83ste Jaargang ZATERDAG 25 JULI 1942 No. 25252 De verovering van Rostof Verspreide Berichten Ifaliaansch Weermachtsberich! BINNENLAND Aardappelrantsoen nu 3 K.G. Maximumrantsoenen gas en electriciteit Het vervoer van aardappelen door volkstuinders GEMENGD NIEUWS Verduisteren: De bakens worden verzet Nederlandsche Kultuurkamer LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Hermy. Telef. Directie en Administratie 25041 (2 Ufnen) Gironummer 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507 Hoofdredacteur: B. W. Mcnkhorst, Lelden. Pl.verv.: K. Been. Lelden. Xaart. van Pelt, In aanvulling op het weermachtbericht ver neemt het D.N3.: De inneming van de stad Rostof door Duit sche en Slowaaksche troepen, waarvan melding Is gemaakt, moet worden beschouwd als een der voorloopige voornaamste gebeurtenissen van het gxoote Dultsche offensief aan het front in de sovjet-unie. Als resultaat van den val van Rostof kan worden geconstateerd, dat thans ook het gebied van den mond van den Don in Dultsche handen is gekomen en dat daarmede de Duitsche Zuidelijke vleugel uit gangsstellingen heeft gekregen voor nieuwe groote operatiemogelijkheden. Tevens hebben de bolsjewisten met Rostof een zeer belangrijke handels- en industrieplaats definitief verloren, voor de herovering waarvan zij zooals bekend in den afgeloopen winter buitengewoon sterke strijdkrachten in den strijd hadden-geworpen. Rostof telt 520.000 inwoners, voor het mee- rendeel industrie-arbeiders. In den Tsarentijd bedroeg het aantal inwoners 200.00Q. Doordat de stad, in weerwil van de groote bevolkingstoe neming niet uitgebreid werd, biedt zij den aan blik van een smerige, van menschen wemelende nederzetting, waarin houten gebouwen een overheerschende rol spelen. De opeenhooping van menschen is een ge volg van de geweldige industrialisatie en de beteekenis van de stad als verkeersknooppunt en overlaadstation. Er zijn fabrieken voor landbouwgereedschap pen met 27.000 arbeiders, een tabaksfabriek met 5000 werklieden, locomotief werkplaatsen, auto- montagefabrieken, munitie- en geschutfabrie- ken en talrijke andere bedrijven, die voor de oorlogseconomie van belang zijn. Ook zijn er fabrieken voor levensmiddelen. Met Rostof heeft de Sovjet-Unie de brug tusschen Kaukasus en Donetzbekken verloren. Zij hebben de sleutelpositie verloren, waarover de grondstoffen van den Kaukasus naar de industriecentra van Oekraïne en centraal-Rus land gebracht werden. De „Berliner Börsenzeitung" ziet in de verove ring van Rostof een nieuwe gevoelige verzwak king van de industrieele capaciteit der Sovjet- Unie en acht daarmede een belangrijke ope ratie afgesloten, die begonnen is in het gebied ten Oosten van Charkof en Koersk. De „Deutsche Allgemeine Zeitung" wijst er op, dat ook de sterke verdedigingsstellingen, die de bolsjewisten de laatste maanden daar had den aangelegd, den aanvalsstorm van Duit- schers en bondgenooten niet konden remmen. De ,3er liner lokalanzeiger" verklaart, dat niet het bezit van de in meerdere of mindere mate vernielde stad van belang is, doch het bezit van het gebied, waar zich als in een brandglas zoovele beslissende draden der mi litaire. politieke en economische macht van de Sovjet-Unie vereenigen. OPROEP VAN RADIO-MOSKOU. De Moskousche zender heeft zich met een hartstochtelijken oproep gericht tot de bevol king der Sovjet-Unie en verklaard, dat de Sovjet-Unie in gevaar verkeert. De Duitschers dringen steeds dieper het land binnen. De bur gers der Sovjet-Unie worden opgeroepen met hun lichaam een bolwerk tegen de