•troffen voor den springstofaanslag op het bevolkingsregister van Amsterdam 84ste Jaargang Donderdag 1 Juli 1943 No. 25536 BUITENLAND De huidige fase van den oorlog. Voor Duitschers ter kennisneming. De kruik gaat zoolang te water.... VERDUISTEREN: ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT Verwoeste Kerken in Duitschland. I EIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN flt I> höhere SS- und Polizeiführer maakt -bekend: 1 Het SS- und Polizeigericht te Den Haag heeft, na behandeling van de rechtzaak tegen hen, de v (lgende personen ter dood ver oordeeld. De vonnissen zijn heden met den kogel voltrokken. 1. De kunstschilder en schrij- ~cr Willem J. C. Arondeus uit l'y: msterdam, geb. 22 Aug. 1894; {-. 2. de jood Rudolf Bloemgarten l? at Amsterdam, geb. 7 Mei 1920; ij 3. de vroegere student in de dicijnen Karl B. R. P. Groeger mt Amsterdam, geb. 7 Pebr. 1918; 1 4. de vroegere student in de i medicijnen Coos Hartogh uit Am- 1 verdam, geb. 10 April 1917; 1 5. de rijksambtenaar E. Samuel A. van Musschenbroek uit Am- juterdam, geb. 25 Aug. 1916; f 6. de kantoorbediende Guus A. jC. J. Reitsma uit Oegstgeest, geb. ,26 Juli 1922; 7. de magazijnbediende Henri Vlberstadt uit Amsterdam, geb. .0 Febr. 1911; 8. de schrijver di. Johannes Brouwer uit Utrecht, geb. 31 Mei j 1898; 9. de architect Koenraad Lim- perg uit Amsterdam, »eb. 19 Juli 1908; .„ii. de kleermaker Sjoerd Bak- j »r uit Amsterdam, g>b. 10 Juni l 11.' de leider van eei distribu- ..tiedienst Cornelis Leeidert Ba- rentsen uit Voorburg, |eb. 1 Oc tober 1892; 12. de politie-agent Cornelis Roos uit Amsterdam, geb. 13 Sep tember 1912. »De eveneens ter dooi veroor deelden Cornelis Adriafn Honig, arts. uit Hilversum, en Willem Beck, arts. uit Utrecht, werden begenadigd tot 15 jaar tichthuis. De ongehuwde Johanin Schol- ten uit Naarden is tot levens lange tuchthuisstraf veriordpeld De veroordeelden warm met Inog zeven personen, betroiken bij den springstofaanslag op iet be volkingsregister te Amsteriam in den avond van 27 Maart 143. De li daders en deelnemers hebbm zich op 18 Juni 1943 en 26 Juni 943 irr j Apisterdam moeten verantwoorden voor het SS- und Polizeig richt, i Den Haag. Bij de behandelin voor ,Ji°t gerecht bleek, dat de dders, Rn. wie 6 zich bij de uitvoring .■wfi e'en aanslag hadden ver.leed f i» de uniform van Nederlaneche 5 ambtenaren van politie, dooi een der daders, een Jood, in coitact varen gekomen met de leidingvan £1 de illegale communistische prfij in Nederland De leiding vai de i terroristenbende stond bovenCen in nauw contact met kunstenaa-s- en studentenkringen, waartoe Vr- scheidene der daders behoord^i. Het contact van Nederlandsae studenten en academisch gevorB- de Nederlanders met de illegae communisten ter voorbereiding e. uitvoering van den aanslag vai 27 Maart 1943 is daarmede ondub belzinnig bewezen. Nog vijf daders waren half Jood of hadder De militaire correspondent van het D.N.B. schrijft: wanneer men aan de hand van de jongste be richten van de fronten in Europa en in het Verre Oosten de tegen woordige positie van den oorlog beoordeelt, dan komen drie op merkelijke factoren naar voren. 