83sfe Jaargang MAANDAG 28 SEPTEMBER 1942 No. 25307 Twee jaar Drie-mogendheden-pact Amerikaansch troepentransport grootendeels vernietigd Nieuwe vorderingen in Kaukasus en Stalingrad Rede van minister von Ribbentrop Bevrijding van Europa en Oost-Azië Ifaliaansche Weermachisberichlen Duitschland wint aan alle fronten Extra bericht 14 schepen tot zinken gebracht Verspreide berichten BINNENLAND Duitschland strijdt voor Europa Duitsche Weermachtsberichten Verduisteren: LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny. Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN' OMSTREKEN Telef. Redactie: 21507 Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.VërV,: R. Been, Ife'tóëh. Bij gelegenheid van den tweeden verjaardag van het Drie-mogendheden-pact heeft de Duit- sche minister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop een rede gehouden, waarin hij zeide dat het sluiten van het Drie-mogendheden- pact vooral was geschied als waarschuwing voor de Vereenigde Staten van Amerika. Zin en doel van het bondgenootschap was dus zuiver defensief, n.l. te verhinderen dat de Europeesche oorlog door deelneming van de Vcreenigde Staten een algemcene wereld oorlog zou worden en daarmede zou worden verlengd. Roosevelt sloeg de waarschuwing in den wind en ging spoedig tot openlijke oor logshandelingen over. Een jaar lang hebben de mogendheden van het pact zijn beleedi- gingen en vijandige handelingen aangezien in de hoop, dat het gezonde verstand van het Amerikaansche volk nog zou spreken. Maar deze oorlog was het meest eigen werk van Roosevelt. Hij stelde Japan eischen. die zijn eer moesten aantasten. Daarmede was de maat vol en Japan sloeg toe. Duitschland, Italië en Japan sloten zich nog nauwer aan een in een bond op leven en dood en beslo ten de wapens niet eerder neer te leggen dan wanneer de toekomst van hun volken en de nieuwe wereldorde voor goed veilig was ge steld. GEWELDIGE VERLIEZEN DEK SOVJET-UNIE. Voortgaande schetste de minister de gebeur tenissen sedert December 1941, de Japansche successen en de geweldige successen van Duitschland en zijn bondgenooten. Hij sprak over den thans reeds weken om Stalingrad woedenden slag. Wij allen, politici en soldaten weten, zoo zeide hij, en het heele Duitsche volk weet dat het bij dezen strijd om groote dingen gaat. Wij weten echter ook dat de hel denmoed en dapperheid van de Duitsche troe pen ook den slag om Stalingrad zullen winnen. Wellicht zal men later eens dezen slag tot symbool maken van den vrijheidsstrijd van Europa. Want met de verovering van deze stad. die het groote verbindingscentrum is tusschen Noord- en Zuid-Rusland en die de voornaam ste verkeersader van dit land, de Wolga, be- heerscht, wordt aan onzen gevaarlijksten tegenstander een slag toegebracht, waarvan hij zich niet meer zal herstellen. Met de beëindi ging van de militaire operaties der verbonden legers in dit jaar zal de Sovjet-Unie, naar de Rijksminister verklaarde, in een uiterst moei lijke situatie geraken. De verliezen aan gebieden, menschen. voe dingsbases. ertsen, grondstoffen van allerlei aard, industrieele, verkeerstechnische en ten slotte ook militair strategische mogelijkheden zijn van dien aard, dat de bolsjewistische kolos reeds thans meer dan de helft, op belangrijke gebieden tot twee derden en meer van zijn kracht heeft verloren. Territoriaal gezien heb ben de verbonden troepen reeds 1.6 millioen vlerk. km. bezet. Van het opengelegde deel van het Europeesche Rusland is daarmede ruim de helft en wel het verreweg waardevolste deel hecht in Duitsche handen. Aan menschen heeft de Sovjetunie door dc gebiedsverliezen ongeveer 90 millioen verloren Daarbij komen de verliezen aan dooden, ge wonden en gevangen soldaten ten bedrage van ongeveer 14 millioen, zoodat