ste Jaargang
Woensdag 1 September 1943
No. 25589
BUITENLAND
Nieuwe Britsche
reuraanval op Berlijn
Mislukte
landingspoging.
VERDUISTEREN:
Rede van Churchill.
GEMENGD NIEUWS.
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
edennacht is een nieuwe Brit-
terreuraanval op Berlijn
ernomen.
e gereorganiseerde Duitsche
itafweer heeft den aanvallers
rst zware verliezen toege-
dit. De formaties Britsche
unenwerpers werden ver-
oid en meerendeels genood-
kt haar bommen lukraak uit
verpen. Door den doeltreffen-
afweer werd de gesloten aan-
van de formaties Britsche
unenwerpers verijdeld. Boven
beneden de wolken ontwikkel-
zich hevige luchtgevechten,
welker verloop talrijke Brit
bommenwerpers werden
rgeschoten.
et totale aantal der Britsche
iezen bij dezen nieuwen ter-
K -aanval op de rijkshoofdstad
;hans nog niet te overzien,
t staat evenwel reeds, dat de
tsche luchtverdedigingsstrijd-
0 :hten, afweergeschut zoowel
nachtjagers, de Britsche lucht
:ht uiterst zware verliezen
jen toegebracht. Zonder dat
dit oogenblik het gezamenlijke
tal der Britsche verliezen kan
den opgegeven, kan er op ge
ïnd worden, dat een aanzien-
aantal Britsche bombarde-
itsvliegtuigen is neergeschoten
(D.N.B.)
ar van militaire zijde ver
wordt. aldus het DJST3.,
li eergisteren een tamelijk
;e Engelsche groep van 400
ten Zuid-Oosten van Reggio
labrië) een landingspoging
aan aan de punt van de Ita-
eifnsche laars. De tegenmaat-
len hebben ertoe geleid, dat
groep tot op 30 man, die
in de bergen schuil houden
afzonderlijk gevangen geno-
worden, vernietigd werd.
St is, naar men verklaart, on-
rijfeld een poging om een
elsch landingshoofd voor te
•Elfiden. Dit blijkt duidelijk uit
feit, dat men een omvangrijke
Jeelheid radio-instrumenten
30< 't gevonden, die reeds gemon-
l, fl waren.
S, srlichting van voorschriften
[le Denemarken - De directeur
:e] politie te Kopenhagen heeft
■end gemaakt, dat rnet het oog
de kalme houding van de
ïeefnsche bevolking in de eerste
:n van den militairen uitzon-
mgstoestand, met onmiddel-
inwerkingtreding een reeks
ichtingen in de uitgevaar-
a i
be
l
en
2-
fcite
ori
eik) 'e voorschriften zullen worden
voerd. Zoo wordt het verbod
zich op straat te bevinden
5011 is beperkt tot den tijd van 11
"da des avonds tot 5 uur des
a3 tends. Het sluitingsuur van
s, schouwburgen en biosco-
dat was vastgesteld op 8 uur
avonds, wordt uitgebreid tot
lur. Het tram- en autobusver -
1 - wordt dienovereenkomstig
Sbreid.
igelfc mededeeling van deze ver-
gi ting in de voorschriften, die
ie stad door radiowagens van
politie werd bekend gemaakt,
i door de bevolking met
>te voldoening aangehoord.
(DN.B.)
e 1 oodsvijanden van Europa.
art< odsvijanden van Europa",
te? is het opschrift, dat dr.
ndler plaatst boven een arti-
J in den Völkischen Beobachter
Tin hij de rollen van Litwinof,
;"pl8#sevelt en Churchill beschrijft
leefde voorbereiding van den oor-
De Amerikanen, zoo schrijft
kunnen aanspraak maken op
roem de vernietiging van
°pa het radicaalst ten uitvoer
ruist leggen en daarvoor reeds te
ben gepleit op een tijdstip,
Lort i [n Engeland nog niet de
Oli ste vonk politiek verstand was
emP< wfd. Dat was in de dagen der
t-icbt Pchensche besprekingen van
ikb« Toen, aldus Mündler, hebben
lstr' t mannen zich verslagen ge
tit,
Ida
ot
t vj
iloo
gen
aat
oo
ril!
