ZATERDAG 3 OCTOBER 1942
No. 25312
83sfe jaargang
BUITENLAND
De strijd om Stalingrad
Engeland's mislukte
uïthongerïngsplannen
Herriot gearresteerd
Verspreide berichten
STADSNIEUWS
Herdenking van Leiden's Ontzet
BINNENLAND
BinnenkoN rundvet op bon 53
van de boterkaart
Een Nederlaïïdsch Kriegsberichter
vertelt van zijn ervaringen
De Leidsche Bioscoop-Programma's
GEMENGD NIEUWS
RECHTZAKEN
Verduisteren:
SPORT
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lynen) Girontlmmer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie: 21507
hoofdredacteurB. W. Wcn^horst. Leiden
Pl.verv.: K. Been, Leiden.
In den slag om Stalingrad heeft zich de twee
laatste dagen het zwaartepunt van d^ gevechten
meer naar de Noordelijke Duitsche grendelstel
ling verplaatst, aldus het D.N.B. In het Noor
delijke deel der stad zijn de artilleriegevechten
en de luchtaanvallen gestegen tot een nog on
gekende felheid. Door den rook der explodee-
rende granaten en het stof der ineenstortende
huizen kunnen de afzonderlijke gevechtsgroepen
elkaar nauwelijks meer verstaan. De Duitsche
infanteristen en pioniers komen al vechtende
steeds meer vooruit. Onophoudelijk stortten zich
ook gisteren weer de eskaders duikbommenwer
pers op de kazematten, die zijn ingegraven in
de puinhoopen der huizenblokken en verzwakten
met hun voltreffers de weerstandskracht der
bolsjewisten. Door treffers in batterijstellingen
werden 7 vijandelijke kanonnen vernietigd en
een munitiedepot tot ontploffing gebracht. Duit
sche en Roemeensche gevechtsvliegtuigen ver
nietigden tien bolsjewistische pantserwagens.
Tevergeefs probeerden vijandelijke vliegers in
den strijd in te grijpen» 23 sovjetvliegtuigen wer
den neergeschoten.
Nog verklaarde men in Berlijnsche militaire
kringen, dat met de inneming van Orlofka voor
de Duitsche aanvallers gunstige voorwaarden
geschapen zijn. Tn dit verband wordt er op ge
wezen, dat thans ook de vijand in toenemende
mate pessimistische berichten over den strijd om
Stalingrad verspreidt.
VOOR DE OORLOGSSLACHTOFFERS.
Het opperbevel der Duitsche weermacht heeft
met ingang van 1 dezer belangrijke veranderin
gen gebracht in de verzorging van oorlogsslacht
offers en nagelaten betrekkingen van militairen.
Belangrijker dan de ten deele zeer aanzien
lijke verhooging in de uitkeeringen is het prin-
cipieele element in deze zeer vooruitstrevende
regeling. Voor het eerst is men gekomen tot een
methode, waarbij de positie der oorlogsslacht
offers dusdanig wordt geregeld, dat zij niet uit
hun maatschappelijke klassè behoeven weg te
zakken.
Deze regeling geldt zoowel voor de slachtoffers
en nagelaten betrekkingen uit dezen als voor die
van den vorigen wereldoorlog.
„Engelands uithongeringsplannen tegenover
Duitschland en Europa kunnen thans als defini
tief mislukt beschouwd worden", zoo verklaarde
staatssecretaris Backe ter gelegenheid van den
dankdag voor den oogst van 1942.
De staatssecretaris gaf een overzicht van de
prestaties "van den Duitschen boer en wees erop,
dat vooral de vetproductie een heel ander ver
loop genomen heeft dan Duitschlands vijanden
verwachtten. Op dit punt hebben de maatregelen,
die sinds het overnemen van de macht ten aan
zien van den zuivel genomen zijn hun nut be
wezen. Vervolgens betoogde de staatssecretaris,
dat de capaciteiten van de zuivelindustrie aan
het begin van het vierde oorlogsjaar nog die
van het vorige jaar overtroffen hebben, daar de
boterproductie den hoogsten stand bereikt heeft,
die in Duitschland ooit verkregen is. Deze sta
biliteit der Duitsche zuivelproductie zal eens als
het „groote wonder" der Duitsche voeding in
oorlogstijd bestempeld worden. Zij vormt tevens
een duidelijk bewijs voor de nat.-socialistische
stelling, dat de landbouwproductie en de pro
ductieve 'krachten van Europa door het libera
lisme zyn tegengehouden en dat dezen voor de
toekomst nog buitengewoon groote mogelijkheden
tot stijging bieden. In het feit, dat de vleesch-
De gewezen Fransche premier Herriot,
laatstelijk voorzitter der Fransche Kamer
en burgemeester van Lyon, die in de om
geving van deze stad vertoefde, is op bevel
der regeering gearresteerd, wordt uit Vichy
gemeld.
