LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 10 Augustus 1942
Geheim hevel van Stalin gevonden
pers zegt
Neem 'n AKKER TJE
STADSNIEUWS
Oneerlijke magazijnknechf
gearresteerd
V erduisteren:
Bewijzen voor den kritieken toestand in de
Sowj et legers
Dratische maatregelen
LAATSTE BERICHTEN
Binnenland
De C.C.C.D. werkzaam op hef
terrein van de zuivel
AGENDA
Gedurende de maand Augustus wordt op „De Paaschheuvel" te Vierhouten een
groot kamp gehouden voor Stormers en Meeuwen, van 14 jaar af, zoomede voor
nlet-leden van den Jeugdstorm tusschen 14 en 1 8jaar. Als het signaal „eten"
geblazen is. (Polygoon-Zeylemaker m.)
Nederland en
het Tweede- Front
In „De Waag" schrijft de heer H. C. van
Maasdijk: Het is een merkwaardige toestand,
dat er tijdens het over ons land binnenvliegen
van Britsche bommenwerpers naar Dultsch-
land menschen in ons land zijn, die zich in het
cnheilspeillende geluid der op groote hoogte ron
kende motoren verheugen. Men zegt, dat er
landgenooten zijn, die elkaar vertellen, dat hun
dat nachtelijk concert als muziek in de ooren
klinkt, omdat zij het als de ouverture beschou
wen van een nieuw spannend bedrijf in het
oorlogsgebeuren, dat men met de oprichting van
het veelbesproken tweede front op het Europee
sche vasteland verwacht en dat men met hoog
gespannen verwachting tegemoet ziet.
Men mag wel aannemen, dat deze lieden in
de nachten, waarin zich dit infernaal concert
doet hooren, minder rustig zijn dan zij achteraf
doen voorkomen. Maar in ieder geval moet men
vaststellen, dat hun uitingen hun oorzaak vin
den in de geestesgesteldheid, waarin zij zijn ge
raakt door den penibelen oorlogstoestand,
waarin ons volk met de oorlogsdagen van Mei
1940 en de daarop volgende bezetting van ons
land door de Duitschers werd betrokken.
Het is echter niet voldoende de reacties van
deze landgenooten zonder meer af te doen. Wie
sedert de laatste jaren bij leidend werk op ver
antwoordelijke posten heeft ervaren, hoe het
meerendeel van ons volk door het verloop van
zaken in de wereld, waarop het innerlijk aller
minst was voorbereid, uit het evenwicht is ge
slagen, moet inzien, dat men slechts kan hopen
de meerderheid der Nederlanders geleidelijk
voor een reëeler inzicht in den bestaanden toe
stand te winnen. Met geduld en zelfoverwinning
moet men steeds weer trachten te verklaren,
te verhelderen en leiding te geven.
Zoo is het ook noodig zich eens in het open
sclie stelsel in alle onderdeelen van deze uiterst
omvangrijke organisatie noodgedwongen be
wust op het Europeesche achterland werd in
gesteld en dat de hier te lande hcerschendc
orde, niet slechts op het gebied der voedsel
voorziening, doch op alle gebieden, een orde,
die door onze eigen autoriteiten vooralsnog
onder de gebiedende tucht van de bezettende
macht wordt verzekerd, staat of valt met de
handhaving van die macht. Het is zeker niet
overdreven te zeggen, dat met het wegvallen
van deze organisatie een rampspoedige periode
van chaos met alle slechts denkbare noodlot
tigheden zou intreden, want een totale om
schakeling op korten termijn van ons econo
misch stelsel nog wel tijdens hier plaatsvin
dende oorlogshandelingen, op aanvoeren van
overzee, terwijl deze aanvoeren aan aanvallen
der Duitsehe luchtmacht zouden zijn blootge
steld, betcekend een absoluut onoplosbaar pro
bleem.
Iedereen, die ook maar eenigszins op de hoog
te is met den feitelijken toestand van ons econo
misch bestel op het oogenblik, zal het boven
staande kunnen bevestigen. En ten slotte ls ook
dit voor de Britten en hun bondgenooten weer
een tonnagevraagstuk.
Maar zelfs aannemende, dat er lieden zijn, die
mcenen, dat tegelijkertijd met het oprukken van
troepen uit het Westen door ons land, een
eenigermate functionneerend systeèm van orde
hebben uitgesproken, dit om him woede te koe
len over het vermeende verraad of onrecht,
zooals dezen dat voelen.
