83sfe Jaargang
HAANDAG 31 AUGUSTUS 1942
No. 25283
Nieuwe vorderingen
in Kaukasus en bij Stalingrad
Sovjet-aanvallen teruggeslagen
Duifsthe Weermachfsberichfen Haliaansfhe Weermachlsberichlen
BINNENLAND
Op bon 44 boter of rund ve
Verduisteren:
De Japansche actie
In Britsch-Indië
Een reeks van nederlagen
Verspreide Berichten
Elk gezond kind in Nederland
moet leeren zwemmen
GEMENGD NIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. w. Henny,
Teicf Directr° en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.: IC, Been, Lelden.
TOENEMENDE VERKENNINGSACTIE.
Zaterdag: deelde het Duitsche opperbevel mede:
In den Kaukasus braken Duitsche en ver
bonden troepen in verscheidene gevechtssec
toren door taai verdedigde vijandelijke stollin
gen heen.
In het gebied van Stalingrad blijven de Duit
sche troepen met succes in den aanval tegen
ten deele zwaar versterkte vijandelijke vesting
werken. Zij sloegen daarbij veelvuldige tegen
aanvallen af. Bij aanvallen overdag en des
nachts van de luchtmacht oek tegen de ach-
terwaartsche spoorlijnen leden de Sovjets weer
zware verliezen.
Op de Wolga werden twee tankbooten in
brand geworpen en 12 wachtschepen bescha
digd.
Ten Zuidwesten van Kaluga viel de vijand
met sterke strijdkrachten van infanterie en
pantserwagens, gesteund door vliegtuigen, aan,
De aanvallen werden door formaties van het
leger en de luchtmacht in voorbeeldige samen
werking in felle gevechten afgeslagen. In tegen
aanvallen werd de vijand onder zware bloedige
verliezen naar zijn punten van uitgang terug
gedreven. In deze gevechten werden 111 pant
serwagens vernietigd, waarvan 91 alleen in den
sector van een pantserdivisie.
Ook bij Rzjew werden hernieuwde aanvallen
van sterke vijandelijke strijdkrachten verijdeld
door tegenaanvallen van Duitsche troepen cn
door den samengebundelden aanval van eska
ders gevechtsvliegtuigen en duikbommenwer
pers. Ten Zuiden van het Ladogameer werden
herhaalde doorbraakjogingen van den vijand in
tegenaanvallen tot staan gebracht.
In de Finsche Golf bestookten gevechtsvlieg
tuigen een vliegveld op een eiland met bom
men en beschadigden vijf vijandelijke bewa-
kingsvaartulgen.
In Noord-Afrika en boven het eiland Malta
werden in luchtgevechten drie Britsche. vlieg
tuigen zonder eigën verliezen neergeschoten.
Formaties van de Duitsche luchtmacht vie
len vannacht Britsche vliegvelden ten Zuiden
van Alexandrië met bommen van zwaar kaliber
aan. In hangars en tusschen geparkeerde vlieg
tuigen ontstonden uitgestrekte branden.
Bij herhaalde vijandelijke luchtaanvallen op
een Duitsch konvooi in de Middellandsche Zes
werden door boordwapens zeven van 24 aan
vallende Britsche bommenwerpers neergescho
ten. Het konvooi bereikte onbeschadigd zijn
haven van bestemming.
Twee Britsche vliegtuigen, die op 28 Augus
tus naar West-Duitschland en boven de Duit
sche bocht vlogen, werden in een luchtgevecht
neergehaald. Vijf andere machines werden bij
vluchten naar de bezette Westelijke gebieden
omlaag geschoten.
In' den afgeloopen nacht ondernam de Brit
sche luchtmacht storingsaanvallen op Zuid- en
Zuidwest-Duitsch gebied. In woonwijken van
eenige steden ontstond materieele schade en
schade aan gebouwen. Nachtjagers en lucht
doelartillerie schoten volgens de voorloopige
berichten 32 der aanvallende bommenwerpers
omlaag.
In den strijd tegen Groot Brittannië vielen
Duitsqhe vliegtuigen overdag en des nachts be
langrijke" militaire inrichtingen in Zuidwest
en Noordoost-Engeland met geconstateerde
goede uitwerking aan.
En Zondag:
Ten Zuiden van den benedenloop van den
Koeban rukken Duitsche en Roemeenschc
troepen ondanks sterk vijandelijk verzet in het
moeilijk terrein verder op. In het gebied van
Stalingrad breken infanteriedivisies en snelle
formaties, door sterke strijdkrachten van de
luchtmacht gesteund, door krachtig versterkte
stellingen heen en drongen zij in hevige ge
vechten diep in het vijandelijke verdedigings
systeem binnen.
