Minister Drees over de loonen
De 371ste Diës natalis
der Leidsche Universiteit
Nederlandsch-Indië
in den Veiligheidsraad
Zitting tot morgenavond
verdaagd
Weerbericht
Churchill doctor honoris causa Onze Universiteit
der Leidsche Universiteit
Sjahrir tot Maandag
in Djokjakarta
In het voorjaar een
bon voor schoenen
Met een enkel woord
84ste Jaargang
VRIJDAG 8 FEBRUARI 1946
No. 25699
LEIDSCH
Waarnemend Directeur: A Poortman
HoofdredMr M B vaD der Hoeven
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Directie en Administratie: 25041 (2 UJnen)
Telef. Redactie: 21507 Gironummer: 57055
Gisteravond kort na kwart over zes
(Ned. tijd), heeft de Veiligheidsraad
van de Organisatie der Vereenigde Vol
ken een begin gemaakt met de behan
deling van de Indische kwestie naar
aanleiding van de vertoogen der Sovjet
republiek Oekraine over den toestand
in Indië. De Oekrainsche afgevaardigde
Manoeilsky begon met de Japansche
bezetting van Nederlandsch-Indië,
waarbij hij zeide, dat het door de Ja-
panneezen ingestelde regime gelijk was
aan dat, hetwelk de landen van de as
overal elders hadden gevestigd. Het In
donesische volk, aldus Manoeilsky,
heeft met alle ten dienste staande mid
delen aan de Japanners weerstand ge
boden tot aan het uur waarop de geal
lieerde overwinning, de Japanners tot
de overgave dwong.
De nederlaag van de Japanners
was voor de Indonesiërs een aanmoedi
ging om hun nationale onafhankelijk
heid te verwachten en tevens de er
kenning van hun rechten krachtens ver
klaringen van de geallieerden. Na de
Japansche capitulatie werd hun toege
staan de orde in Indië te handha
ven, Hierbij ontstonden botsingen tus-
schen de inheemschen en de Japanners,
die van tanks gebruik maakten.
Op 29 September arriveerden Britsche
en Br.-Indische troepen in Batavia,
maar zij brachten Indië geen vrede.
Manoeilsky beschuldigde Engeland van
het gebruik van steeds grootere mo
derne wapens tegen de „slecht gewa
pende Indonesiërs." Hij citeerde een
Reutel-bericht, volgens hetwelk Japan
sche troepen tegen Indonesiërs werden
gebruikt.
HU citeerde diverse krantenberichten
over een en ander, haalde uitlatingen in
het Lagerhuis aan en zeide. dat het
aantal dooden onder de Indonesiërs
hoog geweest moet zijn en las een be
richt voor van radio New York, waarin
het aantal dooden geschat werd op
30.000 tot 40.000.
Manoeilsky verklaarde met nadruk,
dat er in Indië een toestand heerscht,
die een gevaar beteekent voor den
internationalen vrede. Hij haalde arti
kel 1 en 2 van het charter aan en zeide,
dat de aanwezigheid der Britsche troe
pen in strijd was met deze bepalingen.
Ook art.. 73 zou volgens hem worden ge
schonden. (Dit artikel zegt, dat alle vol
ken het recht moeten hebben hun eigen
regeeringsvorm te kiezen).
Manoeilsky zeide te erkennen, dat de
aanwezigheid van vreemde troepen in
bepaalde omstandigheden gerechtvaar
digd was D<> Britsche troepen bevonden
zich in Indië om de Japanners onder
de hoede van de Vereenigde Na
ties te ontwapenen, maar hieruit volgde
niet dat het gebruik van Britsche troe
pen tegen de nationalistische beweging
d? goedkeuring van de Vereenigde Na
ties had.
De Oekrainsche delegatie stelt niet
de kwestie der terugtrekking van de
Britsche troepen, aldus de Oekrainsche
gedelegeerde, maar zij uit, haar verba
zing, dat de Britsche militaire^ autori
teiten Japansche troepen gebruikt heb
ben. De delegatie acht zich verplicht de
aandacht van den Veiligheidsraad op
deze „abnormale en ontoelaatbare si
tuatie" te vestigen.