Duitschers te vormen. (D.N3.). De terugtocht roept, aldus de „Times" te Moskou het besef wakker, dat pas acht weken geleden een overeenkomst is gesloten tusschen Londen, Washington en Moskou, waarin men omtrent de „dringende taak" der vorming van een tweede front in Europa tot overeenstem ming was gekomen. De omstandigheid, dat dit tweede front nog niet tot stand is gekomen, heeft zoowel in het roode leger als ook in de wapenfabrieken der Sovjet-Unie een zekere reactie doen ontstaan op de gespannen verwachtingen, die men nog zoo onomwonden vorige maand had geuit. Weliswaar schenkt men'in de Sovjet-Unie nog gehoor aan de uiteenzettingen over de belang rijke vraagstukken, waartegenover Engeland en Amerika zich zien gesteld, maar de opvatting wint toch steeds meer veld, dat de kwestie van een tweede front in Europa het voorwerp van een politieke controverse in Engeland is ge worden. Dat heeft een zeer ongunstige uitwer king in de Sovjet-Unie. (D.N3.). DE BRITSCHE VERLIEZEN TER ZEE. De Britsche berichtendienst heeft eerst thans de verliezen gepubliceerd, welke als gevolg van het tot zinken brengen van den zwaren kruiser Cornwall door de Japansche luchtmacht zijn ontstaan. Volgens dit bericht zijn 10 officieren, 131 matrozen, 20 marinesoldaten. 6 Malthesers. en 23 Zuid-Afrikaners om het leven gekomen. Voorts meldt Londen, dat bij dei in Juni in de Middellandsche Zee tot zinken gebrachte Britsche torpedojagers Hasty" en „Wildswan" in totaal 42 matrozen om het leven zijn geko men. (AN.P.) 2 DUIKBOOTEN DOEN ZINKEN. Onlangs is een Japansche mijnenlegger naar zijn steunpunt teruggekeerd, aldus het D.N3., die in de Straat van Malakka binnen 4 uur tijds 2 vijandelijke duikbooten met dieptebom men tot zinken had gebracht. Beide duikbooten. die slechts 3 kilometer van elkander verwijderd waren, werden met luister apparaten waargenomen en na elkander ver nield. Dikke zwarte olievlekken getuigden van het succes van de aanvallen. Het Italiaansche weermachtbericht van gis teren luidde: In het gebied van El Alamein zijn de leven dige gevechten voortgezet. De vijand leed nieu we verliezen. Het aantal gevangenen is gestegen tot ongeveer 1000. Onze formaties hebben reeds op 20 Juli de oase Siwah in het Westen van het Egyptische gebied bereikt en bezet. Bij de felle gevechten van 22 Juli heeft het derde ba- taillon van het 61ste regiment infanterie Trento zich onderscheiden, dat dapper aan de zijde van formaties van het Duitsche Afrikacorps heeft gestreden. Bij de acties der laatste dagen heeft zich de aan het hoofd van het door hem aangevoerde 65ste regiment infanterie strijden de kol. Gerardo Vaiarini bijzonder onderschei den. Gisteren levendige activiteit van het lucht- wapen. Er werden talrijke luchtgevechten gele verd tusschen de Jagerformaties der tegenstan ders. Drie Spitfires- en drie Curtiss-toestellen werden door Duitsche vliegtuigen neergescho ten. De vijand, die zonder succes storingsaan- vallen trachtte te ondernemen tegen zekere centra achter ons front, verloor boven Benghasi zes toestellen. Twee werden ineergehaald door onze jagers, twee door batterijen afweergeschut en twee door geschut der Duitsche eenheden. Eenige met valschermen neergesprongen leden der bemanningen werden gevangen genomen. Een van onze vliegtuigen is niet op zijn basis teruggekeerd. Boven Malta zijn de operaties der bommenwerpers der spilmogendheden met succes voortgezet. Vier Engelsche vliegtuigen werden door Duitsche jagers, twee door onze jagers neergeschoten. DE REDE VAN CORDELL HULL. De diplomatieke correspondent