Afgezien van de bevestiging van deze
arrestatie, zyn van bevoegde zijde nog geen
bijzonderheden bekend gemaakt.
aanvoer uit de veevoorraden by gelijktijdige in
standhouding van deze voorraden stabiel geble
ven is, ligt het grootste verschil tusschen den
toestand aan het einde-van het derde oorlogsjaar
in den eersten wereldoorlog en thans. Toen kon
den de aanzienlijk geringere vleeschrantsoenen
slechts gewaarborgd worden door den zwaarsten
inbreuk op de veevoorraden en daarmede op de
mogelijkheden tot vetproductie.
Ook de aanvoer van broodgraan, zoo vervolgde
staatssecretaris Backe, is volkomen gewaarborgd.
Een uitgebreider aanvoer van groente zal moge
lijk gemaakt worden door vergrooting van de
bebouwde oppervlakte. Ook aardappelen staan
in voldoende mate ter beschikking. Duitschland
is het diepste punt op»het gebied van zijn voed
selvoorziening te boven gekomen. De stelsel
matige uitbreiding van den landbouw in geheel
Europa zal nieuwe beslissende stijgingen der
productie voor de toekomst brengen. (D.N.B.).
APPÈL VAN DE HITLERJEUGD TE POTSDAM
Op den lOden verjaardag van den eersten
jeugddag te Potsdam is daar een indrukwekkend
appèl der Hitier-jeugd gehouden, dat werd bij
gewoond door talrijke eeregasten en soldaten.
De jeugdleider. Axmann, herinnerde er aan,
dat tien jaar geleden de 100.000 leden der Hitier-
jeugd bijeen kwamen. Hij herdacht de jonge
strijders van then, die thans aan het front staan.
Hij besloot met de woorden: Zooals de jeugd 10
jaar geleden geloofde aan de overwinning van
de nationaal-socialistische beweging en van
haar FUhrer, zoo gelooven wy aan de overwin
ning van onze soldaten. Groot-Duitschland zal
overwinnen, doordat het de beste soldaten, de
beste wapenen, de beste strategische stellingen
en vooral omdat het den Führer Adolf Hitler
heeft" (D.N.B).
DE AMERIKAANSCHE ANTI-INFLATIE WET.
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, heeft
het Amerikaansche Huis'van Afgevaardigden de
anti-inflatiewet definitief goedgekeurd.
Ook de Senaat heeft de wet aangnomen.
Roosevelt heeft de wet reeds geteekend.
(D.NB.)
ITALIË'S VOORZIENING.
De zitting van de interministerieele commissie
voor de voorziening en de prijsvorming, die
onder voorzitterschap van Mussolini op 28 en
30 September en op 2 October-is gehouden, is
geëindigd. Ten aanzien van de graanproductie
gaf de commissie uiting aan haar overtuiging,
dat, nu de nieuwe zaaityd voor de deur staat,
alle Ilaliaansche boeren het parool van den
Duce ter harte zullen nemen: „iedere vierkante"
meter wordt bebouwd".
De commissie stelde voorts vast. dat de Ita-
liaansche yzerindustrie in weerwil van. den oor
log steeds vorderingen maakt op den weg naar
de autarkie en in staat is. de geheele oorlogs-
en civiele behoeften van het land te bevredigen.
De onderstaatssecretaris Amicuccl gaf een
overzicht van het werk, dat het ministerie van
corporaties heeft verricht vodr de productie en
distributie van gestandaardiseerde producten.
Deze productie, zoo zeide hy." zal de bevolking
tegen redelijke prijzen al het noodige leveren,
natuurlijk binnen de grenzen, die door den oor
logstoestand gesteld zijn. (DNJB.).
Op de bonnen „53" van de boterkaart, welke
geldig zullen zijn gedurende het tijdvak van
Maandag 19 October tot en met Vrijdag 30
October, zal desgewenscht rundvet verkrijgbaar
zijn. Per tweetal bonnen' zal men 200 gTam
rundvet kunnen betrekken.
Zy, die rundvet wenschen te ontvangen, die-,
nen de genoemde bonnen bij hun slager in te
leveren, desgewenscht tegen ontvangstbewijs, in
het tijdvak van Woensdag 7 tot en net Zater
dag 10 October. Zij, die gedurende bovengenoemd
tijdvak bon 53 niet bij hun slager hebben inge
leverd, kunnen daarop geen rundvet betrekken,
doch uitsluitend de artikelen, ter verkrijging
waarvan deze bon nader zal worden aangewezen.
Uiteraard mag eerst een aanvang worden ge
maakt met de aflevering van het rundvet op
19 Octoner.
De aandacht wordt er op gevestigd, dat het
in sommige gevallen, in verband met den korten
bc norradingstermyn, mogelijk kan zijn, dat niet
onmiddellijk met ingang van 19 October het vet
kan worden afgeleverd, doch dat dit eerst in
den loop van de r^iode zal kunnen geschieden.
