Churchill in het Lagerhuis
83ste Jaargang
Vrijdag 12 Februari 1943
No. 25421
ITALIAANSCH
WEERMACHTBERICHT
VERDUISTEREN:
„Bij verstandig gebruik kan men met
weinig gas veel doen".
BEKENDMAKING
De Leider spreekt
op den Dam.
BESCHIKKING
DE STEM DER SS.
GEMENGD NIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ihurchill heeft, volgens den
irïtschen berichtendienst, in het
gerhuis in een verklaring over
in oorlogstoestand o.a. mede-
eeld, dat het voornaamste
t op de conferentie van Ca-
.blanca is geweest, „den vijand
land, op zee en in de lucht
den grootst mogelijken om-
,ng zoo snel mogelijk aan te
,llen." Woordelijk voegde Chur-
ill hieraan nog toe: „Wij moe-
in het klaar spelen, dat de
jand in ieder opzicht physiek
psychisch lijdt."
Ten aanzien van de verliezen
ir koopvaardij weigerde Chur-
ill evenals voorheen cijfers te
ernen. Hij motiveerde zijnwei-
;ering met de woorden„naar
ijn meening is het beter den
ijand de juiste cijfers te laten
den."
Vervolgens merkte Churchill op
t bij Britsche troepencon-
oien, waarbij 3 millioen men-
hen werden vervoerd, 1348
aehtoffers zijn gevallen. Hij be-
eerde, dat als gevolg van de
I gnieuwe Engelsche, Amerikaan-
sche en Canadeesche schepen de
geallieerde vloot thans 11/4
^millioen ton grooter was dan zes
?lr_>aanden geleden.
I Voorts heeft Churchill mede-
gedeeld, dat Eisenhower benoemd
is tot opperbevelhebber van de
geallieerde troepen in Noord-
U Afrika. Het achtste leger zal on-
der zijn bevel staan. Generaal
Alexander wordt benoemd tot
plaatsvervangend opperbevelheb
ber onder Eisenhower. Generaal-
majoor der vliegers Tedder wordt
benoemd tot opperbevelhebber
van de Britsche luchtmacht in
de Middellandsche zee. Hij is
-ondergeschikt aan Eisenhower.
Alle luchtstrijdkrachten in het
geheele midden-Oosten staan
onder zijn bevel.
Verder deelde Churchill mede,
at de door de benoeming van
lexander tot plaatsvervangend
pperbevelhebber ontstane vaca-
ure in het midden-Oosten ver-
uld zal worden door generaal
ilson, die thans het bevel
oert in Iran en Irak. Voor deze
ide landen zal binnenkort een
ieuwe bevelhebber worden be-
oemd.
Giraud heeft zich er mede ac-
oord verklaard, zoo ging Chur-
hill verder, dat het Fransche
eger in Tunesië geplaatst wordt
nder het bevel van generaal
nderson.
Churchill heeft nog medege-
deeld ten aanzien van de con
ferentie te Casablanca, dat Roo
sevelt „ondanks de lichamelijke
handicap, die hij op zoo heroieke
wijze meester is geworden, be
reid was tot zelfs naar Khar
toem te gaan om een drie-mo-
gendheden-conferentie mogelijk
te maken. Stalin was echter on
misbaar geweest. Overigens heb
ben de geallieerden thans een
voor negen maanden berekend
operat'ieplan. Voor afloop van
deze periode zullen Churchill en
Roosevelt opnieuw een ontmoe
ting hebben. Als eerste doel is
overeengekomen het met alle
middelen den vijand van het
Russische front afleiden, „zoodra
men'den duikbootoorlog baas ge
worden zal zijn."
Te Casablanca heeft Churchill
I opnieuw bezworen, dat Groot-
Brittanniê den oorlog tegen Ja
pan zou voortzetten „tot de on
voorwaardelijke" overgave", zelfs
ingeval de oorlog in Europa eer
der zou eindigen dan die in den
Stillen Oceaan.
