Het Spaansche vraagstuk
Weerbericht
Met een enkel woord
Eeresciluut
84ste Jaargang
WOENSDAG 27 FEBRUARI 1946
No. 25715
LEIDSCH
DAGBLAD
Waarnemend Directeur: A. Poortman
Hoofdred.: Mr. M. B. van der Hoeven
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Directie en Administratie: 25041 (2 Hjnen)
Telef. Redactie: 21507 Gironummer: 57055
Het Britsche ministerie heeft drin
gende telegrammen gezonden aan den
Britschen ambassadeur te Madrid, Mal
let. waarin dezen wordt verzocht zoo
spoedig mogelijk het resultaat van het
onderzoek op te sturen, dat hij heeft
ingesteld naar de redenen, die Franco
ertoe geleid hebben om de executie van
Garcia en andere Spaansche republi
keinen te gelasten.
De Spaansche kwestie zal voorts ook
in het Lagerhuis ter sprake worden
gebracht. Noel-Baker zal, ter vervan
ging van Be vin, die met vacant ie is,
antwoorden op verscheidene vragen over
den toestand In Spanje.
Volgens de Fransche bladen zouden
in Spanje groote troepenverschuivingen
plaats hebben, maar officieel is dit niet.
DE BELGISCHE CRISIS.
De leider der CVP. de Schrijver heeft
gisteren een onderhoud gehad met van
Acker, eerste minister, van Cauwelaert,
voorzitter van de Kamer en Motz, voor
zitter van de liberale partij. Heden zal
hjj besprekingen voeren met Lalmand,
minister van voedselvoorziening en alge
meen secretaris van de communistische
partij.
Intusschen schijnt van Acker bespre
kingen te voeren met communisten en
liberalen.
Fransch-Spaansche grens gesloten.
De Fransche ministerraad heeft besloten tot de sluiting van dc Fransch-
Spaansche gTens met ingang van 1 Maart a.s. Tevens werd besloten opnieuw een
beroep te doen op Engeland en Amerika voor een gezamenlijke actie, daar de
huidige toestand in Spanje de internationale veiligheid bedreigt.
Dit besluit beteekent een volledige
stopzetting van de^ reizigers-, trein-,
post-, telegraaf- en telefoonverbindin
gen tusschen de twee landen. Nagegaan
zal nog worden, in hoeverre deze maat
regel den buitenlandschen transito
handel met Spanje beïnvloedt, voor
zoover deze over Fransoh grondgebied
loopt. Een van de belangrijkste gevol
gen zal zijn, dat de Fransch-Spaansche
handelsovereenkomst, die in Septem
ber 1945 voor den duur van zes maanden
is geteekend en de volgende maand zou
worden verlengd en uitgebreid, niet ten
uitvoer zal worden gebracht.
Naar Reuter meldt, heeft een woord
voerder van het Fransche ministerie
van buitenlandsche zaken verklaard,
dat „het kabinet hét in zijn geheel eens
was over de politiek ten opzichte van
Spanje". Berichten over een conflict
waren in omloop wegens een verschil
van meening tusschen de communisten,
die een onmiddellijke verbreking der
betrekkingen eischten, en de twee an
dere regeeringspartijen, die verkozen
een politiek in overeenstemming met
Groot-Brittannië en de Vereenigde Sta
ten te voeren. De beslissing van het
kabinet de grens te sluiten en het
beroep op de geallieerden te hernieu
wen beteekent een compromis dat
algemeen werd aanvaard.
Volgens Radio Parijs zijn nog vier
Spaansche republikeinen door de mili
taire rechtbank te Barcelona schuldig
bevonden en geëxecuteerd.
Buitenaanzicht van het Senter Theater
in de 49ste straat te New-York, dat
door Nelson A, Rockefeller is aange
boden als tijdelijk hoofdkwartier voor
de alg. vergadering der U.N.O. - Het
theater heeft 3500 zitplaatsen en 10
kamers, die als kantoor gebruikt
kunnen worden. - Anefo P.
FRANKRIJK VRAAGT GRAAN AAN
SOVJETRUSLAND.
Op voorstel van den vice-president
van den Franschen ministerraad, Mau
rice Thorez, heeft deze eenstemmig be
sloten een verzoek tot de sovjetunie te
richten voor leverantie van graan aan
Frankrijk, Het Fransche verzoek zou vijf
millioen centenaar graan omvatten.
HET PROCES TE NEURENBERG.
De Russische aanklager heeft gisteren
te Neurenberg zijn aanklacht wegens
het dooden van gevangenen voortgezet.