De geschiktste oplossing zou _zyn de
instelling van een commissie ter
plaatse.
ANTWOORD VAN BEVIN.
Hierop nam Bevin, de Britsche minis
ter van buitenlandsche zaken he«
woord om Manoeilsky te antwoorden
..Het t mU niet duidelijk, zoo begon hU.
waarop ik antwoord moet geven Ma
noeilsky vraagt niet om de terugtrek
king van de Britsche troepen uit Indie
en ik neem aan, dat zulks betee
kent, dat de aanwezigheid van de Brit
sche troepen niet als een gevaar voor
den vrede wordt beschouwd. De aanha
lingen van Manoeilsky uit dagbladen
en redevoeringen in het Lagerhuis too-
nen slechts dit feit aan, dat wij in dit
land een vrUe pers hebben, en dat elk
een kan zeggen wat hem goed dunkt,
zelfs Indien hetgeen men zeggen wil.
niet waar is.
Eerst moet het punt worden opgehel
derd. wie de souvereine autoriteit over
Indië bezit. Het besluit van de geal
lieerden was om het door den vijand
ontnomen gebied terug te geven aan
het souvereine volk, dat den Japan-
neezen den oorlog had verklaard. Indo
nesië werd snel overrompeld. Noch de
Ver. Staten noch Gr. Brittanntë waren
toen bij machte voldoenden steun te
zenden om den Japanschen opmarsen
tegen te houden. Het gebied werd bezet
en tildens die bezetting richtten de Ja-
panneezen fascistische strijdkrachten
op. die zij wapenden en opleidden en
met fascistische denkbeelden door
drenkten. Zij gaven aan vele, vele dui
zenden wapens in handen, piet alleen
geweren en tanks, maar ook een ander
soort wapens Bovendien waren daar
natuurlijk Japansche troepen
Bevin vervolgde: Alles was in gereed
heid om de Japanneezen op Malakka en
elders aan te vallen Wii hadden een
onderneming uitgestippeld bijna even
grootsch als onze actie aan het Weste
lijke front Juist toen wii hiermede zou
den beginnnen, werd de atoombom uit
geworpen en hadden andere gebeurte
nissen plaats, zooals de schitterende
prestaties van het 14e leger in Birma.
Al deze dingen bij elkaar bracht voor
de Janapneezsn de nederlaag.
Wü kregen bevel in een zeer uitge
strekt gebied de capitulatie van de Ja
panneezen in handen te nemen. Wij
moesten ze verwijderen uit Siam en
De Bilt verwacht tot Zaterdagavond:
Nog aanhoudende regen in den
nacht. Morgen wisselende bewolking
met plaatselijke buien. Frlsoh weer.
Tijdelijk stormachtige naar het
Noordwesten omloopende wind.
Indo-China en dit land tot aan de
komst der Franschen in bezit houden.
Ook kregen wij opdracht de Japannee
zen in Indonesië gevangen te nemen, en
wij deden wat ons gezegd werd. Nooit
hadden wU verwacht onze inlich
tingsdiensten en trouwens niemand
heeft ons gewaarschuwd dat wij zou
den worden aangevallep, toen wU de
Japanw~-«n gevangen namen. WU zon
den derhalve maar een beperkte strUd-
macht.
Bevin zeide de Oeklainsche delegatie
ér aan te willen herinneren, dat, toen
de Engelsohen op Java en in Soerabaja
aankwamen, zij geen schot gelost heb
ben. Wel werd er op onze soldaten ge
schoten, van wie er gedood werden. Wat
zouden Oekrainsche gedelegeerden ge
daan hebben in ditzelfde geval, name
lijk wanneer men derwaarts was ge
trokken om in de eerste plaats 250.000
geïnterneerden, blanken en inheem
schen, te redden, die door de Japannee
zen naar het binnenland waren ver
dreven?
Ik heet het liegen, dat wU ooit de
Indonesische beweging hebben aange
vallen. Alle feiten zUn tegen U, aldus
zeide Bevin tot Manoeilsky, terwUl hU
met de vuist op tafel sloeg.
