tste Jaargang
Donderdag 7 October 1943
No. 25620
BUITENLAND
Oorlog en politiek.
BINNENLAND
Wijziging in de
Ziektewet.
VERDUISTEREN:
Moed en Vertrouwen.
Onze veevoederpositie
is moeilijk, maar aard
appelschillen voeden
het vee.
KERK EN SCHOOL
GEMENGD NIEUWS
KUNST EN LETTEREN
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De A.N.P.-correspondent te Ber-
n schrijft:
Uit de commentaren der Duit-
Che pers op het verloop van den
rijd aan het Oostelijke front,
ijkt duidelijk, dat de Duitsche
igerleiding met het bereiken van
Dnjepr-linie een phaze van den
rijd afgesloten acht en dat men
les in het werk wil stellen om
:ze linie voorloopig te houden.
De Dnjepr, langs welks oevers
h op sommige plaatsen vrij
eede moerassen uitstrekken, is
or de bolsjewisten een moeilijk
passeeren hindernis en de sov-
-Russische bruggehoofden aan
n midden-Dnjepr en ten Noord
esten van Dnjepropetrowsk
ijnen voorshands van geen
ategische beteekenis te zijn, zoo
lt de Dnjepr, naar men dan kan
nnemen, voorloopig een verdere
itplooiing van het sovjet-Russi-
he offensief zal beletten, temeer
de bolsjewisten na de 3
aanden, die het offensief reeds
duurd heeft, ongetwijfeld een
empauze noodig hebben om hun
•ijdkrachten te hergroepeeren.
echts ten Noorden van de Zee
n Azof, waar sterke sovjet-
issische troepenconcentraties
n waargenomen, schijnen de
s je wist en hun offensief nog niet
willen staken en van Duitsche
de verwacht men hier dan ook
ig voor het invallen der regen-
riode nieuwe aanvallen. Ook
sschen Smolensk en Witebsk
en de sovjet-Russische aanval-
nog voort, doch zij zijn niet
eer zoo hevig als voorheen. Ten
Uiden van het Ladogameer is een
legenomen activiteit der bolsje-
Isten waar te nemen en het is
,n ook niet uitgesloten, dat ook
n dezen sector die geruimen tijd
rtij rustig is geweest, nieuwe sov-
et -Russische aanvallen te ver-
chten zijn.
!Een offensief over de geheele
ie zooals de bolsjewisten dezen
mer hebben ondernomen, ver-
cht men van Duitsche zijde
enwel pas nadat de winter zijn
.trede heeft gedaan en de stijf
ivroren grond weer operaties met
ware pantserlegers mogelijk
naakt. De komende winter kan,
ioo meent men te Berlijn, in het
sten de beslissing brengen. Men
udt er hier rekening mede, dat
Duitsche weermacht in dezen
ter nog verder terug zal moe-
wijken, doch verklaart, dat
:s de bolsjewisten geenszins na-
Jer tot de overwinning zou bren-
ren, indien zij er niet in zouden
slagen, door het Duitsche front te
)reken en dit te desorganiseeren.
Integendeel, zouden de Duitschers
;en doorbraak kunnen verhinde-
en. dan zou dit voor de bolsje-
vistische strijdmacht een slag zijn,
tien zij aldus de Duitsche op
ting moeilijk te boven zou
en komen. Terwijl men dus,
als uit het bovenstaande blijkt,
Duitsche kringen ten aanzien
i de militaire vooruitzichten
het Oostelijke front een zeker
imisme aan den dag legt, houdt
n van Duitsche zijde ook nog
"rukkelijk de mogelijkheid
:n, dat politieke ontwikkelingen
situatie volkomen zullen wijzi-
i, zonder dat men uiteraard in
zonderheden treedt. Nu de mili-
ire operaties aan het Oostelijke
'nt, dat nog steeds het belang-
te front in Europa is, in de
.mende weken aan beteekenis
zullen verliezen, kan het zwaarte
punt meer op de politiek komen
te liggen.
