LEIDSCH mDAGBLAD
Sjahrir vormt kabinet op breedere basis
De democratische
staat
Met een enkel woord
Weerbericht
RECHTZAKEN
Zaterdag werd door A.N.P./Aneta gemeld dat Sjahrir was afgetreden. Nader
werd echter bericht dat h\j opnieuw opdraeht heeft gekregen tot kabinetsformatie
en thans bezig is een ministerie „op breedere basis" te vormen.
Volgens een republikeinschen woord
voerder zou Sjahrir de volgende voor
waarden hebben gesteld:
a. De vorming van een politiek kabi
net waarvoor de verschillende Indische
politieke partijen of politieke combina
ties candidaten naar voren kunnen
brengen;
b. Volledig de vrije hand om zulk een
kabinet samen te stellen;
c. Volledige verantwoordelijkheid tot
het door hemzelf kiezen van afgevaar
digden tot het voeren van de onder
handelingen met de Nederlanders, zon
der dat zij telkens ruggespraak behoeven
te houden met Djogjakarta.
De achtergrond van deze onver
wachte ontwikkeling is de toene
mende wrijving tusschen Sjahrir en
Soekamo.
De laatste heeft reeds drie malen ge
weigerd Sjahrirs voorstellen, om zijn
kabinet een breedere basis te geven, in
overweging te nemen, terwijl de ln het
oog vallende afwezigheid van Soekamo
te Djogjakarta, boen Sjahrir en zijn ge
zelschap daar aankwamen, zelfs door de
republikeinsche „autoriteiten" niet als
een teeken van harmonie beschouwd
wordt. Hoewel Sjahrir heeft beseft, dat
het niet als een motie van wantrouwen
jagens hem bedoeld was, toen in 't Cen
traal Nationaal Comité de meerderheid
zich uitsprak voor een kabinet op bree-
deren grondslag, heeft hij niettemin ge
handeld, alsof er van zulk een motie
van wantrouwen sprake was. In ieder
geval zal zijn positie in ieder opzicht
aanzienlijk versterkt worden.
Men verwacht, dat Sjahrir uiterlijk
morgen, wanneer het nieuwe kabinet
naar alle waarschijnlijkheid gevormd
zal zijn, in Batavia zal terugkeeren.
Over deze kabinetsvorming zijn bespre
kingen gehouden te Soerakarta, waar
Sjahrir met ongeveer 10 vertegenwoor
digers van Indische politieke partijen
was gebleven.
In Indonesische kringen verwacht
men stellig dat een aantal leden van
het tegenwoordige kabinet gehandhaafd
zal blijven.
Volgens een republikeinsch woord
voerder „kunnen verscheidene van de
tegenwoordige ministers slecht gemist
worden". Waarschijnlijk zal vcor de por
tefeuille van binnenlandsche zaken,
welke portefeuille Sjahrir tot nu toe ad
Interim heeft gehad, mr. Sartono wor-
VLIEGRAMP IN AMERIKA.
Het vlaggeschip van de American Air
lines is op een berghelling bij San Diego
(Californië) naar beneden gestort en
volkomen vernield. Alle inzittenden - 27
personen - kwamen om het leven. Het
is de ernstigste ramp die tot dusver in
de Amerikaansche civiele luchtvaart
heeft plaatsgevonden.
PERON LEIDT.
Volgens de gedeeltelijke uitslagen van
acht provincies en van de stad Buenos
Aires is de stemverhouding bij de ver
kiezingen voor het presidentschap van
Argentinië als volgt, kolonel Peron, de
candidaat van de nationalistische ar-
beidsbeweging. behaalde 146.021 en zijn
rivaal dr. Tamborini, de candidaat van
de democratische unie 113.475 stemmen.
DE SOVJETS EN PERZIË.
Ghavam Sultaneh, de Perzische pre
mier, zal morgen uit Moskou te Teheran
terugkeeren. Het sovjetbesluit troepen
in Perzië te houden heeft te Teheran
geen gunstige ontvangst gehad. Men
vermoedt, dat Sultaneh's reis naar
Moskou mislukt is en dat de Perzische
kwestie opnieuw vobi de Uno gebracht
zal worden. De Perzische chef van de
propaganda spreekt echter over „een
vriendelijke Russische geste tegenover
Perzië" en laat zich optimistisch uit.
Het parlement heeft met instemming
de verklaring begroet, dat de aanwe
zigheid van sovjet-troepen op Iraansch
gebied een verdragsschennis is.
In diplomatieke kringen in Londen,
aldus de conservatieve „Sunday Times",
beschouwt men het besluit der sovjet-
regeering om in eenige deelen van Per
zië troepen gestationneerd te houden,
als de aanleiding tot de hevigste crisis
sinds den oorlog „De houding van de
sovjet-unie wordt beschouwd als den
eersten inbreuk op een internationaal
verdrag sedert den oorlog", zegt de cor
respondent.