Toen generaal Mallaby arriveerde,
bracht hij de leiders van de nationalisti
sche beweging tezamen en arrangeerde
een wapenstilstand, zoodat hU kon
voortgaan met het uitvoeren van zijn
taak, en terwUl hij den wapenstilstand
teekende, werd hU vermoord en werden
nog meer officieren gedood. Een wist
te ontsnappen.
Zü hadden geen bescherming, zij had
den geen wapens bU zich, want zU ver
trouwden de mannen, met wie zij spra
ken. Toch werd generaal Mallaby ver
moord. U beschuldigt ons en onze mili
taire autoriteiten van aanvallen op de
Indonesische beweging, wanneer onze
generaal zich moeite geeft een wapen
stilstand te arrangeerén! Op dat tijd
stip hadden wU niet meer dan 3000 man
troepen en die hadden een taak te
vervullen.
Later heeft lord Mountbatten Japan
sche troepen voor de handhaving van
de orde verantwoordelijk gesteld. Hun
werd opgedragen er voor te zorgen, dat
gezag en orde gerespecteerd werden,
anders zouden er in heel Indonesië
massale moordpartUen hebben kunnen
plaatsvinden. Jonge mannen, die in
de Nazi-denkbeelden waren opgeleid,
waren volledig gewapend. Dat was de
groote moeilykheid
Bevin verklaarde, dat, Indien de Brit
sche troepen zich zouden moeten terug
trekken, er zelfs op het huidige oogen-
blik een groote ramp zou gaan gebeu
ren.
Bevin zeide. dat Britsche troepen,
die de geïnterneerden naar de kust wil
den brengen, in een hinderlaag waren
gelokt en dat onder hen dooden waren
gevallen. Is het niet veelbeteekenend,
zoo vroeg hy, dat er geen woord ge
zegd wordt over de Indonesische aan
vallen op de Engelschen?
Bevin zeide echter geen bittere toon
in de debatten te willen leggen.
Engeland wist, dat de Nederlandsche
regeering bereid is het Indonesische
probleem op eervolle condities met de
inheemsche bevolking te regelen Enge
land is beschuldigd van allerlei kwade
bedoelingen als imperialistische mo
gendheid en het heeft mij bUna mijn
jeduld doen verliezen, aldus Bevin, dat
ik de zaak in Moskou met Molotov heb
behandeld, en dat er over Engelands
optreden tegen mij geen woord is ge
zegd. Thans zien wü ons geplaatst voor
een aanklacht, die gebaseerd is op kran
tenknipsels enz.
Bevin besprak de opdracht van Clark
Kerr, die naar Indonesië was gegaan
om met de Nederlanders samen te wer
ken in besprekingen met de Indonesiërs.
Engeland, zoo verklaarde hij, is zeer
verlangend om de Indonesische kwestie
te zien opgehelderd,
Indien de Vereenigde Naties wenschen
te helpen, dan moet dit niet gebeuren Nederlandsche tÜd.
door nog een commissie naar Indonesië
te sturen. De eenige manier tot helpen
zou zUn er bü degenen, die aan de on
derhandelingen deelnemen op aan te
dringen, dat zij alle krachten inspan
nen om een regeling te bereiken en te
trachten gezamenlijk deze moeilükheid
uit de wereld te helpen.
Ik laat het aan den veiligheidsraad
over, hierin te beslissen, aangezien,
krachtens de afspraken met de gealli
eerden, de Nederlanders als de souve
reine mogendheid beschouwd worden.
De vraag van een commessie ter
plaatse moet door de Nederlanders en
niet door mU worden behandeld.
Toen Bevin zyn betoog geëindigd had,
scheen hU uitstekend gehumeurd te zijn.
Hij knoopte een gesprek aan met
Visjinsky en beiden moesten verschei
dene malen lachen
Van Kleffens aan het woord.
De Nederlandsche minister van bui
tenlandsche zaken de heer van Kleffens
begon met een uiteenzetting te geven
van de redenen voor de aanwezigheid
van de Britsche troepen op Java. Hy
betoogde, dat voor den oorlog de orde
in Nederlandsch-Indië gehandhaafd
werd door een politiemacht en niet door
een leger. Derhalve, zoo zeide hy, was
d.e aanwezigheid der Britsche troepen
een heel bUzonder feit, dat in sommige
deelen van Java onrust had gewekt.
