Moeilijkheden in Grieksche kwestie niet opgelost Wij hooren Weerbericht —40.000 repalrieerenden— Hef proces fe Neurenberg De dapperste kapitein van onze koopvaardij Ons land moet exporteeren Met een enkel woord Schoenfabrikanten bezitten groote voorraden Spanning in Indië. De Britsche troepen op Java 84ste Jaargang WOENSDAG 6 FEBRUARI 1946 No. 25697 LEIDSCH Waarnemend Directeur: A. Poortman Hoofdred.: Mr. M B. van der Hoeven DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Teler. Directie en Administratie: 25041 (2 HJnen) Telef. Redactie: 21507 Gironummer: 57055 Trots onderlinge besprekingen. De Veiligheidsraad zou gisteravond om half negen bijeenkomen, doch door onbekende oorzaken begon de vergade ring drie kwartier later. De Grieksche regeering was ditmaal vertegenwbordigd door den nieuwen minister van buiteij- landsche zaken Rentls. De Poolsche ge delegeerde deelde mede, dat hij den raad een voorstel wenschte te doen, maar dat hij eerst den voorzitter wenschte te raadplegen. De vergadering werd daarop vijf minuten geschorst. Het zou echter eenige uren worden! Tijdens de verdaging van de zitting bespraken eerst Bevin en Stettinius in een conferentiekamer den toestand. Zij noodigden vervolgens ook Makin, Vys- jinsky, Wellington Koo en Aidault uit, deel te nemen aan hetgeen klaarblij kelijk een vertrouwelijke bespreking was. Tot resultaat heeft dit klaarblijkelijk niet geleid, want tenslotte werd de zitting van den raad verdaagd tot he den. Hedenmiddag zal de raad de ver kiezing van rechters voor het Interna tionale Hof van Justitie behandelen en vanavond zal de raad de besprekingen over de Grieksche kwestie voortzetten. Men verwacht niet, dat de Oekrainsche resolutie betreffende Indonesië heden zal worden besproken, United Press meldt nog over de Grieksche kwestie. Vysjinsky had voor zijn land het recht van veto geëischt inzake een Egyptische motie waarin Engeland ge heel van iedere beschuldiging werd ont last. Dit was de eerste maal in zijn korte geschiedenis, dat de raad voor de veto kwestie kwam te staan. Aanvankelijk scheen het alsof een voorstel van den Amerikaan Stettinius die daarover tevoren met Bevin en Vysjinsky afzon derlijk had geconfereerd uitkomst zou brengen. Dit voorstel bevatte ge noeg elementen om het prestige van beide landen Engeland en de Sovjet- Unie te redden, maar werd op het laatste moment noch door den Rus noch door den Engelschman geaccep teerd. De strekking ervan was. dat de raad van meening zijnde, dat de Brit- sche troepen in Griekenland den vrede niet in gevaar brachten, de Russische, Britsche en Grieksche afgevaardigden dankte voor hun uiteenzettingen en de zaak als afgedaan beschouwde. De gemeenteraad van Missolonghi de Grieksche stad, waar de Engelsche dich ter Byron in 1823 is gestorven, heeft Bevin het eere-burgerschap verleend. Bevin wordt beschouwd als de voortzet ter van Byrons strijd voor de Grieksche vrijheid. DE HOUDING TEGENOVER SPANJE In vele delegaties ter U.N.O. groeit het gevoel, aldus Reuter, dat er defini tieve stappen gedaan moeten worden om de houding van de Vereenigde Vol ken ten aanzien van Spanje duidelijk te maken. Het is bekend, dat sommige delegaties in contact staan met hun regeeringen om een energieke en ge coördineerde actie tegen Franco te be spreken. De anti-Franco-beweging op de U.N.O. wordt geleid door vijf Zuid- Amerikaansche landen, die geen diplo matieke betrekkingen met Spanje on derhouden: Mexico. Guatemala, Pana ma, Venezuela en Bolivia, terwijl zij door alle andere Zuid-Amerikaansche