de Sovjet unie in totaal ruim 100 millioen menschen heeft verloren. D.w.z. tweederden van de be volking van het Europeesche deel en ruim de helft van haar totale bevolking. Met de bezetting van de Oekraine en de gebieden tusschen Donets en Don, tussclien Don en Wolga en de Krim benevens de tot dusver veroverde deelcn van den Kaukasus zijn de vruchtbaarste gebieden van dc Sov jet-unie in Duitsche handen. Daarmede zijn tweederde deel van het broodgraan, ruim tweederde van de vleeschvoorziening en bijna de gchcele voorziening van suiker voor de Sovjet-unie weggevallen. Niet minder ramp spoedig zijn de verliezen aan vitale grond stoffen, zooals ijzererts en steenkool tot 60 en 70 procent en mangaan tot 95 procent, waar door de vervaardiging van staal van hooge waarde dubieus geworden is. De Sovjet-unie nadert derhalve zoowel ten aanzien van het menschenmateriaal als van levensmiddelen en grondstoffen voor de nog resteerende indu strie de grens der uitputting. Als beslissende factor komt daarbij het uiterst groote gevaar voor ongeveer 90 procent der bolsjewistische olieproductie. Reeds thans is het vervoer van olie uit den Kaukasus doordat de Duitschers de Wolga be- heerschen evenals de vitale spoorlijnen, nau welijks nog mogelijk. Zonder voldoende olie echter wordt een modern leger en luchtwapen invalide. Er kan geen twijfel aan zijn dat een land met zulke verliezen noodzakelijkerwijze vroeg of laat achter adem moet geraken. DE STEUNVERLEENING. In dit verband behandelde de Rijksminister de kwestie van de materieele ondersteuning van Sovjet-Rusland door Engeland en de Vereenig- de Staten. Hij is er van overtuigd dat de An- gelsaksers met hun beloften slechts tot steeds nieuwe offers aan bloed trachten te bewegen, maar dat de Sovjet-unie door dit standpunt weinig bevredigd zal zijn. aangezien alle kon vooien naar de Sovjets tot dusver bijna geheel vernietigd zijn en in de toekomst eerst recht alles zal worden gedaan opdat geen toevoer van buiten de Sovjet-unie meer zal bereiken. Het feit, van het uitblijven van de beloofde materieele hulp heeft den Sovjets aarfleiding gegeven energiek aan te dringen op een ont lasting door de Anglo-Amerikanen. Churchill heeft in Moskou gesproken over het „tweede front", waarop de onderneming van Dieppe in scène is gezet. De Duitsche troepen zijn ge reed voor verdere pogingen van dien aard. Men vergist zich echter wanneer men aanneemt, dat daardoor een ontlasting voor Rusland zal ontstaan. Duitschland met' zijn bondgenooten is thans zoo sterk dat pogingen tot oprichting van een tweede, derde, vierde of hoeveelste front ook, waarmede Roosevelt bluft, het voort schrijdende verlammen van Sovjet-Rusland niet meer kunnen tegenhouden. HET TONNAGE-VERLIES. Voortgaande sprak Von Ribbentrop over de successen in Europa en Afrika, benevens de grootsche successen van marine en luchtwapen op zee. Hij achtte de ramingen betrouwbaar vol gens welke de verbonden mogendheden in het afgeloopen jaar ten minste tweemaal zooveel, waarschijnlijk echter nog aanzienlijk meer koopvaardij tonnage in den grond hebben ge boord dan Engelschen en Amerikanen konden bouwen. Wat echter in de toekomst ook aan de an dere zjjde aan tonnage vervaardigd zal wor den, de landen van het drie-mogendheden- pact zullen steeds in staat zijn veel meer koop- vaardijtonnage in den grond te boren dan door de vijanden kan worden aangebouwd. Het transport vraagstuk moet noodzakelijker wijze voor den tegenstander tot een steeds on oplosbaarder probleem worden. Zooals ook de vorming van gevechtsfronten, die de landen van het pact. van drie met de Engelschen en Ame rikanen in voor den oorlog beslissende gevech ten zouden kunnen verwikkelen waarschijnlijk reeds door het tonnagevraagstuk zal mislukken. DE BALANS. De