toestand aan het Oostelijk front
ie Jaargang
Woensdag 15 December 1943
No. 25G79
•de strijd ten Z.W van
Krementsjqeg en
bij NeweL
NA TWAALF JAREN
VERDUISTEREN:
Reds van Eden.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
militaire correspondent van
D.N.B., Martin Hallensleben,
kteriseert den toestand aan
Oostelijk front door een ver
verschuiving der gevechten
Zuidwesten van Krementsjoeg
Joor een hervatting van de
ewistische doorbraakpogingen
iet gebied van Newel. Hij
ütt:
:rwijl de tegenaanval der divi-
van generaalveldmaarschalk
Manstein ten Westen van
thans tot den Teteref is voor-
ischoven en de pogingen der
ewisten ten Westen van Go-
in den zoogenaamden natten
ïoek tusschen Dnjepr en Prip-
nin of meer zijn blijven ste-
concentreeren de bolsjewisten
inspanningen nu op de Duit
stellingen ten Zuidwesten
Krementsjoeg. Het moet der
als een tactische tegenzet
de Duitsche leiding worden
ïouwd, wanneer deze, ondanks
uccesvolle handhaven van de
;che posities in en om
kassy gedurende de zware
:hten der laatste weken, juist
het bevel tot ontruiming
deze stad heeft gegeven. Want
in de Zuidelijke flank van
egen Kief opereerende leger
Manstein, bevond zich het
;che front in een tactisch on-
tige positie door een dunne
piping van het front. Dat de
'trekking daarvan naar een
tiger stelling eerst thans ge-
:dde, dwingt tot de gevolg-
dng, dat men de bolsjewisten
zoo lang bezig wilde houden
ie slagen ten Noorden en ten
en van dit gebied de beoogde
sche steunpuntketen resp. een
sch gunstigere uitgangslinie
en hebben bereikt. Dit tijd
is blijkbaar thans aange-
n.
idelijker zijn de gevechten
Kirowgrad zoo dicht gena-
dat het gerechtvaardigd is
reken van het begin van den
om deze plaats. Dit beteekent
anders dan een voortzetting
de gevechten in het gebied
Zuidwesten van Krementsjoeg,
sedert langen tijd ononderbro-
voortgaan. Met een dergelijke
vikkeling moest men aan Duit
zijde rekening houden en
heeft dat ook gedaan. De
ewisten lijden hier buitenge-
i bloedige verliezen aan hun
's weken op deze plaats voort-
ad in den strijd geworpen
rves, die gedeeltelijk bijeenge-
>t zijn uit alle lichtingen en
rijls ook steeds weer worden
gevuld door burgerlijke ele-
iten van dichtbij het front.
hier moest de massa bereiken,
de kwaliteit ontzegd bleef en
massa bereikte in feite nog
der. Nieuwe harde, buitenge-
n verbitterde gevechten zijn
taande. Want de leiding der
jewisten zal het zich op den
r niet kunnen veroorloven haar
it in dezen geheelen sector met
n stap voorwaarts door een
'tdurend toenemend gevaar be-
gd te zien, dat verder naar
Zuiden op de loer ligt. Want
Noorden van Kriwoi Rog
ngt het Duitsche front nog
lelijk ver naar het Oosten naar
Dnjepr naar voren. Om die
m zal men ook in den in het
den aansluitenden sector spoe-
mtensiever gevechten moeten
'achten.
'e Duitsche operaties ten Wes-
van Kief hebben den Teteref
eikt, een rivier, die de bolsje-
ten krachtig hebben versterkt
,r stellingen. De vraag is nu hoe
■nstein verder zal opereeren, of
op frontale wijze zal aanvallen
de stellingen der bolsjewisten
den Teteref van de flanken
za' oprollen. In elk geval ziet
®r niet naar uit, dat de Duit-
e maarschalk zijn divisies den
V**1 laten markeeren. Zijn tot
roe bereikte successen kenmer
kt beste het sedert Sjitomir
en Korosten naar het Oosten ge
richte Duitsche initiatief.