Daarop valt met redelijke argumenten niet te
antwoorden, Doch met bewuste terzijdestelling
van alle ideologische verschillen van inzicht kan
men zeggen, dat wanneer de Duitsehe macht,
die in het Westen van Europa de orde waar
borgt, komt te vervallen, het bestaan en hdi
werk van deze actieven zullen worden tenietge
daan, maar dat, wanneer volgens beschikking
van het noodlot de allerbitterste kelk van een
ongehoorden chaos aan deze streken wordt be
spaard en orde kan blijven gehandhaafd, deze
actieven door hun samenwerking met Duifcseh-
land de mogelijkheden voor een ontplooiing der
Nederlandsche volkskrachten in de toekomst
hebben opengehouden.
De Duitsehe bezettingsmacht heeft alle mo
gelijkheden onder oogen gezien, zoodat het vor
men van een „tweede front" niet zeer waar
schijnlijk lijkt. Duitschland is tenslotte krach
tig genoeg om naast zijn reusachtige inspan
ningen in het Oosten, ook nog krachten vrij te
hebben, zooals bijvoorbeeld bij het laatste con-
vooi in het Noorden bleek, operaties op een
afstand van enkele honderden kilometers van
de kust volledig onschadelijk te maken. Een
doorbraak van een groot aantal schepen in
een gebied, dat voor een „tweede front" in
aanmerking komt en waar een zich werkelijk
inzettende tegenstander een belangrijke lucht
macht kan concentreeren. kan onder normale
omstandigheden nauwelijks, tenminste niet voor
langeren tijd. worden geforceerd.
Hoe wil men een grootscheepsche landings
operatie aan de West-Europeesche kust onder
nemen, waar bij eenigszins gunstig weer, dat
voor het gelukken van een landing een belang
rijke voorwaarde is het naderen van een
vloot tijdig kan worden vastgesteld en op ieder
deel der kust te allen t-ijde sterke luchtstrijd
krachten vanuit daarop voorbereide vliegvelden
kunnen worden samengebracht?
Maar de situatie voor de tegenstanders kan een
zoodanige worden, dat ondanks de ongunstige
vooruitzichten niettemin iets moet worden on
dernomen.
Laat men zich er in de bezette gebieden van
bewust zyn, dat met een werkelijk oprichten
van een tweede front niets dan ellende voor
onze volkeren dreigt. Dit is zoozeer het geval,
dat, indien de Nederlanders zich van de conse
quenties der wcnschdroomen van een aantal
hunner werkelijk rekenschap zouden geven, zij
zich onverwijld zouden moeten scharen, alleen
reeds uit deze overweging onder de vlag van
hen, die in doelbewuste samenwerking met
Duitschland de orde in ons land willen hand
haven, een gedisciplineerde jeugd willen op
voeden en ondanks de harde slagen, die het
noodlot aan ons volk heeft uitgedeeld, zich
voor een werkzaam aandeel der Nederlanders
aan den opbouw van een nieuw Europa willen
inzetten.
Zfj zouden zich allen strijdbaar moeten keeren
tegen hen, die, terwijl zij met niets hebben aan
getoond den sleutel tot het vestigen van een
wereldvrede te hebben gevonden, uit machts
politieke overwegingen voor de zooveelste maal
in de geschiedenis de natuurlijke ordening van
het Europeesche vasteland villen ophouden en
die er, indien zij er de kans toe zien, geen oogen
blik voor terugdeinzen ook Nederland, en dit
maal grondig, met een „tweede front", dat zij
ons als heroische bevrijdingsactie voorspiegelen,
ning, aanvoer en distributie kan worden opge
bouwd, dan nog zou men zich moeten afvragen,
op welke gronden men aan een andere vreemde - -
bezetting, die daarmede toch onvermijdelijk ge- oorl°6stooneel te maken,
paard zou gaan. de voorkeur moet geven boven
de uiterst gedisciplineerde Duitsehe bezetting
Een totale omschakeling van onze economie op
het Westen zoude een ten minste even groote
fhankelijkheid ook op politiek gebied ten aan
baar rekenschap te geven van de consequenties ?en Y,an .EnSeIan? en de Vereenigde Staten van
,,Q" oprichting van een z.g, „tweede front" i Amer**a ten gevolge hebben als thans ten aan-
-- zien van het continentale Europa bestaat. Met
echter dit verschil, dat Nederland organisch tot
het continentale Europa behoort en het daar
mede dus op natuurlijke wijze lotsverbonden is,
terwijl een eenzijdige binding aan de Angelsak
sische landen een gekunstelde structuur betee-
kent, waarvan de onnatuurlijkheid zich te eeni-
ger tijd wederom smartelijk zou wreken. Men
kan immers moeilijk aannemen, dat de groote
machten van het Westen, indien het hun nog
maals zou gelukken, Duitschland op de knie te
dwingen, de eenmaal ontstane afhankelijkheid
der landen van West-Europa weer vrijwillig
zouden prijsgeven.
