DONDERDAG 5 NOVEMBER 1942
No. 25340
Opnieuw 26 schepen tot zinken
gebracht
S3sfe Jaargang
BUITENLAND
De gevechten bij El Alamein
Göbbels in „Das Reich"
Verspreide Berichten
De Arbeidsdienst
BINNENLAND
Nederfandsche vrijwilligers voor
den Germaanschen strijd
v
v Duitschland strijdt voor Europa
De V/i% Nederl. Staatsleening 1942
Berlijnsche Brief
Nieuwe groenten in de Duitsche keuken
Verduisteren:
(LN/T IN LETUREN
Kerk- en Schoolnieuws
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur J. W. Henny.
Telef Directie en Administratie
25041 (2 lynen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur B. W. Menkhorst. Lelden.
Pl.verv.K. Been. Lelden.
In aanvulling op het Duitsche weermachtbe-
richt verneemt het D.NJ3.:
De hevige gevechten op het Egyptische oor-
logstooneel duren voort. De Duitsch-Italiaan-
sche stellingen liggen met den rechtervleugel
tegen het dal van Kattara, terwijl- de linker
vleugel tegen de Middellandsche Zee leunt. Het
dal van Kattara, dat een lengte van 300 km.
en een breedte van 100 km. heeft en in de rich
ting Oostwest loopt, ligt 133 meter beneden den
zeespiegel en bestaat in het Noorden geheel uit
een reusachtig zoutmoeras dat met voertuigen
niet door te komen is. Daar het omtrekken van
den rechtervleugel van het Duitsch-Italiaansche
pantserleger dus onmogelijk was, moest gene
raal Alexander besluiten tot een frontalen aan
val. Hü koos voor zijn offensief den Noorde
lijken sector van het front van El Alamein.
De eerste aanvalsstoot had enkele plaatselijke
doorbraken van de aan pantser- en infanterie-
formaties sterk superieure Engelschen tot ge
volg. Een door veldmaarschalk Rommel per
soonlijk geleide tegenaanval trof met volle
kracht het centrum van de Britsche aanvals-
wig. Na een pantserslag van verscheidene uren
moesten de Engelschen in den avond van den
8sten aanvalsdag hun geheele terreinwinst weer
prijsgeven.
Ondanks sterke verliezen aan pantserwagens
en groote verliezen der in den strijd, gebrachte
Australische, Grieksche en Gaullistische troe
penformaties besloten de Britten tot voortzet
ting van den aanval.
Steeds weer werden golven pantsergevecht-
wagens en gemotoriseerde eenheden tegen de
Duitsch-Italiaansche steunpunten in den strijd
gebracht om met steilten steu^i van de lucht
macht de beslissende doorbraak te forceeren.
Wanneer de Engelsche berichtendienst reeds
van een bewegingsoorlog spreekt, is dit een be
slist misleidende voorstelling van den toestand.
Bij de uitgestrektheid van het gevechtsgebied,
kan het voorkomen, dat een vijandelijke pant-
serverkenningswagen of een gemotoriseerd voer
tuig. dat gebruik maakt van hevige zandstor
men, tusschen de Duitsch-Italiaansche bewa
kingen binnen twee steunpunten doorrijdt. Deze
doorgedruppelde vijandelijke strijdkrachten
moeten óf terug óf worden in het achterwaart-
sche gebied onschadelijk gemaakt. In feite is
den Britschen troepen dank zij den ongebroken
strijdgeest van het Duitsch-Italiaansche pant
serkorps tot nu toe geen beslissende doorbraak
gelukt. Om de Duitsch-Italiaansche steunpun
ten en grendelstellingen vinden zware afzon?
derlijke gevechten "van pantserwagen tegen
pantserwagen plaats, die vaak op zeer korten
afstand met zeer groote verbittering worden
gevoerd en steeds weer de groote superioriteit
der anti-tankwapens van de spilmogend-
heden bewijzen. Duitsche en Italiaansche
gevechtsvliegtuigen hadden in groote mate deel
aan den succesvollen afweer der vijandelijke
aanvallen en konden ondanks de hooge eischen
aan het Egyptische front aan hen gesteld, hun
gewone hevige aanvallen op het eiland Malta
voortzetten. De onafgebroken aanvallen der
Engelschen met superieure infanterie- en pant
serstrijdkrachten duren voort en men zal de
ontwikkeling gedurende de komende dagen
moeten afwachten. Vast staat, dat generaal-
veldmaarschalk Rommel voor aire operatieve
beslissingen volledige bewegingsvrijheid bezit.
