VERZWAKKING VAN SOVJET - AANVALSKRACHT
Negentien schepen tot zinken gebracht
83ste Jaargang
Vrijdag 27 November 1942
No. 25359
BINNENLAND.
Het Langemarck-
Studium.
VERDUISTEREN:
Duitschland strijdt voor Europa.
EXTRA-BERICHT.
Bon 61 aangewezen.
Nieuwe maandbonnen,
Vleeschrantsoen
verlaagd.
Gebruikt Uw gas- en stroomrantsoen met overleg
dan bewandelt U den juisten weg.
Een dubbel rantsoen
gort.
Boter als Kerst
verrassing.
LEIDSCH mDAGBLAD
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
De A.N.P.-correspondent te 'Ber
lijn meldt:
Het door de bolsjewisten met
betrekkelijk sterke strijdkrachten
ontketende offensief in den cen-
tralen sector van het Oostelijke
front komt voor de Duitsche le
gerleiding niet onverwacht. Het
terrein van den strijd ligt onge
veer binnen den driehoek Kali-
nin-Rojow-Toropez, doch wan
neer gezegd wordt, dat de bolsje
wisten thans over "een breed
front éen offensief" hebben ont
ketend beteekent dit niet, dat zij
thans overal in dit uitgestrekte
gebied tot den aanval zijn over
gegaan. Sedert weken hadden
Duitsche verkenningsvliegtuigen
achter het bolsjewistische front
kennelijk voor een offensief op
gestelde concentraties van tröê-
pen en materiaal gemeld, welke
voortdurend door Duitsche vlieg
tuigen zijn aangevallen, als ge
volg waarvan het offensief waar
schijnlijk vertraagd is. Uit ver
klaringen van gevangenen en
overloopers in de Duitsche le
gerleiding is gebleken dat het
oorspronkelijke plan was, het of
fensief nog vóór dat in het ge
bied van. de Don-bocht ,te ontke
tenen. Klaarblijkelijk zat hierbij
de bedoeling voor, strijdkrachten
uit Het gebied van Stalingrad
weg te lokken, om vervolgens
daar den Duitschers een beslis-
senden slag toe te brengen.
Militaire kringen te Berlijn
leggen verband tusschen de jong
ste aanvallen der bolsjewistenen
de gebeurtenissen in Noord-Afri-
ka. De bolsjewisten, zoo verklaart
mén, móesten vreezen, dat de
actie op dit laatste oorlogstooneel
zooveel scheepsruimte zou ver
slinden, dat voor de leveranties
aan de sovjet-unie geen tonnage
meer, zou overblijven. Djt is iets,
wat Moskou bij de nadering van
den winter, waarin de vermin
dering van de beschikbare voor
raden, vooral van levensmidde
len, zich in alle scherpte dreigt
te doen gevoelen, wil vermijden.
De thans ontketende Offensieven
moesten bewij^fen, dat het nog
altijd loont, het Engelsch-Ameri-
kaansche materiaal naar de sov
jet-unie te zenden, meer nog dan
naar de Middellandsche Zee waar
het gevaar van vernietiging nog
voor het bereiken van het doel
zooveel grooter is.
De eerste stoot der bolsjewis
tische pantsertroepen in het cen
trale frontdeel heeft geen resul
taat gehad, in zooverre dat
slechts op enkele plaatsen sovjet-
Russische pantserwagens een
eind weegs de Duitsche afweer-
stellingen -konden binnendringen.
Een doorbraak hebben zij even
wel niet kunnen forceeren en de
eerste aanvallen zijn dan ook- op
de Duitsche stellingen doodge-
loopen.
In het gebied van de Don-
bocht hebben de bolsjewisten
niet verder terrein kunnen win
nen en de aanvallen hebben niet
meer die kracht als bij het be
gin van het offensief.
