Churchill in het Lagerhuis 83ste Jaargang Vrijdag 12 Februari 1943 No. 25421 ITALIAANSCH WEERMACHTBERICHT VERDUISTEREN: „Bij verstandig gebruik kan men met weinig gas veel doen". BEKENDMAKING De Leider spreekt op den Dam. BESCHIKKING DE STEM DER SS. GEMENGD NIEUWS LEIDSCH DAGBLAD DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ihurchill heeft, volgens den irïtschen berichtendienst, in het gerhuis in een verklaring over in oorlogstoestand o.a. mede- eeld, dat het voornaamste t op de conferentie van Ca- .blanca is geweest, „den vijand land, op zee en in de lucht den grootst mogelijken om- ,ng zoo snel mogelijk aan te ,llen." Woordelijk voegde Chur- ill hieraan nog toe: „Wij moe- in het klaar spelen, dat de jand in ieder opzicht physiek psychisch lijdt." Ten aanzien van de verliezen ir koopvaardij weigerde Chur- ill evenals voorheen cijfers te ernen. Hij motiveerde zijnwei- ;ering met de woorden„naar ijn meening is het beter den ijand de juiste cijfers te laten den." Vervolgens merkte Churchill op t bij Britsche troepencon- oien, waarbij 3 millioen men- hen werden vervoerd, 1348 aehtoffers zijn gevallen. Hij be- eerde, dat als gevolg van de I gnieuwe Engelsche, Amerikaan- sche en Canadeesche schepen de geallieerde vloot thans 11/4 ^millioen ton grooter was dan zes ?lr_>aanden geleden. I Voorts heeft Churchill mede- gedeeld, dat Eisenhower benoemd is tot opperbevelhebber van de geallieerde troepen in Noord- U Afrika. Het achtste leger zal on- der zijn bevel staan. Generaal Alexander wordt benoemd tot plaatsvervangend opperbevelheb ber onder Eisenhower. Generaal- majoor der vliegers Tedder wordt benoemd tot opperbevelhebber van de Britsche luchtmacht in de Middellandsche zee. Hij is -ondergeschikt aan Eisenhower. Alle luchtstrijdkrachten in het geheele midden-Oosten staan onder zijn bevel. Verder deelde Churchill mede, at de door de benoeming van lexander tot plaatsvervangend pperbevelhebber ontstane vaca- ure in het midden-Oosten ver- uld zal worden door generaal ilson, die thans het bevel oert in Iran en Irak. Voor deze ide landen zal binnenkort een ieuwe bevelhebber worden be- oemd. Giraud heeft zich er mede ac- oord verklaard, zoo ging Chur- hill verder, dat het Fransche eger in Tunesië geplaatst wordt nder het bevel van generaal nderson. Churchill heeft nog medege- deeld ten aanzien van de con ferentie te Casablanca, dat Roo sevelt „ondanks de lichamelijke handicap, die hij op zoo heroieke wijze meester is geworden, be reid was tot zelfs naar Khar toem te gaan om een drie-mo- gendheden-conferentie mogelijk te maken. Stalin was echter on misbaar geweest. Overigens heb ben de geallieerden thans een voor negen maanden berekend operat'ieplan. Voor afloop van deze periode zullen Churchill en Roosevelt opnieuw een ontmoe ting hebben. Als eerste doel is overeengekomen het met alle middelen den vijand van het Russische front afleiden, „zoodra men'den duikbootoorlog baas ge worden zal zijn." Te Casablanca heeft Churchill I opnieuw bezworen, dat Groot- Brittanniê den oorlog tegen Ja pan zou voortzetten „tot de on voorwaardelijke" overgave", zelfs ingeval de oorlog in Europa eer der zou eindigen dan die in den Stillen Oceaan. Churchill verklaarde vervol gens, dat de vernietiging van Duitschland voorrang heeft bo ven den beslissenden strijd tegen Voor hét geval de geal- leerden eerder tot een overwin ning op Duitschland dan op Ja- >an zouden komen, zouden alle trijdkr achten van het Britsche 'ijk met allen spoed naar het >ost-Aziatische oorlogstooneel i'orden gebracht. Engeland zou lan aan de zijde der Vereenigde Staten den oorlog tegen Japan met alle kracht voeren. Chur chili deelde mede, dat hij deze verklaring met machtiging van het oorlogskabinet op de confe rentie te Casablanca herhaald heeft. Hij heeft zich daarbij be reid verklaard, deze belofte ook vast te leggen in een speciale overeenkomst. Ten aanzien van de geallieerde hulp aan Rusland verklaarde Churchill, dat „alles wat men- sehelijkerwijze mogelijk is" ge daan is om de geallieerde strijd krachten „met volle snelheid en energie, in zoo groot mogelijken omvang, in den strijd tegen den vijand te