Men hoort veelal dat Nederlanders, en "t zal wel
dezelfde categorie zijn, die zich in het nachtelijk
concert der opvliegende bommenwerpers ver
heugt, zich er op spitsen samen met de binnen
rukkende troepen uit het Westen een vergel
dingsactie tegen hen op touw te zetten, die zich
in de afgeloopen jaren voor een innige samen
werking met de bezettende Duitsehe macht, in
het belang van hun volk, zooals genen dat zien
in Europa, al lijkt het eigenlijk overbodig er op
- te wijzen, hoezeer een zoodanige "actie van het
Westen uit tegen het Europeesche vasteland in
de eerste plaats en voornamelijk ten laste zou
komen van de volkeren van het dichtbevolkte
Westen.
Iedereen weet, dat de Duitsehe legerleiding
sedert het bezetten van het grootste deel der
West-Europeesche kusten in het voorjaar en den
voorzomer van 1940 in dc bezette gebieden niet
stil heeft gezeten. Een geweldige verdedigings
linie is geleidelijk ontstaan van de Noordelijke
kusten van Noorwegen tot aan de Spaansche
grens in het Zuiden van Frankrijk.
Wanneer Nederland ervan getuige is geweest,
hoe e Duitsehe autoriteiten niet voor verstrek
kende maatregelen, zooals o.m. het verklaren
tot „Sperrgebiet" van de geheele kuststrook en
het beveiligen daarvan zijn teruggeschrokken,
om alle mogelijke waarborgen te scheppen, dat
aan een eventueele landingspoging vanuit het
Westen te allen tijde krachtig tegenstand kan
worden geboden, dan kan men gerust aannemen,
dat op plaatsen, die voor een landing beter ge
schikt zijn dan de Nederlandsche kust met het
ondiepe water en een voor verdediging gunstige
langgestrekte duinenrij, de afweermaatregelen
tijdens de achter ons liggende ruim twee jaren
nog oneindig intensiever worden voorbereid.
Men kan gerust vaststellen, dat wanneer van
uit het Westen een poging tot landing met kans
van slagen zou worden ondernomen, een zoo
danige poging zeer grootsch opgezet zou moeten
zijn, d.w.z. met zeer sterke lucht- en zeestrijd-
krachten moet worden voorbereid en door over
weldigend sterke landingstroepen uitgevoerd.
Wanneer men een oogenblik het geval wil
aannemen, dat het aan de Duitsehe troepen in
en achter de verdedigingswerken niet zou ge
lukken een grootscheepsche landing, die de vijand
moet uitvoeren met zware wapens, als zware
artillerie en zware tanks, met enorme hoeveel
heden rollend materiaal en four age, die voor de
op de landing volgende landoperaties onontbeer
lijk zijn, in de kiem te smoren, dan zouden dus
te eeniger tijd sterke Anglikaansche legers, waar
schijnlijk omvattende tevens soldaten van Ne
derlandsche- Noorsche, Poolsche en Tsjechische
nationaliteit alsmede gekleurde troepen, in de
landen van het Westen, dus b.v. ook in ons land
den opmarsch naar Duitschland beginnen.
VVy, Nederlanders, hebben, zij het gelukkig
ook maar voor enkele dagen, de verschrik
kingen van den oorlog in de bdedige bot
sing der legers voldoende leeren kennen. Het
ls zeker, dat Duitschland met alle middelen,
d.w.z. met heiige luchtbombardementen, ver
sperring en vernietiging van bruggen, ver
keerswegen te land en te water, dezen op
marsch zou trachten te stuiten. Uiteindelijk
zou Duitschland de hoofdmacht op den vóór
Mei voltooiden, ook langs de Nederlandsche
grenzen doorgetrokken West wal kunnen te
rugtrekken en de vóór deze formidabele ver
dedigingslinie (welke de Engelsche en Fran-
sche troepen gedurende het eerste oorlogs
jaar, toen de Duitsehe legers in Polen sterk
gebonden waren, toch wel op goede gronden
niet serieus hebben aangepakt) gelegen lan
den als vóór gelegen operatiegebied moeten
gaan bezigen. Dat z.ou aldus beteekenen, dat
bij den omvang, die heden ten dage in het
tijdperk van den motor iedere oorlogshande
ling aanneemt, ons geheele land direct stryd-
tooncel wordt. Wat een zoodanige gang van
zaken voor dc betrokken volkeren in het Wes
t-en zou beteekenen, is niet heel moeilijk uit
te denken.