Vervolgens refereerde hU aan het feit,
dat Nederland aan de geallieerden
scheepsruimte ter grootte van drie mil-
lioen ton beschikbaar had gesteld. Dat
was de reden, aldus van Kleffens, dat
het niet mogelijk was geweest voor
Nederland om tijdig troepen naar Java
te sturen.
De aanwezige troepen hadden niet
de bedoeling de nationalisten te onder
drukken. maar de Japanneezen te be
strijden. Hy vestigde er de aandacht
op, dat Manoeilsky geen gewag had
gemaakt van de taak der Britten bij de
bevryding der Nederlandsche geïnter
neerden, die, ondanks de aanwezigheid
van Britsche troepen, zoo weinig hulp
hadden ontvangen.
Vervolgens maakte van Kleffens
eenige vriendelijke opmerkingen aan het
adres van de nationalistische beweging,
zeggende dat de Nederlanders heel goed
wisten, waar zij de scheidsUjn moesten
trekken tusschen ware nationalisten en
extremisten. Hij zeide, dat, wanneer de
Britsche troepen optraden, zulks met
uiterste toegeeflUkheid geschiedde, vaak
met grootere toegeeflUkheid, dan de
Nederlanders konden gewenscht hebben.
Van Kleffens verklaarde, dat het op
treden van de Britsche troepen niet
omschreven kon worden als een mili
taire actie tegen de inheemsche bevol
king. Ge zoudt even goed den politie
agent kunnen veroordeelen die een man
opsluit, die zoo juist getracht heeft hem
neer te schieten.
De minister vroeg zich af, wat de
troepen van de Vereenigde Staten of
van andere landen in dergelijke om
standigheden zouden doen. Ook vroeg
hy zich af, wat de troepen van het
roode leger zouden doen, indien zij op
het Deensche eiland Bornholm werden
aangevallen.
Van Kleffens weerlegde allo beschul
digingen van Manoeilsky, die deze aan
de hand van het charter der Vereenigde
Naties had gedaan, en voegde hieraan
toe te hopen, dat de leden van den
Veiligheidsraad spoedig zouden bespeu
ren. welk een liberale regeling aan het
volk van Indië zou worden aangeboden.
Met nadruk zeide de minister, dat er
geen aanleiding was voor den Veilig
heidsraad om tot handelen over te gaan.
Sprekende over de commissie, zooals
door Manoeilsky voorgesteld, wees de
minister er op, (lat de veiligheidsraad
wel moest weten, dat hy zich niet kon
mengen in binnenlandsche Indische
aangelegenheden. Evenwel, voegde de
minister hieraan toe, dat hy een zoo
danige commissie geen moeilijkheden in
den weg zou leggen, indien Engeland en
de Oekraine het hierover eens waren.
Aangezien echter minister Bevin blijk
baar tegen het uitzenden van een com
missie gekant was, wilde van Kleffens
hierover verder niets zeggen.
Na de rede van Van Kleffens werd
de zitting van den Veiligheidsraad
verdaagd tot Zaterdagmiddag 6 uur
De rector-magnificus der Leid
sche Universiteit, prof. dr. B. G
Escher maakte zoo juist in zijn
Diës-rede bekend, dat de Acade
mische Senaat besloten heeft het
eere-doctoraat in de rechtsgeleerd
heid te vcrleenen aan den prooien
Britschen staatsman en eminenten
aanvoerder in den strijd voor dc
Vrijheid en het Recht, den Right
Honorable Winston S. Churchill,
Hoogstwaarschijnlijk zal Chur
chill deze liooge onderscheiding
persoonlijk in ontvangst komen
nemen, waartoe de Academische
Senaat ia een bijzondere zitting zal
bijeenkomen.
Thé Right. Hon. Winston S. Churchill.
Koninklijke
belangstelling vo or de
Leidsche Universiteit
KONINGIN WOONT
DIËS-VIERING BIJ,
Hedenmiddag tegen 2 uur arriveerde
H.M. de Koningin met klein gevolg
per auto aan de Stadsgehoorzaal ter
bijwoning van de rectorale oratie van
prof. dr. B. G. Escher ter gelegenheid
van den 371sten Diës Natalis der
Leidsche Universiteit.