Staten gesteund worden, ook door Ar gentinië. In Chili was tijdens de jong ste staking een der eischen het ver breken der betrekkingen met Spanje. In Uruguay en Cuba hebben de wetgeven de vergaderingen daartoe strekkende moties aangenomen. Een belangrijk ar gument in de bogen der Zuid-Ameri kanen is het feit, dat een verandering van regiem in Spanje het aanknoopen van handelsbetrekkingen weer mogelijk zou maken. De voormalige Amerikaansche minis ter van financiën verklaarde: Wan neer de democratische landen duidelijk en eenstemmig konden spreken, zou den Franco's dagen geteld zijn. De nieuwe Noorsche minister van buiten- landsche zaken verklaarde, dat Noor wegen alle initiatieven om het Spaan- sche probleem ter sprake te brengen, zou ondersteunen. Ook de houding van Frankrijk is duidelijk: de Fransche re geering heeft reeds uitdrukking gege ven aan haar wensch dat een collec tieve actie tegen het bewind van Franco zal worden ingezet. Onder voorzitterschap van den Franschen socialisten leider Leon Blum is een raadgevende commissie opgericht die plannen voor een internationale op voedkundige organisatie zal bestudee- ren. Het vorig jaar November is te Londen overeengekomen, dat de orga nisatie te Parijs gevestigd zal worden. De Fransche Assemblee Consti tuante heeft met 414 tegen 108 stem men de noodmaatregelen der regeering voor het verlagen van de begrooting goedgekeurd. De rechterzijde, de radi calen en de onafhankelijke socialisten stemden tegen. Radio Moskou maakt den dood van Anton von Rintelen. den organisator van den fascistischen staatsgreep in 1934, bekend. De Reuter-correspondent in Por tugal, Brown, heeft bevel gekregen het land binnen 48 uur te verlaten, zulks zonder opgave van redenen. OPEN BRIEF AAN DE VROUWEN Tijdens een persconferentie heeft mevrouw Roosevelt een open brief van de vrouwelijke gedelegeerden bij de U.N.O. voorgelezen, die aan alle vrou wen over de geheele wereld is gericht en een oproep bevat naar voren te ko men en te. deelen in het werk van vrede °n herstel. „Deze nieuwe kans voor den vrede", aldus d? brief, verkreeg men door de. vereende pogingen van mannen en vrou wen, die door gemeenschappelijke ide alen van menschenljjke vrijheid werk ten op een tijdstip, toen de noodzaak van gemeenschappelijke krachtsinspan ning de scheidsmuren van ras, geloof en sexe omver haalden. Met dit doel voor oogen doen wij een beroep op de regeeringen over de geheele wereld de vrouwen overal aan te moedigen meer actief deel 'te nemen aan nationale en internationale aangelegenheden. Wij wenschen voor de vrouwen van alle landen uiting te geven aan ons vaste geloof, dat groote mogelijkheden en een belangrijke verantwoordelijkheid hun wacht. ZETEL COMMISSIES VAN ECONOMISCHEN EN SOCIALEN RAAD. De economsche en sociale raad heeft een commissie ingesteld om te onder zoeken, of de verschillende organen, die onder hem ressorteeren, in het cen trale hoofdkwartier in de VB. moeten worden gevestigd. De meeste leden van den raad zijn in principe voor centraliseering van de speciale lichamen en de meeste orga- nisates, die de economische en sociale raad gaat oprichten, voor de behande ling van het probleem van bedrfjfshy- giëne en werkgelegenheid, zullen waar schijnlijk op de plaats van den perma nenten zetel der U.N.O. worden geves tigd. uit Indië verwacht. In de eerstkomende maanden worden de volgende schepen, met in totaal ongeveer 40.000 repatriee- renden, uit Nederlandsch Indië verwacht. Bloemfontein, Indrapoera, Al