LEIDSCH mDAGBLAD Sjahrir vormt kabinet op breedere basis De democratische staat Met een enkel woord Weerbericht RECHTZAKEN Zaterdag werd door A.N.P./Aneta gemeld dat Sjahrir was afgetreden. Nader werd echter bericht dat h\j opnieuw opdraeht heeft gekregen tot kabinetsformatie en thans bezig is een ministerie „op breedere basis" te vormen. Volgens een republikeinschen woord voerder zou Sjahrir de volgende voor waarden hebben gesteld: a. De vorming van een politiek kabi net waarvoor de verschillende Indische politieke partijen of politieke combina ties candidaten naar voren kunnen brengen; b. Volledig de vrije hand om zulk een kabinet samen te stellen; c. Volledige verantwoordelijkheid tot het door hemzelf kiezen van afgevaar digden tot het voeren van de onder handelingen met de Nederlanders, zon der dat zij telkens ruggespraak behoeven te houden met Djogjakarta. De achtergrond van deze onver wachte ontwikkeling is de toene mende wrijving tusschen Sjahrir en Soekamo. De laatste heeft reeds drie malen ge weigerd Sjahrirs voorstellen, om zijn kabinet een breedere basis te geven, in overweging te nemen, terwijl de ln het oog vallende afwezigheid van Soekamo te Djogjakarta, boen Sjahrir en zijn ge zelschap daar aankwamen, zelfs door de republikeinsche „autoriteiten" niet als een teeken van harmonie beschouwd wordt. Hoewel Sjahrir heeft beseft, dat het niet als een motie van wantrouwen jagens hem bedoeld was, toen in 't Cen traal Nationaal Comité de meerderheid zich uitsprak voor een kabinet op bree- deren grondslag, heeft hij niettemin ge handeld, alsof er van zulk een motie van wantrouwen sprake was. In ieder geval zal zijn positie in ieder opzicht aanzienlijk versterkt worden. Men verwacht, dat Sjahrir uiterlijk morgen, wanneer het nieuwe kabinet naar alle waarschijnlijkheid gevormd zal zijn, in Batavia zal terugkeeren. Over deze kabinetsvorming zijn bespre kingen gehouden te Soerakarta, waar Sjahrir met ongeveer 10 vertegenwoor digers van Indische politieke partijen was gebleven. In Indonesische kringen verwacht men stellig dat een aantal leden van het tegenwoordige kabinet gehandhaafd zal blijven. Volgens een republikeinsch woord voerder „kunnen verscheidene van de tegenwoordige ministers slecht gemist worden". Waarschijnlijk zal vcor de por tefeuille van binnenlandsche zaken, welke portefeuille Sjahrir tot nu toe ad Interim heeft gehad, mr. Sartono wor- VLIEGRAMP IN AMERIKA. Het vlaggeschip van de American Air lines is op een berghelling bij San Diego (Californië) naar beneden gestort en volkomen vernield. Alle inzittenden - 27 personen - kwamen om het leven. Het is de ernstigste ramp die tot dusver in de Amerikaansche civiele luchtvaart heeft plaatsgevonden. PERON LEIDT. Volgens de gedeeltelijke uitslagen van acht provincies en van de stad Buenos Aires is de stemverhouding bij de ver kiezingen voor het presidentschap van Argentinië als volgt, kolonel Peron, de candidaat van de nationalistische ar- beidsbeweging. behaalde 146.021 en zijn rivaal dr. Tamborini, de candidaat van de democratische unie 113.475 stemmen. DE SOVJETS EN PERZIË. Ghavam Sultaneh, de Perzische pre mier, zal morgen uit Moskou te Teheran terugkeeren. Het sovjetbesluit troepen in Perzië te houden heeft te Teheran geen gunstige ontvangst gehad. Men vermoedt, dat Sultaneh's reis naar Moskou mislukt is en dat de Perzische kwestie opnieuw vobi de Uno gebracht zal worden. De Perzische chef van de propaganda spreekt echter over „een vriendelijke Russische geste tegenover Perzië" en laat zich optimistisch uit. Het parlement heeft met instemming de verklaring begroet, dat de aanwe zigheid van sovjet-troepen op Iraansch gebied een verdragsschennis is. In diplomatieke kringen in Londen, aldus de conservatieve „Sunday Times", beschouwt men het besluit der sovjet- regeering om in eenige deelen van Per zië troepen gestationneerd te houden, als de aanleiding tot de hevigste crisis sinds den oorlog „De houding van de sovjet-unie wordt beschouwd als den eersten inbreuk op een internationaal verdrag sedert den oorlog", zegt de cor respondent. De „Observer" meent intusschen, dat „crisis" hier niet wil zeggen, dat er spoedmaatregelen getroffen dienen te worden. den gekozen, die reeds voor den