De „Observer" meent intusschen, dat
„crisis" hier niet wil zeggen, dat er
spoedmaatregelen getroffen dienen te
worden.
den gekozen, die reeds voor den oorlog
als vurig nationalist bekend was. Hij is
eenige dagen geleden door Sjahrir, toen
deze blijkbaar voelde, hoe de zaken zich
gingen ontwikkelen, van' Batavia naar
Soerakarta geroepen.
Wat betreft de gesloten zitting van
het Nationale Comité kan nog gemeld
worden, dat Sjahrir als minister-presi
dent de vergadering heeft toegesproken.
Hij gaf een beschouwing over de door
hem tot nu toe gevoerde politiek en wees
op de noodzakelijkheid om met de Ne
derlanders besprekingen te voeren.
Volgens berichten is zijn rede met veel
enthousiasme ontvangen en onmiddel
lijk daarna is een motie van vertrou
wen in Sjahrir met groote meerderheid
aangenomen. De juiste cijfers van de
stemming zijn nog niet bekend.
In Batavia meent men, dat de
eerste formeele besprekingen op
basis van de Nederlandsche voor
stellen mogelijk tegen de tweede
helft van deze week zullen aan
vangen.
BEGINSELEN VAN HET VREDES
VERDRAG MET ITALIË.
De correspondent van de „Observer"
verneemt, dat de conferentie van afge
vaardigden der ministers van buiten-
landsche zaken der vier mogendheden
Frankrijk, Engeland, ,de sovjets en de
V, St. een inleidend overzicht gereed
heeft van de beginselen van het vredes
verdrag met Italië. Zij zijn het er over
eens geworden, dat zij Italië's verzoek
om toegelaten te worden tot de organi
satie der vereenigde volkeren zullen
steunen.
Abessynië en Albanië zullen als onaf
hankelijke staten erkend worden.
Volgens het ontwerp-verdrag zullen
de Dalmatische eilanden aan Joego
slavië komen, terwijl de Dodekanesos
aan Griekenland wordt toegewezen.. Na
een jaar zullen er volksstemmingen
worden gehouden om vast te stellen, of
deze gebieden al dan niet naar Italië
teruggaan.
Uit de discussies, die aangaande
Triest tusschen de deskundigen hebben
plaats gehad, valt op te maken, dat de
stad zelf wei niet geïnternationaliseerd
zal worden. Misschien wordt een ge
deelte autonoom gebied binnen den Joe-
goslavischen staat, een ander gedeelte
autonoom binnen den staat Italië.
De commissie zal de mogelijkheid van
internationalisatie van het havenkwar
tier nader bezien.
Voorts zal Italië eenige strooken land
aan Frankrijk en aan de Joegoslavische
republiek hebben af te. staan.
Van de voormalige Italia-ansche kolo
niën zal Tripolitanië misschien aan
Italië worden teruggegeven, terwijl Cy-
renaica volgens de belofte van de
Britsche regeering aan den Sjeikh van
Senoessi niet meer onder Italiaansch
bewind kan komen. De sovjet-unie zou
het beheer (trusteeship) over Benghazi
verlangd hebben.
DE SPAANSCHE KWESTIE.
De Spaansche regeering heeft via den
normalen diplomatieken weg de ont
vangst bevestigd van de Fransche nota
tot sluiting van de grens. Zij protesteert
er tegen en verklaart de gevolgen van
die breuk en haar terugslag op het
Fransch-Spaansche handelsverdrag te
zullen onderzoeken.
Verder wordt in een regeeringsverkla-
ring nog gezegd: „Spanje weet. hoe de
vreedzame politieke oplossingen, die van
buiten af worden aanbevolen, wankele
bruggen zijn tot een communistischen
chaos. Aangezien wij dien eens hebben'
meegemaakt, wenscht Spanje zekerlijk
niet in het anarchisme terug te vallen
en het zal zijn binnenlandschen vrede tot
eiken prijs verdedigen.
Officieel wordt medegedeeld, dat de
nota der drie mogendheden inzake
Spanje niet voor Woensdag zal worden
gepubliceerd, daar de Britsche regee
ring haar verlangen te kennen heeft ger
geven elk punt, dat door de nota naar
voren wordt gebracht, aan een nauw
gezet onderzoek te onderwerpen. Een
woordvoerder van het Amerik. ministe
rie van buitenl. zaken verklaarde, dat
zich geen enkele ernstige moeilijkheid
heeft voorgedaan en dat de uitwisse
ling van meeningen met Londen en Pa
rijs wordt voortgezet.
Volgens den Spaanschen republikein
schen oud-minister Prleto, zou Franco
na zijn val een toevlucht willen zoeken
in Ierland.
Het zou Prieto niet verbazen indien
Franco de teugels van het bewind in
De bezetting van Bali.
BEVOLKING NEEMT EEN VRIEND
SCHAPPELIJKE HOUDING AAN.
Na vier jaar van Japansche bezet
ting wappert de Nederlandsche vlag
weer beven Den Pasar, de belang
rijkste plaats van Zuicl-Bali en de
op een na grootste stad van het ge-
heele eiland. Zaterdagmiddag te
14.30 uur plaatselijken tjjd zjjn de
driekleur en de „Union Jack" ge-
heschen.
