De Terreuraanvallen op Berlijn
84ste Jaargang
r Donderdag 25 November 1943
No. 25662
Duitsche vergelding
komt
De situatie aan het
Oostelijke front.
BINNENLAND
Ga en blijf bij
luchtalarm in huis.
.Werp geen „scherp'
tusschen de
aardappelschillen/'
Winteropslag van
aardappelen
door particulieren.
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De A.NP.-correspondent meldt
uit Berlijn:
Op de dagelijksehe persconfe
rentie is van bevoegde zijde me
degedeeld, dat de omvang van de
i Britsche terrenraanvallen op de
Berlijnsche bevolking Duitschland
tot zijn leedwezen noodzaakt naar
zijn vergeldingswapen te grijpen.
OPROEP VAN Dr. GÖBBELS
Rijksminister dr. Göbbels, de
gouwleider en rijksverdedigings-
commissaris voor het-district Ber
lijn, heeft tot de bevolking der
rijkshoofdstad een oproep ge
richt, waarin bij spreekt over de
laatste Britsohe terreuraanvallen.
De vijand tracht, zoo verklaart
dr. Göbbels, door massale terreur
aanvallen Duitsche cultuurmo
numenten te vernietigen en woon
wijken te verwoesten. De Duitsche
oorlogsindustrie kan hij slechts in
geringen omvang treffen, daarom
wil hij door zijn infame en cy
nische strijdwijze datgene berei
ken, wat hem op het militaire
slagveld tot dusver ontzegd is
gebleven en steeds ontzegd zal
blijven: de ineenstorting van de
Duitsche weerstandskracht en den
Duitschen vefdedigingswil.
Voortgaande zegt dr. Göbbels de
Berlijnsche bevolking dank voor
haar houding tijdens de vijande
lijke terreuraanvallen en spreekt
hij zijn waardeering uit. „Onze wil
tot overwinnen is onwrikbaar",
zoo gaat de oproep dan verder.
Onze vastbeslotenheid kan door
geen terreur gebroken worden. De
vijand vergist zich, wanneer hij
aanneemt, dat het oorlogsmoreel
der rijkshoofdstad slechter zou
zijn dan van welke andere Duit
sche stad ook. Deelen onzer stad
hebben weliswaar zware schade
geleden, verwonding en dood van
een heele reeks medeburgers wek
ken leed, maar de zware tijd, dien
wij thans beleven, zal eenmaal
eindigen."
Ten slotte verklaart dr. Göbbels
dat alle burgers hun plicht zullen
doen, ook al overvallen nood en
■ongeluk velen. Op de rijkshoofd
stad wordt de vaan geplant van
de onwrikbaarheid en uit de pui -
nen der vernielde huizen en stra
ten zal na den oorlog een nieuw
Berlijn ontstaan, schooner dan
ooit. (D.NB.).
Naar het DJNB. verneemt is het
aantal tijdens den Britschen ter-
reuraanval van 23 November op
de rijkshoofdstad neergeschoten
vijandelijke bommenwerpers, naar
tot nu toe uit het onderzoek is
gebleken, gestegen tot 23,
De A.NP.-corre'spondent meldt
uit Berlijn:
Nadat talrijke Sovjet-Rusische
divisies wekenlang getracht heb
ben de Duitsche stellingen, die
ten Westen van Smolensk den
grooten autoweg naar Minsk af
grendelen, te doorbreken, is de
strijd hier merkbaar geluwd, het
geen men aan Duitsche zijde toe
schrijft aan de groote verliezen,
waarop den tegenstander zijn
vruchteloos gebleven aanvallen te
staan zijn gekomen. Te Berlijn
meent men te kunnen aannemen,
dat het Sovjet-Russische offen
sief in dezen sector voorloopig
tot staan is gebracht.