gevolgen van de militaire prestaties der landen van het pact van drie blijken thans reeds op alle gebieden. In dezelfde mate, waarin hun mogelijkheden op het gebied van wapening en strategie beter worden, verminderen zfj aan den kant van den vijand. De Rijksminister vatte deze situatie samen in de volgende punten: 1. Het wellicht meest urgente probleem van Europa, het voedingsprobleem is definitief gere geld. Door de verovering van de Oekraine, het Don- en Koebangebied is niet alleen de voeding van Duitschland en Italië, maar van geheel Europa in de toekomst veilig gesteld. De levens middelenpositie kan van jaar tot jaar slechts beter worden. 2. Wat de grondstoffenpositie van de landen van het pact van drie betreft, zij zijn, aangezien hun alle grondstoffen van Europa tot aan de beneden-Wolga toe en die van geheel Oost-Azie ter beschikking staan, thans in een positie, dat voor hun oorlogsbehoefte op dit gebied geen moeilijkheid meer kan ontstaan. Ten aanzien van de wapeningscapaciteit zullen Duitschland en zyn bondgenooten stellig kwalitatief en wan neer men alle factoren overweegt ook kwanti tatief de tegenstanders overtreffen. Dat geldt onder meer voor de arbeidskrachten. Het betreft een voorsprong der landen van het drie-mogend heden-pact. die in dezen oorlog niet meer zal worden ingehaald. Tegenover de rond 190 mil lioen menschen in Engeland en de Vereenigde Staten waaruit hun geschoolde arbeiders komen, waarbij dan de nog aanwezige maar sterk ge decimeerde geschoolde arbeiders der Sovjet-unie komen, beschikken de landen van het drie- mogendheden-pact over een menschen-reservoir van ongeveer 450 millioen. De vergelijking wordt nog belangrijk gunstiger, wanneer men bedenkt, dat het percentage geschoolde arbeiders in de Europeesche landen altijd veel grooter is ge weest dan in Engeland en de Vereenigde Staten. Onder deze omstandigheden is de opvatting ge rechtvaardigd, dat de landen van het drie- mogendheden-pact. steunende op de grootste in dustrie- en wapeningscentra's der wereld en op bijna alle werven in Europa en Azië tegen de wapenproductie van den tegenstander niet al leen zullen zijn opgewassen, maar die zullen overtreffen. LUCHT-ACTIE. Zaterdag deelde het Italiaansche opperbevel mede: Levendige activiteit der artillerie over en weer in den Noordelijken sector van het Egyp tische front. Vijandelijke patrouilles, die tracht ten onze linies te naderen werden op de vlucht gedreven. Duitsche jagers hebben twee Spitfires neergeschoten tijdens luchtgevechten boven Malta. En Zondag: Aan het Egyptische front heeft de artillerie doeltreffend geantwoord op het vijandelijk ge schut. Gedurende den geheelen dag was de be drijvigheid in de lucht groot. Duitsche formaties vielen met succes de oase Koefra aan, waarbij enkele vliegtuigen op den grond werden ver nield. De vijandelijke luchtmacht verloor in den strijd acht vliegtuigen. Eeh ander werd door de luchtdoelartillerie van Tobroek neergeschoten. Een Britsch verkenningsvliegtuig, dat in de nabijheid van Crotone door luchtafweergeschut was getroffen, is in zee gestort. Na de acties van beide laatste dagen is een vliegtuig niet op zijn basis teruggekeerd. DE STRATEGISCHE POSITIE. 3. De strategische positie van de landen van het drie-mogendheden-pact wordt gekenmerkt door het feit, dat de verbondenen overal on neembare militaire posities hebben veroverd, van waaruit zij den tegenstander het hoofd kun nen bieden of zelfs het initiatief kunnen nemen en hem uit verdere posities verdrijven. In het Oosten zullen de daar strijdende deelen van de Duitsche weermacht en hun bondgenooten steeds weer aanvallen en zoolang toeslaan tot ieder gevaar van het bolsjewisme voor Europa eens en voor altijd is verdwenen. Op de Mid- dellandsehe Zee en Afrika zullen