Luit.-Kol. Termeulen heeft zijn hoofd
kwartier in het Ball-hotel gevestigd,
dat volkomen onbeschadigd door den
oorlog gekomen is. De speciale corres
pondent van A.N.P./Aneta seint, dat hij
verscheidene rood-witte vlaggen en
republikeinsche aanplakbiljetten heeft
gezien, maar dat de bevolking ondanks
deze en andere propaganda een zeer
vriendschappelijke houding aanneemt.
Zes van de acht prinsen op Ball heb
ben tijdens een conferentie met Luit.-
kolonel Termeulen zich bereid verklaard
om met de Nederlanders samen te
werken.
„Ik ben 50 km. landinwaarts gegaan
zonder een militair gelelde", aldus de
correspondent van het A.N,P. Ik heb
door de kampongs gewandeld en met
vele menschen gesproken. Velen van
hen riepen, toen ze mij zagen: „bagoes"
goed Te Batavia zou zulk een
tocht zelfmoord hebben beteekend.
DE POSITIE VAN SCHOOL- EN
LEERBOEKEN.
Hoewel de papiervoorziening voor
school-, leer- en studieboeken nog groote
zorgen baart, wordt aangenomen, dat
hierin binnen niet al te langen tijd
eenige verbetering zal komen, en wel
gedurende den cursus '46-'47.
De productie van woordenboeken en
atlassen zal nog meer tijd noodig heb
ben om op gang te komen.
Met betrekking tot het gebruik bij het
onderwijs van boeken van nationaal-
socialistische of nationaal-socialistisch
gezinde schrijvers of bewerkers, heeft
de minister geschreven
Uitgaven van deze schrijvers, waarvan-
de eerste druk is verschenen
voor Mei 1940 en die geenszins een po
litiek karakter dragen, mogen bij het
onderwijs gebruikt worden, mits van de
omslag- en de titelbladen de namen
van de bovenbedoelde schrijvers worden
verwijderd.
Uitgaven van bovenbedoelde schrijvers
of bewerkers, waarvan de eerste druk
is verschenen na Mei 1940 en alle uit
gaven van deze schrijvers, die een po
litiek karakter dragen, ongeacht het
-jaar van verschijnen, mogen onder geen
enkele voorwaarde bij het onderwijs ge
bruikt worden.
Ten slotte heeft de minister verzocht,
bij voorkeur geen boeken van Duitsche
uitgevers te gebruiken en de tot dusver
gebruikte Duitsche studieboeken gelei
delijk door Nederlandsche of andere dan
Duitsche uitgaven te vervangen.
Veldmaarschalk Viscount Montgomery tijdens een bespreking met Mr, Hynd,
minister, belast met Duitsche aangelegenheden, in Nordfolk House, te Londen,
het hoofdkwartier van de Controle-commissie voor Duitschland, in verband
met de voedselpositie in Duitschland. (AP. - P.)
DE BEGROOTING 1946.
Naar wij vernemen is minister Lief-
tinck Zaterdag naar Engeland vertrok
ken om vandaar door te reizen naar
Amerika, Dit feit brengt geen vertraging
mede t.a.v. de begrooting van 1946, aan
gezien de minister de noodzakelijke
voorbereidende werkzaamheden nog voor
zijn vertrek heeft voltooid. De begroo
ting zal dan ook deze week het ministe
rie verlaten, zoodat zij, na het volgen
van den gebruikelijken weg, in de aller
naaste toekomst de Staten-Generaal zal
kunnen bereiken.
NATIONAAL JONGEREN VERBOND.
De algemeene voorzitter van het
hoofdbestuur van het Nationaal Jonge
ren Verbond, de heer K. Rijsdorp, heeft
zich genoopt gezien wegens drukke
werkzaamheden als zoodanig af te
treden. Het hoofdbestuur vond den al
gemeen penningmeester, den heer A.
Th. C. Schiebergen bereid tot de ko
mende jaarvergadering de leiding van
het verbond op zich te nemen. De al
gemeen voorzitter blijft vooralsnog deel
uitmaken, van het hoofdbestuur.
DE VRIJLATING
VAN MUSSERTS ECHTGENOOTE.
De officier-fiscaal te Utrecht deelt
mede, dat de vrijlating van Musserts
echtgenoote is geschied op gronden,
welke zijn ontleend aan de overweging,
dat de gedetineerde reeds 69 jaren oud
en ernstig ziek is en haar eigen nat.-
socialistische activiteit niet van dien
aard is geweest, dat een voorrecht, het
welk aan andere gedetineerden in soort
gelijke omstandigheden pleegt te worden
verleend, haar zou moeten worden ont
houden.
handen ging leggen van een militaire
junta, want van een zodanige junta
heeft hij de macht indertijd ook ge
kregen. Het volk. zoo zeide hü, moet
echter het Spaansche probleem oplos
sen en niet het leger.
HERDENKING
RAMP BEZUIDENHOUT.
