83ste Jaargang Woensdag 10 Februari 1943 Mo. 25411
„Bij verstandig gebruik kan men met
weinig gas veel doen".
BUITENLAND.
Laat de pandeksels
geen kleppermarsch
maken!
BINNENLAND
GEMENGD NIEUWS
VERDUISTEREN:
KERK EN SCHOOL.
LEIDSCH m DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
te vertragen door mijnen. De
bolsjewisten werden ten slotte
teruggedrongen naar een groot
kamp in het bosch, waar zij
hardnekkig tegenstand boden. De
aanvallende berg jagers moesten
zich man voor man door me-
tershooge sneeuw werken, zoo
dat de vijand zich telkens weer
kon nestelen. Eerst door zware
wapens die met groote moeite
waren aangevoerd en bommen
der gevechtsvliegtuigen werd de
telkens opflakkerende tegenstand
verflauwd.
Den derden Februari in den
vroegen ochtend vielen de Duit-
sche bergjagers op verrassende
wijze aan en wierpen zij de on
geveer 600 man sterke vijande
lijke groep uit het kamp, waar
zij haar pantserafweerkanonnen,
machinegeweren en het grootste
deel der overige uitrustingsstuk
ken moest achterlaten. Ook een
vliegveld in de nabijheid in het
bosch verborgen, werd bezet. Het
overschot der bolsjewisten trok
verder naar het Westen terug en
poogde te zamen met de daar
staande sterkere groepen naar
het Zuiden en Westen door te
breken. Zij werden echter bin
nen de omsingeling teruggedre
ven.
Nadat talrijke mijnen waren
opgeruimd en kazematgroepen
onschadelijk gemaakt, had men
den zesden Februari de bolsje
wisten in zeer enge ruimte bij
eengedreven, waarna zij den vol
genden dag werden opgerold. De
grootsch opgezette zuiveringsac
tie was een volledig succes ge
worden en leverde een grooten
buit aan geschut, pantserafweer
kanonnen, machinegeweren, gra
naatwerpers en gereedschap van
allerlei soort op, alsmede graan-
en aardappelvoorraden. Het zal
nog eenigen tijd duren, alvorens
de talrijke kazematten en op
slagplaatsen zullen zijn vernield
en men den buit geteld zal heb
ben.
De Midedllandsche Zee. - Uit
Londen wordt gemeld:
De tijd dringt voor de geallieer
den in Noord-Afrika, zoo merkt
het Londensche weekblad Spec
tator op, want door den ver
scherpten vijandelijken duikboot
oorlog nemen de scheepsverlie-
zen langzamerhand een ramp-
spoedigen omvang aan. Ter ont
lasting moet men spoedig, d.w.z.
over enkele weken, de Middel-
landsche Zee weer vrij krijgen,
aangezien de lange, om den Kaap
de Goede Hoop leidende ravitail-
leeringsroute te veel scheeps-
ruimte verslindt. Houdt de
vijand verder stand in Tunis,
dan ziet het er zeer duister uit
voor de geallieerde offensieve
plannen. Dit draagt op zijn beurt
bij tot een nieuwe vervreemding
van Moskou. Wat echter den
duikbootoorlog betreft, zoo be-
De winterslag aan het Ooste
lijk front. - De militaire corres
pondent van het D.NJB. schrijft,
dat twéé factoren tot een nieuwe
verscherping van den winterslag
hebben geleid, n.l. het in het
vuur brengen van nieuwe vijan
delijke strijdkrachten en de toe
genomen tegenaanvallen der
Duitsche troepen. De terreinwin-
h sten hebben de bolsjewisten er
blijkbaar toe gebracht, uit hun
volkskrachtreserve te halen wat
er uit te halen valt. De bolsje
wistische leiding gaat, zooals
r steeds duidelijker blijkt, daarbij
van de onderstelling uit, dat een
r keerpunt in den oorlog nu of
e nooit kan worden afgedwongen,
nu voor het eerst in dezen oor
log de bolsjewistische militaire
machine in enkele sectoren zich
in voorwaartsche beweging be
vindt en dus naar bolsjewistische
meening slechts een voortduren
de voeding dezer beweging noo-
dig is om haar aan den gang te
houden.