Reeds eerder heeft men bij der
gelijke sovjet-offensieven kunnen
constateeren, dat zij na enkele
dagen in kracht verzwakten. Als
een der oorzaken hiervan be
schouwen militaire'kringen in de
Duitsche hoofdstad de gebrekki
ge leiding van het middenkader.
Bolsjewistische divisie- en regi
mentscommandanten missen door
gaans de bekwaamheid, uit eigen
.beweging besluiten te kunnen
nemen om den door een over-
cht van pantserwagens behaal-
successen uit te buiten. Vaak
ook-zijn zij hiertoe niet in staat,
daar zij, als gevolg van eeir ge
brekkig functioneeren van den
- berichtendienst, elk overzicht van
e situatie missen. Steeds weer
'ertoont het verloop van de bols
jewistische offensieven hetzelfde
sld: de naar voren gedrongen
antser af deelingen blijven staan,
onder te weten, wat zij moeten
oen. Iets dergelijks is ook thans
""eer waar te nemen. Men weer-
iudt zich echter van Duitsche
"e nog van het trekken van
parallellen met vorige slagen,
zooals die in het voorjaar bij
Charkof, waar een aanvankelijk
succes der bolsjewisten in een
nederlaag verkeerde. Men wil
eerst nog afwachten, hoe de ge
vechten verder verloopen, alvo
rens nadere mededeelingen te
doen. Ook omtrent de samenstel
ling der van bolsjewistische zijde
in den strijd geworpen troepen
kan men nog niets anders zeg
gen, dftn dat de regimenten ca
valerie die ten Zuiden van Sta
lingrad opereeren, uit Siberië af
komstig zijn.
Het D.N.B. geeft op boven
staande nog eenige aanvullingen.
Over den slag bij en om Stalin
grad wordt gezegd:
Thans is het mogelijk een be
paald overzicht van dezen slag te
krijgen. Na den zevenden dag'
van de bolsjewistische operaties
blijkt uit den overvloed Van be
richten, dat de bolsjewisten hun
groote offensief in dit gebied van
vier hoofdcentra uit begonnen
zijn en nog voortzetten:
le. Van de Kalmukkensteppe
uit in Noord- en Noordwestelijke
richting. Deze aanval kan men
over het algemeen als tot staan
gebracht beschouwen.
2e. Van uit het achterland ten
Noorden van Stalingrad met aan-
valswiggen naar de bocht in den
Don en de vorming van een
zwaartepunt in dezen sector van
het offensief. Alle aanwijzingen
duiden er reeds op. dat ook dit
mislykt is.
3e.' Vanuit het terrein, dat on
middellijk ten Noorden van de
Duitsche grendelstelling voor Sta
lingrad tusschen Don en Wolga
ligt. Hier worden op het oogen-
blik nog gevechten gevoerd met
een zoodanige hardnekkigheid en
bij een dusdanig onoverzichtelijk
verloop van het front, dat hier
voor beide partijen nog geen
overzicht kan worden gegeven.
4e. Van den smallen Noordelij
ken sector van Stalingrad zelf
uit. Deze operatie is strategisch
gezien zonder eenige beteekenis
en wordt alleen volledigheidshal
ve opgesomd.
Welke verwachtingen de bolsje
wisten van hun groote offensief
in dit gebied koesteren, blijkt al
leen reeds uit het feit, dat zij
steeds weer nieuwe troepencon
tingenten in "den strijd werpen.
De materiaalverliezen van den
vijand zijn enorm. Hierbij is het
opmerkelijk, dat de groote hoe
veelheid buiten gevecht gesteld
oorlogsmateriaal geen spoor van
Engeisch of Amerikaansch fabri
kaat vertoont. De Duitsche gene
raliteit ziet hierin een aanwijzing
temeer voor de juistheid van
haar opvatting, dat de bolsjewis
tische legerleiding bij deze ge
vechten alles op één kaart pro
beert te zetten en alles, wat maar
eenigszins beschikbaar is, bijeen-,
raapt om eindelijk eens .aan het
een of andere punt van het uit
gestrekte Oostelijke front mét een
verpletterende meerderheid te
kunnen optreden.