DE HEER L. G. WIJBRANDS MARCUSSEN
MET VERLOF IN NEDERLAND.
Een medewerker van den Nederlandschen
Omroep uit Hilversum, de chef-reporter J. G.
Wijbrands Marcussen, die een half jaar lang als
SS-Kriegsberichter aan het Oostfront in actie
is geweest en daarvan met beperkt verlof is
teruggekeerd, heeft aan een redacteurvan het
ANP. zijn indrukken medegedeeld.
Men doet zijn intrede in dit SS-verband niet
dan na een harde militaire opleiding te hebben
doorloopen, aldus de heer Marcussen, want men
is bij de SS in de eerste plaats soldaat. Indien
in den tegenwoordigen oorlog een Kriegsberich
ter zich niet als soldaat weet te gedragen, dan
kan hij zijn werk niet volbrengen.
De SS-afdeeling stuurt haar formaties met
volledig ingerichte installaties voor de bericht
geving, film- radio- en fotodiensten naar de
fronten, waar zij dus in oorlogsverband werken.
Hier wordt de vraag of je een goed soldaat bent.
als de voornaamste beschouwd en dan doet' het
er niet toe of je een Duitscher, dan wel een
Nederlander. Noor, Deen of Zweed bent. Toch
wordt Je nationaliteit niet op den achtergrond
gedrongen, integendeel, zij wordt op haar volle
waarden geschat, maar zij speelt geen rol bij de
beoordeeling van je militaire bekwaamheid, op
grond waarvan je bevordering geschiedt Zoo
is bij deze. formatie reeds een aantal Neder
landers onderofficier en zelfs officier geworden.
Groote bewondering had de heer Marcussen
ook voor de activiteit, die overal bij den weder
opbouw werd getoond. Verwoestingen zie Je
eigenlijk alleen maar aan het directe front, want
niet zoodra heeft de frontlinie zich verder op
vijandelijk gebied venjlaatst, of de maatregelen
voor den opbouw zijn alweer genomen en er
wordt aan dien bouw met voortvarendheid ge
werkt.
Verder treffen de groote hygiëne, de zinde
lijkheid en de degelijkheid, die-in acht worden
genomen by de voeding en overige verzorging
der militairen. Aan ieder station kun je als
militair je wasschen, scheren en opknappen, aan
ieder station ook zijn vrouwen en meisjes van
de N.S.V. of pleegzusters aanwezig, die soep,
koffie of thee gratis aanbieden. En wanneer je
van het front terugkomt in het vaderland, dan
staan opnieuw de vrouwen van deze model-orga
nisatie gereed.
De verzorging Achter het front laat evenmin
in cultureelen zin iets te wenschen over. Kraft
durch Freude. muziekcorpsen, moderne film
voorstellingen enz. dragen alle het hunne er toe
bij. dat de soldaat, hoe lang hij ook van huis
weg mocht blijven, de ontspanning verkrijgt
waarop hij krachtens zijn taak recht heeft.
Voor de" Nederlanders is de inzet naar het
front in het bijzonder van groot belang, omdat
zij oan het front hun prestaties kunnen toonen
aan hun Duitsche kameraden en omdat zij daar
kunnen medewerken aan alles wat gedaan moet
worden om in Europa de nieuwe orde te schep
pen. die straks ook voor ons volk zal gelden.
Naar die medewerking zal de positie van het
Nederlandsche volk worden bepaald. Daarom ook
moet men als goed Nederlander eerbied hebben
niet alleen voor de mannen, die zich uit ons
eigen volk inzetten voor den strijd voor het
nieuwe Europa, maar tevens voor hun vrouwen,
moeders en geliefden, die hen naar het front
laten gaan. Slechts één doel staat hun allen
voor oogen: de overwinning van dè Germaan-
sche volken in dezen gigantischen strijd.
VRAGEN INZAKE WAARDEERING
BETREFFENDE AANMELDING
VAN AANDEELEN.
