te Jaargang
Zaterdag 16. Januari 1943
No. 25398
1 BUITENLAND
krijgsoperaties aan
jhet Oostelijk front.
DE STEM DER SS.
Wees zuinig met gas en electriciteit:
Uw spijzen in een hooikist dus bereid.
MEDEDEELING.
BINNENLAND
De Brandstoffen-
distributie.
DE HOOIKIST
IS EEN UITKOMST.
Uitbreiding van den
groententeelt in 1943.
Belangrijke
mededeeling voor
onze Adverteerders
VERDUISTEREN:
tJON(
ilasbla
>JE
it 1
r. dit
EIDSCH
DAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN.
Bene
en
N D
Uit
mdc
Fa
JA.N.P.-correspondent meldt:
iwel de verliezen der bolsje-
ten in het Dongebied van dag
dag stijgen en niettegenstaan
het feit, dat het offensief
t, massale aanvallen van tanks
.^infanterie het gestelde doel
t heeft kunnen bereiken, blijft
roode opperbevelhebber in dit
•led, generaal Roganowski,
•tgaan met het uitputten zij-
reserves. Steeds rollen nieu-
colonnes der bolsjewisten
r het front en steeds moeten
Duitsche, Hongaarsche en
iaansche grenadiers nieuwe
vallen van versche pantser-
-rguttpen afslaan.
ie aanvoer der bolsjewistische
irves schijnt met groote moei
beden gepaard te gaan. Men
5t daarbij in het oog houden,
de gevechten zich voor het
etste deel in een vrij vlak
jpengebied afwikkelen, dat
hts door een luttel aantal
borlijnen en wegen doorsneden
[rdt. Zoowel de voornaamste
ategische spoorwegen, alsook
wegen zijn echter in Duitsche
frden gebleven, doch ook in-
n dit niet het geval ware,
'den de bolsjewisten nog met
ote moeilijkheden te kampen
ibben. Uit de Russische front-
ichten blijkt dit trouwens wel
wordt sedert eenige dagen ge-
g gemaakt van een steeds
rker wordenden Duitschen
eer. Van Duitsche zijde wordt
toegegeven. Zoo langzamer-
,nd verlaat men het systeem
den tegenaanval met storm-
epen om in enkele sectoren
,n het front met grootere af-
ilingen agressieve operaties te
dernemen. Uit een en ander
n men opmaken, dat de tegen-
,nd in de komende dagen stel-
atig aan kracht zal toene-
n. De Duitsche troepen bezit-
in hun eilanden en egelstel
gen wapens, waarmede zij tot
verwachte manoeuvres kun-
in overgaan. Alvorens zij in
n strijd gebracht worden, heb-
>n de Duitsche staven hierdoor
eikt, dat zij hun reserves reeds
n het front en zelfs midden
den strijd hebben staan.
Van Duitsche militaire zijde
rdt voorts nog medegedeeld,
t de bolsjewistische aanvallen
het gebied van het Umenmeer
en enkel resultaat voor den
jand hebben opgeleverd. Hoe-
el ook hier de sovjets door
ddel van geconcentreerde aan-
Uen een beslissing trachtten te
P.orceeren, zijn zij in het sper
vuur der Duitsche artillerie en
T iware infanteriewapens blijven
v'jteken. De hevigheid der gevech-
j>'ten is equivalent aan de hevi-
Y'ïe luchtslagen, die tijdens de
q aatste dagen boven dezen sector
fferden geleverd.
il. Geweldige taak voor de Duit-
ij sche transportvliegers Een
1, luitenant van de Duitsche lucht-
g Biacht, ridderkruisdrager Koeditz,
j. leeft aan journalisten iets ver
geld over de activiteit van de
)uitsche transportvliegers. Bij
iet vervoeren van transporten
■te loor de lucht, zoo zeide luitenant
A koeditz, legt het. aantal neerge-
iei choten vliegtuigen geen gewicht
n de schaal, zooals bij de jagers,
cl Loch hier komt het aan op het
jjf iantal vluchten, vluchten, die
remaakt moeten worden bij iedere
i veersgesteldheid, bij een gloei-
ng :nde zon, tijdens ijzige koude,
ver dag en 's nachts. Wanneer de
nod aan den man is, slepen de
'afSommandanten zelf de vracht
ar het vliegtuig. Want de in-
anterist heeft mimitie noodig.