In deze opvatting, aldus de
correspondent, is ongetwijfeld
veel juists, vooral waar dit jaar
getijde de beste bondgenoot van
de bolsjewisten is en dezen zich
moeten haasten, als zij daarvan
nog gebruik willen maken. Maar
er zijn ook fouten in deze bere-
kening. In Duitsche militaire
kringen wordt de toestand uiterst
nuchter beoordeeld. Men miskent
geenszins de kansen, welke de
toestand den bolsjewisten in
handen heeft gegeven, maar nog
duidelijker overziet men de mo
gelijkheden voor het Duitsche
commando. Bijzonderheden over
de Duitsche plannen kunnen niet
bekomen worden, maar de mede-
deeling in het weermachtbericht
dat in het mondingsgebied van
den Don Duitsche tegenaanval
len gaande zijn, kan beschouwd
worden als een duidelijke aan
wijzing.
Overigens kon juist in dit ge
bied een versterkte Duitsche af
weer actie verwacht worden, om
dat dit ongetwijfeld de zenuw
knoop van het aanvalsplan der
bolsjewisten is en de toestand
hier, zoowel als in het Oskolge-
bied, wel een geheel ander aan
zien zal krijgen,' wanneer de ri
vieren vrij van ijs zullen zijn.
Gebieden en steden spelen in het
grootscheepsche spel der krach-
ten van thans geen of een zeer
ondergeschikte rol. Want het
1 komt er op aan, wie ten slotte
de meerdere is,.wiens slijtage het
grootst is en wiens psychologi
sche weerstandsvermogen op het
beslissende oogenblik de toepas
sing van nieuwe strategische of
tactische denkbeelden mogelijk
maakt. Ook ten aanzien daarvan
1 doet men te Berlijn thans geen
voorspellingen, zooals men van
Duitsche zijde steeds gereser
veerd is op oogenblikken, waarop
een ontwikkeling gaande is.
Maar den opmerkzamen toe
schouwer, die van het front naar
Duitschland terugkeert, ontgaat
het niet, dat hier achter het
front een concentratie van krach
ten voor het front wordt uitge
voerd, die bij den tegenstander
veel vroeger moet zijn geschied.
Ook van dit gezichtspunt uit,
moeten de bolsjewistische verlie
zen aan menschen en materiaal
bezien worden.
De strijd bij Toropez. - Naar
het D.N.B. verneemt, zijn Duit-
i sche troepen den 20sten Januari
ten Zuidoosten van "Toropez be
gonnen met een onderneming
tegen ongeveer 3000 man bols-
i jewisten, die zich vlak achter
1 het front in het ondoordringbare
i boschterrein hadden verschanst.
Nadat de laatste dagen van Ja-
i nuari het geheele gebied was
omsingeld, gingen de Duitsche
j troepen van het Oosten uit tot
den aanval over. Het oprukken
1K» der Duitsche soldaten werd be
moeilijkt door het onoverzichte
lijke boschterrein, de hooge
sneeuwverstui ving en en het ont
breken van wegen. Langzamer
hand kregen zij contact met de
bolsjewisten, die den opmarsch
der Duitsche formaties trachtten
DENK VOORAL OM UW
GASRANTSOEN!
Onze grootmoeders kookten
veelal op kolenfornuizen en
daarop mochten de pandeksels
rustig een kleppermarscheke ma
ken. Dat was niet erg. Vuur was
er genoeg in het fornuis en heet
was het ook. Daarom alleen al
was het noodig, dat onze groot
moeders veel meer water ge
bruikten bij het koken van aard
appelen en groenten dan beslist
noodig is.
Wanneer groenten met weinig
water worden opgezet blijven
juist de voedingsstoffen bewaard
welke anders met het water in
den gootsteen zouden verdwij
nen. En dat mag in dezen tijd,
waarin de voeding zoo'n belang
rijke rol speelt, niet gebeuren.