Ten Zuidwesten van Kaluga werden opnieuw
aanvallen van sterke vijandelijke formaties in
fanterie en tanks afgeslagen. Bij Rzjef trachtte
de vijand ook gisteren door sterke strijdkrachten
in den strijd te werpen, het front te doorbreken.
Met medewerking van de luchtmacht werden
aanvallen, deels in een tegenaanval, afgeslagen.
Het is den bolsjewistischen troepen, nu de
slag om Rzjef reeds een maand duurt, ondanks
den massalen inzet van menschen en materiaal
ter sterkte van vier tot vijf legers, niet gelukt
het Duitsche front te doorbreken. De terrein
winst van den vijand staat tactisch noch opera
tief in eenige verhouding tot de hem daarbij
toegebrachte verliezen aan menschen en mate
riaal.
Alle beweringen van de bolsjewisten over een
geslaagde doorbraak zy'n onjuist..Het front is ge
sloten, terwijl de aanvalskracht van den vijand
meer en meer verlamt. Sedert den 30sten Juli
werden in deze gevechten 1572 bolsjey/istische
tanks stukgeschoten, deels door vliegtuigforma
ties en formaties luchtdoelartillerie van de
luchtmacht vernield of in gevechten van zeer
dichtbij vernietigd, 547 vliegtuigen neergeschoten
bij 25 eigen verloren vliegtuigen en werd talrijk
'materieel door het Duitsche afweervuur en de
aanvallen van de Duitsche luchtmacht vernield.
De bloedige verliezen van den vijand zijn bui
tengewoon hoog.
Ten Zuiden van het Ladogameer verloor de
vijand bij nieuwe vergeefsche aanvallen 21 tanks.
In den afgeloopen nacht hebben bolsjewisti
sche b ommenwerpers deels op groote hoogte
storingsvluchten ondernomen boven Noordoost
Duitschland. Door lukraak neergeworpen bom
men ontstond op enkele plaatsen geringe schade.
In Noord-Afrika werden door Duitsche en
Italiaansche jachtvliegtuigen en door luchtdoel-
artillerie 12 Britsche vliegtuigen neergeschoten.
In het zeegebied van El Daba werd een Brit
sche torpedojager door bomtreffers zwaar be-
S°Diütlche gevechtsvliegtuigen hebben ten Zui
den van Korfoe een Britsche duikboot tot zin
ken gebracht.
Tijdens vluchten van Britsche formaties boven
de bezette gebieden in het Westen werden gis
teren in luchtgevechten 5 vijandelijke vlieg
tuigen. zonder eigen verliezen, neergeschoten.
In den strijd tegen Groot-Brittanme vielen
Duitsche vliegtuigen overdag industrieele en
ravitailleeringsinstallaties in Zuid en Oost-En-
o-oiand alsmede schepen aan de Engelsche Ka-
naalkust aan. Een Britsch koopvaardijschip van
5000 brt. en een convooivaartuig werden door
voltreffers tot zinken gebracht. Een ander con
vooivaartuig bleef zwaar beschadigd liggen.
Zaterdag deelde het Italiaansche opperbevel
mede
In den centralen sector van het Egyptische
front is een aanval die werd uitgevoerd door
gemotoriseerde vijandelijke strijdkrachten, mis
lukt als gevolg van onze snelle krachtige reac
tie. Talrijke vijandelijke voertuigén werden in
brand geschoten en buiten gevecht gesteld.
Meer ten Zuiden daarvan werd een andere
aanval met gemotoriseerde strijdmiddelen even
eens verijdeld. Eenige krijgsgevangenen en een
pantserwagen vielen in onze handen.
Tijdens pogingen tot het bombardeeren van
onze vooruitgeschoven stellingen, heeft de En
gelsche luchtmacht drie vliegtuigen verloren,
die getroffen werden door het luchtdoelgeschut
der divisie Ariete. Twee andere machines wer
den neergehaald in een luchtgevecht met Duit
sche jagers. Bommenwerpers van de As heb
ben de operaties tegen de bases van het eiland
Malta voortgezet. Een Spitfire werd in een
luchtgevecht neergehaald.
Eén in de Middellandsche Zeevarend kon
vooi is aangevallen door Britsche vliegtuigen,
waarvan er drie in zee zijn gestort! na getrof
fen te zijn door het vuur van de esporteerende
schepen.
Vijandelijke vliegtuigen lieten gisteren bom
men vallen en schoten met machinegeweren op
eenige bewoonde centra van Sicilië. De burger
bevolking ieed geen verliezen.
Een van onze escadrilles „Mas" (motortorpe-
dobooten) welke opereeren op het Ladogameer
viel in den nacht van 15 Augustus een groep
Sovjet-eenheden aan, die zich naar Leningrad
begaven. De motortorpedoboot onder bevel van
den luitenant ter zee tweede klasse Renato
Bechi torpedeerde en vernietigde een kanon
neerboot van 1300 ton.