Nieuw is de hervatting van de
bolsjewistische doorbraakpogingen
in het gebied ten Zuiden van
Newel. In hoeverre de aderlating
van Maandag den bolsjewisten zal
hebben geleerd, dat de Duitsche
afweer ondanks alle elasticiteit
over het algemeen ook hier in
gesteld is op de mogelijkheden der
toekomst, zal moeten worden afge
wacht. In elk geval heeft de po
ging van Maandag der bolsjewis
ten geen resultaat gehad. De ge
vechten duren nog voort. Aan
beide zijden schijnt het pantser
wapen weer op den voorgrond te
komen, tenminste op dit gevechts
terrein.
Van hier naar boven tot Lenin
grad valt opnieuw een grootere
activiteit van bolsjewistische ver
kenningstroepen waar te nemen.
Deze schijnt in verband te staan
met het plan der bolsjewisten
Sezen tot nu toe verstarden sector
van het front tijdens de komende
vorstperiode weder tot het leven
te brengen. Daarop duiden ook de
aanvallen van Maandag door de
bolsjewisten aan het Wolchoffront
ondernomen, ditmaal ter .sterkte
van een regiment. Intusschen is
daar echter de dooi weder inge
vallen, zoodat de vijand zijn plan
op het oogenblik nauwelijks tot
uitvoering zal kunnen brengen.
De A.N.P.-correspondent meldt
nog uit Berlijn:
Aan verschillende punten van
het Oostelijke front zijn de Sov
jet-Russen wederom tot den aan
val overgegaan. Vooral bij Tsjer
kassy, dat door de Duitschers
ontruimd is en bij Newel wordt
hevig gevochten. Aan beide pun
ten brachten de bolsjewisten
versche troepen in den strijd
een blik op de kaart toont de be
langrijkheid van het slagveld bij
Newel, alwaar de Sovjet-Russen
voor de zooveelste malen trachten
door de Duitsche linies te breken
en zoodoende het Duitsche front
in twee deelen te snijden. Over
den afloop der gevechten, welke
nog steeds in vollen gang zijn,
kan van Buitsche militaire zijde
nog steeds niets gezegd worden.
Omtrent de ontruiming van
Tsjerkassy verluidt, dat deze eerst
geschiedde na verbitterden strijd
en toen het gevaar van omsin
geling bestond. De ontruiming
werd stelselmatig ten uitvoer ge
bracht, zoodat practisch geen
verliezen aan troepen en mate
riaal ontstonden. In Duitsche
militaire kringen verklaart men
nog niet over aanduidingen te
beschikken, die erop zouden kun
nen wijzen, dat de bolsjewisten
reeds hun winterlegers in den
strijd hebben gebracht. De di
visies, die bij Tsjerkassy en bij
Newel aanvallën vormen hiervan
ten minste geen onderdeel.
Vcorts is alhier medegedeeld,
dat de weersomstandigheden aan
het Oostelijke front voor den
tijd van het jaar opmerkelijk
gunstig zijn. De Russische winter
is nog niet ingetreden, een om
standigheid, waarvan zoowel de
aanvallers als de verdedigers pro
fiteered
Wat de Duitsche tegenaanval
len in het gebied van Sjitomir
en Kief betreft kan gezegd wor
den, dat de Duitschers thans de
heuvelruggen aanvallen, die Kief
van hun opmarschwegen afsnij
den. Deze aanvallen worden re
gelmatig voortgezet.
Italiaansche kinderen naar de
Sovjetunie De Zuid-Italiaan-
sche kinderen tusschen 4 en 15
jaar, wier ouders door de Anglo-
Amerikaansche autoriteiten voor
den arbeidsdienst zijn opgeroepen
en naar Engeland, Canada, de
Ver. Statên of Alaska zijn getrans
porteerd, zullen volgens een voor
stel van den Sovjetvertegenwoor
diger in de commissie voor Italië
naar de Sovjetunie worden gezon
den. Met dit plan herhalen de
bolsjewieken, naar de zender van
Rome in dit verband opmerkt,
hun reeds tijdens den Spaanschen
burgeroorlog toegepaste methode
doch alleen in veel grooteren om
vang. (D.N.B.).
