LEIDSCH
DAGBLAD
d■y
M "J
Amerikaansche nota aan
Spanje aanvaard
Voor de beslissing 85ste Jaargang
Met eeu enkel woord
Uit Hitiers nalatenschap
De duinen dreunen!
Weerbericht
Een boodschap van den Wereldraad
der Kerken
I /T Één dinS zsfcer: Indië is niet
jjg langer het stiefkind in de pers.
Eindelijk is er de belangstelling,
die jaren en Jaren geleden beter
op haar plaats geweest zou zijn. Want
de feiten zijn er, dat vroeger de kennis
en ook de voorlichting over dat groote
gebied droevig was. Als het maar niet
te laat is.
Wat bovendien iedereen duidelijk wordt
den laatsten tijd: we staan aan den
vooravond van zeer belangrijke beslis
singen. Het is dus geen gezonde belang
stelling, die op dit oogenblik de oogen
naar Indië doet richten. En het meest
ongezonde is hierin dan wel. dat het
geheele probleem een politieken bij
smaak heeft gekregen. En als er iets is,
wat juist buiten de „politiek" in den ge-
bruikelijken zin had moeten blijven, is
het Indië en de oplossing van de ge
rezen moeilijkheden.
Zoodra wij immersin politieke termen
over Indië gaan spreken, brengen wij
onze West-Europeesche begrippen over
naar een terrein, waar dit alles geen of
andere innerlijke waarde heeft. Men
merkt dezelfde moeilijkheid op in een
discussie over het communisme, zooals
dat in de Sovjet-republieken tot uiting
komt. Het begrip democratie blijkt dan
plotseling geen natuurlijke waarheid te
zijn, maar een historische bepaaldheid.
En dit sluit in, dat we den historischen
achtergrond in onze beschouwingen
moeten opnemen.
Het is best mogelijk, dat de aanhanger
van het Sovjet-systeem heilig overtuigd
is, dat in Rusland de democratie in
haar zuiversten vorm belichaamd is.
maar dit begrip dekt dan toch in geen
enkel opzicht het Westersche, met zijn
verworven vrijheden van per.s, vereni
gingsleven en parlement.
Soortgelijke verschillen ontstaan, als
wij de huidige ontwikkeling in de verre
Oostersche gebieden willen gaan begrij
pen onder onze leuzen. Dan wordt het
beeld geheel scherp getrokken.
Het ergste nu is, dat een groot ge
deelte van ons volk zeer eenzijdig wordt
voorgelicht. En daar in die kringen uit
den aard der zaak toch reeds zeer be
paalde voorstellingen leven, is dit des
te erger.
Een gedeelte der Nederlandsche
pers weigert eenvoudig iets op te
nemen, wat niet strookt met haar
eigen opvattingen. In alle bladen
hebben de verslagen gestaan over
de betooging in de Markthallen te
Amsterdam; alle bladen staan
plaatsruimte af, om ook de tegen
standers het volle pond te geven.
Maar in „Het Parool" of in „Je
Maintiendrai" zoekt men vergeefs
naar een weergave van een andere
dan de eigen meening.
Daar schuilt een groote mate van
zwakte in. Een soortgelijk symptoom
vinden we in de houding ten opzichte
van de parlementaire commissie voor
Indië. De motie-Van Poll is volkomen
democratisch in de Tweede Kamer aan
genomen. Ter uitvoering wordt een com
missie samengesteld, die representatief
genoemd kan worden voor de huidige
Kamer. Maar de heeren, die gerekend
kunnen worden tot de Party van den
Arbeid trekken zich terug. Dat is ten
slotte hun eigen zaak.
Maar om dan te gaan ageeren
tegen de uitzending dezer commis
sie en om daarbij als argument aan
te voeren, dat zij niet kan gelden
als een vertegenwoordiging van den
Staten-Generaal, gaat toch te ver.
Dat is geen oppositie meer, maar
sabotage.
Nu staan we aan den vooravond van
zeer belangryke beslissingen. Hoe het
antwoord der Inheemschen zal zijn, kan
nog niet gezegd worden. Zal de positie
van Sjahrir sterk genoeg zyn? Zullen de
extremisten hem zoodanig in den hoek
dryven, gevangene als hy nu reeds is.
dat hy hun spel verder moet spelen?
Zullen de rampokkers en moordenaars
het winnen in Djogjakarta? Vragen,
vragen.
Maar een ding kan geëischtworden!
Dat is dit: dat onze Regeering reeds
nu alle mogehjkheden in haar plan
nen verwerkt. Het bhjkt steeds duide-
ïyker, dat onze begrippentaal den In
heemschen nog niet klaar is. Of dat
zy ze interpreteeren op een wijze, die
den naam van Nederland groote schade
doet. Wy hebben een taak in Indië.
En deze taak moet volbracht worden.