En Zondag: Aan het Egyptische front artil
lerievuur en wederzijdsche activiteit van ver
kenningstroepen. JDe Britsche luchtmacht heeft
Gedurende het tijdvak van 1 tot en met 12
September, geeft elke der met 44 gemerkte bon
nen van de boterkaart en vetkaart recht op
het koopen van 125 gram boter.
Zij, die gedurende het tijdvak van 12 tot en
met 15 Augustus de bonnen 44 bij den slager
hebben ingeleverd, ontvangen gedurende boven
genoemd tijdvak per bon 100 gram rundvet.
DE NIEUWE SCHEERZEEPBON.
Gedurende het tijdvak van 1 September tot
en met 31 December geeft de met „M" gemerkte
bon der textielkaart DA. welke is uitgereikt aan
mannen en jongens van 15 jaar en ouder, recht
op het koopen van 45 gram- scheerzeep, met een
vetzuurgehalte van 75 k 80<JÓ.
Voor zoover de winkelier nog verpakkingen
van 50 gram in voorraad heeft, mag hy deze
uitverkoopen tegen in ontvangst neming van
bovengenoemden bon.
Voorts kan men op bedoelden bon ook één
pot of één tube scheercrême koopen, voor zoover
deze nog voorradig zijn.
GENERATORANTHRACIET EN
BAGGERTURF.
Gedurende het tijdvak van 1 September tot
en met 30 September geven de met de woor
den „generator-anthraciet 9e periode" gemerkte
bonnen recht op het koopen van één hectoliter
(max. 75 kg.) antliracietnootjes IV of V, ter
wijl gedurende hetzelfde tijdvak de met de
woorden „generatorturf 9e periode" gemerkte
bonnen recht geven-op het koopen van 50 stuks
baggerturf.
HONDEN- EN KATTENBROOD OP BON 17.
Voor de periode van 1 tot en met 30 Septem
ber wordt op bon No. 17 van de voederkaarten
voor honden volgens dezelfde normen als voor
de voorafgaande periode hondenbrood beschik
baar gesteld.
Op bon no. 17 van de voederkaart'voor hon
denbrood (groep k) wordt voor bovengenoem
de periode V6 kg. kattenbrood beschikbaar ge
steld,
Na 30 September zijn de bonnen no. 17 van
vermelde kaarten ongeldig. Zij mogen nadien
niet meer worden aangenomen.
OPROEP AAN BOSCHBEZITTERS.
Stelt brandhout beschikbaar.
Om te voorkomen, dat in dezen tijd van brand
stofschaarschte het in de bosschen aanwezige
aoode hout, dat voor huisbrand geschikt is, ver-
opnieuw bomaanvallen gedaan, vooral op den I toren gaat-, doet de productiecommissaris voor
Zuidelijken sector van onze stellingen. De bat
terüen luchtdoelgeschut van enkele groote troe-
penonderdeelen, waaronder die van de divisies
Littorio en Bologna, hebben vier aanvallende
vliegtuigen neergeschoten. Twee vliegers- wer
den gevangen genomen. Acht andere vliegtui
gen werden door Italiaansche en Duitsche ja
gers in herhaalde luchtgevechten neergescho
ten, In de Middellandsche Zee werd' een vijan
delijke duikboot door Duitsche vliegtuigen tot
zinken gebracht.
In den nacht van 27 op 28 Augustus werd
door een kleine vijandelijke af deeling een po
ging ondernomen om op het eiland Cerigotto,
ten noordwesten van Kreta, te landen. Door
het onmiddellijk optreden van ons garnizoen
werd de vijandelijke afdeeling op de vlucht ge
dreven. Voor de Egyptische kust werd een Brit
sche torpodebootjager door een van onze mo-
tortorpedobooten getorpedeerd en zwaar be
schadigd.
van hedenavond 20.31 uur
tot morgenochtend 6.50 uur
De maan komt heden op om 23.07 uur en
gaat morgenmiddag om 13.53 uur onder.
DE TWEEDE SLAG BIJ DE SALOMONS
EILANDEN.
De woordvoerder van de Japansche marine,
kapitein Hiraide, heeft nieuwe belangwekkende
bijzonderheden onthuld over den tweeden slag
bij de Salomonseilanden.
Het doel van de tweede Amerikaansche actie,
zoo zeide hij, v/as om versterkingen te brengen
naar de Amerikaansche troepen, die op de
eilanden Toelagi en Guadalcanal* geland waren.
De Japanners vielen de Amerikaansche vloot-
formatie, die na den eersten slag bij de Salo
monseilanden van nieuwe eenheden voorzien
was, ten oosten van de eilandengroep aan.
De strijd werd hoofdzakelijk gevoerd tusschen
de wederzijdsche vliegkampschepen, vanwaar de
vliegtuigen voor den aanval opstegen.
