betrekkelijk korten termijn en ln vol
doende mate de helpende hand zal kun
nen bieden. Wat de glazen betreft ls
echter slechts een zeer langzame verbe
tering van de situatie te verwachten.
Voorlcoplg blijven brilleglazen en mon
turen nog onderde distributie vallen. Pas
midd?n '46 ls een geregelde aanvoer te
gemoet te ?Jen.
Binnenkort zal heel Limburg
weer automatische telefoonverbindingen
hebben.
De minister-president heeft gister
middag een commissie geïnstalleerd, die
de regeering van advies zal dienen over
de totale van de overheid uitgaande
voorlichting. Voorzitter ls Jhr. Van Vre-
denburch. hoofd afd. politieke zaken van
het dep. van buitenï. zaken.
De mariniers kapel der Koninklijke
marine zal a.s. Maandag 11 Maart voor
de eerste maal in het openbaar optre
den in de Rivierhal te Rotterdam Direc
teur ls de le luitenant der marine G.
Nleuwland.
De afd. Over-Betuwe van de G.OJ.W,
heeft geprotesteerd tegen het ln vrijheid
stellen van mevrouw O. de Ruitervan
Lankeren Matthes, tot ln 1943, leidster
van de natlonaal-soclalistlsche vrouwen
organisatie en als zoodanig de rechter
hand van Mussert.
De slagers te Breda en omliggende
plaatsen hebben geweigerd de blikken
„Meat and kidney pudding" voor 4 rant
soenen te verkoopen.
Er is een aanvang gemaakt met den
uitvoer van vrij groote hoeveelheden peen
naar Duitschland en Tsjecho-Slowaklje.
Mr. Trip zal met 1 Mei a.s. zijn
ambt als president van de Ned. Bank
neerleggen.
Er zijn voorzorgsmaatregelen genomen
THEE IN PLAATS VAN KOFFIE.
Het laatst beschikbaar gestelde,
rantsoen koffie zal voor twee weken
langer toereikend moeten zijn dan
oorspronkelijk het plan was. De
eerstvolgende bon zal pas op 7
April aangewezen worden en het
daarop verkrijgbaar te stellen rant
soen zal eveneens voor zes weken
zyn. Ter compensatie van den over
deze twee perioden van zes weken
uitvallenden koffiebon zal op 23
Maart een extra-bon voor 50 gram
thee bekend gemaakt worden'.
Kalmer gesteld.
Winston Churchill heeft het woord
gevoerd in het Congres van denAmeri-
kaanschen staat Virginia. Zijn betoog
was min of meer een herhaling van zijn
veelomstreden rede te Fulton in Mis
souri, doch hij gebruikte nu minder
krasse termen.
Hij begon met zijn toehooorders te
vragen of zij geen risico liepen met hem
het woord te verleenen. Hij kon nl. mak
kelijk eer\ heeleboel dingen zeggen, waar
van elkeen in zijn hart weet dat ze
waar zijn, maar die hy niet graag in
het openbaar tot uiting brengt.
In deze laatste jaren van mijn leven,
aldus Engelands „oorlogsleider", gevoel
ik mijzelf de drager van een boodschap,
die zeer simpel is en die door onze yf>l-
ken goed kan worden ingezien, nl.jxiat
wy elkaar dienen bij te staan.
Onder alle omstandigheden, ter ver
dediging van de zéiken die ons dier
baar zijn, niet alleen voor ons eigen
geluk, maar ook voor het geluk van vele
komende generaties, dat is m.i. de
wensch van de overweldigende meerder
heid van Engelschen en Amerikanen.
Dat dit onze bestemming is, of, zooals
de meesten onzer zouden zeggen, de wil
van God, is zeker.
Verwijtende - naar verklaringen, dat
Gr. Brittannië een staat van de Ame-
rikaansche unie zou kunnen worden of
dat de Ver. Staten terug zouden kunnen
keeren tot het Bjritsche rijk, zeide Chur
chill: „Het lykti mij, en zoo zal het u
ook wel voorkomen, dat de verstandige
weg ergens tusschen deze beide uiterste
ligt. Wy moeten een methode vinden
om samen te werken, niet alleen in ty-
den van oorlog en nood. maar ook in
tyden van vrede.
