VERDUISTEREN KERK EN SCHOOL. verrassingen zich niet meer kun nen voordoen. Iedere gebeurtenis op de ver schillende oorlogstooneelen in 1942 was op zichzelf geweldig en toch is zij slechts een schakel in een wereldgebeuren, dat thans sedert meer dan drie jaar niemand meer op aarde onberoerd laat. Ja, ook deze wereld worsteling is, zooals wij thans zien, slechts bet welis waar meest in het oog vallende en indrukwekkendste deel van een ontwikkelingsproces, dat thans reeds in de tweede generatie de geestelijk, politieke en economi sche grondslagen, waarop liet be staan der afzonderlijke volken, hun betrekkingen onderling wa ren opgebouwd, schokt. Het ver gaat ons als den wandelaar, die zijn weg zoekt door de dalen en de nabije heuvels, of den schipper die zijn koers zoekt door de stroo- mirigen der kusten en de eilan den. Zij hebben eerst, wanneer zij hoogte en afstand krijgen een overzicht, van het zinrijke en doelmatige van hun weg en vooral van den koers, dien zij moeten houden om tot. het doel te komen. BE WEG VAN HET DUITSCHE VOLK Zoo vergaat het ons wanneer wij bij de jaarwisseling 1942/43 terugzien, de gebeurtenissen van den eersten wereldoorlog onder zoeken en ons de zwaarte en nood zakelijkheid bewust worden van den weg. dien het. Duitsche volk moet gaan. Het onrechtvaardige verdrag van Versailles heeft het volk uit een verburgelijkte en materialistische wereld gestoolen, maar in het Duitsche volk als laatste over blijvende waarde het bewustzijn achter gelaten van zijn eigen schappen als soldaat en strijder. Zoo werd het Duitsche volk, ge wekt en geleid door het genie van den Führer, noodzakelijker wijze tot den geboren en getogen strijder vooral ook op politiek gebied, en daarmede tot den voor vechter van een volksche waarde- ordening legen de internationale machten die alle. tezamen in de laatste Instantie steeds slechts dit resultaat opleveren, dat zij de volksche, das door het ras bepaalde waarde-ordening, waar op wij, Europeanen, in het bij zonder ons cultureele leven heb ben opgebouwd, ontbinden en vernielen. Om deze beslissing gaat het thans in deze wereldworsteling aangezien de eerste wereldoorlog de voorwaarde er toe geschapen heeft, dat de strijders voor deze worsteling konden ontwaken en zich concentreeren. De strijd voor een op volksche waarde-ordening geordend Europa beteekent het zelfde als strijd tegen de materia listische krachten der raslooze massa's van het Oosten en der groot-kapitalistische en door jo den geleide mogendheden van het Westen. BRIE PI1ASEN IN BEN STRIJD In deze wereldworsteling kunnen wij t*t dusver twee phasen in haar verloop en de derde in haar begin nagaan, welke met fatale noodzakelijkheid op el kander volgen. Be eerste phase van deze wor steling bracht de militaire con centratie van het Europeesche vasteland en daarmede de voor waarde om weerstand te kunnen bieden aan de onontkoomba-.-" over dit Europa losbrekende aanvallen van het Oosten resp. van het Westen. In eer weergaloozen zegetocht heeft de Duitsche weermacht deze taken in hoofdzaak vervuld doordat zij de militaire grenzen tot aan het. gebied van Sovjet- Rusland, tot. de Noordkaap. langs de Westkust tot de Golf van Blscaye en ten slotte te zamen met den Italiaanschen bondge noot over den geheelen Balkan afbakende en de door het Ro- meinsehe Rijk gestelde aanspra ken van Europa op de Afrikaan- sche gebieden mede ondersteun de. Wij begrijpen thans hoe be langrijk het is, dat al deze ge bieden ln onze handen zijn en het onzen tegenstanders niet mo gelijk is deze kustgebieden te maken tot opmarschgebied tegen Europa. Met he, einde van den Bal kanoorlog was deze eerste phase der wereld worsteling om een nieuw Europa, namelijk de voor bereiding der militaire situatie geëindigd. Ten einde het tegelij kertijd binnenvallen van den in het Oosten en Westen staanden vijand te voorkomen, zette de 1 Führer den aanval op den Sovjet in met het uitsluitende