83sfe Jaargang VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1942 No. 25269 Britsch Convooi op de Middellandsche Zee aangetast 32 Britsche Vliegtuigen neergeschoten tegen 13 eigen verliezen Valsche apostels der vrijheid Duitschland wint op alle Fronten Extra bericht 90.000 Ton tot zinken gebracht Italiaansch Communigue De slag bij de Salomonseilanden Verspreide Berichten BINNENLAND Reisvergunning voor verboden gebieden Belangrijke programma-wijzigingen Verduisteren: Driedaagsch bezoek van Mussert aan Limburg Keuring voor de Waf'en-SS en hel Nederlandsche Vrijwilligerslegioen Nederlandsche Vrijwilligers bestormden Rostow LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny, T^lef, Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) Gironummer: 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507 Hoofdredacteur: B. W. Menkhorat, Lelden. Pl.verv.: K Been. Lelden Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt in een extra-bericht bekend: Ter ontlasting van hun sterk in het naüw gebrachte strijdkrachten in Egypte, heb ben de Britten getracht een uit tanksche pen en transportschepen samengesteld convooi van in totaal 21 groote koopvaarders, dat beveiligd werd door 3 slagschepen, 4 vliegtuig moederschepen en tal van kruisers en torpedojagers, door de Middellandsche Zee naai het schijnt naar Alexandrië te brengen. Dit uit 46 eenheden bestaande convooi is in het Westen van de Middellandsche Zee, ondanks uiterst krachtigen afweer van geschut en jagers, sedert 11 Augustus in voortdu rende actie en met de meest voorbeeldige sa menwerking tusschen de verbonden DuitschItaliaansche lucht- en zeestrijdkrachten be streden, Na het reeds gemelde in den grond boren van het vliegtuigmoederschip Eagle op 11 Augustus door een Duitsche duikboot zjjn tot dusverre 9 koopvaarders met in totaal 90.000 ton, tot zinken gebracht. Zwaar beschadigd werden het Britsche vliegtuigmoeder schip Furious, dat met zware slagzij in Gibraltar is binnengeloopen en het Ameri- kaansche vliegtuigmoederschip Wasp, dat na 6 voltreffers van bommen in brand is ge raakt en tracht Malta te bereiken. Voorts werden beschadigd 3 kruisers en 6 groote koop vaarders en tankschepen met een inhoud van 51.000 ton. Het convooi is uiteengedreven. Het grootste deel der dekkingsstrijdkrachten zet koers terug naar het Westen. De overige eenheden trachten Malta aan te loopen. De strijd duurt nog voort. Nieuwe groote suc cessen zijn te verwachten. Het Italiaansche hoofdkwartier publiceert het volgende extra-communiqué: Op 11 Augustus bij het aanbreken van den dag ontdekten onze duikbooten en verken ningsvliegtuigen in het Westelijk deel der Middellandsche Zee een groot vijandelijk con vooi dat- op weg was van Gibraltar naar het Oosten en bestond uit meer dan 20 stoom schepen, begeleid door 3 slagschepen. 4 vliegkampschepen, tal van kruisers en eenige tientallen torpedojagers en kleinere sche pen. In den ochtend van denzelfden dag kwa men Italiaansche en Duitsche luchtstrijdkrachten in actie, waarbij zij nauw samenwerk ten tegen de sterke vijandelijke formatie. Onze duikbooten. onze molortorpedobooten, on ze bommenwerpers en duikbommenwerpers, onze torpedovlicgtuigen en sterke afdeelingen jachtloestellen deden in golven een massa len aanval, waarbij zij tal van schepen van het convooi torpedeerden en bombardeerden in weerwil van het zeer hevige afweervuur en de reactie van vijandelijke jachtvliegtuigen. In den loop van deze operatie werden den vjjand de volgende verliezen toegebracht: Door de Italiaansche marine 1 kruiser en 3 koopvaarders tot zinken gebracht, door de Italiaansche luchtmacht 1 kruiser. 