Naar aanleiding van vele ingekomen verzoeken
om inlichtingen betreffende de „eerste beschik
king van den secretaris-generaal van het depar
tement van financiën ter uitvoering van het
besluit No 106'1942 betreffende de aangifte en
inlevering van waardepapieren" heeft de ver
eeniging voor den effectenhandel (bedrijfsgroep
effectenhandel) de volgende vragen aan ^den
wnd. secretaris-generaal van het departefnent
van financiën voorgelegd:
Vraag 1. a) Bestaat de aanmeldingsverplich
ting in het geval, -dat de betreffende persoon
weliswaar op 1 November 1942 in het bezit is
van f» 100.000 aan aandeelen, welke hij tusschen
1 Januari en 1 November 1942 heeft gekocht,
doch daartegenover in dezelfde periode aandee
len van een ander fonds heeft verkocht tot een
zoodanig bedrag, dat het saldo van den koop
en verkoop (berekend naar de koersen van 31
October 1942) ge?n aanmeldingsverplichting zou
doen ontstaan?
b) Bestaat de aanmeldingsverplichting in het
geval, dat de betreffende persoon weliswaar op
1 November 1942 in het bezit is van f. 100.000
aan aandeelen \ffelke hij na 31 December 1941
heeft gekocht doch daartegenover in dezelfde
periode aandeelen van hetzelfde fonds tevoren
verkocht had tot een zoodanig bedrag, dat het
saldo van den koop en verkoop (berekend naar
den koers van 31\J)ecember 1942) geen aan
meldingsverplichting zou doen ontstaan.
Vraag 2. Bestaat de aanmeldingsplicht, wan-
PLECHTIGE URE IN DE PIETERSKERK.
Ter gelegenheid van de herdenking van Lei-
dens beleg en ontzet op 3 October 1574 had de
kerkeraad der Ned. Herv. Gemeente te dezer
stede hedenochtend in de uit die dagen zoo ryk
aan herinnering zynae Pieterskerk een gedach
tenisure belegd.
Voor dezen plechtigen herdenkingsdienst be
stond buitengewoon groote belangstelling. Ver
scheidene predikanten, professoren en bestuurs
leden van de 3 Octobervereeniging woonden
dezen dienst, welke door orgelspel van den orga
nist. den heer Mens, werd opgeluisterd, by.
Van het gemeentebestuur waren aanwezig de
burgemeester, mr. R. N. de Ruyter van Steve-
ninck, de wethouders J. J. van Stralen en M. G.
Verwey en de secretaris mr. dr. C. E. van
Stryen. Naar schatting bedroeg het aantal be
langstellenden ruim 2500,^ zoodat het kerkgebouw
geheel bezet was en zeer velen zich met een
staanplaats tevreden moesten stellen.
De dienst ving aan met het zingen van Ps.
9 1, 3, 9 en 18. waarna schriftlezing van Ps.
126 en gebed volgden.
Dr. G. J. Streed er, Ned. Herv. predikant te
dezer stede, die ditmaal voorging, koos als tekst'
zyner overdenking Exodus 20. vers 2 en 3 „Ik
ben de Heere. Uw God. die u uit Egypteland uit
het diensthuis, uitgeleid heb. Gy zult geen
andere goden voor mijn aangezicht hebben".
„Toen God ter harte nam het
uitgemergeld Leiden,
„En met den Noordenwind joeg een
springvloed op de weiden".
In dit teeken, aldus begon spreker, staat het
ontzet van Leiden, wanneer wy heden gedachtig
zijn. hoe op dezen zelfden datum het volk dei-
beproefde stad in 1574 samenstroomde in dit
kerkgebouw.
Het zekerste geleide bij het herdenken is het
woord Gods, dat ons vandaag meldt de uitroe
ping van 'sHeeren daden, toen Hij door een
krachtige hand Israël uit Egypte deed gaan.
Deze God is het. die vraagt nevens Hem geen
andere goden te hebben.
Leidens volharding tijdens het beleg, aldus
spreker voortgaande, Is niet te denken zonder
de figuur van Willem I. den Vader des Vader
lands. Gods goed instrument. Zyn persoon zet
deze plaatselijke historie in het breede gebeuren,
dat zich destijds over Europa voltrok, de wor
steling om vrijheid van godsdienst en geweten.
Maar bij al hetgeen geschied is, mag daar
naast het oog niet blind blijven voor de ver
borgen macht, welke de belegerden in him vol
harding staande hield. In een zijner brieven
heeft Willem I dit juist getypeerd als „de son-
derlinghe Genade en hulp des AJmachtigen".
Kennisnemen van de geschiedenis, aldus dr.
Streedcr. mag veel ontnuchtering brengen, nooit
kan ontkend worden, welke een uitzonderlijke
lotsbeschikking dr..-tad en haar volk gered heeft.
Wij mogen niet eere noemen de namen van
Van der Werff. Van Hout. Van der Does. Boisot
en zoovelen. maar door de krachtige betooning
van Gods Almacht is de stad. dank zy de ver
beten volharding der „onbekende" burgers gered.
Hiertegen hebben die machtige wapenen, welke
de vijanden voerden, de pen en de honger, ge
faald.
Het gebed: „Bewaar Heer Holland en saligt
Leiden" is van de lippen dezer burgers in nood
niet gewéken en met een bovenmenschelijk uit
houdingsvermogen hebben zy de beproevingen
doorstaan, ook al stierven alleen aan de pest
ziekte ruim drieduizend burgers.