H.M, zal in deze bijeenkomst even
eens een rede uitspreken.
United Press meldt uit Batavia dat
Sjahriris vertrek uit Djocjakarta is
uitgesteld tot Maandag. Hieruit
wordt geconcludeerd, dat de bespre
kingen met dr. Van Mook in het
begin der week nog niet zullen aan
vangen. Inmiddels heeft dr. Van
Moók reeds tweemaal een ontmoe
ting gehad met Sir Clark Kerr.
DE „NIEUW-AMSTERDAM"
De „Nteuw-Amsterdam" zal op 18
Februari a.s. van Singapore vertrekken
met 3400 repatrieerenden en 700 En-
gelsche militairen aan boord.
Voorts zullen te Ceylon nog 500 re
patrieerenden embarkeeren.
HET CONGRES DER SD.A.P.
In de voortgezette congres-vergade
ring van de S.D.A.P, heeft minister Drees
gezegd dat er over de loonen in ons land
groot misverstand bestaat. Er is een (uit
Londenschen tijd resteerende) loonstop.
Boven loonen van 1940 mocht als uitzon
dering 25 pCt. verhooging gegeven wor
den. Het vernieuwde besluit Arbeidsver
houdingen heeft echter grooter be
voegdheid gegeven aan de rijksbemidde
laars. Het systeem Is, dat in bedryfs-
tak na bedrijfstak opnieuv; de loonen in
overleg met de Stichting voor den Ar
beid worden vastgesteld. Er ls geen
sprake van. dat men zich daarbij tot 25
pCt. beperkt. Gemiddeld zijn volgens de
statistieken in 24 bedrUfstakken de loo
nen gestegen tot 145 pCt. van 1940. Hier
door wordt er een sociaal meer billijke
regeling bereikt dan door de willekeurige
vaststelling van voor den oorlog. De
verschillen worden kleiner. In den land
bouw is het minimum 60 cent per uur.
Dat is meer dan een verdubbeling en
deze is landelUk gewaarborgd.
In de textlelgroep is ook een zekere
egallseering tusschen groote en kleine
plaatsen bereikt. In de bouwvakken
geldt hetzelfde.
Voortgaande zeide spr. dat er een
spaar- en voorschotregeling komt om de
bevolking in staat te stellen de aan
schaffing van diverse, dringend noodige.
artikelen direct mogelUk te maken. En
ten slotte verklaarde de minister: „WU
RECTORALE ORATIE VAN
PROF. Dr. B. G. ESCHER.
Voor het eerst sedert 1940 wordt van
daag de stichting der Leidsche Univer
siteit door Prins Willem I in 1575 we
derom in het openbaar herdacht.
Ook tijdens de sluiting der Academie
gedurende de oorlogsjaren is deze stich
tingsdag in den intiemen kring van
hoogleeraren en studenten telkenjare
gevierd, dooh zulks kon onder het
spiedend oog van den bezetter slechts
in het geheim en meerendeels op ver
afgelegen plaatsen in den lande ge
schieden.
Vandaag evenwel is deze oude traditie
in alle eere hersteld en nog wel in een
nieuwen vorm, waardoor een veel groo
ter aantal dergenen, die J^an Neerlands
oudste universiteit hun wetenschappe
lijke opleiding ontvingen dan tot dus
verre gebruikelijk was, aan deze histo
rische herdenking deelnemen.
Het aantal oud-alumni, dat vandaag
uit het geheele land naar Leiden was
gestroomd om mede te vieren het ver
jaarfeest van hun Alma Mater, bedroeg
ongeveer 800.