Ondanks de Japansche overwinning en het
afslaan van het vijandelijke offensief mag men
niet denken, dat de operaties in deze wateren
zijn afgeloopen. De Amerikanen hebben op de
eilanden Toelagi en Guadalcanar meer dan
10.000 man geland, die op het oogenblik volko
men zijn afgesneden, doch stellig door de Ver.
Staten niet in den steek zullen worden gelaten.
Nieuwe aanvallen van de Ver, Staten zullen
echter precies zoo eindigen als de eerste en
tweede slag bij de Salomonseilanden.
Het verdient bijzondere aandacht, zoo ver
volgde Hiraide, dat de Ver. Staten ondanks de
reeds geleden groote verliezen aan vliegkamp
schepen en vliegtuigen weer nieuwe vliegkamp
schepen hebben geriskeerd.
Voorts deelde Hiraide mede, dat de Ver. Sta-
tenten sinds het uitbreken van den oorlog 45
oorlogsschepen met een 'gezamenlijken inhoud
van 750.000 ton, en meer dan 2000 vliegtuigen
en 447 koopvaardijschepen met een gezamen
lijken inhoud van 2.8 millioen ton hebben ver
loren.
In de wateren om de Salomonseilanden en
in de Koraalzee, zoo besloot Hiraide, zijn op
het oogenblik verschillende acties aan den
gang, waarover het. Japansche volk te zijner
tijd zal worden ingelicht. Aan de maatregelen
van de Amerikaansche regeering valt reeds te
zien, dat de vijand een strijd voert op leven en
dood. (D.N.B.)
Het verzet der ongehoorzaamheidsbeweging
in Indië duurt onverflauwd voort trots de vele
arrestaties en andere maatregelen. De oorlogs
bedrijvigheid heeft er dan ook van te lijden.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
de politie Zaterdagavond op bevel van het
districtsbestuur te Allahabad een huiszoeking
in de woning van Pandit Nehroe verricht, die
vier uur heeft geduurd. De politie nam ver
scheidene boeken en papieren mee. Daaronder
bevonden zich ook copieën van de resolutie der
werkcommissie van het Congre^ en het ont
werp van een resolutie, die de werkcommissie
had voorgesteld voor de al-Indische Congres
commissie.
De Daily Mirror meldt, dat voor de eerste
maai- in de geschiedenis van Indië Britsche
valschermtroepen gebruikt zijn tegen een In-
dischen volksstam aan de Britsch-Indische
Noordwestelijke grens, waar een gebied moest
worden „gezuiverd". De actie was gericht tegen
den stam der Hurs. De junglewoningen der
Hurs werden „in brand gestoken en uitgerookt".
Troepen gevangenen zijn voor militaire gerech
ten gebracht, -die „doodvonnissen geveld" heb
ben.
De Indische nationalistenleider Rasj Behari scheidene andere militaire en burgerlijke auto-
Bose, die Zaterdag in Singapore is aangeko- riteiten, (D.N.B.),
den boschbouw en de houtteelt een ernstig be
roep op alle boscheigenaren om zooveel mogelijk
de bevolking* in de gelegenheid té stellen dit
hout in hun bosschen te verzamelen en weg te
voeren. Hiervoor zouden sprokkelvergunningen
kunnen worden uitgereikt, die den houder gratis
het recht geven op bepaalde dagen en uren het
doode liggende hout te verzamelen.
Den boschbezitters wordt bovendien verzocht
zooveel mogelijk het rooien van stobben toe te
staan, aangezien ook deze in belangrijke mate
kunnen bijdragen om in de behoefte aan brand
hout te voorzien. Voor het rooien hiervan dient
ingevolge de bepalingen der bodemproductiebe-
sohikking 1939'een vergunning te worden aange
vraagd, Een dergelijke vergunning wordt even
wel voor loofhoutstobben als regel zonder eenige
beperkende bepaling verleend. Ook het rooien
van naaldhoutstobben dient zooveel mogelijk te
worden bevorderd. Een gedeelte hiervan zal ech
ter op aanwijzing van den' directeur van het
Rijksbureau voor hout voor -de winning van
houtskool moeten worden bestemd, doch overi
gens kunnen ook deze stobben, die In groote
hoeveelheden nog in den grond zitten, voor
brandhout in aanmerking komen. Het beschik
baar stellen van sprokkel- en stobbenhout is niet
alleen een groot sociaal belang, doch het zal
bovendien houtdiefstal, beter dan welke politio-
neele maatregel ook. voorkomen. Aaln boscheige
naren, die bereid zijn sprokkelvergunningen ie
verleenen wordt verzocht hiervan vóór 15 SejR.