In dit verband dient ook de
conferentie tusschen vertegen
woordigers van Londen, Wa
shington en Moskou genoemd te
worden. De conferentie omtrent
flen datum waarvan de geallieer
den het nog steeds niet eens
schijnen te zijn, is ontegenzeg
gelijk van groote beteekenis. Tus-
schen Engeland en Amerika
eenerzijds en de Sovjet-unie an
derzijds bestaan tegenstellingen,
die, naar ook uit Engelsche bla
den blijkt, hoofdzakelijk Oost-
Europa betreffen. Deze tegen
stellingen schijnen een verdere
ontplooiing der geallieerde krijgs
plannen, o.a. wat den Balkan be-
ij^ft, in den weg te staan. Zoo
zou, naar men te Berlijn meent,
reeds een invasie in Zuid-Oost-
Europa hebben plaats gevonden,
indien Moskou zich hiertegen niet
had verzet. Ook het 7de Ameri-
kaansche leger en het reeds 300.000
man tellende Fransche leger van
Gii-aud, omtrent de verblijfplaats
waarvan men slechts kan raden,
staan ongetwijfeld voor nieuwe
landingsoperaties gereed, doch
men neemt te Berlijn aan, dat
voor afloop der conferentie tus
schen de geallieerden geen onder
nemingen op groote schaal te
verwachten zijn. Uiteraard wordt
het uitstellen der conferentie van
Duitsche zijde toegejuicht, daar
hierdoor tijd gewonnen wordt
voor het nemen van verdedigings
maatregelen. Zouden de bespre
kingen, die volgens de laatste be
richten te Moskou zouden plaats
vinden, de Sovjet-Russische wen-
schen onvervuld laten, dan ver
wacht men hiervan in Duitsche
kringen een verkoeling der be
trekkingen tusschen Moskou en
zijn Anglo-Amerikaansche bond-
genooten die op de geheele situa
tie van grooten invloed zal zijn.
Voorbereidingen voor geallieerde
conferentie - Uit New-York wordt
gemeld: De vroegere ambassadeur
der Ver. Staten in Moskou, Jo
seph Davies, heeft met den am
bassadeur der Sovjet-Unie in Me
xico, Constantin Oemansky in
Mexico-City een bespreking ge
voerd, die beschouwd wordt als
voorbereiding tot de Driemogend-
hedenconferentie. Oemansky gaat
niet alleen door voor een intiem
persoonlijk vertrouwensman van
Stalin en Molotofmaar moet ook
de hoogste leiding hebben van alle
diplomatieke vertegenwoordigers
der Sovjet-unie op het Westelijk
halfrond. (DN.B.)
Het Hongaarsche binnenland-
sche front De Hongaarsche
nationalistische partij, die onder
de leiding van graaf Fidelio Palffy
en den organisatieleider Ladislaus
Baky staat, keert zich in een ver
klaring ondubbelzinnig tegen de
ondermijning van het binnen-
landsche front. De partij stelt zich
op het standpunt, dat de staat
een ieder, die geloof schenkt aan
de beloften van den vijand, als
verrader moet behandelen. Zeer
scherp keert de partij zich tegen
de klachten, die het binnenland-
sche front met leuzen van welken
aard ook verzwakken of ontbin
den willen. De Hongaarsche na-
tionaal-socialistische partij her
innert aan den onder mij ningsar-
beid van 1918 en verklaart, dat
zoo'n situatie zich niet mag her
halen. Zij stelt haar steun ter be
schikking van een ieder, die op
treedt tegen de vijanden van het
binnenlandsche front. (D.N.B.)
Drie Sovjet-torpedojagers in
den grond geboord - Duitsche
duikbommenwerpers hebben op 6
October in de Zwarte Zee ten
Zuid-Westen van de Krim drie
Sovjet-torpedojagers in den grond
geboord. Onder de tot zinken ge
brachte torpedojagers bevond zich
de moderne torpedojager .,Char-
kof", die in 1936-'37 gebouwd is.
Het schip had een waterverplaat
sing van 2200 ton en liep 43
knoopen. (D.N.B.)