.De vrede kan niet bewaard bhjven
zonder de deugden, die in oorlogstyd een
overwinning mogebjk maken. De vrede
kan niet bewaard bhjven door hoffehjk-
heden en gemeenplaatsen, officieele
schUnheiligheid en diplomatieke correct
heid. Evenmin kan hy bewaard bhjven
door, als in tyden van gevaar, te klet
teren met een volle wapéïrr usting en
oorlogssterkte. Er- moet ernstig naar
vrede gestreefd worden. Er moet ver
trouwen zyn. Volharding en goed be
leid, maar bovenal moet er onder de En-
gelsch-sprekende volken aanwezig zyn
een eenheid.der harten, gegrondvest op
overtuiging en gemeenschappelyke idea
len, Dat bied ik u aan, en dat
vraag ik.
President Trumjm heeft verklaard,
dat hy ri.op het daartoe geschikte mo
ment" zijn meening over het voorstel
van Churchill tot het stuiten van een
militair© alliantie tusschen de Veree
nigde Staten en Groot-Brittannië, ken
baar zal maken.
Het gisteren te Groningen begonnen
onderwyscongres voor vernieuwing is
geopend door minister Van der Leeuv*
die zeide dat de beoogde onderwysver-
nieuwing niet enkel beteekent eenpar-
tieele herziening, of wijziging op enkele
belangryke punten, doch reformatie in
hoofd en leden in den vollen zin van
die uitdrukking.
Natuurlijk bet-eekent dit <riiet dat wy
nu ook onze geheele historische ont
wikkeling op onderwijsgebied zouden
moeten opgeven. Spr. hechtte er by-
voorbeeld aan openlyk te verklaren, dat
de vryheid van onderwys, die wy hier
in Nederland voor oogen hebben, niet
slechts onverkort moet worden ge-
om de vluchtelingenkampen tegen alle handhaafd, maar dat wy voort moeten
Nieuws uit Indië, Ook in Indië is de organisatie van de Nederlandsche zee
macht in vollen gang. Het kader wordt uitgebreid door bevordering van de
beste krachten uit de lagere rangen tot officieren. Na de beëediging der nieuw
benoemde luitenants houdt overste Nuboer een toespraak tot officieren en
manschappen, (Marvo/Stevens P.)
gaan met die te waardeeren als een
een echt Nederlandsch goed.
Drie dingen zullen echter in de naas
te toekomst het openbaar onderwys
dichter by het byzondere kunnen
brengen. Vooreerst: de groeiende over
tuiging, dat geen opvoeding mogelyk is
zonder besef van bepaalde normen en
dat de „neutrale school" dus een on-
mogelykheid beteekent.
Openbaar zal in de toekomst niet
synoniem mogen zyn met kleurloos of
beginselloos, al zal de openbare school
het natuurlyk tehuis blyven voor hen,
die zich en hun kinderen niet dogma
tisch op een of andere wyze willen bin
den.
In de tweede plaats denk ik, aldus
aan de noodzakelykheid van een
vastere plaats van het godsdlenston-
derwys op de openbare school.
Van deze regeering is, zeer spoedig
na de verkiezingen, wanneer zij er
dan mocht zijn, een wetsontwerp
ter regeling van het godsdienst
onderwijs op de openbare lagere
school te verwachten. Dat daarbij
volkomen vryheid zal blijven, zoo
wel voor ouders om him kinderen
aan dit godsdienstonderwijs te ont
trekken, als voor leerkrachten om
er niet aan deel te nemen, spreekt
van zelf.
In. de derde plaats: de openbare
school zou 'in zooverre naar de by
zondere toe kunnen groeien, dat zy
nog wat minder van een overheids-
inrichting krygt en nog wat meer van
een werkgemeenschap, waarin kinde
ren, ouders en leerkrachten zich na
tuurlyk onder een zeker toezicht van
den staat vereenigen. Ik kan by voor
beeld niet inzien, waarom ook een
openbare school niet een uit de ouders
gevormd bestuur of raad zou hebben,
die samen met de leerkrachten de be
langen van de opvoeding zouden be
hartigen.