Evenmin bepaalt de Diësviering zich,
gehjk voorheen, tot een herdenking op
den stichtingsdag zeiven, doch dank zU
het voortreffelijk voorbereidend werk
van den Civitas-raad is voor de ko
mende dagen een geheel complex van
colleges, demonstraties en samenkom
sten opgebouwd, waardoor alle oud
alumni wederom worden opgenomen In
de oude, vertrouwde Leidsche sfeer en
zich opnieuw voelen Leidsch Academie
burger in den waren zin van het
woord. Voor de oud-alumni zyn voor
heden feestelyke maaltijden geprojec
teerd in het V.V.SIj.-gebouw voor leden
en reünisten der V.VBIj, op „Minerva"
voor het Leidsch Studentencorps en in
„Zomerzorg" en „Savoy" voor de overi
gen. Voor morgen staat een groot aan
tal colleges en demonstaties op het
programma, zoowel In het Academiege
bouw, als in het Academisch Ziekenhuis
en diverse instituten en laboratoria,
welke reeks wordt onderbroken door ge
zamenlijk te gebruiken noenmalen.
Morgenavond en -nacht levert het
Leidsch Studententooneel de kracht
prestatie van twee opeenvolgende voor
stellingen van J B Priestly's „They
came to the City".
Zondagmorgen wordt in de Pieters
kerk een universitaire wydingsbijeen-
komst gehouden met medewerking van
het Collegium Musicum, waarin als
sprekers zullen optreden ds. F. Kleyn,
lid der Commissie van Herstel der Uni
versiteit en prof. dr. J. A. J. Barge, ter-
wyl, na een gemeenschappelijke lunch
in het RUksmuseum voor Volkenkunde,
prof mr. E M MeUers ln de slotbyeen-
komst in de Hooglandsche Kerk een
academische voordracht zal houden
over „Oorsprong en strekking van het
natuurrecht".
In de geheel bezette Stadsgehoorzaal
het Groot-Auditorium der Universi
teit bleek by lange na niet bij machte
om allen te bevatten, terwyl ook de
huidige zaal honderden plaatsen te kort
kwam, om alle gegadigden te verwerken
heeft hedenmiddag de rector-magni
ficus, prof. dr. B. G, Escher, een rede
uitgesproken over „De asymmetrische
gedaante der maan en haar oorzaak",
welke plechtigheid werd bü'gewoond
door H. M. de Koningin.
H.M. arriveerde te ongeveer 2 uUr per
auto aan het gebouw, waar Zij aan den
ingang werd verwelkomd door een com
missie van ontvangst.
Op het oogenblik. dat H. M. de zaal
betrad, zette het Leidsch Studenten
Zangkoor het lied in „Bewaar, Heer,
Holland en zalig Lelden" van Cornells
Schuyt,
Nadat H.M. met de leden der com
missie van ontvangst op het podium
had plaats genomen, sprak prof. Escher
zyn rede uit.
zyn bereid elke bezitsaanwas aan te tas
ten als dat sociaal noodig is".
Nadat de heeren mr. Vim der Goes
van Naters, de nieuwe voorzitter van de
S.DA.P-Kamerfractie, verschillende door
de vergadering gemaakte opmerkingen
had besproken en de heer K. Wouden
berg de gestes van het partUbestuur had
verdedigd, kwam het voorstel van het
bestuur aan de orde tot het deelnemen
aan de te stichten „Partij van den Ar
beid", De heer Vorrink leidde het voor
stel in en zeide dat uit het voorstel wordt
gelicht de alinea, waarin over den waar
borg van een minimum aan eigen bezit
wordt gesproken. (Dit kwam voor in de
beginselverklaring als een der uitgangs
punten).
De bedoeling is de Partij van den Ar
beid met één urgentieprogram als één
bloc in den verkiezingsstrijd te werpen
aldus spreker (Applaus).
Na Vorrink's toelichting volgde een
zeer uitvoerige discussie.
Prof. dr. B. G. Escher
Na een historische inleiding van zUn
onderwerp, behandelde spr. achtereen
volgens het verschynsel der continenten
en oceanen, de Atlansche en Pacifische
omranding, de Alpine en Pacifische
tektogenen, aardbevingen met diepen
haard, de Pacific als bazaltisch bekken,
de Granitische continenten het Gra
nietprobleem. de Pacific ais lidteeken
van de afscheiding van de maan van de
aarde het probleem der Slal-schollen
en de oorzaak der tektogenese,
Na afloop dezer oratie zong het koor
„O Leyda graciosa" eveneens van den
Leidschen componist Corn. Schuyt.