1 torpedo jager en 3 koopvaarders tot zinken gebracht, door Duitsche vloot en luchtmacht 4 koopvaarders tot zinken gebracht naast het vliegkampschip Eagle. Tal van andere koopvaarders en oorlogsschepen, waaronder 1 slagschip en 2 vliegkampschepen, werden ge troffen, eenige daarvan bij herhaling en zoo ernstig, dat men hun ondergang zeer waar schijnlijk kan achten. Bij de zeer zware gevechten, gevoerd door onze jachtvliegtuigen, die het luchtruim beheerschten, werden 32 vijandelijke vliegtuigen neergeschoten. Der tien onzer vliegtuigen zijn niet op hun basis teruggekeerd; tal van andere kwamen terug met dooden en gewonden aan boord. De meeste escorte-vaartuigen van het convooi keerden onder voortdurende aanvallen van onze vliegtuigen terug; een klein deel van het convooi tracht Malta te bereiken, achtervolgd en voortdurend bestookt door de Itali aansche en Duitsche luchtmacht". Over het aandeel der Italiaansche lucht macht in den aanval worden de volgende bij zonderheden vernomen. Beide eerste Italiaansche aanvallen brach ten twee koopvaarders en een torpedojager tot zinken. Een linieschip, drie kruisers of groöte torpedojagers en twee vrachtbooten werden ge troffen. In den strijd met de vijandelijke jagers, gestart van de vliegtuigmoederschepen, schoten onze toestellen 17 vijandelijke neer. De derde aanval dreef den vijand uiteen en bij den vierden, den hevigsten. ontplofte een koopvaarder, drie andere werden beschadigd, een kruiser zonk door torpedo's en twee schepen werden daardoor beschadigd. De vliegtuigen schoten 8 tegenstanders neer. Donderdags schoten Duitschers en Italianen tezamen 32 vijandelijke toestellen neer en de Italiaansche luchtmacht had slechts het ver lies van 13 vliegtuigen te betreuren. (Stefani) Het Amerikaansche vliegkampschip Wasp, dat bij een gevecht in de Middellandsche Zee zwaar beschadigd is, is een zeer modern schip, het is eerst in April 1939 van stapel geloopen. Het heeft een waterverplaatsing tfan 14.700 ton en een bemanning van 1173 koppen. De bewa pening bestaat uit 12 stukken afweergeschut van 12.7 cm., en 16 van 2.8 cm. Het schip heeft 20.7 millioen dollar gekost. Volgens Amerikaan sche opgaaf had het in vredestijd 83 vliegtuigen aan boord, het behoort tot de sterkste vlieg kampschepen ter werled. Het vliegkampschip Furious heeft een waterverplaatsing van 22.450 ton. De bemanning, in vredestijd bestaande uit 750 man. is aangevuld met 450 man vliegend personeel, de bewapening bestaat uit 12 stuk ken afweergeschut van 10.2 cm, 4 van 4.7 c-m.. benevens 14 machinegeweren, op 2 dekken heeft het schip 36 vliegtuigen. De Furious was vroeger een groote kruiser. In 1916 was hij van stapel geloopen. Het schip is meermalen verbouwd, het laatst in 1939. m Volgens een bericht uit Gibraltar is tijdens de gevechten in de Middellandsche Zee de Brit sche torpedojager Wrestler, die het convooi es corteerde. tot zinken gebracht. Het Japansche hoofdkwartier heelt een com muniqué uitgegeven over den zeeslag bij de Salomonseilanden, waarin wordt medegedeeld, dat de Japansche marinestrijdkrachten, voor zoover tot dusver kon worden nagegaan, m to taal dertien Britsche en Amerikaansche krui sers. negen torpedojagers, drie duikbooten en tien transportvaartuigen tot zinken gebracht en bovendien een kruiser, drie torpedojagers en een vijandelijk transportvaartuig zwaar bescha digd hebben. In het communiqué wordt verder meegedeeld, dat de Japansche verliezen licht genoemd kun nen worden. Twee kruisers, die echter nog ge- vechtsklaar zijn. liepen schade op en 21 vlieg