83sle Jaargang VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1942 No. 25299 De straatgevechten in Stalingrad De Nederlandsche Oost-Compagnie Worgende ring Hef Europeesche Jeugdcongres Verspreide Berichten BINNENLAND Bon 48 aangewezen Verduisteren: Onderhoud met mr. Rost van Tonningen Vorming van een beroepskader bij den Jeugdstorm Portugal's mogelijkheden in een Nieuw Europa LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. w. Henny. Telef, Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507 Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden. Pl.verv.: K. Been, Lelden. STAP VOOR STAP VOORWAARTS. De hardnekkige gevechten in de stad Stalin grad, die 500.000 inwoners telt, niet 50.000, zoo als gisteren abusievelijk vermeld, duurden ook gisteren voort. Tevergeefs trachtten de bolsje wisten den worgenden ring van den Duitschen aanval te doorbreken en de dreigende vernieti ging tegen te houden. Op geen enkele plaats slaagden zij er in, de Duitsche infanteristen, pantsergrenadiers en pioniers te stuiten. Alle tegenaanvallen werden afgeslagen. Vaak hadden de bolsjewisten zich verschanst in de hulzen der stad, die voor het grootste deel door bommen en granaten reeds tot de funda- menten verwoest zijn. Met aan zelfvernietiging grenzend verzet vechten de bolsjewisten om iedere straat, om ieder huis en om iederen puin hoop. Stap voor stap wordt hun het terrein ont nomen, De zuivering der veroverde wijken wordt met succes voortgezet. Eenige cijfers geven een indruk van de hevig heid der gevechten en hun vernietigende ge volgen. Een voor Stalingrad vechtende gemoto riseerde infanteriedivisie heeft sedert Juni 21.000 gevangenen gemaakt en 160 >tanks, 281 stukken geschut, 36 stukken snelvuurgeschut, 42 stukken pantserafweergeschut, 71 vlammenwer pers en 58 vliegtuigen vernietigd. Formaties gevechtsvliegtuigen en duikbom menwerpers van de Duitsche luchtmacht hebben op doeltreffende wijze ingegrepen in de straat gevechten in Stalingrad, waarbij de Duitsche aanvalstroepen de bolsjewieken, die zich verbit terd te weer stellen, steeds verder naar het centrum van de stad teruggedrongen. Groote complexen gebouwen in de stad, die de bolsje wieken verbarricadeerd hadden tot stellingen en die op vestingen geleken, werden door de bom menwerpers met bommen bestookt van het zwaarste kaliber, waardoor de vijandelijke tegen stand zwaar geschokt werd. Andere formaties gevechtsvliegtuigen richtten gisteren haar voortdurende aanvallen op spoor lijnen ten Noorden van Stalingrad. Tal van vol treffers werden geplaatst op goederentreinen, die ten deele met pantserwagens geladen waren en de rails werden op vele plekken onderbroken. (D.N.B.) DE LUCHTAANVALLEN OP ENGELAND. Inzake den aanval, welke Woensdag door Duitsche gevechtsvliegtuigen op Groot-Brittan- nië is ondernomen, deelt het Opperbevel van de Weermacht nog het volgende mede: Lichte Duit sche gevechtsvliegtuigen hebben dien dag in verrassende aanvallen overdag herhaalde malen de Engelsche Zuidkust aangevallen en bommen van zwaar kaliber geworpen op "voor den oorlog belangrijke en militaire installaties. In de stad Rye ontploften de bommen in groote gebouwen complexen en veroorzaakten zij groote verwoes tingen. Bij het vertrek nam een gevechtsvlieg tuig een voor de kust kruisenden vijandelijken kotter onder vuur en schoot het vaartuig in brand. Korten tijd later was de eveneens aan de Engelsche Zuidkust liggende stad Eastbourne het doel van lichte Duitsche gevechtsvliegtuigen. Het station van Eastbourne werd verscheidene malen getroffen en verscheidene groote gebou wen op het stationsemplacement werden in brand geworpen. Tijdens gewapende verkenning boven zee is des avonds een Duitsch gevechtsvliegtuig tot de Orkr.den doorgedrongen. Het in het Noordelijk deel van dit gebied liggende eiland Faer Isle werd met bommen en boordwapens van uit ge ringe hoogte aangevallen. Een