Kookt dus vooral niet op „de
manier van grootmoeder". Het is
heusch niet noodig en bovendien
hebt u dan veel minder gas noo
dig. Kookt met weinig water en
u zult bemerken, dat u met wei
nig gas veel kunt doen!
sluit het blad, is het hoogst
waarschijnlijk noodig het geheele
convooisysteem aan een herzie
ning te onderwerpen. Dit blijkt
n.l. den laatsten tijd geen doel
treffende bescherming meer der
koopvaardijvloot te zijn. (D.N.B.)
Verklaring van Churchill in het
Lagerhuis. - Bij het beantwoor
den van een vraag van den
Labourafgevaardigde Shinwell,
heeft Churchill, volgens den Brit-
schen berichtendienst, in het La
gerhuis verklaard, dat nu het
tijdstip is aangebroken waarop
Groot-Brittannië zijn levensmid
delenreserves moet aanspreken,
doch men behoeft zich geen on-
noodige zorgen te maken over de
voedselvoorziening. - (D.N.B.)
Spaansche tegenspraak. - Het
Spaansche ministerie van bui-
tenlandsche zaken heeft aan de
pers een nota van den volgen
den inhoud verstrekt.
Het Engelsche blad „News
Chronicle" beweert op grond van
een door het te Stockholm ver
schijnende blad „Aftonbladet"
ontvangen inlichting, dat aan de
Spaansche grens groote Duitsche
troepencontingenten zijn gecon
centreerd en dat Duitschland
van Spanje in den vorm van
een ultimatum het recht zou
hebben geëischt door Spaansch
gebied te trekken en de Spaan
sche kust van de Middellandsche
Zee te bezetten. De Spaansche
regeering verklaart categorisch,
dat dit bericht absoluut onjuist
is en eiken grondslag ontbeert.
Herhaaldelijk zijn reeds derge
lijke geruchten in omloop ge
bracht. die soms een tendentieus
karakter hadden en steeds heb
ben de feiten de absolute on
waarheid van deze geruchten be
wezen. (D.N.B.)
Generaloberst Kurt Haase over
leden Den 8sten Februari is
te Berlijn overleden General
oberst Kurt Haase, opperbevel
hebber van een leger. De Führer
heeft bevolen, dat deze officier,
die zicti in vredestijd en in twee
oorlogen zeer verdienstelijk heeft
gemaakt, een staatsbegrafenis ten
deel zal vallen.
In den veldtocht in het Westen
brak hij met zijn korps den 15en
Mei door de vestingwerken bij
Neuzon en Mezières-Charleville.
Door dit succes heeft hij op be
slissende wijze meegewerkt tot
het welslagen der operaties in
het Westen, met name tot de
doorbraak aan het Kanaal. Steeds
weer onderscheidde hij zich door
zijn persoonlijke dapperheid en
vastbesloten leiding.
De Führer verleende hem op 8
Juni het ridderkruis van het
IJzeren Kruis en bevorderde hem
tot General-oberst. Begin 1941
nam General-oberst Haase het
bevel op zich over een leger in
het Westen. Deelen van dit leger
hebben den Britten bij hun lan
dingspoging bij Dieppe een bloe
dige nederlaag bezorgd. (DN.B.).
Zwitsersch protest te Londen -
Als gevolg van de schending van
het Zwitsersche luchtgebied door
Engelsche vliegtuigen in den
nacht van 4 op 5 Februari heeft
naar het Zwitsersche telegraaf-
agentschap meldt, de Zwitsersche
gezant te Londen opdracht ge
kregen de „vereischte ernstige
waarschuwing" te geven.
In den afgeloopen nacht heb
ben Engelsche vliegtuigen op
nieuw de Zwitsersche neutraliteit
geschonden.
De strijd op Nieuw-Guinea
Het Japansche - hooddkwartier
maakt bekend:
Voorhoeden van Japansche
land- en vlootstrijdkrachten, die
sinds den zomer van het vorige
jaar nieuwe strategische- stellin
gen in de buurt van Bona op
Nieuw-Guinea hadden voorbereid,
hebben deze thans bijna voltooid.