oorlog als vurig nationalist bekend was. Hij is eenige dagen geleden door Sjahrir, toen deze blijkbaar voelde, hoe de zaken zich gingen ontwikkelen, van' Batavia naar Soerakarta geroepen. Wat betreft de gesloten zitting van het Nationale Comité kan nog gemeld worden, dat Sjahrir als minister-presi dent de vergadering heeft toegesproken. Hij gaf een beschouwing over de door hem tot nu toe gevoerde politiek en wees op de noodzakelijkheid om met de Ne derlanders besprekingen te voeren. Volgens berichten is zijn rede met veel enthousiasme ontvangen en onmiddel lijk daarna is een motie van vertrou wen in Sjahrir met groote meerderheid aangenomen. De juiste cijfers van de stemming zijn nog niet bekend. In Batavia meent men, dat de eerste formeele besprekingen op basis van de Nederlandsche voor stellen mogelijk tegen de tweede helft van deze week zullen aan vangen. BEGINSELEN VAN HET VREDES VERDRAG MET ITALIË. De correspondent van de „Observer" verneemt, dat de conferentie van afge vaardigden der ministers van buiten- landsche zaken der vier mogendheden Frankrijk, Engeland, ,de sovjets en de V, St. een inleidend overzicht gereed heeft van de beginselen van het vredes verdrag met Italië. Zij zijn het er over eens geworden, dat zij Italië's verzoek om toegelaten te worden tot de organi satie der vereenigde volkeren zullen steunen. Abessynië en Albanië zullen als onaf hankelijke staten erkend worden. Volgens het ontwerp-verdrag zullen de Dalmatische eilanden aan Joego slavië komen, terwijl de Dodekanesos aan Griekenland wordt toegewezen.. Na een jaar zullen er volksstemmingen worden gehouden om vast te stellen, of deze gebieden al dan niet naar Italië teruggaan. Uit de discussies, die aangaande Triest tusschen de deskundigen hebben plaats gehad, valt op te maken, dat de stad zelf wei niet geïnternationaliseerd zal worden. Misschien wordt een ge deelte autonoom gebied binnen den Joe- goslavischen staat, een ander gedeelte autonoom binnen den staat Italië. De commissie zal de mogelijkheid van internationalisatie van het havenkwar tier nader bezien. Voorts zal Italië eenige strooken land aan Frankrijk en aan de Joegoslavische republiek hebben af te. staan. Van de voormalige Italia-ansche kolo niën zal Tripolitanië misschien aan Italië worden teruggegeven, terwijl Cy- renaica volgens de belofte van de Britsche regeering aan den Sjeikh van Senoessi niet meer onder Italiaansch bewind kan komen. De sovjet-unie zou het beheer (trusteeship) over Benghazi verlangd hebben. DE SPAANSCHE KWESTIE. De Spaansche regeering heeft via den normalen diplomatieken weg de ont vangst bevestigd van de Fransche nota tot sluiting van de grens. Zij protesteert er tegen en verklaart de gevolgen van die breuk en haar terugslag op het Fransch-Spaansche handelsverdrag te zullen onderzoeken. Verder wordt in een regeeringsverkla- ring nog gezegd: „Spanje weet. hoe de vreedzame politieke oplossingen, die van buiten af worden aanbevolen, wankele bruggen zijn tot een communistischen chaos. Aangezien wij dien eens hebben' meegemaakt, wenscht Spanje zekerlijk niet in het anarchisme terug te vallen en het zal zijn binnenlandschen vrede tot eiken prijs verdedigen. Officieel wordt medegedeeld, dat de nota der drie mogendheden inzake Spanje niet voor Woensdag zal worden gepubliceerd, daar de Britsche regee ring haar verlangen te kennen heeft ger geven elk punt, dat door de nota naar voren wordt gebracht, aan een nauw gezet onderzoek te onderwerpen. Een woordvoerder van het Amerik. ministe rie van buitenl. zaken verklaarde, dat zich geen enkele ernstige moeilijkheid heeft voorgedaan en dat de uitwisse ling van meeningen met Londen en Pa rijs wordt voortgezet. Volgens den Spaanschen republikein schen oud-minister Prleto, zou Franco na zijn val een toevlucht willen zoeken in Ierland. Het zou Prieto niet verbazen indien Franco de teugels van het bewind in De bezetting van Bali. BEVOLKING NEEMT EEN VRIEND SCHAPPELIJKE HOUDING AAN. Na vier jaar van Japansche bezet ting wappert de Nederlandsche vlag weer beven Den Pasar, de belang rijkste plaats van Zuicl-Bali en de op een na grootste stad van het ge- heele eiland. Zaterdagmiddag te 14.30 uur plaatselijken tjjd zjjn de driekleur en de „Union Jack" ge- heschen. Luit.