Daarna werden lichtbeelden over de
Duitsche wreedheden in Joego-Slavië
vertoond. Een van de meest treffende
foto's was die van een jongen partisa-
nenleider, die tot verzet tegen de Duit-
schers aanspoort op het oogenblik, dat
de strop om zijn hals is geslagen en de
Duitsche beulen op het punt staan het
bankje onder zijn voeten weg te
schoppen.
DE RUSSEN EN MANDSJOERIJE.
Luitenant-generaal Trotsenko, chef
van den staf van maarschalk Mali-
nowsky, heeft op een persconferentie te
Tsjangtsoen een verklaring afgelegd
over het terugtrekken van de sovjet-
russische troepen uit Mandsjoerije. Hij
verklaarde, dat reeds in November 1945
met dit terugtrekken een aanvang was
gemaakt, doch dat het, op herhaald ver
zoek van de Chineesche regeering, werd
opgeschort tot 1 Februari. Thans vindt
het terugtrekken der troepen voortgang.
Een aanzienlijk gedeelte der sovjettroe
pen heeft Mandsjoerije reeds verlaten.
Het terugtrekken ondervindt evenwel
vertraging door het feit, dat de troepen
van de Chineesche regeering, die de
sovjettroepen moeten komen vervangen,
slechts in langzaam tempo en met ver
traging arriveeren. Ook wees Trotsenko
er op. dat het terugtrekken wordt ver
traagd door transportmoeilijkheden,
steenkoolgebrek, slechte weersomstan
digheden en actie van overgebleven
Japansche bandieten. Het sovjet-com
mando verwacht de terugtrekking der
sovjettroepen uit Mandsjoerije geheel
ten uitvoer gebracht te zullen hebben
nog voordat het Amerikaansche com
mando alle Amerikaansche troepen uit
China teruggetrokken zal kunnen heb
ben, en in elk geval niet later.
Een geruststellende verklaring, maar
nu de practijk
De Russen moeten uit Mandsjoerye
ook zware machines uit de fabrieken
hebben weggehaald, hoewel daartoe geen
toestemming was gegeven!
Zelfs loopen en geruchten, dat de Rus
sen nieuwe troepen hebben aangewend,
maar deze zyn niet bevestigd.
In tal van Chineesche steden blijft
men demonstreerei; vooi een terugtrek
ken der Russen uit Mandsjoerije.
KRUG VOLGT ICKES OP.
President Truman heeft Julius A.
Krug, tot November jl directeur van
het bureau voor de oorlogsproductie, met
ingang van 15 Maart tot opvolger van
Harold Ickes als minister van binnen-
landsche zaken benoemd.
Het Kroonprinselijk paar.
Z.K.H. Prins Bernhard is in ern
stige mate overwerkt door de op-
een.hoping van taken, welke hij
vervult, en moet op medisch ad
vies eenige weken volstrekte rust
houden. Te dien einde heeft hij
zich naar een herstellingsoord be
geven, dat uitsluitend is gereser
veerd voor geallieerde officieren,
die rust behoeven.
De gezondheidstoestand van H.K.
H. Prinses Juliana is langzaam
vooruitgaande, doch laat nog niet
toe. dat Zij den Prins vergezelt.
Het ligt in de bedoeling van de
Prinses, om zich. zoodra Zij ge
heel zal zijn hersteld, naai- de ver
blijfplaats van den Prins te bege
ven.
Na volkomen te zijn uitgerust zal
het Prinselijk Paar vervolgens de
inspannende reis naar Scandina
vië aan/vaarden.
GEALLIEERD BUREAU VOOR
HERSTELBETALINGEN.
Het geallieerd bureau voor herstelbe
talingen, opgericht in uitvoering van
het accoord, dat op 21 December jl. te
Parijs onderteekend werd, is thans de
finitief samengesteld. Het bureau omvat
de volgende 13 landen, die belang heb
ben bij de herstelbetalingen uitgaande
van de Fransche, Engelsche en Ameri-
j kaansche zones in bezet Duitsehland:
1 Albanië, de Vereenigde Staten, Austra
lië, Belgie, Canada, Denemarken, Egyp
te, Frankrijk, Groot-Brittannië, Grie
kenland, Britsch-Indië, Luxemburg,
Noorwegen. Nieuw-Zeeland, Nederland,
Tsjecho-Slowakije, de Zuid-Afrikaan-
sche Unie en Joegoslavië.
Het bureau heeft zijn vasten zetel te
Brussel, waar het morgen zijn eerste
vergadering zal houden.