Churchill verklaarde vervol
gens, dat de vernietiging van
Duitschland voorrang heeft bo
ven den beslissenden strijd tegen
Voor hét geval de geal-
leerden eerder tot een overwin
ning op Duitschland dan op Ja-
>an zouden komen, zouden alle
trijdkr achten van het Britsche
'ijk met allen spoed naar het
>ost-Aziatische oorlogstooneel
i'orden gebracht. Engeland zou
lan aan de zijde der Vereenigde
Staten den oorlog tegen Japan
met alle kracht voeren. Chur
chili deelde mede, dat hij deze
verklaring met machtiging van
het oorlogskabinet op de confe
rentie te Casablanca herhaald
heeft. Hij heeft zich daarbij be
reid verklaard, deze belofte ook
vast te leggen in een speciale
overeenkomst.
Ten aanzien van de geallieerde
hulp aan Rusland verklaarde
Churchill, dat „alles wat men-
sehelijkerwijze mogelijk is" ge
daan is om de geallieerde strijd
krachten „met volle snelheid en
energie, in zoo groot mogelijken
omvang, in den strijd tegen
den vijand te gebruiken".
Vervolgens behandelde Chur
chill de besprekingen te Adana,
waaromtrent hij verklaarde, dat
men in het daarover uitgegeven
communiqué niet meer moest
zoeken dan het bevatte. Het be
hoort niet tot de politiek van
Engeland „Turkije onaangenaam
heden te veroorzaken." Churchill
verklaarde met betrekking tot
de wapenleveranties aan dat
land, geen eischen aan Turkije
te hebben gesteld. Hij heeft
slechts willen „doordrijven", dat
de bewapening van Turkije „zon
der uitzondering goed georgani
seerd wordt" en dat de gemeng
de militaire commissie te Ankara
bijeen komt.
In zijn Lagerhuisrede heeft
Churchill o.m. nog verklaard bij
het Lagerhuis' of het Engelsche
volk niet de hoop te willen wek
ken op „snelle gebeurtenissen" in
Noord-Afrika. Die zullen wellicht
komen, wellicht ook rtlet. De
vijand, zoo zeide hfj verder, heeft
buitengewoon uitgebreide ver
woestingen aangericht in de ha
ven van Tripolis. Dat is ge
beurd op een manier, die het
aanvoeren van ravitailleering
over zee buitengewoon moeilijk
maakt. Hij- kon niet zeggen, hoe
lang het nog zal duren voor de
haven bevrijd is van de wrak
stukken. Het helpt echter niets,
wanneer men daarbij ongeduldig
wordt.
Voortgaande verklaarde Chur
chill, dat de Engelsche troepen
in Noord-Afrika thans onder de
Ver. Staten staan. Hij heeft het
voorstel van president Roosevelt
volgens wien de actie in Fransch
Noord-Afrika een Amerikaansche
onderneming moest worden, met
toestemming van het oorlogska
binet aangenomen. De Ameri
kanen, zoo zeide Churchill, hech
ten aan een eenheidsbevelvoering
bij de geallieerden de grootste
beteekenis. Men heeft „gaarne en
uit vrijen wil" een voorstel van
dien aard aangenomen en men
handelt „loyaal en toegewijd" in
volledige overeenstemming met
deze overeenkomst „bij alle ge
legenheden en in ieder opzicht".
De geallieerden, aldus Chur
chill verder, mogen geenszins de
risico's in Noord-Afrika onder
schatten, aangezien het daar nog
tot „uiterst ernstige gevechten"
zal komen.
Churchill zeide voorts, dat
eenige personen „heel wat den
ken" over het voorbeeld „van
zekere Fransche functionarissen,
die de Amerikanen hebben ge
meend te moeten aanstellen.
Aan het slot van zijn rede ver
klaarde Churchill, dat men de
zekerheid heeft, dat het parle
ment en de Britsche natie „in
deze dagen van hoop, die nog
donker kunnen worden" getuige
nis zullen afleggen van stand
vastigheid.