tuigen. die zich met groote dapperheid als men- schelijke bommen op hun doelen gestort had den. gingen verloren. (D.N.B.) DIRECTORIUM FASCISTISCHE PARTIJ BIJEEN. Het nationale directorium der fascistische partij is -in het Palazzo Venezia onder voorzit terschap van den Duce bijeengekomen. De secretaris der partij, minister Vidussonl, bracht verslag uit omtrent de werkzaamheden, waarbij hij o.a. melding maakte van de mobili satie van 4 millioen fascisten voor een snelle verzameling van den graanoogst, hetgeen een volkomen succes werd. Vervolgens deelde hij mede. dat bij de her ziening van de ledenlijst 66.066 personen als lid zijn geschrapt en dat deze zuivering op be hoedzame en tevens krachtige wijze wordt voort gezet. Tenslotte betoogde hij. dat cumulatie uit den booze is en dat fascisten met een politieke taak niet tevens administratieve functies kunnen vervullen. Mussolini wijdde over eenige punten van dit exposé uit, waarover ook verscheidene leden van het directorium het woord voerden. (Stefani). TURKSCH MINISTER VAN BUITENLAND- SCHE ZAKEN BENOEMD. Officieel wordt medegedeeld, dat Noemen Menemendzjogloe Is benoemd tot Turksch mi nister van buitenlandsche zaken. ZUIVERING ACHTER HET FRONT. Achter het- Oost-front in de centrale zone hebben Duitsche politie- en beveiligingstroepen, gesteund door ordelievende deelen der bevol king. met succes geopereerd tegen bolsje- De Commissaris-Generaal voor de Veiligheid deelt mede: Aan verzoeken tot reisvergunning naar de vroeger bekend gemaakte verboden gebieden (provincie Zeeland, provincie Zuid-Holland ten Zuidwesten van de lijn nieuwe Waterweg Oude Maas—Dortsche kil en de Westfriesche eilanden) kan slechts in heel dringende geval len voldaan worden. Wordt de aanvraag ge motiveerd met het brengen van een bezoek of het. doorbrengen van vacantie, dan komt zij in het geheel niet in aanmerking. Aanvragen, voorzien van een steekhoudende motiveering, tot het verstrekken van de toelatingsvergun ning. moeten gericht worden aan den burge meester van de gemeente, welke de indiener van de aanvraag wil bezoeken. Indien het gaat om het bezoek aan meer dan een gemeente, dan dient de aanvraag gericht te worden tot den commissaris van de provincie. Aanvragen die in strijd met het voorschrift, gericht worden aan andere Duitsche of Neder- landsche instanties, kunnen voortaan niet ineer behandeld en beantwoord worden. (w.g. Schumann Generalmajor der Politie. BIJ DEN NED. OMROEP. De Persdienst van den Nederlandschen Om roep meldt: Met ingang van Zaterdag 15 Augustus zullen in de Radioprogramma's van den Nederland schen Omroep over de zenders Hilversum I en Hilversum II verschillende wijzigingen gebracht worden, waarvan wij de belangrijkste hieronder laten volgen: Van Zondag 16 Augustus af komt het poli tiek cabaret van Paulus de Ruiter zooals van ouds weer des Zondagmiddags van 17.0017.45 uur over Hilversum I (dus niet meer op Vrij dagavond). De uitzending van het groote luis terspel zal steeds 's Zondags van 16 45—17.00 uru over Hilversum II te beluisteren zijn. Het serie- luisterspel „De zwarte handel lokt" wordt des Woensdags van 19.55—20.15 uur voor den zen der Hilversum I gebracht. Op Vrijdag 21 en 28 Augustus en 4 September hoort u het sport- praatje van 19.05—19.30 uur over Hilversum I. Op Zaterdag 15. 22 en 29 Augustus en <5 Sep tember ho"udt Dirk van den Hul zijn bekende causerie „Als ik het voor het zeggen had" van 19 05—19.20 uur voor den zender Hilversum I. Max Blokzijl houdt op Maandag 17. 