-i» ATERDAG herdachten
t Nederlandsehe en Duit-
i—I sche nationaal-socialisten
den dag waarop, twaalf jaren ge
leden, door Mussert de Nationaal
Socialistische Beweging werd op
gericht. Intusschen zijn twaalf
jaren verstreken en is door Mus
sert en zijn volgelingen een felle
strijd geleverd. Niets is dezen
voorvechters voor de nationaal-
socialistische' idee in Nederland,
bespaard gebleven.
Nadat de democraten inzagen,
dat zij met hun pogingen de
N.S.B. belachelijk te maken, geen
resultaat bereikten, verzaakten
zij hun eigen beginselen en
trachtten zij door ambtenaar-
en uniformverbod, door het ple
gen van broodroof en terreur,
de nationaal-socialisten weg te
vagen. Maar Mussert en zijn
mannen gaven leen kamp. Zij
verdedigden zich met den rug
tegen den muur, bereid alles te
offeren voor hun ideaal, indien
dit noodig zou blijken. En het
bleek noodig te zijn, dat bewezen
de Meidagen van 1940. Toen liet
een corrupte regeering het Ne
derlandsehe volk lafhartig in
den steek, toen werd ons leger
verslagen en ons land bezet. Wat
er echter gebeurd was, de Ne
derlandsehe nationaal-socialisten
sprongen direct voor hun land en
volk op de bres en het was Mus
sert, dfe in 1940 persoonlijk bij
den Führer voor ons volk een
lans brak.
Verstandig zou het geweest zijn
indien de Nederlanders toeneer-
lijk hadden toegegeven dat zij
zich, wat betreft Mussert en zijn
kameraden, vergist hadden. Maar
ons volk was niet verstandig, gaf
er de voorkeur aan te luisteren
naar hen die bewezen hadden,
inplaats van onze vrienden, onze
vijanden te zijn. Vandaar dat na
de Meidagen van 1940 de strijd
feller dan ooit oplaaide. Na alle
offers, die de nationaal-socialis
ten reeds brachten, viel op 7 Sep
tember 1940, Feter Ton. Anderen
volgden, eerst als slachtoffers bij
politieke botsingen en later door
de hand van ^sluipmoordenaars in
dienst van Moskou. Echter de
Nederlandsehe nationaal-socialis
ten gaven den strijd niet op. Zij
bleven trouw aan hun Leider en
aan him ideaal en zoo kon de
Rijkscommissaris, dr. Seyss In-
quart, kort geleden den Führer
de verzekering geven, dat hij op
de Nederlandsehe nationaal-so
cialisten kan rekenen, zoo goed
als Mussert in zijn telegram aan
Adolf Hitler kon seinen:
„Volkomen doordrongen van
„de zedelijke plichten, welke
„voor het behoud van Ewropa
„op elk volk van dit continent
„rusten, zij het mij vergund U
„de verzekering te geven, dat de
„Nationaal-Socialistische Bewe
ging der Nederlanden bij het
„begin van het 13de jaar van
„haar strijd sterker dan ooit
„bereid en genegen is haar taak
„te vervullen, n.l. het Neder
landsehe volk voor te gaan op
„den weg der Europeesche en
„Germaansche solidariteit met
„het behoud van het eigen
„volksche leven, zooals gij tot
„heil van allen wenscht."
Na 12 jaren luisterden tiendui
zenden nationaal-socialisten,
waaronder duizenden strijders die
op dien dag de onderscheiding
voor 10« jaren onafgebroken lid
maatschap ontvingen, naar de
uiteenzettingen van den Leider,
die daarom zoo belangrijk waren,
omdat hij juist dezer dagen op
nieuw een onderhoud met den
Führer bad. Dat onderhoud
inderdaad van het 'grootste be
lang was voor de toekomst van
ons volk en land bleek uit de
mededeeling van Mussert waarin
hij bekend 'maakte, dat Adolf
Hitler hem zeide:
„Zoo kan niet het voornemen
.ybestaan, de Nederlanders te
„denationaliseeren, maar het
„komt erop aan met de overige
„Germaansche volkeren te vol
brengen. wat gemeenschappe
lijk gedaan moet worden. Wij
„mogen den volkeren niet alle
„mogelijkevrijheid ontnemen,
„integendeel, wij moeten hun
„zooveel mogelijk vrijheid la
ten".