In het verdere verloop van zijn
rede hield Churchill zich bezig
met den oorlog in Oost-Azië. Deze
oorlog, zoo zeide hij. heeft reeds
een groot deel der over zee vech
tende Amerikaansche strijdkrach
ten, alsmede Australische en
Nieuw-Zeelandsche, opgeëischt. De
strijd in dit gebied maakt een ge
weldige krachtsinspanning noodig,
doordat hij zich over duizenden
mijlen uitstrekt.
De Engelsche krachtsinspan
ning hier blijft in hoofdzaak be
perkt tot operaties in Birma. Men
staat voor de taak, den weg door
Birma te heropenen om Tsjoeng-
In zijn weermachtbericht van
gisteren maakte het Italiaansche
opperbevel het volgende bekend:
In Tunesië geen enkele ge
beurtenis van beteekenis. De
Duitsche luchtmacht haalde in
luchtgevechten vier Britsche
jachtvliegtuigen omlaag, Het
aantal slachtoffers, veroorzaakt
onder de Arabische bevolking
van Kairoean door den vijande
lijken luchtaanval van 9 Febru
ari, bedraagt ruim 200 dooden
en 300 gewonden." Een van onze
vliegtuigen is niet op zijn basis
teruggekeerd.
Engelsche vliegtuigen hebben
met bommen een van onze duik-
booten in de Middellandsche Zee
aangevallen, zonder het vaartuig
eenige schade te berokkenen. Een
der bommenwerpers, getroffen
door het afweergeschut van een
duikboot, is in zee gestort.
van hedenavond 17.46 uur
tot morgenochtend 8.02 uur
De maan kwam heden op te
11.42 uur en gaat vannacht onder
te 2.37 uur.
king den steun te doen geworden,
dien de geallieerden op het oogen-
blik kunnen verleenen. Tsjang-
kai-sjek heeft zich voldaan ver
klaard door de hulp, die hem zal
worden verleend. Hij heeft zijn
aandeel in het plan voor de toe
komstige actie, waarvan hij op de
hoogte is gesteld. (D.NB.).
Churchill heeft nog gezegd, dat
de verhezen, die de geallieerden
ter zee lijden, zeer groot zijn. Deze
verliezen „hinderen de geallieer
den en vertragen hun operaties".
Ook verhinderen zij de geallieer
den met de hun ter beschikking
staande eenheden „ongedeerd" in
actie te komen. Verder verlengen
zij den oorlog met al zijn verspil
ling, zijn verliezen en niet te voor
ziene risico's.
Churchill zeide vervolgens, dat
duikbooten aan de Oostkust der
Vereenigde Staten „zeer ernstige
verwoestingen" hebben aange
richt. De landoperaties in Noord-
Afrika en de ravitailleering van
de landlegers stellen natuurlijk de
Britsche en Amerikaansche vloten
aan verdere verliezen bloot. Ook
de convooien door de IJszee naar
de sovjet-unie hebben „zware ver
liezen" geleden. Hier werden in
hoofdzaak Britsche schepen ge
troffen. Onder die omstandighe
den is het. naar Churchill zeide,
onvermijdelijk geweest, dat de ge
meenschappelijke Amerikaansche
en Britsche verliezen de afgeloo-
pen 15 maanden de grenzen heb
ben overschreden, waarmede En
geland rekening had gehouden,
toen het nog alleen stond.
Churchill noemde het verschrik
kelijk plannen voor den bouw van
schepen te moeten maken „op
den grondslag van een verlies van
honderdduizenden tonnen per
maand". De verliezen aan kost
bare ladingen, de vernietiging van
„zoo vele mooie schepen", de dood
der bemanningen, vormen een
„somber panorama".