De Bilt verwacht tot Donderdag
avond: In den nacht lichte tot ma
tige vorst, in den ochtend op som
mige plaatsen nevel of mist. Overdag
kans op wat zon. Geen neerslag van
beteekenis Weinig wind.
EERSTE KAMER.
Kieswetwijziging.
(Van onzen parlementairen medewerker)
Mr. v. Rappard (lib.), die voor zich
persoonlijk sprak, was tegen handha
ving van den opkomstplicht, tegen ver
laging van de leeftijdsgrens, tegen het
feit, dat Kamer- en Statenverkiezingen
niet op één dag zullen plaats vinden.
Aangezien spr meende, dat de Regee
ring bovendien in een impasse komt bij
handhaving van den in ent ontwerp be
paalden datum voor de candidaatstel-
ling voor de Tweede Kameperkiezingen,
omdat hij vrijwel uitgesloten acht, dat
daartoe tijdig genoeg de thans beoogde
kleine Grondwetsherziening (verande
ring van de revisie-procedure) in eer
sten aanleg voor elkaar kan hebben,
vond hij het thans het beste het voor
stel af te stemmen. Dit zou deze afge
vaardigde dan ook doen. Dr. Beumer
(a.-r.) viel dezen spreker bij t.a v zijn
bezwaren tegen deelneming van een
groot contingent jeugdige landgenoot en
(jonger dan 25, nl. ook de 24- en 23-
jarigen) aan den stembusstrijd, was het
ook met hem eens iz. den opkomst
plicht, Handhaving daarvan noemde hy
ergerlijk wegens de regeling zelf en
tevens het in de praktijk toch vrijwel
niet toepassen der strafsancties. In zijn
vermakeiyke „voordracht". gepaard
gaande met gelaatsmimiek, - die dezen
anti-revolutionairen senator een ge
ducht mededinger zou maken voor een
eerste rangs-conférenciei in een prima
cabaret, bleek ook President De Vos v.
Steenwyk veel pleizier te hebben. Ook
de heer Reinalda (s.d.) was niet on
verdeeld enthousiast. De handhaving
van den opkomstplicht noemde hij
eigenlijk onhoudbaar. Toch vond hy het
beter het w.o. te aanvaarden De zoo
zeer onder handen genomen opkomst
plicht kreeg eindeiyk een verdediger in
den persoon van dr. Kropman (RK).
Minister Beel nam het standpunt in,
dat de jongeren, die thans mede kies
gerechtigd worden, onder de bezetting
de waarde onzer democratische staats
instellingen hebben leeren inzien en nu
als staatkundig rijp te beschouwen val
len. Overigens is het hek hiermee geen
zins van den dam. want dat staat in de
G.W., die den 23-jarigen leeftijd als
grens heeft vastgelegd. Met de kritiek op
den opkomstplicht kan de bewindsman
het grootendeels eens zijn. doch de Re
geering meende de te lien opzichte in
de Tweede Kamer gevallen beslissing te
moeten eerbiedigen.
De bezwaren omtrent den in het w.o.
voorkomenden datum voor de candi-
daatstelling voor de Kamerverkiezing in
verband met de onlangs beoogde a.s.
kleine Grondwetsherziening zullen de
Regeering aanleiding geven dien datum
alsnog te doen veranderen, M.a.w. gaat
die Grondwetsherziening door, dan zul
len de verkiezingen voor de Tweede Ka
mer nog eenigen tyd later dan op 17 Mei
as. moeten plaats vinden.
Nadat mr. v. Rappard had laten aan-
teekenen, dat hy als tegenstander van
het ontwerp beschouwd wilde worden,
ging het er zjist. door. E. v. R.
VLEESCHRANTSOEN VOORLOOPIG
ONGEWIJZIGD.
Naar wij vernemen zal het vleesch-
rantsoen voorloopig tot 150 gram per
week beperkt moeten bhjven, ondanks de
goede verwachtingen, welke men eenigen
tyd geleden ten aanzien van de vleesch-
voorzienln'g heeft gekoesterd. Slechts zal
af en toe eens een extra-bon kunnen
worden aangewezen.
Doordat er binnenkort reeds nuchtere
kalveren voor de slacht beschikbaar ko
men, zal het percentage versch vleesch
wat opgevoerd kunnen worden.
DE RELLETJES TE BOMBAY.