24 en 31 Augustus van 19.0519.20 uur voor Hilversum I zijn politiek weekpraatje. op Donderdag 20 en 27 Augustus en 3 September spreekt hij in de serie, brandende kwesties" van 19.05—19.20 uur over Hilversum I. UITKEERING BIJ BEVALLING. De Centrale Persdienst van het N.A.F. meldt: Op verzoek van den dienst werkverruiming van het Nederlandsche Arbeidsfront heeft de Rijksdienst voor de Werkverruiming het vol gende bepaald: De werkgeversverklaring, welke noodlg ls voor de ten uitvoerlegging van artikel 37 lid 8 der ziektewet (uitkeering f.55 bij bevalling), zal voor de in de werkverruiming tewerkgestelden worden afgegeven door die gemeentelijke in stantie, welke de zaken van de werkverruiming behandeld in de gemeente, waar de tewerkge stelde zijn domicilie heeft. Doordat deze in stantie verder zorg zal dragen voor verdere doorzending, is een aanmerkelijke bespoediging van de uitkeering bij bevalling in deze gevallen verkregen. van hedenavond 21.08 uur tot morgenochtend 6.22 uur De maan kwam heden op te 8.50 uur en gaat onder te 22.09 uur. wistische benden. Maandenlang hadden deze benden op een vrij groot gebied getracht de economische exploitatie te belemmeren. In ge vechten die drie weken duurden, werden de benden in moerassen en dichte bosschen ge heel vernietigd. Het geheele gebied werd ge zuiverd. De vijand verloor meer dan 1400 man aan dooden en ruim 400 aan gevangenen. Voorts werden 26 stukken geschut. 13 granaat werpers, 22 machinegeweren, talrijke handvuur wapens en munitie buitgemaakt (D.N.B.) Het A.N.P. meldt uit Berlijn: Volgens officieele berichten uit Washington zijn. aldus de Diplo, dezer dagen in de Ver. Staten zes personen terechtgesteld, waarvan ge zegd werd. dat het Duitsche onderdanen wa ren. Hun was ten laste gelegd, volgens Ameri kaansche bronnen, dat zij plannen hadden ge maakt voor het plegen van daden van sabo tage in de Ver. Staten. Gepleegde daden of po gingen tot het plegen van daden van dezen aard zijn hun niet ten laste gelegd. Het onderhavige geval is - nog afgezien van de wezenlijke feiten, die hier niet kunnen wor den onderzocht van zeer bijzondere sympto matische beteekenis. Geallieerde staatshoofden, om nog niet te spreken van de talrijke omroep- stations. laten nauwelijks een dag voorbij gaan zonder den spilmogendheden verwijten te ma ken zoodra zij zichbinnen haar machtsgebied gedwongen zien tot het nemen van scherpe maatregelen in het belang van de handhaving van orde en rust. waartoe zij volgens de Haag- sche Conventie betreffende den oorlog te land. art. 43, verplicht zijn. Met diepe verontwaardi ging wordt aangeteekend en als onmenschelijkè misdaad gebrandmerkt, wanneer de plegers van aanslagen, terroirsten, saboteurs of andere sa menzweerders zoo noodig door de geheele strengheid van het oorlogsrecht worden getrof fen Zelfs wanneer zulke handelingen reeds ge pleegd zijn of pogingen daartoe zijn onderno men, wordt gesproken van een „barbaarsch op treden" der bezettingstroepen.terwijl zij, die de bevelen hadden uitgegeven voor die maatrege len, beticht worden van een bijzondere „mis daad." Nu blijkt, zoo gaat de Diplomatisch Politische Korresnondenz verder, dat Roosevelt in zijn eigen gebied, dus niet in omstreden of bezette gebieden, maar zeer. zeer ver af van de brand punten van den strijd, geenszins - met grootere égards optreedt. Daarmede echter heeft deze Roosevelt voor hen. die aan zijn zijde of achter hem aan den oorlog tegen de spilmogendheden voeren, ieder recht verspeeld om ooit weer, ten opzichte van de maatregelen, die de voor de veiligheid der gebieden verantwoordelijke In stanties nemen in overeenstemming met het oorlogsrecht tegen aanslagen of samenzwerin