Wat de bescherming der con
vooien aangaat, verklaarde Chur
chill, dat ook vliegtuigen met
groote actieradius geen volledige
bescherming voor de schepen kun
nen opleveren. Als tegenmiddel
voor het toenemende aantal duik
booten noemde Churchill een
..relatief sterkere vergrooting van
de begeleidende bescherming te
water en in de lucht". „Een niet
'tot zinken gebracht schip is beter
dan een nieuw", zoo voegde hij
hieraan toe. Men heeft zich ge
noodzaakt gezien den bouw van
schepen ter begeleidende bescher
ming te bespoedigen, hoewel deze
maatregel het bouwen van nieuwe
schepen belemmerde. Bij den
bouw van snelle schepen moet
men in het oog houden, dat snel
heid een kostbare luxe is. Men is,
aldus Churchill, niet vrij in de
keuze tusschen minder, doch snel
lere schepen, en meer en langza
mer schepen. Wanneer Engeland
er toe overging snelle schepen te
bouwen, zou „de wedstrijd der
machines", beginnend met de be-
Der höhere SS- und Poli-
zeifiihrer deelt mede
Op Dinsdag 9 februari
1943 in den laten namid
dag is de echtgenoote van
den secretaris-generaal Rey-
don op beestachtige wijze in
haar woning door twee
schoten vermoord. De later
thuis komende secretaris
generaal werd eveneens met
drie schoten overvallen en
hierdoor zwaar gewond.
In Haarlem is Woensdag
10 Februari een W.A.-man,
die terugkeerde van de be
grafenis van generaal Seyf-
fardt op straat neergescho
ten.
scherming verleenende schepen,
Engeland in een „nieuwe faze"
brengen.
Ten slotte verklaarde Churchill,
dat bij de beantwoording van de
vraag in hoeverre de geallieerden
den last der sovjet-unie zouden
kunnen verlichten en hoe snel de
oorlog zou kunnen afgeloopen zijn,
dat alles er van afhangt, in hoe
verre men door het bouwen van
nieuwe schepen de verliezen kan
compenseeren, die „nog steeds een
betreurenswaardig en bedroevend
feit" zfjn. (D.NB.).
Op Zaterdag 13 Februari
spreekt de Leider op een
massale openiuchtbij een
komst op den Dam te Am
sterdam over: „Eenheid te
gen het bolsjewisme." Aan
vang drie uur.
Van het Oostelijk oorlogstooneel
- De A.N.P.-correspondent te Ber
lijn meldt:
Met een groote meerderheid aan
menschen en materiaal zetten de
bolsjewisten hun hevige aanvallen
voort. Zij zetten er blijkbaar alles
op, om belangrijke gebieden, die
zij bij de groote Duitsche offen
sieven verloren hebben, te her
overen. In hun overwinningsbe-
richten melden zij de herovering
van tal van plaatsen. De offi-
cieele Duitsche berichten daaren
tegen zijn in algemeene termen
gehouden. Van Duitsche zijde
treedt men omtrent de aan den
gang zijnde gevechten niet 'in bij
zonderheden en vermeldt geen
plaatsnamen. Men vermijdt dit,
omdat, zooals bijvoorbeeld in het
gebied ten Westen van de Oskol,
de situatie bij de gevolgde tak-
tiek der bewegelijke oorlogvoering
uitermate onoverzichtelijk is. Bij
de in dit jaargetijde in Rusland
reeds vroeg invallende duisternis
en bij de vele optredende sneeuw
stormen is het zeer wel mogelijk,
dat sovjet-Russische pantser
voorhoeden tot ver in de - overi
gens zeer diep geëchelonneerde -
Duitsche steunpuntenlinies door
dringen. Het betreft hier dan ech
ter niet meer dan tot in onder-
deelen opgeloste divisies, die, als
eenmaal het warmere jaargetijde
aanbreekt, bij zuivering van het
terrein doorgaans niet aan vernie
tiging ontkomen. Daarom ook
neemt men van Duitsche zijde de
sovjet-Russische berichten over
verovering van belangrijke plaat
sen kalm op. Men weet, dat zich
meestal in den rug der bolsjewis
ten nog sterke Duitsche strijd
krachten bevinden.