Aan Voorburg zal een huldeblijk
worden aangeboden.
Op de gistermorgen te Den Haag ge
houden bijeenkomst ter herdenking van
het bombardement van het Bezuiden-
houtkwartier, precies een jaar geleden,
zei burgemeester De Monchy, dat 3
Maart 1945 wel de zwarste bladzijde van
de Haagsche historie besloeg. Ontroerd
vertelde de burgemeester verschillende
persoonlijke herinneringen aan den dag.
waarop Den Haag 511 inwoners en 3200
huizen verloor, terwijl 300 hulzen zwaar
werden beschadigd.
„Deze ramp was des te tragischer",
aldus de burgemeester, doordat zij het
gevolg was van een bijna onbegrijpelijke
vergissing van onze bondgenooten."
Minister Drees zei o.m.: „Ofschoon
Den Haag na Rotterdam de zwaarstge-
troffen Nederlandsche stad is, is zij ge
lukkig nog geen noodgebied, daar in de
omgeving ruimte tot inkwartiering
bleef. Dit is ook de reden, waarom men
nog niet begonnen is met den wederop
bouw van Den Haag, maar voorrang
heeft gelaten aan de geheel verwoeste
kleinere plaatsen".
Fel hekelde de minister de enkele
aannemers, die den bouw van noodwo
ningen zooveel mogelijk traineer en om
er groote winsten op te maken.
De herdenking des middags stond nog
meer in het teeken van den rampdag.
Van alle kanten van het Bezuidenhout-
kwartier spoedden zich groepen men
schen door de besneeuwde puinhoopen
naar het Juliana van Stolbergplein.
Ook hier werden tal van toespraken
gehouden. y
De gemeente Voorburg werd speciaal
genoemd als de gemeente, die de vluch
telingen van het Bezuidenhoutkwartier
de meeste hulp had verleend en de voor
zitter kon dan ook meedeelen. dat aan
Voorburg te zijner tijd nog een heel bij
zonder huldeblijk zou worden gebracht.
85ste Jaargang MAANDAG 4 MAART 1946 No. 25718
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De inzet.
Elk spel heeft zijn eigen regels
I en moet naar die regels gespeeiü
worden. De waarde en de
vreugde van het spel hangen al
van de naleving der regels. Wie zich
daar niet aan houdt, er eigenmachtig
van afwijkt, verbeurt de rechten van
den speler. Hij plaatst zich buiten de
orde, buiten „de wet".
De arbiter roept hem in zoo'n geval
tot de orde. De normale gang wordt
verbroken en er wordt „recht" gedaan
in den vorm meestal van strafoplegging.
Ongestraft mag men in het algemeen
geen regel breken.
Wie wel eens wedstrijden heeft bij
gewoond, waar een groote massa men
schen als toeschouwers aanwezig wa
ren, weet hoe die massa op het overtre
den van de regels reageert. Vaak nog
voor de arbiter zijn signaal kan laten
liooren, klinkt het geloei en gefluit. Een
elementair rechtsgevoel uit zich op die
wijze in spontane reactie.
Maar de aandachtige beschouwer
merkt nog iets op: Het elementaire
rechtsgevoel blijkt gekoppèld te zijn aan
een bepaalde voorliefde. Het breekt zien
allsen baan, als de „eigen" partij dreigt
benadeeld te worden. Indien het wer
kelijk een zuiver rechtsgevoel was, zou
eenzelfde geloei uit die massa moeten
opstijgen, indien een der eigen spelers
de regels overtrad. Dit nu gebeurt niet
of hoogst zelden.
Tenslotte is er nog dit: Dreigt de
eigen partij of favoriet te verliezen, dan
verscherpt oogenblik het oordeel. Een
futiliteit, mogelijk strikt genomen een
overtreding, maar dikwijls niet eens,
welke den arbiter ontgaat, en deze heer
is gedoodverfd als partijdig, ondeskun
dig enz. Eh niet zelden eischt de onbe
kookte massa dan zelf de rechtspraak
op, zij het door een aanval op den
rechtspreker.
Wat blijkt uit dit alles?
Dat niet de regels van het spel, dat
niet het spel zelf primair is, maar de
inzet. Elk spsl gaat om een inzet; in
het beste geval is deze inzet „de eer'
Hoe belangrijker nu de inzet is, des te
partijdiger wordt de massa. Wat men
bij een wedstrijd om de derde of vierde
plaats op een ranglijst laat passeeren,
doet men niet bij een wedstrijd, waar
het al of niet winnen den kampioens
titel kan kosten.
De inzet bepaalt aan den eenen kant
de scherpte, waarmede men regels stelt
en tracht te handhaven; de inzet be
paalt anderszijds de heftigheid, waar
mede eigen overtreding doodgezwegen,
anderer fout wordt aangevallen. De in
zet bepaalt een groot gedeelte van de
bewustzijnsvernauwing, waarover de
nieuwere groepspsychologie tot zulke
treffende conclusies kwam.