Het wekelijksche hoofdartikel van minister
Göbbels in „Das Reich" trekt onder den titel
„Op de proef gesteld" een parallel tusschen
het tegenwoordig stadium van den oorlog en
den strijd om de macht, dien de nat.-soc. party
in de tweede helft van 1932 heeft gevoerd.
Evenals destijds zijn ook thans de vijanden
slechts eensgezind in het negatieve, in hun
haat. Reeds in den vorigen wereldoorlog zat
het Duitsche volk volgens dr. Göbbels in een
oververhitten ketel met de keus naar buiten
over te koken of inwendig te ohtploffen. Het
laatste werd toen gekozen en deze ontploffing
nam geen einde, want zij werd door den over
druk van den ketel voortdurend gevoed.
Onze huidige uitval naar buiten moet en zal
lukken. Hij is zoo grootsch opgezet en met zulke
gigantische middelen ondernomen, dat hij een
uniek waagstuk vormt. Het lot heeft ons in
het zadel gezet, we moeten nu rijden. De strijd,
waarmede wij twintig jaar geleden in de com
munistische wijken der groote steden begonnen,
is nu in continentale dimensies weer opge
vlamd. Weer vergaderden zich rondom sikkel en
hamer alle krachtelooze burgerlijke elementen,
die op eigen beenen niet mepr kunnen staan en
daarom steun en toeverlaat zoeken bij hun
grimmigsten vijand. Wij hebben den ons voor
de zooveelste maal toegewqrpen handschoen
weer opgeraapt. Van dezen strijd der giganten
zal men nog in de verste eeuwen zingen en
spreken.
De wet van het eeuwige „sterf en ontsta be-
heerscht weer ons volk. Zij moet haar vervul
ling vinden. De oorlog is de laatete proef.
Daarvoor staan we nu. De weg. die achter ons
ligt. was steenachtiger en doorniger dan die
voor ons ligt. Als we op den top komen, zien
wij ver uit over het land en overal aanschouwen
we grond, die ons toebehoort. (D.N.B.)
HET NATIONALE CONGRES VAN DE
FRANSCHE VOLKSPARTIJ.
De eerste* zitting van het vierde nationale
congres van de Fransche volkspartij is te Parijs
geopend. Ongeveer 6500 gedelegeerden uit ge
heel Frankrijk en uit hetkoloniale rijk waren
aanwezig. Bij het begin der vergadering werden
telegrammen gestuurd aan maarschalk Pétain
en minister-president Laval.
Hierna hield de oprichter en leider van de
Fransche volkspartij Doriot een rede, waarin
hij de beginselen op het gebied van de blnnen-
en buitenlandsche politiek van zijn partij op
nieuw definieerde. Bij zijn verklaring dat
Frankrijk met Duitschland tot overeenstem
ming moet kómen om Fransch-West-Afrika en
Marokko doeltreffend te kunnen verdedigen,
werd Doriot door de toejuichingen der verga
dering het spreken belet.
Sprekende over de betrekkingen van Frank
rijk met Italië, verklaarde Doriot, dat, wanneer
Frankrijk in het nieuwe Europa is opgenomen,
de oplossing van alle vraagstukken niet moei
lijk kan zijn. (Interinf).
BINNENKORT REDE VAN CHURCHILL.
Churchill zal zoodra het Lagerhuis weer bij
eenkomt, een uitvoerige verklaring afleggen over
den oorlogstoestand, zoo meldt de Britsche be
richtendienst. (D.NB.)
SAUCKEL DANKT MEDEWERKERS.
De algemeen gemachtigde voor de werkkrach
ten, Gauleiter en Reichsstatthalter Sauckel,
heeft tot de ambenaren en employé's van de
werkkrachten- en bemiddelingsbureaux in het
AANWIJZING VAN DIENST
PLICHTIGEN.
In de staatscourant van gisteren is op
genomen een besluit van den secretaris
generaal van het departement van algé-
meene zaken betreffende de aanwijzing
van het aantal arbeidsdienstplichtigen en
het tijdstip van opkomst.
Hierbij wordt bepaald:
Zij, die geboren zijn van en met 1 Oc
tober 1924 tot en met 31 December 1924,
en niet of niet volledig in een beroep of
bedrijf werkzaam zijn en geen geregelde
beroeps- of schoolopleiding volgen, zullen
voor zooveel zulks naar het oordeel
van den commandant van den Nederland-
schen Arbeidsdienst noodig is worden
opgeroepen tot het vervullen van arbeids-
dienstplicht gedurende het tijdvak van 4
Januari t/m. 12 Juni 1943.