Van een verflauwen van den
strijd in den centralen en Zuide
lijken sector is daarentegen, niet
tegenstaande den invloed van het
weer, die het terrein in een mod
derpoel heeft herschapen, nog
niet veel te merken, hoewel men
voor de operaties thans grooten-
deels afhankelijk is van gebaande
wegen. Met name geldt dit voor
het penetratiegebied ten Westen
van Kief, waar de in hevigheid
niet verminderde strijd geken
merkt wordt eenerzijds door Duit
sche tegenaanvallen met het doel
den gevaarlijk ver naar het Wes
ten opgerukten tegenstander te
rug te dringen, respectievelijk
door aanvallen op den zuidelijken
flank van zijn verbindingen af te
snijden, anderzijds door pogingen
van het Roode leger, de basis van
het penetratiegebied door aanval
len aan weerszijden van Kief te
verbreeden.
De Duitsche tegenaanvallen van
het gebied van Sjitomir uit heb
ben volgens Duitsche berichten,
ondanks den hardnekkigen Sov-
jet-Russisehen tegenstand tot
herovering van eenige belangrijke
sectoren geleid en de bolsjewisten
zijn in noordelijke richting terug
gedrongen. Omtrent het verloop
der door Von Manstein geleide
operaties is men te" Berlijn zeer
optimistisch en men herinnert er
aan, dat dezelfde legeraanvoerder
in het voorjaar bij Charkow in
een soortgelijke situatie de kansen
ten gunste van de Duitschers
heeft doen keeren. Aan den an
deren kant wordt echter gewezen
op de groote moeilijkheden, die
de operaties ondervinden als ge
volg van de slechte terreinge
steldheid. In het gebied van Ko-
rosten is volgens hier ontvangen
berichten geen verandering in de
situatie. Het is echter duidelijk,
dat voor den in de richting van
deze stad opgerukte noordelijken
arm der Sovjet-Russische voor
hoede in het penetratiegebied van
Kief een gevaarlijke situatie kan
ontstaan. Naarmate de Duitsche
troepen van het Zuiden verder
oprukken, zich van dit gevaar be
wust, verdedigen de bolsjewisten
zich met de grootste hardnekkig
heid.
De Sovjet-Russische aanvallen
ten Zuidwesten van Gomel heb
ben kennelijk ten doel, de ver
binding tot stand te brengen met
de ten Westen van Kief staande
troepen. De strijd, die zich hier
voor een deel afspeelt in het ge
bied van Restjitsja, welke stad
zelf in handen der bolsjewisten
is. wordt uitermate bemoeilijkt,
doordat hier de Pripet-moerassen
beginnen, welke een wegens zijn
onoverzichtelijkheid voor grootere
operaties onmogelijk trrein vor
men, waar bovendien talrijke par-
tisanen hun handwerk uitoefe
nen. Hoewel als gevolg hiervan
de bolsjewisten hier en daar eenig
terrein konden veroveren, hebben
hun aanvallen nergens tot eenig
succes van beslissende beteekenis
geleid. De strijd, die overigens een
zeer wisselvallig karakter draagt,
is hier nog in vollen gang.
In de groote bocht van den
Dnjepr zijn nog hevige gevechten
gaande. De laatste dagen onder
nemen de bolsjewisten felle aan
vallen in het gebied van Tsjer-
kassay, doch alle aanvallen op de
stad zelf zijn door de Duitschers
afgeslagen. Tegelijk met de aan
vallen in dezen, nieuwen sector
herhalen de bolsjewisten hun po
gingen om met sterke strijd
krachten in het gebied van Kriwoi
Rog en ten Zuiden van Dnjepro-
petrowsk door de Duitsche af-
weerlinies te breken, terwijl ook
het bruggehoofd Nikopol aan he
vige Sovjet-Russische aanvallen
bloot staat.
De Duitschers, die van hun
kant tegenaanvallen ondernemen,
hebben alle doorbraakpogingen
van den tegenstander kunnen
verijdelen. Waar deze succes had
den, bleef dit tot plaatselijke pe
netraties beperkt.
Attlee over den duikbootoorlog
De Britsche plaatsvervangende
premier, Attlee, heeft in het La
gerhuis verklaard, zoo meldt de
Britsche berichtendienst, dat de
tol, dien de Duitsche duikbooten
op den Atlantischen Oceaan
eischen, „nog steeds" zeer groot is.
Over Leros zeide Attlee, dat het
verlies der troepen en waardevolle
stellingen smartelijk is. Hij wilde
niet trachten den tegenslag op
eenigerlei wijze te bagatelliseeren.