gebruiken". Vervolgens behandelde Chur chill de besprekingen te Adana, waaromtrent hij verklaarde, dat men in het daarover uitgegeven communiqué niet meer moest zoeken dan het bevatte. Het be hoort niet tot de politiek van Engeland „Turkije onaangenaam heden te veroorzaken." Churchill verklaarde met betrekking tot de wapenleveranties aan dat land, geen eischen aan Turkije te hebben gesteld. Hij heeft slechts willen „doordrijven", dat de bewapening van Turkije „zon der uitzondering goed georgani seerd wordt" en dat de gemeng de militaire commissie te Ankara bijeen komt. In zijn Lagerhuisrede heeft Churchill o.m. nog verklaard bij het Lagerhuis' of het Engelsche volk niet de hoop te willen wek ken op „snelle gebeurtenissen" in Noord-Afrika. Die zullen wellicht komen, wellicht ook rtlet. De vijand, zoo zeide hfj verder, heeft buitengewoon uitgebreide ver woestingen aangericht in de ha ven van Tripolis. Dat is ge beurd op een manier, die het aanvoeren van ravitailleering over zee buitengewoon moeilijk maakt. Hij- kon niet zeggen, hoe lang het nog zal duren voor de haven bevrijd is van de wrak stukken. Het helpt echter niets, wanneer men daarbij ongeduldig wordt. Voortgaande verklaarde Chur chill, dat de Engelsche troepen in Noord-Afrika thans onder de Ver. Staten staan. Hij heeft het voorstel van president Roosevelt volgens wien de actie in Fransch Noord-Afrika een Amerikaansche onderneming moest worden, met toestemming van het oorlogska binet aangenomen. De Ameri kanen, zoo zeide Churchill, hech ten aan een eenheidsbevelvoering bij de geallieerden de grootste beteekenis. Men heeft „gaarne en uit vrijen wil" een voorstel van dien aard aangenomen en men handelt „loyaal en toegewijd" in volledige overeenstemming met deze overeenkomst „bij alle ge legenheden en in ieder opzicht". De geallieerden, aldus Chur chill verder, mogen geenszins de risico's in Noord-Afrika onder schatten, aangezien het daar nog tot „uiterst ernstige gevechten" zal komen. Churchill zeide voorts, dat eenige personen „heel wat den ken" over het voorbeeld „van zekere Fransche functionarissen, die de Amerikanen hebben ge meend te moeten aanstellen. Aan het slot van zijn rede ver klaarde Churchill, dat men de zekerheid heeft, dat het parle ment en de Britsche natie „in deze dagen van hoop, die nog donker kunnen worden" getuige nis zullen afleggen van stand vastigheid. In het verdere verloop van zijn rede hield Churchill zich bezig met den oorlog in Oost-Azië. Deze oorlog, zoo zeide hij. heeft reeds een groot deel der over zee vech tende Amerikaansche strijdkrach ten, alsmede Australische en Nieuw-Zeelandsche, opgeëischt. De strijd in dit gebied maakt een ge weldige krachtsinspanning noodig, doordat hij zich over duizenden mijlen uitstrekt. De Engelsche krachtsinspan ning hier blijft in hoofdzaak be perkt tot operaties in Birma. Men staat voor de taak, den weg door Birma te heropenen om Tsjoeng- In zijn weermachtbericht van gisteren maakte het Italiaansche opperbevel het volgende bekend: In Tunesië geen enkele ge beurtenis van beteekenis. De Duitsche luchtmacht haalde in luchtgevechten vier Britsche jachtvliegtuigen omlaag, Het aantal slachtoffers, veroorzaakt onder de Arabische bevolking van Kairoean door den vijande lijken luchtaanval van 9 Febru ari, bedraagt ruim 200 dooden en 300 gewonden." Een van onze vliegtuigen is niet op zijn basis teruggekeerd. Engelsche vliegtuigen hebben met bommen een van onze duik- booten in de Middellandsche Zee aangevallen, zonder het vaartuig eenige schade te berokkenen. Een der bommenwerpers, getroffen door het afweergeschut van een duikboot, is in zee gestort. van hedenavond 17.46 uur tot morgenochtend 8.02 uur De maan kwam heden op te 11.42 uur en gaat vannacht onder te 2.37 uur. king den steun te doen geworden, dien de geallieerden op het oogen- blik kunnen verleenen. Tsjang- kai-sjek heeft zich voldaan ver klaard door de hulp, die hem zal worden verleend. Hij heeft zijn aandeel in het plan voor de toe komstige actie, waarvan hij op de hoogte is gesteld. (D.NB.). Churchill heeft nog gezegd, dat de verhezen, die de geallieerden ter zee lijden, zeer groot zijn. Deze