lor
>de«
.5,
f. 5.
voeld. De eene was Litwinof-Fin-
kelstein, te Genève, de andere
Roosevelt in Washington. Beiden
hebben gedaan wat zij konden om
iedere vredesmogelijkheid te ver
ijdelen en daarbij heeft niemand
hen meer geholpen dan ChurchilL
Mündler herinnert er vervol
gens aan, dat dr. Hewlett John
son, de deken van Canterbury,
kortelings op een betooging der
sovjetcommissie in Belfast ver
klaarde, dat de sovjetambassa
deur, Maisky, hem tijdens de cri
sis van 1938 op de vraag: wat
zoudt gij doen, wanneer gij En-
gelschen man waart? geantwoord
heeft, dat hij er voor zou zorgen,
dat Churchill zitting kreeg in het
kabinet. Churchill is in het kabi
net gekomen, aldus Mündler, om
dat Engeland toen reeds door de
vereenigde joden van Moskou en
Washington werd geregeerd.
Thans blijkt uit de Engelsch-
Amerikaansche onderhandelingen
der laatste dagen opnieuw de be
vestiging van het feit, dat Roo
sevelt Europa aan het bolsje
wisme heeft afgestaan en er niet
in het minst aan denkt den sov
jets den weg te versperren. Stalin
wil de absolute alleenheerschappij
de dictatuur van het bolsjewisme
en den aanvang van de wereld
revolutie en de meedóogenlooze
verplettering der Europeesche
cultuur en de Amerikanen den
ken er zelfs in den droom niet
aan zich tegen deze plannen te
verzetten. Maar, aldus constateert
Mündler ten slotte, niet Chur
chill en zijn joodsche opdracht
gevers bepalen het lot van
Europa, maar de volken, die de
cultuur van het avondland heb
ben opgebouwd. Zij zullen de
hoogste waarden van de mensch-
heid redden en voor alle tijden
beveiligen tegen de bestorming
van de onderwereld. (D.N.B.)
VöTkische Beobachter over vijan
delijke berichtgeving. „Slecht
gelogen slechter gelogen",
schrijft de „Völkische Beobach
ter" boven een commentaar op de
berichtgeving van Britten en
Amerikanen inzake verliezen tij
dens de terreuraanvallen op
Duitschland. Er valt duidelijk
waar te nemen, aldus het blad,
dat naarmate de Duitsche af
weerkracht toeneemt, ook de ver
liezen aan bommenwerpers van
den vijand stijgen. Daarmede is
de behoefte van de tegenpartij
grooter geworden bij de bericht
geving de harde werkelijkheid te
wijzigen. De Yankees liegen daar
bij bepaald kinderlijk. De Engel-
schen liegen vergeleken met hen
geraffineerd. De Yankees zenden
zoo hoog mogelijke gefantaseerde
getallen de wereld in, die zelfs de
Engelschen niet gelooven en die
men slechts kan voorzetten aan
de Amerikanen, die de kunst van
oordeelen volkomen hebben ver
loren. De Engelschen daarentegen
liegen zoo, dat zij ook in het bui
tenland op een zekeren schijn
van geloofwaardigheid kunnen
speculeeren.
Als voorbeelden noemt het blad,
dat de Yankees den 17en Augus
tus bij aanvallen overdag op twee
Zuid-Duitsche steden van 300
toestellen 104 viermotorige bom
menwerpers, dus meer dan een
derde van de gebruikte vliegtui
gen, hebben verloren. Echt Ame
rika ansch hebben zij dit getal
niet toegegeven, doch beweerd,
dat zij bij die operaties 303 Duit
sche jagers hebben neergeschoten
zoodat dus elk Amerikaansch
vliegtuig minstens een Duitschen
jager ten val moet hebben ge
bracht. De Engelschen daaren
tegen hebben van de zooals in-
tusschen is vastgesteld bij den
laatsten aanval op Berlijn verlo
ren 72 bommenwerpers er 58 toe
gegeven, doch bazuinden de we
reld in, dat er aan den aanval
duizend toestellen hadden deel
genomen, terwijl het in werkelijk
heid slechts een fractie daar
van was.