-Kol. Termeulen heeft zijn hoofd kwartier in het Ball-hotel gevestigd, dat volkomen onbeschadigd door den oorlog gekomen is. De speciale corres pondent van A.N.P./Aneta seint, dat hij verscheidene rood-witte vlaggen en republikeinsche aanplakbiljetten heeft gezien, maar dat de bevolking ondanks deze en andere propaganda een zeer vriendschappelijke houding aanneemt. Zes van de acht prinsen op Ball heb ben tijdens een conferentie met Luit.- kolonel Termeulen zich bereid verklaard om met de Nederlanders samen te werken. „Ik ben 50 km. landinwaarts gegaan zonder een militair gelelde", aldus de correspondent van het A.N,P. Ik heb door de kampongs gewandeld en met vele menschen gesproken. Velen van hen riepen, toen ze mij zagen: „bagoes" goed Te Batavia zou zulk een tocht zelfmoord hebben beteekend. DE POSITIE VAN SCHOOL- EN LEERBOEKEN. Hoewel de papiervoorziening voor school-, leer- en studieboeken nog groote zorgen baart, wordt aangenomen, dat hierin binnen niet al te langen tijd eenige verbetering zal komen, en wel gedurende den cursus '46-'47. De productie van woordenboeken en atlassen zal nog meer tijd noodig heb ben om op gang te komen. Met betrekking tot het gebruik bij het onderwijs van boeken van nationaal- socialistische of nationaal-socialistisch gezinde schrijvers of bewerkers, heeft de minister geschreven Uitgaven van deze schrijvers, waarvan- de eerste druk is verschenen voor Mei 1940 en die geenszins een po litiek karakter dragen, mogen bij het onderwijs gebruikt worden, mits van de omslag- en de titelbladen de namen van de bovenbedoelde schrijvers worden verwijderd. Uitgaven van bovenbedoelde schrijvers of bewerkers, waarvan de eerste druk is verschenen na Mei 1940 en alle uit gaven van deze schrijvers, die een po litiek karakter dragen, ongeacht het -jaar van verschijnen, mogen onder geen enkele voorwaarde bij het onderwijs ge bruikt worden. Ten slotte heeft de minister verzocht, bij voorkeur geen boeken van Duitsche uitgevers te gebruiken en de tot dusver gebruikte Duitsche studieboeken gelei delijk door Nederlandsche of andere dan Duitsche uitgaven te vervangen. Veldmaarschalk Viscount Montgomery tijdens een bespreking met Mr, Hynd, minister, belast met Duitsche aangelegenheden, in Nordfolk House, te Londen, het hoofdkwartier van de Controle-commissie voor Duitschland, in verband met de voedselpositie in Duitschland. (AP. - P.) DE BEGROOTING 1946. Naar wij vernemen is minister Lief- tinck Zaterdag naar Engeland vertrok ken om vandaar door te reizen naar Amerika, Dit feit brengt geen vertraging mede t.a.v. de begrooting van 1946, aan gezien de minister de noodzakelijke voorbereidende werkzaamheden nog voor zijn vertrek heeft voltooid. De begroo ting zal dan ook deze week het ministe rie verlaten, zoodat zij, na het volgen van den gebruikelijken weg, in de aller naaste toekomst de Staten-Generaal zal kunnen bereiken. NATIONAAL JONGEREN VERBOND. De algemeene voorzitter van het hoofdbestuur van het Nationaal Jonge ren Verbond, de heer K. Rijsdorp, heeft zich genoopt gezien wegens drukke werkzaamheden als zoodanig af te treden. Het hoofdbestuur vond den al gemeen penningmeester, den heer A. Th. C. Schiebergen bereid tot de ko mende jaarvergadering de leiding van het verbond op zich te nemen. De al gemeen voorzitter blijft vooralsnog deel uitmaken, van het hoofdbestuur. DE VRIJLATING VAN MUSSERTS ECHTGENOOTE. De officier-fiscaal te Utrecht deelt mede, dat de vrijlating van Musserts echtgenoote is geschied op gronden, welke zijn ontleend aan de overweging, dat de gedetineerde reeds 69 jaren oud en ernstig ziek is en haar eigen nat.