1. In de Zwarte Zee opereeren sedert kort voor het eerst ook Duitsche duikbooten. Dit feit is van eminente militaire beteekenis. Men zegt niet te veel, wanneer men veronderstelt dat de Duitsche oorlogvoering aan dit gebied meer aandacht is gaan besteden. Met de overblijfselen van de in de schuil- Joodsch bloed. Twee der voor- hoeken van den Kaukasus verbor- rlaamste daders waren homo- gen bolsjewistische oorlogs- en i sexueel. koopvaardijschepen zal blijkbaar De in leidenden zin bij den aan-, een zoodanige strijd geleverd slag betrokken Jood bleek boven-, worden dat eventueel op handen 1 dien op 2 Februari 1943 getrachtlzijnde Duitsche acties in de aan Jl" te hebben een revolveraanslag te pit zeegebied grenzende gebieden -"tjegen op den procureur-generaal -yen nog doeltreffender ondersteu- Amsterdam, waarbij de znnn V terdijk, gemeente Amsterdam, Diemen, Bussum, Hilversum, Baarn en Nieuwersluis ten uitvoer zijn gelegd op instructie van de illegale communistische partij in Nederland. Tenslotte had de Jood te zamen met nog drie leden van dezen kring van daders, allen half-Joden, een opruiingsgeschrift uitgegeven en verspreid. Hierin werd opgeroepen tot sabotage acties en werden nauwkeurige aanwijzingen gegeven voor de ver vaardiging van bommen. Op grond van de verordening tot bescherming der orde van (Jen Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied d.d. 9 Jan. 1943 werden derhalve 14 beklaag den ter dood, een vrouwelijke be klaagde tot levenslange tuchthuis straf en nog 6 beklaagden tot vrij langdurige vrijheidsstraffen ver oordeeld, terwijl een beklaagde wegens gebrek aan voldoende be wijs werd vrijgesproken. Een be klaagde werd ter dood veroordeeld omdat hij twee bij den aanslag on het bevolkingsregister betrok ken daders, onder wie zich de aan voerder der bende bevond, in den nacht van 27 op 28 Maart 1943, nadat zij hem den gepleegden aanslag hadden medegedeeld, on derdak verschaft heeft en hun ook overigens heeft bijgestaan, terwijl hij bovendien de hem bekende deelnemers aan den aanslag op het bevolkingsregister niet heeft aangegeven bij de bevoegde poli- tieoverheid. Tegen een der be klaagden is de doodstraf uitge sproken omdat hij als ambtenaar van politie den bij den aanslag op het bevolkingsregister betrokken personen, na de daad, de politie berichten betreffende den aanslag heeft doen toekomen, voorts om dat hij kennis had gekregen van de poging tot moord op advocaat Feitsma en van den Joodschen dader en daarvan geen aangifte heeft gedaan bij de politie. Een ter dood veroordeelde beklaagde had een pistool in zijn bezit en dit ter beschikking gesteld van een der bij den aanslag pp het bevolkings register betrokken daders. jblzoon van den procureur-generaal, de advocaat Feitsma, door een schot zwaar gewond werd. De Jood be kende verder na 2 Februari 1943 in Garderen een ambtenaar dei- marechaussee, die hem wilde con- 3 troleeren met 6 pistoolschoten i doodelijk te hebben gewond. De- 1 zelfde Jood had op 15 Maart 1943 met nog twee leden van dezen kring van daders, beiden half- I Joden, den springstofaanslag op ■i het spoorwegtraject Amsterdam— (1 Haarlem ten uitvoer gelegd. Bij de behandeling voor het gerechtbleek .dat deze aanslag, evenals de te- i-lder tijd uitgevoerde aanslagen bied.De de spoorweginstallaties bij Slo- het feit, .ling vanuit zee kunnen krijgen, fesp. dat de vijandelijke bewe gingsvrijheid van de Zuidoostelijke fimk uit totaal onmogelijk wordt. Ii ieder geval geeft de aanwezig- bed van Duitsche duikbooten in dese-,wateren blijk van een onver- ahderden offensieven geest bij een gèlijttijdige versterking der defen sieve, stellingen. 