Italiaansche regeeringszetel ver
plaatst - Met de verplaatsing van
den zetel der Italiaansche regee
ring uit Rome naar een stad in
N.-Italië is, naar de correspon
dent van de „Berliner Börsenzei-
tung", dr. J. Schmitz Forst, meldt
een verplaatsing van het poli
tieke zwaartepunt ten uitvoer ge
legd, welke door den oorlog nood
zakelijk is geworden. Het besluit
van de onder Mussolini staande
nieuwe regeering om Rome als re
geeringszetel op te geven, is niet,
aldus de correspondent, een onder
den druk van den vijand geno
men maatregel, maar een vrijwil
lig besluit van groote draag
wijdte. De republikeinsche re
geering van Italië gaat naar het
Noorden omdat daar, aangeleund
tegen midden-Europa en den
Duitschen bondgenoot, de ar-
beids- en strijdbasis van Italië
ligt. Het zou zijn valsche feiten
voor te spiegelen en den toestand
onduidelijk voor te stellen,wanneer
men de fictie in stand zou willen
houden, dat Rome deze taak zou
Van de ziekengeldverzekering
werd in den laatsten tijd in toe
nemende mate misbruik gemaakt,
zoodat het noodzakelijk werd om
diegenen, die eens een paar dagen
thuis willen blijven, omdat het
werk hun niet aanstaat, te laten
gevoelen, dat zulk een spijbelen
zich wreekt in een belangrijke
vermindering van inkomsten.
Daartoe is in de ziektewet een
wijziging aangebracht. De tot dus
ver geldende voorschriften kenden
aan de verzekerde arbeiders bij
ziekte gedurende 26 weken een
ziekengeld van 80 procent van het
dagloon toe, waarbij geen onder
scheid werd gemaakt tusschen
ziekten van korteren of langeren
duur. Onlangs is echter een bepa
ling ingevoerd, op grond waarvan
na het verstrijken van drie ver
plichte wachtdagen, gedurende de
eerste zes dagen, waarover uitkee-
ring wordt verstrekt, een zieken
geld van 50 procent van het loon
wordt gegeven. Daarna heeft de
normale uitkeering van 80 procent
van het loon plaats. Indien even
wel de ongeschiktheid tot werken
langer duurt dan vier weken, ver
krijgt de verzekerde achteraf nog
een uitkeering, waarbij hem het
gedurende de eerste zes dagen
minder betaalde wordt vergoed.
De bedoeling van dezen maat
regel is om het in den laatsten
tijd opgekomen verschijnsel van te
lichtvaardige ziekmeldingen te be
teugelen, zonder dat daarbij de
werkelijk ernstige patiënten, met
een ziekte van langeren duur,
worden getroffen. Deze immers
krijgen later het aanvankelijk
minder ontvangene uitbetaald.
Nadrukkelijk zij er op gewezen,
dat de getroffen maatregel, die
slechts noode werd genomen, een
tijdelijk karakter draagt. Het ligt
in de bedoeling hem ongedaan te
maken, zoodra het verschijnsel,
waartegen hij zich keert, een einde
neemt.
Max Blokzijl over „De oorlogs
werkelijkheid" In de serie bran
dende kwesties spreekt Max Blok
zijl heden via Hilversum 1 om
18.45 uur over: „De oorlogswerke-
lijkheid".
Onsympathieke profiteurs voor
de prysbeheersching Toen de
leden van het voormalige Neder-
landsche leger zich in Amersfoort
moesten melden voor terugvoering
in krijgsgevangenschap trokken
velen daarheen, zwaar met koffers
beladen. In Amersfoort zagen de
meesten uit naar een vervoer
middel en vonden dit ook, ter be
schikking gesteld door eenige
ondernemende vervoerders. Tot
zoover was alles in orde. Van de
financieele vergoeding, die hier
voor gevraagd werd, kon dit even
wel niet gezegd worden. De prijzen
waren hoog, zelfs veel te hoog. Dit
wekte veler ergernis en gaf de
prijsbeheersching aanleiding tot
ingrijpen. De vervoerders bleken
in korten tijd groote bedragen te
hebben verdiend.
De voornaamste overtreders, G.
H. v. d. Hoek, expediteur, Bernul-
fusstraat 24 en G. G. Verschuur,
stalhouder. Achter De Kamp lb,
beiden te Amersfoort, kregen ieder
een boete van f.5000.waarbij
overwogen werd, dat hun hande
lingen des te ergerlijker waren,
omdat hier misbruik werd ge
maakt van de omstandigheden,
waarin de vervoerde personen ver
keerden. Andere bij deze onver
kwikkelijke affaire betrokken lie
den zijn eveneens beboet.
van hedenavond 18.15 uur
tot morgenochtend 6.30 uur
De maan kwam heden op om
15.10 uur en gaat onder te 23.49
uur.
kunnen verrichten. Rome kan dit
niet, omdat het uit zee in gevaar
is en aangezien ook zijn verkeers
verbindingen, gezien de ligging
der vijandelijke vliegvelden, voor
korter of langer tijd verbroken
kunnen worden. (D.N.B.).