Darlan. - Naai* vernomen wordt
wordt het steeds duidelijker, dat
admiraal Darlan het verraad en
de scheuring in Noord-Afrika
lang te voren heeft voorbereid.
Zijn voorbereidingen gingen zelfs
zoo ver, dat hij nog enkele we
ken voor de Engelsch-Ameri-
kaansche landing in Noord-Afri
ka getracht heeft ,den chef der
regeering, Laval, de benoeming
voor te leggen van generaal de
Lattre de Tassigny tot opper
bevelhebber van de Fransc'he
strijdkrachten aan de kust van
de Middellandsche Zee. Zooals
bekend, is generaal de Lattre de
Tassigny bij de Amerikaan-
sche landing in Noord-Afrika
wegens een mislukte poging tot
het verwekken van een kleinen
opstand door de Fransche auto
riteiten in Zuid-Frankrijk gear
resteerd. (Interinf).
Naar Reuter meldt, heeft Eden
in het Lagerhuis verklaard, dat
de regeering discussies over de
positie van Darlan niet juist acht
Om tot het Langemarck-Stu-
dium te worden toegelaten moet
men aan bepaalde normen, wat
betreft, verstand, karaktër en li
chamelijke toestand kunnen vol
doen. Deze drie factoren geven
bij den uitslag van de schifting
den doorslag. De godsdienstige en
politieke overtuiging van den
candidaat spelen slechts in zoo
verre een rol, dat zij niet in te
genspraak mogen zijn met de
traditie en de doeleinden van het
Langemarck-Studium.
Iedere candidaat, die beseft, dat
het Langemarck-Studium. in deze
jaren, waarin de Germaansche
mensch worstelt om zijn gods
dienst en zijn cultuur tegen de
vernietigende machten van het
kapitalisme en bolsjewisme te
verdedigen, de Germaansche lots
verbondenheid ook hierin tot
uitdi'ukking wil brengen, dat
iedere jonge, begaafde arbeider
uit Duitschland, Nederland,
Vlaanderen, Noorwegen en Dene
marken de kans krijgt zijn ken
nen ep kunnen tot aller welzijn
te ontwikkelen, zal in het boven
staande een voldoende verklaring
vinden voor de onzekerheid, die
er bij hem op dit punt zou kun
nen heerschen.
Wij wonen in een gebied van
de Noordzee tot de Weiqhsel, dat
klein is in vergelijking met de
levensruimten, die andei'en volke
ren en anderen rassen ter beschik
king staan. Uit 't diepste van ons
innerlijk hebben wij ondanks dat
de krachten geput, ons door
scheppingsdrang, plichtsbesef, ar-
beidslust, sociaal gevóel en trouw
aan
een eultuur te scheppen, die het
hoogste laat zien, wat ooit ter
wereld werd bereikt. Ons aller
lot hangt daarvan af, of wij in
deze jaren gezamenlijk het onheil
kunnen afweren dat ons bedreigt.
In deze enorme krachtsontplooi
ing die van ons verlangd wordt,
is 't Langemarck-Studium slechts
een klein onderdeel. Geweldig "is
zijn waarde echter, wanneer wij
beseffen, welke ongekende krach
ten er in ons volk schuilen en
welke mogelijkheden het Lange
marck-Studium biedt om deze
productief te maken.
Elke mannelijke jonge Neder
lander tusschen 16 en 22 jaar
heeft thans gelegenheid, hieraan
mede te werken. Zijn eigen ge
luk én dat van zijn volk hangen
er van af. Meldt u aan bij het
Langemarck-Studium, Waalsdor-
perweg 12, Den Haag.