"ehalve het vanzelfsprekende
lichtsbewustzijn en het gevoel
an kameraadschap is het juist
et besef van de welhaast ont-
sttende gevechten en moeilijk
eden van den naamloozen sol-
s daat aan het front, die detrans-
rtvliegers steeds weer opnieuw
anspoort hun laatste krachten
geven. En juist op deze laatste
achten wordt steeds en steeds
eer opnieuw een beroep gedaan,
ant de transportvliegtuigen zijn
JR
niet voor den strijd gebouwd.
Langzaam, zwaar, log en slechts
licht bewapend vormen zij steeds
weer het doel van vijandelijke
aanvallen. Dan is het zaak de
ooren dicht te stoppen. Niet altijd
zijn Duitsche jagers ter bescher
ming aanwezig en wanneer dit
wel het geval is, zijn het er nooit
genoeg, want men kan nu één
maal niet iedere Ju 52 een Me
of een Focke Wulf meegeven.
Daarom moeten de vrachtschepen
der lucht zichzelf weten te hel
pen zoo goed als het gaat, d.w.z.
laag vliegen, slechts enkele me
ters boven den grond om een zoo
klein mogelijk aanvalsdoel te bie
den. Dit bemoeilijkt echter de
oriëntatie oneindig. Vijf minuten
te ver gievlogien heeft dikwijls
reeds tengevolge gehad, dat het
vliegtuig nooit meer terugkeerde.
Vliegt men echter op grootere
hoogte, dan is men blootgesteld
aan de luchtdoelartillerie. Want
het zwaar geladen transport
vliegtuig haalt geen groote
hoogte, zooals het gevechtsvlieg
tuig. Dan krijgt het vliegtuig dik
wijls treffer op treffer. Verschij
nen echter jagers, dan is het zaak
zich nauw aaneen te sluiten, om
zoodoende elkaar met de eigen
wapens te beschermen. Dan ont
staat een strijd tusschen ongelijk
waardige tegenstanders, gevech
ten, die steeds gevoerd moeten
worden en wel met succes. Is dan
de landingsplaats bereikt, dan
treden dikwijls nieuwe verrassin
gen op. Het vliegtuig ligt dan dik
wijls onder vijandelijk vuur. Er
is geen middel om dit te ver
hinderen. Desondanks echter
wordt geland. Dan moet het vlieg
tuig, terwijl het nog rijdt, ont
laden worden. Het kan niet blij
ven stilstaan om geen rustig doel
te bieden. Alleen diegene, die zelf
eens 70 zware stukken uit een
rijdend vliegtuig gehaald heeft,
weet wat dit wil zeggen, zoo be
sloot de jonge ridderkruisdrager.
(D.N.B.).
Grootmoedig gebaar van den
Führer. - Met betrekking tot de
verordening van den Führer, vol-
gens welke Fransche krijgsge
vangenen in Noord-Afrika niet
als krijgsgevangenen behandeld
mogen worden, verklaart men in
bevoegde kringen te Vichy, dat
uit dit grootmoedige gebaar van
den Führer het begrip spreekt,
dat de Führer heeft voor den
toestand der Fransche bevolking
in Noord-Afrika. Adolf Hitler
blijkt daarmede rekening te hou-
den met het feit, dat de van het
vaderland geïsoleerde Fransche
bevolking van Noord-Afrika ten
offer gevallen is aan de leugens
van trouwlooze leiders. (D.N.B.)