Afgezien van het noodlottig onheil, dat met
militaire operaties op groote schaal in ons
dichtbevolkte land voor ontelbare landgenoo
ten onherroepelijk verbonden zou zijn, is het
genoegzaam bekend, dat er in ons land na
dc achter ons liggende strenge winters en zeer
middelmatige oogsten der laatste jaren geen
levensmiddelenvoorraden van eenigszins
grootcn omvang aanwezig zijn.
Bovendien verwerkt het Nederlandsche in-
dustvieele apparaat voor een verre overwegend
deel Duitsehe opdrachten met uit Duitschland
aangevoerde grondstoffen. Men kan gevoegelijk
vaststellen, dat gedurende de jaren sedert de
bezetting het geheele Nederlandsche cconomi-
verdwijnt als sneeuw voor
de zon, na 't gebruik van
een AKKERTJE. Geen sche
le hoofdpijn (litigTajne) meer
met AKKERTJES *in huis.
De Nederlandsche Pijnstiller
ZIJN HOOGE VERTERINGEN TROKKEN
DE AANDACHT.
De aandacht van de Leidsche politie werd
dezer dagen gevestigd op een jongeman, die
grove verteringen maakte, .tal van feestelijk
heden organiseerde, zich mèt een taxi van en
naar de Kaag liet brengen, kortom het geld
methanden vol uitgaf.
De politie ging over tot zijn aanhouding, en
nadat de 23-jarige jongeman eerst een val-
sehen naam had opgegeven, bekende hij woon
achtig te zijn in Den Haag, en G. van Gogh
te heeten. Hij oefende het beroep van maga
zijnknecht uit. In deze kwaliteit had hij de vo
rige week ten nadeele van zijn patroon een
bedrag van f5400 gestolen, waarvan nog slechts
i f. 2000 werd teruggevonden, zoodat het jong-
mensch in eenige dagen tijds bijna duizend
gulden heeft stukgeslagen.
Hij is overgeleverd aan de Haagsche politie,
die zijn opsporing en aanhouding reeds had
verzocht,.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Nieuwe inschrijving: Jac. Dobbe (Beperken
de Bepalingen), Noordeinde 105, Alkemade.
Timmermansbedrijf. Vennooten: o Dobbe en
W. J. Zwartjes, Alkemade.
Wijzigingen: N.V. Motorboot Katwijk 2 Rijn
straat 46, Katwijk a. d. Rijn. Het bedrijf der
N.V. is met ingang van 7 Aug. 1942 gestaakt.
Het bedrijf wordt voortgezet door D. van
Zuilen.
N.V. Administratie- en Assurantiekantoor G.
H. Zonneheld, J. P. Gouverneurlaan 28, Sas-
senheim. De N.V. is met ingang van 31 Dec.
1941 in liquidatie getreden. Liquidateur (te
vens bewaarder der boeken)G. H, Zonneheld,
Sassenhelm.
D. en J. Dobbe, B 370. Roelofsarendsveen.
Timmerbedrijf, Bovengenoemde zaak is over
gegaan aan de vennootschap onder firma;
Jac. Dobbe.
SPEELTUINVER. „ZUIDERKWARTIER".
Zaterdag j.l. hield bovengenoemde vereeni-
ging haar jaarlyksch tuinfeest. De tweede
voorzitter opende om twee uur het feest met
een hartelijk welkomstwoord. Hierna werden
diverse spelletjes door de kinderen gedaan,
waarvan volop genoten werd. Bovendien wer
den de kinderen getracteerd op versnaperin
gen, terwijl velen nog met een aardig prijsje
naar huis gingen. Aan de blijde gezichten was
te zien dat allen hoogst voldaan waren. Het
geheel had een vlot verloop, zoodat „Zuider
kwartier" met voldoening en trots op dit feest
kan terugzien.