met troepen bezet barakkenkamp werd door voltreffers vernield. Andere militaire installaties werden zwaar be schadigd. DE STRIJD OP MADAGASCAR. Over de situatie op Madagascar is gisteren te Vichy het volgende officieele communiqué ge publiceerd: Als de gouverneur-generaal van Madagascar door de opening van besprekingen met het Brltsche opperbevel al heeft gepoogd een eind te maken aan het bloedvergieten, dan waren de Engelsche eischen wel dermate onaanvaardbaar, dat geen resultaat kon worden bereikt. De gouverneur-generaal is derhalve besloten de verdediging van het eiland tot het uiterste voort te zetten. AUSTRALISCHE VERLIEZEN. De Britsche berichtendienst meldt uit Can berra: De minister van Oorlog, Forde. heeft medegedeeld, dat 38.251 Australiërs krijgsgevan gen zijn gemaakt of vermist worden. 7667 zijn in het Midden-Oosten, hoofdzakelijk in Grie kenland en op Kreta/ gevangen genomen, ter wijl 16.286 Australiërs op Malakka worden ver mist. De rest is aan andere oorlogsfronten in het Verre Oosten, waaronder ook in Nieuw- Guinea. verloren gegaan. (D.NB.) In het kader van het Jeugdcongres heeft gis teren in de Academie voor Wetenschap pen te Weenen na een inleidend woord van den Spaan- sche jeugdleider Eloba, de Japansche gezant Sakoema gesproken over den Samoerai-geest, culmineerend in het woord „Sterven voor volk en vaderland", dien hij vergeleek met het hel dendom van de Duitsche marine. De directeur-generaal, van het Belgische mi nisterie van Onderwijs. Filip de Pillecyn, gaf de verzekering, dat de Vlaamsche jeugd zich in de Europeesche gemeenschap wil inschakelen, om dat zij zich verantwoordelijk gevoelt voor de toekomst van Europa en van haar eigen volk. De Nederlandsche jeugd, zoo verklaarde prof, Captayn, heeft ingezien, dat bloed, bodem en geschiedenis de pijlers der nieuwe oriëntatie moeten vormen. De Nederlandsche jeugd dient haar vaderland en in breederen zin ook dat van de Germaansche stammen van Europa. De Slowaaksche propagandaleider, minister Tido Gaspar, sprak zich eveneens uit voor het gemeenschapsideaal der Europeesche jeugd. „De 14de September 1942" zoo zelde hij. „heeft het vurigste verlangen van de Europeesche jeugd vervuld en haar een historische opdracht ge geven. De jeugd van Europa zal zich niet van haar verantwoordelijkheid laten afbrengen door de praatjes aan het haardvuur van Roosevelt, die de jeugd der wereld nog steeds geestdriftig wil maken voor de frazen van democraten, plu tocraten en bolsjewisten". (DN3.1. DE GEZONDHEID VAN HET DUITSCHE VOLK. Reichsgesundheitsführer dr. Conti heeft op het congres van Duitsche en buitenlandsche medici te Innsbruck een rede gehouden, waarin hij zeide, dat zijn bureau volledig opgewassen is tegen alle gevaren, die voor de volksgezondheid uit de oorlogsomstandigheden ontstaan. Als be wijs voor den bevredigenden gezondheidstoestand van het Duitsche volk in den tegenwoordigen oorlog voerde dr. Conti dien van de Duitsche jeugd aan. Ten aanzien van den invloed van de volksvoeding op de volksgezondheid, verklaarde spr., dat het Duitsche volk het dieptepunt in de voedselpositie zonder schade is te boven geko men. Aan de verhooging van de levensmiddelen- rantsoenen kan de beteekenis worden toegekend van het winnen van een slag, waarin een door braak wordt geforceerd. Wat de verzorging van het ras aangaat zeide dr. Conti, dat elk waardevol volk het recht heeft trotsch te zijn op zijn eigen aard. Dit recht wordt door het Duitsche volk ook elk ander toe- jekend. De gedachte van de waarde van het bloed is geen factor, die de volken scheidt, doch, door de erkenning van het natuurlijke onder scheid, een, die verbindt. (DN3.). DOODSTRAF IN NOORWEGEN INGEVOERD. Minister-president Quisling heeft een novelle op het Noorsche wetboek van strafrecht uitge vaardigd, krachtens welke bij alle delicten, die volgens dat wetboek met levenslange gevange nisstraf gestraft