de Duitsch- Italiaansche formaties den Engelschman niet tot rust laten komen. In het Westen staat onze weermacht van Noord-Noorwegen tot de Spaan- sche grens in sterke stellingen en de in het achterland opgemarcheerde legers zijn bereid Iedere landingspoging in de klem te verstikken. Wat de bommenoorlog tegen de burgerbevol king betreft, de toekomst zal leeren of deze meest eigen uitvinding van Churchill een goede of slechte gedachte Is geweest. Iedere bom. ieder vernield huis en iedere doode maakt het Duitsche volk slechts harder en vastbeslotener in zijn wil om de Engel schen alles terug te betalen en er zorg voor te dragen, dat Europa eens en voor altijd rust heeft van Engeland. Ook de andere volken van Europa denken er zoo over. Overigens kan Churchill er zeker van zijn, dat de bommen geteld worden en dat de tijd zal komen, waar in wij ons met dit Engelsche vliegtuigmoeder schip voor Europa definitief zullen bezig houden. Behalve het bombardeeren van de Duitsche burgerbevolking heeft Churchill in de 3 jaren van dezen oorlog nauwelijks een militair succes te boeken gehad. Het schijnt hem veeleer voor behouden te zijn het eene deel van het Britsche rijk aan zijn vijanden, het andere aan zijn vriend en bondgenoot de Vereenigde Staten te verliezen. Terwijl Roosevelt bij gebrek aan militaire prestaties een blufoffensief met astronomische wapeningscijfers onderneemt, om het Engelsche volk zand in de oogen te strooien, neemt hij in alle stilte de eene Engelsche bezitting na de andere over. Men vraagt zich vaak af, of de Engelsche regeerders door misdadigheid dan wel door onnoozelheid hun volk in dezen toestand gebracht hebben. Waarschijnlijk zal er eens een groote ontnuchtering komen. Vaak lijkt het of de Engelsche regeerders nu al voor dat oogen- blik van ontwaken bang ^jn en daarom spreken van vergelding, straffen van vooraanstaande tegenstanders, als laat hun het slechte geweten geen rust. HET UUR DER VERGELDING. Men zou Churchill en Eden. die kort geleden weer hebben gesproken over het uur der ver gelding. kunnen antwoorden, dat men zich hun ner zal herinneren op den dag der overwin ning, omdat zij ongetwijfeld de grootste ver antwoordelijkheid dragen voor de Engelsche oorlogsverklaring aan Duitschland. Doch men behoeft slechts te constateeren. dat zich in de landen van het pact van drie nog niemand heeft beziggehouden met de gedachten van de be straffing der schuldigen in Engeland en de Ver eenigde Staten, die totdezen oorlog den stoot hebben gegeven. Misschien is dat te verklaren door het feit, dat men er in deze landen van overtuigd is. dat de teleurgestelde en bedrogen volken van Engeland en de Vereenigde Staten op zekeren dag zelf strafgericht over him regee- nngen zullen houden. Von Ribbentrop geeselde in dit verband de „wereldheilfrazen" van menschen van dit genre en constateerde, dat zü bij de nieuwe ordening in het gebied van het pact van drie niets meer te zoeken hebben. Zoowel in Oost-Azië als in Europa zullen de volken en hun leiders dat zelf doen. De nieuwe ordening in Europa zal komen en het nieuwe Europa zal beter zijn dan het vroegere. Elk volk zal daarin de plaats vinden, waarop het aanspraak kan maken. Het is thans de tijd, dat de volken van dit wereld deel tot overeenstemming komen. Na uitscha keling van de bolsjewisten en dén onruststoker Engeland zal dat mogelijk zijn; nu al is Europa goed op weg. Resumeerend zeide Von Ribbentrop: ..De mogendheden van het pact van drie zijn aan het einde van het tweede jaar harer aaneensluiting in elke richting meester van den toestand. Een zware strijd kan nog voor ons liggen. Wij zijn daarop voorbereid want de oorlog ln de Sovjet-Unie heeft de verbonden legers niet uitgeput, zooals onze vijanden zeggen, maar i juist gehard. Op elk terrein