Over eenige maanden wordt in Neder
land weer eens een spel gespeeld, dat
aller aandacht vereischt: het verkie-
zingsspel voor de Tweede Kamer. En de
inzet is waarlijk niet gering, Het gaat
om niets minder dan de vraag, welke
in de komende legislatieve periode de
richting onzer regeering zal zijn. Het
gaat om de politieke macht.
Inderdaad, op staatkundig gebied is
het de hoogste inzet, bij het politieke
spel mogelijk. Daar zijn wij bovendien
allen één dag medespelers, om daarna
vier jaar toeschouwer te zijn.
Nu is één ding duidelijk. Ds inzet zal
straks culmineeren in deze vraag: Wie
is de beste hoeder der democratie? De
oorlog ging om de vraag: dictatuur of
democratie. En in elk land der over
winnaars ging het daarna slechts over
de qualitatieve vraag: Bij wie is de al
dus bevochten democratische zege het
veiligst? Zoo en zoo alleen interpreteer
de men bijv. de Engelsche Lagerhuis
verkiezingen. Zonder iets af te doen
aan Churchills historische verdienste
stuurde het Engelsche volk hem naar
huis.
Het gaat dus om deze inzet: Welke
groepen van Nederlanders zullen straks
de regeering vormen (op grond van den
verkiezingsuitslag) en hoe zal de door
werking der democratische beginselen
dan zijn. Want het is onwaardig, om
zonder meer een bepaalden groep net
etiquet conservatief of reactionnair op
te plakken, omdat de interpretatie en
analyse van het begrip democratie niet
strookt met de eigen opvatting. Wij be
hoeven de Ant-Revolutionnairen niette
verdedigen. Maar wie ook maar eenigs-
zins in de verzetswereld thuis is, weet
iets van de rol van vele A.R. partij ge-
nooten in den strijd vóór de democratie.
Niettemin zegt Je Maintiendrai kalm
weg: Noem je toch „conservatieve par
tij". Dat zou wellicht voor de N.V.B.-
aanhang-srs gemakkelijker zijn, maar is
dit niet in strijd met de regels van
fair play?
Alvorens den verkiezingsstrijd in te
gaan is het dus goed, het begrip de
mocratie grondig te ontleden en te toet
sen aan de partij -programma's en wel
speciaal aan de economische paragraaf
daaruit. Dan laat ik Rousseau's opvat
ting ter zijde: „Was er een volk van
goden, het zou zichzelf democratisch
regeeren. Maar een zoo volmaakte re-
geeringsvorm past niet bij den mensch".
Het kan ons hoeden voor te hoogge
stemde lofzangen op de verwerkelijking
der zuivere democratische ideeën. Maar
wij nemen als uitgangspunt Garfields
juiste opmerking: All free governments
are party governments (alle democra
tieën zijn partijregeeringen). Daarom
mogen wij de partijbeginselen toetsen
aan het begrip democratie.
BINNENLAND.
Onder de talrijke missie-orden die
in onze overzeesche gebledsdeelen werk
zaam zijn, is die van de paters Jezuïeten,
tijdens den oorlog met Japan, wel het
zwaarst getroffen. Niet minder dan 27
paters en broeders lieten toen het leven,
van wie er acht voor het vuurpeloton
stonden en de overigen grootendeels ten
gevolge van mishandeling en ontbering
in concentratiekampen of gevangenissen
omkwamen.
„The Sunday Cronlcle" bericht, dat
reeds aan het èlnde van deze week ver-
sche Hollandsche groenten, zooals sla,
komkommers en tomaten, te Londen ln
de etalages zullen liggen.
Niet minder dan drie Indië-vliegtui
gen kwamen gistermiddag korten tijd na
elkaar op Schiphol binnen. De laatste,
onder gezagvoerder Groeneveld, deed de
reis wel vliegensvlug: deze sky master
startte Vrijdag 1 Maart van Batavia.
Qngeveer half April zullen ln Lon
den de eerste opvoeringen gegeven wor
den van het tooneelstuk van Defresne
„De na-amloozen van 1942",
In Rotterdam zijn eenige schepen
met sinaasappelen aangekomen. De E.V.C.
heeft verklaard de sinaasappelen te zul
len lossen zoodra de regeering de betrek
kingen met Franco-Spanje verbroken
heeft.
De bekende artlsten Corry Vonk en
Wlm Kan. die 3 Dec. 1939 naar Indlë
vertrokken, zijn in ons land teruggekeerd.
Zil zijn 3 jaar en 8 maanden gescheiden
geweest: Corry ln een vrouwenkamp bij
Bandoeng, Wlm Kan ln een lnternee-
ringskamp in Siam. ZIJ zijn goed gezond.
Tot onderdirecteuren van het A.V.A
(Aan- en Verkoopbureau van Akkerbouw
producten) zijn benoemd de heeren J. C.
Roes en H. v. Dommelen.
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr M. B. van der Hoeven
Het ministerie van onderwijs maakt
bekend, dat ln evidente gevallen aan
onderwijzers vrijstelling kan worden ver
leend voor het opkomen onder de wape
nen.