cantara, Tegelberg. Japara, Tabin- ta. Agoeng, Sloterdijk, Tjisadane, Klipfontein. Ruys, Sommelsdijk, Boschfontein, Baroe, Weltevreden, Oldenbarneveldt, De Witt, Boisse- vain, Tegelberg, Indrapoera, Nieuw Holland, Inten, Oranje en Sibajak. Zooals bekend hebben de Nieuw- Amsterdam en de Oranje op hun eerste reis 5000 repatrieerenden naar Nederland gebracht, terwijl momenteel onderweg zijn de Johan van Oldenbarneveldt, de Boisse- vain, de Alcantara en de Johan de Witt. DE PROPAGANDA DER NAZI'S. Nadat het onderwerp „propaganda" ter sprake was gekomen, dat niet veel nieuws bracht, begon Fame, aldus een speciale correspondent van het A.N.P. aan het laatste hoofdstuk van de door hem behandelde „Misdaden tegenover den geest". Hij wilde duidelijk maken dat de misdadige ondernemingen der Duitschers systematisch en volgens nieuwe methode waren. De Germanisatie gebruikte de mis daad tegelijk als doel en als middel. Als middel omdat misdadige middelen meestal zeer doeltreffend zijn en de Nazi's onverschilligheid met betrekking tot de moraliteit der middelen voor staan. En als doel omdat de uiteinde lijke organisatie der nazi-samenleving de uitschakeling van vijandige of niet- gewenschte elementen vooropstelt. Daarom beschouwde Faure de Duitsche misdaden niet als gevolg van oorlog er bezetting. De uitschakeling van den te genstander was een onderdeel van hun leerstellingen en zij werd nagestreefd door het geregelde functioneeren - van het administratief apparaat. De Fransche aanklacht loopt thans ten einde en thans zal de Russische prosecutor Rudenko aan het woord komen. STEINBAUER VERDEDIGT SEYSS. De verdediging van Seyss Inquart wordt voortaan gevoerd door dr. Stein- bauer. Seyss had aanvankelijk als tweeden raadsman dr. Laternser. die speciaal de Nederlandsche kwestie zou behandelen, doch heeft thans ook het Nederlandsche deel aan Steinbauer op gedragen. Laternser heeft de verdedi ging van den Duitschen generalen staf op zich genomen PROF. ROLING TE NEURENBERG Het proces te Neurenberg aldus A.N.P. wordt sedert enkele dagen bijgewoond door prof. B. E. A. Röling, hoogleeraar aan de Utrechtsche universiteit, dooi de Nederlandsche regeering benoemd tot rechter in het Internationale Mili taire Tribinaal te Tokio dat zal oordee- len over de Japansche oorlogsmisdadi gers. In Tokio, aldus prof. Röling, zullen alle mogendheden die onder de Japan sche agressie hebben geleden, achter de tafel der rechters vertegenwoordigd zijn Dat zijn dus Amerika, Engeland, Frank rijk, Rusland, China, Britsch-Indiè, de Philippijnen en Nederland. Deze landen zullen ook elk een eigen prosecutie krij gen, zoodat niet, zooals te Neurenberg, hun belangen door een van de „groote vier" zullen worden vertegenwoordigd. De indruk van het proces fce Neuren berg noemde Prof. Röling uitstekend. Hij was geïmponeerd door de hooge op vatting die het tribunaal van zijn taak heeft en speciaal door de pijnlijke zor gen die getroffen zijn voor de rechten der verdediging. Dit is niet alleen mijn meening. aldus Röling. doch ook die van den verdediger van von Neurath, prof. Metzscher van de universiteit van Marburg, die een oude kennis van mij is en die mij verzekerd heeft, zeer ge schokt te zijn door de dingen, die in het proces zijn openbaar gemaakt." GEEN DOODSTRAF VOOR OORLOGSMISDADIGERS? UP. meldt, dat Uruguay aan de U.N.O.