beveiligd, hebben Het opperbevel van de weermacht maakt bekend- „In het Noordelijke deel van den Atlantischen Oceaan hebben Duitsche duibooten een naar Engeland onderweg zijnd Amerikaansch troepentransport voor het grootste deel vernietigd. Zij vielen een snel vijandelijk convooi aan, bestaande uit slechts enkele groote passagiers schepen, dat, krachtig beschermd, met troepen, munitie en oorlogsmateriaal geladen was. In dagenlange hevige aanvallen en achtervolgingsgeveehten brachten zij een grooten tweepijper van 19.000 brt. van het type Viceroy of India, die na drie torpedotreffers kapseisde, een tweepijper van 17.000 brt. van het type Reina del Pacifico, die na twee torpedotrcffers met een groote steekvlam in de lucht vloog, een transportschip van 11.000 brt. van het type Derbyshire en een torpedojager van de beveiligings strijdkrachten van het convooi tot zinken. Twee andere transportschepen werden door torpedotreffers beschadigd. Met deze successen hebben onze duikbooten den vijand een zwaren slag toegebracht. Dc vijandelijke transportvloot heeft drie bijzonder waardevolle snelle eenheden met een totalen inhoud van 47.000 brt. verloren, die gebruikt plegen te worden bij bijzonder belangrijke en dringende troepentransporten. In andere zeegebieden van den Atlantischen Oceaan, van de Afrikaansche tot de Ameri kaansche kust hebben duikbooten nog 11 andere schepen met een gezamenlijken Inhoud van 57.000 brt. tot zinken gebracht, zoodat de totale verliezen van de vijandelijke scheepvaart in de laatste vier dagen 14 schepen met een gezamenlijken inhoud van 104.000 brt. bedragen. Europa en Oost-Azië een sterke positie betrok ken. Zij wachten op Roosevelt, die deze beide werelden zonder schepen, zonder beproefde sol daten, zonder steunpunten, zonder ervaring en zonder tallooze andere dingen op een afstand van duizenden mijlen wil veroveren. Vaak kan men zich niet bevrijden van den indruk, dat niet het verstand maar de krankzinnigheid de vader dezer gedachten was. De mogendheden van het pact van drie zijn tot alles bereid en besloten, voor iedere po ging om onze werelden in het Noorden, Wes ten, Oosten of Zuiden te na te komen zal de vijand met hetakomben van dooden hebben te betalen. Duitschland, Italië en Japan met hun bondgenooten zullen hun vijanden steeds nieuwe slagen toebrengen, tot zij eindelijk er genoeg van hebben en zoowel Engeland als de Vereenigde Staten zullen inzien, dat zü in Europa en Oost-Azië niets meer te zoeken hebben". Tenslotte gaf Von Ribbentrop uiting aan de rotsvaste overtuiging, dat de tijd thans defini tief werkt voor de landen van het pact van drie. Zoowel Von Ribbentrop, Ciano als TanI, de nieuwe Japansche minister van buitenlandsche Zaken. hebben boodschappen tot eigen volk en bondgenooten gericht, waarin zij een zelfde ge luid doen hooren en elkaar gelukwenschen. WENDELL WILLKIE OVER HET TWEEDE FRONT. Volgens den Engelschen nieuwsdienst is Will- kie Zondag uit Moskou naar China vertrokken. Te Moskou heeft Willkie een verklaring afge legd, volgens v/elke een tweede front in Europa van nut zou zijn, vooropgesteld, dat ..onze mili taire leiders dit besluit goedkeuren". Eenigen van deze militaire leiders, zoo vervolgde Willkie, zal men wellicht openlijk een beetje moeten aan sporen. Overigens is het de wensch van de sovjetunie, dat de Engelsche luchtmacht eiken nacht luchtaanvallen op Duitschland onder neemt. Omtrent de economische toestanden in de sovjetunie verklaarde Willkie, dat levens middelen in den komenden winter zelfzaam en zelfs wellicht nog erger dan zeldzaam zullen zijn. In millioenen sovjetwoningen zal er dezen winter weinig stookmateriaal aanwezig zijn. Kleedingstukken zijn bijna niet voorradig. On- vaarwaardelijk noodzakelijke voorraden zijn er eenvoudig