„De school" zal in het leven van kin
deren en ouders precies even gewichtig
moeten worden en even geliefd
als de club. De tooneeluitvoeringen of
concerten of voetbalwedstrijden van de
school tegen een andere even belang-
ryk al§ thans de proefwerken, de esprit
de corps minstens even sterk als ineen
jeugdvereeniging".
Mevr. C. Steenberghe. de echtge
noot© van den leider der Nederlandsche
economische missie ln de Ver. Staten,
heeft het 12.50 ton metende turbine-
schip „Friesland", het tweede van de
tien schepen, die voor Nederland ge
bouwd worden door de Sun Shipbuil
ding and dry dock company, te Chester
gedoopt.
Naar men verwacht zal het laatste der
tien schepen, die door Nederland zijn
besteld, tegen het eind van September
afgeleverd worden.
Evenals ln 1945 zal ook dit Jaar ln
het Stadion te Amsterdam een natio
naal herdenklngsspel worden opgevoerd
en wel od 4 Mei.
A. den Doolaard schryft de teksten.
Hans van Stuwe verzorgt de muziek en
zang. Er zijn circa 5000 deelnemers, o.a.
leger, marine- en luchtvaarttroepen. Re
gisseur en algemeene leider is? Carel
Brlels. Talryke koren zullen weer deel
nemen onder leiding van J. Schreurs.
Uit Den Haag wordt gemeld dat de
weg tusschen het pompstation en het
Wassenaarsche Slag en de toegangsweg
tot Meyendel zoo spoedig als de afzetting
van het onveilige duingebied gereed Js,
worden opengesteld voor voetgangers en
wielrijders, zoodat een flink stuk van
Meyendel vrij komt. Absolute garantie,
dat alles veilig ls, kan echter niet wor
den gegeven.
Infanterie, pantserafweer- en genie
troepen hebben gistermiddag, ter afslui
ting van grootscheepsche oefeningen, op
den Dam te Amsterdam voor lult.-gene-
raal Kruis gedefileerd.
Door oen minister .van verkeer en
energie Is by de Tweede Kamer ingediend
een wetsontwerp „Tydelijke maatregelen
ter verzekering van een doelmatig gebruik
van tot zeehavens behoorende werkkrach
ten er hulpmiddelen".
14 Juli 1944 werd de Bredasche
apotheker F. Bicknese op laaghartige
wijze vermoord door eenige ln burger ge-
kleede lieden.
Het biykt thans dat S.S.'ers in op
dracht van den Sicherheitsdlenst dezen
moord hebben bedreven als repressallle
voor elders gepleegde aanslagen op
N.S-B.'ers. De heeren dr. Blomjous en
Hendriks (Koninginnestraat) waren niet
thuis. Zij zouden anders eveneens zijn
neergeschoten. De daders biyken elders
reeds ter dood veroordeeld te zijn.
wy vernemen uit betrouwbare bron,
dat alle Nederlandsche banken in Batavia
zoo spoedig mogelijk zullen worden her
opend.
Te Woestehoeve, halfweg Arnhem
Apeldoorn, vond gisteren, een eenvoudige
herdenking plaats van het bloedbad dat
de Duitsohers voor een jaar daar aan
richtten als wraak voor deh aanslag op
Rauter, waarby zij 117 Nederlanders ln
koelen bloede neerschoten,
BUITENLAND.
Er ls spoedig een byeenkomst te ver
wachten van de ministers van bultenland
sche zaken der Scandinavische landen.
De byeenkomst zal plaats hébben ln Oslo.
O.m. zal de kwestie Bornholm ter sprake
komen. De Deensche regeering zal de re
geering der sovjet-unie verzoeken haar
strijdkrachten van Bornholm terug te
trekken.
Onlangs keerde wederom ©en be
langrijk transport kunstwerken uit
Duitschland terug, het achtste sedert
onze geallieerden ertoe overgingen het
geroofde kunstbezit aan de vroegere be
zette landen te restitueeren.