- vergadering verzocht heeft, een beroep te doen op het Tribunaal van Neuren berg, om niet den doodstraf van de nazi-misdadigers te overwegen en als maximumstraf levenslange gevangen schap vast te stellen. Uruguay is van meening, dat levens lange gevangenisstraf de ernstigste straf is, die met de democratische eer bied voor het menschelyk leven veree- nigbaar is. NIEUWE LOON- EN PRIJSPOLITIEK IN AMERIKA. De Amerikaansche regeering tracht een nieuwe politiek voor loonsverhoo- gingen uit te werken, gebaseerd op prijsverhoogingen, om het blokkeeren van de productie te voorkomen. Chester Bowles, administrateur voor de prjjsbe heersching, heeft de prijsverhoogingen besproken met president Truman. Een nieuwe loon- en prijspolitiek schijnt absoluut noodzakelijk te zijn om de stakingen te doen eindigen. De resul taten van de besprekingen met de re geering zijn ..loons'verhoogingen, hetzij vrijwillig, hetzij onder bescherming van de regeering", „prijsverhoogingen, als compensatie voor de loonsverhoogingen „voor zoover noodzakelijk", dat wil zeg gen wanneer industrieën kunnen aan- toonen, dat hun winst anders beneden jiet. peil van 1936—1939 zou komen. Alles wijst op een loonsverhooging van 1716 pet. welke Truman voor de staalindustrie voorstelde. Dit loon is ge baseerd op een prijsverhooging var. vier dollar per ton staal of iets meer. ENGELSCHEN KRIJGEN DONKERDER BROOD EN MINDER VET. Sir Ben Smith, de Britsche minister voor de voedselvoorziening, heeft in het Lagerhuis medeeelingen verstrekt over de wereldgraanpositie. Hij zeide, dat de tarwevoorraden in Engeland uitsluitend werkvoorraden. waren en geen reserve inhielden. In Washington heeft men berekend, dat de graanbehoeften der invoerende landen in het eerste half jaar van 1946 17 millioen ton zouden bedragen, terwijl slechts 12 millioen ton voor export beschikbaar is. De Brit sche regeei'ing was een der eersten ge weest om een vermindering van bijna een kwart millioen-ton ingevoerd graan in de eerste helft van 1946 te aanvaar den. Dientengevolge zal de beschikbaar komende hoeveelheid veevoeder sterk verminderen, hetgeen weer zal leiden tot een verkleining van den veestapel. Dit beteekent minder spek, minder ge- vogeltje en minder eieren dan de minis ter gehoopt had te kunnen verstrekken. Dit beteekent ook een terugkeer naar het donkerder gekleurde oorlogsbrood. Ook zeide de minister genoodzaakt te zijn het rantsoen boter, margarine en vet van 8 tot 7 ounce per week te ver lagen. Voorts deed hij een beroep op de bevolking geen brood weg te gooien. Verspilling van brood zal als een anti sociale daad beschouwd worden. Tom Williams, de minister van land bouw, deed een beroep op de boeren om alles in het werk te stellen om de graanvoorraden te verhoogen door een extra uitzaai dit jaar. Om de rijstetende landen te helpen heeft de regeering den invoer van rijst in Engeland volkomen stopgezet. Kapitein Romijn gehuldigd. Gistermorgen heeft aan boord van het motorschip „Oranjefontcin" de huldiging plaats gehad van kapitein A. Romijn, die beschouwd wordt als de dapperste kapitein van de Neder landsche koopvaardij. De minister van scheepvaart, de heer De Booy, heeft hem daarbij den zil veren beker doen uitreiken, welke door i den heer A. Groenenberg uit Cardiff was beschikbaar gesteld voor den Ne- dèrlandschen zeeman, van wien gezegd kan worden, dat hij door zijn gedrag bij moeilijke en gevaarvolle operaties den meest persoonlijken moed aan den I dag had gelegd. Het was zeer moeilijk uit te maken, aldus de minister in zijn toespraak, „wie voor het toekennen van den beker in aanmerking zou komen. Daarom is advies ingewonnen van de commissie De Vos van Steenwijk, die tot taak heeft voordrachten op te ma ken voor het