Omdat wy ten opzichte van millioenen
rijksgenooten verplichtingen hebben.
Het kan niet genoeg herhaald wor
den: Java is Indië niet en Soekarno
met zijn bentgenooten vertegenwoordi
gen Java niet!
Wat ons by dit alles benauwt is de
zorg voor de geïnterneerden in de kam-
gen en de zorg voor de trouwe In-
eemschen van allerlei landaard. Wy
kunnen slechts hopen, dat de Regeering
zich haar groote verantwoordeiykheid
voor die allen bewust is, om dadelyk
handelend op te treden, als dat noodig
is. Want dat wij door een weigering
om te onderhandelen die allen eenvou
dig aan hun droevig lot zouden over
laten is ondenkbaar.
Een moeiiyk moment komt. De Re
geering krygt nog een kans zich van
de blaam te zuiveren.
BINNENLAND.
Te IJmulden ls men thans bezig den
grooten bunker aan de Haringhaven, een
der grootste werken van den Westwall, op
te ruimen. Dit geweldige bouwwerk omvat
18 overdekte harens. De voorste helft met
de magazijnen blijft echter bestaan en
komt ter beschikking van het staats-
v lsschersha v enbedrij f
Te Hilversum ls een man aangehou
den die ln een woning aan den Bussu-
merweg had Ingebroken, waarbfj een partij
textlelgoederen was gestolen. Het bleek een
uit het kamp te Vught ontvluchte S.S.-
man te zyn. de 21-Jarlge chauffeur F. v.
B. uit Zullen, die door Inbraken in zyn
onderhoud voorzag.
Te Amsterdam heeft een felle brand
gewoed ln de loonzaag- en schavery
„Correct" aan de Jodenhouttulnen. Er ls
groote schade aangericht.
Twintig piloten van het Nederlandsch-
Indlsche luohtescadrille „De vliegende
Hollander" bevinden zich aan boord van
het Amerlkaansche oorlogsschip „Attu",
dat op weg ls naar San Francisco, Het
escadrille opereerde ln den oorlog tezamen
met de Australische luchtmacht en heeft
zich veel roem verworven by de bescher
ming van Dar win tegen Japansche lucht
aanvallen. Vijftien van de twintig piloten
zijn van plan het Amerlkaansche staats
burgerschap aan te vragen,
33 Nederlanders zijn uit Polen ln
Zweden aangekomen. De ïyst met namen
ligt aan ons Bureau ter Inzage.
T© Soest ls een man aangehouden
wegens clandestien slachten. Het vleesch
werd ln kolenzaken vervoerd.
Op Celehes ls een „tydeiyke bestuurs
raad." gevormd, bestaande uit maximaal
42 leden.
In tegenwoordigheid van minister
Schermerhorn ls gisteren ln de ..Nieuwe
Kerk" te Amsterdam de tentoonstelling
..Weerbare Democratie' geopend.
Morgen zal het een Jaar geleden zijn
dat het Bezuldenhoutkwartler te Den Haag
werd gebombardeerd. Op de gemeenteiyke
gebouwen zal de vlag halfstok worden
ZATERDAG 2 MAART 1946
No. 25717
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Tel. Directie en Administratie: 25041
Tel. Redactie: 21507 - Giro no.: 57055
een onzer redacteuren),
boemboem.... ging
(Van
Boem..
het en op hetzelfde oogenblik kreegUw
verslaggever, die zich had voorgenomen
de aldus primitief weergegeven explo
sies op de gevoelige plaat vast te leggen
een straal scherp duinzand in het ge
zicht, werd de hoed van zyn hoofd weg
geblazen, wankelde hy op zijn beenen
en begon het in zijn ooren te suizen
alsof de geheele Noordzee er doorheen
spoelde. Is het nog noodig hieraan toe
te voegen, dat hij in de consternatie
van dit oogenblik vergat de sluiter van
zyn camera te ontspannen, zoodat de
film onbelicht bleef? Overigens schaamt
hy zich daarover allerminst: ook échte
oorlogscorrespondenten zyn onderhevig
aan de emoties van den vuurdoop en na
deze eerste ervaring, was zijn tweede,
c.q. eerste „schot" meteen raak! Het
resultaat vindt U hiernevens.