De leider van het congres te Bombay
heeft in een van de grootste openbare
bijeenkomsten, die ooit te Bombay zijn
gehouden, het volk gewaarschuwd zich
niet te laten misleiden door hen, die
anti-imperialistische gevoelens en het
politiek ontwaken van de massa trach
ten uit te buiten en deze. in verkeerde
banen trachten te leiden. „Zy, die ge
durende de onregelmatigheden vreese-
lijke misdaden hebben bedreven, zullen
niet ongestraft blyven. Waarom zou het
volk over opstand tegen de regeering
denken, wanneer het congres hiertoe
niet het sein heeft gegeven?" De com
munistische party tracht volgens spr.
het patriot isme van het volk uit te bul
ten, en geeft een verkeerde leiding.
De muiterij op Celebes.
De onderhandelingen te Menado zyn
onderbroken, daar de leiders van de
muiterij weigerden de Nederlandsche be
velen op te volgen.
Nader bericht men. dat de Britsche
missie een gunstig resultaat verwacht,
aangezien er weinig belangstelling voor
de muitery bestaat. De troepen ontvin
gen de ledén der missie, zoowel de Ne
derlandsche als de Engelsche goed; er
waren weinig nationalistische vlaggen en
de gewone burgerij is door de muiterij
niet aangestoken.
De oorzaak van de muitery moet ge
zocht worden in klachten over voedsel en
kleeding en de hooge pryzen. De bevol
king is pro-Nederlandsch, aldus ver
klaarde de zegsman van het KJNTJL. aan
een vertegenwoordiger van Aneta. Plun
deringen komen practisch niet voor.
In Kletek en Gedangan op Oost-Java
hebben lichte gevechten plaats gehad.
Bij Medan zyn twee Spitfires neerge
stort; een piloot is gedood en een wordt
vermist.
De slag in de Java-Zee is te Batavia
plechtig herdacht. Acht overlevenden
met hun echtgenooten en vele familie
leden van gesneuvelden waren tegen
woordig. Vice-admiraal Sinke herdacht
de gevallenen die niet vergeefs hun offer
hadden gebracht. Vele hooge autoritei
ten, waaronder vertegenwoordigers van
de Engelsche en Amerikaansche marine,
waren aanwezig.
Op Sumatra werken de gematigde In-
heemschen samen met de Èngelschen ter
bestryding van de terreurbenden, In de
omgeving van Medan is de beruchte
bende van den zwarten buffel vernie
tigd: eenige beroepsmoordenaars wer
den gevangen genomen
JUBILEUM OP VLIEGVELD
VALKENBURG.
Squadron 6 D.A. volbrengt 5000 vlieguren
boven Europa.
Zonder byzondere plechtigheden is
gistermiddag door een vliegtuig van
squadron 6 D A. van de Nederlandsche
luchtmacht het 5000ste vlieguur van dit
onderdeel boven Europa volbracht. Het
toestel, dat deze vyfduizend uren vol
maakte, was uit Gilze-Ryen gestart en
arriveerde in tegenwoordigheid van den
commandant der Nederlandsche lucht
strijdkrachten, kapitein-luitenant ter zee
Reinierse, op het vliegveld Valkenburg.
Het jubileerende squadron, dat eerst
op 1 Nov. 1944 te Rearsby in Engeland
werd opgericht, streek na de bevryding
van het Zuiden des lands op het vlieg
veld Gilze Ryen neer, verhuisde in Juni
vorig jaar naar Voorburg en is sinds 15
Dec. 1945 gelegerd te Valkenburg. De
sterkte van dit luchtmacht-onderdeel
bedraagt 162 man onder commando van
kapitein-vlieger J. M. A. Collée, die vroe
ger te Rynsburg woonde. Het materiaal
bestaat uit 14 Austen ni-toestellen, die
na de bevryding van het Zuiden bene
den de rivieren de communicaties on
derhielden tusschen belangrijke punten
en sinds Mei vorig jaar snelle verbin
dingen tot stand brengen tusschen het
Zuiden en Noorden van ons land De
onder dikwijls moeilijke omstandigheden
geleverde prestaties verdienen een
woord van lof, waartoe dit opmerkelyk
jubileum de gelegenheid biedt.
WALCHEREN DANKT DE ARBEIDERS
In de Zeeuwsche hoofdstad hingen
gisteren de vlaggen uit ter gelegenheid
van de officieele viering van de defi
nitieve dichting der Walcherensche dijk-
gaten. Door den stroomenden regen wa
ren 600 arbeiders uit West-Kapelle geko
men om de feestelijkheden bij te wonen,
welke waren georganiseerd door het co
mité „Walcheren moet droog" met mede.
werking van den rykswafterstaat en de
maatschappy „Uitvoering Zuiderzeewer
ken".