toekennen van Koninklijke onderscheidingen en die kennis krijgt van alle wapenfeiten. Deze commissie heeft met algemeene stemmen den be ker aan den heer Romijn toegekend"! De minister herinnerde er aan, dat Moderne pantsertroepen dei extremisten op Java. waarvan de geallieerde troepen den meesten weerstand ondervinden. Ze beschikken over tanks en zware artillerie, alles van Japansohe makelij. (Anefo P.) I kapitein Romijn reeds door H.M. de I Koningin was onderscheiden met den bronzen leeuw wegens het als gezag voerder van het motorschip „Aagte- kerk" afslaan van een onderzeeboot- aanval in Januari 1943, waarbij deze tot zinken is gebracht. Bovendien heeft Hare Majesteit hem reeds gedecoreerd j met het kruis van verdienste met gesp wegens zijn heldhaftig optreden in een Malta-convooi, waarbij zijn schip door een vijandelijke vliegtuig-aanval tot zinken werd gebracht. Kapitein Romijn heeft toen het uiterste gedaan, of- schoon zelf ernstig gewond, om schip, passagiers en lading te bergen. Het schip had toen 400 ton petroleum en vliegtuigbenzine aan boord. Ook is kapitein Romijn door de Koningin ge decoreerd met het kruis van verdienste omdat hij meer dan 2 jaar lang het bevel heeft gevoerd over een schip in de gevaarlijke zeegebieden. Voorts is hem verleend een Commendation met ver- sierselen van „honary officer in the or der of the British empire", terwijl hij bovendien werd benoemd tot honary member of master mariner society of Great Britain" en ten slotte drager is van de „Lloyd war medal for bravoury i and sea" De uitreiking van den beker geschiedde door mevr. Groenenberg. Engeland toont begrip voor onze moeilijkheden. Voor den wederopbouw en voor drin gende voorzieningen heeft ons land in voer van materialen, grondstoffen en dergelijke noodig. Groote invoeren, o.a. uit het sterlinggebied, zullen bekostigd moeten worden met producten voor den uitvoer. Dat zal offers kosten, want al komen allereerst die artikelen in aan merking, waarvan de Nederlandsche productie een surplus kan opleveren, ook artikelen, die voor de binnenland- sche voorziening nog niet vrij van rant soeneering gegeven kunnen worden, zullen tot de betalingsmiddelen behoo- ren. Het is in dit licht, dat de besprekingen gezien moeten worden, welke minister Mansholt met zijn Engelsche collega's van voedselvoorziening en landbouw dezer dagen heeft, gevoerd. En gecon stateerd mag v/orden dat hij begrip heeft gevonden voor de moeilijkheden van ons land. De besprekingen hebben dan ook perspectief geopend. Reeds is gisteravond een groote Ne derlandsche delegatie, bestaande uit De Bilt verwacht tot Donderdag avond: Aanvankelijk somber weer met plaatselijk lichte regen of mot regen en een temperatuur tusschen 8 en 10 graden. Later in het N.W. van het land brekende bewolking met eenige daling van temperatuur Meest matige wind tusschen West en Zuid-West Uit Amman, de hoofdstad van Transjordanië, wordt vernomen, dat de besprekingen tusschen Irak en Trans jordanië, met het afsluiten van een po litieke overeenkomst zijn geëindigd. Truman heeft het Amerikaansche kabinet voor een speciale zitting bijeen geroepen, tijdens welke de voedselpositie van de wereld en meer in het bijzonder de dreigingen van hongersnood in som mige streken van het bevrijde Europa zullen worden onderzocht Ook zal het nieuwe program tof vererooting en be spoediging van de graanzendingen naar I Europa worden besproken. Engeland en Amerika zijn thans overgegaan tot erkenning der Roemeen- sche regeering Met ingang van 5 Mei a.s. zal