Dat neemt niet weg. dat alle pogingen in het
werk gesteld, zyn om de stad te redden. De
dijken werden doorgestoken. Holland is een
verdronken land. maar juist Rijnland blijkt
boven het waterpeil gelegen. Wat zou alles
baten, „zoo wind en water ontbrak, die de Heere
moest geven".
29 September met. zijn springvloed is een dag
vol storm: 1 October draait de wind en dringt
het door den wind opgestuwde water naar
Leiden. Zoo werd de stad op 3 October door
God ontzet.
Dit velleden houdt ons in het he^en voor. dat
de hand des Heeren krachtdadig wonderen
werkt.
Dit verleden, aldus eindigde spreker, bevestigt
de waarheid Gods, dat- alleen hij gezegend is.
die op den Heere vertrouwden wiens vertrou
wen den Heere is."
Met het zingen van Psalm 146 vers 3 en het
14de en 15de couplet van het Gezang 301 „Oorlof
mijn arme schapen, die syt in grooten noot"
werd deze plechtige dienst besloten.
HANDELSREGISTER K. v. K.
W.zigingen: W. den Heeten en Zcon Nieuwe
Rijn 102/103 Leiden. Handel in aardappelen.
Nieuwe vennoot: J. J P. den Heeten. Leiden.
F. P. van Dijk. Noordeinde 43. Leiden. Handel
in manufacturen, galanterieën, enz. Het 'filiaal
te Alphen a/d. Rijn, Julianastraat 4 is dd. 1 Oct.
1942 overgegaan aan J. A. van Dijk.
Nieuwe inschrijving: G. L. N. Waling en Zn.,
Haarlemmerweg 15. kleermakerij. Vennooten: G.
L. N "Wijling en C Wijling. Leiden.
DIEFSTAL VAN TWEE BALEN SUIKER.
In den morgen van 2 October tusschen 4 en 8
uur is van de schuit van de firma N. R. J. v. d.
K„ liggende in.de Oude-Heerengracht, een 2-tal
balen suiker ontvreemd, welke bestemd waren
voer de firma G. J. de J. en Co. alhier.
De politie stelt een onderzoek in.
NED VER. TOT AFSCHAFFING VAN
ALCOHOLH. DRANKEN.
Gisteravond hield de afdeeling Leiden van de
Ned. Ver tot afschaffing v. ale. dr. een ver
gadering, waarin het -winterprogramma werd
besproken. De voorzitter maakte melding van de
kernvergadering, welke op 25 October a.s. hier
ter stede zal worden gehouden.
Met een opwekkend woord werd deze vergade
ring besloten.
neer de aandeelen na 31 December 1941 zijn
verworven door: a. schenking, b. erflating?
Vraag 3. Vallen de aandeelen, welke uit
hoofde van herkapitalisatie eener naamlooze
vennootschap aan de houders der oude aandee
len zijn toebedeeld, onder de aanmeldingsver
plichting?
Vraag 4. Op wien rust de aanmeldingsver
plichting. wanneer de aandeelen zijn verworven
'door een vennootschap onder firma?
Vraag 5. Moeten certificaten van aandeelen
voor de toepassing van art. 1, lid 1, als aandee
len worden aangemerkt? (Volgens art. 1. lid 1.
is de beschikking van %>epassmg opaandeelen,
die aan een Nederlandsche beurs tot de dage-
lijksche noteering zyn toegelaten, de depot-
fractiebewijzen en participatiebewijzen, voor
zoover zij niet als buitenlandsche waardepapie
ren beschouwd moeten worden).
Zoodra antwoord op vorenstaande vragen zal
zyn ingekomen, zal zulks door de vereeniging
worden medegedeeld.
TENTOONSTELLING NED. JEUGDBOND
VOOR NATUURSTUDIE.
De Nederlandsche Jeugdbond voor Natuur
studie houdt deze week een natuurhistorische
tentoonstelling in het Federatiehuis. Gerecht 10.
Het onderwerp dezer tentoonstelling is voor
namelijk: herfst in Leidens Omgeving. De
groote invloed, welken de herfst op de planten
en dierenwereld heeft, wordt hier nader belicht.
Zoo is speciale aandacht besteed aan de zaad-
vorming bij de planten, het verspreiden van die
zaden door vogels en andere dieren, de groei en
ontwikkeling der paddestoelen, vogeltrek enz.
Natuurlijk zyn er nog andere dingen te zien,
zooals verschillende terraria, zoet- en zeewater-
aquarië enz.
Natuurliefhebbers zullen niet kunney nalaten
een bezoek te brengen aan deze tentoonstelling,
welke tot en met Donderdag geopend blijft.
GEVONDEN VOORWERPEN.