St. Nicolaas-verrassing voor kin
deren De bonnen zijn aange
wezen, waarop kinderen tot den
leeftijd van 14 jaar het bijzondere
rantsoen versnaperingen ter ge
legenheid van St. Nicolaas kun
nen verkrijgen. Tot en met 26
December a.s. geven de bonnen
„Reserve 3-75" en „Reserve 4-75"
elk recht op het koopen van 100
gram chocolade-artikelen en de
bonnen ..Reserve 3-76" en „Re
serve 4-76" elk^s*echt op het koo
pen van 100 gram suikerwerk-ar
tikelen.
van HEDENAVOND 16.35 u.
tot MORGENOCHTEND 8.20 u.
De maan komt hedenavond op
om 20.43 uur en gaat morgen
middag om 12.18 uur onder.
en het van de hand wijst naar
aanleiding van 't door een aan
tal leden van alle partijen ge
dane verzoek debatten hierover
te houden.
Op de vraag of binnenkort een
protocol onderteekend zal wor
den, waarbij Darlan tot perma
nent hoogen commissaris van
Noord-Afrika 'zou wórden, ant
woordde Eden, dat hij Woensdag
over deze kwestie die in hoofd
zaak geen zuiver Britsche aan
gelegenheid is voor zoover het
hem mogelijk was inlichtingen
heeft verstrekt. De Ver. Staten
zyn hierbij het meest betrokken.
Het opperbevel der Duitsche weermacht deelt mede:
„Duitsche duikbooten hebben in 't operatiegebied van de Noor
delijke IJszee tot aan den toegang tot den Indisclien Oceaan in
hardnekkige gevechten tegen in konvooi en alleen varende sche
pen 19 schepen met een gezamenlijken inhoud van 123.000 ton tot
zinken gebracht. Door deze successen is vooral het vijandelijke ra-
vitailleeringsverkeer naar de Noo rdelijke sovjethavens en het mid
den-Oosten gevoelig getroffen."
Gedurende de volgende week
zijn op de bonnen 61 verkrijgbaar
de gebruikelijke rantsoenen brood,
beschuit, aardappelen, melk en
taptemelk. Voor vleesch is in ver
band met een verlaging van het
rantsoen (men zie elders in dit
Blad) bepaald, dat op de bonnen
61a één rantsoen zal kunnen wor
den gekocht en op de bonnen 61b
een kwart rantsoen in plaats van
zooals tot dusver een half rant
soen.
Ten slotte is vopr dames op bon
R 11 één rantsoen cigaretten be
schikbaar en voor heeren één
rantsoen van de tabaksartikelen
naar keuze.
Gedurende de periode van Zon
dag 29 November tot Zaterdag 26
December zijn de volgende bonnen
aangewezen: 437 voor suiker; 438
voor jam; 439 en 440 ieder voor
een kwart kilo gort; 441 voor ver
micelli enz.; 442, 443 en 444 voor
kaas; 445 voor koffie-surrogaat;
446 voor 250 gram boter extra
(bon inleveren tusschen 28 Nov.
tot 5 Doe. Boter te ontvangen
ons volk, een sa menie ving„J-lusschen 20 en 31 December)447,
448, 449 en 450 voor bloem.
Kinderen tot 4 jaar krijgen op
bon 473 reserve 500 gram rijst,
op bon 474 reserve 150 gram
cacao met suiker, op bon 475
reserve 100 gram chocolade en op
bon 476 reserve 100 gram suiker
werk.
Kinderen van 4 tot 14 jaar krij
gen op bon 374 reserve 150 gram
cacao met suiker, op bon 375
reserve 100 gram chocolade en op
bon 376 reserve 100 gram suiker
werk.
het tijdvak van Zaterdag 28 No
vember tot en met Zaterdag 5
December a.s. in te leveren bij den
winkelier, die verplicht is een ont
vangstbewijs voor de door hem
ontvangen bonnen aan den klant
af te geven. De winkeliers worden
gedurende de week van 6 tot en
iet 12 December in de gelegen
heid gesteld de van hun klanten
ontvangen bonnen 446 op de ge
bruikelijke wijze bij de plaatselijke
distributiekantoren in te leveren
ter verkrijging van toewijzingen,
met behulp waarvan zij zich kun
nen bevoorraden. De aflevering
van het extra-rantsoen aan het
publiek zal vervolgens plaats vin
den in den loop van het tijdvak
van 20 tot en met 31 December
a.s. Met nadruk wordt er de aan
dacht op gevestigd, dat het ver
boden is vóór 20 December boter
op bon 446 af te leveren.