verliezen „hinderen de geallieer den en vertragen hun operaties". Ook verhinderen zij de geallieer den met de hun ter beschikking staande eenheden „ongedeerd" in actie te komen. Verder verlengen zij den oorlog met al zijn verspil ling, zijn verliezen en niet te voor ziene risico's. Churchill zeide vervolgens, dat duikbooten aan de Oostkust der Vereenigde Staten „zeer ernstige verwoestingen" hebben aange richt. De landoperaties in Noord- Afrika en de ravitailleering van de landlegers stellen natuurlijk de Britsche en Amerikaansche vloten aan verdere verliezen bloot. Ook de convooien door de IJszee naar de sovjet-unie hebben „zware ver liezen" geleden. Hier werden in hoofdzaak Britsche schepen ge troffen. Onder die omstandighe den is het. naar Churchill zeide, onvermijdelijk geweest, dat de ge meenschappelijke Amerikaansche en Britsche verliezen de afgeloo- pen 15 maanden de grenzen heb ben overschreden, waarmede En geland rekening had gehouden, toen het nog alleen stond. Churchill noemde het verschrik kelijk plannen voor den bouw van schepen te moeten maken „op den grondslag van een verlies van honderdduizenden tonnen per maand". De verliezen aan kost bare ladingen, de vernietiging van „zoo vele mooie schepen", de dood der bemanningen, vormen een „somber panorama". Wat de bescherming der con vooien aangaat, verklaarde Chur chill, dat ook vliegtuigen met groote actieradius geen volledige bescherming voor de schepen kun nen opleveren. Als tegenmiddel voor het toenemende aantal duik booten noemde Churchill een ..relatief sterkere vergrooting van de begeleidende bescherming te water en in de lucht". „Een niet 'tot zinken gebracht schip is beter dan een nieuw", zoo voegde hij hieraan toe. Men heeft zich ge noodzaakt gezien den bouw van schepen ter begeleidende bescher ming te bespoedigen, hoewel deze maatregel het bouwen van nieuwe schepen belemmerde. Bij den bouw van snelle schepen moet men in het oog houden, dat snel heid een kostbare luxe is. Men is, aldus Churchill, niet vrij in de keuze tusschen minder, doch snel lere schepen, en meer en langza mer schepen. Wanneer Engeland er toe overging snelle schepen te bouwen, zou „de wedstrijd der machines", beginnend met de be- Der höhere SS- und Poli- zeifiihrer deelt mede Op Dinsdag 9 februari 1943 in den laten namid dag is de echtgenoote van den secretaris-generaal Rey- don op beestachtige wijze in haar woning door twee schoten vermoord. De later thuis komende secretaris generaal werd eveneens met drie schoten overvallen en hierdoor zwaar gewond. In Haarlem is Woensdag 10 Februari een W.A.-man, die terugkeerde van de be grafenis van generaal Seyf- fardt op straat neergescho ten. scherming verleenende schepen, Engeland in een „nieuwe faze" brengen. Ten slotte verklaarde Churchill, dat bij de beantwoording van de vraag in hoeverre de geallieerden den last der sovjet-unie zouden kunnen verlichten en hoe snel de oorlog zou kunnen afgeloopen zijn, dat alles er van afhangt, in hoe verre men door het bouwen van nieuwe schepen de verliezen kan compenseeren, die „nog steeds een betreurenswaardig en bedroevend feit" zfjn. (D.NB.). Op Zaterdag 13 Februari spreekt de Leider op een massale openiuchtbij een komst op den Dam te Am sterdam over: „Eenheid te gen het bolsjewisme." Aan vang drie uur. Van het Oostelijk oorlogstooneel - De A.N.P.-correspondent te Ber lijn meldt: Met een groote meerderheid aan menschen en materiaal zetten de bolsjewisten hun hevige aanvallen voort. Zij zetten er blijkbaar alles op, om belangrijke gebieden, die zij bij de groote Duitsche offen sieven verloren hebben, te her overen. In hun overwinningsbe- richten melden zij de herovering van tal van plaatsen. De offi- cieele Duitsche berichten daaren tegen zijn in algemeene termen gehouden. Van Duitsche zijde treedt men omtrent de aan den gang zijnde gevechten niet 'in bij zonderheden en vermeldt geen plaatsnamen. Men vermijdt dit, omdat, zooals bijvoorbeeld in het gebied ten Westen van de Oskol, de situatie bij de gevolgde tak- tiek der bewegelijke oorlogvoering uitermate onoverzichtelijk is. Bij de in dit jaargetijde in Rusland reeds vroeg invallende duisternis