Deze verklaring van den Führer
is niet alleen belangrijk voor de
nationaal-socialisten, omdat zii
het bewijs is dat hun strijd niet
voor niets is geweest, maar
iederen landgenoot moet het
groote voldoening schenken te
weten, dat het niet de bedoeling
van Adolf Hitler is ons land bij
Duitschlahd in te lijven, maar
dat ook wij een kans krijgen als
een vrij volk onze taak in de'
komende gemeenschap van Ger
maansche volkeren te vervullen.
De opdracht van de Nationaal-
Socialistische Beweging is ons
volk voor te gaan op den weg
die naar deze gemeenschap van
Germaansche volkeren leidt en
dat deze opdracht moeilijk is,
moet worden geweten aan het
feit dat velen weigeren gehoor
te schenken aan den man, die
toch in de afgeloopen 12 jaren
bewezen heeft het goede voor ons
volk te willen en die bereikt heeft
dat de Führer ons volk zijn kans
zal geven.
Na 12 jaren van strijd hebben
de Nederlandsehe nationaal-so
cialisten er recht op, dat hun be
roep op onze landgenboten niet
zonder meer van de hand wordt
gewezen, maar dat men ten
miMte erkent, dat zij onze toe
komst zeker stelden, waaruit
volgt, dat zij mogen verlangen,
dat men hun zijn medewerking
niet zal onthouden.
Ten slotte gaat het om ons
aller toekomst. Hiervoor moet
alles wijken en zeker bezwaren
en overwegingen, die doorgaans
slechts persoonlijk zijn en alleen
daarom reeds, juist in dezen tijd,
achtergesteld dienen te worden
bij belangen, die ons geheele volk
raken
van hedenmiddag 16.30 uur
tot morgenochtend 8.30 uur
De maan ging heden onder te
11.21 uur en komt op te 20.12 uur.
De oorlog ter zee Uit Wa
shington wordt gemeld, dat alleen
in de afgeloopen week volgens
officieele opgave vijf schepen door
duikbooten in de Caraibische Zee
in den grond geboord zijn.
(D.N3.).
Smuts over den duur van den
oorlog Naar de Engelsche
nieuwsdienst uit Pretoria meldt,
heeft de Zuid-Afrikaansche pre
mier Smuts Dinsdag aan journa
listen verklaard: „Eenige des
kundigen zijn van meening, dat
de oorlog aan het begin van het
volgend jaar zal afloopen. Ik ben
daarentegen geneigd, ietwat voor
zichtiger aankondigingen te doen.
De Duitsche gewapende strijd
krachten vechten nog altijd goed
en in Duitschland heeft zich geen
revolutionaire partij gevormd,
zooais b.v. in het jaar 1918. Al
vorens Japan klein te krijgen,
hetgeen naar mijn meening niet
uitsluitend tot stand kan worden
gebracht door de tactiek van het
eilandhpeelen, is het vanzelf
sprekend het plan van de geal
lieerden, eerst den oorlog in
Europa te doen eindigen".
Smuts sprak ook over, het on
derwerp „tweede front" en be
weerde, dat het tweede front zal
komen. (D.N.B.).
Ruim 42 millioen voor Kriegs-
winterhilfswerk De op 20 en 21
November gehouden derde straat
collecte in het Duitsche rijk voor
het Kriegswinterhilfswerk 1943/44
heeft als voorloopig resultaat een
bedrag van ruim 42 millioen RM
opgeleverd. Dezelfde collecte
bracht verleden jaar ruim 30.5
millioen op, zoodat thans ruim
37 procent meer werd ontvangen.
(D.N3.).