Sauckel over den arbeid in
Duitschland. - De Duitsche ge
volmachtigde voor den arbeid,
gouwleider Sauckel, heeft zich te
Brussel tegenover persvertegen
woordigers gekeerd tegen de En-
gelsche en Amerikaansche bewe
ring volgens welke in het kader
van' de Duitsche arbeidersorga
nisatie menschen naar Duitsch
land „gedeporteerd" zouden wor
den. De tewerkstelling van Euro-
peesche arbeiders in Duitschland
aldus Sauckel, geschiedt volgens
nationaal-socialistische beginse
len en volgens aanwijzingen van
den Führer. Deze vormen het
meest moderne, hygiënische en
rechtvaardige, wat men zich op
dit gebied kan voorstellen.
Sauckel noemde de houding
der Belgische arbeiders, Waal-
sche zoowel als Vlaamsche, voor
treffelijk. Het werk, door hen in
Duitschland gepresteerd, is over
het algemeen uitstekend. Deze
arbeiders hebben begrepen, dat
er maar één levensverzekering
voor de toekomst der Europee-
sche volken is, het werken voor
Duitschland, dat natuurlijk, aan
gezien Duitschland in het belang
van Europa vecht, werken voor
Europa is.
Duitschland brengt, door zijn
beste menschen tegen het bols
jewisme te doen vechten, het
zwaarste offer voor Europa. Het
gelooft daarom het volkomen
recht en den plicht te hebben,
den Europe'eschen arbeid te mo
gen en te moeten mobiliseeren in
dezelfde mate als waarin het
bloed offert. In alle tijden der
wereldgeschiedenis is het het on
betwistbare recht van den over
winnaar geweest en het zal
dat blijven de krachten te
mobiliseeren, die hij zelf noodig
heeft om te leven. - (D.N.B.)
Giraud naar Washington. - De
Amerikaansche ambassadeur
heeft den Argentijnschen minis
ter van buitenlandsche zaken
medegedeeld, dat Washington
den Franschen generaal Giraud
in officieele missie zal ontvan
gen. (D.N.B.)
Gemeenteraad van Lyon afge
zet. - Bij decreet van den- chef
der regeering, Laval, is de ge
meenteraad van Lyon gisteren
van zijn functie ontheven.
(D.N.B.)
Luistert op Zondag 17 Januari
van 11.30 tot 11.45 uur over den
zender Hilversum 1, op golfleng
te 415 meter, naar de stem der
SS, onderwerp: „Viking, vroeger
en nu."
Aan de familieleden van de
vrijwilligers in de Waffen
SS en het legioen.
Het SS-Ersatzkommando deelt
ons mede: De leider Van het Ne-
derlandsche Arbeidsfront heeft
het volgende bepaald:
Alle vrijwilligers in de Waffen
SS en het legioen hebben, even
als hun familieleden, vrij toe
gang bij alle uitvoeringen van
Vreugde en Arbeid. Voor het af
halen van toegangsbewijzen kan
men zich wenden tot de plaat
selijke kantoren van het N.A.F.,
af deeling Vreugde en Arbeid.
Men dient papieren mede te
brengen waaruit blijkt, dat men
mderdaad recht heeft op gratis
toegangsbewij zen.
Allen, wien gedurende Januari
1943 een „DV"-kaart voor vaste
brandstoffen is of wordt uitge
reikt, waarop de bonnen „01 bv"
tot en met „05 bv" ongeldig ge
stempeld zijn, komen, naar van
bevoegde zijde wordt medege
deeld, alsnog voor één rantsoen
bon „brandstoffen één eenheid"
in aanmerking.
Kamerverhuurders en pension
houders, die aan minder dan tien
gasten huisvesting verleenen,
kunnen van 1 tot en met 13 Fe
bruari bij de distributiediensten
op nader bekend te maken tijd
stippen een aanvraag indienen
ter verkrijging van brandstoffen-
bonnen. Deze aanvragen mqeten
worden gesteld op formulieren
MD 333-11, welke van 18 tot en
met 30 Januari a.s. bij de distri
butiediensten verkrijgbaar zijn.
Bij het indienen moet de ver-
Om op het gas- .en electriciteits-
verbruik te bezuinigen.