Nanking weer de hoofdstad van China zijn. Tsjoengking blijft 2de hoofdstad wegens de tijdenden oorlog gebrachte offers. De Duitsche Protestantsche gees telijken in de Britsche bezettingszone worden overstroomd met aanvragen tot lidmaatschap hunner kerken. De gees telijken ziften de aanvragen en laten alle candidaten een proeftijd door maken. Te Madeira is. 76 jaar oud, over leden Félicien Cattier, een der meest representatieve figurèn uit de Belgische universitaire kringen. In de Pijlsteeg te Amsterdam is een transformatorhuisje door een ont ploffing ernstig beschadigd. Vermoed wordt dat door kwaadwilligen een ex plosievoor werp in het gebouwtje is ver borgen. Teneinde een zoo volledig mogelijk beeld te krijgen van de personen, waar van tot dusverre niets bekend is wordt ieder, die nog niets heeft vernomen om trent familieleden in het Verre Oosten hieronder ook begrepen de voorma lige krijgsgevangenen in Japansche kampen verzocht, zich voor het ver krijgen van een nieuw formulier te wenden tot het Informatie Bureau van het Nederlandsche Roode Kruis, Be- noordenlioutschew. 7, te 's-Gravenhage of tot de plaatselijke afdeelingen van het Nederlandsche Roode Kruis. Vanwege het Ned. Roode Kruis wordt vernomen dat in het district Kra- kau geen enkele Nederlandsche burger meer aanwezig is. In December j.l. zijn hier te lande bijna 2700 processen-verbaal opgemaakt wegens prysovertreding. Van 20 Februari af zal de lucht- dienst tusschen Londen en Schiphol volledig door de burgerlijke luchtvaart worden verzorgd. Gisteren is zonder eenig officiee1 vertoon de luchtlijn Amsterdam-Praag geopend. Driemaal per week; op Maan- I dag, Woensdag en Vrijdag zal een re- tourvlucht worden onderhouden, i De schout-bij-nacht F. J. Heeris heeft om gezondheidsredenen ontslag genomen als directeur van het direc toraat voor de luchtvaart. In zijn plaats is benoemd kolonelij I. A. Aler. Bij een dezer dagen op het station der spoorwegen te Groningen door den C.C.D. gehouden controle werd o.a een Duitscher aangehouden en gearres- 1 teerd wegens het vervoeren van boter, i vet, zeep, kaas, cacao, tabak, koffie en thee in den trein naar Nieuwe Schans. Hij was het wegsleepen naar Duitsch- land dus nog niet verleerd De heer ir. H. G. A. Leignes Bak hoven, heeft in verband met een be noeming tot secretaris van het Friesche Rundvee Stamboek, zijn functie als waarnemend directeur-generaal v. den landbouw neergelegd Het gemeentebestuur van Gronin gen wil een gedeelte van de Groote Markt bestemmen voor een gedenktee- k-n i herinnering aan de slachtoffers van oorlog en terreur uit stad en pro vincie. De regeering zal bevorderen dat omtrent de herkomst van de propagan- dagelden van de NBH. een onderzoek ^al worden ingesteld. Het hoofdbestuur van de Ver. voor Chr. Mulo heeft in de plaats van den heer W. Uittenbogaard te Arnhem, die als zoodanig aftrad, benoemd tot voor zitter de heer H. v. d. Tol te Rotterdam, Die Pijn in Uw ledematen dat rheumatische stramme gevoel daar moet ge U tegen te weer stellen. Begin morgen de weldadige Kruschen- kuur. De dagelijksche dosis Kruschen zal Uw bloedzuiverende organen weer op krachten brengen. Dat doet de aan sporende werking van de zes minerale zouten. Neem daarom óók Kruschen cm de heilzame werking op Uw heele gestel. Bij Apoth. en Drog. Fabr. Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Engeland), 149 (Ingez. Meded.) vertegenwoordigers van de regeering, voorzitters van de bedrijfsschappen van de voedselvoorziening en deskundigen uit alle takken van het agrarische be drijfsleven, naar Engeland vertrokken om de door minister Mansholt in prin cipe gevoerde onderhandelingen verder te voeren en zoo mogelijk tot concre te' resultaten te leiden. De delegatie staat onder leiding van ir. A. H. Boer- ma, regeering: - .mmissaris voor de bui- tenlandsche agrarische aangelegenhe den. Gebleken is, dat, daar verschillen de landen Engeland goedkooper kimnen leveren, de prijsfactor een groote rol speelt. Inmiddels kan gezegd worden, dat de vooruitzichten voor den uitvoer van groente naar Engeland gunstiger zyn geworden, al mag men zich voorals nog geen overdreven voorstelling ma ken van de hoeveelheden, die voor dezen export in aanmerking kunnen komen- I. Spanning is het tegengestelde van rust en wijst op een abnormalen toe stand. Een spanning zelf echter kan op een „natuurlijke" of „kunstmatige" wijze ontstaan. Op natuurlijke wijze ontstaat een spanning in onze longen bij een diepe inademing; een fietsband kunnen we kunstmatig een zekere spanning geven door lucht in te pompen. Ziehier in het kort het verschil. Spanningen treden op bepaalde mo menten in elk groeiend organisme op. Het meest bekend is de physieke en psy chische spanning op den leeftijd van den puber. Maar ook andere leeftijden gaan gepaard met het ontstaan van span ningen. Wat hier van individuen ge zegd is geldt evenzeer van samenge stelde organismen, zooals volken. Ook deze gioeien en ook daar merken we op bepaalde momenten zekere spanningen op. En zoo kunnen wij op het oogen- blik spreken van spanningen in Indië. Nu doet zich dadelijk deze vraag voor: Is die huidige spanning „natuur lijk" of „kunstmatig"? En we zitten dadelijk midden in het probleem als ik stel: Hier werkten en werken beide oorzaken. .Globaal genomen doorloopen de vol ken een ongeveer gelijken ontwikke lingsweg, maar storingen van buiten kunnen deze gang sterk beïnvloeden. Zoo zijn de voornaamste bevolkings groepen van Nederlandsch Oost-Indië in aanraking gekomen met de Voor-In dische bevolking en haar cultuur, wat leidde tot het ontstaan van de Hindoe- Javaansche beschaving. Eeuwen later bereikte de wassende stroom uit Arabië den archipel en bracht er den Islam met zijn tendenzen. En weer eenige eeuwen daarna volgde -de aanraking met het Christelijke Westen. De kolo niale periode begon. Een ieder begrijpt, dat de komst van zulke sterk uiteenloopende volken en de daarop gevolgde assimileeringspo- gingen "een sterken invloed hebben uit. geoefend op den groei van de Inheem- sche bevolkingsgropen, speciaal op de hoofdeilanden. Sporen hiervan zijn dui delijk merkbaar, al mag men zich terecht verbazen over het feit, dat nog zooveel van het oorspronkelijke be waard bleef. Wie evenwel het adatrecht bestudeerd heeft weet, dat onder de groote verscheidenheid der adatrechts- lo-ingen duidelijk afleesbaar is, welke wel en welke niet de vreemde penetra tie ondergingen. We kunnen dus onmogelijk zeggen, dat de groei in Indië normaal is ge gaan. Er zijn, ook in het geestelijk ont wikkelingsproces van de Inheemsche j Rijksgenooten spanningen ontstaan. Wat nu de zoogenaamde koloniale periode betreft kunnen we, zeer globaal crenomen. deze verdeeling aanbrengen: Eerst hebben de Nederlanders, die lang niet het eerst in Indië arriveerden, de handen vol gehad aan den strijd met de Europeesche concurrenten. Wij kwamen als overwinnaars uit dien strijd. Daarna hebben wij ons gespitst op den handel met Indië en de bevor dering van Indië, vooral cultureel, ver waarloosd. Dit te erkennen is geen blaam werpen