Op 16 Maart as. zal in het Maurltshuis
ln Den Haag een tentoonstelling worden
geopend, die een keuze bevat van het
beste, dat tot dusver naar ons land ls
teruggebracht.
Er worden voorbereidingen getroffen
voor het per televisie uitzenden van de
as. zitting der algemeene vergadering
van de Uno te New York.
Tijdens de voorbereidende onder
zoekingen voor het te Praag te houden
proces van Vambersky, directeur der
Tsjechoslowaaksche Skoda-/abrlekèn. ls
aan het licht gekomen, aldus Ceteka. dat
Frank ..Hitiers rijkscommissaris voor
Bohemen en Mor&vië," ln April 1945 van
Hitier en von Rlbbentrop de toestemming
heeft ontvangen een Tsjechoslowaaksche
delegatie te zenden om vredesonderhan
delingen met de westelijke geallieerden
te openen,
WilLlam Benton, assistent staats
secretaris van bultenlandsche zaken der
V. St. heeft ln een rede een beeld gege
ven van het plan tot een voortdurende
wederzydsche uitwisseling van voorlich
ting op cultureel en ander gebied tus
schen de Vereenigde Staten en andere
naties, en merkte daarbij op. ciat de;©
uitwisseling eventueel meer voor de
wereldveillgheld zou doen dan een vloot
van slagschepen en dat tegen een kleine
fractie van de kosten.
In de afgeloopen dagen werd te
Londen het 50-Jarig bestaan van de
I bioscoop herdacht.
Te Andria, een stadje ,60 KM. ten
Westen van Barl in Apulle, /zijn werkloo-
zen in opstand gekomen. Er ontstonden
vechtpartijen, waarby 2 carabinieri den
dood vonden en een onbekend aantal
betoogers gedood of gewond werd.
De Britsche artsen hebben een fonds
gesticht tot bestryding van het streven
der xegeerlng naar een genationaliseerden
geneeskundigen dienst.
Omstreeks 15 Mei zal een nieuwe
spoordienst „Noord-Express" geheeten,
Parijs met Kopenhagen via Brussel ver
binden. Alleen reizigers voorzien van een
„ordre de mission" zullen ln dezen trein
worden toegelaten.
In de Belgische provincie Limburg ls
een kolen ader ontdekt die zich over een
oppervlakte van 3,724 hectaren uitstrekt.
Proefnemingen hebben aangetoond, dat
de kolen zich bevinden tot op een diepte
van 1400 meter.
De productiecapaciteit van dit terrein
wordt geschat op 700 mil 11 oen ton steen
kool van goede hoedanigheid.
Aan boord van de Queen Elisabeth
ls ln de haven ♦an Southampton brand
uitgebroken, die spoedig is gebluscht.
Veel schade is er niet. Dacht men aan
vankelijk weer aan brandstichting, daar
van schijnt toch geen sprake te ziln.
Ter gelegenheid van den natlonalen
rouwdag in Luxemburg van heden 15 uur
tot morgen 15 uur. zal een boodschap
van de groothertogin en van den minis
ter van blnn'enlandsche zaken en natio
nale opvoeding in alle scholen worden
voorgelezen en tot de gansdhe bevolking
worden gericht.
Het stoffelijk overschot van de natio
nale helden zal per trein uit Frankfort
en uit Hlnzert worden overgebracht.
In een te Genéve gehouden congres
van den wereldbond van Christeiyke
Jongemannenvereenlgingen, waar ruim
100 gedelegeerden uit 35 landen aanwe
zig waren. Is besloten de Dultsche zus
tervereniging weer als lid van de wereld
organisatie toe te laten.
De Grieksche eerste minister, Sofoe-
lis. heeft verklaard, dat de verkiezingen
ln Griekenland op 31 Maart aanstaande
zullen gehouden worden, ondanks even-
tueele pressie tot uitstel van buitenaf.
Ir. Sltaramaya, de leider van. de
Brltsch-Indische congresparty, heeft ln
antwoord op een communjstlschen op
roep tot eenheid gezegd, dat, als Enge
land Indië loslaat, het land „de Sovjet-
Unie niet zal toestaan binnen te komen".