GOUDEN JUBILEUM TH. M. W. BERGERS,
Onder talrijke blijken van hartelijke belang
stelling heeft Zaterdag de heer Th. M, W.
Bergers, oud-lid van den voormaligen gemeen
teraad en van de Kamer van Koophandel het
feit herdacht, dat hij vijftig jaar geleden in
het perceel Mare 12 een Slagersbedrijf sticht
te. Zoowel uit vakvereenigingen als van de zijde
van particulieren, cliënten, kennissen en vrien
den mocht de heer Bergers vele gelukwenschen,
waaronder tal van bloemstukken in ontvangst
nemen.
De heer J. Eikerbout alhier is geslaagd
voor het examen nijverheidsonderwijs akte NK.
De heer H. H. de Boer alhier, is geslaagd
voor het examen Engelsch L.O.
Onze stadgenoot, de heer J. Noorlandt, is
geslaagd voor het examen Hoogduitsch akte
L. O.
van hedenavond 21.15 uur
tot morgenavond 6.1G uur
De maan kwam heden op om 4.34 uur en
gaat onder te 20.12 uur.
zonder een desbetreffend bevel dulden, moeten
onvoorwaardelijk van hun posten worden ont
heven en voor een krijgsraad worden gebracht.
Verder moeten in het gebied van het front een
k twee strafbataljons worden geformeerd, waar
bij de officieren en politieke leiders van alle
troependeelen moeten worden ingelijfd, die zich
hebben schuldig gemaakt aan gebrek aan dis-
volkscommissaris voor de verdediging van de tegenover den vijand Deze
U.DS.S.R. nummer 227 van 28 Juli 1942. Moskou, ^taljons moeten m bijzonder moeilijke sectoren
Tjjdens de achUiolgingsgevechten tusschen
Don en Kaukasus hebben Duitsehe troepen, die
een sovjet-Russisch stafkwartier verrasten, den
origineele tekst gevonden van liet laatste ge
heime bevel van Stalin, aldus het D.N.B. In den
kop van het stuk staat: „Geheim:" Bevel van den
van 28 Juli 1942. Moskou,
Het bevel ls onderteekend: J Stalin, verde
digingscommissaris der U.D.S.S.R.
van het front in den strijcl worden gebracht.
2.) Corps- en divisie-commandanten en hun
Kolonel von Wedel. afdelingsleider by het I len eigenmachtigen terug
opperbevel van de Duitsehe weermacht, heeft I riot LÏÏSk i
gistermiddag in de Wilhelmstrasse aan buiten- I 'of mLo «ÏÏÏfSSou n, «o bevel
landsche journalisten den woordelijken tekst P°s^en
van dit zeer interessante, zeer ophelderende ge- worden ontheven en vooi eer. kiijgsraad worden
heime bevel medegedeeld.
In het geheime bevel wordt o.a. woordelijk
gezegd:
„De bevolking van ons land is teleurgesteld,
verliest het geloof aan het Roode Leger, velen
vervloekten het, omdat het naar het Oosten
terugtrekt. Onze middelen zijn echter niet on
beperkt, Na het verlies van de Oekraine, Wit-
Rusland, de Baltische landen en het Donets
bekken, alsmede andere gebieden, is ons land
bezit aanzienlijk kleiner geworden, d.w.z. dat wij
thans veel minder menschen, minder brood,
minder metalen, minder fabrieken hebben. Van
nu af aan zijn wij noch aan menschenreserves
noch aan graanvoorraden superieur aan de
Duitschers. Een verdere terugtocht staat gelijk
met onzen onde~gang. Indien onze terugtocht
niet onmiddellijk tot staan wordt gebracht, blij
ven wij achter zonder brood en verwarmings-
materiaal, zonder metalen en grondstoffen en
zonder fabrieken en spoorwegen. Daaruit volgt,
dat het hoogste tijd is den 'terugtocht te staken.
Ons vaderland maakt moeilijke dagen door. Het
ontbreekt bij ons aan orde en discipline. De
defaitisten en lafaards moeten onmiddellijk
worden vernietigd. De Duitschers hebben een
goede discipline. Moeten wij onzen vijand niet
als voorbeeld nemen, zooals onze voorvaderen
van den vijand leerden en hem naderhand
overwonnen?
NIEUWE BEVELEN.