I i ER gelegenheid van het
T I oogstdankfeest werden
-L Zondag vier belangrijke
redevoeringen gehouden, in Ber
lijn door dr. Göbbels en staats
secretaris Backe en in Nederland
door Rijkscommissaris, Rijksmi
nister dr. Seyss-Inquart en Mus-
sert. Wie deze redevoeringen met
aandacht gevolgd heeft, zal het
zijn opgevallen, dat de inhoud
blijk gaf van moed en vertrou
wen. Moed om de moeilijkheden
van dezen tijd onder het oog te
zien en de gevolgen van deze
moeilijkheden te dragen en een
vast vertrouwen in de toekomst.
Het is juist de kracht van het
nationaal-socialisme, dat deze
levensbeschouwing haar aanhan
gers moed en vertrouwen schenkt,
dat zij deze twee belangrijke
eigenschappen putten uit het
ideaal, waarvoor zij strijden.
Wanneer wij nagaan welke of
fers het Duitsche volk brengt,
welke verschrikkingen de bewo
ners van de zwaar getroffen Duit
sche steden moeten doorstaan en
wanneer wij daarbij vergelijken
de ongemakken, die de Neder-
landsche bevolking van den oorlog
ondervindt, dan kan het niet an
ders of wij moeten erkennen, dat
ons volk juist die eigenschappen
mist, die het Duitsche volk zoo
sterk maken.
Moed om tegen de huidige moei
lijkheden te vechten en deze te
overwinnen en vertrouwen in de
toekomst, het is slechts een klein
gedeelte van ons volk, dat be
wijst hierover te beschikken.
Het is zonder meer duidelijk dat
de oorlogsomstandigheden er
schuld aan zijn, dat het velen on
mogelijk is heden en toekomst ob
jectief te beoordeelen. Nog moei
lijker wordt het ons volk ervan
te overtuigen, dat ook voor ons
land en voor onze toekomst de
nationaal-socialistische levensbe
schouwing uiterst belangijk, Ja,
noodzakelijk is.
,Maar al te gaarne worden de
omstandigheden waaronder wij in
deze oorlogsjaren moeten leven op
rekening van het nationaal-socia
lisme gezet, terwijl de maatrege
len die genomen moeten worden
in dezen tijd, niets met natio
naal-socialisme te maken hebben,
maar uitsluitend het gevolg zijn
van het feit, dat de Europeesche
volkeren in een strijd op leven en
dood gewikkeld zijn met de mach
ten, die het trachten te vernie
tigen en dat Nederland als een
deel van Europa, dan ook een ge
deelte van de lasten moet dragen.
Wanneer in de practijk blijkt
dat niet het geheele Nederland-
sche volk de lasten van den oor
log draagt, dat zelfs een gedeelte
aan den oorlog verdient en zich
verrijkt ten koste van landgenoo-
ten, die het daardoor dubbel moei
lijk hebben, dan is dit niet de
schuld van het nationaal-socia
lisme, maar juist te wijten aan
het feit, dat het „één voor allen
en allen voor één" een gebod is
waar velen niets van willen weten.
Zeer terecht hekelde dr. Seyss-
Inquart in zijn redevoering den
sluikhandel en weerlegde hij de
beschuldiging, dat deze handel het
gevolg is van de bezetting en uit
sluitend bedreven wordt om den
bezetters schade te berokkenen.
Zij die in den sluikhandel koopen
geven hiermede blijk den moed te
missen de omstandigheden tege
moet te treden en zichzelf de noo-
dige beperkingen op te leggen.
En wanneer Dr. Seyss-Inquart
dan verder gaat en mededeelt dat
hij besloten heeft de N.S.B. te be
wapenen, dan is dit geen bewijs
dat de nationaal-sociaJisten
bang zijn, want het tegendeel be
wezen zij door jarenlang ongewa
pend voor hun ideaal te strijden
en de terreur te trotseeren, maar
dan is dit het gevolg van het feit
dat de lafheid van den tegenstan
der, die zich zelfs niet ontziet
sluipmoorden te plegen, de autori
teiten dwingt den nationaal-socia-
list in staat te stellen zich hier
tegen te verdedigen.