1942 mededeelïng te doen aan den productie-
commissaris voor den boschbouw en houtteelt,
Museumlaan 2 te Utrecht, onder opgave van
de gemeenten, waarbinnen hun bezittingen zijn
gelegen.
Mochten er boscheigenaren zijn, die niet
meewerken aan het beschikbaar stellen van
brandhout op de aangegeven wijze, dan zal
het nemen van dwingende maatregelen niet
uitblijven.
NIEUW VAST TARIEF VOOR „PAKJES"
NAAR DUITSCHLAND.
Op het oogenblik wordt voor het verzenden
van „pakjes" naar Duitschland, het protectoraat
Bohemen en Moravië en het Generaalgouverne-
xnent tot en met 500 gram 25 cent en boven 500
gram tot en met 1000 gram 40 cent betaald.
Met ingang van 1 September zal het thans
jeldende tarief opgeheven worden en voor elk
pakje (zonder onderscheid van gewicht tot en
met de grens van 1000 gram) een bedrag van
f,0.30 berekend worden. „Pakjes" mogen niet
zwaarder zijn dan 1000 gram en moeten in on
gesloten zakjes, doosjes of losse omslagen ver
pakt zijn. Zij mogen geen stukken bevatten,
welke het karakter hebben van een briefwis
seling over zaken van actueelen of persoonlijken
aard,
DAPPERE MEISJES.
Wederom is een contingent Nederlandsche ver
pleegsters naar het Oostfront vertrokken. Na
een grondige en allesbehalve gemakkelijke voor
opleiding zullen zij ingezet worden met de Ne
derlandsche ambulance. Men moet respect heb
ben voor deze moedige meisjes, die veelal een
gemakkelijk leventje hier in Nederland opofferen
om ginds aan het Oostfront onder vaak zeer
moeilijke omstandigheden voor de gewonden te
zorgen. Zij verdienen uw steun en waardeering.
Denkt daarbij aan het gironummer van de Ne
derlandsche Ambulance, 87600 Nederlandsche
Ambulance. Koninginnegracht 22, Den Haag.
DRAGER VAN KRATON-MEDAILLE
OVERLEDEN.
In het godshuis te Krommenie is Vrijdag
overleden de 88-jarige Dirk Bes. Hij was dra
ger van de Kraton-medaille, welke herinnerde
aan den veldtocht van Atjeh.
Zeer waarschijnlijk is met hem de laatste
Kraton-drager overleden.
■i-T T1
f Roosevelts tegenstanders in de Veree-
1 i-nigde Staten „Franklin's folly" noemen,
heeft het Amerikaansche publiek alleen maar
teleurstellingen gebracht. Deze teleurstellingen
waren weliswaar pas het begin van de zware
slagen, die de geallieerde naties sedert den val
van Tobroek aan alle fronten te incasseeren
kregen. De Engelsche kranten en speciaal de
„Daily Mail" berichten van een anti-Britsche
golf, die evenals na den val van Singapore over
de Vereenigde Staten ging.
De zelfcritiek richt zich tot nu toe minder
tegen den President en tegen de sterke mannen,
welke heden met dictatoriale volmachten voor
de Executieve in Washington werkzaam zijn. Aan
critiek waren voornamelijk blootgesteld de .een-
dollar-mannen" uit de industrie, die de oorlogs
productie In het belang der monopolie-industrieën
vertraagden of die, zooals de Staatssecretaris
voor. handel en bankier Jesse Jones, een on
doorzichtige politiek ten gunste van deze mo
nopolie-belangen bedreven.
Naast Edward R. Stettinius, William S. Kniid-
sen en de ongeveer 500 leiders der industrie, die
de „War Production Board" in het begin van
dit jaar overnam, zien ook de vertegenwoordi
gers der Amerikaansche arbeidersbelangen hun
invloed in de bondshoofdstad verminderen. Sid
ney Hillman, die nog in April van dit jaar tot
adviseur- van Roosevelt voor arbeidersproblemen
benoemd werd, moet bijna evenzoo stil zijn ge
worden als madame Perkins, staatssecretaresse
voor arbeid uit den tijd van de New Deal. Philip
Murray, de regeering vriendelijk gezinde op
volger van John Lewis in de leiding van de
radicale C.I.O., is uit den door Lewis geleiden
mijnwerkersbond verwijderd. In het algemeen
mag de critiek op de gebreken der Amerikaan
sche bewapening niet over het hoofd zien, dat
de feitelijke leiding hoe langer hoe meer in
handen van het Amerikaansche groot-kapitaal
komt. Evenals eens, President Woodrow Wilson
zijn „nieuwe vrijheidspolitiek" ten behoeve van
de Amerikaansche oorlogsverklaring 1917 op
offerde, geeft ook Franklin D. Roosevelt zijn
sociaal-reformatorische New Deal-politiek ten
behoeve van den totalen oorlogsinzet op.