doel, de onbehouwen menschenmassa uit binnen-Azië, die weer eens, zoo als herhaaldelijk in de voorbije tientallen eeuwen, het Avondland wilde binnenrukken, al te weren. Thans mag gezegd worden, dat ook deze tweede phase voor een succesvol einde staat, vooral daar het den tegenstander niet gelukt is het in den vorigen winter dooi de clünatologische omstandighe den bepaalde culminatiepunt der uiterste inspanning in het Oosten of in het Westen uit te buiten. De afweer der menschenmassa's uit binnen-Azië is een historisch feit geworden. Het is kenmer kend. dat het den bolsjewieken in dezen winter nergens gelukt is meer dan tijdelijk en plaatse lijk binnen te dringen in één van de fronten, die in den veldtocht van 1941 bereikt en sindsdien ge consolideerd werden. Dat be wijst. dat het er in het Oosten thans om gaat de ruimte te over winnen cn dat met de overwin ning, dat wil zeggen de organi satie van deze ruimte, ook de onwrikbaarheid van dit front ge waarborgd is. Wanneer wij constateeren met welke energie en arbeidsvreugde juist dit werk in de nieuwe be zette gebieden verricht wordt en ln welke mate de krachten van deze nieuwe verworven gebieden voor het geheele oorlogspoten tieel der spilmogendheden, na tuurlijk vooral voor de onder steuning der nabijgelegen fron ten, gebruikt en vooral de ver keerswegen Ijeveiligd en verbe terd worden, dan is hel duide lijk, dat, na den thans nog nood zakelijkerwijze wisselvalligen strijd aan het Zuidelijke front, na dezen winter een Oostwal zal zijn opgericht, die den defini tieven en duurzamen afweer van binnen-Azië door Europa betee kent, en dat een situatie in het leven is geroepen, die reeds door zichzelve een voortdurend voort- sclirijdende verzwakking met zich mede zal brengen van alle pogin gen om weer naar het Westen op te rukken Strategisch is de strijd in het Oosten beslist. Dit ontneemt aan de gevechten, die thans aan den Terek. aan de Wolga. aan den Don of bij Rsjef geleverd worden, niets van hun voor onze toestan den hier ln het Westen ondenkbare hardheden en zwaarte, waarbij de Duitsche soldaat en zijn bondge- ncoten een nauwelijks te beschrij ven heldendom aan den dag leg gen. Dit heldendom, dat Europa blijft beschermen, heeft reeds den strijd in het Oosten beslist. Thans is deze strijd de proef, waaruit alleen de mannen te voorschijn zullen komen, die met de politieke krachten van Europa, welke den tocht naar het Oosten mogelijk hebben gemaakt, de toekomstige leiders van dit werelddeel zullen zijn. Met de landing van Engelsch- Amerikaansche contingenten in Noord-Afrika dus in November j.l. is de derde gevechtsphase begonnen, n.l. de afweer van de pogingen der Westersch-kapitalis- lische krachten om de nieuwe orde van Europa op den grondslag van een volksr.be waarde-ordening te verhinderen. Het is duidelijk dat, wanneer tegenover de mogend heden van het nieuwe Europa nie- mat-d anders meer stond dan Engeland en de bolsjewieken, de oorlog ook zonder de deelneming van Japan reeds beslist zou zijn. Onze tegenstanders klampen zich vast aan de hoop. dat de Ver. Sta ten, vooral door hun bewapenings- mogelijkheden en tenslotte ook door het optreden der Amerikaan- sc.he troepen nog eens het over wicht aan hun zijde zullen brengen. Tot dusverre hebben de Ver. Staten hun reeds voor zes Decem ber 1941 voorbereide mogelijk heden slechts gebruikt om op 85 verschillende plaatsen ter wereld troepen aan land te zetten of gar nizoenen te leggen, dus in hoofd zaak langs den weg van den ge- ringsten weerstand de gebieden te bezetten, die reeds aan hun bond- genooten hebben toebehoord. Het ziet er naar uit alsof zij deze bezigheid ook in de. toekomst wil len voortzetten en daarin het eigenlijke doei hunner militaire deelneming willen zien. Wij houden echter rekening met het geval, dat de troepen der Ver. Staten eenmaal een poging zullen doen' een militaire beslissing in deze worsteling tot stand te bren gen. Dit