Op het vervolg der plechtigheid ko
men wy morgen terug.
VERKLARING VAN MINISTER VOS.
In een te Bloemendaal gehouden rede
zeide minister Vos dat onze voedsel
voorziening dezen zomer misschien iets
minder zal worden dan zU thans is, om
dat de schattingen van de wereldvoed-
selvooorraden te hoog bUjken te zUn ge
weest en omdat er in verschillende lan
den, zooals byv. in Frankrijk, reeds op
het oogenblik een aanzlenlyk te kort is.
Meer zorg dan de voedselvoorziening
baart echter onze kolenpositie. Ook al
zal de productie worden opgevoerd dan
nog beteekent dat niet dat de brand
stof-distributie in den volgenden winter
aan den kant zal kunnen worden gezet.
Wel zal zy echter iets ruimer worden.
Wat de schoenendistributie betreft
wordt overwogen om, te beginnen in
het voorjaar, een bon aan te wyzen.
waarop een paar schoenen kan wor
den gekocht. Het zal waarschUnlijk
zoo worden ingericht, dat een gezin
maximaal één paar schoenen per
maand zal kunnen krijgen.
Ten aanzien van de fietsbanden
verklaarde ir. Vos, dat men er dit
Jaar op rekent over 5 y. millioen
stuks te kunnen beschikken.
Een normale tcxtielvoorziening
kan dit jaar nog niet worden toege
zegd,
Een onzer medewerkers meldt ons
over de schoenendistributie nog het
volgende
Naar wy vernemen, zullen de distri
butie-autoriteiten er zorg voor dragen,
dat vóór 1 Maart a.s. bonnei. voor 1
millioen paar schoenen in omloop zul
len worden gebracht. Dit beteekent dan
dat vóór dien datum in totaal ander
half millioen paar kunnen zijn afgele
verd.
De 100.000 paar Deensche schoenen,
welke voor het grootste deel voor kin
deren bestemd zijn, zUn waarschUnlUk
nog niet in ons land gearriveerd. Zoo
dra zy hier zUn, zullen zU vla de
H.AR.K. worden uitgedeeld.
De 300.000 paar Amerlkaansche schoe
nen blUken te duur en van slechts
matige kwaliteit te zyn.
De opening van de luchtlijn Schip-
hol-Londen ls uitgesteld tot 4 Maart a.s.
Boven de overwinning, hoo-
ger dan het succes, hooger
zelfs dan de roem. staat het
offer.
JULES FERRY.
Als ergens het bezittelUk voor-
naamwoord bU een Universiteit
°P zti11 plaats is, dan toch
zeker in Leiden. Geen der
Hooger Onderwysinstellingen hier te
lande kent zoo den persoonlUken stich
ter. En deze stichter ls de roemruchte
Prins, stamvader van ons Vorstenhuis.
Maar behalve dezen persoonlijken band,
waar Leiden terecht trotsch op is, vin
den we ook nergens de oorzaak der
stichting zoo verweven met de stadsge
schiedenis als hier. Kozen de dappere
Leidenaars na het befaamde beleg en het
miraculeuze ontzet niet de Hoogeschool
boven financieele voordeelen?
En onze Universiteit viert heden haar
dies, haar 371sten verjaardag. Is de ge
schiedenis der Leidsche Alma Mater niet
welhaast tegeUjk de geschiedenis van
Holland en later van Nederland?
Gesticht in een der donkerste perioden
van onze landsgeschiedenis, toen de over
machtige Spanjaard eenige provincies en
een klein getal inwoners met zijn over
macht bedreigde, stelde de stichtingsacte
van 6 Januari 1575 dadelijk tegenover
de dwingelandU en Spaansche bevoog
ding „de vrtJeopenbaerescholeendeuni-
versiteyt". Soberder kon het niet gezegd
worden, maar ook niet dieper van wezen
lijken inhoud.
En Leiden is dadelyk uitgegroeid tot
een ware universiteit, lichtbaken van
wetenschap, in vrUheid en openbaar
haar doel nastrevend. Hoe vele voortref-
felyke Nederlanders hebben hier gestu
deerd: hoe velen hebben er gedoceerd!