- socialistische activiteit niet van dien aard is geweest, dat een voorrecht, het welk aan andere gedetineerden in soort gelijke omstandigheden pleegt te worden verleend, haar zou moeten worden ont houden. handen ging leggen van een militaire junta, want van een zodanige junta heeft hij de macht indertijd ook ge kregen. Het volk. zoo zeide hü, moet echter het Spaansche probleem oplos sen en niet het leger. HERDENKING RAMP BEZUIDENHOUT. Aan Voorburg zal een huldeblijk worden aangeboden. Op de gistermorgen te Den Haag ge houden bijeenkomst ter herdenking van het bombardement van het Bezuiden- houtkwartier, precies een jaar geleden, zei burgemeester De Monchy, dat 3 Maart 1945 wel de zwarste bladzijde van de Haagsche historie besloeg. Ontroerd vertelde de burgemeester verschillende persoonlijke herinneringen aan den dag. waarop Den Haag 511 inwoners en 3200 huizen verloor, terwijl 300 hulzen zwaar werden beschadigd. „Deze ramp was des te tragischer", aldus de burgemeester, doordat zij het gevolg was van een bijna onbegrijpelijke vergissing van onze bondgenooten." Minister Drees zei o.m.: „Ofschoon Den Haag na Rotterdam de zwaarstge- troffen Nederlandsche stad is, is zij ge lukkig nog geen noodgebied, daar in de omgeving ruimte tot inkwartiering bleef. Dit is ook de reden, waarom men nog niet begonnen is met den wederop bouw van Den Haag, maar voorrang heeft gelaten aan de geheel verwoeste kleinere plaatsen". Fel hekelde de minister de enkele aannemers, die den bouw van noodwo ningen zooveel mogelijk traineer en om er groote winsten op te maken. De herdenking des middags stond nog meer in het teeken van den rampdag. Van alle kanten van het Bezuidenhout- kwartier spoedden zich groepen men schen door de besneeuwde puinhoopen naar het Juliana van Stolbergplein. Ook hier werden tal van toespraken gehouden. y De gemeente Voorburg werd speciaal genoemd als de gemeente, die de vluch telingen van het Bezuidenhoutkwartier de meeste hulp had verleend en de voor zitter kon dan ook meedeelen. dat aan Voorburg te zijner tijd nog een heel bij zonder huldeblijk zou worden gebracht. 85ste Jaargang MAANDAG 4 MAART 1946 No. 25718 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN De inzet. Elk spel heeft zijn eigen regels I en moet naar die regels gespeeiü worden. De waarde en de vreugde van het spel hangen al van de naleving der regels. Wie zich daar niet aan houdt, er eigenmachtig van afwijkt, verbeurt de rechten van den speler. Hij plaatst zich buiten de orde, buiten „de wet". De arbiter roept hem in zoo'n geval tot de orde. De normale gang wordt verbroken en er wordt „recht" gedaan in den vorm meestal van strafoplegging. Ongestraft mag men in het algemeen geen regel breken. Wie wel eens wedstrijden heeft bij gewoond, waar een groote massa men schen als toeschouwers aanwezig wa ren, weet hoe die massa op het overtre den van de regels reageert. Vaak nog voor de arbiter zijn signaal kan laten liooren, klinkt het geloei en gefluit. Een elementair rechtsgevoel uit zich op die wijze in spontane reactie. Maar de aandachtige beschouwer merkt nog iets op: Het elementaire rechtsgevoel blijkt gekoppèld te zijn aan een bepaalde voorliefde. Het breekt zien allsen baan, als de „eigen" partij dreigt benadeeld te worden. Indien het wer kelijk een zuiver rechtsgevoel was, zou eenzelfde geloei uit die massa moeten opstijgen, indien een der eigen spelers de regels overtrad. Dit nu gebeurt niet of hoogst zelden. Tenslotte is er nog dit: Dreigt de eigen partij of favoriet te verliezen, dan verscherpt oogenblik het oordeel. Een futiliteit, mogelijk strikt genomen een overtreding, maar dikwijls niet eens, welke den arbiter ontgaat, en deze heer is gedoodverfd als partijdig, ondeskun dig enz. Eh niet zelden eischt de onbe kookte massa dan zelf de rechtspraak op, zij het door een aanval op den rechtspreker. Wat blijkt uit dit alles? Dat niet de regels van het spel, dat niet het spel zelf primair is, maar de inzet. Elk spsl gaat om een inzet; in het beste geval is deze inzet „de eer' Hoe belangrijker nu de inzet is, des te partijdiger wordt de massa. Wat men bij een wedstrijd om de derde of vierde plaats op een ranglijst laat passeeren, doet men niet bij een wedstrijd, waar het al of niet winnen den kampioens titel kan kosten. De inzet bepaalt aan den eenen kant de scherpte, waarmede men regels stelt en tracht te handhaven; de inzet be paalt anderszijds de heftigheid, waar mede eigen overtreding doodgezwegen, anderer fout wordt aangevallen. De in zet bepaalt een groot gedeelte van de bewustzijnsvernauwing, waarover de nieuwere groepspsychologie tot zulke treffende conclusies kwam. Over eenige maanden wordt in Neder land weer eens een spel gespeeld, dat aller aandacht vereischt: het verkie- zingsspel voor de Tweede Kamer. En de inzet is waarlijk niet gering, Het gaat