Het blad verklaart, dat het
Duitsche opperbevel slechts dat
gene telt wat duidelijk zichtbaar
in brokken op den grond ligt. Aan
de Duitsche getallen valt niets te
verdraaien of spitsvondig uit te
leggen. De Britten en Amerikanen
kunnen hun verliezen gemakke
lijker vaststellen. Zij behoeven
slechts het aantal teruggekeerde
toestellen van het aantal der ge
starte af te trekken om te weten
hoeveel er verloren zijn gegaan,
terwijl de Duitschers vaak meer
dan een week moeten zoeken tot
alle vijandelijke wrakstukken ge
vonden zijn. De Engelschen en
Amerikanen weten ook wel, wat
zij verloren hebben, doch zij wil
len het niet weten, zoo besluit
het blad. (D.N.B.)
De arrestatie van Gandhi.
Naar Reuter meldt, heeft het
federale gerechtshof in Britsch-
Indië de geldigheid bevestigd van
een den 28sten April door den
onderkoning van Britsch-Indië
uitgevaardigde verordening, die
de beschikking tot in hechtenis
neming van Gandhi en de andere
congresleiders ook verder van
kracht deed blijven. (DJM.B.)
De laatste dagen van koning
Boris - De Bulgaarsche minister
president prof. Filoff heeft tegen
over de hoofdredacteuren der
bladen te Sofia een verklaring
afgelegd, waarin hij bijzonder
heden verstrekte over de laatste
dagen van tsaar Boris III en
over de ontwikkeling van zijn
ziekte. Hij wees er daarbij op, dat
hij hierdoor bepaalde in het bui
tenland opgedoken geruchten
wüde weerleggen, die zonder
twijfel met kwade bedoelingen
waren uitgestrooid.
De tsaar was, naar Filoff uit
eenzette op 17 Aug. in Tsjamku-
ria aangekomen. Op 18 Aug. on
dernam Boris een rit te paard
naar de Mussalla. De afdaling
deed hij gedeeltelijk te voet, ge
deeltelijk te paard. De koning
was in een buitengewoon goede
stemming. Onderweg ontmoette
hij vele toeristen, met wie hij
zich vriendelijk onderhield. Des
avonds keerde hij weer naar
Tsjamkuria terug. Den volgenden
dag bracht hij met eenigen zij
ner naaste medewerkers te
Tsjamkuria door, waar hij wan
delingen maakte in de omgeving.
Ook op 20 Aug. maakte hij wan
delingen in de omgeving. Hij
kwam in de buurt van Sokolez,
waar vele menschen hem ont
moetten, onder wie ook eenige
vreemdelingen, als b.v. de zaak
gelastigde van het Fransche ge
zantschap, Roux, de zaakgelas
tigde van het Argentijnsche ge
zantschap, Caballero, e.a. Op den
middag van dien dag ontving hij
den Bulgaarschen gezant teBer-
liin, prof. Sagoroff. Op Zaterdag
21 Aug. was de koning vroeg in
den ochtend reeds op jacht en
van hedenavond 20.30 uur
tot morgenochtend 6.45 uur
De maan kwam heden op te 8.15
uur en gaat onder te 21.25 uur.
Naar de Britsche berichten
dienst uit Quebec meldt heeft
Churchill in de Citadelle zijn
aangekondigde radiorede gehou
den. Hij prees allereerst de ver
diensten van Canada voor den
steun aan het moederland. Ook
Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid
Afrika loofde Churchill voor dat
gene, wat deze dominions tot nu
toe hebben gepresteerd en wat
zij „nog in de toekomst besloten
zijn te presteeren".
Overgaande tot den oorlog in
de sovjet-unie zeide Churchill,
dat hij „de sovjets niet kon la
ken, dat zy vaak hun ontstem
ming hebben geuit over de wer
keloosheid van Groot-Brittannië
en de Vereenigde Staten". Deel
neming van Stalin aan de con
ferentie te Quebec zou, zoo zeide
Churchill „niet doelmatig" ge
weest zijn. Ook heeft Stalin niet
kunnen komen, omdat hij het
opperbevel aan het Oostelijk
front voert. Men hoopt echter,
dat „binnen afzienbaren tijd een
conferentie tusschen Roosevelt,
Stalin en Churchill tot stand zal
komen".