(D.NS.I.
De Engelsche pers houdt zich
bezig, naar Reuter meldt, met het
verlies der eilanden Leros ën Sa-
mos. De „Daily Telegraph" spreekt
van een „erbarmelijk incident in
de Egeïsche Zee" en zegt: „De in
druk bestaat, dat de geheele aan
gelegenheid van het begin af ver-
„Observer" „Natio
nale zelfbcs t*e m-
m i n g en separate
o u v e reiniteit zijn
over het geheel ge
zien geen voordeel
der kleine naties ge
bleken. Dit beginsel heeft
aanleiding gegeven tpt de
geboorte van zoovele kleine
en slecht /te verdedigen
staten".
keerd is aangepakt". De „Times"
schrijft, dat het verlies van het
eiland Samos het heengaan be-
teekent van de laatste vaste posi
ties der Geallieerden in de Egeï
sche Zee. Aan de Duitschers wordt
weer de controle overgelaten over
de wateren voor de Turksche kust
en voor Griekenland. (D.N.B.).
Het bondgenootschap tusschen
„Tsjechoslowakije" en de Sovjet
unie De overtuiging van Duit
sche politieke kringen, dat het
sluiten van een bondgenootschap
tusschen de Sovjetunie en „Tsje
choslowakije" slechts als lokmid
del is bedoeld, wordt naar men
in Berlijn verklaard, thans door
het agentschap Reuter bevestigd.
Dit agentschap verklaart thans,
dat men groote beteekenis hecht
aan het feit, dat ook andere sta
ten tot dit bondgenootschap kun
nen toetreden. Deze uitlatingen
van het officieele Engelsche
agentschap onderstreepen op
nieuw, zoo verklaart men te Ber
lijn, de volledige capitulatie van
Engeland en Amerika voor de
Sovjet-Russische eischen, daar
men thans de .Sovjetunie als
eenigen staat het recht toekent
met elk ander willekeurig land
pacten te sluiten. De meening van
de Wilhelmstrasse wordt ook be
vestigd door de persstemmen uit
de Vereenigde Staten, die verkla
ren, dat de Ver. Staten volkomen
accoord gaan met deze nieuwe
ontwikkeling, waarin Benesj op
bevel van Moskou de rol van
impresario moet spelen. (D.NJB.).
Wederom luchtaanval op Sofia
In Sofia is gisteren van 13 uur
tot 15 uur luchtalarm gegeven.
Vijandelijke 'Vliegtuigen versche
nen boven de stad. Het afweer
geschut trad in werking.
Het officieele communiqué over
dezen luchtaanval luidt als volgt:
Op 24 November hebben vijan
delijke vliegtuigèn in groepen over
het gebied des lands gevlogen. Het
afweergeschut kwam tijdig in wer
king en er werden succesvolle
luchtgevechten, geleverd. Op eenige
plaatsen werden bommen neerge
worpen. Enkele particuliere huizen
werden vernield. Onder de burger
bevolking vielen eenige slacht
offers. Eenige vliegtuigen werden
neergeschoten. Prof. Filoff heeft
terstond na den luchtaanval de
door bommen beschadigde stad
bezocht en zich ter plaatse op de
hoogte gesteld van de aangerichte
schade en de reeds genomen
maatregelen. (D.N.B.).
Nederlagen voor Amerikaansche
regeering De Britsche berich
tendienst meldt uit Washington,
dat de regeering der Ver. Staten
haar tweede nederlaag van be
teekenis binnen twee dagen heeft
geleden. Het Huis van Afgevaar
digden heeft Woensdag namelijk
een belastingprogramma ten be
drage van 2.139.300.000 dollar aan
genomen, terwijl het ministerie
van financiën 10.500.000.000 dollar
had verlangd.
Dinsdag had het Huis met over
weldigende meerderheid als zijn
meening uitgesproken, dat het
subsidieprogramma der regeering
op 31 December van dit jaar moest
vervallen, terwijl de regeering het
wilde voortzetten. (D.N.B.).