gen. klachten uit te spreken of critiek uit te oefenen. Het is dus niet anders dan schijnhei ligheid en huichelarij, wanneer de landen van het driemogendhedenpact midden in den oor log om hun levensruimte, terwijl zij een nieuwe orde opbouwen, van hun vijanden verwijten te hooren krijgen, wegens veiligheidsmaatregelen, die zij zelf in soortgelijke, ja zelfs minder dui delijke gevallen, met minstens dezelfde scherp te ten uitvoer leggen. Wat nog erger is, offi cieele instanties en radio-propagandisten der tegenpartij rusten niet voor zij van een veilige plaats bewoners der bezette gebieden aanmoe digen en verleiden kunnen tot het plegen van daden, welker ontwerpen alleen al door Roose velt gestraft worden met den dood. Schijnhei ligheid. misleiding en bedrog vormen sedert lang de methoden waarjnede de tegenstanders der spil hun macht hebben weten uit te oefe nen over groote deelen der wereld. Thans zijn die beweerde philanthropen ook in hun geheele onmenschelijkheid ontmaskèrd. Zij, die in hun „humaniteit" zoover gaan, dat zij den honger- oorlog tegen vrouwen en kinderen op hun vaandel hebben geschreven, en met bommen en vuur de vreedzame woningen der civiele bevol king laten aanvallen, zü. die met holle frazen, atlantic charters, en soortgelijke woorden de wereld de vrijheid hebben verkondigd, hebben thans ook hun masker laten vallen, doordat zij met brutale openhartigheid hun veelgeprezen vrijheden onthouden aan de reusachtige bevol king van Indië, welker aantal overeenkomt met het totale aantal inwoners der drie wereld- deelen Amerika, Afrika en Australië. EEN UNIVERSITEIT TE MAASTRICHT In de Limburgsche hoofdstad Maastricht ving Mussert, de leider der N.SS., gistermorgen een driedaagsch bezoek in de provincie Limburg aan. Vergezeld van den commissaris der pro vincie, graaf d'Ansembourg, den adjudant van den Arend en den stafchef der Nederlandsche S.S. J. Antonius, begaf de leider ^:ich door de feestelijk versierde straten naar het Gouverne ment. waar een eerewacht van W.A. en Natio- nalen Jeugdstorm .stond opgesteld. Ook van de van het publiek was de belangstelling groot. In het gebouw waren behalve de plaatselijke Duitsche autoriteiten vrijwel alle vooraanstaan de persoonlijkheden uit het bestuur van de provincie, alsmede uit de gewestelijke leiding der NB.B. aanwezig. De commissaris der pro vincie gaf een uitvoerig overzicht van het le ven in Limburg, waarin hij ook aandacht schonk aan de geografische gesteldheid, de historische ontwikkeling van de grenzen en de toegenomen industrialisatie. Als wensch bracht de heer d'Ansembourg naar voren de behoefte van Maastricht aan een eigen universiteit en een kunstacademie. In antwoord hierop vestigde Mussert er de aandacht op. dat Limburg evenals Friesland het eigen gewestelijk karakter het sterkst heeft bewaard. Hij roerde o.m. de ontwikkeling aan van het waterverkeer in deze provincie, herin-! nerde aan de jaren van het ontwerp Belgisch verdrag èn stelde vast. dat de nieuwe tijd de Maasstop, de belemmering in het scheepvaart verkeer tusschen Luik en Nederland, die om politieke redenen in stand werd gehouden zal hebben te verwijderen. Nederland zal in de toekomst bestaan uit vijf of zes gewesten. Het staatsabsolutisme dat het grootste beletsel vormt voor allen die in vrijheid leven wordt daarmede ver meden. De samenleving wordt geheel orga nisch ingedeeld: in het nieuwe Europa de Germaansche levensruimte en daarin de Nederlandsche staat, onderverdeeld in ge westen, streken, steden en dorpen. Een uni versiteit zal in Maastricht zeker op haai plaats zijn. Na een langdurig