In de maand September werden de volgende
voorwerpen gevonden: Actetasch, bankbiljet,^-bei
tels, een jfaar brillen, boekje met zegels, cein
tuur, damestasch met inb.oud, damesapnband, 8
doozen inh. albumplaatjes, doosje inhoudend
Engelsch pluksel, damesmantel, étui met in
houd. bankbiljetten, gewicht, halskettinkje,
handschoenen, horloges, hoofddoek, wollen jasje,
kinderschoentjes, RK. kerkboekje., kindermuts.
zilveren manchetknoop, map inhoudende photo's,
motorboot, overmantel, overschoen, blauwe
overall, portemonnaies met inhoud, regenpijp,
regenjas rozenkrans, riem, ringen, sleutels, scha
kelarmband (zilver), 2 dames stroohoeden in
papier, vilthoed, vrachtbrieven, vjool in kist,
vulpotiooden, vulpennen, 3 zilverbons, zeemenlap,
2 zakken met inhoud.
Gevonden in de stadstram der N.Z.H.: hand
schoenen, bruine koffer .par-apluies, portefeuille,
regenjas, riem (leder), rolschulter, Yale-sleutel.
Terug te bekomen en Inlichtingen te verkrij
gen aan het bureau van politie, afdeeling ge
vonden voorwerpen op woensdag- en Zater
dagmiddag tusschen 2 en 4 uur.
OPENING TENTOONSTELLING
KUN O BRINKS.
Hedenmiddag werd in „Pro Arte" onder aan
wezigheid van vele genoodigden een tentoon
stelling van grafisch werk van Kuno Brinks
geopend met een inleidend woord van Peter
Koomen. Spr. begon met de reeds meermalen
geuite klacht, dat tegenwoordig in ons land nog
altijd een zeker ongemotiveerd vooroordeel be
staat tegen grafische kunst tengevolge van het
feit, dat zij in vroegeren tijd veelal diende tot
reproductie van schilderijen. Wij denken slechts
aan de prenten van Mardianto di Raimondi,
die nooit anders deed dan de schilderijen van
Raphaë, Michel Angelo e.a. in zeldzaam mooie
prenten vertolken. Maar hoeveel supérieur
prentwerk werd niet vervaardigd door Lucas
van Leyden, Rembrandt, Düzier, Hercules Se-
ghers, enz. Op den voorgrond staat dat een
prentverbeelder over een geraffineerde techniek
moet beschikken. Die bezit ook de jonge en fan
tasierijke graveur Kuno Brinks. Deze bewaart
hem voor fouten, misteekeningen, enz. Deze stelt
hem in staat zijn verbeelding vrij uit te laten
stroomen. Het is verheugend dat Brinks Juist
de veronachtzaamde kopergravure naast de ets
weer een plaats geeft. De goede prent is het
beste middel om de kunst weer tot het geheele
volk te brengen. Wy komen in een korte be
schouwing op de tentoonstelling terug. N.J.S.
De heer M. P. Loender alhier ls benoemd
tot onderwijzer aan de R.K. school te Llsse.
TRIANON-THEATER Zarah Leander speelt
de hoofdrol ln de, film „Die grosze Llebe", waar
van het thema 6taat ln het teeken van den hul
digen oorlogstijd. Het verhaal behelst namelijk de
liefde tusschen een groote zangeres en een van de
honderden vllegerofficieren, die thans hun plicht
aan de fronten volvoeren. Die plicht gaat vóór
alles: daarvan getuigt deze ontroerende geschie
denis. waarin hetgeen de oorlog van leder Indi
vidu elscht met terzijdestelling van persoonlijke
verlangens, wel ln bijzonder sterke mate tot uiting
komt. Zarah Leander ls de vrouw, die ln samen
werking met Viktor Staal e.a. ln zang en spel
wederom haar dramatisch talent .openbaart en
ons doet meeleven met gevoelens, die de harten
van tallooze vrouwen ln dezen tijd vervullen.
LÜXOR-THEATER Frans Mlkkenle's muzikale
schouw wordt verzorgd door het orkest van Ernst
van 't Hoff, dat al eens eerder ln Luxor ls opge
treden en nu evenals toen zonder twijfel
vele toehoorders trekken zal. Van 't Hoff en zijn
twaalf solisten zijn stuk voor stuk ware artlst-en
in him genre en zij hebben gisteravond dan ook
zeer warmen byval geoogst met hun rythmlsche
nummers zoowel als met die vele luchtige melo
dietjes, waaraan de zangeressen Maria Zamorra en
Annle Meeuwls en de zanger Jan de Vries op
zoo verdienstelijke wijze hun medewerking ver
leenden. Voor een geslaagde afwisseling zorgde een
Deensch danspaar, dat niet alleen technisch knap
werk leverde, maar tevens ook over den noodigen
humor beschikte en het publiek heeft doen scha
terlachen.