Op Guadalcanal- werden in het
begin van deze maand de zich
aldaar bevindende strijdkrachten
weggehaald .nadat zij hun taak
hadden vervuld, nl. vijandelijke
strijdkrachten te binden en te
verdrijven. Behalve de reeds ge
melde resultaten werden den
vijand de volgende verliezen toe
gebracht: meer dan 25.000 dooden
Amsterdam meet zijn monu
menten Wijl het mogelijk is,
dat Amsterdam als gevolg van
de buitengewone tijdsomstandig
heden plotseling wordt getroffen
door een ramp, waardoor monu
menten van historische beteeke-
nis of bijzondere architectuur,
worden beschadigd of vernietigd!
acht de burgemeester het wen-
schelijk, onverwijld maatregelen
te nemen, opdat, wanneer een
dusdanig geval zich onverhoopt
zou voordoen, de gelegenheid be
staat te zijner tijd tot herstelling
of wederopbouw over te gaan.
Daarvoor moet o.m. kunnen wor
den beschikt over de hoofdmaten
en fotografische opnamen van het
geheel en van belangrijke onder -
deelen. De kosten van deze werk
zaamheden (opmeten en fotogra
feeren) worden geraamd op 30.000
gulden.
Gouden trouwringen voorloo-
pig nog op bewijs van onder
trouw. - Onlangs werd gemeld,
dat personen, die in ondertrouw
zijn, op verzoek een verklaring
van ondertrouw ontvangen, waar
aan een vergunning voor het
aanschaffen van gouden trouw
ringen is gehecht. Naar men
ons thans echter meedeelt, zijn
gouden trouwringen niet op deze
vergunning verkrijgbaar, vdoch
wel voor zoover voorradig
voorloopig nog op vertoon van
een bewijs van ondertrouw. De
juwelier is tot aflevering even
wel niet verplicht.
Arbeidsongeval - Gisterochtend
is in de Overman Rubberfabriek
aan de Motorkade te Amsterdam
een 22-jarige arbeider, terwijl hij
een mes in de hand had, uitge
gleden, waardoor het mes in zijn
buik - is gedrongen. Zwaar ge
wond is hij naar het Binnen
gasthuis gebracht.
Opgehaald vrouwenlijk geïden
tificeerd - Uit het Ververschings-
kanaal te Den Haag, ter hoogte
van het gebouw Houtrust, is het
restant opgehaald van het vrou
wenlijk, waarvan verleden week
in hetzelfde kanaal het onderlijf
werd gevonden. Het stoffelijk
overschot was dat van de 53-j.
gehuwde vrouw A. E. uit de Ful-
tonstraat te Den Haag. die reeds
sinds 23 Januari vermist werd.
Misdrijf acht men uitgesloten. De
vrouw is vermoedelijk te water
geraakt en verdonken, waarna
het lichaam door een scheeps
schroef is stukgeslagen.
Groot aantal levensmiddelen-
bonnen gestolen - 's Avonds tus-
schen 5 uur en halfacht hebben
inbrekers zich toegang verschaft
tot een kruidenierswinkel in de
Deimanstraat te Den Haag. Hun
buit bestond uit f. 1300, een hoe
veelheid margarine en een groot
aantal levensmiddelenbonnen.
Een soortgelijk bezoek werd ge
bracht aan een kantoor op de
Groot Hertoginnelaan. De drie
jeugdige dieven, jongens van 17
en 18 jaar. hadden echter niet
lang pleizier van het gestolene,
daar zij even later in het bezit
van eenige schrijfmachines, een
vloerkleed en een paar bureau
lampen op dezelfde laan konden
worden aangehouden.
Een honderdjarige Donder
dag as. wordt de heer Stroink te
Nieuwleusen 100 jaar. Men maakt
zich in het plaatsje thans reeds
op, om dit zeldzaam feit luister
rijk te vieren.
en gewonden, 230 vliegtuigen, 30
kanonnen en 25 tanks vernield of
zwaar beschadigd. De Japansche
verliezen bedragen 16.734 dooden,
gewonden of manschappen die
gestorven zijn aan ziekten of ver
wondingen. 39 Japansche vlieg
tuigen keerden niet terug of heb
ben zich op hun doelen gestort.
(D.N.B.).