Ons verhaal zal evenwel aan dulde-
ïykheid winnen, wanneer we U eerst
vertellen, dat het bovenstaande zich
afspeelde in de duinen ten zuiden van
Katwyk en dat we als gast van den
Opruimings- en Bergingsdienst aanwe
zig waren bij de vernietiging van hier
door de Duitschers achtergelaten
springstoffen en munitie,
lederen dag, zoo omstreeks tusschen
niet minder dan 600 Duitsche landmy-
nen ontdekten! Het is de O.BJD., die
zich belast met de gevaarvolleen moei-
lyke taak deze plaatsen op te sporen en
van vreemde smetten te zuiveren,
waardoor deze dienst niet alleen werkt
in het belang der algemeene veiligheid,
maar tevens ertoe bydraagt groote stuk
ken van het Hollandsche natuurschoon
voor ons volk te ontsluiten. Over het
geheele land zyn dageiyks tientallen
ploegen bezig dit materiaal op te spo
ren, het bruikbare deel ervan te trans
porteeren naar de Artillerie-inrichtin
gen aan de Hembrug en de rest te ver
nietigen. Ook Leiden heeft een eigen
detachement en de leiding ervan be
rust by een drietal velen welbekende
stadgenooten, t-.w. de wachtmeesters
Swankhuisen, Beverwyk en Grondel,
van wie de eerstgenoemde als comman
dant optreedt en die allen eens als in
structeur het vroegere „6de Regiment
Veld" tot eer strekten.
Etteiyke tonnen springstof werden
onder hun leiding in het afgeloopen
halfjaar opgespoord, vervoerd en ver
nietigd. Uit de vuurwerkfabriek der
firma Kat alhier transporteeren zy niet
minder dan 500 ton springstoffen en
munitie en sedert Januari j.l. vinden zy
hun voornaamste werkzaamheid in de
liquidatie van een omvangryk arsenaal
in den Kralinger Hout naby Rotterdam,
waar naar schatting minstens 3.000 ton
veel grooter is. Voorzichtig worden de
projectielen daarna in de auto's gedra
gen, nadat van de grootste exemplaren
waar mogeiyk! met de grootste
omzichtigheid de ontstekers zyn ver-
wyderd. En dan wordt de gevaariyke
lading in een kalm gangetje naar de
plaats van vernietiging gebracht. HJEï.
automobilisten, trambestuurders, wiel-
ryders en voetgangers, wanneer ge deze
colonne, waarvan alle auto's het bordje
„explosiva" en een roode vlag voorop
dragen, ziet naderen, tracht dan niet
op het laatste oogenblik er tusschen
door te glippen, maar wacht rustig tot
dat de stoet gepasseerd is. Een lichte
aanryding of een flinke schok als ge
volg van plotseling krachtig remmen,
kan fatale gevolgen hebben.
Tegen 1 uur wordt de plaats van be
stemming bereikt, een punt in de Kat-
wijksche duinen, ongeveer IVz km. ten
zuiden van het Zeehospitium. Het is
hier met recht het gebied der ver
schroeide aarde. Het gele zand en de
duinhellingen gaan in wyden omtrek
schuil onder een vieze, zwarte laag
kruitdamp. Voorzichtig worden'de pro
jectielen door de gedetineerden uit de
auto's gedragen en neergelegd in de
door hen inmiddels gegraven spring
kuilen; de grootste projectielen onderin,
daarop wat lichtere granaten en boven
op tenslotte een landmyn, waaraan doof
de drie technici de lont wordt beves
tigd Het geheel wordt afgedekt met
Links: de wachtmeesters Beverwyk, Swankhuisen en Grondel (v. 1 n. r.), allen van het
voormalige 6de Regiment Veldartillerie, die de leiding hebben by de vernietiging dei-
springstoffen; midden: krijgsraad by een aantal vliegtuigbommen van 250 kg. elk;
rechte: de bom barst
1 uur en half drie, kan men in onze stad
de zware slagen hooren van ontplof
fingen, welke daar worden veroorzaakt,
soms als ver-verwy'derd kanongebulder,
soms ook zoo hard, dat de ruiten ervan
rinkelen en de deuren rammelen, af-
hankelyk van de grootte van de lading
en de windrichting.
Over het algemeen hebben de Moffen
in ons landje behalve een hoogst on-
aangenamen indruk weinig méér ach
tergelaten dan ellende en narigheid,
waartoe ook de reeds genoemde explo
siva gevoeghjk mogen worden gerekend.
Behalve de vooral in het zuidoosten des
lands uitgestrekte mynenvelden, heb
ben de Duitschers op tal van plaatsen
hun grimmig visitekaartje achtergela
ten in den vorm van enorme hoeveel
heden wapentuig ln de meest ui te en-
loopende soorten en variëteiten. Men
vindt deze opslagplaatsen over het ge
heele land verspreid, doch by voorkeur
in de bossohen, heide en duinen, waar
zy een voortdurende, doodelyke bedrei
ging vormen voor wie öf onbewust
van hun aanwezigheid, deze gebieden
betreedt, öf uit onbekendheid met den
aard dezer artikelen, zyn nieuwsgierig
heid uitstrekt tot een onderzoek ter
plaatse.