niet. (D.N.B.). Zaterdag deelde het Duitsche opperbevel mede: In het Noordwestelijke deel van den Kaukasus en aan den Terek zijn Duitsche en verbonden troepen met doeltreffenden steun van het luchtwapen door verscheidene sterk geforti- fieerde vijandelijke stellingen heen gebroken. Voor de Kaukasische kust van de Zwarte Zee hebben Duitsche motortorpedobooten een bols jewistische tankboot van 2000 ton en een schip van 1500 brt. tot zinken gebracht. Een trans portschip en een groot sleepschip kregen bom- treffers. In den strijd om Stalingrad werden den vijand de in de nabijheid van de Wolga liggende partijgebouwen in zware gevechten ontrukt en ontlastingsaanvallen aan de Noordelijke grendel- stelling onder vernietiging van 31 tanks afge slagen. Gevechtsvliegtuigen wierpen bij nach telijke aanvallen stationsinstallaties en olieop slagplaatsen der stad Astrakan in brand. De gevechten bij Woronesj duren voort. In den centralen sector hebben formaties van het leger en de Waffen SS tegen vijandelijken tegenstand in verscheidene plaatsen genomen. Plaatselijke aanvallen van den vijand ten Z.O. van het Ilmenmeer mislukten. Bij een militair zonder effect gebleven aanval overdag op het stedelijk gebied van Oslo hebben Duitsche jagers drie van de vier Britsche bom menwerpers neergeschoten. Het luchtwapen heeft vannacht een haven stad in Zuidwest-Engeland met brisant- en brandbommen bestreden. En Zondag: In het Noord-Westen van den Kaukasus en aan de Terek is de vijand ondanks taaien tegen stand uit diepe groepenstellingen verdreven. Bij den afweer van een tegenaanval vernietigden Duitsche troepen aan den Terek twee vijande lijke bataljons en maakten vele honderden ge vangenen. De luchtmacht bombardeerde de havens Toeapse en Chosta en beschadigde een vrachtboot niet bommen, In het centrum van Stalingrad heeft infan terie verscheiden kazemat-installaties en blok ken huizen bestormd. Zij drong met steun van duikbommenwerpers op enkele nieuwe plaatsen tot de Wolga door. Ontlastingsaanvallen op het Noordelijke grendelfront werden afgeslagen. Een tankdivisie vernietigde daarbij 24 grootendeels zware pantservoertuigen. Geconcentreerde lucht aanvallen berokkenden den bolsjewisten zware verliezen. Formaties Duitsche en Roemeensche gevechtsvliegtuigen zetten de verlamming van den vijandelijken etappedienst op de spoorwegen in het gebied van de beneden-Wolga voort. Aan het Don-front plaatselijke gevechtsacti viteit. Ten Noord-Westen van Woronesj mis lukten weer verscheiden vijandelijke aanvallen. Bij Rzjew viel de vijand een sector van het front met sterke strijdkrachten, gesteund door pantservoertuigen en vliegtuigen, opnieuw aan. Deze zware gevechten zijn nog gaande. Ten Zuiden van het Ladogameer zijn ver scheiden vijandelijke aanvallen onder zware verliezen voor den vijand afgeslagen en nieuwe concentraties door gecombineerd vuur van alle wapens onder deelneming der luchtmacht uit eengedreven. Bij een poging van den vijand om over een breed front over de Newa te trekken zijn meer dan 260 booten vernietigd en een aantal gevan genen gemaakt. De bolsjewieken hebben gisteren 50 vliegtuigen verloren. Drie eigen vliegtuigen worden vermist. In Noord-Afrika hebben Duitsche gevechts vliegtuigen Vrijdag een verrassenden aanval op het Britsche steunpunt in de oase Koefra ge daan. Bommen en schietwapens veroorzaakten vernielingen en brand in de versterkings- en vliegveldinstallaties, benevens in troepenbarak ken. Duitsche jagers hebben Zaterdag als escorte en tijdens vrije jacht zonder eigen verliezen 8 Britsche jagers neergeschoten. Het vliegveld He- liopolis bij Caïro werd in den afgeloopen nacht met bommen bestookt. Aan de Kanaalkust en bij nachtelijke stoor- vluchten in de nabijheid van Noord- en Oostzee zijn 4 Britsche