Zij, die aangesteld zijn of voor 1
Januari 1943 aangesteld worden in open
baren dienst of bij het bijzonder onder
wijs en geboren van en met 2 April 1922
tot en met 31 Maart 1923, worden opge
roepen voor het vervullen van arbeids
dienstplicht gedurende het tijdvak van 4
Januari t/m. 12 Juni 1943.
Zij, die in het bezit zijn van een in 1942
verworven einddiploma van het gymna
sium of de hoogere burgerschool b of van
een met een zoodanig diploma gelijkgesteld
getuigschrift, die den leeftijd van "18 jaar
hebben bereikt en zich hebben opgegeven
voor den in September 1942 aangevangen
cursus van scholen voor middelbaar nij
verheidsonderwijs of met het oog op dien
cursus eenige practische vooropleiding
hebben gevolgd of zullen volgen, worden
opgeroepen voor het vervullen van ar
beidsdienstplicht gedurende het tijdvak
van 1 Juli t/m. 15 December 1943.
Groot-Duitsche rijk en in alle geannexeerde en
bezette gebieden een oproep gericht, waarin hij
zijn dank en erkentelijkheid jegens zijn mede
werkers uitspreekt voor hun prestaties.
De oproep wijst op den omvang der taak, die
de laatste maanden is verricht en doet een be
roep op alle medewerkers der Duitsche arbeids
bemiddeling niet te versagen, alvordens de al-
geheele overwinning is bevochten.
De algemeen gemachtigde betoogt met allen
nadruk, dat het er om gaat de behoefte aan
werkkraphten in Duitschland en de bezette ge
bieden binder alle omstandigheden te dekken.
(d;nb.)
WAARSCHUWING VAN KNOX.
Naar uit de berichten der Zweêdsche corres
pondenten blijkt, is een fel conflict ontstaan
tusschen den Amerikaanschen minister van ma
rine, Knox. en een deel der Amerikaansche
pers.
Op een persconferentie heeft Knox de opti
mistische berichten van zijn eigen departement
over den strijd op den Stillen Oceaan krachtig
tegengesproken. Hij zei o.a.: Ik vrees, dat de
koppen van een dtfl der pers den indruk van
een sterk overdreven en door niets gerecht
vaardigd optimisme hebben gegeven. Dat is be
treurenswaardig. Een zware, bittere hardnek
kige strijd staat voor de deur.
Overigens is de eerste ronde nu achter den
rug. We weten, dat de Japansche vloot gewel
dige afmetingen heeft en er b.v. niet aan denkt
zich over te geven, zooals men dat dikwijls uit
zekere Amerikaansche koppen heeft kunnen
lezen.
Het zou hoogst gevaarlijk zijn zich thans te
verbeelden, dat de slag om de Salomonseilan
den of om de heerschappij in het Zuid-Oosten
van den Stillen Oceaan reeds gewonnen is. Ik
wil in geen geval verwachtingen wekken, die
niet in vervulling zullen gaan. (D.N.B.)
INSPECTIEREIS VAN LORD SWINTON.
De Times meldt in een bericht van den spe-
cialen correspondent in Lagos (Nigeria) over de
reis van den Britschen minister van staat, lord
Swinton door de West-Afrikaansche koloniën
van Engeland en door de Belgische Congo, dat
lord Swinton zich in Lagos heeft uitgelaten over
zijn indrukken.
Bij al de opbouwwerkzaamheden. die door
hem en zijn bestuur moeten worden verricht,
is het vervoer de remmende factor. Al het
bouwmateriaal, ja zelfs de steenen, moeten in
gevoerd worden. Dit vereischt een zeer zorg
vuldige voorbereiding, te meer daar de enkele
aanwezige spoorlijnen zwaar overbelast zijn en
over te weinig goederenwagons beschikken. Het
wegvervoer echter eischt te groote hoeveelhe
den benzine, die eveneens ingevoerd moet wor
den om maar geheel te zwijgen van de rubber-
positië. De grootste verwachtingen koestert'men
derhalve van een beter gebruik van de water
wegen.
Ten slotte heeft lord Swinton zich op waar-
deerende wijze uitgelaten over den strijdlust van
de inboorlingen, die zich in grooten getale op
de Britsche recruteeringsbureaux aanmelden
voor den militairen dienst. Zy zün bijzonder
geschikt voor de artillerie, zoodat voor dit wa
pen nog slechts enkele blanke officieren noodig
zyn (D.N-B.)