Vanzelfsprekend worden deze verza
melplaatsen voor zoover bekend
wel bewaakt, doch het cordon van
schildwachten is niet zoo dicht, dat men
deze terreinen niet onopgemerkt zou
kunnen betreden, wanneer men dit per
sé zou willen. En dit laatste is uiter
aard het geval by lieden, die de ach
tergelaten goederen niet erkennen als
geallieerde oorlogsbuit en van de Duit
schers de eigenaardige opvattingen om
rent mijn en dyn hebben overgenomen.
Dat de restrictie „voorzoover bekend"
niet overbodig is, moge blijken uit een
recente vondst in de duinen onder Was
senaar, toen manschappen van den
O.BD. in een duinpan, onmiddeliyk
grenzende aan een reeds voor het pu
bliek verkeer vrygegeven weg, onder
wat zand en helm een opslagplaats van
explosiva liggen opgeslagen.
Eiken morgen omstreeks 8 uur trekt
de Leidsche ploeg, aangevuld met een
15-tal gedetineerden en eenige bewakers,
er met vyf vrachtauto's op uit om den
gevaarlyken last uit Rotterdam te halen
en in de duinen bij Katwyk te vernie
tigen. lederen dag omstreeks 12 uur
passeert dezelfde colonne ln langzaam
tempo de Sleutelstad en iederen dag
tusschen 1 uur en halfdrie gaat 10
15.000 kg. springstof de lucht in.
Wie Het niet met edgen oogen heeft
aanschouwd, kan zich moeiiyk een voor
stelling vormen van de ontzagiyke hoe
veelheid oorlogstuig, welke in den Kra
linger Hout ligt opgestapeld. Ten deele
in voortreffelyk gecamoufleerde bun
kers, welke tusschen het opgaande hout
verscholen liggen, maar voor een aan-
zienlyk deel ook open en bloot op en
langs de wandelpaden of, blootgesteld
aan regen en wind, onder het struikge
was. Men vindt hier munitie van aller
lei kaliber en herkomst: Duitsche, Fran-
sche, Belgische, Russische, Poolsche en
Italiaansche, vanaf luchttorpedo's tot
een gewicht van 1000 kg., waarvan al
leen de trottyllading 600 kg. weegt, via
vliegtuig- en raketbommen van 250 kg.
tot en met mitrailleur- en geweerkogels,
onschuldig-uitzlende pypjes slagkwik
en groote hoeveelheden los kruit. Voorts
duizenden pantservuisten en -schrik
ken, landmijnen, projectielen, vlammen
werpers, gasmaskers, nevelpatronen en
handgranaten, meerendeels dik onder
het roest, maar niettemin hoogstge-
vaariyk. Voetje voor voetje wordt het
terrein afgezocht, want het gebeurt niet
zelden, dat onder een hoop losse blade
ren een party landmynen verborgen
ligt en wee hem, die daarop zou trap
pen. Sedert de OBJD. zijn werkzaam
heden begon, vonden reeds 50 leden van
dien dienst den dood en wie van naby
de gevaren leerde kennen, waaraan
deze menschen ieder oogenblik van den
dag zyn blootgesteld, kan er zich slechts
over verwonderen, dat hun aantal niet
zand en op het bevel .Allen weg!" zoe
ken allen een veilige schuilplaats in een
van de tallooze betonnen bunkers, in
casu op een afstand van nauweiyks
40 M. van de springkuilen. De technici
ontsteken de lonten, zoeken y lings even
eens een goed heenkomen en dan vol
gen eenige spannende minuten. Met
donderende knallen volgen de explosies
elkaar op en terwijl allen hardop mee
tellen, daalt een regen van zand en
scherven op het dak van onze schuil
plaats neer. Het meest enerveerend is
het, wanneer niet alle ladingen tot
explosie komen. Tydens ons bezoek
bleven niet minder dan drie van de zes
verwachte ontploffingen achterwege.
En het behoort uit den aard der zaak
tot de meest gevaarvolle karweitjes om
in zulke gevallen de oorzaak op te spo
ren. Het kan zyn, dat de verbranding
van de lont door de een of andere om
standigheid is vertraagd of dat de ont
steking van de landmyn niet functio
neert zooals het behoort. In beide ge
vallen is het gevaar allerminst denk
beeldig, dat de lading alsnog explodeert,
terwyl de technici zioh ongedekt vlak
by de springkuilen bevinden, met alle
risico's van dien. In het onderhavige
geval bleek de oorzaak të schuilen in
de omstandigheid, dat de lonten geleden
hadden door het vocht en daardoor
halverwege waren gedoofd. Nadat
nieuwe lonten waren aangelegd, ging
de zaak prompt de lucht in.
Wie mocht meenen, dat de waardee
ring voor. hen, die zich vrywillig met
dit hoogst verantwoordeiyke en gevaar
iyke werk belasten, tot uitdrukking zou
komen in hun geldeiyke bezoldiging,
vergist zich deeriyk. De leden van den
OB.D. ontvangen behalve hun normale
tracteihent als beroepsmilitair een ge-
varentoelage van zegge en schrijve....