Uit deze overwegingen beveelt het opperbevel
van het Roode Leger:
1). De krijgsraden, allereerst de opperbevel
hebbers der fronten, moeten er voor zorgen, dat
de terugtochtstemming der troepen onvoorwaar
delijk tegengegaan wordt en dat tegen de pro
paganda, dat een verder terugtrekken naar het
Oosten geen nadeel oplevert, met ijzeren mid
delen wordt opgetreden. Legercommandanten,
die een eigenmachtig verlaten der stellingen
eer. krijgsraad worden
gebracht. In het legerressort moeten drie vijf
goedgewapende eenheden worden opgesteld, die
onmiddellijk achter onze onbetrouwbare divisies
in den strijd moeten worden gebracht en tot taak
hebben, ieder'en vluchteling en iederen lafaard
neer te schieten. In het legerressort moeten vijf
ci tien strafcompagnieën worden opgesteld, be
staande uit niet betrouwbare ondercomman
danten en soldaten van het Roode Leger. Deze
•s in de mopiliike .sectoren van
het ''5rrer in den strijd worden gebracht.
3.) Bataljons- en regimentecommandanten,
alsmede de desbetreffende commissarissen, die
een eigenmachtig verlaten der stellingen zonder
bevel toelaten, moeten, nadat hun de onder
scheidingen zijn ontnomen, van hun posten wor
den ontheven en voor een krijgsraad worden
gebracht.
DEMORALISATIE.
Als motiveering voor deze draconische maat
regelen beweert Statin in dit geheime bevel, dat
hij zich hierbij slechts aansluit aan zoogenaam
de Duitsehe voorbeelden. Te dien aanzien heeft
kolonel von Wedel namens het opperbevel van
de weermacht nadrukkelijk verklaard, dat zoo
danige of ook slechts soortgelijke maatregelen
nooit en op geen enkele plaats in het Duitsehe
leger, re luchtmacht of marine behoefden te
worden genomen, laat staan genomen zijn. De
beweringen van Stalin zyn volkomen uit de
lucht gegrepen met het klaarblijkelijke doel de
genomen maatregelen tegen de op afzonderlijke
plaatsen aan het sovjet-Russische Westelijke
front reeds zichtbaar wordende demoralisatie te
motiveeren.
In militaire kringen in de Duitsehe hoofdstad
verklaarde men na de publicatie van het docu
ment, dat niets duidelijker de werkelijke toe
standen in de sovjetunie aan den dag doet
treden dan dit bevel van den vijandelijken
aanvoerder.
MELK, DE BASIS VAN ONZE
VETVOORZIENING.
Dc Nederlandsche bevolking is voor de
vetvoorziening thans vrijwel geheel aange
wezen op de grondstof melk. Daarmee wordt
het belang, dat de melk en de melkproduc
ten, in het algemeen dc zuivel, voor het Ne
derlandsche volk hebben, onderstreept. Indi
rect is daarmede ook een krachtig accent
gelegd op de beteekenis van den arbeid, die
de afdeeling zuivel van den Ccntralen Crisis
Controledienst van het Departement van
Landbouw en Visschery verricht.
Deze controledienst heeft recht op belangstel
ling en waardeering van het Nederlandsche volk,
daar hij naar beste krachten toeziet op een juiste
naleving van alle maatregelen, welke met de
voedselvoorziening en dus de instandhouding
van ae volkskracht en de volksgezondheid
verband houden. De afd. Zuivel houdt zich uit
sluitend bezig met de controle op de naleving der
bepalingen op het terrein van de Zuivel.
Deze controle bestrijkt het geheele terrein van
de productie en den afzet. Ieder bedrijf, dat met
Zuivel te maken heeft, kan rekenen op geregelde
controle, die allereerst verricht wordt door con
troleurs, gedetacheerd bij de afdeeling Zuivel-
controle van de onderbedrijfsorganisatie voor
Zuivel. Het bureau van den dienst heeft verder
de beschikking over controleurs, die verdeeld
zijn in vijf groepen, elk met een bepaalde taak
en die uitsluitend werken aan „zware gevallen".
Wanneer een onderzoek noodig is, dat omvang
rijker is dan in het raam van de normale con
trole past, rukt de speciale groep controleurs uit,
tot wier terrein het onderzoek behoort. Soms zijn
de controleurs dagen achtereen of zelfs een
maand lang met een onderzoek op één bedrijf
bezig.
VETBALAN SEN.