van het D.N. B. schrijft: Wanneer men de rede van Cordell Hull van haar versierend bijwerk ontdoet, blijft er een mager geraamte van holle beweringen en on oprechte beloften over. Naar van Duitsche zijde reeds verklaard werd, vormt het een lokaas, waarin na de ervaringen, die de wereld reeds eens met toekomstmuziek uit de Vereenigde Staten heeft gehad, niemand meer zal bijten, allerminst het Duitsche volk en zijn vrienden. De door Huil aangevoerde argum-mten verdie nen dan ook slechts aandacht omdat tusschen de regels door de aanspraken van de V. S. op de wereldheerschappij tamelijk onverbloemd tot uitdrukking kornen. Roosevelt want Hull is slechts spreekbuis ziet zichzelf reeds in de rol van scheidsrechter in een wereld, waarvan het heil uit óe V. S. komt. Hij laat niet mede- deelen, dat de zoogenaamde geallieerde mo gendheden het een of ander recept voor de we reld van na den oorlog gereed hebben, doch decreteert veeleer, dat deze wereld naar zijn beeld moet worden gevormd. Niet hoe de vol ken hun toekomst zien is voor hem beslissend, doch hoe de V.S. deze wenschen te zien. Der halve loopt het woord Amerika als een roode draad door de verklaringen van Huil. Het ik- bewustzijn van Roosevelt en het wij-bewustzijn van de V. S. vieren in de rede van Huil hoogty. (D.N3.) ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN ZWEDEN. Onder zware koppen publiceeren de Zweedsche bladen het bericht, dat twee vreemde vliegtui gen, blijkbaar Engelsch of sovjet-Russisch, gis ternacht bommen hebben laten vallen boven Geland bij Bcrgholm. Het Zweedsche persbureau meldt, dat door de geweldige ontploffingen der brisantbommen alle huizen te Borgholm trilden. De bommen hebben evenwel geen schade aangericht, doch zijn in een bosch terechtgekomen. (D.N.B.) NIEUWE TERRORISEERENDE AANVAL OP FRANSCHE BEVOLKING. Een nieuwe aanslag op de Fransche burger bevolking door Engelsche vliegtuigen heeft groote verontwaardiging onder de bevolking ge wekt. Britsche vliegtuigen hebben, uit de wolken te voorschijn komend, een dertienjarigen school jongen 'beschoten. Het knaapje vluchtte over de straat om zich in veiligheid te stellen, doch hij werd door een kogel getroffen en stierf korten tyd later. (D.N.B.) ENGELSCH VLIEGTUIG BOVEN VICHY. In den afgeloopen nacht is te Vichy voor de eerste maal de luchtafweer in werking getre den. toen een Engelsch vliegtuig op geringe hoogte over de stad vloog. Het werd terstond door de lichte en zware batterijen luchtdoel geschut rondom Vichy onder fel kruisvuur ge nomen en nam de wijk. (D.N.B.) HET TEKORT AAN SCHEEPSRUIMTE. Naar de Engelsche nieuwsdienst meldt uit Washington, heeft het Amerikaansche departe ment van oorlog bekend gemaakt, dat voortaan voor de Amerikaansche soldaten kleeding en andere gebruiksvoorwerpen moeten worden ge kocht in de landen, waar zij zijn gelegerd. Dit vormt een aanzienlijke besparing aan scheepsruimte en daarom kan deze regeling „strategisch belangrijk" worden geacht. (D.N3.) Voor de distributie periode van 26 Juli tot en met 1 Augustus a.s. is het aardappelrantsoen vastgesteld op 3 kg. In verband hiermede zal gedurende genoemd tijdvak elke der met 38a genummerde bonnen van de aardappelkaart recht geven op het koo- pen yan 1 V2 kg. aardappelen. Voorts geeft ge durende dit tijdvak de met „een rantsoen aard appelen" gemerkte bon recht op het koopen van 3 kg. aardappelen. De aandacht wordt er op gevestigd, dat van daag geen aardappelen op bon 38a mogen wor den gekocht of verkocht. Het onlangs in de dagbladen opgenomen be richt betreffende de