kunnen worden, ook de dood straf kan worden uitgesproken, behalve tegen personen beneden 18 jaar. (DN3.). De volgende week zullen de gebruikelijke rantsoenen brood, beschuit (voor kinderen tot 4 jaar), vleesch, aardappelen, melk (voor kin deren tot 14 jaar), tabak enz. (voor mannen) en sigaretten (voor dames) verkrijgbaar zijn op de bonnen 48, terwijl voor taptemelk zijn aangewezen de bonnen 151 en 251 reserve. HARD TEGEN HARD. Indien geen overleg meer mogelijk ls, indien doodsgevaar dreigt, indien u geplaatst wordt tegenover een vijand die uw vernietiging wil, dan is de eenige oplossing: hard tegén hard. Inderdaad, daar is mannenmoed voor noodig. Dien moed bezitten onze strijders tegen het bolsjewisme, omdat zü weten dat het bolsje wisme niet anders dan onze vernietiging wil. Hoort u onze vernietiging, dus ook de uwe. En wat stelt gij daar tegenover landgenoot? Natuurlijk, dan maar hard tegen hard. Maar dan ook niet langer wachten maar u v&ndaag nog aanmelden bij het Vrijwilligerslegioen Ne derland, Koninginnegracht 22, te 's-Graven- hage. VASTE BRANDSTOFFEN VOOR KOOKDOELEINDEN. Gedurende het tijdvak van 15 September j.l. tot en met 30 April 1943 geeft de met 04 KF gemerkte bon der DZ-kaart voor vaste brand stoffen voor kookdoeleinden recht op het koo- pen van één eenheid vaste brandstoffen met uitzondering van anthraciet. De verbruikers zullen met de op deze bon aan te schaffen brandstoffen moeten toekomen tot 1 Novem ber as., aangezien eerst op dezen datum een nieuwe bon zal worden aangewezen. MYRON TAYLOR IN VATICAANSTAD. De persoonlijke vertegenwoordiger van Roose velt bij het Vatlcaan, Myron Taylor, is gisteren, na een afwezigheid van geruimen tijd via Lis sabon per vliegtuig te Rome aangekomen en heeft zich daarna naar Vaticaanstad begeven. In wélingelichte kringen van het Vaticaan ver luidt, dat niet bekend is of Taylor in het bezit is van een persoonlijken brief van Roosevelt aan den Paus. De omstandigheden in aanmerking genomen kan dit niet uitgesloten worden ge acht. (D.N3.). TANI OVER ZIJN TAAK. De nieuwe Japansche minister van Buiten landsche Zaken, Tanl, heeft, aldus Domei, ter gelegenheid van zijn installatie per radio de volgende verklaring afgelegd: „Getrouw aan den geest der stichting van het Japansche rijk en aan den geest van het kei zerlijk decreet over de oorlogsverklaring, wil ik mij beschikbaar stellen voor den opbouw van Groot-Oost-Azië en bijdragen tot de vorming van een nieuwe wereldorde door de samenwer king met de Asmogendheden nog meer te ver sterken en tevens mee te helpen de eerzucht van Engeland en Amerika te breken en de door deze beide mogendheden gelegde lagen uit den weg te ruimen." MALAN EISCHT STICHTING EENER REPUBLIEK. Naar de Britsche berichtendienst uit Pretoria meldt, heeft dr. Malan, leider der nationalisti sche oppositiepartijen, in een openbare verga dering de stichting eener Zuid-Afrikaansche republjek na den oorlog geëischt. Malan riep de oppositiepartijen op eendrach tig te zijn en waarschuwde de Afrikaners voor de „amateur redders". Hij zeide: „Ik weet niet, of Smuts den militairen dienstplicht zal invoe ren, maar indien dat gebeurt, zal ik de Afri kaners aansporen den militairen dienst te wei geren." (DJN3.). van hedenavond 19.50 uur tot morgenochtend 7.19 uur De maan kwam heden op om 16.05 uur en gaat vannacht om 0.57 uur onder. De persdienst van de Nederlandsche Oost compagnie meldt: Begin September heeft een bijzondere studie commissie, onder leiding van den president der Nederlandsche Oost-Compagnie, mr. M. M. Rost van Tonningen, een reis gemaakt naar Wit -Roethenië en de Oekraïne. In een gesprek met den heer Rost van Tonningen deelde deze mede dat het doel van de reis was het bestu- deeren van de mogelijkheden, welke er zijn voor den Nederlandschen inzet, die thans een aanvang neemt. De Nederlandsche Oost-Com pagnie zal aan dezen inzet leiding moeten