om niets minder dan de vraag, welke in de komende legislatieve periode de richting onzer regeering zal zijn. Het gaat om de politieke macht. Inderdaad, op staatkundig gebied is het de hoogste inzet, bij het politieke spel mogelijk. Daar zijn wij bovendien allen één dag medespelers, om daarna vier jaar toeschouwer te zijn. Nu is één ding duidelijk. Ds inzet zal straks culmineeren in deze vraag: Wie is de beste hoeder der democratie? De oorlog ging om de vraag: dictatuur of democratie. En in elk land der over winnaars ging het daarna slechts over de qualitatieve vraag: Bij wie is de al dus bevochten democratische zege het veiligst? Zoo en zoo alleen interpreteer de men bijv. de Engelsche Lagerhuis verkiezingen. Zonder iets af te doen aan Churchills historische verdienste stuurde het Engelsche volk hem naar huis. Het gaat dus om deze inzet: Welke groepen van Nederlanders zullen straks de regeering vormen (op grond van den verkiezingsuitslag) en hoe zal de door werking der democratische beginselen dan zijn. Want het is onwaardig, om zonder meer een bepaalden groep net etiquet conservatief of reactionnair op te plakken, omdat de interpretatie en analyse van het begrip democratie niet strookt met de eigen opvatting. Wij be hoeven de Ant-Revolutionnairen niette verdedigen. Maar wie ook maar eenigs- zins in de verzetswereld thuis is, weet iets van de rol van vele A.R. partij ge- nooten in den strijd vóór de democratie. Niettemin zegt Je Maintiendrai kalm weg: Noem je toch „conservatieve par tij". Dat zou wellicht voor de N.V.B.- aanhang-srs gemakkelijker zijn, maar is dit niet in strijd met de regels van fair play? Alvorens den verkiezingsstrijd in te gaan is het dus goed, het begrip de mocratie grondig te ontleden en te toet sen aan de partij -programma's en wel speciaal aan de economische paragraaf daaruit. Dan laat ik Rousseau's opvat ting ter zijde: „Was er een volk van goden, het zou zichzelf democratisch regeeren. Maar een zoo volmaakte re- geeringsvorm past niet bij den mensch". Het kan ons hoeden voor te hoogge stemde lofzangen op de verwerkelijking der zuivere democratische ideeën. Maar wij nemen als uitgangspunt Garfields juiste opmerking: All free governments are party governments (alle democra tieën zijn partijregeeringen). Daarom mogen wij de partijbeginselen toetsen aan het begrip democratie. BINNENLAND. Onder de talrijke missie-orden die in onze overzeesche gebledsdeelen werk zaam zijn, is die van de paters Jezuïeten, tijdens den oorlog met Japan, wel het zwaarst getroffen. Niet minder dan 27 paters en broeders lieten toen het leven, van wie er acht voor het vuurpeloton stonden en de overigen grootendeels ten gevolge van mishandeling en ontbering in concentratiekampen of gevangenissen omkwamen. „The Sunday Cronlcle" bericht, dat reeds aan het èlnde van deze week ver- sche Hollandsche groenten, zooals sla, komkommers en tomaten, te Londen ln de etalages zullen liggen. Niet minder dan drie Indië-vliegtui gen kwamen gistermiddag korten tijd na elkaar op Schiphol binnen. De laatste, onder gezagvoerder Groeneveld, deed de reis wel vliegensvlug: deze sky master startte Vrijdag 1 Maart van Batavia. Qngeveer half April zullen ln Lon den de eerste opvoeringen gegeven wor den van het tooneelstuk van Defresne „De na-amloozen van 1942", In Rotterdam zijn eenige schepen met sinaasappelen aangekomen. De E.V.C. heeft verklaard de sinaasappelen te zul len lossen zoodra de regeering de betrek kingen met Franco-Spanje verbroken heeft. De bekende artlsten Corry Vonk en Wlm Kan. die 3 Dec. 1939 naar Indlë vertrokken, zijn in ons land teruggekeerd. Zil zijn 3 jaar en 8 maanden gescheiden geweest: Corry ln een vrouwenkamp bij Bandoeng, Wlm Kan ln een lnternee- ringskamp in Siam. ZIJ zijn goed gezond. Tot onderdirecteuren van het A.V.A (Aan- en Verkoopbureau van Akkerbouw producten) zijn benoemd de heeren J. C. Roes en H. v. Dommelen. Waarnemend Directeur: A. Poortman Hoofdred.: Mr M. B. van der Hoeven Het ministerie van onderwijs maakt bekend, dat ln evidente gevallen aan onderwijzers vrijstelling kan worden ver leend voor het opkomen onder de wape nen. In tegenstelling met geruchten, die voornamelijk ln het Zuiden des lands de ronde doen, vernemen wij van