instelling van maximum rantsoenen voor gas en ejectriciteit blijkt aan leiding te hebben gegeven, tot noodelooze onge rustheid bij het publiek. Er wordt derhalve op gewezen, dat deze maat regel niet beoogt den verbruiker van een nor male hoeveelheid gas of electriciteit een ver gaande beperking op te leggen dan de bestaande van 75 pCt. van zijn verbruik in 1939/40. De be doeling is dan ook uitsluitend te voorkomen, dat zü. die gedurende 1939/40 een volgens de tegenwoordige normen abnormaal hoog verbruik hadden, ook thans nog zeer royaal met gas of electriciteit kunnen omspringen. Het is derhalve mogelijk, dat het maximum, hoewel zeer ruim gesteld, voor zulke verbruikers lager ligt dan 75 pCt. van 1939/40. Verbruikers, die voor een maximum-rantsoen in aanmerking komen, zullen van het betrokken gas- of electriciteitsbedrijf bericht ontvangen. Maximum-rantsoenen worden eerst van kracht met ingang van de eerstvolgende periode van ongeveer 60 dagen. Met nadruk wordt er op gewezen, dat by het vaststellen van de maximum-rantsoenen voor ge zinnen tot vier (inwonende) personen reeds reke ning zal zijn gehouden met de aanwezigheid van radiotoestel en electrish strijkijzer. Verbruikers, wier gezin bestaat uit 5 of meer (inwonende) personen en voor wie een maxi mum-rantsoen is vastgesteld, kunnen, indien zij electrisch strijken, bij het electriciteitsbedrijf een toeslag aanvragen. Deze toeslag zal bedragen 8 kwh per periode van circa 60 dagen voor elk gezinslid boven het aantal van vier. In geen ge val zal een maximum-rantsoen echter hooger zijn dan 75 pCt. van het verbruik in 1939/40. De volkstuinders zijn op grond van de ,3o- demproductiebeschikking 1942 Volkstuinen" verplicht hun volkstuin te laten inschrijven bij de Landbouw Crisis-Organisatie in de provincie, waarin de tuin ligt. Velen hebben aan deze verplichting echter nog niet voldaan onder meer uit vrees, dat zij eerlang de in hun tuin geteelde producten zouden moeten inleveren. Van officieele zijde hebben wij thans de ver zekering ontvangen, dat deze vrees te eenen- male ongegrond is. De registratie heeft uitslui tend ten doel statistische gegevens omtrent het volkstuinwezen in ons land te verzamelen en tevens om den grondslag te leggen voor de noodzakelijke ordening van het gebruik van cultuurgronden door volkstuinders. Van inlevering der producten is geen sprake. De groenten, peulvruchten en het fruit, ge teeld in den volkstuin, behoeven niet te worden ingeleverd. Ten aanzien van de aardappelen is in de kringen van volkstuinders destijds bekend gemaakt, dat men voor de met aardappelen be- teelde oppervlakte boven 200 vierkante meter een zeker aantal aardappeldistributiebonnen zou moeten afstaan. Dit voornemen heeft inderdaad bestaan, doch ook hiervan is afgezien. De volkstum- der behoeft derhalve van de in zijn tuin geteelde aardappelen niets in te leveren en evenmin bonnen af te staan, tenzij de L.C.O. beslist, dat de met aardappelen beteelde oppervlakte veel grooter Ls dan voor een redelijken wintervoorraad! 