geven en wil dit degelijk en met vrucht ge schieden, dan is een grondige bestudeering ter plaatse van de omstandigheden, waaronder menschen en materiaal ingezet zullen worden, noodzakelijk. GEEN OOST-INDISCHE COMPAGNIE. Hoewel de N.O.C. een monopolie-positie in neemt en dus alle inzet voor het Oosten haar zal moeten passeeren, moet dit niet zoo uitge legd worden, dat zy zelf handeldrijvende on derneming is, als wijlen haar voorgangster, waaraan haar naam herinnert, de V.O.C. Inte gendeel, alle particulier initiatief zal te allen tilde aangemoedigd worden. De N.O.C. is al leen de sluis waar de Nederlandsche inzet naar het Oosten doorheen moet stroomen en waar hij getest wordt op betrouwbaarheid en deskundig heid. Wat hier gebouwd moet worden heeft niet alleen beteekenis voor de toekomstige construc tie der Oostelijke gebieden, maar is allereerst van belang voor de toekomst van Nederland zelf. „Is dan" zoo vroegen wij „volgens u het lot van Nederland zóó sterk aan de ontwik keling van het Oosten gebonden?" Het antwoord van mr. Rost van Tonningen luidde volmondig: Ja. Er wordt veel gepraat over gelijkberechtigd heid voor Nederland in de Germaansche le vensruimte en de meeste Nederlanders zullen gaarne bereid zijn de voordeelen daarvan te aanvaarden. Maar al te vaak wordt echter ver geten, dat die gelijkberechtigdheid niet een gave is. die ons door het zegevierende Duitsch- land in den schoot geworpen wordt, maar dat zi_J veroverd moet worden, veroverd door inzet en prestatie. Welk recht zou Nederland kun nen doen gelden op een gelijkberechtigde be handeling van de zijde van het overwinnende volk, tenzij dan op grond van de hulp die het verleent, bij den herbouw van Europa? Men moet dat zóó zien, dat de Führer op grond van de gelijkheid van het bloed het Neder landsche volk, als een der voornaamste Ger maansche volken van het Westen, tot deelne ming heeft uitgenoodigd. Van die uitnoodiging is de N.O.C. het gevolg geweest wat wij er van maken zullen ligt in onze handen. „Wat was de sterkste indruk van uw reis?" Tweeërlei, luidde het antwoord. Allereerst werden wij sterk getroffen door de volkomen orde, waarin achter de fronten het vredeswerk van den landbouw verliep en de volstrekte ze kerheid, die daar heerschte ten aanzien van het verloop van den strijd aan het front. Het kwam voor, dat de menschen, die wij spraken zoozeer in hun opbouwarbeid bevangen waren, dat zij, hoewel over een radio beschikkend, dagenlang de frontberichten niet gehoord hadden. Die op bouwarbeid in den landbouw eischte den vol len mensch en geeft dan ook reeds nu rijke vruchten. Over de mogelijkheden welke er in den boe- reninzet schuilen, vertelde reeds de boerenlei der Roskam. Ik wil alleen nog wijzen op de voortreffelijke verstandhouding, die er met de inheemsche bevolking bestond. De aanwezig heid van vier of zes leidinggevende Duitschers op een gebied van 40.000 H.A. bleek reeds vol doende om orde en regelmaat te scheppen en de bevolking weer tot haar gewonen arbeid en haar oogstfeesten terug te doen fceeren. „Hoe stelt u zich onzen inzet in het Oosten voor?", was de volgende vraag. Op twee wijzen, luidde het antwoord. Zoo wel firma-gewijs als individueel. Voor beide wijzen van inzet geldt echter, dat deze naar onze meening organisch moet zijn. Van den aanvang af heeft de N.O.C. er naar gestreefd een krachtigen inzet vap firma's te verkrijgen en zij heeft daarbij den vollen steun en vol be grip ondervonden zoowel van de Duitsche auto- riteite van het „Vierjahresplan" als van het „Ostministerium". De firma-inzet biedt n.l. dit voordeel, dat een. geheel bedrijf onder eigen leiding, een organisch gegroeid en compleet ge heel, kan worden ingezet, waarbij dan ook de waarborg bestaat dat de leiding geheel in eigen hand kan blijven. GROOTE MOGELIJKHEDEN. De mogelijkheden voor het bedrijfsleven zijn ongelooflijk groot. Zelfs wij, die ons veel