kan wellicht ook in het voornemen liggen van de mannen achter de schermen in het Witte Huis, aangezien die precies weten dat het hier gaat om een prin cipieel conflict, want de beginselen van het nationaal-socialisme en fascisme kunnen, zonder eenig toedoen van Europa, gevaarlijk worden voor de levensopvatting, welke die mannen zich gegeven hebben en wenschen. De in de eerste phase van deze wereldworsteling bereikte militaire consolidatie van Europa maakt het nu voor de Westelijke mogend heden buitengewoon moeilijk een geschikte plaats voor een aanval te vinden. Zij zijn thans in Noord- Afrika geland. Dat is klaarblijke lijk het teeken, dat zij zich te zwak voelen om op te treden in een gebied dat alléén en rechtstreeks haar de mogelijkheid zou hebben gegeven voor een beslissenden strijd, dus bijvoorbeeld aan de Westkust van Frankrijk, in België of in Nederland. Of dit gevoel der eigen ontoereikendheid te wijten is aan het gebrek aan tonnage, dan wel aan het bewust worden van militaire inferioriteit, moge onbeantwoord blijven. In ieder geval hebben zij een van Europa verwijderd liggend opmarschgebied gezocht voor welks doeltreffend gebruik zij den strijd eerst moeten aanbinden, een strijd waarvoor de spilmo gendheden door de bezetting van Tunis, Corsica en het onbezette Frankrijk gunstige voorwaarden voor zichzelve in het leven heb ben geroepen. Dan moet echter nor altijd de door de natuur ge schapen en voor de meest doel treffende verdediging der spilmo gendheden dienstige tankgracht in de Middellandsche Zee over wonnen worden om de eerste bastions van Europa te naderen. De moeilijkheden, die zich voor de Engelschen en Amerikanen in Noord-Afrika thans reeds aftee- kenen zullen hun een voorproefje geven van den strijd en van de met dezen strijd verbonden ver liezen, welke moeten optreden, wanneer de machthebbers der Ver. Staten ernstig hun imperia listische wenschen nagaan en niet tijdig door de vraag dei- meerderheid hunner bevolking, waarvóór zij dan toch eigenlijk den oorlog voeren, weerhouden worden en afgeleid tot verdere bezetting van de gebieden hun ner bondgenooten. In ieder geval blijft in deze derde en wellicht laatste phase der wereld worsteling na het suc cesvolle eindigen van de eerste en tweede phase, voor de spilmo gendheden de taak om uit een strategisch gunstige positie aan vallen af te weren, die door hun voornaamsten tegenstander over een afstand van ruim 800 k.m., over een door onze duikbooten onbevaarbaar gemaakte zee naar de kusten van Europa gebracht moeten worden. Hierbij echter staan den spilmogendheden in Europa, wanneer men rekening houdt met het feit, dat de vij andelijke krachten gebonden wor den door het Groot-Oost-Azia tische rijk van Japan, en met de steeds toenemende uitschakeling van Indië, dat steeds meer een gebied wordt waarheen militaire krachten gezonden moeten wor den, meer menschen, meer be wapeningscapaciteit en ongeveer dezelfde grondstoffen ter be schikking, dan waarover onze te genstanders in een strategisch veel ongunstiger positie beschik ken. De bewezen genialiteit der actieve oorlogvoering, bekwaam heid der generaals en admiraals en oorlogservaring der soldaten strekken in ons voordeel. AFLOOP KAN SLECHTS GUNSTIG ZIJN. In een worsteling, waarin het om de belangrijkste dingen gaat en om de beslissende vormgeving voor komende eeuwen, staat de afloop fataliter vast en deze af loop kan zich slechts voltrekken ten gunste van Europa en daar mede van ons. Evenwel zijn er oogenblikken waarop de weeg schaal in evenwicht staat en het lot den verderen loop bij wijze van spreken afhankelijk stelt van de persoonlijke bekwaamheid dei- handelende menschen, juist om hen te beproeven en door de be vochten overwinning flink te ma ken voor de taken der toekomst. Het eerste van deze oogenblikken was de herfst van 1939, toen de Duitsche legers in een bijna vol- ledigen opmarsch hunner divisies oprukten