CASINO-THEATER Roode Orchldeëen: een
zeer spannende splonnage-affaire. Twee ingenieurs
worden van splonnage verdachte en ln verband
daarmee ter dood veroordeeld. Een hunner weet
echter te ontsnappen en zoekt het materiaal, dat
zyn onschuld moet bewyzen. Op welke wijze hij
dit bewys verkrijgt, om het kort daarop weer kwyt
te raken, toont deze aan boelende momenten
rbke film, waarin naast Albracht Schoenhals en
Herhert .Hllbner, als de ..groote onbekende", ook
de gaarne geziene Olga Tschechowa en Camilla
Horn bydragen tot een waar succes.
REX-THEATER Dat de romantiek ln oorlogstijd
niet verdrongen wordt bewijzen de Ingewikkelde
liefdesavonturen van een frontsoldaat ln de
aardige film „Brieven aan een onbekende' waar-
In Gustav Fröhllch en Maria Andergast de aan
dacht opvragen en deze zonder Inzinking weten
vast te houden.
LIDO-THEATER Van het begin tot het einde
van de film ls het den toeschouwer wel dui
delijk. wat Brigitte van zins is. Toevallig maakt
zij kennis met eeD beroemd pianist, en deze ken
nismaking groeit al spoedig uit tot een intiemere
connectie. De vele bewonderaarsters van den
pianist vormen dan plotseling een kink ln de
kabel van Brlgltt-e's plannen en zij neemt haar
toevlucht tot krachtdadige maatregelen om haar
concurrenten de loef af te steken Daarbij doen
zich nog tallooze dwaze verwikkelingen voor. die
zich ln hoofdzaak afspelen ln de woning van een
fraudeerenden bankdirecteur. Niet alleen weet
Brigitte ten slotte den pianist definitief aan de
haak te slaan, ook haar gastheer, den bankdirec
teur weet ze voor een catatrofe te bewaren. Een
aardige onderhoudende film, met vele humo
ristische momenten, uitstekend gespeeld door
Leny Marenbach als Brigitte. Albert Matterstoek
als de pianist. Georg Alexander als bankdirecteur
en Fitta Benkhoff In de rol van diens vrouw en
een der concurrenten van Brigitte
Th. J. Hannema
OUDE MAN VERMOORDDE KLOOSTER
ZUSTER. t
Te Dussen (N.Br.) werd het tehuis voor ouden
van dagen in rep en roer gebracht door een
vreeseiyke ontdekking van een der zusters, die
bij het betreden van de kamer van den ongéveer
7Ö-Jarigen verpleegde A. A. haar. mede-zuster
Dolfina dood op den grond vond liggen. By het
onderzoek bleek, dat de verpleegde A., toen de
zuster hem het ontbijt bracht, haar onverwacht
heeft aangevallen en den hals heeft afgesneden.
De oorzaak van dezen moord moet waarschijnlijk
gezocht worden In ontevredenheid van den
ouden man over zijn behandeling.
De dader is gearresteerd en gevankelijk naar
's Hertogenbosch overgebracht, waar hij is in
gesloten.
Het slachtoffer is 55 jaar én heet mej. J. de
Korver.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
TREINONGELUK IN ZWITSERLAND.
Een botsing tusschen een goederen- en een
personentrein is ontstaan nabij-Jiet station
Tuecherz bij Biel op het traject WelNeuen-
burg in Zwitserland. De machinist van den
personentrein werd gedood, terwijl de machinist
van den goederentrein er met verwondingen
af kwam. Het aantal dooden bedraagt in totaal
10, terwijl 16 personen gewond werden.
HAAGSCHE GERECHTSHOF.
De buren van mevr. J. C. W.S. te Katwyk
hadden zich geërgerd aan het feit dat een hond
ln den tuin van bedoeld perceel eenige dagen op
gesloten zat. Men had de politie gewaarschuwd,
die het dier. dat uitgehongerd was. had bevryd.
Terzake dierenmishandeling heeft de eigenaresse
zich voor den politierechter te verantwoorden ge
had. Deze veroordeelde haar tot evenveel dagen
gevangenisstraf als de hond zonder eten was ge
weest. n.l. vyf dagen. In hooger beroep van dat
vonnis zei verdachte dat zy een groote schaal
aardappelen voor den hond had neergezet toen zy
met vacantle ging, doch de proc.-generaal, merkte
op „Net alsof de nond kon weten dat hy daarmee
vijf dagen moest doen". Er werd bevestiging van
het vonnis geëlscht. doch het hof hccifc thans
f. 30.boete subs. 15 dagen hechtenis opgelegd.