hadden voorgesteld, kunnen den indruk daarvan niet onder woorden brengen. Voor het grootbedrijf ligt et thans een ontzaglijke taak in het her stellen van beschadigde groote werken. Wü den ken daarbij bijvoorbeeld aan den grooten stuw dam in de Dnjeper bij Zaporozje. Zoodra deze hersteld zal zijn, zal het geheele verkeerspro bleem van de Westelijke Oekraïne zijn opgelost. Zoo staat mij thans ook de haven van Niko- lajew weer voor oogen, waar Nederlandsche firma's thans reeds werken aan het lichten van tientallen schepen en dokken. Is dit werk vol bracht, dan zal daarmede de kern geschapen zijn van een Zwarte Zee-vloot. Ook voor het middel- en kleinbedrijf echter liggen hier de kansen voor het grijpen. Men kan zich geen voorstelling maken, indien men bedenkt, dat een geweldige behoefte heerscht aan alle gebruiksgoederen, van het boorde knoopje en den schoenveter af tot woonhuizen toe, en dat de geweldige vruchtbaarheid van den bodem voldoende welvaart waarborgt om het aan aanschaffen van deze gebruiksgoede ren mogelijk te maken. Het opvangen en vast leggen van de ontzaglijke zwevende koopkracht is op het oogenblik een der grootste problemen. Wel zal men moeten bedenken, dat men daar in het Oosten niet zijn bedje gespreid zal vin den. Er zal hard en met initiatief gewerkt moeten worden. Bij den opbouw van het be drijf, van machines en dergelijks, zal men veel moeten improviseeren! Wij hebben auto's en machines gezien, die op kunstige wijze uit aller lei wonderlijke deelen waren opgebouwd, maar die hun werk voorloopig deden, en den eigenaar den grondslag gaven, waarop in de toekomst een middel- of grootbedrijf kan worden opge bouwd. Het spreekt overigens vanzelf, dat ook het ambacht hier alle kansen heeft. En ook de han del, hoewel er op dit oogenblik nog niet veel te handelen valt, heeft een principieele en kan- senbledende taak te vervullen, wanneer de pro ductie van gebruiksgoederen een aanvang neemt. Reeds nu zijn overal Duitsche handels huizen gevestigd waarom zouden de Neder landsche achterblijven? ORGANISCHE BOERENINZET. Ook wat den inzet van personen en dan met name van boeren betreft, streven wij er naar, deze organisch te doen geschieden. Dat wil zeggen in groote groepen, gemeenschappen, die één geheel vormen met vrouwen en kinde ren, zielsverzorgers en alles wat tot een kleine boerengemeenschap behoort. Alleen dan kan ook van den mensch volledige inzet verwacht worden. Gelijk de boerenleider Roskam reeds uiteenzette, zullen aan de N.O.C. daartoe voor loopig twee scholingscentra ter beschikking staan; een in de Oekraïne en één bij Wilna, waar doorheen een voortdurende stroom van boeren zal moeten gaan. Het spreekt vanzelf, zoo zeide ons mr. Rost van Tonningen, dat aan de sociale, niet minder dan aan de cultureele zorg voor onze Neder landsche pioniers, alle aandacht zal worden be steed. IN DE KADERSCHOOL TE OMMEN. De jeugd moet door de jeugd geleid worden. Dit bekende devies van den Nationalen Jeugd storm krijgt in het voorjaar van 1943 een nog belangrijker karaktejr, nu de leiding van den Jeugdstorm tot het instellen van een beroeps kader heeft besloten. Op een te Utrecht gehou den persconferentie heeft opperkompaan Rik- kers, de leider van de kaderschool van den Jeugdstorm te Ommen, nadere mededeelingen gedaan omtrent dit binnenkort te vormen be roepskader. Jonge, krachtige kerels van 17—25 jaar, kunnen zich opgeven voor den cursus van drie maanden, welke te beginnen per 1 Novem ber a,s. gehouden zal worden in de kaderschool te Ommen. Van deze jonge Nederlanders om te begin nen zal er voor een 50 man plaats zijn wordt niet alleen gèvergd dat zij beschikken over een gezond en krachtig lichaam, maar daarnaast zal bijzonder worden gelet op den geest van deze jongelui. Deze geest moet frisch en bruisend zijn en hij moet open staan voor den nieuwen tijd. In den Jeugdstorm heeft mqn altijd een mooie leuze