In tegenstelling met geruchten, die
voornamelijk ln het Zuiden des lands de
ronde doen, vernemen wij van bevoegde
zijde, dat het niet ln het voornemen ligt
grutterswaren en de andere producten,
die sedert 1 Januari J1. zonder bon ver
krijgbaar zijn, binnenkort weer op bon
te distribueer en.
Het verduurzamen van akkerbouw
producten ln blik ls aan vergunning ge
bonden. Artikelen als soepen, soepblokjes,
peulvrüchten enz. zullen voortaan op
andere Wijze in den handel moeten wor
den gebracht, zulks in verband met het
tekort aan blik.
Op den te Amsterdam door de ver
eenig ing „De Hollandsche molen" gehou
den „molendag" ls meegedeeld dat het
oorlogsgeweld 200 van onze schoonste en
meest modern ingerichte molens vernie
tigde. Door de regeer ing ls toegezegd dat
materiaal ter beschikking zal worden
gesteld aan de molenaars om hun molens
weer op te bouwen.
Het ln Zweden aangekocht 15.000
ton groote schip ..Willem Barendsz" ls
ln Amsterdam gearriveerd Op de helling
van de Amst. Droogdokmaatschappij zal
het worden verbouwd tot walvischvaar-
der. In November zal het naar de Zuid
poolgebieden vertrekken.
Op het vliegveld Woensdrecht te
Huybergen worden lederen dag tonnen
los kruit in brand gestoken. ZIJ geven
een vlam van 50 M hoogte zonder een
ontploffing te veroorzaken Zaterdag
volgde er echter een hevige ontploffing,
waardoor een krater ln den grond werd
geslagen, zoo groot dat er een flink
hcerenhuls ln kon. In Huybergen en
Woensdrecht werd veel schade aan glas
en dakpannen veroorzaakt. Er zijn meer
dere lichtgewonden.
BUITENLAND.
Aan boord van twee schepen, die ln
Engeland arriveerden, zijn gevallen van
pokken vastgesteld. In Essen ls een pok
ken-epidemie uitgebroken, die vorige
week twee dooden veroorzaakte. De be
volking laat zich inenten,
De Amerikaansche autoriteiten heb
ben den ooTlog verklaard aan praktijken,
die op de meest ingenieuze wijze misbruik
maken van het ln de wereld heerschende
voedseltekort. Naar schatting bestaan er
niet minder dan 150 organisaties ln New
York, die het verpakken en versturen
van voedselpakketten naar Europa op
zich nemen en dan tegen veel te hooge
prijzen. Gedurende de laatste twee maan
den zijn reeds tien van dergelijke geval
len voor de rechtbank te New York ge
weest en ls een totaal van 22.000 gulden
aan boetes opgelegd.
In een openbare vergadering van
sociaaldemocratische leiders te Berlijn ls
door degenen, die de fusie met de com
munisten niet gewenscht hebben, de be
schuldiging geuit, dat deze furie onder
druk van de Sovjet-autoriteiten zou heb
ben plaats gehad.
De Japansche communisten hebben
voor het eerst zich tegen den keizer ge
keerd, dien zi) als „oorlogsmisdadiger"
beschouwd willen zien.
Naar uit Washington wordt verno
men, zullen plannen voor het handhaven
van een reserve van 1 mlllioen „burger
matrozen" welke de vloten der V. St.
in staat zou stellen binnen tien dagen
voor den oorlog gereed te zijn. aan het
congres worden voorgelegd.
De Britsche nieuwsdienst in Duitsch
land meldt, dat volgens een getuigenver
klaring ln het proces tegen Bruno Tesch
te Hamburg, de Dultschers 17 ton goud
hebben verkregen uit tanden, die zij bij
4 mlllioen menschen, die ln het vernie
tigingskamp van Auschwitz zijn vergast.
Uittrokken.
Thomas Mann, Bruno Walter en 200
professoren en lntellectueelen van Duit
sche afkomst hebben een beroep gedaan
op de Amerikaansche regeering, de Ame
rikaansche politiek ln Duitschland te
wijzigen.
De Romelnsche bladen onthullen,
dat kostbare voorwerpen, waaronder een
borstkruis ter waarde van vijf mlllioen
lires, aan kardinaal Spellman, aartsbis
schop van New York tijdens zijn verblijf
te Rome zijn ontstolen.
De bewoners van het stadje Green
wich hebben met groote meerderheid een
motie aanvaard, waarin tegen de vesti
ging van den zetel der Uno ln hun woon
plaats die deel uitmaakt van het ge
bied dat gekozen ls tot vestiging van den
permanenten zetel der organisatie van de
Vereenigde Volken wordt geprotesteerd
De Roemeensche premier Groza heeft
do nationale boerenpartij gewaarschuwd,
dat hij stappen tegen haar zal onderne
men indien zij voortgaat met haar aan
vallen op leden van de Roemeensche re-
geering.
De internationale scheepvaartpool te
New York ls gisteren officieel ontbonden.