Libaneesche ministers weer in
functie Naar de Engelsche
nieuwsdienst meldt, heeft Lord
Cranborne in het Hoogerhuis me
degedeeld, dat de Libaneesche
ministers hun functies weer heb
ben hervat. Deze inlichting is
Woensdagochtend te Londen ont
vangen. „Wü kunnen derhalve de
hoop koesteren, aldus lord Cran
borne, dat er thans een snelle op
lossing voor de nog hangende
kwesties gevonden zal worden".
(D.NJB.).
HET GAAT OM UW LEVEN.
Een stad in het Oosten van
ons land, een buitenwijk. Aan
zwellend motorgeronk. Daartus-
schen het gedonder van afweer
geschut, het gerikketik van boord-
wapens. Luchtgevechten!
Haar nieuwsgierigheid dreef
haar naar buiten met het jongste
kind op den arm en haar drie
jarig zoontje huppelend voor haar
uit. Zij keerde nog even terug
om haar man te roepen, want het
schouwspel daarboven werd steeds
fantastischer. Nog eens riep zij
haar man, want ook hij moest
daarvan genieten.
Een hevige slag! Een doe drin
gend gegilVuur aan alle kan
ten: het kind op haar arm één
vuurzuil evenals zijzelf. Het
zoontje klemt zich in zijn angst
aan moeders rokken vast: drie
levende, menschelijke fakkels.
Haar man springt toe. Met to
tale uitschakeling van zichzelf
strijdt hij, worstelt hij met het
vuur. Doch zonder succes.
De dood heeft zijn prooi geko
zen en die ontgaat hem ook
dezen keer niet.
Vrouw en kinderen stierven nog
denzelfden nacht, hijzglf onder
hevige pijnen twee dagen daarna.
Dat gebeurde in 1943 in het
Oosten van ons land. Eén voor
val uit verschillende andere!
Nog steeds gaan in Nederland
de meeste menschen, die bij lucht
alarm op straat zijn, niet in huis
of in een schuilgelegenheid. Hoog
stens staan ze gedwee op de trot
toirs tegen de huizen. Zoo belem
meren ze althans den luchtbe
schermingsdienst niet, als die
mocht uitrukken.
Laat bü luchtalarm de voorbü-
gangers in uw woning. In de gang
is wel plaats. Als ge op straat zijt,
vraag toegang tot een huis, een
winkel of zoek dekking in een
openbare schuilplaats.
Rechten van verzekerden
In de practijk is gebleken, dat
nog altijd velen het juiste onder
scheid niet kennen tusschen de
verstrekkingen, dié de verplichte
verzekering bij een algemeen
ziekenfonds geeft en de rechten,
waarop men vanwege de ziekte
wet aanspraak kan doen gelden.
Daarom zij er op gewezen, dat
het ziekenfonds zorg draagt voor
de geneeskundige behandeling en
wat daarbij behoort, alsook voor
de uitkeering 'oü overlijden, ter
wijl het ziekengeld en het kraam
geld van f.55.krachtens de
ziektewet worden uitgekeerd.
Wie voor ziekengeld of voor
het kraamgeld van f. 55.— in aan
merking wil komen, moet dus niet
bij zijn ziekenfonds zijn. Het aan
gewezen adres ris in dit geval de
Raad van Arbeid of de bedrijis-
vereeniging, waarbij de werk
gever is aangesloten. Snelle aan
melding is steeds dringend ge-
wenscht.
Voorts heeft de commissaris,
belast met het toezicht op de
ziekenfondsen, den wensch uit
gesproken. dat de ziekenfondsen,
indien hun een o verlij densge val
bekend wordt, dat aanspraak
geeft op het ontvangen van een
overlijdensuitkeering, terwijl de
betrokkenen nochtans in gebreke
blijven, hiertoe een aanvrage in
te dienen, steeds uit eigen bewe
ging stappen doen om dit in het
reine te brengen. Dit om te voor
komen dat lieden de dupe wor
den van een uit,, misverstand of
onwetendheid begaan verzuim.
Uiteraard mogen de betrokkenen
hierin geen aansporing zien om
het indienen van een aanvrage
nu maar op zijn beloop te laten.
Zij zijn de eerst belanghebben
den en op hen rust derhalve de
verplichting tot het indienen van
een aanvrage.