Het gevolg daarvan zal waarschijnlijk de groei
van een reactionaire strooming in de Vereenigde
Staten zijn, zooals eens de oorlogs- en na-
oorlogsche tijd sedert 1917 liet zien. Reeds dreigt
de Procureur-Generaal Francis Biddle 95 Ame
rikaansche publicaties als staatsvijandig te ver
bieden.
Ter vergelijking werden rond 400 kranten en
tijdschriftenten tijde van den eersten wereld
oorlog onderdrukt. De reorganisatie van de con-
trolebureaux voor de openbare meening heeft
Elmer Davis, den bekenden radio-commentator
en vroegeren Rhodes-student, aan het hoofd
van het nieuwe oorlogs-informatiebureau ge
bracht. Hij overvleugelde Archibald Mac Leish,
den beschermeling van Professor Felix Frank
furter en huidigen congresbibliothecaris, die zijn
vroegere zonden als radicaal schrijver intus-
schen openlijk berouwd had. Tegelijkertijd
wordt de censuur op alle uitingen van misnoe
gen ten- aanzien der ambtelijke politiek ver
scherpt. I
Nog een slachtoffer van de algemeene teleur
stelling is het congres, welks constitutioneele
rol reeds onder de New Deal moeilijk werd.
Nauwelijks hadden de afgevaardigden op het
Capitool in Washington besloten een zuinige
begrooting door te zetten en hun verloren ge-
gane wetgevende macht weder sterker uit te
oefenen, of President Roosevelt verklaarde den
z.g. schiet-oorlog, welke tot uitgaven leidde, die
de ergste vermoedens van zijn binnenlandsche
tegenstanders ver overtroffen. In den eersten
wereldoorlog hadden de Vereenigde Staten tot
aan de ratificatie van het vredesverdrag 25.729
millioen dollar uitgegeven, of als crediet aan
him bondgenooten gegeven. Dit bedrag was dit
maal reeds na 6 maanden oorlog overtroffen,
zooals Staatssecretaris Morgenthau op den 3den
Juli van dit jaar verklaarde. Het nieuwe boek
jaar zal minstens 67 milliard aan oorlogsuitga
ven brengen. De totale uitgaven in het laatste
boekjaar bedroegen 32.491 millioen dollar, of
wel een record-deficit van 19.691 millioen dol
lar. De bondsschuld groeide van 21 milliard
dollar bij het begin van Roosevelt's regeering
in 1933 tot 60 70 milliard in het eerste oor
logshalfjaar spoedig zal deze de 100 milliard-
grens wel overschrijden. De zuinigheidsactie
van het congres is derhalve even hopeloos ge
worden als zijn initiatief van wetgeving minder
wordt. Volmachten, die ten deele nog op wet
ten van den eersten wereldoorlog berusten, ge
ven F. D. Roosevelt een bijna onbeperkte macht
over het leven der natie.
Bovendien heeft het congres het er blijkbaar
op aangelegd, zijn aanzien bij het publiek te
ondermijnen. Diens poging de goedkeuring te
verkrijgen, dat aan zijn leden pensioen uitge
keerd wordt, en het besluit, ten aanzien van de
benzine-rationeering voor zich zelf een uitzon
dering te maken, hebben tot veel critiek op het
congres bijgedragen. In Spokane in den staat
Washington werd 3000 dollar ingezameld om ge
schenken aan de noodleldende congresmannen
in de bondshoofdstad te zenden.
Oude gebitten en parapluies vervingen daarbij
de anders gebruikelijke rotte eieren. Het is ken
merkend, dat'een zoo ernstige journalist als
Ernest Lindsay in de „Washington Post" kon
verklaren, dat het parlementarisme in de Ver
eenigde Staten, zoowel als in Canada en Enge
land snel aan lager wal raakt. Zoo werkt het
parlementaire systeem remmend op den weg
naar den totalen oorlog. Alle hier genoemde fei
ten dragen er toe bij den terugblik op het eerste
oorlogshalfjaar te vertroebelen. Een artikel in
de „Time" van 8 Juni is voor deze late zelf
bezinning en zelfkritiek een voorbeeld. Ook het
maandelyksche tijdschrift „Fortune", waarvan
elk nummer aan de vraagstukken van den mo
dernen oorlog gewijd Is, noemt het oorlogsver
loop tot nu toe een reeks van nederlagen, waar
bij de eene catastrophe op de andere volgt. Het
zou hebben bewezen, dat Engeland als bondge
noot zoowel een na- als een voordeel kon zijn.
Beide organen behooren zooals bekend Is tot het
concern van Henry R. Luce, die verleden jaar
het gezegde van de „Amerikaansche eeuw" in de
wereld bracht. Toentertijd beloofden Luce's me
dewerkers een overwinning op Japan binnen zes
weken, indien de Japanners het „Harikiri" van
een oorlogsverklaring op zich zouden nemen.