Juist in de donkere jaren van den vrU-
heidsoorlog hield zU haar principes hoog
en ongeschonden en werd zy de geeste-
lUke voedster bU uitnemendheid.
En bU het wisselend lot van 's lands
historie bleef Leiden en haar Universi
teit haar roeping trouw. De opgang van
de 17de eeuw. al mogen de centra van de
schilder- en dichtkunst elders gelegen
hebben, heeft zU mee helpen bewerken.
De nedergang der 18de eeuw kon door
haar slagschaduwen de gedachte der
geestelUke vrUheid niet verduisteren.
De jaren rUen zich aaneen, werden
decennia, werden eeuwen..,. En al
handhaafde de roem zich niet altUd
voor alle faculteiten op dezelfde hoogte,
nimmer versaagde de moed en warm
kloppend bleef het hart. En daardoor
bleef Leiden eeuwig jong.
En nu viert heden de Universiteit
met de oude plechtigheden voor het
eerst na den bangen nacht haar glorie
dag in vryheid. Weer zUn stormen over
ons land gegaan en deelde Leiden
daarin. Bolwerk van geestelyke vrUheid
en critischen zin moest zU wel het eerst
van alle opbotsen tegen de verwaten
geesteloosheid en critieklooze massacul-
tus. Draagster van zoo roemrUke traditie
moest zy wel den bruten geweldenaar
doen toornen. En Leiden gtóg haar
smartegang.
Maar deze weg liep van duisternis
langs heel veel leed naar het licht van
de gulden, nooit vergeten, zoo dierbare
vryheid. Da tradities herleven, de rector
spreekt, de corpores roepen de oud
alumni terug, want Leiden leeft.
Eeuwig jong en telkens nieuw in den
eeuwig blUvenden geest!
Dat onze Universiteit haar taak in
ons oude land moge kennen! Dat zU
moge begrijpen, dat Juist nu ons land,
geslagen en gewond, opziet naar de oude
school, waar zoovelen werden opgeleid,
die straks mee leiding moeten geven bU
den herbouw van ons land. Dat zU moge
begrUpen, dat naast kennis karakter be
hoort. Dat zU vooral moge begrUpen,
nog steeds te zUn de school van dien
grooten Oranje, die in den eersten vrij-
heidsstrUd het levensoffer bracht voor
zUn ideaal: een vrU geloof en vrUe we
tenschap in een vrij land. Dat zoo ook
de offers gezien mogen worden van hen,
die vielen in onzen laatsten vrijheids
strijd. Dan heeft onze Universiteit een
schoone toekomst, tot heil harer leer
lingen en tot heil van ons land!
Prinses Juliana heeft
lichte longontsteking
Officieel wordt medegedeeld:
H.K.H. Prinses fuliana. die
nagenoeg genezen was van de
mazelen, heeft thans een lichte
longontsteking gekregen.
Deze heeft echter een zeer
gunstig verloop.
Met ingang van 15 Februari zal een
frankeerzegel van f.1.—, met beeltenis
van HM. de Koningin naar het type-
Konynenburg, uitgifte 1940, verschUnen.
Met ingang van Maandag a.s. zullen
de K.L.M-vliegtuigen weer geregeld Ma
drid aandoen.
Sedert enkele dagen Is de geheele
organisatie van Schiphol weer ln Ne
derlandsche handen. Tot dusverre zorgde
een detachement van de R.AP. voor
den gronddienst, alsmede voor den ra
dio- en weerdienst.
Te Bellingwolde (Gr.) vierde mej.
G. Kuier-Metting gisteren haar lOlsten
verjaardag. ZU ls nog goed gezond.
Ingaande heden zal in ons land be
vroren gefileerde kabeljauw zonder bon
worden verkocht.
De Jacht op ganzen, eenden, water
snippen. goudplevieren en ander water
wild is gesloten en wel vroeger dan an
dere jaren omdat het aantal trekvogels,
vooral ganzen en eenden, gestadig af
neemt.
De Centrale Jeugdraad is opgehe
ven. De werkzaamheden van den raad
zyn in ruimer verband opgenomen.