Een van deze vijf groepen „directe" contro
leurs is in samenwerking met andere controle-
instanties belast met het nagaan van z.g, vet-
balansen. Reeds in 1939 is een begin gemaakt
met systematische controle op het gewicht en
het vetgehalte van alle aan de zuivelfabrieken
ontvangen melk. Juist in de tegenwoordige om
standigheden dienen abnormale verschillen op
de vetbalansen der bedrijven te worden verme
den. Zulke verschillen mogen niet hooger zijn
dan het normale verlies tusschen productie en
verwerking van het vet. Is b.v. het verschil niet
te vinden in den gang van zaken op het be
drijf, dan rijst de gedachte aan fraude. Er treedt
dan een tweede groep specialisten op. n.l. zy,
die verhoor, voorgeleide en eventueel in ver
zekerde bewaringstelling van verdachten tot
taak hebben, hetgeen geschiedt ln overleg met
politie en justitie.
MELK VOOR GROOTE STEDEN.
Een afzonderlijke groep controleurs sphenkt
aandacht aan de kwaliteitscontrole op de melk,
die uit de productiegebieden naar de bevolkings
centra wordt vervoerd. Niet alleen wordt de
melk gekeurd, maar ook de behandeling van
het kostelijke vocht op de bedrijven staat on
der toezicht. Op het uit taptemelk geprodu
ceerde verstuivingsmelkpoeder, dat thans docr
elf fabrieken wordt vervaardigd, wordt even
eens controle uitgeoefend, opdat in den loop
van den komenden winter de kwaliteit daarvan
aan de gestelde eischen voldoet.
OP DE BOERDERIJEN.
De vierde groep speciale controleurs bepaalt
haar werkzaamheden tot de melkwinnlng en de
melkaflevering door de boerderijen aan de fa-1
HEDEN.
Hoogl. Kerk: Orgelconcert Felke Asma. 8 uur
nam.
DInSdag.
Jeruël: Bljbelbespreklng tc 7'/2 üur nam.
Woensdag.
Prediker: Geref. Bond Spr. ds. Leenmans van
Ede. uur nam
Dagelijks.
Lakenhal: Tentoonstelling „Leidsche Poorten
en Wallen", 105 uur. 's Zondags 15 uur.
DIVERSEN.
's Dinsdags: Mare 13: Medisch Opvoedkundig
Bureau 9yzH uur voorm.
Gew. Arbeidsbureau (Douzastraat)Iedere derde
Dinsdag der maand consultatiebureau voor on-
volwaardlgen. 35 uur nam.
's Donderdags: Gem. Geneesk. Dienst (N. Mare
18)Consultatiebureau voor minder begaafden
's Donderdags: Wljkgebouw „Bethesda" (Hoef-
straat 4446)Consultatiebureau voor Alcoho
listen. 3 uur nam.
BIOSCOPEN.
18 jaal; 14 Jaar; alle leeftijden.
Luxor-Theater: „Janssens tegen Peeters" 2 en
l\'z u. (Zondag 27 u. doorl.).
Lldo-Tlieater: „Inspecteur Vlijmscherp" dagelijks
te 2 en 7 1/4 u doorl.
Trianon-Theater: „Een nacht in Venetië" Da
gelijks 2 en 7'/2 uur. Zond. 26V2 u, doorl.
Casino-Theater: iyz u„ Zond. 4'/2 en iy2 uur.
„Morgen gaat 't be'ter" eiken middag te 2 u.
„Zeven jongens In 'n ouwe schuit"
Rex-Theater: „Quax de brokkenpiloot" 2 en
7Va u. Zondag 26V2 uur doorl.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apo
theken te Leiden wordt van Zaterdag 8 Aügus-
tus 20 uur tot Zaterdag 15 Augustus 8 uur
waargenomen door de apotheek D. C. Kok, Ra
penburg 9. Tel. 24807 en de Apotheek „Tot Hulp
der Menschheid". Hooigracht 48. Tel. 21000.
Te Oegstgeest door de Oegstgeestsche Apotheek
Raadhuispark 8. Tel. 26274.
Sterke afdeelingen van de Waffen S.S.,
die uit het Oosten naar Parijs zijn over
geplaatst, marcheerden door de stad. De
bevolking toonde veel belangstelling en
was onder den indruk van deze militaire
gebeurtenis.