gekend en deze leuze zal nu meer dan ooit van kracht zijn: „Moedig, eerlijk en trouw, in godsvertrouwen alles voor het vaderland". Ziehier, waar het de leiding van den Jeugdstorm uiteindelijk om te doen is. Wie deze leuze waar achtig aanvoelt en wil beleven, zal geschikt r"n voor jeugdleider. Op den cursus in Ommen zal ook het begrip „kameraadschap" op de juiste wijze moeten worden aangeleerd. Want daar zal de kameraad schap worden beleefd in strenge tucht en harde discipline. De grootst mogelijke aandacht zal worden be steed aan de sport, dat is wel een van de belang rijkste onderdeelen van de opleiding. Van den jeugdleider wordt immers verwacht, dat hij zijn jongens zal voorgaan en met name in de be oefening van de sport. Bij het veldwerk valt het zwaartepunt op de weerbaarheid, want weer baar dient de jonge Nederlander te zijn, nu en in de toekomst. Onder het weerbaar zijn ver staat men op de kaderschool ook het kunnen schieten. Op speciale aangelegde schietbanen zal worden geoefend met klein kaliber geweer. Daarnaast zal de theorie op den cursus een belangrijke plaats innemen. Wanneer de sport en het veldwerk zullen zijn gedaan, zullen lezin gen worden ingeschakeld o.m. over de rassen kunde, de geschiedenis en de heemkunde. Maar daarop aansluitend zal b.v. bij de heemkunde de practische kant toch weer op den voorgrond komen, Want prof. Jeswiet uit Wageningen heeft zich bereid verklaard met de cursisten uit Ommen heemtochten in den omtrek van het kamp te ondernemen. Theorie en practijk zullen in de drie maanden van den cursus hand in hand gaan en dan hoopt men aan het einde van het kamp over jeugd leiders te beschikken, die op welke plaats in Nederland ook ingezet, een behoorlijken Jeugd- stormdienst in elkaar kunnen zetten. Drie maanden lang zullen de cursisten onder leiding van opperkompaan Rikkefs naar lichaam en geest worden getraind, zij worden op de tot kamp omgebouwde boerderij te Ommen gelegerd, gevoed en zoo mogelijk ook gekleed, terwijl zij verder de beschikking krijgen over een klein zakgeld. Na afloop van den cursus zullen zij aan een algemeen examen worden onderworpen en men hoopt dan goede, zelfbewuste kerels te hebben gekregen, die zichzelf een opgaaf weten te stellen voor hun volk en hun vaderland. DE TAPTEMELKBONNEN. Zooals bekend geven de bonnen voor tapte melk tevens recht op het koopen van consump tiemelkproducten. De laatste bestaan voor ver reweg het grootste gedeelte uit tapte- of kar nemelk. De overige bestanddeelen van de con sumptiemelkproducten kunnen, wat de hoeveel heid betreft, gevoegelijk worden verwaarloosd. Tot nu toe gold, dat op één bon een hoeveel heid geleverd moest worden, waarin 13/4 liter tapte- of karnemelk verwerkt was. Het is ech ter in de practijk ondoenlijk gebleken dit pre cies uit te rekenen. Aangezien dit ook feitelijk de moeite niet waard is en het bovendien aan leiding gaf tot meeningsverschillen tusschen publiek en handelaren, zullen, naar het depar tement van landbouw en visscherij thans be kend maakt, genoemde bonnen voortaan elk recht geven op het koopen van 13/4 liter tapte- of karnemelk of 13/4 liter taptemelkproducten. DENDROLOGENDAG TE BOSKOOP. Gisteren hield de Nederlandsche Dendrologische Vereeniging haar j aarlij kschen Dendrologendag te Boskoop. Na de opening voor de bijeenkomst door den voorzitter, den heer S. G. A. Doorenbos, direc teur van Gemeente-plantsoenen te 's-Graven- hage, werd aoor den heer dr. J. van Wijk van Ts-Gravenhage, een lezing gehouden over het onderwerp: „Eenige problemen in het sierteelt- centrum Boskoop" en door den heer ir. J, G. W. Ignatius van 's-Gravenhage een voordracht over het onderwerp: „Enkele gegevens uit de economische ontwikkeling van het boomteelt- bedrijf, in het bijzonder met betrekking tot het centrum Boskoop." In den middag gaf de heer dr. B. F. Jacobi, directeur der Rijkstuinbouwschool een beschou wing