Verdediging van
Goering begonnen
De verdediging van Goering in het
Neurenberger proces is begonnen.
Stahmer, de verdediger verzocht daar.
bij om. het oproepen van een getiiige
die zou kunnen verklaren dat de moord
van Katyn door de Russen en niet door
de Duitschers is bedreven. Het tribunaal
wenschte dit verzoek op schrift te
hebben.
Stahmer viel vervolgens de beschuldi
ging aan, dat Goering het verdrag van
Versailles geschonden zou hebben en
betoogde dat ten tyde van die schen
ding Duitschland niet langer door dat
verdrag gebonden was. Duitschland had
ontwapend, maar de andere onderteeke
naars waren evenzeer tot ontwapening
verplicht. Deze verplichting hebben zij
niet vervuld, zoodat ook Duitschland
van de voorwaarden van Versailles ont
slagen geacht kon worden
Stahmer riep daarop den eersten ge
tuige a décharge naar voren, generaal
Eodenschatz. Deze vertelde van zyn eer
ste ontmoeting met Goering in het es
kader-Richthof en in den eersten wereld
oorlog, Na de demobilisatie ontmoetten
zy elkander opnieuw, in 1919 of 1920.
Voorts getuigde Bodenschatz. die de ver
bindingsofficier tusschen Hitier en Goe
ring was, dat de invloed van den rijks
maarschalk op Hitier na 1943 sterk af
nam. Te dien tyde immers begonnen de
zware luchtaanvallen op Duitschland
en ontstonden diepgaande meenings-
verschillen tusschen den Fuehrer en
Goering. Ofschoon Goering daartoe
Mie krachten inspande, slaagde hy er
niet in het vertrouwen van Hitier te
herwinnen.
Over de luchtaanvallen op Coventry,
Rotterdam en Warschau verklaarde
deze getuige, dat Coventry een groote
vliegtuigindustrie herbergde en War
schau een vesting was. Over Rotterdam
werd wyselyk gezwegen!
De getuige generaal Milch bevestigde
vervolgens, dat de Luftwaffe in 1935 nog
niet bestond en dat de vliegtuigin
dustrie toen slechts drieduizend arbei
ders omvatte. Van dat jaar af kreeg de
vliegtuigindustrie een zuiver „defensief"
karakter, en wel voor het geval Duitsch
land een oorlog opgelegd zou worden.
Volgens generaal Milch veroorloofde de
toestand van de Luftwaffe geen oorlog
tegen Rusland.
OVEREENKOMST IN INDO-CHINA.
De tekst van een Fransch-Annamie-
tische overeenkomst toont dat de vol
gende voorzieningen zyn getroffen: 1.
Frankryk erkent de republiek Vietman
als een vryen staat met een eigen re
geering, een eigen parlement, leger en
financiën, binnen het kader van de In-
dochineesche federa/tie en het Fransche
ryk en stemt erin toe de beslissingen,
die per volksstemming bereikt zullen
worden, in werking te doen treden. 2,
De Vietman-regeering stemt er in toe
het Fransche leger vriendschappelyk te
ontvangen, daar dit leger in overeen
stemming met de internationale verdra
gen de Chineesche troepen zal vervan
gen. De uitvoering dezer ooeratie zal
nader geregeld worden. 3. De overeen
komst wordt onmiddeliyk van kracht.
*f>E PERZISCHE KWESTIE.
De „autonome democratische regee
ring" in Aserbeidsjan heeft een deel van
de Perzische provincie Gilan (langs de
Kaspische Zee) „ingehjfd", naar be
trouwbare berichten uit Teheran mel
den.
Naar radio-Moskou meldt, heeft de
regeering der sovjet-unie geantwoord op
de Amerikaansche nota over het feit,
dat de oppositie in Bulgarije niet be
handeld wordt op de wijze als voorzien
in de besluiten van de conferentie van
Moskou met betrekking tot het vormen
van een nieuwe Bulgaarsche regeering.