één ryksdaalder per dag, terwyi ook ten
aanzien van hun pensioen geenerlei by-
zondere schikkingen gelden.
De vraag is gewettigd, of zy, die deze
diensten aan de gemeenschap bewyzen,
niet recht hebben op een ruimeTe hono
reering
Ontruiming van Perzië.
Een te New-York ontvangen telegram
uit Teheran, maakt naar gegevens van
een officieele Perzische bron melding
van een bevel aan de sovjetrussische
troepen om Perzië te ontruimen. Het
bevel is ontvangen door een troepenaf-
deeling te Semnan, 160 KJVf. ten Oosten
van Teheran. De afdeeling moet heden
vertrekken.
Radio Moskou heeft medegedeeld,
„dat tydens een conferentie op 25 Fe
bruari een sultaneh is gezegd, dat met
ingang van 2 Maart een begin zou
worden gemaakt met de ontruiming
van de gebieden Meshed, Sjahroed en
Benlan in Oostelyk Perzië. De sovjet
troepen in de andere gebieden zullen
biyven totdat de situatie is opgehel
derd", aldus radio Moskou.
Men verklaart in Engeland, dat zelfs
als de sovjet-troepen op verzoek van
de Perzische regeering zouden biyven
een dergelyk verzoek is echter niet
gedaan zulks nog een verdragsbreuk
zou beteekenen.
Engeland en de V. St. zyn ln bespre
king hierover getreden.
De Bilt verwacht tot Zonda#»
avond:
In het Zuid-Oosten des lands vry
zwakke wind; in de overige deelen
matige wind. Meest zware bewolking
met tydelyk nog eenigen neerslag
en plaatselyk nevel of mist. Tempe
ratuur om het vriespunt.
SPAAK OVER ZIJN
INFORMATIE-OPDRACHT.
Spaak, die op zyn beurt door den
Belgischen prins-regent met een infor
matie-opdracht werd belast, heeft de
pers ontvangen.
De Schrijver heeft getracht een re
geering te vormen, die beantwoordde
aan de wenschen van de C.VP.: hy is
daarin niet geslaagd. Myn opdracht,
aldus Spaak, bestaut hierin te
onderzoeken of er mogeiykheid is een
regeering te vormen, die beantwoordt
aan de verlangens van onze regeerings-
coalitie. wy willen een regeering naar
het voorbeeld van die van Van Acker.
Ik heb van Acker, Buset en Lalmand
ontmoet, nu zal ik contact nemen met
de daartoe aangewezen liberalen. Op de
vraag of hy ook vertegenwoordigers
van de C.VP. zal ontmoeten, antwoordt
hy: „ik zal niet in contact treden met
de rechterzyde, vermits myn doel is een
regeering samen te stellen naar het
voorbeeld van de afgetreden regeering.
Het Amerikaansche ministerie van
buitenlandsche zaken heeft bekend ge
maakt dat de Britsche regeering even
als de Fransche in beginsel het voorstel
van de Amerikaansche regeering tot
het afleggen van een driezydige ver
klaring, waarin het regiem van Franco
wordt veroordeeld, heeft aanvaard. De
woordvoerder van het ministerie ver
klaarde, dat de verklaring tezelfdertyd
•te Londen, Parys en Washington gepu
bliceerd zal worden.
Naar verluidt, hebben Britsche auto
riteiten den wensch te kemien gegeven
bepaalde details der bewoordingen na
der te bespreken, doch zy zyn over het
algemeen geporteerd voor het Ameri
kaansche concept, dat het regiem van
Franco in verleden en het heden ver
oordeelt en oproept tot het vormen van
een democratisch zakenkabinet.
De Spaansche regeeripg heeft na af
loop van een onder leiding van Franco
gehouden byeenkomst welke 8 uren
heeft geduurd, een tweetal nota's ge
publiceerd. In de eene nota wordt aan
het communisme een anti-Spaansche
campagne verweten en wordt verklaard;
„ondanks alle moeiiykheden is de
Spaansche regeering onverblddehjk vast
besloten om de orde te handhaven en
de nationale veiligheid te verzekeren".
In de andere nota wordt een uiteen
zetting gegeven over de Spaansch-
Fransche betrekkingen sinds 1939, waar-
by de geheele verantwoordeUjkheid voor
den huldigen toestand wordt toege
schreven aan „de communisten, die aan
buitenlandsche bevelen gehoorzamen".
De Spaansche radio-comentator zelde
gisteravond: „Spanje ls altyd aange
vallen en zal altijd aangevallen worden,
omdat het 't bolwerk van het katholicis
me is. Lenin heeft eens verklaard, dat
Spanje het tweede communistische land
van de wereld zou zyn; een christen,
generaal Francisco Franco, stuurde de
sovjetplannen echter in de war, omdat
hy Spanje tegen de anti-katholieke
krachten verdedigde; omdat hy er op
toe zag, dat het door en door katholiek
bleef, is generaal Franco thans het mik
punt van alle anti-katholieke krachten
ter wereld".