over het grondonderzoek te Boskoop. Hierna brachten de leden een bezoek aan het laboratorium, den proeftuin en de tentoonstel ling van afbeeldingen, oude catalogi en litera tuur, betrekking hebbende op Boskoop. VEEHOUDERS IN ZUID-HOLLAND HIELDEN MELK ACHTER. Verplicht tot levering van een gToot deel van hun veestapel. De secretaris-generaal van het departement van landbouw en visscherij heeft onlangs de bevoegdheid gekregen om op te treden tegen landbouwers en veehouders, die handeleh in strijd met de wettelijke voorschriften, door hun producten geheel of gedeeltelijk aan hun be stemming te onttrekken. Wanneer geconsta teerd wordt, dat een veehouder aanmerkelijk minder melk levert aan een melkverwerkend bedrijf of aan een standaardisatiebedrijf dan op grond van den omvang van zijn veestapel en andere factoren redelijkerwijze van hem kan worden verwacht, kan deze man worden ver plicht tot inlevering van andere producten, bij voorbeeld een deel van zijn veestapel. In eenige provincies is dit laatste reeds ge schied. Aan enkele veehouders is reeds een extra-aanslag opgelegd in de verplichte vee levering. Thans zijn het twee veehouders in Zuid-Hol land, die zich een extra-leveringsplicht zien op gelegd. Aan een veehouder te Krimpen aan den IJssel is een extra-leveringsplicht van 9 koeien opgelegd, terwijl een veehouder te Alke made niet minder dan 20 koeien boven zijn normalen leveringsplicht zal moeten afstaan. Men kan niet ongestraft de voedselvoorzie ning van zijn volk tegenwerken! II. T"\ ORTUGAL kent sedert jaren het bestaan 'van een vriendschapsverdrag met Enge- land, terwijl het als koloniale mogend heid ook in velerlei opzicht met de tot voor kort de zeeën beheerschende macht rekening hield. Deze gegroeide toestand maakt volgens „Nieuw Nederland" de positie van Portugal in het hui dige conflict niet gemakkelijk en allerminst be nijdenswaardig. Zeer terecht trekt het maand blad de volgende conclusie: Benerzijds sym pathie voor het Nieuwe Europa, welks grond beginselen in het land zelf reeds jaren in toe passing zijn, of althans langzaam worden ge bracht, anderzijds historische en economische banden met Engeland, die zich niet plotseling laten verbreken". Ten slotte zal ook Portugal toch het gezicht naar Europa, naar het Continent, moeten kee- ren, waarvan het immers een deel is en waar van het zich dus niet los kan denken. Te dien aanzien is Vroegindewey's passage over het British Empire van belang. Hij zegt daarin o.a.: „Wanneer straks het Engelsche wereldrijk: zal zijn ondergegaan, dan zal het eilandenrijk in Europa wel niet geheel uitgeschakeld zijn, maar toch zulke klappen, ook economisch heb ben gekregen, dat zijn handelsverbindingen in de eerste jaren daarna zeker niet op volle capa citeit van voordien hersteld kunnen worden. Afgezien nog van het feit, dat verschuiving van politieke machtscentra hetzelfde in economisch opzicht met zich brengt." De economische omschakeling van Portugal op het vasteland is mogelijk, doch het blad stelt daarvoor vier feiten vast, waaruit volgt., dat nu Portugal door de internationale ontwik keling sinds December 1941 meer en meer in het continentale kamp terecht moet komen, de omschakeling heel wat moeilijker zal zijn, dan b.v. voor Spanje het geval was. Immers, dan zullen zijn artikelen meer dan tot nu toe op markten worden gebracht, waar Italië en Spanje al gevestigd zijn. En wql voornamelijk op die markten, vanwaar omgekeerd Portugal met grondstoffen kan worden beleverd. Verder geeft „Nieuw Nederland" nog een zeer interessante uiteenzetting over den invloed van de Berlijnsche Ringclearlng. Het zegt: „De economische aaneensluiting van het Continent, onder leiding van Groot-Duitschland, die zich nu reeds bezig is te voltrekken, brengt echter nog grootere mogelijkheden in zich dan opper vlakkig blijkt. Immers was het voor vele landen noodzakelijk, behalve de betalingsbalans