jagers neergeschoten. Kapitein Graf. escadrille-kapitein bü een jachteskader, heeft Zaterdag zijn 200ste tot 202de overwinning in de lucht behaald. REDE VAN EDEN. Eden, de Britsche minister van buitenlandsche zaken, heeft Zaterdag, naar het D.N.B. aan den Engelschen nieuwsdienst ontleent, een rede ge houden in zijn kiesdistrict, Leamington. O.a. zei hij, dat het een dringende plicht van Enge land is den Duitschen steden slagen toe te brengen. Omtrent de buitenlandsche betrekkingen zei de minister, dat goede betrekkingen vooral af hankelijk zijn van wederzijdsch begrip en ver trouwen. Engeland moet vertrouwen in zijn woorden en bedoelingen doen ontstaan. Daartoe moet Engeland evenwel om te beginnen aan zichzelf gelooven. Eden betoogde vervolgens: Als wij den blik terugwenden, hebben wij aanleiding tot een ge voel van leedwezen, daar wij niet genoeg geloof bezaten. Ons ontbrak het geloof aan onszelf en aan de zaak, die wij voorstonden. Nergens trad dit duidelijker aan den dag dan op het terrein van onze buitenlandsche politiek. Onze wil tot het voeren van een vaste, consequente buiten landsche politiek werd tegengewerkt door onze begeerte naar gemak en een rustig leven, be nevens door onze neiging op de lauweren van het verledeji te rusten, voorts door den afkeer, gevolg van geestelijke traagheid van ieder nieuw denkbeeld en vooral door onzen tegenzin in het brengen van offers voor onze eigen verdediging en voor de zaak, waarvoor wij strijden. Eden verklaarde, dat na den oorlog slapheid en egoïsme weer om zich heen zullen grijpen in Engeland. Als we na den oorlog opnieuw pro- beeren. aldus spr., den goeden, ouden tijd te doen terugkeeren, die voor velen onder ons in het geheel niet zoo goed was, als wij ons ver beelden, dat alle controle afgeschaft kan worden of dat wij kunnen terugkeeren naar de econo mische anarchie van weleer, zullen wij onszelf stellig niet alleen in discrediet brengen, maar ook op de catastrophe afkoersen en deze zal dan verdiend zijn. De bewindsman bracht verder nog naar voren, dat de mogendheden van de spil met wortel en tak moeten worden uitgeroeid. Men moet wet en orde in hare functies herstellen en de belang rijkste dienstinstanties moeten weer worden in gericht. In de beginstadia moet deze arbeid on vermijdelijk onder militair toezicht geschieden. De straf moet snel en zeker zijn. Over de gedaante van de na-oor^ogsche wereld merkte Eden op: wij zullen een internationale orde opbouwen, die overeenstemt met de natuur lijke tendenties van de Britsche cultuur en af hangt van de samenwerking tusschen de ge allieerden en vooral de groote mogendheden. Wij zijn besloten het nauwste contact te onder houden met de Ver. Staten en wij hebben even zoo door het Engelsch-Russische verdrag zeer in het bijzonder de verplichting op ons genomen in vollen omvang met de sovjetunie mee te wer ken aan den opbouw na den oorlog. Nadat Eden den Britschen premier, Churchill, had gekwalificeerd als groot menschenleider, besloot hy met de woorden: een leider als Churchill hebben wij zoowel in vredes- als in oorlogstijd noodig. DE UITOEFENING VAN HET RECHT VAN ABOLITIE EN VAN GRATIE. Het verordeningenblad bevat een tweede ver ordening van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, houdende wijzi ging der verordening no. 2/1941 betreffende de uitoefening van het recht van abolltie en van gratie. Na deze wijziging komt genoemde verorde ning als volgt te lulden: Op grond van het decreet van den Fïihrer betreffende de uitoefening van het recht van abolitie en van gratie in het bezette Neder landsche gebied van 20 December 1940 (R.W.B, 1. blz. 1644) bepaal ik: Artikel 1. (1) De beslissing over de uit oefening van het recht van gratie behoud ik mij voor: 1. In alle zaken, vallende binnen de bevoegd heid van het Duitsche landsgerecht of van het Duitsche hooggerechtshof in het bezette Neder landsche gebied. 