Bijna een half mlllioen Britsche boe
renarbeiders dreigen ln staking te gaan,
Indien hun elsch tot loonsverhooging
niet wordt ingewilligd. Zy vragen 4 pd. st.
10 sh. minimum loon per week.
De leider van de sociaal-democrati
sche party in de Brltsch e zone ln
Duistchland. dr. Schumacher, heeft, tij
dens een te Iserlohn gehouden bijeen
komst van 9.000 Dultschers verklaard, dat
een fusie der sociaal-democratische party
met die der communisten door de socia
listen niet kan worden aangegaan.
John T. Lewis heeft te kennen ge
geven, dat een staking na dertig dagen
door 400.000 Amerikaansche mijnwerkers
ln, het vooruitzicht ligt. Hij liet den
mijneigenaren tevens weten, dat hy be
reid ls de besprekingen over de loonen te'
heropenen.
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
De Brtlsche eerste-mlnlster, Attlee,
heeft vla de radio een groote nieuwe ac
tie ter verhooging van de Britsche na-
oorlog-sche productie geopend en hierbij
aangedrongen op het doen herleven van
den „prachtlgen geest van samenwerking
waarvan het Britsche volk tijdens den
oorlog heeft getuigd.
Met Ingang van 1 September as.
wordt ln de geheele Sovjetzone in
Duitschland en waarschijnlijk ook ln Ber
lijn de eenheidsschool Ingevoerd,
Voor de vijfde maal sinds eenige
dagen ls te Liverpool brand aan boord
van een schip uitgebroken. Men denkt
aan brandstichting.
De zoon van generalissimo Stalin,
Walsly, is bevorderd tot generaal-majoor
van de roode luchtmacht.
Te Jerusalem ls de algemeene Ara
bische staking uitgebroken:
De Zwltsersche bondsraad heeft 34
mlllioen Zd. frs. voor den aanleg van een
groot Internationaal vliegveld bij Zurich
bestemd.
In Engeland zijn ln 1945 59.000 kin
deren minder geboren, dan ln 1944.
Een der grootste Engelsche levens
verzekeringsmaatschappijen riieeft mede
gedeeld, dat geen ultkeerlnfen zullen ge
schieden, Indien de dood der verzeker
den door een atoombom wordt veroor
zaakt.
Ongeveer 40 a 50.000 arbeiders uit
de vleeschbedrijven zijn ln Argentinië
plotseling ln staking gegaan, waardoor
alle vleeschexporten automatisch tot stil
stand zijn gekomen. De staking werd uit
geroepen door de door Peron gecontro
leerde vakvereenlglng.
De elschen der stakers betreffen de
weder indienstneming van de op 1 Janua
ri 1945 ontslagen arbeiders, de vervulling
van Peron's wet tot verhooging der loo
nen waartoe nog geen enkele fabriek
was overgegaan en de verbetering der
arbeidsvoorwaarden. (U.P.).
De Bilt verwacht tot Dinsdag
avond
Matige, langs de Noordkust tijd#»
lijk krachtige, Oostelijke wind, later
ruimend naar Zuid-Oost en afne
mend. Overwegend bewolkte lucht
met hier en daar tijdelijk nog eenige
sneeuw of regen. Overdag lichte dooi.
Plaatselijk mist.
SPAAK GEEFT OPDRACHT TERUG.
Spaak heeeft den Belgischen prins
regent zijn informatie-opdracht terug
gegeven, daar de liberalen geweigerd
hebben deel te nemen aan een zuiver
linksche regeering om de volgende twee
redenen:
lo. de uitspraak van het kiezerscorps
moet worden geëerbiedigd;
2o. er zou geen voldoende meerderheid
aanwezig zijn.
Daarmee is beslist, dat een linksche
regeering onmogelijk is geworden!
Er zal dus nu aan een combinatie van
rechts en links moeten worden gedacht!
Spaak zelve zeide o.m.: *De prins
regent zal den noodigen tijd nemen om
den toestand onder oogen te nemen.
Nu de eenvoudige formules ondoelmatig
zijn gebleken, zullen meer ingewikkelde
formules op den voorgrond moeten ko
men.
Wat de koningskwestie betreft zeide
Spaak: De katholieken zeggen: wij wil
len een volksraadpleging, terwijl de an
deren er zich tegen verzetten. Als ver
gelijk voorstellen er een te houden is
geen vergelijk. Trouwens noch de socia
listen noch de communisten noch de
liberalen zouden hiervoor te vinden zijn.
Het land heeft reeds geantwoord,
aangezien het parlement zich dienaan
gaande heeft uitgesproken.
Op een vrahg van een Journalist, In
verband met een eventueel samengaan
met de C.V.P., antwoordde Spaak: „In
principe heb ik niets tegen de C.V.P. In
de C.VP. zijn er menschen, die ik best
mag, maar er zijn er ook andere waar
ik, politiek gesproken, niet veel voor
voel. Ik wil wel samenwerken met hen,
die mij genegen zijn, maar niet met de
anderen."
Ten slotte voegde Spaak er nog aan
toe: „Een oplossing is nog niet in het
verschiet."