WERELDVERBOND VAN
VAKVEREENIGINGEN OVER DE
BEZETTING VAN DUTTSCHLAND.
De commissie van het wereldverbond
van vakvereenigingen, die een onder
zoek heeft ingesteld naar de omstandig
heden in Duitechland, is tot de conclu
sie gekomen, dat een bezetting van
Dultschland noodzakebjk zal zyn „tot
het oogenblik waarop het vredelievende
karakter van de Duitsche economie, de
heropvoeding van het Duitsche volk en
de nieuwe vormen van de Duitsche po
litieke en sociale instellingen een posi
tieve garantie geven, dat Duitschland
niet meer de macht zal bezitten om
den wereldvrede te verstoren". Of
schoon de commissie van meening is
dat de georganiseerde arbeiders de eeni
ge hoop vormen voor het verwerkelijken
van een democratisch Duitschland zegt
het rapport; ,Het zou dwaasheid zyn
uitsluitend te vertrouwen op het ver
mogen van de Duitsche arbeiders om
het land en zyn instellingen te wyzi-
gen".
26 MEI EEN REFERENDUM
IN ITALIË,
De Italiaansche ministerraad heeft
besloten, dat de vraag of Italië een re
publiek zal worden oi een monarchie
zal bbjven beslist zal worden in een
referendum, dat gelyk met de algemeene
verkiezingen zal worden gehouden en
waarvan de voorlooplge datum is be
paald op Zondag 26 Mei a.s.
van verzoeken der verdediging om toe
lating van getuigen en documenten.
HET PROCES TE NEURENBERG.
De verdediging van Goerlng zal niet
as. Maandag beginnen, zooals aanvan
kelijk was vastgesteld; dit zal Dinsdag
of waarschijnlyk nog later in de week
worden. Heden vindt een gesloten zit
ting van het tribunaal plaats en Maan
dag gaat men door met het overwegen
geneschen, terwijl morgenochtend ln het
Gebouw van K. en W. een herdenking zal
plaats vinden, Minister Drees zal er het
woord voeren. Des middags wordt een bij
eenkomst gehouden op het Juliana van
Stolbergpleln.
Morgen zal mr. Borgerhoff Mulder
vla Londen en Washington naar Tokio
vertrekken, teneinde aldaar op 16 Maart
as. als openbaar aanklager voor Neder
land bij het internationale tribunaal, ter
berechting van Japansche oorlogsmisdadi
gers, aanwezig te zijn.
De bekende teekenaar van de Tom
Poes-figuur Marten Toonder, die ook
eenige teekenfilms op stapel heeft staan
ls voor negen maanden uitgesloten van
medewerking aan het Nederlandsche film
wezen. Zijn medewerker Joop Geesink
werd voor zes maanden uitgesloten.
Twee duizend soldaten van het Ne-
derlandsch-Indische leger zijn, onder
commando van luitenant-kolonel F. H,
Termeulen, met ongeladen geweren op de
Zuidkust van Ball geland om het geal
lieerde militaire bestuur op het eiland
te vestigen.
Toen Eduard van Beinum onlangs te
Londen als dirigent optrad, gebruikte hy
zyn vrijen tyd om een fiets te koopen, die
hij tromlantelijk ln Nederland impor
teerde. Dit voorbeeld zal door alle hon
derd leden van het concertgebouworkest
gevolgd worden als dit volgende week te
Londen komt spelen. De Evening Stan
dard weet mede te deelen, dat zij allen
een rijwiel hebben besteld bij dezelfde
firma waar hun dirigent de zijne kocht.
De prins-regent van België heeft ln
audiëntie ontvangen den Nederlandschen
prof. G, van der Leeuw, minister van on
derwijs en hem de versierselen van het
grootkruis der kroonorde ter hand gesteld
BUITENLAND.
De Britsche admiraliteit heeft Grie
kenland zes mynenvegers geschonken die
de namen van eilanden der Dodekanesos
zullen ontvangen.
By wijze van anti-Brltsche demon
straties hebben studenten te Alexandrië
hun Engelse he boeken verbrand.
Noorwegen zal byzondere attaché's
aan de ambassades te Londen, Parijs.
Moskou en Wasblngtuii toevoegen, die
sociale en arbeidsproblemen zullen be
handelen.
De Kroatische eerste minister, Ba-
kawlt&J, heeft verklaard, dat een aantal
R.K. priesters binnenkort voor rechtban
ken zal worden gedaagd, wegens beschul
digingen op grond van misdaden tegen
het volk en wreedheden ln concentratie
kampen.
vyf van de 34 leden der bemanning
van het Engelsche schip. Herlsle worden
na een aanvaring met het Amerikaansche
schip William A, Jones te Gibraltar, ver
mist. De Herlsle ls na de aanvaring ge
zonken.