bevoegde zijde, dat het niet ln het voornemen ligt grutterswaren en de andere producten, die sedert 1 Januari J1. zonder bon ver krijgbaar zijn, binnenkort weer op bon te distribueer en. Het verduurzamen van akkerbouw producten ln blik ls aan vergunning ge bonden. Artikelen als soepen, soepblokjes, peulvrüchten enz. zullen voortaan op andere Wijze in den handel moeten wor den gebracht, zulks in verband met het tekort aan blik. Op den te Amsterdam door de ver eenig ing „De Hollandsche molen" gehou den „molendag" ls meegedeeld dat het oorlogsgeweld 200 van onze schoonste en meest modern ingerichte molens vernie tigde. Door de regeer ing ls toegezegd dat materiaal ter beschikking zal worden gesteld aan de molenaars om hun molens weer op te bouwen. Het ln Zweden aangekocht 15.000 ton groote schip ..Willem Barendsz" ls ln Amsterdam gearriveerd Op de helling van de Amst. Droogdokmaatschappij zal het worden verbouwd tot walvischvaar- der. In November zal het naar de Zuid poolgebieden vertrekken. Op het vliegveld Woensdrecht te Huybergen worden lederen dag tonnen los kruit in brand gestoken. ZIJ geven een vlam van 50 M hoogte zonder een ontploffing te veroorzaken Zaterdag volgde er echter een hevige ontploffing, waardoor een krater ln den grond werd geslagen, zoo groot dat er een flink hcerenhuls ln kon. In Huybergen en Woensdrecht werd veel schade aan glas en dakpannen veroorzaakt. Er zijn meer dere lichtgewonden. BUITENLAND. Aan boord van twee schepen, die ln Engeland arriveerden, zijn gevallen van pokken vastgesteld. In Essen ls een pok ken-epidemie uitgebroken, die vorige week twee dooden veroorzaakte. De be volking laat zich inenten, De Amerikaansche autoriteiten heb ben den ooTlog verklaard aan praktijken, die op de meest ingenieuze wijze misbruik maken van het ln de wereld heerschende voedseltekort. Naar schatting bestaan er niet minder dan 150 organisaties ln New York, die het verpakken en versturen van voedselpakketten naar Europa op zich nemen en dan tegen veel te hooge prijzen. Gedurende de laatste twee maan den zijn reeds tien van dergelijke geval len voor de rechtbank te New York ge weest en ls een totaal van 22.000 gulden aan boetes opgelegd. In een openbare vergadering van sociaaldemocratische leiders te Berlijn ls door degenen, die de fusie met de com munisten niet gewenscht hebben, de be schuldiging geuit, dat deze furie onder druk van de Sovjet-autoriteiten zou heb ben plaats gehad. De Japansche communisten hebben voor het eerst zich tegen den keizer ge keerd, dien zi) als „oorlogsmisdadiger" beschouwd willen zien. Naar uit Washington wordt verno men, zullen plannen voor het handhaven van een reserve van 1 mlllioen „burger matrozen" welke de vloten der V. St. in staat zou stellen binnen tien dagen voor den oorlog gereed te zijn. aan het congres worden voorgelegd. De Britsche nieuwsdienst in Duitsch land meldt, dat volgens een getuigenver klaring ln het proces tegen Bruno Tesch te Hamburg, de Dultschers 17 ton goud hebben verkregen uit tanden, die zij bij 4 mlllioen menschen, die ln het vernie tigingskamp van Auschwitz zijn vergast. Uittrokken. Thomas Mann, Bruno Walter en 200 professoren en lntellectueelen van Duit sche afkomst hebben een beroep gedaan op de Amerikaansche regeering, de Ame rikaansche politiek ln Duitschland te wijzigen. De Romelnsche bladen onthullen, dat kostbare voorwerpen, waaronder een borstkruis ter waarde van vijf mlllioen lires, aan kardinaal Spellman, aartsbis schop van New York tijdens zijn verblijf te Rome zijn ontstolen. De bewoners van het stadje Green wich hebben met groote meerderheid een motie aanvaard, waarin tegen de vesti ging van den zetel der Uno ln hun woon plaats die deel uitmaakt van het ge bied dat gekozen ls tot vestiging van den permanenten zetel der organisatie van de Vereenigde Volken wordt geprotesteerd De Roemeensche premier Groza heeft do nationale boerenpartij gewaarschuwd, dat hij stappen tegen haar zal onderne men indien zij voortgaat met haar aan vallen op leden van de Roemeensche re- geering. De internationale scheepvaartpool te New York ls gisteren officieel ontbonden. Bijna een half mlllioen Britsche boe renarbeiders dreigen ln staking te gaan, Indien hun elsch tot loonsverhooging