2. In het Duitsche weermacht- berlbt wordt er voor het eerst oyer gesproken, dat een sterke for- mal'e zware Duitsche gevechts- vliètuigen met succes is opgetre- dentegen vijandelijke schepen in hetjNoord-Afrikaansche kustge- nadruk, die gelegd is op dat het hier een sterke De Commissaris-Generaal voor de Openbare Veiligheid en Hoo- gere SS- en Politieleider maakt bekend: Ingevolge de verordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied be treffende de registratie der Duit schers zijn alle in Nederland woonachtige Duitschers verplicht zich bij het voor hun woonplaats bevoegde registratiebureau aan te melden. Het is gebleken, dat een aantal Rijksduitschers ten gevolge van onbekendheid met deze verorde ning in het bijzonder bij verhui zing binnen Nederland en naar het buitenland de bepalingen de zer verordeningen niet naleeft. Ik roep derhalve alle tot aan melding gehouden personen on der verwijzing naar de bij de ver ordening bedreigde straffen, op, zich bij het bureau van den po- litie-officier bij den Gevolmach tigde van den Rijkscommissaris voor de provincie hunner woon plaats bij vestiging uit het bui tenland, bij verhuizing binnen Nederland en bij vertrek naar het buitenland schriftelijk of mondeling aan te melden. Deze verplichting geldt ook voor personen, die tot het Duit sche volk behooren, maar in het onzekere zijn betreffende hun nationaliteit of als statenloos worden aangemerkt. De verplich ting tot aanmelding geldt even eens voor Duitschers uit het vroe gere Oostenrijk, voor Sudeten- duitschers en voor Volksduit- schers uit de Oost-gebieden. De verplichting tot aanmelding bestaat ook voor het geval, dat personen ter vervulling van hun dienstplicht voor de weermacht worden opgeroepen. Bij minderjarigen is de wette lijke vertegenwoordiger, eveneens wanneer hij zelf geen Duitscher is, voor de nakoming van deze verplichting tot aanmelding' ver antwoordelijk. Aanmelding kan mede geschie den bij de hulpregistratiebureaux bij de „Ortsgruppen der N.S.D.A.P.". (get.) RAUTER, SS-Obergruppenführer und General der Polizei. formatie betreft, wettigt de con clusie, dat de luchtmacht van de spil in het Middellandsche Zeege bied ondanks alle beslommeringen aan de fronten ook hier volkomen in staat is zwaartepunten te vor men, ja blijkbaar reeds zwaarte punten gevormd heeft. Dat de spil haar werkelijke sterkte in de lucht ook in dit gebied nog niet laat blijken, is meer dan begrijpelijk. De Anglo-Amerikaansche tegen stander wiens concentraties in het Middellandsche Zeegebied tij dens de afgeloopen weken aan intensiviteit hebben toegenomen, biedt hier zeer loonende doelen waarvoor het wel de moeite waard is om voorloopig de eigen kracht in reserve te houden om deze op het beslissende moment met de grootst mogelijke kracht in den strijd te werpen. Hierbij mag ech ter geenszins over het hoofd gezien worden dat de vijand wanneer hij in dit gebied tot den aanval wil overgaan voor dien pogingen in het werk zal stellen om met een superioriteit in de lucht aan te treden. In hoever dit streven na derhand met de werkelijkheid in overeenstemming zal blijken te zijn, is een vraag, die men in ■Duitsche militaire kringen met voorbedachten rade niet beant woordt. 