(Hoffmann-S.S.-P.K.-Zschackel m.)
brieken. Het is voor onze huidige vetvoorziening
van het grootste belang, dat de melk wordt af
geleverd. De controle daarop is zeer streng en
nauwgezet. Dit werk geschiedt voor het Westen
van het land in nauwe samenwerking met do
consumptie melk centrale, voor andere gebieden
met de provinciale voedselcommissarlssen. De
C.C.C.D. kan op reeksen resultaten van zijn
arbeid wijzen. Op elk terrein van de verboden
methoden tot verwerking van melk heeft zijn
ingrijpen een duidelijk waarneembaar gevolg:
„meer melk naar de fabrieken".
Uitgelezen kaaskenners tenslotte zijn ver-
eenigd in een vijfde groep, die dagelijks kaas
keurt, o.a. die, welke bestemd is voor de winter
provisie. Bij de keuring van deze „opzetkaas"
wordt tevens nagegaan, of de prijzen in overeen
stemming zijn met de kwaliteit.
SLECHTE MELK EN KAAS
IN SLUIKHANDEL.
Voor consumenten van clandestien ge
kochte melk is het misschien wel interessant
te weten, dat de dienst vele gevallen aantreft,
waarin melk geleverd is met één of zelfs
nog minder procent" vet. Deze melk wordt
als „volle melk" en kaas van twintig plus of
nog minder vetgehalte als volvet in den
sluikhandel gebracht. De kwaliteit van
clandestien vervaardigde kaas is over het
algemeen zéér slecht.
„Ze loopt je door dc vingers heen", zooals
de controleurs zeggen.
BOTEROMPAKBEDRIJVEN.
Ook de strijd van den C.C.C.D. tot verbete
ring van de boterompakbedryven is een voor
beeld van den arbeid in het belang van de
volksgezondheid. De controle heeft zóóveel on
gerechtigheden by ompakbedrijven aan het
licht gebracht, dat de Ned. Zuivelcentrale er
omstreeks een jaar geleden toe is overgegaan
aan al deze bedrijven voorschriften te geven,
waaraan zij moeten voldoen om als ompakbe-
dryf te mogen blijven bestaan. Thans zijn de
toestanden bij de ompakbedrijven zoo ten goede
veranderd, dat men wel kan zeggen, dat zij
vrywel alle in orde zijn.
DE SAMENSTELLING VAN BOTER.
Ter bescherming van den consument wordt
ook controle uitgeoefend op kwaliteit en ge
wicht. Boter, die onder rijksmerk verkocht
wordt, is gebonden aan een bepaald waterge
halte, waaraan de botercontrolestations onder
rykstoezicht streng de hand houden. Ook de
andere boter wordt gecontroleerd. De samen
stelling van de boter' is dan ook eerder beter
dan slechter geworden. Toch zijn vele consu
menten van tegenovergesteld gevoelen, omdat,
zoo zeggen zij, de boter „in de pan sist." Het
is waar, er zit geen zout meer in, doch de ont
trekking van zout geschiedt slechts om de
duurzaamheid in het koelhuis te verhoogen en
heeft geen invloed op de kwaliteit. Immers,
hoe méér water, hoe méér zout, des te min
der vet.
BONNENCONTROLE.
Ook de bonnencontrole behoort tot het werk
terrein van den C.C.C.D. De standaardisatie-
bedrijven geven geen melk aan de slytersbedrij-
ven af zonder bonnen. De beteekenis van het
te voren inleveren van de melkbonnen aan de
slijters door de huismoeders springt in verband
daarmee naar voren: „het is de eerste schakel
in eén ongestoord verloop van de melkdistri-
butie". De bedrijven hebben zich aan dezen
eisch al zoozeer aangepast, dat de tekorten aan
melkbonnen zich op een redelijk niveau be
wegen.
Dc afdeeling zuivel van den C.C.C.D.
werkt zooals uit het bovenstaande is ge
bleken met een apparaat, «5at snel op
gebouwd, steeds verbetert. Er is een vrucht
bare samenwerking met alle instanties, die
zich op het terrein van de zuivel bewegen.
Een groote steun voor het werk is o.a. de
medewerking van het Rijkszuivelstation te
Leiden, dat het chemisch-bacteriologisch
onderzoek leidt.
De controle-arbeid draagt uiteraard het
stempel van de huidige tijdsomstandigheden,
waardoor de controleurs niet altijd graag-ge-
ziene gasten op de bedrijven zijn, doch daar
boven uit rijst het algemeen belang, dat
C.C.C.D. weet te dienen.
2—1