VAN 300 TOT 250 GRAM
PER WEEK.
Toen in *Juli van dit jaar de
verhooging van het vleeschrant
soen van 250 gram tot 300 gram
per persoen per week werd be
kend gemaakt, werd daarbij te
vens te kennen gegeven,- dat dit
verhoogde rantsoen slechts tijde
lijk zou kunnen blijven gehand
haafd. Het was n.l. te voorzien,
dat onze vleeschpositie, evenals
het vorige jaar, tegen den winter
wederom van dien aard zou zijn,
dat een vermindering van het
rantsoen niet zou kunnen worden
vermeden. Voor de vleeschvoor-
ziening zijn wij van een beperkt
aantal runderen afhankelijk, welk
t-
Doch geen peulvruchten en
havermout.
Gedurende het tijdvak van 28
November tot en met 26 Decem
ber zullen geen peulvruchten en
havermout verkrijgbaar zijn. In
plaats daarvan is evenwel een
tweede bon voor gort e.d. aange
wezen. Gedurende genoemd tijd
vak geven derhalve de bonnen
„algemeen 439" en „algemeen
440" elk recht op het koopen van
250 gram gort, gortmout, gort-
bloem, grutten, gemengd meel,
aardappeltapioca e.d.
Voorts is ditmaal slechts één
bon van de bonkaart voor kin
deren van 0 tot en met 3 jaar
aangewezen ter verkrijging van
500 gram rijst e.d. in plaats van,
zooals gebruikelijk, twee bonnen
voor elk 250 gram.
EEN HALF POND -
PER PERSOON.
Ter gelegenheid van de komende
Kerstdagen is besloten tot ver
krijgbaarstelling van een extra
rantsoen boter van 250. gram per
persoon. Dit extra-rantsoen zal
voor een ieder gelijk zijn, ongeacht
leeftijd of toeslagkaarten voor
zwaren of ^eer zwaren arbeid.
Het wordt beschikbaar gesteld
op bon „446 algemeen". Het pu-
(D.N.B.) bliek dient deze bon gedurende
aantal thans .kleiner is dan in den
zomer, wanneer een groot aantal
graskalveren voor de consumptie
beschikbaar is. Deze omstandig
heden hebben het rijksbureau voor
de voedselvoorziening in oorlogs
tijd genoopt tot verlaging van het
vleeschrantsoen met ingang van
29 November a.s. en wel van 300
op 250 gram per persoon per week,
been inbegrepen.
Centraal politiemuseum te
's-Gravenhage. Naar wij ver
nemen zal te 's-Gravenhage een
centraal politiemuseum borden
ingericht.
Tot nu toe bestond een derge
lijk museum niet. Wel waren er
in een aantal plaatsen, zooals
Amsterdam, Den Haag, Rotter
dam en Utrecht min of meer be
langrijke verzamelingen bijeenge
bracht, doch van een weten
schappelijke historische collectie
kon niet worden gesproken, noch
konden zij een vergelijking met
de uitstekende buitenlandsche
musea op dit gebied doorstaan.
Laatste gobelin -wever overle
den. - Op 73-jarigen leeftijd is te
Baarle Nassau de laatste gobelin
wever van ons land, de heer D.
Geeraerts overleden. De overle
dene genoot om zijn fraaie kunst
zinnige werkstukken groote ver
maardheid.
VERSPREIDE BERICHTEN.
W. C. Arriens is, gerekend
van 10 October J.l. af, opnieuw
tot burgemeester van Yordea be
noemd.