Iraansch minister-president af
getreden De minister-president
van Iran, Soeheily, is, naar Radio
Teheran meldt, door den Sjah
ontvangen en heeft na een lang
durig onderhoud zijn ontslag ge
vraagd. (D.NB.).
De Britsche minister van bui-
tenlandsche zaken heeft bij de
opening der debatten over den
oorlog in het Engelsche Lager
huis een rede gehouden, waarin
hij, naar de Britsche berichten
dienst meldt, ook gesproken heeft
over de jongste conferentie der
geallieerden.
Eden verklaarde, dat de eerste
der beide conferenties te Cairo,
alsmede de conferentie van Te
heran geheel en al in het teeken
stonden van de militaire aange
legenheden. Eden beweerde, dat
het op deze conferenties gelukt
is de militaire aangelegenheden
der geallieerden in een compleet
en omvattend „voorbereidings
stadium" onder te brengen, zoo
als tot dusver in dezen oorlog
door de geallieerden nog niet was
bereikt.
Met betrekking tot de kwesties
over den strijd der geallieerden
tegen Japan en die op de eerste
conferentie te Cairo behandeld
zijn, zeide Eden: „Wij moeten
Japan bestrijden tot het bittere
einde, ongeacht de kosten enden
tijd, die hiervoor noodig zijn.
Eden verklaarde verder, dat hij
uitdrukking gaf aan zijn hoop,
dat deze besprekingen den grond
slag zduden vormen voor een
toekomstige samenwerking tus
schen Groot-Brittannië, de Sov
jet-Unie, de Ver. Staten en Tur
kije. Hij noemde het onderhoud
met den Turkschen president
„zeer bemoedigend".
Met betreking tot deü toestand
in „Joegoslavië" bevestigde Eden
in hoofdzaak, dat Groot-Brittan
nië Tito met alle kracht steunt
en hiervoor de toestemming der
Sovjets en der Ver. Staten heeft.
Een Britsche missie onder lei
ding van het parlementslid lui
tenant Fitzroy Maclean zal met
de Sovjet-missie bij Tito sa
menwerken. Overigens stelt Gr.-
Brittannië pogingen in het werk
om alle Joegoslavische kringen,
die tegen den gemeenschappelij-
ken vijand willen strijden, te
vereenigen. Vervolgens gaf Eden
toe. dat Engeland ook in Grie
kenland naar eenzelfde doel
streeft.
Resumeerend zeide Eden, dat
de drie conferenties Groot-Brit
tannië en, naar hü geloofde, ook
zijn geallieerden wel zeer hebben
aangemoedigd, maar dat er toch
geen reden voor een lichtvaardig
optimisme bestaat. Het gekozen
plan zal in de komende maan
den van alle verbonden naties
geweldige^ inspanningen vergen.
Groot-Brittannië ziet zich ge
plaatst voor een zware taak
Eden heeft in het verder ver
loop van zijn rede ten aanzien
van de gevechten in Italië ver
klaard, dat toegegeven moet wor
den, dat de opmarsch der geal
lieerde legers in de derde en
vierde maand van den veldtocht
„niet heelemaal zoo opzienba
rende afstanden heeft afgelegd"
als in beide eerste maanden der
gevechten. Eden verklaarde dit
met er op te wijzen, dat thans
de nauwste plaats van het Ita-
liaanscha schiereiland was be
reikt. waar de Appenijnen zich
bijna uitstrekken van kust tot
kust. Waar geen bergen zijn, ko
men overstroomingen in hun
plaats en de Duitschers buiten
deze voordeelen buitengewoon
goed uit.
Eden heeft voorts de Britsche
en Amerikaansche verliezen bij
de gevechten in Italië opgegeven.
Volgens deze verklaring hebben
de Britten van den dag der lan
ding af tot en met 23 November
3212 dooden, 9709 gewonden en
3153 veimisten, in totaal 16.074
man verloren. De verliezen der
Amerikanen in Italië van den dag
der landing af tot en met 23 No
vember bedragen, naar Eden be
weerde, 1603 dooden, 6361 gewon,
den en 2685 vermisten, in totaal
10649 man. (DN3.).