De hooikist is een welkome ver
schijning in de huishouding,
want de huisvrouw kan met be
hulp daarvan er belangrijk toe
medewerken om in haar eigen
belang het gas- en electriciteits-
verbruik zoo laag mogelijk te
houden. De toegewezen rantsoe
nen mogen niet worden over
schreden en zonder de hooikist
zou de naleving van dien eisch
heel wat meer moeilijkheden op
leveren. Men bedenke evenwel,
dat de hooikist niet gebruikt mag
worden voor gerechten, waarin
veel vitamine C voorkomt zoo
als aardappelen en groenten
daar deze schade ondervinden
van een langdurige verwarming.
Deze gerechten worden trouwens
met weinig water opgezet, vlug
aan de kook gebracht en ge
kookt totdat zij gaar zijn. De
kooktijd van aardappelen en de
meeste groenten is' niet langer
dan 25 fi 30 minuten en dus zal
het gebruik van de hooikist hier
niet veel besparing geven, vooral
niet wanneer men zoodra de
gerechten koken de gasvlam
laag draait of den electrischen
stroom uitschakelt. Ook dit is
een middel om niet onnoodig gas
en electriciteit te verbruiken.
Daar ook melk door langduri
ge verhitting in waarde achter
uit gaat, moet men evenmin
melkgerechten in de. hooikist be
reiden. Men kan echter zeer goed
grutterswaren als gortmout, ver
micelli, enz. eerst in de hooikist
gaar maken in water en er dan
op het bord kokende melk over
gieten.
Zóó bespaart u op uw gas- of
electriciteitsverbruik
huurder de distributiestamkaar
ten van zichzelf en van alle
huurders met uitzondering
van personen van Duitsche na
tionaliteit meebrengen. Indien
in het pension een centrale ver
warmingsinstallatie aanwezig is,
moet.het formulier in tweevoud
worden ingevuld en ingeleverd.
Alle aanvragen moeten zoowel
door den kamerverhuurder of
pensionhouder als door de ka
merhuurders of pensiongasten
worden ingevuld. Een huurder,
die verschillende kamers heeft
gehuurd, mag slechts voor één
van deze kamers brandstoffen
aanvragen. Wonen verscheidene
personen samen, dan mag slechts
door één van hen een aanvraag
worden ingediend. Zij mag niet
geschieden ten behoeve van in
wonend dienstpersoneel en kost
gangers. De distributiediensten
zullen voor Februari, Maart en
April twee bonnen „één eenheid
brandstoffen" uitreiken per ver
huurd gedeelte.
Opnieuw wordt er de aandacht
op gevestigd, dat de te verstrek
ken brandstoffenbonnen en dus
ook de hierop te verkrijgen
brandstoffen met uitzondering
van den eventueel te verstrekken
extra toeslag voor pensions met
centrale verwarming in het ge
val geen andere stookgelegenheid
aanwezig is eigendom worden
van den kamerhuurder of pen
siongast. Deze is verplicht de be-
noodigde brandstoffen te betrek
ken bij den leverancier van zijn
pensionhouder of kamerverhuur
der. Hoewel hij daartoe dus de
brandstoffenbonnen aair den ka
merverhuurder of pensionhouder
ter hand moet stellen, blijven
die bonnen zijn eigendom. Bij
verhuizing kan hij de door hem
gekochte brandstoffen, dan wel
de resteerende brandstoffenbon
nen, medenemen.
De uitbreiding van den groen
tenteelt heeft in dezen tijd van
schaarschte van levensmiddelen
veler belangstelling. In een radio
vraaggesprek met den heer A. J.
Hartman van de afdeeling tuin
bouw van de directie van den
landbouw wees deze er in de
eerste plaats op, dat 1942 geen
gunstig groentenjaar is geweest.
De oogst o.a. van voorjaarsgroen-
ten en boonen is niet tot zijn
recht gekomen. Bovendien ver
grootte de sterk gestegen vraag
naar groenten de moeüijkheden.