Evenals vorig jaar zal men
wederom in de gelegenheid wor
den gesteld, desgewenscht een
wintervoorraad aardappelen op
te doen. Deze wintervoorraad zal
dienen voor het verbruik gedu
rende eerste en tweede distribu
tieperiode van 1944, derhalve van
26 December 1943 t/m. 19 Febr.
1944. Zij, die van deze mogelijk
heid tot 1 opslag gebruik wen-
schen te maken, moeten zich ge
durende het tijdvak van 24 No
vember tot en met 4 December
a.s. tot de plaatselijke distribu
tiediensten wenden en daarbij
hun stamkaart, alsmede het bij-
behoorende inlegvel overleggen.
De distributiedienst zal dan in
totaal uitreiken:
aan personen van 0 t/m. 3 jaar
één z.g. „machtiging opslag
aardappelen"; aan personen van
4 t/m. 13 jaar twee z.g. „mach
tigingen opslag-aardappelen"
aan personen van 14 t/m. 20 jaar
drie z.g. .machtigingen opslag
aardappelen"; aan personen van
21 jaar en ouder twee z.g.
.machtigingen opslag-aardappe
len".
Voorts zal de distributiedienst
van beide bonnen, welke nog
aan het inlegvel voorkomen, het
gedeelte, waarop de letter k of 1
voorkomt, verwijderen. Personen,
bij wie op de bovenaangegeven
wijze een gedeelte van de inleg
velbonnen is verwijderd, ontvan
gen voor de eerste en tweede dis-
cributieperiode van 1944 -een
aardappelbonnen.
In verband hiermede dienen
personen, die een machtiging voor
het opslaan van- aardappelen
wenschen te ontvangen, deze in
ontvangst te nemen, vóór zij 1-un
bonkaarten voor voedingsmidde
len voor de eerste periode van
1944 afhalen. Wanneer zij deze
bonkaart reeds in hun bezit heb
ben, kunnen zij geen „machtigin
gen opslagaardappelen" meer ver
krijgen.
Elke „machtiging opslagaardap
pelen" geeft recht op het koopen
van 17% kg. aardappelen. Aange
zien het aardappelrantsoen mo
menteel per periode van vier we
ken 16 kilogram bedraagt, ont
vangen houders van „machtigin
gen opslagaardappelen" dus een
toeslag van 10 pCt. voor eventueel
bederf.
Men moet de machtigingen pas
bij de aflevering der voor winter
opslag geschikte aardappelen aan
den kleinhandelaar afgeven. De
aflevering mag geschieden tot en
met 24 December a.s.
Men isnietverplicht aard
appelen op te slaan, terwijl het
ook niet noodzakelijk is, dat alle
leden van een gezin van deze
regeling gebruik maken. Voorts
houde men er rekening mede, dat
men, wanneer" de aardappelen,
door welke oorzaak ook, zouden
bederven, in geen geval vergoe
dingvoor de verloren gegane aard
appelen zal kunnen verkrijgen.
Men kan slechts een „machti
ging opslagaardappelen" verkrij
gen in plaats van de aardappel
bonnen, welke op de bonkaarten
voor voedingsmiddelen voorkomen.
Houders van L-inlegvellen of van
toeslagkaarten voor bijzonderen
arbeid kunnen dus geen machti
gingen ontvangen in pl&ats van de
hun uit te reiken toeslagkaarten
of bonnen voor aardappelen. Deze
personen ontvangen derhalve te
zijner tijd wel de hun voor de
eerste en tweede distributieperiode
van 1944 toekomende toeslagkaar
ten of bonnen voor aardappelen.
L. P. H. Stutterheim overleden
Op 70-jarigen leeftijd is te
Gouda, waar hij op doorreis ver
toefde, overleden de kunstschilder
L P. H Stutterheim, wonende te
's Graveland. Sinds 1924 woonde
hij in Het Gooi, waar hij lid was
van de Vereeniging beeldende
kunstenaars LarenBlaricum en
van de Hilversumsche vereeniging
van beeldende kunstenaars. Stut
terheim schilderde het Holland-
sche landschap, bloemstukken ep
stillevens en maakte ook etsef
en teekeningen.