Heden spreekt zelfs F. D. Roosevelt van „zwarte
uren" in de Amerikaansche geschiedenis.
men, heeft tegenover een vertegenwoordiger
van Domei verklaard dat het thans geen tijd
is voor praten, aangezien de Indische vrijheid
niet zonder onmiddellijke actie te verwerven Is.
De Indiërs in Oost Azië móeten de kwestie van
dit standpunt bekijken. Ongetwijfeld zullen nog
talrijke hinderpalen en moeilijkheden optre
den, maar door een sterke offervaardigheid
moeten de Indiërs de vrijheid van hun moeder
land tot stand brengen.
DR. GOBBELS IN VENETIË.
De Duitsche minister van propaganda, dr.
Göbbels, is te Venetië aangekomen, waar hij de
opening van de internationale filmtentoonstel
ling zal bijwonen. Hij werd aan het station
verwelkomd door minister Pavolini, en ver-
Elke maand publiceert de propaganda-com-
missie van den Ned. Zwem- en Reddingshond
het aantal verdrinkingsgevallen In de pers, om
de bevolking, dus de gemeenschap, er op te wij
zen, dat de zwemkunst machtig zijn, hoog noo-
dig is in ons waterrijke land. Het is treffend te
moeten constateeren, vooral in de zomermaan
den, dat het aantal verdronkenen groot Is,
doordat velen (die de zwemkunst niet beheer
schen) de verleiding niet kunnen weerstaan om
te gaan in voor hun te diep of stroomend water
Het is plicht, dat elk gezond kind in Nederland
leert zwemmen. Het is verheugend te ervaren
dat nu in deze tijden de autoriteiten inzien, dat
de zwemkunst machtig zijn, een integreerend
deel van het schoolleerplan moet uitmaken.
Ruim 75.000 kinderen hebben, in 1941, door
middel van de scholen, zich de zwemkunst
eigen gemaakt. Een mooi en goed begin is ge
maakt, maarhet ideaal: „ieder Nederlan
der zwemmer" is nog lang niet bereikt. Het
daghet in den Oosten en wij verheugen ons.
Moge dit ideaal verwezenlijkt worden.
POSTZEGELVERZAMELAARS BIJEEN.
Gisteren werd te Amsterdam in het Park
hotel de algemeene vergadering gehouden van
den Nederlandschen Bond van Vereenigingen
van postzegelverzamelaars.
De voorzitter, de heer Valkema Blom, wees
er op bij zijn openingsrede, dat de bond thans
zoo is uitgedijd, dat hij kan optreden namens
alle Nederlandsche philatellsten.
Verschillende zaken van philatelistisch Neder-
landsch belang werden ter vergadering bespro
ken. waarbij de keuring van postzegels, de on-
noodige uitgiften van postzegels en de strijd
tegen vervalschers en „verkapte handelaren" de
hoofdpunten vormden.
De „Weller"-medaille werd uitgereikt aan den
beheerder van het bondsinformatiebureau. den
heer J. A. Kastein voor zijn belangrijke ver
diensten aan den bond gedurende vele jaren
bewezen.
Tot secretaris werd gekozen de heer P. S. van
'tHaeff en tot commissaris de heer C. J.
Reyerse Sr.
Tot slot werden causerieën gehouden door den
heer P. C. Korteweg over de zegels van de uit
gave 1864 Nederland en door den heer K. E.
König over de emissie 1906 van Bosnië-Herze*
gowina.
DE KONIJNENSTERFTE.
Van verschillende zijden hebben de Neder
landsche Vereeniging tot Bescherming van Die
ren berichten bereikt over groote sterfte onder
konijnen. In sommige berichten wórdt zelfs ge
sproken over het voorkomen van „konijnenpest".
Welke de doodsoorzaak is, valt niet gemakke
lijk te beoordeelen. De mogelijkheid bestaat, dat
er een besmettelijke ziekte in het spel is, b.v. de
zeer gevreesde coccidiosie, welke verloopt onder
verschijnselen van diarrhee. De diagnose kan
echter alleen door een dierenarts worden gesteld
of door een dood konijn voor onderzoek op te
zenden naai* de Rijksseruminrichting te Rotter
dam. In elk geval is het zaak de zieke dieren
onmiddellijk af te zonderen.
Het is echter ook best mogelijk, dat in den
(egenwoordigen tijd, nu vele niet-vakmenschen
konijnen houden, al te primitieve huisvesting
veel dieren doet sneuvelen. Men moet niet ver
geten. dat konijnen behoefte hebben aan niet
te kleine, lichte en luchtige hokken, die vrij van
tocht en vocht moeten zijn.