GEEN STUDENTENSTAKING
TE AMSTERDAM.
De groote meerderheid der professoren
aan de Amsterdamsche gemeentelijke
universiteit heeft zich in een vergade
ring van den senaat voor een motie
uitgesproken, die het college van rector
en assessoren machtigt stappen te on
dernemen, die zullen leiden tot de aan
stelling van een docent in de chemie
naast prof. Wibaut. Iedere student(e),
die er dus bezwaar tegen heeft het on
derwijs van prof, Wibaut te volgen, zal
in de naaste toekomst de colleges van
dezen nieuwen docent kunnen loopen
en by hem ook tentamina en examina
kunnen afleggen.
In verband hiermede hebben de stu
denten de voorgenomen staking afge
last.
EENHEIDS VAKBEWEGING
VOOR KATHOLIEKEN VERBODEN.
Afwachting ten aanzien van het N.V.V.
In alle katholieke kei-ken is gister
morgen vanaf den kansel een brief voor
gelezen van den aartsbisschop en de
bisschoppen van Nederland, waarin o.a.
werd verklaard, dat het verboden is voor
de katholieken om aangesloten te zijn
bij de Eenheidsvakcentrale en dat aan
de katholieken, die daarvan lid zijn, de
sacramenten zullen moeten worden ge
weigerd, op grond van het feit, dat de
E.V.C. meer en meer blijkt gevestigd te
zijn op de communistische grondslagen.
In socialistische vereeniglngen, zooals
het N.V.V., openbaart zich een streven
om deze vereenigingen los te maken van
de door de kerk steeds veroordeelde
Marxistische grondslagen en louter ma
terialistische doelstellingen. On grond
hiervan meenen de leiders, dat deze
organisaties niet langer voor katholieken
verboden moeten zijn. Hoewel zU geens
zins de oogen sluiten voor de ontwik
keling, die zich thans in socialistische
vereenigingen afteekent, meenen zij
toch, dat de deugd van voorzichtigheid
eischt, dat zij de vroegere bepalingen
omtrent het lidmaatschap van socialis
tische vereenigingen handhaven, totdat
uit de feiten blijkt, dat haar streven
niet meer in strijd is met de christelijke
beginselen of den christelijken geest.
Te zijner tijd zullen zij daaromtrent een
nadere verklaring geven.
Tevens openbaart zich thans, zoowel op
cultureel als op sociaal terrein, een
streven naar neutrale vereenigingen, of
althans naar vereenigingen, die niet op
christelijke beginselen gebaseerd zijn,
maar op een meer algemeenen, vaak
als humanistisch aangeduiden grond
slag berusten. In het huidig tijdsge
wricht, moeten echter neutrale en zui-
ver-humanistische vereenigingen worden
afgewezen.
AUTEUR VAN PROPAGANDA-
HOORSPELEN STAAT TERECHT.
Mr. G. J. P. M Bosman, eens adjunct
secretaris van het centraal bureau voor
den omroep, stond voor het bijzonder
gerechtshof te Amsterdam terecht. Een
reeks van bezwarende feiten was hem ten
laste gelegcl, waarvan de voornaamste wel
was het schrijven van landsverradelljke
hoorspelen, die geheel ln de lijn van de
Duitsche propaganda lagen. „Europa
marcheert", .„Strijdt met Duitschland voor
een nieuw Europa" en „Front en vader
land" waren er voorbeelden van. Voorts
heeft Bosman een aandeel gehad ln de
organisatie van het cabaret, waaraan dui
zenden Nederlanders zich hebben ge-
ergerd: het politieke cabaret van Paulus
de Ruiter met Keuvel en Klessebes.
Verdachte poogde aan te toonen dat hij
alleen lid van de N.S.B. was geworden
omdat hij zoo de Duitsche Hquldeerings-
plannen voor de vier omroepvereenlgln-
gen (die t08n nog bestonden) kon dwars-
boomen. Na het hooren van tal van ge
tuigen werd de zaak verdaagd tot 30
Maart.
HAAGSCHE RECHTBANK,
Distributieambtenaar veroordeeld
De distributieambtenaar G. v. d. T, te
Lelden was ln bezettingstijd te Oegst-
geest belast met het ln ontvangst nemen
van opplakvellen met bonnen die ver
nietigd moesten worden. H. had ten eigen
bate hiervan voor f. 10.000 aan bonnen
verkocht. Een Jaar en zes maanden ge
vangenisstraf luidde de elsch; de recht
bank heeft v. d. T. veroordeeld tot* een
Jaar en drie maanden gevangenisstraf
met aftrek van preventief.
Volgens mededeellng van de Oosten-
rljksche regeering zijn sinds April 1945
in totaal 30.949 Oostenryksche nazi's ge
arresteerd.
In Amerika ls een „eet-mlnder" cam
pagne Ingezet teneinde er bij de Ameri
kanen op aan te dringen voedsel uit te
sparen voor do hongerende volken. O.m.
wordt gevraagd 25 procent op het ver
bruik van meel en mcelproductcn te be
zuinigen.