In het verder verloop van zijn
rede sneed Churchül de kwestie
van de vorming van een tweede
front aan. „Ik geloof", zoo zeide
hij, „dat de dag niet ver meer is,
waarop de Britsche en Ameri-
kaansche troepen over het Ka
naal zullen steken en in Frank
rijk tegen de Duitschers zullen
vechten". „Een dergelijke onder
neming", zoo voegde hij er echter
aan toe. „zal men echter slechts
toelaten, wanneer men van te
voren overtuigd is van het suc
ces".
Nadat Churchill zich in prij
zende bewoordingen had uitge
laten over het optreden van Par-
tisanen in enkele Balkanlanden,
wees hij erop, dat de strijd in
den Stillen Oceaan het voor
naamste onderwerp van bespre
kingen in Quebec had gevormd.
Hij eindigde zijn rede met de
waarschuwing den toestand niet
al te optimistisch te beoordeelen.
De passages uit de rede van
Churchill over het tot stand ko
men van een driemogendheden-
conferentie luidt als volgt:
„De president en ik zullen ook
verder pogingen blijven aanwen
den maarschalk Stalin te doen
deelnemen en in den tusschentijd
schijnt het uiterst noodzakelijk
en dringend, dat er een confe
rentie van de Britsche, Ameri-
kaansche en Sovjet-Russische
minister van buitenlandsche za
ken en van de verantwoordelijke
vertegenwoordigers der staten op
een aanvaardbare plaats zal wor
den gehouden. Deze conferentie
moet gehouden worden met het
doel, niet slechts de verschil
lende belangrijke kwesties, die
verband houden met de toekom
stige maa.tregelen voor de veüig-
heid der wereld, tot in de kleinste
bijzonderheden te behandelen,
doch ook om de onderhandelin
gen te voeren tot een punt, waar
op de hoofden der staten en re
geeringen in staat zijn, in te
grijpen. (DJSTiB.)
De diplomatieke correspondent
van het DÜB., dr. Siegfried
Horn, schryft: Churchills jongste
rede onderscheidt zich door een
bepaald opvallende flikflooierij
jegens de sovjets. De rede schijnt
geïnspireerd te zijn door den
wensch, de voorwaarden te schep
pen voor een gemeenschappelijke
conferentie, waarop Stalin verte
genwoordigd zal zyn. Tot dit doel
moet ook de door Churchill aan
bevolen conferentie der betrokken
ministers van buitenlandsche za
ken dienen. Churchill, die tevens
uit naam van Roosevelt spreekt,
laat doorschemeren, dat Engeland
(en Amerika bereid zijn tot ver
gaande politieke concessies. Voor
zoover die concessies Europa be
treffen ligt de vraag voor de
ihand. of de Angelsaksen thans
openlijk het verraad willen be
kennen, dat zij tot dusver hebben
willen verdoezelen. Teneinde Sta
lin het aanbod smakelijker te
maken, stelt Churchill een tweede
front in Europa in het vooruit
zicht. De aankondiging eener in
vasie in het Westen wordt te
Berlijn genoteerd met de opmer
king, dat de massagraven gereed
staan en dat de Engelsch-Ameri-
kaansche troepen de noodige dood
kisten niet moeten vergeten.
Churchills belofte. Frankrijk
door deze invasie tot nieuwen
bloei te helpen, zal door de
Franschen wel met gemengde ge
voelens worden1 ontvangen. Zij
weten thans, dat hun land ge
maakt moet worden tot het too-
neel van een bloedig conflict,
waarmee vergeleken de gevech
ten en verwoestingen van 1940
slechts kinderspel zijn. Overigens
brengt ook deze rede, waarin
uiteraard de uitspraak in zake de
terreur in de lucht niet kon ont
breken, niets nieuws. In zooverre
kan men ermede instemmen, dat
zij waarschuwt voor al te groot
optimisme bü de beoordeeling van
den toestand.
wel wederom te Tsjamkuria, waar
hij ook 's Zondags bleef en waar
toen ook de familieleden van den
tsaar aankwamen. Zondagmiddag
ontving Z. M. den minister van
oorlog, die 2 uur by hem bleef.