Een weinig goede familieverhouding zou de aan
leiding zijn dat W. J. L. uit Lelden ln de ver-
dachtenbank kwam. Toen hy by een familielid ln.
de Haarlemmerstraat op bezoek was geweest, ver
miste men er pl.m. f. 900.uit een geldkistje op
de slaapkamer, en men had L. in die kamer aan
getroffen, terwyi hij er niets te maken had. De
rechtbank veroordeelde L. wegens diefstal tot zes
maanden gevangenisstraf, en ia. hooger beroep
vorderde de proc.-generaal tien maanden. Het hof
heeft opnieuw zes maanden gevangenisstraf op
gelegd.
Terzake diefstal van een schaap uit do welde
waren A. Jansen uit Zoetermeer en C. T. Vonk
uit dezelfde gemeente veroordeeld tot resp. acht
en zes maanden gevangenisstraf. In hooger beroep
vorderde de proc.-generaal bevestiging van het
vonnis. Het hof heeft dienovereenkomstig beslist.
vctn heden- en
morgenavond 19.14 uur
tot morgen- en
Maandagochtend 7.45 uur
De maan kwam vandaag op te 0.15 uur en ging
om 16.05 uur onder; morgen is het maarsop
komst te 1.09 uur en -ondergang te 16.44 uur.
VOETBAL.
Praatjes vullen geen gaatjes, het komt op
daden aan. Wordt lid van den Nederlandschen
yolksdienst.
ROODENBüRG—ALPHEN Roodenburg speelt
tegen Alphen ln do volgende opstelling: doel:
M. du Prle; achter: J. Fakkel en G. K. Martyn;
midden: R. de Klerk, P. v. Polanen en Al. du Prle;
voor: W. v. Dorp, J. v.d. Weyden. J. Blnsbergen,
And. du Prle en P. Fakkel.
TEYLINGENTONA Het Tona-elftal ls alt
volgt samengesteld: doel: A. v. Meurs: achter:
F. Kooreman cn H. Kooreman: midden: D. Stok
kel. P. J. Phlllppo en J. Phillppo; voor: G. Zee-
gers. J. Kooreman. H. Ros, G. Koet en W. Ver
meulen.
ALPHIAVOGEL Alphia verschynt morgen
ln de volgende opstelling, doel: D. Mulder: ach
ter: C. Mulder en T. Versluis; midden: P. Uithol,
E. de Boer, N. Schelllngerhout; voor: E. Gruis,
H. Roest, D. de, Jong. N.N., J. Stalenberg.
ZWEMMEN.
INTERNATIONALE WEDSTRIJDEN UITGE
STELD De internationale zwomwedstryden
voor dames, welke Zaterdag 10 en Zondag 11 dezer
resp. ln Den Haag en Amsterdam zouden worden
gehouden, zijn tot naderen datum ln November
ongesteld.
WANDELSPORT.
LEDENVERGADERING PJP.A. Onder groote
belangstelling vond de ledenvergadering plaats
van „Per Pedes Apostolorum".
De 15 P.P.A.-avondvlerdaagsche wandelaars
werden door het bestuur gehuldigd, hun werd
een zllveref lauwertak met Inscriptie aangebo
den Besloten werd om op Zondag 11 October a.s.
een P.PA wandeldag te organlseeren ln het
kader van het Individueel wandelen, over afstan
den van 15 tot 35 k.m„ waarvoor door het be
stuur een medaille zal worden uitgereikt.
PAARDENSPORT.
HARDDRAVERIJEN TE LISSE Te Llsse ls
een harddravery voor paarden gehouden op de
korte baan Aan dezen kamp werd door 15 paar
den deelgenomen.
Na een spannenden wedloop kwamen als prijs
winnaars uit den stryd naar voren: le prys f. 400
„Allover". elg. en beryder J. de Vlieger; 2e prys,
f. 150 „Dictator Spears", eigenaar en berelder
Ph. Konijnenburg; 3e prijs, f. 75 „Zora", elg. en
beryder J. Wagenaar; 4e prys f. 25 „Cla«*iy", elg.
G. Van Oord, beryder W. G. Geersen.
Er waren ongeveer 2000 bezoekers.
De voorzitter der vereeniging, de heer J. C. do
Haan. reikte na afloop met een togpasseiyk woord
de pryzen uit.
BILJARTEN.
NED. BILJART BOND. AFD. LEIDEN De
eerste uitslagen om het driebandenkampioen
schap lulden: De RooPaauw 3015 car.. B.
TcegelaarIterson 30—12. de RooSira 3022.
oora'örtPa5u^n 30—21. G. M. TeegelaarSchouten
23—30, ti Teegelaar—G. M. Teegelaar 3028. de
RooIterson 3030 en Schouwten Paauw 30
39. Verrassend was de nederlaag van G. M. Teege
laar tegen J. Schouten en de remiseparty de Ro#
tegen Iterson. Vermeldenswaard ls een mooie sa»
rie van 7 car. van A. Sira. Dinsdag en Woensda*
a.£. worden de partyen voortgezet.