bezoek aan de E.N.C.I. Ce mentfabrieken en na een Limburgschen koffie tafel op het oude fort Sint Pieter werd de tocht voortgezet naar Voerendaal. waar*eenige mo delboerderijen bezichtigd werden. Vervolgens begaf de leider zich naar de groo te boerderij van den provinciaal boerenleider Quaedvlieg. Hier had" zich een honderdtal leden \>an den Landstand met hun familieleden zich verzameld, die den leider der N.S.B. bij zijn aankomst luide toejuichten. Een W.A kapel zorgde voor de muzikale omlijsting. Boerenlei der Quaedvlieg bracht o.a. het gevoel van vreugde tot uitdrukking van de Limburgsche boeren over het bezoek van Mussert. Duizenden boeren zien met vast vertrouwen op de leiding van Mussert de toekomst tegemoet. Mussert antwoordde, dat de plicht der boeren is te zorgen voor het instandhouden van een gezonden boerenstand en daaruit vloeit hun recht voort op volwaardig staatsburgerschap en hun erkenning als volksgenooten. Het is de eerste plicht van een volk zijn bodem zoo goed mogelijk te exploiteeren en ik ben er zeker van, aldus de leider, dat de boeren in Limburg hun plicht zullen doen. Teruggekeerd in Maastricht werd het gezel schap aan de gemeentegrens ontvangen door burgemeester Peeters, waarna een langdurige rondgang werd gemaakt langs de vele beziens waardigheden van Maastricht. Voor het Raad huis viel Mussert een geestdriftige huldiging ten deel. Na een Inspectie van de opgestelde eerewachten van W.A. en Jeugdstorm hield de burgemeester een korte begroetingsrede, in ant woord waarop Mussert de verzekering gaf. dat Maastricht zich zal ontwikkelen tot de hoofd stad van het geheele Zuiden. Talrijke aanwezigen maakten in het Raadhuis van de gelegenheid gebruik persoonlijk met den leider kennis te maken, waarna een kameraad schapsavond volgde. Het S.S.-Ersatzkommando Nederland, den Haag, Stadhouderslaan 132, deelt mede, dat nieuwe keuringen voor de Waffen-S.S. gehou den worden in den tijd van 17 tot 24 Augustus 1942 in de volgende plaatsen: 17,8.42 10 uur: Rotterdam, Deutsches Haus. 16.00 uur: Tilburg. Werkliedenvereniging, Tuinstraat 68. 18.8.42, 10.00 uur, Den Bosch, Hotel Noord- Brabant, Markt 45. 16.00 uur: Eindhoven, Huis Maria, Kruisstraat. 19.8.42, 10.00 uur: Roermond, N.SJJ.A.P., Swaimerstraat 61. 16.00 uur: Arnhem. We berstraat 16b. 20.8.42, 10.00 uur: Hengelo. Deutsches Haus. 16.00 uur: Meppel, Hotel Westerbeek. Wold- straat. 21.8.42. 10.00 uur: Groningen. Concerthuls, Poelstraat. 14.00 uur: Leeuwarden. Huize Schaaf, Breedstraat 22.8.42. 10.00 uur: Amsterdam, School, Iepen- weg 13. 16.00 uur: Utrecht. Wehrmachts- heim, Mariaplein. 23.8.42, 10.00 uur; Amersfoort. Pol. Durch- gangslager, Kapelweg. 24.8.42, 10.00 uur: Den Haag, Café den Hout. Bezuldenhoutscheweg. Mannen zullen voor den duur van den oorlog. 2 of 4 jaar dienst doen, voor ondersteuning van de achterblijvende gezinsleden, voor zoover het om kostwinners gaat. wordt gezorgd. Bij het S.S.-Ersatzkommando Nederland, Stadhouders laan 132, kunnen gratis reisbiljetten van de woonplaats naar de plaats van de keuring wor den aangevraagd. Biljetten voor de terugreis worden uitgereikt door het keuringsbureau, onverschillig of de candidaat is aangenomen of niet. OPGRAVINGEN TE TEXEL. Gedurende eenige weken heeft men oudheid kundige onderzoekingen verricht in het Stads park te Den Burg op Texel. Naar aanleiding van vroegere fondsten vermoedde men. dat het eiland Texel reeds vroeger bewoond is geweest. Zoo is het bijv bekend, dat men ongeveer twee eeuwen geleden, ook in de omgeving van de hoofdplaats van het eiland, eenige Romeinsche munten heeft gevonden, die waarschijnlijk da teeren uit de eerste eeuw na Chr. Het nu gestelde onderzoek heeft dit vermoe den bevestigd. Het bleek. dat. midden door het park heen, vroeger een breede gracht liep, die men later heeft opgevuld. In deze vulling 'trof men enkele zgn. „Frankische" scherven aan. aan de hand waarvan men het bestaan van de gracht kan vaststellen in cie 9de10de eeuw na Chr. Ook de grondsporen van enkele huizen wel ke men bij het graafwerk aantrof, en die, waar schijnlijk, uit denzelfden tijd datceren, vormen S.S.