on onze voorouders. Zij waren kinderen van hun tijd. Eerst vrij laat is het besef doorge drongen, dat wij in Indië een taak, een opdracht hadden te volbrengen, die ge richt was op de Inheemsche bevol kingsgroepen. En het dient erkend, ook door de felste voorstanders van de Indië-los-van-Holland groep, dat wij, eenmaal tot dat inzicht gekomen, ons hebben opgewerkt tot de beste be stuurders van „koloniën" der wereld. Of men het nu al of niet ethische politiek noemt doet er weinig toe: Het belang van Indië ging praevaleeren bo ven het eigen Nederlandsche belang. Opvoeden, onderwijzen, tot zelfstandig heid voeren, ziedaar de quintessence van onze taak in Indië. De koloniale periode was afgeloopen. De wijziging van art. 1 van onze Grondwet in 1922 was de neerslag van deze gewijzigde opvat ting. En een nieuwe periode in het groeiproces ving aan. Toen evenwel die nieuwe weg was uitgestippeld is de taak spoedig ver troebeld door het veroorzaken van kunstmatige spanningen. Daarover in een volgend artikel. die deze benoeming heeft aangenomen. MAAR DE WINKELIERS HEBBEN EEN TEKORT AAN BONNEN. Op de gistermorgen in „Krasnapolski" te Amsterdam geopende contactbeurs voor fabrikanten, winkeliers en agenten in schoenen, hebben eenige sprekers er op gewezen dat de fabrikanten thans groote voorraden schoenen bezitten, terwijl daarentegen de winkeliers een tekort aan bonnen hebben, zoodat de voorraden niet gedistribueerd kunnen worden. In verband hiermede werd aan den minister van handel en nijverheid en aan het rijksbureau voor huiden en leder een telegram gezonden van den volgenden inhoud: „Schoenfabrikanten, schoenwinkeliers grossiers en agenten in schoenen, in grooten getale bijeen op de eerste con tactbeurs in bevrijd Nederland, ernstig verontrust over en in groote moeilijk heden gebracht door de wijze van bon nenuitgiften in de laatste maanden, dringen met klem aan op direct ver hoogde en regelmatige uitgiften van schoenenbonnen, waarvoor bij fabrikan ten en grossiers voldoende voorraden aanwezig zijn". Beide Kamers der Staten- Generaal bijeengeroepen. MEDEDEELINGEN BETREFFENDE NEDERLANDSCH-INDIE. Beide Kamers der Staten-Generaal zullen morgen in comité-generaal bij eenkomen, de Tweede Kamer om 1 uur, de Eerste om 4 uur. De bijeenroeping is geschied op ver zoek van den minister-president. In deze vergaderingen zullen van regee- ringswege mededeelingen worden ge daan betreffende Nederlandsch-Indië, United Press meldt uit Batavia: Het blad „Nakjat" verneemt dat de Britsche troepen per 1 April Java zou den verlaten om te v/orden vervangen door Nederlandsche troepen. Wij geven dit onder voorbehoud. HUISRAAD-WAARDEBONNEN. In 1941 zijn waardebonnen uitgege ven, waarmede de door oorlogsgeweld getroffenen den prijs van nieuw aan te schaffen huisraad konden betalen. Deze huisraad-waardebonnen verlie zen hun geldigheid. De winkeliers kun nen nog tot en met 15 Februari deze bonnen tot betaling van huisraad in ontvangst nemen en tot en met 28 Febr. tegen contanten inwisselen bij de banken of postkantoren. Particulieren, die nog waardebonnen in hun bezit hebben, alsmede winke liers, die de in antvangst genomen waardebonnen niet tijdig heben kun nen verzilveren, kunnen zich bij aange- teekend schrijven onder overlegging van de bonnen, tot 1 Mei wenden tot het centraal verrekenkantoor van het commissariaat voor oorlogsschade, P?rk straat 38 te 's-Gravenhage, met ver zoek de bonnen voor contanten in e wisselen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1946 | | pagina 1