VERKIEZINGEN IN AMERIKA.
Voor het eerst sedert het uitbreken van den
oorlog is het Amerikaansche volk ter stembus
gegaan. 32 senatoren (een derde van het aan
tal) moesten worden gekozen, terwijl het Huis
van Afgevaardigden (435 leden) geheel ver
nieuwd moest worden. Bovendien werden in
verscheidene staten verkiezingen gehouden voor
de gouverneurs
Naar de Engelsche nieuwsdienst uit New-York
meldt, hebben de democraten in het Huis van
Afgevaardigden tot dusver 205 zetels gekregen
en de republikeinen 194. Van 3 zetels is de
uitslag nog niet bekend. Voor den Senaat wer
den gekozen 17 republikeinen en 15 democraten
Het Huis van Afgevaardigden telde 268 demo
craten. 162 republikeinen en vijf onafhankelij
ker Van de 96 zetels van den senaat, waarvan
dus 32 in yeding zijn, behooren 66 aan demo
craten. 28 l.an republikeinen.
Te Berlijn wenscht men geen voorbarige ge
volgtrekkingen te maken uit de tot nu toe uit
Amerika ontvangen verkiezingsuitslagen. In
geen geval verwacht men in politieke kringen
aldaar van de zich blijkbaar afteekenende over
winning der republikeinen een fundamenteele
wijziging van de oorlogspolitiek van Roosevelt,
daar deze, naar men verklaart, reeds lang voor
zorgen heeft getroffen om te verhinderen dat
parlementaire instellingen Invloed op zyn poli
tiek uitoefenen.
Desondanks meent men in Berlijn te kunnen
verklaren, dat de stembusoverwinning der repu
blikeinen in den staat N°w York en ook in an
dere deelen der V S. een zekere wilsuiting van
een deel van het Amerikaansche volk tegen de
politiek van willekeur van Roosevelt doet zien.
y <D.N3.>
WEER RUIM 300.MAN VERTROKKEN.
Dezer dagen is wederom een groefc van meer
dan driehonderd man Nederlandsche jongeman,-
nen als vrywilligers ter deelneming aan de SS-
opleiding vertrokken om straks in den wapen-
stryd der Germanen voor het nieuwe Europa te
worden ingeschakeld. Het is de stem hunner
overtuiging, dat onder de geniale leiding van den
Führer aller Germanen die stryd tot een zege
vierend einde zal worden gebracht, welke stem
hen daartoe heef*; opgeroepen.
De zaal van den Dierentuin te Den Haag, waap-
in zy voor het afscheid waren samengekomen,
was weder op passende wyze getooid, zoowel met
de national^ vlaggen als met de kleuren en em
blemen van N.S3. en SS. Opnieuw hadden hooge
autoriteiten van hun belangstelling doen bhjken.
Een muziekkorps van de Duitsche politie was ter
opluistering aanwezig.
De commandant van het vrywllligers-legioen
Nederland, luitenant-generaal H. A. Seyffardt,
trad als eerste spreker naar voren en- zeide, dat
deze jongemannen door hun VTywillige aanmel
ding getoond hebben, den nieuwen tijd te be-
grypen en dat zy hebben ingezien, niet te mogen
ontbreken bij degenen, die onder Hitler's leiding
het beestachtige bolsjewisme bevechten. Welbe
wust hebben zy hun besluit in het belang van ons
land genomen, een besluit, dat doorzettingsver
mogen eischt in alle komende omstandigheden.
Evenals de kameraden, die u zyn voorgegaan,
aldus spreker, moet ook gy de eer van den Ne-
derlandschen stam hoog houden. Aan een yzeren
discipline zult ge u hebben te onderwerpen 'om
de vryheid te verwerven, die als doel - voor
oogen staat.
Vervolgens deed spreker uitkomen, dat tydens
hun dienst voor de achterbiyvende familieleden
wordt gezorgd en dat. ingeval van sneuvelen, het
als een eereplicht wordt beschouwd, die zorg van
biyvenden aard te doen zyn voor de nabestaan
den.
Spreker eindigde met Gods zegen in te roepen
voor deze strijders.