-P.K. Acht maanden lagen de S.S.-dtvlslet tusschen Taganrog en Rostow in bunkers en loopgraven. In sneeuw, ijs, in koude van dertig tot veertig graden, lagen zij te wachten op den zomer, op het beslissende bevel. Het zijn S.S.-mannen geweest, die acht maanden geleden hun bloed gaven om Rostow voor de eerste maal te veroveren. Thans zijn zü er weer bü. Om dien terugtocht van acht maanden geleden beteekent Rostow voor de Germaansche vrijwilligers meer dan elke an dere sovjet-vesting. In den vroegen Julimorgen zet de artillerie zich aan de voorbereiding van den beslissen- den arbeid. De in de voorbije acht maanden verzamelde luchtfoto's hebben aangetoond, dat tusschen de eigen winterstelllngen en Ros tow in, rij na rij de vüandelüke bunkers liggen, münenvelden. draadversperringen, tankvallen. Dan komt het bevel. S.S.-marcheert. Neder landers, Vlamingen, Noren en Denen, naast hun Duitsche kameraden. Van het Noorden trekt de weermacht op Rostow aan. S.S. mar cheert naast Slowaken van uit 't Westen op. De eerste linie wordt stormenderhand genomen, de tweede volgt. Stukti's storten zich naar bene den. brengen schrik, ontzaglüken schrik in de dieper liggende sovjet-stellingen. S.S.-mar cheert. Den ganschen dag, den ganschen nacht, den volgenden dag, den volgenden nacht. De lucht hangt vol stof, waaraan de zonne stralen een vaal-gele tint geven. Het is deze stofwolk, die optrekt naar Rostow. S.S. mar cheert. Kanonnen bulderen, de tanks gaan overal door en de Infanterie volgt. Laden en herladen, laden en herladen. De sovjets wyken van linie tot linie. Pioniers spo ren de münen op, planten waarschuwingsbor den in den grond. Münen. Voor demonteeren is geen tijd, S.S. marcheert over het slagveld, Gevangenen gaan naar achter, overal, over de gansche breedte van het front zün enkele mannen voldoende om groepen van honderden krijgsgevangenen naar achteren te brengen. De rest gaat door. Naar Rostow gaat het, Rostow. Rostow is bereikt. Daar. op de flauwe hellin gen van de heuvels aan den Don. Daar in de verte torenen sovjetgebouwen tusschen armza lige burgerhuizen, hoog de lucht in. Maar Ros tow is bijna geheel omringd door uitgravingen van allerlei aard. En in de stad liggen in iedere sti'aat betonnen bunkers. Pantserwagens drin gen naar voren. Ze glüden de uitgravingen in, op den eersten wagen ook Germaansche vrij willigers, o.a. drie oorlogsberichtgevers, twee Noren en een Nederlander. Zy liggen bovenop den pantserwagen, achter en naast den draai baren geschuttoren. die schokt en trilt bü het uitstooten van zün staal. Een rauwe kreet van pün. De Nederlandsche oorlogsverslaggever, Willem Sassen, is getrof fen. Zün Noorsche collega's leggen hem op den rijdenden pantserwagen een noodvefband aan. Hoe jammer kerel, dat Jü niet in Rostow ko men zult. Jü wilde de eerste zün, die in de straten van Rostow komen zou en nu moet je terug, naar een lazaret, voor weken. Voorzich tig wordt Willem Sassen in den inmiddels naar voren gekomen Roode Kruiswagen getild. Dan versnelt de pantserwagen weer zün gang. S.S. marcheert, S.S. gaat