niet wordt ingewilligd. Zy vragen 4 pd. st. 10 sh. minimum loon per week. De leider van de sociaal-democrati sche party in de Brltsch e zone ln Duistchland. dr. Schumacher, heeft, tij dens een te Iserlohn gehouden bijeen komst van 9.000 Dultschers verklaard, dat een fusie der sociaal-democratische party met die der communisten door de socia listen niet kan worden aangegaan. John T. Lewis heeft te kennen ge geven, dat een staking na dertig dagen door 400.000 Amerikaansche mijnwerkers ln, het vooruitzicht ligt. Hij liet den mijneigenaren tevens weten, dat hy be reid ls de besprekingen over de loonen te' heropenen. Tel. Directie en Administratie: 25041 Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055 De Brtlsche eerste-mlnlster, Attlee, heeft vla de radio een groote nieuwe ac tie ter verhooging van de Britsche na- oorlog-sche productie geopend en hierbij aangedrongen op het doen herleven van den „prachtlgen geest van samenwerking waarvan het Britsche volk tijdens den oorlog heeft getuigd. Met Ingang van 1 September as. wordt ln de geheele Sovjetzone in Duitschland en waarschijnlijk ook ln Ber lijn de eenheidsschool Ingevoerd, Voor de vijfde maal sinds eenige dagen ls te Liverpool brand aan boord van een schip uitgebroken. Men denkt aan brandstichting. De zoon van generalissimo Stalin, Walsly, is bevorderd tot generaal-majoor van de roode luchtmacht. Te Jerusalem ls de algemeene Ara bische staking uitgebroken: De Zwltsersche bondsraad heeft 34 mlllioen Zd. frs. voor den aanleg van een groot Internationaal vliegveld bij Zurich bestemd. In Engeland zijn ln 1945 59.000 kin deren minder geboren, dan ln 1944. Een der grootste Engelsche levens verzekeringsmaatschappijen riieeft mede gedeeld, dat geen ultkeerlnfen zullen ge schieden, Indien de dood der verzeker den door een atoombom wordt veroor zaakt. Ongeveer 40 a 50.000 arbeiders uit de vleeschbedrijven zijn ln Argentinië plotseling ln staking gegaan, waardoor alle vleeschexporten automatisch tot stil stand zijn gekomen. De staking werd uit geroepen door de door Peron gecontro leerde vakvereenlglng. De elschen der stakers betreffen de weder indienstneming van de op 1 Janua ri 1945 ontslagen arbeiders, de vervulling van Peron's wet tot verhooging der loo nen waartoe nog geen enkele fabriek was overgegaan en de verbetering der arbeidsvoorwaarden. (U.P.). De Bilt verwacht tot Dinsdag avond Matige, langs de Noordkust tijd#» lijk krachtige, Oostelijke wind, later ruimend naar Zuid-Oost en afne mend. Overwegend bewolkte lucht met hier en daar tijdelijk nog eenige sneeuw of regen. Overdag lichte dooi. Plaatselijk mist. SPAAK GEEFT OPDRACHT TERUG. Spaak heeeft den Belgischen prins regent zijn informatie-opdracht terug gegeven, daar de liberalen geweigerd hebben deel te nemen aan een zuiver linksche regeering om de volgende twee redenen: lo. de uitspraak van het kiezerscorps moet worden geëerbiedigd; 2o. er zou geen voldoende meerderheid aanwezig zijn. Daarmee is beslist, dat een linksche regeering onmogelijk is geworden! Er zal dus nu aan een combinatie van rechts en links moeten worden gedacht! Spaak zelve zeide o.m.: *De prins regent zal den noodigen tijd nemen om den toestand onder oogen te nemen. Nu de eenvoudige formules ondoelmatig zijn gebleken, zullen meer ingewikkelde formules op den voorgrond moeten ko men. Wat de koningskwestie betreft zeide Spaak: De katholieken zeggen: wij wil len een volksraadpleging, terwijl de an deren er zich tegen verzetten. Als ver gelijk voorstellen er een te houden is geen vergelijk. Trouwens noch de socia listen noch de communisten noch de liberalen zouden hiervoor te vinden zijn. Het land heeft reeds geantwoord, aangezien het parlement zich dienaan gaande heeft uitgesproken. Op een vrahg van een Journalist, In verband met een eventueel samengaan met de C.V.P., antwoordde Spaak: „In principe heb ik niets tegen de C.V.P. In de C.VP. zijn er menschen, die ik best mag, maar er zijn er ook andere waar ik, politiek gesproken, niet veel voor voel. Ik wil wel samenwerken met hen, die mij genegen zijn, maar niet met de anderen." Ten slotte voegde Spaak er nog aan toe: „Een oplossing is nog niet in het verschiet." GEEN STUDENTENSTAKING TE AMSTERDAM. De groote