naai- Polen, teneinde volgens den wil van den Führer dezen storingsfactor binnen zoo kort mogelijken tijd uit te schake len. Wanneer toen het Fransche leger, gesteund door Engelsche divisies, een werkelijk energieken aanval op het Duitsche Westen zou hebben ondernomen, zou het lot twijfelachtig zijn geweest. Dit oogenblik heeft Frankrijk voorbij laten gaan en daarmede zijn kans om den oorlog te winnen, verloren. Er is nog een tweede oogenblik geweest, dat evenzeer de weegschaal der historie in evenwicht zag, toen de Engel schen het plan hadden in Noor wegen te landen, Duitschland van het Noorden af te omsingelen en het van den essentieelen toevoer der ertsen af te snijden. De stoutmoedigheid van den Führer voorkwam de Engelschen, Hij leidde zijn numerik zwakke kwalitatief hoogst waardevolle eenheden der Duitsche weer macht langs de geheele Engelsche thuisvloot heen en bezette Narvik en de belangrijkste havens van Noorwegen. Toen had de Engel- scliè thuisvloot, zonder rekening te houden met welke verliezen ook, dezen zet van de Duitsche weermacht moeten onderbreken. Zij heeft het verzuimd en daar mede voor Engeland de mogelijk heid verspeeld dezen oorlog zege vierend te doen eindigen. Wellicht is er voor de bolsje wistische massa's een oogenblik geweest, dat voor de door haar machtgevers vertegenwoordigde doelstellingen het gunstigst was. Dat was, toen een jaar geleden de Duitsche soldaat bijna bewe gingloos werd tegenover de over macht van het natuurgeweld in het Oosten. Men kan in ieder ge val den bolsjewistischen macht hebbers niet verwijten, dat zij van deze gelegenheid geen ge bruik hebben willen maken In feite echter- heeft de door den wil van den Führer gedragen heldenmoed van den Duitschen en verbonden soldaat aan alle poging weerstand geboden en met dezen tegenstand de hoogste be proefdheid aan den dag gelegd, die hem thans maakt tot drager en uitvoerder van de toekomtige vormgeving. Voor de soldaten der Ver. Sta ten zijn er na deze historische beslissing nauwelijks nog kansen om eens nog beslissend in het wereldgebeuren in te grijpen. Wellicht echter zouden zij een opmerkelijken indruk hebben kunnen nalaten, wanneer hun leiding het in de Novemberdagen aangedurfd had, niet alleen Ma rokko en Algiers maar ook Tu nis te bezetten. De groote besluit vaardigheid en de stoutmoedige dapperheid, die staatslieden en legerleiders nu eenmaal moeten hebben om in de geschiedenis te blijven bestaan, zouden zij echter aan den dag hebben gelegd, wan neer zij, bij een gelijktijdige lan dingspoging aan de Westkust van Frankrijk, door de Straat van Gibraltar naar Toulon op gerukt waren om het onbezette Frankrijk tot uitgangsbasis te maken voor een tangbeweging op Franschen bodem. De poging werd niet aangedurfd en thans is de mogelijkheid van een inha len door de intussehen voltrok ken bezetting der sleutelgebieden door de troepen der spilmogend heden definitief voorbij. Intus sehen hebben de generaals en afgezanten van de Ver. Staten dezelfde ervaringen opgedaan met bezette gebieden, waarover de Engelschen in dezen wereld oorlog reeds in rijkelijke mate beschikken. Zij, wien men in het algemeen tot dusverre nagaf, dat zij op een handige psychologi sche wijze weten te spelen, heb ben in Irak, Iran, Syrië, Palesti na en Egypte en vooral niet te vergeten Britsch-Indië bewegin gen en verschijnselen te voor schijn geroepen, welke ons, die immers ook taken in bezette ge bieden ten uitvoer moeten leg gen, slechts van stille voldoening vervullen. Wat echter op dit ge bied de burgers der Ver. Staten in Noord-Afrika vermogen te presteeren, overtreft onze stout moedigste verwachtingen. Hier kan men zich slechts aan het parool houden: rustig laten be gaan! I Zoo betreden wjj met de jaar wisseling 1942/43 niet slechts een nieuw tijdvak maar ongeveer te gelijkertijd ook de derde phase van deze worsteling om de nieu we vormgeving van Europa. Yvij kunnen in ieder geval het