In de zaal van het Schuttershof, waar
een show de feeststemming verhoogde,
.werd om, het woord gevoerd door den
Commissaris der Koningin in de prov.
Zeeland, jhr Quarles van Ufford.
Alle werklieden ontvingen een boekje
van de hand van A. den Doolaard,
waarin een oorkonde, onderteekend
door den Commissaris der Koningin, den
burgemeester van Middelburg en het be
stuur van „Walcheren moet droog". Te
vens werden zij onthaald op tabak en
cigaretten, de laatste afkomstig uit Cu
rasao. Voor de overige 2400 arbeiders
zyn soortgelyke byeenkomsten georganï-
HET VOORONTWERP VAN WET
OP DE BEDRIJFSSCHAPPEN.
De Federatie van Nederlandsche be-
drhven heeft in een te Utrecht gehou
den vergadering besloten tot het zenden
van een telegram aan minister Vos,
waarin met klem wordt geprotesteerd
tegen het voor-ontwerp op de bedryfs-
schappen.
De Katholieke organisatie van werk
gevers, arbeiders, middenstanders en
boeren, te Utrecht bijeen onder leiding
van den heer A. C. de Bruin, heeft, na
Inleidingen van prof. Romme en prof.
v. d. Brink in een resolutie met voldoe
ning geconstateerd, dat in het ontwerp
van wet op de bedryfsschappen een
juist onderscheid naar voren treedt tus
schen het doel van den staat, gelegen
in de behartiging van het algemeen be
lang, en het doel van de bedryfsschap,
bestaande in de behartiging van het
bedryfsbelang binnen het kader van het
algemeen belang. Daarnaast wordt de
samenvatting van de sociale en econo
mische aangelegenheden toegejuicht.
Ook de ontworpen samenstelling van het
bestuur uit de vrye organisaties van
werkgevers en werknemers wordt juist
geacht. In plaats van den commissaris
achtte men het beter een raad van ver
trouwensmannen door de bedryfsgenoo-
ten te laten kiezen, zoodat daarmede
autonomie en zelfbestuur wordt gegeven
aan het bedryfsschap in die aangele
genheden, welke niet rechtstreeks
op het terrein van de centrale overheid.
NEDERLANDSCHE BOND VAN
HARINGHANDELAREN.
Te 's-Gravenhage is opgericht de Ne
derlandsche bond van Haringhandelaren.
Tot bestuursleden werden gekozen de
heeren J. J. van Buuren van Heyst, J.
Kornaat, W. van der Windt Jr. en Bob
IJzermans uit Vlaardingen, P. Knoester
Jr., F. R. Ommering en R. van dei
Zwan uit Scheveningen, D. F. E. Meer
burg eh L. Haasnoot uit Katwijk aan
Zee en D. Goldbohm uit IJmuiden.
In principe werd besloten tot samen
werking, zoowel by export als bij handel
in het binnenland.
BRITSCHE TROEPEN IN APRIL
VAN JAVA WEG?
De „Daily Express" bevat het volgen
de bericht van Frank Rostron, den by-
zonderen correspondent op Java:
Naar men verwacht zullen de Britsche
troepen begin April van Java gaan ver
trekken en plaats maken voor Neder
landsche bezettingstroepen.
Sir Archibald Clark Kerr, de speciale
ambassadeur van Engeland, vertrekt eind
Maart en binnen eenige dagen zullen
dan de overige deelen van Nederlansch-
Indië door Nederlandsche troepen van de
Japanneezen worden overgenomen.
(Bovenstaand bericht stemt overeen
met een onlangs door ons gepubliceerd
bericht van United Press. Red. L.D.)
Gaandeweg komen verschillende indus
trieën in ons land weer op gang. Ook
de kaarsenfabricagc is hervat. - Een
kykje in dit interessant bedryf.
Ass. Corr. P.
BINNENLAND.
Als eindstation van de luchtiyn
AmsterdamLonden zal Croydon dienen
en niet Nordholt, zooals aanvankelijk
was gemeld. De accomodatle blijkt daar
ontoereikend te zijn. Wellicht dat hierin
met 1 Juni verandering komt.
De minister van onderwys maakt
bekend, dat, in verband met de groote
schaarschte aan onderwijzend personeel,
voortaan alleen ln zeer bijzondere geval
len een gunstige beslissing op verzoeken
om vergoeding van een extra-onderwijzer
zal kunnen worden genomen.