2. In al die zaken, waarin vóór de inwerking treding der verordening no. 52/1940 betreffen de de Duitsche rechterlijke macht voor straf zaken een Nederlandsche rechter een veroor deeling ter zake van een strafbaar feit heeft uitgesproken, tot de behandeling waarvan op grond van paragraaf 2 der genoemde verorde ning thans de Duitsche gerechten bevoegd zou den zijn. 3. In al die zaken, waarvan de Nederlandsche rechter kennis neemt, welke niet vallen onder het bepaalde onder 2 en ter zake van welke deze rechter een vrijheidsstraf of vervangende vrijheidsstraf van meer dan zes maanden of een geldboete van meer dan vijftienhonderd gulden heeft opgelegd, tenzij ik de procedure tot gratieverleening in bepaalde gevallen aan den secretaris-generaal van het departement van justitie overdraag. 4. In al die zaken, waarvan de Nederlandsche rechter kennis neemt, welke niet vallen onder het bepaalde onder 2 en 3 en welke ik in be paalde gevallen aanwijs. (2) Hetzelfde geldt ter zake van het recht van abolitie. Artikel 2. (1) Ik draag de uitoefening van het recht van abolitie en van gratie over op den secretaris-generaal van het departement van justitie, voor zoover ik mij niet in overeenstem ming met het bepaalde in artikel 1 de beslis sing voorbehoud. (2) Indien de secretaris-generaal een beslis sing genomen heeft, staan den verzoeker geen rechtsmiddelen tegen deze beslissing ter be schikking. Ik behoud mij evenwel het recht voor in bepaalde gevallen beslissingen van den secre taris-generaal te vernietigen of te wijzigen. Artikel 3. Alle met deze verordening in te genspraak zijnde voorschriften, meer in het bijzonder de artikelen 14a tot en met 17 van het Nederlandsche wetboek van strafrecht en de artikelen 559 en 560 van het Nederlandsche wetboek van strafvordering, blijven buiten toe passing. Artikel 4. De voorschriften ter uitvoering van deze verordening worden bij Instructie ge geven. OPVOEDERSGILDE. Zaterdagmiddag hield het Opvoedersgilde in het N. V. Huls te Utrecht zijn tweede jaarver gadering. Na een openingswoord van den secretaris van het Opvoedersgilde. dr. Breedvelt, sprak dr. Honsberg namens den N.S. Lehrerbund. Hij wenschte het Opvoedersgilde hartelijk geluk met zijn tweeden verjaardag uit naam van de Duitsche zusterorganisatie en uit naam van den leider van het Arbeitsbereich der N.S.DAP., Hauptdienstleiter Schmidt en bood een portret van den stichter van den N.S.L.B., Hans Schemm. als geschenk aan. Hierna nam prof. dr. R. van Genechten het woord en bedankte dr. Honsberg voor het prachtige geschenk. Uitvoerig stond hij stil bü het vele werk. dat het Opvoedersgilde in het afgeloopen jaar heeft verzet. Het ledental is van 2000 tot 4000 gestegen. Ten slotte sprak nog de leider der Nationaal- Soclalistische Beweging der Nederlanden, Mus- sert, die zeide, dat het de taak van de leden van het Opvoedersgilde is op te voeden in nationaal-socialistischen zin, en den wensch uitspraak dat ook in het derde jaar het Op voedersgilde tot grooteren bloei moge komen tot heil van het Nederlandsche kind. DE HEER WESSELING GAAT HEEN. Als directeur van den Postcheque- en Girodienst. Naar „Het Ochtendblad" verneemt, heeft de heer S. J. H. Wesselink ontheffing uit zijn ambt gevraagd als directeur van den postché- que- en girodienst. Deze ontheffing is reeds verleend door den directeur-generaal der P.T.T. zoodat de uittreding van den heer Wesselink uit den dienst zeer aanstaande is, waarschyn- lijk reeds per 1 October. van hedenavond tot morgenochtend De maan komt beden op te morgenmiddag te 12.40 uur onder. 19.27 uur 7.36 uur 35 uur en gaat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1