meerderheid der professoren aan de Amsterdamsche gemeentelijke universiteit heeft zich in een vergade ring van den senaat voor een motie uitgesproken, die het college van rector en assessoren machtigt stappen te on dernemen, die zullen leiden tot de aan stelling van een docent in de chemie naast prof. Wibaut. Iedere student(e), die er dus bezwaar tegen heeft het on derwijs van prof, Wibaut te volgen, zal in de naaste toekomst de colleges van dezen nieuwen docent kunnen loopen en by hem ook tentamina en examina kunnen afleggen. In verband hiermede hebben de stu denten de voorgenomen staking afge last. EENHEIDS VAKBEWEGING VOOR KATHOLIEKEN VERBODEN. Afwachting ten aanzien van het N.V.V. In alle katholieke kei-ken is gister morgen vanaf den kansel een brief voor gelezen van den aartsbisschop en de bisschoppen van Nederland, waarin o.a. werd verklaard, dat het verboden is voor de katholieken om aangesloten te zijn bij de Eenheidsvakcentrale en dat aan de katholieken, die daarvan lid zijn, de sacramenten zullen moeten worden ge weigerd, op grond van het feit, dat de E.V.C. meer en meer blijkt gevestigd te zijn op de communistische grondslagen. In socialistische vereeniglngen, zooals het N.V.V., openbaart zich een streven om deze vereenigingen los te maken van de door de kerk steeds veroordeelde Marxistische grondslagen en louter ma terialistische doelstellingen. On grond hiervan meenen de leiders, dat deze organisaties niet langer voor katholieken verboden moeten zijn. Hoewel zU geens zins de oogen sluiten voor de ontwik keling, die zich thans in socialistische vereenigingen afteekent, meenen zij toch, dat de deugd van voorzichtigheid eischt, dat zij de vroegere bepalingen omtrent het lidmaatschap van socialis tische vereenigingen handhaven, totdat uit de feiten blijkt, dat haar streven niet meer in strijd is met de christelijke beginselen of den christelijken geest. Te zijner tijd zullen zij daaromtrent een nadere verklaring geven. Tevens openbaart zich thans, zoowel op cultureel als op sociaal terrein, een streven naar neutrale vereenigingen, of althans naar vereenigingen, die niet op christelijke beginselen gebaseerd zijn, maar op een meer algemeenen, vaak als humanistisch aangeduiden grond slag berusten. In het huidig tijdsge wricht, moeten echter neutrale en zui- ver-humanistische vereenigingen worden afgewezen. AUTEUR VAN PROPAGANDA- HOORSPELEN STAAT TERECHT. Mr. G. J. P. M Bosman, eens adjunct secretaris van het centraal bureau voor den omroep, stond voor het bijzonder gerechtshof te Amsterdam terecht. Een reeks van bezwarende feiten was hem ten laste gelegcl, waarvan de voornaamste wel was het schrijven van landsverradelljke hoorspelen, die geheel ln de lijn van de Duitsche propaganda lagen. „Europa marcheert", .„Strijdt met Duitschland voor een nieuw Europa" en „Front en vader land" waren er voorbeelden van. Voorts heeft Bosman een aandeel gehad ln de organisatie van het cabaret, waaraan dui zenden Nederlanders zich hebben ge- ergerd: het politieke cabaret van Paulus de Ruiter met Keuvel en Klessebes. Verdachte poogde aan te toonen dat hij alleen lid van de N.S.B. was geworden omdat hij zoo de Duitsche Hquldeerings- plannen voor de vier omroepvereenlgln- gen (die t08n nog bestonden) kon dwars- boomen. Na het hooren van tal van ge tuigen werd de zaak verdaagd tot 30 Maart. HAAGSCHE RECHTBANK, Distributieambtenaar veroordeeld De distributieambtenaar G. v. d. T, te Lelden was ln bezettingstijd te Oegst- geest belast met het ln ontvangst nemen van opplakvellen met bonnen die ver nietigd moesten worden. H. had ten eigen bate hiervan voor f. 10.000 aan bonnen verkocht. Een Jaar en zes maanden ge vangenisstraf luidde de elsch; de recht bank heeft v. d. T. veroordeeld tot* een Jaar en drie maanden gevangenisstraf met aftrek van preventief. Volgens mededeellng van de Oosten- rljksche regeering zijn sinds April 1945 in totaal 30.949 Oostenryksche nazi's ge arresteerd. In Amerika ls een „eet-mlnder" cam pagne Ingezet teneinde er bij de Ameri kanen op aan te dringen voedsel uit te sparen voor do hongerende volken. O.m. wordt gevraagd 25 procent op het ver bruik van meel en mcelproductcn te be zuinigen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1