Het gevolg was, dat tegenover de
zeer groote vraag een kleiner aan
bod stond en een tekort niet te
vermijden was. Getracht zal nu
worden om door uitbreiding van
den teelt in 1943 een nieuw te
kort te voorkomen. Daartoe is een
beroep gedaan op de medewer
king van alle beroepstelers in
tuin- en landbouw om den groen
tenteelt en ook dien van vroege
aardappelen, zooveel mogelijk te
vergröoten.
Nadere voorschriften voor adver
tenties (op last van hoogerhand).
Van heden af moeten in adver
tenties, waarin gebruikte roerende
goederen te koop worden aan
geboden de naam en het adres
van den aanbieder, alsmede de
prijs van de aangeboden goederen
voorkomen.
Advertenties, waarin gebruikte
goederen te koop worden ge
vraagd moeten een- opgave van
den naam en het adres van den
aanvrager bevatten.
Alle in ons bezit zijnde adver
tenties, welke nog niet werden
opgenomen en niet aan boven
staande voorschriften voldoen,
zijn dientengevolge vervallen
Wij verzoeken den stellers ons
zoo spoedig mogelijk een nieuwen
tekst, welke aan bovenstaande
voorschriften voldoet, toe te zen
den, of wanneer de kosten
vooruit zijn betaald tegen
inlevering van de bij aanbieding
uitgereikte kwitantie, over het be
taalde te beschikken.
De grootte van Advertenties.
Wegens gebrek aan plaats
ruimte en dientengevolge grooten
achterstand in de uitvoering van
opdrachten, zien wij ons genood
zaakt te bepalen, dat met ingang
van Maandag, 18 Januari as. de
volgende maximum afmetingen
voor advertenties in het Leidsch
Dagblad gelden:
Breedte 1 kolom (40 m.m.):
hoogte 100 m.m.
Breedte'2 kolom (81 m.m.)
hoogte 50 m.m.
Ingezonden Mededeelingen (ad
vertenties tusschen den tekst)
mogen niet breeder dan 1 kolom
en niet hooger dan 80 m.m. zijn.
DE DIRECTIE.
van heden- en
morgenavond 16.57 uur
tot morgen- resp.
Maandagochtend 8.43 uur
16 Jan.: Maan op 13.40 uur;
onder: 5.06 uur d.a.v.
17 Jan.: Maan op 14.14 uur;
onder: 6.03 uur d.a.v.
De bezitters van kassen en wa
renhuizen in groententeeltbedrij-
ven zijn verplicht in 1943 vroege
groenten te telen. Voor het hoofd
gewas moet er een voorteelt van
b.v. spinazie, raapstelen, sla, an
dijvie, radijs e.d. in worden uit
geoefend.
Ook aan bloemisterijbedrijven
is de verplichting opgelegd groen
ten te verbouwen. Zij moeten de
helft van de oppervlakte van hun
geheele bedrijf met groenten be
telen. In kassen en serres moet
een voorteelt van vroege groenten
worden beoefend.
De medewerking der gemeen
tebesturen is ingeroepen om het
aantal volkstuinen uit te breiden.
Om zooveel mogelijk van de tal
rijke gegadigden er van te kunnen
doen profiteeren. is bepaald, dat
nieuwe volkstuinen een opper
vlakte moeten hebben van 225
vierk. M., waarvan ten minste 100
vierk. M. met aardappelen moet
worden beteeld.
Anderhalve ton voor ons volk.
In de week van 49 dezei heb
ben onze volksgenooten aan gif
ten van enkele centen tot be
dragen van 16 duizend gulden
een totale som van niet minder
dan f. 148.964.79 bijeengebracht
voor hun volksgenooten, die in
moeilijke omstandigheden ver-
keeren. Winterhulp, die thans
alle krachten ingezet heeft om
na de eerste twee een derde uit-
keering mogelijk te maken, re
kent er op, dat dit mooie bedrag
allen een voorbeeld mag zijn
voor de speldjescollecte, die thans
in het geheele land gehouden
wordt. Niet géven, «toch ófferen
zij het parool.