en bij de vele optredende sneeuw stormen is het zeer wel mogelijk, dat sovjet-Russische pantser voorhoeden tot ver in de - overi gens zeer diep geëchelonneerde - Duitsche steunpuntenlinies door dringen. Het betreft hier dan ech ter niet meer dan tot in onder- deelen opgeloste divisies, die, als eenmaal het warmere jaargetijde aanbreekt, bij zuivering van het terrein doorgaans niet aan vernie tiging ontkomen. Daarom ook neemt men van Duitsche zijde de sovjet-Russische berichten over verovering van belangrijke plaat sen kalm op. Men weet, dat zich meestal in den rug der bolsjewis ten nog sterke Duitsche strijd krachten bevinden. Over het algemeen heeft de toenemende tegenstand der Duit sche en verbonden troepen den tegenstander genoodzaakt, in zijn berichtgeving voorzichtiger te worden. De laatste dagen hebben de bolsjewisten vrijwel geen ter reinwinst kunnen boeken en hun aanvallen zijn overal voor de hoofdweerstandslinies ineenge stort. Van Duitsche zijde toont men zich over de behaalde af weer successen zeer tevreden. van den commissaris-generaal voor de Openbare Veiligneid be treffende het verblijf van joden in de gemeenten Haarlem, Heem stede, Bloemendaai, Aardenhout en Voorschoten. Op grond van artikel 39 der Verordening no. 138/1941 van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche geoied be treffende handhaving der open bare orde bepaal ik: Artikel 1. Met ingang van 16 Februari 1943 is het opont houd van joden in de gemeen ten Haarlem, Heemstede, Bloe mendaai, Aardenhout en Voor schoten, alsmede het betreden van deze plaatsen verboden. Artikel 2. De in oovenge- noemden gemeenten wonende jo den moeten met mgang van 15 Februari 1943 hun domicilie in de stad Amsterdam opslaan en onverwijld bij het joodsche mel dingsbureau van de gemeente Amsterdam aangifte doen. Artikel 3. Jood in oen zin van deze verordening is hij, die volgens artikel 4 van de Veror dening no. 189/1940 over de aan melding van ondernemingen jood is of als jood geldt. Artikel 4 - Vroegere Verorde-, ningen van het departement van binnenlandsche zaken betreffende verhuizing van joden uit de bovengenoemde gemeenten blij ven van kracht. Artikel 5 - (1) Hij, die in strijd handelt met de bepalingen der artikelen 1 en 2 of ze ontduikt, wordt - voor zoover niet ingevolge andere voorschriften een zwaar dere straf is bedreigd - gestraft met hechtenis van ten hoogste 6 maanden en een geldboete van ten hoogste duizend gulden of met een dezer straffen. Hij, die ontduikingen van deze bepalingen in de hand werkt, deze mogelijk maakt of er aan meewerkt, ont vangt dezelfde straf. (2) Het nemen van maatrege len op het gebied van de Sicher- heitspolizei blijft onaangetast. 's-Gravenhage, 12 Februari 1943. De commissaris-generaal voor de Openbare Veiligheid: RAUTER, SS-Gruppenführer und Generalleutnant der Polizei. Nieuwe wapenfabrieken in Duitschland - De Berlijnsche A.NP.-correspondent meldt: Niet minder dan 2500 nieuwe wapenfabrieken zijn gedurende de laatste maanden onder leiding van rijksminister prof. dr. Speer gebouwd. De nieuwe Duitsche Wochenschau. waarin dit getal genoemd wordt, brengt een aantal opnamen over bouw en inrichting- van deze gigantische bedrijven. Scholieren als helpers bij de luchtmacht - Door een verorde ning in Duitschland zijn oudere scholieren in de gelegenheid ge steld. dienst te doen als helpers bij de luchtmacht. Van hun dien sten zal vooral in de gebieden, waar luchtgevaar bestaat, gebruik worden gemaakt. Zij zullen in hun woonplaats en in de onmiddellijke omgeving blijven en dus in voort durend contact met hun ouderlijk huis staan. (D.N.B.). Luistert op Zondag 14 Fe bruari van 11.30 tot 11.45 over den zender Hilversum 1 op golf lengte 415 meter naar de stem der SS. Onderwerp: „Gelijkbe rechtiging in de Waffen SS." Kind door formaline vergiftigd. In Veendam heeft een meisje van 6 jaar van de familie J. v. d Tuin in een onbewaakt oogen- biik haar 3-jarig broertje een dosis formaline toegediend. Het jongetje werd naar het Ac. Zie kenhuis te Groningen overge bracht, waar hff aan de gevolge* is overleden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1943 | | pagina 1