De heeren drs. J. van der Ploeg,
Rotterdam, dr. V. A. M. Beermann te
Nijmegen- en mr. I. Opstel ten te Amster
dam zijn benoemd tot secretarissen van
de Ned. Volksbeweging.
De Amerikaansche piloten, die hier
hun K.L M.-collega's geïnstrueerd hebben
op de ..Skymaster"-toestellen. zijn gister
morgen per D.C 350 weer naar Amerika
vertrokken.
Onze landgenoot Parmentler vliedt als 2e
bestuurder mee om ln Amerika een nieuw
toestel voor de K.L.M. op te halen.
De kwaliteit van de op de bon te
verstrekken geconserveerde groenten kan
ln verband met de moeilijkheden, waar
mede de fabrikanten ln den zomer van
1945 bij de verwerking en het vervoer
hiervan te kampen hadden, nog niet zoo
fyn zijn als 'die, welke het publiek vroe
ger gewoon was van de Nederlandsche
conservenlndustrle te ontvangen. In den
komenden zomer hoopt men de vooroor-
logsche kwaliteit weer te bereiken.
Door het breken van de vooras ls
een met vee beladen vrachtauto op den
Schaardijk te Rotterdam gekanteld en in
de Nieuwe Maas gestort. Een van de 3
Inzittenden, de 55-Jarlge koopman W
van Soest, uit Lekkerk?rk. werd gedood
De Haagsche kunstijsbaan zal op
31. Maart worden gesloten.
Sir Archibald Clark Kerr heeft plo!-
sellng een aanval van malaria gekregen
welke hem tot minstens begin volgend-
week dwingt zijn kamer te houden.
Van Maandag a.s. af zullen tusschen
Amsterdam en Brussel dagelijks ln Iedere
richting drie vluchten worden gemaakt
door de K.L.M. en de Sabena.
Omstreeks „Dollen Dinsdag" zyn te
Assel twee meisjes, die relaties met Dult-
schers onderhielden, vermist. Thans ls
het ïyk van mej. D. v. E. gevonden, naar
dat van mej. M. A. wordt nog gezocht.
Vermoed wordt dat zy zooveel van de
Dultschers wisten dat deze het veili
ger hebben gevonden ze uit den weg te
ruimen.
Minister Lieftlnck zal aan het einde
dezer week voor besprekingen naar Ame
rika vertrekken.
Het verkeersongevallenbeeld ls vol
gens statistische cyfers over December J'.l.
Iets gunstiger dan over de daarvoor gaan
de maand, n.l. 77 dooden en 363 runo^g
gewonden.
Toch geeft dit, naar de KN.A.C. meldt,
over de laatste vijf maanden van 1945
een totaal van 541 dooden en 2052 ernstig
gewonden, gemiddeld 103 dooden en 410
ernstig gewonden ..-er maand ^fwei 17
"rustige slachtoffers per dag op Neer
land? wegen en straten Deze c-yfers zijn
vee ernstiger dan voor den oorlog
Met ingang van 4 Maart a_s. zullen
wekeiyks ln het Zuiden des lands zittin
gen worden gehouden door het bureau
zakenreizen van het ministerie van han
del en nijverheid, en wel ln Den Boson
pil Maastricht.
Gistermiddag ls de Engelsche post
duif Tommy, die tydens den oorlog be-
langryke berichten voor de legerleiding
overbracht, ln het Netherlands house te
Londen door gen. maj. Van Oorschot on
derschelden met de „Dickln-medallle"
(zoo genoemd naar den stichter).
De heer D. J. Dry ver, lt Santpoor:. die
het diertje in Juli '42 bij Santpoort uit
geput aarltrof en het verzorgde, wts by
ce huldiging te Londen aanwezig.
Naar uit Londen wordt gemeld is
het Nederlandsche kustvaartuig Caribla
(312 ton) aan de Engelsche kust op
Scroby Sand bij Yarmouth vastgeloopen
De echtgenoote van den gezagvoerder J
Nieboer uit Zuidbroek en haar 2 kinderen
zijn door de reddingsboot van Calstes
met leden deT bemanning van het vaar
:ulg gehaald Nieboer ls alleen acht®
gebleven.
De Nederlandsche zwemster Rle van
Veen ls, naar de Prov. Ov. en Zw. Crt.
meldt, dezer dagen, na een uitstapje naar
Italië, te Roosendaal gearresteerd, zy zou
al te vrlendschappeiyk met de Dultschers
hebben omgegaan.
Voor de viering van het 700-Jarlg
bestaan van Delft als stad ls thans vast
gesteld de week van Zaterdag 25 Mei t.m.