be wustzijn hebben, dat wij militair, economisch, vooral echter mo reel beschikken over een bewa- van hedenavond 16.39 uur tot morgenochtend 8.51 uur De maan kwam heden op om 8 uur en ging onder te 15.08 uur. pening, waaraan onze- tegen standers niet kunnen tippen, c dat wij voor dezen eindslrij staan in stellingen, welke bij onze tegenstanders, voor een aan val cn stapsgewijze verovering, een buitengewone besluitvaardig heid, vooral echter de bereidheid tot ontzaglijke offers van iederen aard vooronderstellen. Onze tegenstanders zullen op den duur noch over de noodige besluitvaardigheid, noch over de offervaardigheid beschikken,want als resultaat van deze worsteling en als prijs voor alle opofferin gen staan voor hen steeds slechts hun verburgerlijkte, materialis tisch geworden wereld en maat schappij en menschelijke betrek kingen, die nergens een scheme ring van hoop op nieuwe vorm geving doen opkomen, maar overal slechts het teeken van platgetreden routine dragen. Voor ons, en ons vleugels gevend, staat echter het geloof aan een nieuwe vormgeving van het Europeesche vasteland, geordend volgens de waarden, waarop dit vasteland en alle daartoe behoorende volken hun cultuur geschapen hebben, nl. op een volksche, naar het ras bepaalde waarde-ordening. EEN GROOTSCHE INZET. Wanneer wij cle hier ln aan merking komende ruimte en de menschelijke krachten om die te vullen, dus kortweg Europa en Europeesche volken, onderzoeke. is het resultaat een activiteits mogelijkheid en cultureel schep pingsvermogen, waarvan men zich geen voorstelling kan maken en die door den specialen eigenaard van deze ruimte en haar men schen, hun veilige en voor ieder individu nastrevenswaardige duur zaamheid zullen hebben. Wanneer dit eenmaal duidelijk is, zal noch het bolsjewistische systeem van het Oosten, noch het internatio- naal-kapitalistische systeem der Anglo-Amerikanen zulk een mó gelijkheid tot invloed en tref kracht toonen. dat zij kunnen standhouden tegenover deze idee van het nieuwe Europa. Daarom zijn wij ook bereid tot ieder offer en willen ieder offer brengen, dat noodig wordt, reeds om op die wijze de mogelijkheid te lrebben onzen in den strijd staanden sol daten door deze strijdvaardigli nabij en waardig te zijn. Th stooten de dingen hard op el- der in de ruimte, zooals dit bij een conflict van dezen omvang nu eenmaal onvermijdelijk is, er. er gebeurt, wat slechts kan worden beschouwd als een onverbidelijk verloop van natuurlijke en nood zakelijke gebeurtenissen. Maar alles wat gebeurt, wordt gedragen door den zedelijken ernst van de taak en door de onvoor waardelijkheid en greotte van den inzet, geleid door den wil van den Führer. Hij draagt de zwaarte van het gebeuren in een mate, dat dit ons zelf nauwelijks ooit geheel bewust wordt. Daar tegen over echter heeft nog nooit een man zoo vormend ingegrepen in het lot van de geheele wereld, nog nooit werd een man door zóó vele millioenen menschen in on voorwaardelijke overgave met de geheele persoonlijkheid bemind. In dit geloof en met deze weten schap treden wij het nieuwe jaar en de laatste gevechtsphase voor een nieuw Europa in. Heil den Führer! PREDIKBEURT. IVaddinxveen Remonstr. Kerk: Dinsdag nam, 7 u„ ds. de Rover van Vlaardingen. uoopsgez. Broederschap Be noemd tot hulpprediker te Den Haag, ds. G. Heeringa, emeritus predikant ter plaatse, die de benoe ming aannam. Geref. Kerken Beroepen te Rotterdam-Delfshaven voor den ar beid onder de schippers cand. M. de Wit, thans hulpprediker aldaar. Ilerv. Kerk Bedankt voor Eem- nes-Bulten ds. A. Vroegindewey Loonopzand, voor Reitsum ds. A Knottnerus te Peize. Aangenomen naar Tjalleberd ds. J. Oosterhuis te Wirdum. Chr. Geref. Kerk Beroepen te Sneek ds. M. van der Klis te Maars- sen, te Sliedrecht ds. N. de Jong te 's Gravenhage. Geref. Gemeenten Beroepen te Kampen ds. P. Honkoop te Den Haag.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1943 | | pagina 2