De leider van de nationaal-socialistische be
weging der Nederlanden, ir. Mussert, hierna het
woord nemend, constateerde, dat er op zichzelf
niets tragisch in zit, indien men, zooals deze
jongemannen, zijn vaderland verlaat. In vroegere
tyden hebben duizenden en duizenden ons vader
land verlaten en er toe bygedragen, dat Neder
landsche energie en Nederlandsche roem werden
verbreid. Waar, in tegenstelling met vroeger,
thans niet de geheele buurtde vertrekkenden uit
geleide deed, doch misschien slechts een en
keling, daar schreef spreker dit toe aan kort
zichtigheid van de massa. Eens echter zal het
geheele Nederlandsche volk begrijpen, waarom
Nederlanders aan den stryd tegen het bolsje
wisme hebben deelgenomen.
Mussert schetste voort de beteekenis van het
strijderschap en hy" herinnerde aan 1 Augustus
1914, toen hy zichzelf voor den militairen dienst
meldde. Den in dezen dienst doorgebrachtn tyd
beschouwde spreker nog als de mooiste van zyn
leven.
Verder herinnerend aan de vele overwinnin
gen, welke de Duitsche weermacht reeds heeft
behaald, merkte spreker op, dat de stryd in het
Westen en in Polen in den aanvang van dezen
oorlog eigeniyk slechts als burenruzie is te be
schouwen in vergelijking tot hetgeen thans ge
schiedt om het bolsjewisme eener- en het Ame
rikanisme anderzijds te bevechten.
Gy gdat thans, aldus spreker, uit om te zor
gen. dat een nieuw Europa kan worden gebouwd,
waarin voor een ieder plaats zal zyn en gy zult
later met trots kunnen zeggen, daaraan te heb
ben medegewerkt.
Men kan het Nederlandsche volk in zyn geheel
het feit niet kwaiyk nemen, dat slechts een ge
deelte zyn medewerking verleent, want dit vclk
is nog zonder regeering. wy zullen echter, zoo
ongeveer ging spreker voort, ons best doen om
dit volk nationaal-socialistisch te maken.
Gij gaat, aldus eindigde Mussert. voor de eer
van uw volk en uw vaderland stryden voor een
nieuw Europa, waarin ieder zich geborgen zal
weten.
Plechtig weerklonk hierop het Wilhelmus
door de zaal.
SS Gruppenführer Generalleutnant der Polizei
Rauter. sprak tenslotte de verstrekkende SS en
Het opperbevel van fle Duitsche weermacht deelt mede:
„Tydens operaties over uitgestrekte gebieden, van de Noordelijke IJszee tot in de wateren
ten Zuiden van Madagascar, hebben Duitsche duikbooten na de groote successen der laat
ste dagen in onvermoeiden aanvalsgeest den vjjandeiykcn transportvloten opnieuw de
zwaarste verliezen toegebracht.
In het Noordën van den Atlantischen Oceaan kregen zjj by de hardnekkige achtervol
ging opnieuw contact met de resten van het voor Engeland bestemde convooi, dat met
oorlogsmateriaal en levensmiddelen geladen was en waaruit reeds zestien schepen met een
gezamenlyken inhoud van 94.000 ton tot zinken waren georacht. Zy brachten van dit con
vooi wederom zes schepen met een gezamenlyken inhoud van 37.000 ton tot zinken en be
schadigden twee schepen door torpedotreffers.
Andere duikbooten hebben tydens de achtervolging van alleen varende schepen in de
Noordelijke IJszee bjj het eiland Jan Mayen, in het Noorden van den Atlantischen
Oceaan, bjj St. Jolm, In het equatoriale gebied, btf het eiland Fernando Noronha, in het
Zuiden van den Atlantischen Oceaan, voornamelijk in de wateren by Kaapstad, en in
het randgebied van den Indischen Oceaan ten Zuiden van Madagascar twintig schepen
met een gezamenlyken inhoud van 131.000 ton tot zinken gebracht. Een dezer schepen is
onder gegaan met de bemanningen van vyf tftt zinken gebrachte schepen, die in de be
schikbare reddingsbooten geen plaats konden vinden.
Hierdoor heeft de vyand opnieuw 26 koopvaardijschepen met een gezamenlyken inhoud
van 168.000 ton verloren. Een deel dezer schepen was geladen met oorlogsmateriaal voor
het front in Noord-Afrika bestemd."
INSCHRIJVING VAN NIET-COMMERCIEELE
VEREENIGINGEN EN STICHTINGEN.
De commissaris voor nlet-commercieele ver
eenigingen en stichtingen maakt bekend, dat
op grond van artikel 6 der verordening 41/1941
aan nlet-commercieele vereenigingen en stich
tingen vergunning wordt verleend in te schrij
ven op de 3%%-Nederlandsche staatsleening
1942.