3. Achter de Európeesche oor logscoulissen worden in het Verre Oosten, genegeerd door de open bare meening der wereld van de zijde van den Japanschen bond genoot besluiten genomen, die door de jongste zware en succes volle luchtaanval op Port Darwin voldoende kenbaar zijn gemaakt. Voor het eerst figureert als kern van groote Japansche acties niet de luchtmacht van de marine, ATTEEL Europa heeft met ont- t II steltenis kennis genomen JL x van het Britsche optreden in Keulen bij den jongsten lucht aanval op deze eeuwenoude stad met haar wereldberoemde kunst schatten. In alle Európeesche landen, waaronder vooral de niet aan den oorlog deelnemende sta ten een bijzondere plaats innemen, is men geschrokken van den dui- velschen terreur, welken Keulen heeft moeten ondergaan. Met bri santbommen en tienduizenden brandbommen, welke volkomen willekeurig boven de stad werden uitgeworpen, werd behalve de bur gerbevolking ook het Keulsche raadhuis en de Gürzenich, het wereldberoemde uit de middel eeuwen afkomstige bouwwerk dezer stad, verwoest, terwijl de Keulsche Dom zwaar werd be schadigd. Dat de bommen wille keurig werden uitgeworpen, wordt door den Engelschen berichten dienst bevestigd door de mededee- ling, dat een dicht wolkendek bo ven de stad den Britschen bom menwerpers elk uitzicht belem merde. Hiermede geven de Engel schen zelf het bewijs, dat zij tot een zinlooze bombardementsactie op open steden zijn overgegaan en elk object welkom is. En niet al leen in Duitschland toonen zij dat, doch ook in Italië, want daar is het verwoestingswerk van bede huizen en eeuwenoude cultuur- werken eveneens gebleken. Het is Engeland's doel Europa van zijn kunstschatten te ontdoen en de burgerbevolking uit te moor den op een wijze als de geschie denis tot op heden niet heeft ge kend. Vele woorden van protest zijn de laatste dagen en weken gesproken. Het resultaat is, dat de verwoestingsactie onverminderd voortgaat. De verhalen van hen, die in deze getroffen gebieden ver- keeren, zijn gekenmerkt door 'een afschuw, zoo als nimmer tevoren werd gehoord. De verachting voor dit optreden is zeer groot. En het zijn niet alleen de Duitschers, die hun afschuw te kennen geven, doch ook zij, die afkomstig uit andere Európeesche landen en met name ons land daar wonen en werken. Deze landgenooten hebben met eigen oogen kunnen aanschouwen tot welke middelen de Royal Air Force is overgegaan. Een ieder begrijpt dat dit niet onbeantwoord kan en mag blijven. Wat vroegere geslachten hebben opgebouwd, eeuwen heeft getrot seerd en thans als het kunnen van vroeger tijden kan worden ge toond, mag niet vernield worden. Deze daden kunnen niet onge straft gelaten worden. Reeds tien tallen malen heeft men van Duit sche zijde gewaarschuwd tegen dit optreden. Eenmaal komt ook hier aan een einde. De kruik gaat zoo lang te water tot ze breekt. Dat oogenblik breekt eenmaal aan, de bevolking vraagt om tegenmaat regelen. terwijl geheel Europa er op wacht en het er over eens is, dat nu de maat vol is. De Engel schen behoevne zich straks niet af te vragen, waaraan zij dat ver diend hebben. Zij zijn het geweest, die de eerste bommen op de bur gerbevolking wierpen. Thans gaan zij over tot de volkomen vernieti ging van eeuwenoude kunstwer ken, die als mijlpalen oprijzen van vroegere geslachten. Eenmaal komt het sein der ver gelding. En deze vergelding zal het veelvoudige zijn van hetgeen de Engelschen in Europa hebben ver nield. En deze vergelding is niet als een wraak van vernielzucht op te vatten, laat men daar vooral aan denken, maar als een duide lijke en voelbare straf voor het vele leed, dat de Engelschen heb ben bezorgd in de steden en dor pen van ons Európeesche vaste land. Aan woorden