Zaterdag 1 Juni a.s.
R. Mansfield, penningmeester van
de American Relief for Holland is giste
ren door HM. de Koningin in audiëntie
ontvangen.
BUITENLAND.
Het eerste doodvonnis sinds het
einde van den oorlog werd door een
Duitsche rechtbank ln de Amerikaansche
zone van het bezette gebied uitgesproken
en wel tegen den Nazi Kleling, die ln
April 1945 den anti-fascist Werner heeft
neergeschoten.
Russell Nlxon, waarnemend direc
teur van de Amerikaansche afdeeling
voor kartels ln Duitsehland heeft ont
huld. »dat b.v. van de I. G. Parben proc-
tlsch alle fabrieken nog werken en dat
geen maatregelen tegen dit kartel zyn
genomen.
Het ls myn overtuiging, aldus Nlxon,
dat Duitsehland nooit economisch ont
wapend kan worden, voordat zyn bln-
nenlandsche monopolies, lndustrieele
trusts en zijn. kartels naar bulten ver
nietigd zijn. Een grondig program hier
toe moet onmiddeliyk worden opgesteld,
en de uitvoering ervan moet alleen wor
den toevertrouwd aan ambtenaren, die
er interesse ln hebben om de overeen
komst van Potsdam uit te voeren en te
handelen overeenkomstig de richtlijnen
van de Amerikaansche regeering in plaats
van hun oude zakenrelaties ln stand te
houden en hun eigen economische posi
ties te handhaven.
De Duitsche dominee Nlemoeller
heeft in Hamburg voor de radio ver
klaard. dat het Duitsche volk niet het
recht heeft de schuld van den oorlog op
de nat ion aal-socialisten en oorlogsmisda
digers af te wentelen Het volk ln zijn
geheel draagt volgens Item de grootste
verantwoordelijkheid.
Emir Abdoellah van Transjordanlë,
de zoon van wyien koning Hoessein van
de Hedjas, bevindt zich thans te Londen
om besprekingen te voeren over het slui
ten van een verdrag, waarbij hy koning
zal worden over den „souverelnen staat"
Transjordanlë.
Eigenaars van bioscoop-theaters ln
Irak hebben besloten, om een filmstudio
ln het land te stichten, teneinde korte
film's te vervaardigen, welke een opvoed
kundig karakter dragen.
De soclaal-demopratische en com
munistische partij in de Sovjet-zone van
Duitsehland zullen op 21 en 22 April
aanstaande te Berlijn een gezameniyk
party congres houden, waarop de executie
ve van de nieuwe vereenigde socialisti
sche party zal worden gekozen, aldus
meldt de Britsche nieuwsdienst ln
Duitsehland.
De gezondheidstoestand van koning
Chrlstlaan van Denemarken ls verbeterd.
20.000 Beriynsche kinderen tusschen
drie en zes Jaar zullen van het Zweed-
sche Roode Kruis bijvoeding ontvangen.
Rusland. Tsjecho-Slowakye, Polen
en Finland zullen spoedig het surplus
van Amerikaansche oorlogsvoorraden ont
vangen tot een waarde van 1000 millioen
dollar.
De Oostenryksche commissie, die
de beschuldigingen tegen den Dultschen
dirigent, dr. Purtwaengler, dat deze
onder de Nazis politiek werkzaam geweest
ls, heeft onderzocht, heeft besloten te
advlseeren. om Furtwaengler geen toe
stemming te verleenen ln Oostenrijk op
te treden.
Churchill heeft gisteren te Mlama
(Florida) een eere-doctoraat van de
universiteit aldaar ontvangen.
De geallieerde controleraad heeft het
verzoek van zeven Oostenrijksche monar
chistische groepen, om toestemming voor
het oprichten van wetteiyke partijen,
afgewezen.
Het gerechtshof te Oslo heeft den
Quisling-minister Fuglesang tot levens
lange dwangarbeid met verlies van bur
gerrechten veroordeeld.
De waarde van het offer ligt ln
de gewilligheid, waarmede het
gebracht wordt.
Inayat Khan.
M- Geen episode is droeviger
dan de vlootmisère na den
eersten Wereldoorlog.
Schoonschijnende leuzen van geen
man en geen cent', afbraak van wat
er was en practisch geen nieuw
bouw. En tot ergernis van velen de
dwaze muiterij op de Zeven Pro
vinciën, door een Kamerlid nog
toegejuicht. Toen was Nederland
nog rijk, maar in de volksvertegen
woordiging beknibbelden we op de
oorlogsbegrooting. niettegenstaande
Indië waarschuwde voor het drei
gende fapansche gevaar.