Bontdiefstal - Des nachts is een
inbraak gepleegd in een confec
tiefabriek in de Valkenburgerstr.
te Amsterdam. Een flinke partij
bontvellen, alsmede enkele bont
mantels, te zamen ter waarde vair
f. 20.000 vielen den dieven in
handen. Vermoedelijk hebben zij
bij hun bezoek een roeiboot ge
bruikt, daar zij aan de achter
zijde, welke aa.n het water grenst,
naar bihnen zijn gekomen.
Doodelijk ongeval Gister
avond is om ongeveer halfacht de
echtgenoote van P. L. uit de
Laagstraat te Rijen uit den nog
rijdenden trein gestapt en tus-
schen den trein en het perron
gevallen. Zij was vrijwel op slag
dood.
Twee dooden door kolendamp
vergiftiging - Te Gaasteren heeft
zich een ernstig geval van kolen
dampvergiftiging voorgedaan, dat
veroorzaakt is door baldadigheid
van twee jongens.
Het schippersechtpaar Dijkstra-
Krol was 's avonds op bezoek ge
weest bij kennissen, terwijl een
paai- meisjes op de kinderen pas
ten. die thuis in het schip waren
gebleven.
Een paar jongemannen wilden
aan de meisjes een bezoek bren
gen, maar werden afgewezen.
Toen waren zij zoo onvoorzichtig^
den schoorsteen van het schip
dicht te stoppen.
Na thuiskomst van het echt
paar- vertrokken de meisjes,
waarop de schipper en zijn vrouw
naar bed gingen. Een paar malen
weid een der kinderen wakker.
De tweede maal vermoedde de
moeder, dat er iets niet in orde
was. Zij waarschuwde haar man,
die opstond en toen bewusteloos
neerviel. Ook de vrouw geraakte
bewusteloos, maar kwam vroeg in
den morgen weer bii, waarna zij
om hulp kon roepen. Het slaap
vertrek bleek vol kolendamp te
zijn. Bij den vader en het oudste
kind, een jongen van 7 jaar,
kwam de hulp te laat. Zij waren
reeds overleden. Het onderzoek
wees uit, dat de schoorsteen was
dichtgestopt. De politie en de
justitie uit Leeuwarden hebben
de zaak in onderzoek. Een der
jongemannen moet reeds hebben
bekend den schoorsteen te heb
ben dichtgestopt.
van hedenavond 17.42 uuf
tot morgenochtend 8.06 uur
De maan kwam heden op te 10.4»
uur en gaat vannacht om 0.4C
uur onder.
PREDIKBEURTEN.
Lisse Oud Geref. Gem.: Don
derdag nam. 7 uur, ds J. v, 't Hoog
van Utrecht.
Kijnzaterwoude Ned. Herv.
Kerk: Donderdag nam. 7% u„ ds.
Klüsener van Bodegraven (Herden
king Chr. Jong. Ver.) Chr. Geref.
Kerk: Donderdag nam. 7 u.. ds.
Smid van Utrecht.
NED. HERV. KERK Beroepen.
Te Beetsterzwaag (toez.), ds. J. Hel-
dlnga te Donkerbroek. Te Roder-
wolde, cand. C. M. M. Ferguson to
's-Gravenhage Bedankt. Voor
Garderen (toez.), ds. H. A. Leen-
mans te Ede. Voor Emmer-Com-
pascuum (toez.), ds. J. W. Beere-
kamp te Nieuw-Weerdinge Be
noemd tot hulpprediker te Tiel
(evangelisatie), cand. M. Th. Germs
te Groningen.
GEREF. KERKEN Bedankt.
Voor Huizpm (vacature ds. W. N.
den Houting)ds. F. A. Hofman te
Lutten aan de Dedemsvaart Be
noemd tot hulpprediker te Haarl.-
meer-Oostzijde. cand. C. Stam te
Zwartsluis.
CHR. GEREF. KERK Bedankt
Voor Leerdam, ds. M. W. Nieuwen-
huyze te 's-Gravenhage-C.
EVANG. LUTH. KERK Beroe
pen. Te Woerden, ds. M. J. Pabon,
emeritus-predikant te den Haag.
BAPTISTE GEM. Bedankt.
Voor Harlingen, ds. J. B. de Neef
te Arnhem.
GEREF. GEM. Beroepen. Te
Middelburg, ds W. C. Utmain te
Rotterdam-Zuid.