door, onverbiddelijk en hard. Naar Rostow. Rostow brandt. Stuka's grijpen golf na golf aan, pantserwagens dringen in de stad, infan terie gaat langs de huizen, slaat deuren en vensters stuk en haalt de sovjets met geweren, waarvan de loop gloeiend heet is, uit de hui zen. Straat voor straat wordt veroverd. Overal uit. de huizen wordt geschoten, om lederen hoek van een straat ligt een versche/barricade. S.S. marcheert. Van straat naar straat wüken de sovjets. Uren verstrijken, de nacht komt. Vlammen belichten den stofwolk op en om Rostow. Een slag, die de geheele stad doet tril len. meldt, dat de sovjets op hun terugtocht de brug over den Don hebben doen springen, maar aan de andere züde zullen zij niet ont snappen. de artillerie is weer aan het woord en de stuka's. De morgen grautvt en het wordt middag. De laatste versperringen worden opgeruimd en de troepen kammen opnieuw de stad door, bijpn- gen bij troepjes de rest der Rostow-verdedigers te voorschijn. Rostow ls gevallen. Pioniers bouwen onder bescherming van artillerie en luchtwapen een nieuwe brug over den Don daarachter ligt. naar het Oosten, de route naar Astrakan aan de Kaspische zee, naar het zui den naar den Kaukasus. Olie. De troepen trekken weer uit de stad, aan de andere zijde. Verder gaat het, voorwaarts, steeds verder. S.S. marcheert. Achter hen daalt de stofwolk langzaam peer op de velden. Die vel den zullen na den eerstep regen weer frisch zün en nog dit jaar producten voortbrengen, waarmede Europa voor verhongering zal wor den behoed. S.S.-oorlogsverslaggever A. v. BREUGEL. een onomstootbaar bewüs van de bewoning van het eiland. De belangrükste vondst, die men in dit op zicht deed. was die van de sporen van een wo ning, een twee meter onder het maaiveld, waaj- bij scherven lagen, die thulshooren in de eerste eeuwen na Chr. Het onderzoek stond onder leiding van dr. F. C. Bursch. directeur van het Rüksbureau voor Oudheidkundig Bodemonderzoek en ging uit van het museum te Leiden. DE VERBOUW VAN KOOLZAAD. Onlangs meldden wij, dat een aantal gebrulks- gerechtigden van bouwland uit het teeltjaar 1941/1942 de verplichting ls opgelegd om voor den oogst 1943 koolzaad 1e verbouwen. Alle be- dryven van 1 H.A. of minder oppervlakte op klei-, zavel- of roodoorngronden zijn van de verplichting vrijgesteld. In aansluiting hierop kan thans worden me degedeeld, dat bedryven op klei-, zavel- en roodoorngronden met een oppervlakte bouw grond tusschen 1 en 5 H.A. ook aan hun ver plichting kunnen voldoen door, In plaats van koolzaad of raapzaad, een in het oogstjaar 1943 gelijke oppervlakte blauw :r. oanzaad te verbou wen. NAAR HET OOSTFRONT. Van tüd tot tijd vertrekken transporten naar het Oosten om daar afgericht te worden voor den strijd tegen de bolsjewistische horden. Ve len begrijpen niet. waarom ook Nederlandsche transporten vertrekken, wantzij beschou wen de bolsjewisten als onze bondgenooten. Ja landgenoot, dergelüke „Nederlanders" zün er. Voorgelicht door een troep „officieele regeer-* ders" zy'n zü van meening, dat, mits de moord- benden van Stalin de overwinning behalen, wy een gouden toekomst tegemoet' gaan. Gelukkig voor ons land en volk zün er anderen, die we ten, wat bolsjewisme zeggen wil. die Europa van deze wereldpest willen bevrijden en zoodoende ook ons land een eervolle plaats in het nieuwe Europa verzekeren. Landgenoot: uw plaats ls in de gelederen van deze strijders. Naar het Oostfront, dit is het parool. Meld u aan het Vrijwilligerslegioen „Nederland" Koningin» negracht 22 te 's-Gravenhage.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1