Zoodra toewijzing heeft plaatsgevonden die
nen de bedragen waarvoor aan deze staatslee
ning is deelgenomen, aan den commissaris
voornoemd te worden medegedeeld.
legioenmannen toe en dankte hen voor hun be
reidvaardigheid. Hy noemde het leven van d n
frontstryder socialisme van de daad, want
plichtsbetrachting, verzorging en kameraad
schap gelden aan het front geiykelyk voor allen,
onafhankelijk van eiken rang of van eenige
klasse. De karakter-eigenschappen van het
Noordsche volk komen daar tot haar sterkste
uiting. Spreker zeide overtuigd te zyn, dat de
vertrekkenden zich zullen gedragen als goede
Germanen en als pioniers voor het Europa dat
komen zal.
Biyft, aldus spreker tot deze Nederlandsche
jongemannen, getrouwe dappere zonen van vw
vaderland.
De plechtigheid eind^de met het spelen van
de gebruikelijke volksliederen.
In den vooravond is het contingent van het
station Hollandsche Spoor naar Duitschland
vertrokken.
DE PREMIE INGEVOLGE DE
KINDERBIJSLAGWET.
De premie ingevolge de kinderbijslagwet, be
staande uit een bydrage tot dekking van de
kinderbyslagen en een opslag, bestemd tot dek
king van de administratiekosten wordt telken-
jare opnieuw vastgesteld. De secretaris-gene
raal van het" departement van sociale zaken
heeft thans voor 1943 de evenbedoelde by
drage, evenals voor 1942, bepaald op 0,94 pCt.
van het loon, dat voor premiebetaling in aan
merking komt. Voor instellingen van weldadig
heid, voorkomende op de ïyst, bedoeld in artikel
3 van de Armenwet, is de bydrage lager gesteld.
Evenals in 1942 zal zy 0,44 pCt. van het loon
bedragen.
Voor de werkgevers, die bij net ryksklnderby-
slagfonds zijn aangesloten, heeft de secretaris
generaal den opslag: wederom op 0,06 pCt. van
het loon bepaald, zoodat de totale premie,
zynde bydrage plus opslag, voor deze werkge
vers ook in het jaar 1943 1 pCt. van het loon
zal beloopen, behoudens wanneer zy behooren
tot de evengenoemde instellingen van weldadig
heid, in welk geval de premie pCt. zal be
dragen. Ten aanzien van de werkgevers, die
zyn aangesloten bij het kinderbyslagfonds van
een erkende bedrijfsvereeniging. geschiedt de
bepaling van den opslag door de betrokken
bedr y f svereeniging.
AMATEUR DANS- EN AMUSEMENTS
ORKESTEN.
In de Staatscourant is opgesomen een be
sluit van den secretaris-generaal van het de
partement van volksvoorlichting en kunsten,
betreffende de amateur dans- en amusements
orkesten. Hierin wordt o.m. bepaald, dat deze.
al dan niet tegen betaling of vergoeding, slechts
in het openbaar mogen optreden wanneer zy
daarvoor vergunning hebben gekregen van ge
noemden secretaris-generaal. Ieder optreden
wordt als openbaar beschouwd, tenzy in huise-
ïyken kring, bygewoond door hoogstens twintig
personen, de leden van het orkest inbegrepen.
Niet-nakomen van deze voorschriften Wordt
beschouwd als overtreding. Optreden zonder
vergunning kan worden gestraft met een geld
boete van ten hoogste f. 1000 of hechtenis van
ten hoogste zes maanden, en optreden zonder
nakoming van de by de vergunning gestelde
voorwaarden met een geldboete van ten hoogste
f.500 of hechtenis van ten hoogste 3 maanden.
„EEN, MOEDER OYER DEN ARBEIDSDIENST"
Hedenavond om 19.00 uur spreekt Max Blok-
zyi, via den zender Hilversum n, in de serie
Brandende Kwesties over het onderwerp: „Eqn
moeder over den Arbeidsdienst".
Onze Beriynsche correspondent schrijft elndé
October
Dat bij de meeste mannen de liefde op den
duur door de maag gaat is een waarheid als
een koe. Maar dat de vrouwen in tijd van
oorlog een onnoemlyk zware taak hebben ora
met deze mannelijke eigenaardigheid rekening
te houden, mag daarby niet over2ien Worden.