Ook is het niet uitgesloten, dat het voer niet
deugt en dat giftige planten zich onder liet voe
dergras bevinden. Weliswaar weten konijnen wel,
welke planten niet voor hen geschikt zijn, doch
wanneer honger hen dwingt eten zij ook planten,
die hun gezondheid kimnen schaden. Men lette
dus goed op de kwaliteit van het te voeren gras
Tevens zorge men. dat geen gebroeid of be
schimmeld gras wordt gevoederd. Dit kan worden
bereikt door telkens niet meer gras te snijden
ZEVEN PERSONEN VERDRONKEN.
Het water heeft in de afgeloopen dagen we
derom een groot aantal slachtoffers geëischt.
Niet minder dan 7 personen moesten sinds Vrij
dag in verschillende deelen van het land een
vrijwillig of gedwongen bad met den dood be
talen.
Te Wouw is Vrijdagavond de 35-jarige metse
laar A. de Bakker in een ven bij de Wouwsche
Plantage verdronken. Spoedig geboden genees
kundige hulp kon niet meer baten. De 31-jarige
H. Munters Is dien avond in de Maas verdron
ken. Het lijk van het gehuwde slachtoffer, vader
van een kind, werd na een uur dreggen opge
haald. Vrijdagavond omstreeks 9 uur is de 17-
jarige ongehuwde schippersknecht Heyens uit
Walsoorden in de gemeentehaven van Stein bij
een stoeipartij te water geraakt en verdronken.
De ruim l3/^-jarige A. Laban, wonende aan de
Schiekade te Rotterdam, is Vrijdagavond ver
dronken in de sloot, welke loopt langs den zand
bak bij de Museumlaan aldaar, waarin het kind
speelde. De moeder miste het kind plotseling en
na 10 minuten werd het lijkje drijvende ge
vonden.
Te Hoogezand is Zaterdagavond de 20-
jarige D. Simmerling verdronken. Een in
woner van Neerloon, L. van Uden, is dien middag
bij het zwemmen in de Maas verdronken.
De 23-jarige L. B. Stegers, wonende in de
Nieuwstraat te Arnhem, verdronk gistermiddag
bij het zwemmen in den Rijn. De jongeman
werd vermoedelijk door een kramp bevangen.
JONGETJE AANGEREDEN DOOR DE TRAM.
Gistermiddag om halfdrie liep in de Edison-
straat te Den Haag de 3-jarige K. S., woon
achtig in die straat, onvoorzichtig over den rij
weg. De jongen werd aangereden dopr een tram
van lijn 12 en kreeg een schedelbasisfractuur.
De geneeskundige dienst vervoerde het slacht
offertje naar het RK. ziekenhuis aan het West-
einde. waar het kind kort ma aankomst ls over
leden.
dan voor de behoefte van één dag noodlg is en
dit op een koele, zonvrije plaats luchtig uit te
spreiden.
De rijksvoorlichtingsdienst voor den pluim
veeteelt, afdeeling konijnen van de directie van
den landbouw te Beekbergen verstrekt gratis
alle inlichtingen op het gebied van konijnen-
houderij,
NED. VOLKSDIENST VERLEENT HULP AAN
SLACHTOFFERS VAN LUCHTAANVAL.
Bij den Britschen luchtaanval van j.l. Donder
dag op een onzer steden werd de burgerbevol
king vrij ernstig getroffen. Onmiddellijk na het
onheil was de Nederlandsche Volksdienst aan
wezig om de schade op te nemen en de 27 ge
zinnen. welke getroffen waren, direct met geld
terzijde te staan, waar zulks noodzakelijk was.
Zoo verleende de Volksdienst ook zijn bemid
deling bij het verkrijgen van de noodige textiel
vergunningen voor het aanschaffen van gor
dijnen e.d. Hiermede is tevens weer bewezen van
welk een groot volksbelang het is, wanneer wij
hier te lande beschikken over een goede en
snel functioneerende organisatie, die by derge
lijke voorvallen voor de belangen van ons geheele
volk op de bres staat.
HERDENKING STERFDAG PETER TON.
Zondag 6 September zal de heerban 's-Gra-
venhagc den sterfdag van den gevallen weer
man Peter Ton herdenken.
Deze herdenking zal bestaan uit een krans-
legging op het gTaf van Peter Ton des voor
middags te 11 uur op de begraafplaats Nieuw
Eik en Duinen te, 's-Gravenhage, waar de wnd.
heerban commandant, banleider A. F. Henken,
en dc onderbanleider J. van der Hout herden
kingsredevoeringen zullen houden. Na afloop
wordt gedefileerd langs de groeve, aan welk
défilé behalve de heerbannen 3 cn 4. ook depu
taties van de W.A.. het rechtsfront, van de*
jeugdstorm en van de politieke organisaties zul*
len deelnemen.