Maandagmiddag keerde de ko
ning weer naar Sofia terug.
Ook dien dag maakte hy het
volkomen goed. Des middags
werkte hij in de kanselary tot
tegen den avond. Om halfacht
onderhield hy zich met zyn kabi
netschef en onderteekende ver-
schülende beschikkingen. Pas na
halfacht trad de ziekte aan het
licht. Over den aard van deze
ziekte, zoo deelde ministerpresi
dent Filoff verder mede, bestond
reeds van het begin af niet de
geringste twijfel. De artsen con
stateerden terstond, dat de tsaar
leed aan verstopping van de lin
ker hartader. Deze ziekte treedt
gewoonlijk op als gevolg van een
groote vermoeidheid van zenuw
gestel en lichaam en heeft bijna
altijd een noodlottigen afloop.
Reeds denzelfden avond werden
eenige specialisten uit het bui
tenland ontboden, o.a. prof. dr.
Seitz uit Berlijn, een der beste
specialisten, die den koning reeds
eenige malen behandeld had en
die zijn gezondheidstoestand goed
kende. Dr. Seitz kwam reeds den
volgenden dag, 24 Aug .in Sofia
aan. Als tweede buitenlandsche
specialist werd prof. Eppinger uit
Weenen ontboden, ook een me
dicus van wereldnaam, die reeds
eenige staatshoofden behandeld
heeft. Later toen zich nog be
paalde storingen in het zenuw
gestel voordeden, werd nog een
specialist in de neurologie, prof.
dr. De Crines ontboden.
Het spreekt vanzelf, dat Z. M.
reeds van het begin af ook door
de beste Bulgaarsche specialisten
behandeld werd naast zijn lijf
artsen.
Den geheelen tijd van de ont
wikkeling der ziekte heerschte bij
alle behandelende geneesheer en
dezelfde opvatting zoowel over
het karakter van de ziekte als
over de wijze, waarop die ziekte
behandeld moest worden. Vrijdag
ontstond er eenige verbetering in
den geaohdheidstoestand van den
tsaar, waarvan melding gemaakt
werd in het medische bulletin en
dat de hoop deed ontstaan, dat
de ziekte een keer ten goede zou
nemen. Doch reeds denzelfden
dag traden er eenige complicaties
in. die later ook den toestand
verwekten, zooals geconstateerd
is in de medische oorkonde van
overlijden. Er ontstond een dub
bele longontsteking en een op
zwelling van de longen en de her
senen. Tegen deze complicaties
was Z.M. niet meer bestand en
tengevolge daarvan is de dood
ingetreden.
Aan het slot van zijn uiteen
zettingen verklaarde de minister
president. het tot zijn plicht te
rekenen, dit verloop van de ziekte
des konings ter kennis te bren
gen. Voorts deelde Filoff nog
mede, dat er geen verklaring van
den overleden koning aanwezig is
over het regentschap en dat het
diens meer dan eens geuite ver
langen is, in het klooster Rila te
worden bijgezet. (D.N3.1.
Churchill naar Roosevelt.
Naar de Engelsche nieuwsdienst
meldt, is Churchill gisteravond in
gezelschap van zijn vrouw en
eenige leden van zijn staf per
extra trein uit Quebec vertrok
ken om, zooals in het bericht ge
zegd wordt, zijn besprekingen met
Roosevelt voort te zetten.
(D.N.B.)
Motor in botsing met vracht
auto. De 46-jarige zaadhande
laar G. J. ter Haar, wonende te
Dedemsvaart, reed, met zyn doch
tertje achterop, op den motor,
onder Zuidwolde, en kwam daar,
in een scherpe bocht van den
weg, in botsing met een vracht
auto van zyn eigen bedrijf. De
aanrijding was zoo hevig, dat
ter H., in het ziekenhuis te Zwolle
waarheen hy werd vervoerd, aan
de gevolgen van het ongeval i4
overleden.