En zoo zien wij telkens weer de
contrasten, lafheid en wantrouwen
bij hen die zonder ideaal en zon
der eenig begrip voor dezen tijd
trachten zichzelf te onttrekken
aan hun verplichtingen en moed
en vertrouwen bij hen die, gesterkt
door hun ideaal, op de bres staan
voor de toekomst van hun volk en
land.
En dat dit niet alleen feiten zijn
uit onze naaste omgeving, maar
ook elders gelden, bewezen de ge
beurtenissen in Italië waar een
lafhartige en verraderlijke regee
ring zich stelde tegenover den
Duce en zijn aanhangers, die moe
dig, schouder aan schouder met
hun bondgenooten streden, vol
vertrouwen op de overwinning van
het nieuwe Europa.
En waren het niet Victor Ema
nuel en Badoglio die het Italiaan
sche volk verrieden en het aan
zijn aartsvijanden wilden uitleve
ren, omdat zij den moed misten
verder te strijden, terwijl Adolf
Hitler kon rekenen op den moed
van zijn mannen toen het erop
aankwam Mussolini te bevrijden?
Moed en vertrouwen, eigen
schappen die onontbeerlijk zijn,
niet alleen in ons persoonlijk leven
en terwille van de toekomst van
onszelf en ons gezin, maar ook
eigenschappen die beslissen over
het leven en de toekomst der vol
keren.
Moed en vertrouwen zullen het
ons mogelijk maken de moeilijk
heden van het oogenblik te over
winnen en zuiver aan te voelen
hoe onze levenshouding moet zijn.
Deze tijd is hard, maar heeft in
ieder geval het voordeel dat hij
geen twijfel laat bestaan, welke
waarden voor het voortbestaan der
volkeren onontbeerlijk zijn en
welke levenshouding de juiste is.
NED. HERV. KERK.
Beroepen. Te Dronrijp (toez.), ds.
P. van Wijnen te Winsum (Fr.)
Bedankt. Voor Vlaardingen, ds. E.
E. de Looze te Hilversum. Voor
Zwolle ds. A. van Biemen te Bar-
slngerhorn c a. Voor Rinsumageest,
ds. J. H. Vriellnk te Tjerkwerd
Aangenomen. Naar Haarlem (Ver.
van Vrijz. Herv.), ds. A. Biemen
te Barsingerhorn Aangenomen.
Naar Coevorden, cand. D. Postma,
hulppred te Rotterdam-Feyenoord
GEREF. KERKEN.
Beroepen. Te Zwolle (N.O. Pol
der) ds. P. de Jong te Bunschoten
en Spakenburg. Te Moerdijk, cand.
D. Krijger, hulppred. te Dordrecht
Aangenomen Naar Assen, ds.
J. van Bruggen te Wormerveer, die
bedankte voor Huizum Benoemd
tot hulppred. te Stadskanaal cand.
J. Poutsma, hulppred. te Tinte bij
Brielle.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal. Te Rotterdam-C., ds. I.
de Bruyne te Deventer en ds. J.
P. Geels te Aalsmeer. Te Vlaardin
gen, ds. K. Groen te Rotterdam-W.
en ds. J. Tamminga te Enschede.
BAPTISTE GEMEENTEN.
Beroepen. Te Rotterdam-C. ds.
G. Brongers te Enschede.
Treinarbeider ernstig gewond
Op het Bossche stationsemplace
ment is de treinarbeider G. bij het
oversteken van een der sporen
door een rangeerende locomotief
gegrepen. Ernstig gewond is de
man naar het ziekenhuis overge
bracht.
Het Residentie-Orkest Het
lste paedagogische Volksconcert in
de serie ,,De ontwikkeling van het
orkest'zal plaats vinden op Maan
dag as. in de Stadsgehoorzaal, on
der leiding van Toon Verhey. Uit
gevoerd wordt een Paduana en
Gaillarde van Melchlor Borchgre-
ving. Louis de Ruyter en Willem
Theuerzeit spelen het Dubbelcon
cert voor viool van Joh. Seb. Bach,
waarna de Symphonie No. 88 in G
gr. t van J. Haydn volgt.
GEREF. GEMEENTEN.
Tweetal. Te Rotterdam-Z., ds. J.
van den Berg te Krabbendljke en
ds. H. Ligtenberg te Vlaardingen.