De sovjet-regeering wyst er op, mt ty-
dens de conferentie van Moskou slechts
is vastgelegd, dat de Bulgaarsche oppo
sitie in de regeering vertegenwoordigd
zal worden, en dat niets is gezegd over
het door de Amerikanen naar voren ge
brachte, n.l. dat de toelating zou moe
ten geschieden op voor beide zyden aan
vaardbare voorwaarden. De sovjet-regee
ring meent, dat de Amerikaansche re
geering, met de Bulgaarsche oppositie,
bp de feiten voqruitloopt, en dat het
niet juist is de situatie, die het gevolg
zal zyn van het opnemen der oppositie
in de regeering, als maartstaf te gebrui
ken voor de huidige omstandigheden.
Het gevolg is, aldus de Russische regee
ring, dat door deze Amerikaansche nota
de Bulgaarsche oppositie gestijfd wordt
in haar huidige houding, die een be
lemmering vormt voor het behooriyk
functioneeren van het Bulgaarsche be
stuursapparaat. De Russische regeering
verwyt voorts den Vereenigde Stateji en
den Amerikaanschen gezant te Sofia,
dat zy de Bulgaarsche oppositie ophitst
niet te handelen volgens de besluiten
van Moskou.
Radio-Stockholm meldde, dat de
nieuwsbladen te Stockholm hebben be
richt, dat de sovjet-unie er Denemarken
officieel van ln kennis heeft gesteld, be
reid te zyn de roode troepen van het
eiland Bornholm terug te trekken, zoo
dra de Denen in staat zyn de bezetting
van hot eiland over te nemen.
Een woordvoerder van het Deensche
departement van bultenlandsche zaken
verklaarde echter, dat de kwestie van
het eiland Bornholm nog steeds een on
derwerp van onderhandelingen tus
schen Denemarken en de sovjet-unie
vormt.
Volgens een bericht van het Chinee
sche persbureau „Central News" zUn er
„aanwyzingen" voorhanden, dat de sov-
jet-russische troepen in Mandsjoerye
bezig zyn terug te trekken.
Het vraagstuk Spanje.
Bogomolof, de ambassadeur van de
sovjetunie te Parys, heeft gistermiddag
aan den Franschen minister van bul
tenlandsche zaken, Bidault, een nota
overhandigd, waarin de sovjetregeering
mededeelt het Fransche voorstel om de
Spaansche kwestie aan den Veiligheids
raad van de Uno voor te leggen, te aan
vaarden.
Zooals men weet, is Engeland er tegen
en het schynt dat Amerika een zelfde
standpunt zal innemen.
Dit besluit zou gebaseerd zyn op de
meening, dat de huidige Spaansche
regeering geen bedreiging voor den
wereldvrede beteekent en dat daarom
deze kwestie niet binnen de bevoegd
heid van den Veiligheidsraad zou val
len, aldus werd aan het bericht toege
voegd. Ambtenaren van het departe
ment van buitenlandsche zaken weiger
den op dit bericht commentaar te
geven, zy zeiden, dat het Amerikaan
sche antwoord nog niet verzonden was.
Te Madrid is voor Franco en tegen
het communisme betoogd. De anfci-
Fransche stemming is sterk groeiende.
VERKIEZINGEN IN LONDEN.
De jongste uitslagen van de verkie
zingen voor den Londenschen gemeen
teraad geven de labourparty in de Brit
sche hoofdstad voor wederom drie jaar
de leiding. Haar meerderheid is nog
aanmerkeiyk versterkt. Van het totale
aantal van 124 zetels heeft Labour er
tachtig verkregen, terwyi de conserva
tieven tot dertig teruggeloopen zyn. De
vier resteernde zetels werden geiyk
verdeeld tusschen de liberalen en de
communisten. Nog tien ze els moeten
bezet worden.
DE LEVANT.
Te Londen verluidde, dat de bespre
kingen van de militaire staven over de
terugtrekking van de Britsche en Fran
sche troepen uit Syrië en den Libanon,
welke te Parys zyn gehouden beëindigd
waren met een overeenkomst, volgens
welke alle buitenlandsche troepen einde
April 1946 uit Syrië zullen zyn terug
getrokken, terwyi, naar verluidde, voor
het terugtrekken uit den Libanon door
de Britsche vertegenwoordigers een pe
riode van drie maanden gevraagd zou
zyn, en door de Franschen een periode
van een jaar. De regeering van den Li
banon zou het Britsche voorstel wel wil
len aannemen, doch niet het Fransche.