Over het algemeen heeft de
toenemende tegenstand der Duit
sche en verbonden troepen den
tegenstander genoodzaakt, in zijn
berichtgeving voorzichtiger te
worden. De laatste dagen hebben
de bolsjewisten vrijwel geen ter
reinwinst kunnen boeken en hun
aanvallen zijn overal voor de
hoofdweerstandslinies ineenge
stort. Van Duitsche zijde toont
men zich over de behaalde af
weer successen zeer tevreden.
van den commissaris-generaal
voor de Openbare Veiligneid be
treffende het verblijf van joden
in de gemeenten Haarlem, Heem
stede, Bloemendaai, Aardenhout
en Voorschoten.
Op grond van artikel 39 der
Verordening no. 138/1941 van
den Rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche geoied be
treffende handhaving der open
bare orde bepaal ik:
Artikel 1. Met ingang van
16 Februari 1943 is het opont
houd van joden in de gemeen
ten Haarlem, Heemstede, Bloe
mendaai, Aardenhout en Voor
schoten, alsmede het betreden
van deze plaatsen verboden.
Artikel 2. De in oovenge-
noemden gemeenten wonende jo
den moeten met mgang van 15
Februari 1943 hun domicilie in
de stad Amsterdam opslaan en
onverwijld bij het joodsche mel
dingsbureau van de gemeente
Amsterdam aangifte doen.
Artikel 3. Jood in oen zin
van deze verordening is hij, die
volgens artikel 4 van de Veror
dening no. 189/1940 over de aan
melding van ondernemingen jood
is of als jood geldt.
Artikel 4 - Vroegere Verorde-,
ningen van het departement van
binnenlandsche zaken betreffende
verhuizing van joden uit de
bovengenoemde gemeenten blij
ven van kracht.
Artikel 5 - (1) Hij, die in strijd
handelt met de bepalingen der
artikelen 1 en 2 of ze ontduikt,
wordt - voor zoover niet ingevolge
andere voorschriften een zwaar
dere straf is bedreigd - gestraft
met hechtenis van ten hoogste 6
maanden en een geldboete van
ten hoogste duizend gulden of
met een dezer straffen. Hij, die
ontduikingen van deze bepalingen
in de hand werkt, deze mogelijk
maakt of er aan meewerkt, ont
vangt dezelfde straf.
(2) Het nemen van maatrege
len op het gebied van de Sicher-
heitspolizei blijft onaangetast.
's-Gravenhage, 12 Februari 1943.
De commissaris-generaal voor
de Openbare Veiligheid:
RAUTER,
SS-Gruppenführer und
Generalleutnant der Polizei.
Nieuwe wapenfabrieken in
Duitschland - De Berlijnsche
A.NP.-correspondent meldt:
Niet minder dan 2500 nieuwe
wapenfabrieken zijn gedurende
de laatste maanden onder leiding
van rijksminister prof. dr. Speer
gebouwd. De nieuwe Duitsche
Wochenschau. waarin dit getal
genoemd wordt, brengt een aantal
opnamen over bouw en inrichting-
van deze gigantische bedrijven.
Scholieren als helpers bij de
luchtmacht - Door een verorde
ning in Duitschland zijn oudere
scholieren in de gelegenheid ge
steld. dienst te doen als helpers
bij de luchtmacht. Van hun dien
sten zal vooral in de gebieden,
waar luchtgevaar bestaat, gebruik
worden gemaakt. Zij zullen in hun
woonplaats en in de onmiddellijke
omgeving blijven en dus in voort
durend contact met hun ouderlijk
huis staan. (D.N.B.).
Luistert op Zondag 14 Fe
bruari van 11.30 tot 11.45 over
den zender Hilversum 1 op golf
lengte 415 meter naar de stem
der SS. Onderwerp: „Gelijkbe
rechtiging in de Waffen SS."
Kind door formaline vergiftigd.
In Veendam heeft een meisje
van 6 jaar van de familie J. v.
d Tuin in een onbewaakt oogen-
biik haar 3-jarig broertje een
dosis formaline toegediend. Het
jongetje werd naar het Ac. Zie
kenhuis te Groningen overge
bracht, waar hff aan de gevolge*
is overleden.