wil men aan de overzijde van het Kanaal blijk baar geen open oor meer verlee- nen. Waar helaas woorden tekort schieten zullen slagen ongetwij feld op hun plaats zijn. Deze ver gelding zal zoo hard zijn, dat zij aan duidelijkheid niets te wen- schen zal laten. van hedenavond 22.15 uur tot morgenochtend 5.15 uur De maan kwam heden op te 4.52 uur en gaat onder te 20.59 uur. LUCHTACTIE WORDT VOORTGEZET. Het Italiaansche weermacht- bericht deelde gisteren mede: De haven van Bone werd door formaties Duitsche vliegtuigen doeltreffend gebombardeerd. Een nieuwe aanval was gericht op Messina en omgeving alsmede op de kust van Calabrie. Ook wer den eenige bommen geworpen op Porto Empedocle. De vijand ver loor tien toestellen. Vijf werden door jagers der asmogendheden in luchtgevechten boven Comiso neergeschoten, 5 andere werden door het luchtdoelgeschut getrof fen en stortten neer bij Licata, Pozzallo, Tremestieri, Comiso en Castelvetrano. Bij den in het Italiaansche weermachtbericht van 29 Juni ver melden aanval op Livorno werden nog 2 andere viermotorige vlieg tuigen door het vuur der afweer- batterijen getroffen. Zij vielen bij het eiland Gorgona in zee. De in het Italiaansche weer machtbericht van heden vermelde luchtaanval op Porto Empedocle vereischte 2 dooden en 10 gewon den onder de burgerbevolking. doch die van het leger. Dit feit doet vermoeden, dat de Japansche voorbereidingen voor een offensief tegen Australië zeer vergevorderd moeten zijn, zoodat men misschien zelfs zeer binnenkort groote ge beurtenissen kan verwachten, die den oorlog in den Stillen Oceaan van vandaag op morgen een to taal ander beeld kunnen geven. Alles bij elkaar genomen krijgt men als militair waarnemer den indruk, dat de wereld aan den vooravond staat van een nieuwe, misschien zelfs beslissende fase van dezen wereldoorlog. Onschatbare cultuurgoederen - Volgens een van bevoegde zijde opgestelde lijst zijn tot en met 23 Mei 1943 in het Duitsche rijks gebied 133 kerken vernield en 494 zwaar beschadigd. In Keulen zijn alleen al 31 kerken totaal ver nietigd, waaronder er zijn. die een 1000-jarige geschiedenis heb ben. In Mainz werden de St. Stephanskirche, een van de schoonste Gotische bouwwerken uit de 14de eeuw, alsmede de oudste Romeinsche basiliek van Duitschland, de dom te Mainz, bijna geheel vernield. In Essen werd de 1000 jaar oude Münster- kirche, een van de rijkste schat kamers van Duitschland en een van de oudste christelijke bouw werken, voorts de Gertrudskirche, de 900 jaar oude Marktkirche en de 800 jaar oude Johanniskirche totaal vernietigd. In Duisburg werden de Salvatorkirche en da Pauluskirche, alsmede de eerbied waardige Liebfrauenkirche ver nield. In Dortmund vielen d® Rainoldkirche, een bouwwerk uit de 14de eeuw, de uit de 15de eeuw dateerende Petrikirche en de Probsteikirche uit de 17e eeuw aan de aanvallen ten offer. In München werd de sacristie van de beroemde Frauenkirche zwaar beschadigd. In Neurenberg liep de Jakobikirche, een bouwwerk uit 1209, zware schade op. In Kassei viel de oudste uit het vroeg-Gothische tijdperk datee rende kerk van Duitschland, de Martinsdom, aan de vernietiging ten prooi. In Lübeck werden de drie beroemdste kerken totaal vernietigd, en wel de door Hen drik de Leeuw gestichte dom. waarbij tevens alle waardevolle kunstschatten verloren gingen. Met de Petrikirche werden d#

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1943 | | pagina 1