Is het ook' u opgevallen, dat de meeste vrouwen
's avonds niet meer naar de krant grijpen om
even het vervolg van het feuilleton te lezen,
maar "om vast te stellen, of er ook officieels
mededeelingen gedaan worden, die met de
voedselvoorziening in nauw verband staan?.
En dat is dan pas het begin; want vraag niet
wat er moet gebeuren, voordat het middag
maal kant en klaar op tafel staat! Van alle
levensmiddelen, die tegenwoordig gedistribueerd
worden, brengen fruit en groente de grootste
moeilykheden met zich mede. Aanvankelijk
heeft men er over gedacht, ook in de bloemen
winkels groente en fruit ten verkoop aan te
bieden, maar de bgpwaren, die tegen dit plan
geuit werden, waren zoo talrijk en gemotiveerd,
dat men er voorloopig maar weer van heeft
afgezien. Deels waren de winkels voor deze uit
breiding van het bedryf minder geschikt, deels
beschikte het personeel in den bloemenwinkel
niet over de noodige ervaring om een paar
honderd klanten per dag op bevredigende wijze
te kunnen bedienen en bovendien zou de leve
rantie van bloemen buitenshuis sterk te lijden
krijgen onder deze uitbreiding van het bedryf.
Het publiek is verstandig genoeg om deze be
zwaren zelf in te zien en het geduld, waarmede
de anders zoo gehaaste dames staan te wach
ten tot zy aan de beurt komen, bewy'st, dat zy
zooveel mogehjk rekening houden met de moei
lykheden. die een oorlog ook voor het burger
lijke deel der bevolking met zich medebrengt.
Bij wyze van belooning deed dezer dagen
het gerucht de ronde, dat het menu voor her
middagmaal een kleine uitbreiding zou onder
gaan en wonder boven wonder bïeex dit geen
„gruwelsprookje" te zyn. Men hoorde spreken
over chinakool en kakivruchten. By de chl-
neesche kool gaat het om een groente, waar
van alleen de naam maar aan het buitenland
herinnert, want zy wordt in Duitschland ge
teeld. Zy kan net eender worden behandeld
als savoyekool, maar kar» voor de variatie ook
als spinazie worden toebereid en smaakt uit
stekend.
Daar zy nog niet tot de gebruikelijke groen
tesoorten gerekend wordt, mag zy zonder kaart
worden ingekocht en is dus in leder opzicht
een aanvulling voor de keuken.
De kakivrucht is afkomstig uit Italië, waar
zy den laatsten tyd in groote hoeveelheid wordt
gekweekt. Zy heeft den vorm en de grootte
van een normalen appel, wordt in onrypen
toestand, geelkleurig, in den handel gebracht
en moet dan biyven liggen, tot zy oranje of
byna rood is geworden, zy wordt als fruit ge
geten en doet in den smaak aan dadels den
ken. Het zal er wel net eender mee gaan als
eertijds met de tomaat. Onbekend maakt onbe
mind en het wantrouwen zit ons menschen nu
eenmaal in het bloed maar is de eerste
schroom eenmaal overwonnen, dan komt alles
als vanzelf in orde. Het eigeniyke geboorteland
van «teze vrucht is Oost-Azië en ik liet me
vertellen, dat zij by de Chineezen en Japanners
groote populariteit geniet. De officieele naam
luidt dlospyros kaki en zy wordt in verschil
lende landen in omloop gebracht als kaki-pruim,
Chineesche dadelprutm of pessimone. Men doet
het best. de rijpgeworden vrucht door te snijden
om dan met een theelepel den yochtigen in
houd te verorberen. De schil, die zoo dun is
als die van een tomaat, moet echter niet mee
gegeten worden.
Met de geelkleurige kaki-uniform bhjkt de
naam niets uitstaande te hebben. De Engel
schen en Amerikanen kennen de vrucht allang
als Japanese persimmon of Japanese date-plum
en de Franschen noemen ze figues-caques. wakl-
vygen en ook in gedroogden vorm wordt zij In
den handel gebracht. Mocht zij eenmaal bii
ons in den handel worden gebracht, dan valt
er niet aan te twijfelen, dat vooral kinderen
een dankbaar gebruik zullen maken van deze
aanvulling in de voedselvoorziening
(Nadruk verboden).
van hedenavond 17.06 uur
tot morgenochtend 7.42 uur
De maan kwam hedennacht op om 3.18 uur
en ging vanmiddag onder om 16.04 uur.