Trianon „Waterloo Road" speelt
tydens de luchtbombardementen op
Londen, doch die vormen eigenlijk een
bykomstigheid. Behalve de groote-, wa
ren er ook de klein-menscheiyke dra
ma's. Hier wordt een stryd gevoerd
tusschen twee mantien en een vrouw,
met een gelukkigen afloop. Veel span
ning. uitstekend spel van John Mills,
Jóy Shelton en Stewart Granger, waar
bij een realistische visie gegeven wordt
op de vele moeiiykheden, waaraan men
ook in het persoonlyke leven was bloot
gesteld.
Casino De boodschap, die de film
.Dlokkade" ons eens bracht, is door de
menschheid helaas niet verstaan. De in
den Spaanschen burgerkryg van '36 be
dreven wreedheden ten aanzien van de
onschuldige burgerbevolking, zyn im
mers duizendvoudig overtroffen in den
grooten wereldoorlog, welke nog zoo kort
achter ons ligt. Niettemin weet „Blok
kade" de aandacht ook nu weer ten
einde toe gevat te houden, voortreffelyk
geregisseerd als de film wordt door Wil
liam Dieterlé en gespeeld door befaamde
artisten als Madeleine Carroll en Henry
Fonda, die de figuren voor ons tot strij
dende en lydende menschen maken
In het byprogramma een zeer geestige
teekenfilm en boeiende opnamen van de
avonturen van een tweetal wetenschap-
peiyke onderzoekers in hun pogingen
óm de eieren van een gier <te bemach
tigen.
Lido Met de „Boemelaars van Pa
rys" bracht de Fransche filmindustrie
een klucht van het zuiverste water. Me
vrouw is by haar moeder te logeeren en
mynheer gaat naar een gemaskerd bal!
Wat daar de gevolgen van zyn valt in
het kort bestek dezer rubriek niet te
schetsen. Steeds doller wordt het echter
en gy vermaakt u er best by. Verdere
pretenties heeft dit filmverhaal trou
wens ook allerminst. De hoofdrollen
worden vervuld door Lucien Baroux,
Moreno en Parry. Ter afwisseling van
het bioscoopprogram treedt Jetty CanT
tor, bU menigeen van de radio bekend,
op met eenige aardige liedjes en pak
kende declamaties, die by het publiek
levendigen byval vonden.
Luxor Henri Diamant-Bergen be
handelt in „De dwaze maagd" op wel
heel simplistische wyze de tragische
J ontwikkeling van een driehoeksverhou
ding, welke haar dramatisch hoogtepunt
vindt in den dood van een Jonge vrouw
op het moment, dat zy op het punt
staat vereenigd te worden met den man
harer keuze. Het noodlot wil, dat het
doodelyke schot wordt gelost doof haar
eigen broer, die haar achterna is ge
reisd teneinde deze verbintenis te ver-
ydelen. Afgezien van de wat-al-te
zwaar-aangezette dramatische sfeer,
worden de figuren volkomen aanvaard
baar uitgebeeld, terwyi de fotografie
uitmunt door een opmerkelyke helder
heid. Uitgebreid wereldnieuws gaat
aan deze hoofdfilm vooraf.
Rcx Een oud paardje is van stal
gehaald, nl „Het mysterie der 39 voet
stappen", maar, het steigert nog flink!
Robert Donat is een der hoofdvertolk
sters in dit geheimzinnige verhaal,
waarin spionnage, doodslag en andere
boeiende zaken de aandacht opeischen
ey waarby men eenige onwaarschyn-
lykheden gaarne op den koop toe neemt.
Wie is „Mr. Memory" en wie de man,
die een lid van zijn vinger mist? Wat
speelt zich af in het Schotsche berg
land? Vragen, waarop ,een merkwaardig
antwoord gegevên wordt!