In Duitschland is de huweiykswet
van 1938 door een nieuwe vervangen,
waarin alle „rasbepallngen" en andere
dlscrlmlneerende, vooroordeelen van het
derde ryk ten aanzien van de huweiyks-
wetgeving aan den kant worden gezet.
De Argentynsche minister van bui
tenlandsche zaken, dr. Cooke, heeft op
een ontvangst van buitenlandsche Jour
nalisten er op gezinspeeld, dat eerlang
de diplomatieke betrekkingen tusschen
Argentinië en de Sovjet-Unie, die sinds
de bolsjewistische revolutie van 1917
waren verbroken, wellicht worden hervat,
aldus de correspondent van de Times.
De minister bevestigde, dat een Sovjet-
Russische handelsmissie van tien perso
nen onderweg naar ATgentlnlë was voor
beprekingen over goederenruil.
Duitsche krijgsgevangenen zullen
niet, zooals eerder is gemeld, naar Palesti
na worden overgebracht. Deze beslissing
neemt een van de ernstigste oorzaken
voor ontevredenheid bij de Joodsche be
volking weg.
Radio-Stockholm deelt mede, dat
Zweden zyn broodrantsoen zal verlagen,
het beeft een toewijzing voor brood,
graan en ryst door de geallieerde voed-
selcommissie geweigerd, omdat er aan dit
voedsel ln andere landen meer behoefte
bestaat. Er wordt verklaard, dat de boe
veelheid van het geweigerde voedsel vol
doende zou zyn geweest, om de brood-
distrlbutle in Zweden geheel af te
schaffen
Negen van de tien leden van den
Blrmeeschen wetgevenden raad hebben de
voorstellen aan Birma van het Britsche
witboek verworpen, daar deze geen datum
aangeven voor het verkrygen van de on
afhankelijkheid van Birma.
„Een schijnvrede is weinig
beter dan een oorlog".
De voorloopige leiding van den We
reldraad der Kerken, welke van 20—23
Februari te Genève voor het eerst na
den oorlog is by een geweest en welke
samenkomsten door belangrijke figuren
uit het kerkelyk leven in Europa wer
den bygewoond, heeft zich met een
boodschap gericht tot de wereld en de
kerken waaraan wy het volgende ont-
leenen:
De wereld van heden staat voor de
keuze tusschen leven en dood. De ver
wachtingen van een betere wereld zyn
niet in vervulling gegaan. Millioenen
menschen zUn het slachtoffer van on-
dragelyk leed. De volken schynen on
machtig het alles beheerschende vraag
stuk van een ordening van het interna
tionale leven op te lossen. Een zware
last drukt op de gansche menschhedi.
De menschen gaan den weg des doods
omdat zy God's wil niet gehoorzamen.
Vernieuwing kan alleen voortkomen uit
bekeering, uit een zich afkeeren van
eigen wegen tot God's weg. Hy roept
ons menschen thans op tot een radi-
Een sneeuwstorm, welke reeds 40
uren duurt, raast over Noord-Frankryk.
Het nationale observatorium voorspelt
nog meer sneeuw.
De havenarbeiders te Bordeaux zyn
ln staking gegaan, als protest tegen de
halveering van hun wijnrantsoen.
Volgens berichten uit Zuld-Afrl-
kaansche astronomische kringen heeft
de groep zonnevlekken, welke vorige
maand storingen teweeg bracht ln de
radioverbindingen over de geheele wereld,
zich wederom gemanifesteerd, zoodat het
opnieuw optreden van electro-magnetl-
sche storingen waarschyniyk ls.
cale beslissing.
Oorlog is de vrucht van onze men-
schelijke eigenwilligheid en van ons
tragisch onvermogen de rechte oplossing
van onze conflicten te vinden. Wij bid
den van God, dat de Vereenigde Volken
den weg des levens zullen kiezen en de
toekomstige geslachten zullen vrijwaren
van den oorlogsgeesel. Maar de tijd ls
kort. Indien de levenshouding van ons
menschen niet grondig verandert is
onze beschaving ten doode opgeschre
ven.
Een schynvrede is weinig beter dan
een oorlog. Geen vrede kan duurzaam
zyn als zy niet rust op waarachtige
geestelyke grondslagen. Wij doen een
beroep op alle menschen van goeden
wil en op allen, die in geestelyke waar
den gelooven, om samen te arbeiden
voor een levensorde van gerechtigheid
en menschelykeid.
De zegevierende volken hebben ook
zwaar geleden, maar hun overwinning
beteekent een nieuwe verantwoordelijk
heid tegenover God .Zij behooren barm
hartigheid te paren aan gerechtigheid.