DE AMATEURTOONEELVEREENIGINGEN.
Naar aanleiding van de voorgenomen scheiding
door den leider van de groep rederykerstooneel
van het Gilde voor Theater en Dans, tusschen die
vereenigingen van amateur-tooneelspelers die op
ernstige wijze het tooneelspel beoefenen en die,
welko zulks bij wijze van amusement doen, heeft
het A.N.P. den heer L. Thyssen. leider van de
groep rederykerstooneel, gevraagd naar een nadere
toelichting aangaande deze scheiding.
De eerste groep, alduss de heer Thljssen. biyft
den titel -van rederykers vereenlglng behouden.
Wat de tweede groep betreft, hiervoor hebben
wy den vorm gekozen van een bond. Hierin wor
den de zoogenaamde amusements-vereenlglngen
ondergebracht, die. uiteraard met een geringere
frequentie, en louter om den leden van de ver
eenlglng en anderen een of meer genoegeiyke
avonden te bezorgen, het tooneelspel beoefenen.
De oprichting van dezen bond, die het best ver
geleken kan worden raet do bestaande bonden op
muziekgebied, en welks voorzitter uiteraard lid
der N-K.K. zal moeten zijn, zal binnenkort bekend
gemaakt worden.
Er biyft nog een groep over, die wij de „los-
loopende" zouden kunnen noemen. Dat zijn
diegenen, die voor hun eigen kring wel eens een
eenactertje, of een cabaretnummertje brengen,
maar wier eigeniyk doel op een volmaakt ander
terrein ligt. Zoo b.v. voetbalverenigingen, som
mige bedryfsvereenlglngen e.d. die moeten voor
de enkele kecren, dat zy een uitvoering willen
geven dispensatie by de N.K.K. aanvragen.
Aan het lidmaatschap van de groep rederykers
zyn verschillende voordeelen verbonden. Zoo zul
len binnenkort, te beginnen ln de groote steden,
cursussen worden georganiseerd, waarin bevoegde
krachten onderricht zullen geven ln regiekunst, -
grimeerkunst, decorinrichting, litteratuur, decla
matie. Hierover zyn besprekingen gaande.
Het tweede belangryke voordeel ls gelegen ln
de organisatie onder auspiciën van het Departe
ment van V. en K. van wedstryden, gewesteiyk
ln de eerste plaats, waarna de vereenigingen, die
zich numijTfer een op de ïyst der gewestelijke
wedstrijden hebben kunnen plaatsen, ln een eind-
kamp, het landjuweel, den hoogsten prys en den
eeretitel kunnen behalen.
GERnART ÏIAUPTMANNS VERJAARDAG.
15 November herdenkt de Duitsche toonecl-
schryver Gerhart Hauptmann zyn 80sten verjaar
dag. Dit ls ook voor de NederlandschDuitsche
Kuituurgemeenschap aanleiding geweest om al-
gemcene herdenkingsfeesten te organIseeren waar-
In zy den talentrijken schrijver huldigt.
Ten deele doet zy dit met de opvoering van
een tooneelstuk. waartoe zij de opdracht gaf aan
het Noord-Hollandsch tooneel, dat onder regie van
Jan C. de Vos een opvoering brengt van „Rose
Bernd", een der stukken van den Jubilaris, ten
deelc ook ln een avond, waar dr. Knlffler. direc
teur van de Deutsche Oberschule ln Amsterdam
en de heer F. Primo, hoofd van de afd. Theater
on Dans, by het Dept. van Volksvoorlichting en
Kunsten, zullen spreken over Hauptmanns daden
en leven.
Hieraan ls een voordracht uit de werken van
den schryver verbonden, waartoe men Heinz Lor_
scheldt, een der tooneelspelers van het „Deutsches
Theater ln den Nlederlanden" bereid heeft ge
vonden.
Controleert uw gas- en electricï-
teitsverbruik geregeld.
NED. HERt\ KERK Aangenomen naar Gro
ningen (vacature dr. H. van Oyen) ds. G. C. H.
Bos ta Wagenlngen.
GEREF. KERKEN Beroepen te Coevorden
(voor de 2e maal) ds. K. Schouten te Wateringen,
te Murmerwoude ds J. Waagmeester te Oosterzee
Beneomd tot hulpprediker te Oostcrend, cand.
A. M. van der Zanden te Amsterdam-Z.
GEREF. GEMEENTEN Bedankt voor Hen-#
drik-Ido-Ambacht, ds. A. van Stuyvenberg te
Yerscke.