Onze groote vlootvoogd Michlel
Adriaanszoon de Raytcr heeft eens
het fiere woord gesproken: „De
Heeren Staten hebben mij niet te
verzoeken, doch te gebieden en al
werd mij bevolen 's Lands vlag op
één enkel schip te voeren, ik zou
daarmee in zee gaan, en daar de
Heeren Staten hun vlag betrouwen,
zal ik mijn leven wagen." En hij
trok met zijn zwakke eskader naar
de Middcllandsche Zee. Zijn laat
ste tocht.
In dezen oorlog is een te zwak
eskader wederom naar een over-
machtigen vijand gegaan. Schout
bij-nacht Doorman heeft niet veel
woorden verspild. „Ik val aan. volg
mij". Zijn laatste tocht.
Voor hoevele schepelingen is in
dezen bangen oorlog de Oceaan het
zeemansgraf gewordenI Zij wisten,
dat elke reis hun laatste kon zijn.
maar de dooden en zij, die het over
leefd hebben, waren groot door hun
rotsvast geloof in het goede der
zaak. waarvoor zij streden. Het was
dat geloof in de rechtvaardigheid
van liet doel, waarvan Lamennais
eens zei: La fol est une aveugle
volontaire: ellc ferme les yeux pour
mieux voir. Het geloof is moed
willig blind: het sluit de oogen om
beter te kunnen zien.)
ln de Noordzee en den Atlanti-
sclien Oceaan, in de Java-Zee en
den Indisclien Oceaan zijn dc Ne
derlandsche schepen, strijdend voor
het ideaal van de Vereenigde Vol
ken. gezonken. Op hun laatste reis.
De oorlogs- en de handelsmarine
hebben beide de zwaarste offers
gebracht.
Wij willen vandaag de helden der
zee eeren. Het is vier jaar geleden
dat de slag in de fava-Zee geleverd
werd. De ondergang van onze oor
logsvloot voltrok zich daar. Maar de
dapperen, die hun schepen bran
dend. geknakt en lamgeslagen za
gen verdwijnen; de dapperen, wier
brekende oogen de Nederlandsche
vlag zochten, wisten, dat hun voor
beeld lichtend zou zijn. Die dappe
ren zijn gevolgd door honderden
anderen op kleine en groote sche
pen. Maar overal eervol. Het Rood
en Wit en Blauw is blijven wappe
ren op de oceanen. Hollands naam
en roem nieuwe glorie toevoegend.
Al deze Nederlanders willen wij
heden eeren in onze herdenking van
den slag in de fava-Zee.
Nog altijd ligt onze toekomst op
het water. Daar kan geen tegenslag
ons van afhouden. Helden, die vie
len. gij hebt voor ons den weg over
de zeeën weer vrij gemaakt. Gij
hebt gewerkt, geleden, geofferd
voor die toekomst. Zullen wij on
dankbaar zijn? Hun daden eeren in
treffende woorden en niet handelen
in hun geest?
Moge deze 'dag ons volk doen
beseffen, waar onze fouten lagen in
het verleden, om in eendracht te
arbeiden aan den wederopbouw
van onze handels- en oorlogsvloot.
.Onze maritieme geschiedenis heeft
nieuwe lauweren vergaard. Maar
deze lauweren zullen slechts inder
daad onverwelkelijk zijn. als ze ons
inspireeren tot navolging in offer
bereidheid. moed en volharding! In
het geloof, dat de rechtvaardigheid
altijd zegeviert!
De Brltsohe minister van voorlich
ting, Williams, ls afgetreden. Zoolang
dit departement nog. bestaat, zal graaf
van Listowel, directeur-generaal der
posteryen, deze functie bekleeden.
De Bulgaarsche minister-president
heeft het oppositieblad der sociaaldemo
craten voor tien dagen verboden wegens
een crltlek op een rede van drn com-
munlstlschen leider Georgi Dlmltrof.
De eerste permanente spoorbrug over
den Ryn te Baerl by Duisburg, welke
sedert de bevryding ls aangelegd ls ge
opend. De brug ls meer dan 800 meter
lang.
Joodsche terroristen hebben aansla
gen gepleegd op diverse vliegvelden ln
Palestina en een 12-tal vliegtuigen waren
onklaar gemaakt. Men vermoedt, dat de
bedoeling ls om de heimelijke Immigratie
van Joden te bevorderen.