Wraakoefening aan vroegere vijanden
door hen van de eerste levensvoorwaar
den te berooven, door massale verdry-
ving hunner bevolking, of door andere
middelen, leidt slechts tot nieuwe ram
pen. Er moet een nieuw begin komen
in de verhouding der volken.
wy doen daarom een by zonder beroep
op de regeeringen der vyf Groote
Mogendheden te handelen overeenkom
stig de verantwoordeïykheden die zy,
voor de ordening der wereld hebben. Wij
vragen hun in een gemeenschappelijk
streven hun gansche kracht thans sa
men te voegen tot vestiging der gerech
tigheid tot leniging van den nood, tot
nastreving van een wereldgemeenschap
van vrije volken.
Wy roepen alle volgelingen van Chris -
AMERIKA AN SCH VLIEGTUIG DOOR
SOVJET-RUSSISCH BESCHOTEN.
Het Amerikaansche departement van
marine heeft bevestiging gegeven van
berichten, volgens welke sovjet-Russi
sche gevechtsvliegtuigen op twintig Fe
bruari j.l. boven de Mandsjoerijsche
haven Dairen op een vliegtuig van de
Amerikaansche marine geschoten zou
den hebben. „Het departement wyster
de sovjet-regeering op, dat het openen
van het vuur door een sovjet-Russisch
vliegtuig niet te rechtvaardigen is, ge
zien de vriendschappelyke betrekkingen,
welke tusschen beide landen bestaan".
Het departement onthulde, dat dit
een tweede dergelyk voorval was. Op
15 October van het vorige jaar werd
ook een vliegtuig van de Amerikaan
sche marine, 25 nhjl zee-inwaarts ter
hoogte van Port-Arthur, door een sov
jet-Russisch gevechtetoestel beschoten,
waaromtrent een protest naar Moskou
werd gezonden. Het departement gaf
toe, dat de piloot van het Amerikaan
sche toestel, in stryd met zyn orders,
verscheidene mylen land-inwaarts was
gevlogen en dat tegen hem disciplinair
was opgetreden.
„Sibajak"
morgen te Amsterdam.
Het ss. .Alcantara" ls te Southamp-
ton gearriveerd. Heden zal de eerste
groep, bestaande uit 723 vrouwen en
kinderen, 457 mannen en 30 liggende
patiënten, met de Sibajak naar Neder
land vertrekken en morgen in de haven
van Amsterdam aankomen. De Sibajak
wordt 5 Maart, uiteriyk 6 Maart, te
Southampton terug verwacht om het
overige deel van de 2359 passagiers van
de Alcantara naar Nederland te bren
gen.
De „Tjisadane" is op 1 Maart met 250
passagiers uit Batavia vertrokken en
neemt op weg naar Nederland te Bela-
wan nog repatrieerenden aan boord.
Het vertrek van de Nieuw Amsterdam
uit Singapore is weer van 8 tot 16
Maart uitgesteld.
De regeeringsvoorlichtingsdienst maakt
bekend, dat deze maand een groot aan
tal Nederlandsche vrouwen en kinderen
van Siam naar Holland zal evacueeren.
Op 15 Maart zal het eerste schip met
1.000 evacué's Bangkok verlaten.
SJAHRIR'S KABINET UITGEBREID.
Het republikeinsche persbureau „An-
tara" heeft bericht, dat het Centrale
Nationale Comité te Soerakarta met
140 tegen 67 stemmen heeft besloten,
dat SJahrir's kabinet moet worden uit
gebreid „in overeenstemming met de
politieke constellatie". Achttien leden
stemden blanco.
Er werd gestemd over eenzelfde mo
tie, die veertien dagen geleden door het
werkcomité te Batavia is aangenomen.
Ook de samenstelling van het Centrale
Nationale Comité zal op dezelfde basis
herzien worden.
United Press meldt uit Batavia:
Wachtend op verder nieuws uit mid
den Java zei men in gezaghebbende
Hollandsche kringen te Batavia, dat het
kritieke uur in Sjahrlrs politieke leven
bereikt is en dat de climax der Indi
sche reactie op de Hollandsche voorstel
len eveneens op handen is. Volgens ge
noemde kringen zou de mogeiykheid van
overeenstemming tusschen Indiërs en
Nederlanders byna geheel verdwynen
indien Sjahrir gedwongen zou zyn af
te treden.
tus op alles te doen wat ln hun ver
mogen is om hen te helpen, die thans
in verschrlkkelyken Ujdensnood verkee-
ren en naar een betere wereldorde stre
ven, waarin de menscheiyke rechten er
kend en. veilig zyn. Wy vertrouwen,
dat de kerken, die grooter draagkracht
hebben, zullen voortgaan de kerken ln
de bevryde en lydende landen te steu
nen.