ook de handelsbalans zooveel mogelijk in evenwicht te houden, in de nieuwe constellatie is dit prin cipieel niet meer noodig. Zeker, Portugal maakte reeds een uitzondering, doordat het vele inkomsten uit anderen hoofde dan den buiten- landschen handel had, maar deze zijn thans voor een groot deel vervallen en ook in dat op zicht is de situatie voor het land aanmerkelijk slechter geworden. Vele landen, die dan ook thans handelsovereenkomsten afsluiten, doen dit op basis van een goederenruil met dezelfde totaalwaarde. In het Nieuwe Europa zal het echter blijken, dat de armslag veel,, grooter zal zyn. Ook voor Portugal. Want de Berlijnsche Ringclearing, waarbij Portugal weliswaar thans nog niet is aangesloten, maar waartoe het by een instelling op Europa zeker zal (moeten) toetreden, maakt het mogelijk, dat de verschil lende door de afzonderlijke landen aan te bie den artikelen als stimulans kunnen dienen om het handelsverkeer tusschen andere landen op gang te brengen, resp. te bevorderen." Het is begrijpelijk, dat deze ontwikkeling tijd noodig heeft. Reeds de Duitsche minister Funk zeide op 18 Januari van dit jaar, dat het han delsverkeer tusschen de staten afzonderlijk dè,n nog niet als een „binnenhandel" beschouwd kan worden, want voorloopig valt er nog niet te denken aan een volledige opheffing van de douane- en deviezenbelemmering. Wel echter zal dit handelsverkeer als „Grossraumhandel" alle voordeelen eener leiding van de markt door den staat genieten. Portugal heeft in de afgeloopen jaren getoond tot veel in staat te zijn, ondanks moeilijkheden, die het in groote mate op zijn weg aantrof. De toekomst van het land van Salazar hangt of van den juisten koers zijner regeering en deze is in het artikel van Joh. C. A. Vroegindewey in „Nieuw Nederland" zeer goed uitgestippeld. Wanneer Portugal zich tijdig zal weten terug te trekken van die Engelsche vriendschap, is deze omschakeling in het Continentale Europee sche blok zeer wel mogelijk. Moge het den juisten weg weten te kiezen! Het eerste artikel ls ln ons blad van gisteren verschenen. DEZE WEEK IS DE VERDUISTERINGSWEEK. Een oogenblik van onbedachtzaamheid (uw zolderraam was geheel onverduisterd en de lamp bleef per ongeluk branden) kan maken, dat men jaren schreit. Goed verduisterd, goed beschermd. OVERWEGWACHTERES TIMMER EN HAAR „WONDERHOND". Een overwegwachteres der Ned. Spoorwegen, wordt in onze dagen nu deze niet meer aange steld worden, meer en meer een zeldzaamheid. Thans is het weer mej. Timmer, overweg wachteres te Bilthoven (vroeger in Leiden werk zaam) die in verband met de pensionneering van haar man, wegwerker Timmer, de zwarte cape met roode kraag en zuidwester voorgoed zal af leggen. Na ln Leiden geruimen tijd dienst gedaan te hebben, werd zij overgeplaatst naar Bilthoven op de lijn BilthovenZeist. Met haar zal ook de bekende „wonderhond" Bobby van den overweg verdwijnen. Mej. Timmer kon gerust de bewaking van den over weg aan haar hond overlaten, want als de telefoon of het verkeerssein gaat, vliegt „Bobby" direct overeind en jegint aan haar rokken te trekken, net zoolang tot de overweg gesloten is. Onafgebroken zit hij voortdurend met opgesto ken ooren naar de telefoon te luisteren. Dikwijls joeert hij ook aan de draden van de seinen te trekken. Gaat de bel van Huis ter Heide, dan verroert hy geen vin, want de trein loopt im mers over een ander spoor. Is het voor Bilthoven bestemd, dan hoort hij echter dadelijk het ver schil en rust niet voordat de overweg gesloten is. Mej. Timmer en haar „wonderhond" werden te Bilthoven tot een groote bijzonderheid, want deze overweg was inderdaad tot in de perfectie bewaakt. Na Leiden heeft mej. Timmer nog 14 jaar in Bilthoven gestaan. In het geheel is zy 26 jaar overwegwachteres geweest en met haar verdwy'nt weer een der bekendste overwegwachteressen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1