'van het gezin noodzakelijk is. Nu deze, voor den vólkslulnjiöüder wel zeer gunstige beslissing, is gevallen;.zal de registratie zeer vlot kunnen verloopen, te meer waar zon der registratie het vervoer, zooals verder is omschreven, verboden zal zijn. De aanmelding door middel van een formu lier, dat bij den plaatselijken bureauhouder van de L.C O. verkrijgbaar is, is thans nog mogelijk. Het ligt echter in de bedoeling, deze gelegen heid tot aanmelding binnenkort te sluiten. Volkstuinders, die zich nog niet bij de L.C.O. hebben aangemeld, zullen verstandig handelen door deze verplichting alsnog ten spoedigste na te komen, want aan hen. die niet aan den re gistratieplicht hebben voldaan, zullen met in gang van'3 Augustus geen vervoerbewljzen meer worden verstrekt. Het gevolg hiervan zou zijn, dat zij de op hun tuin geteelde aardappelen niet zullen mo gen behouden, doch deze door de P.I.C.A. zullen worden gevorderd. De volkstuinders. aangesloten bij een veree- niging van volkstuinders, wenden zich tot het secretariaat dier vereeniging onder overlegging van het bewijs van inschrijving. Is de volks tuin nog niet geregistreerd, dan dient men hiervoor eerst zorg te dragen. De secretaris vraagt de vervoerbewijzen aan bij den plaat selijken bureauhouder en reikt deze na ont vangst aan de leden uit. De volkstuinders, die rechtstreeks van de gemeente hun tuin hebben gepacht, kunnen ter gemeentesecretarie, eveneens onder overlegging van hun bewijs van inschrijving, het vervoer- bewijs aanvragen. De gemeente vraagt voor hen de bewijzen aan en reikt deze na ontvangst aan de aanvragers uit. Alle andere volkstuinders moeten het ver- voerbewijs aanvragen bij den plaatselijken bu reauhouder in hun woonplaats of district. Over legging van het bewijs van registratie is nood zakelijk. De vervoerbewijzen zullen geldig zijn t/m 15 November a.s. De voorschriften omtrent het gebruik ervan zijn op de exemplaren afgedrukt en moeten, op straffe van ongeldigheid, nauw keurig worden nagekomen. De houders van particuliere tuinen, alsmede land- en tuinarbeiders, die perceeltjes in het bedrijf van hun werkgever hebben beceeld, kun nen zich ter verkrijging van de benoodigde ver voerbewijzen wenden tot den P. H. H. in hun woonplaats of district. INBREKERS MET EEN TRUC VERSCHALKT. In den nacht van Donderdag op Vrijdag ont dekten omwonenden onraad nabij een sigaren winkel aan den Stationsweg te Den Haag. Zij waarschuwden de politie, die twee agenten op onderzoek uitzond. Dezen gingen daarbij nogal omzichtig te werk en troffen by het pand geen inbereker smeer aan. De deurpost vertoonde alleen eenige beschadigingen. Rekening houdend met de mogeiykheid, dat de inbrekers nog konden terugkeeren, besloten de agenten hierop pet, tu niek en beenkappen af te leggen en hun schoe nen uit te trekken. Van perceel tot perceel sur- veilleerned zouden zy zoo kunnen worden aan gezien voor burgers, die half gekleed een vuil nisemmer buiten zetten. Terwyi de een in de omgeving rondscharrelde, maakte de ander op kousenvoeten een blokje om. Twintig minuten later werd hun moeite beloond toen de inbrekers ook inderdaad weer opdaag den en met een breekijzer de deur van den winkel gingen forceeren. Toen de deurpost ver nield was grepen de agenten in en legden de hand op beide mannen. Naar het bureau Rijs- wykscheweg overgebracht, bleken het te zyn de 22-jarige metaalbewerker D. K., die al meer wegens inbraak met de politie had kennis ge maakt en de 29-jarige los werkman J. R. TWEEHONDERD HEEREN-COSTUUMS ONTVREEMD. Door vernieling van een ruit en verbreking van de voordeur, is een inbraak gepleegd in een kleedingmagazijn in de Fahrenheitstraat te Den Haag. Nadat de balans ls opgemaakt, bly- kan thans niet minder dan 200 colbertcostuums te zyn ontvreemd. BUÏTENLANDSCH GEMENGD. BRANDEN IN EN OM ISTANBOEL. Gevolg van groote hitte. Als gevolg van de toenemende hitte neemt, zooals ieder jaar, het aantal branden in Istan- boel toe. In de stadswijk Mahmoed Pasja is een meubelfabriek in de asch gelegd. Enkele huizen in een naburige wyk werden door het vuur beschadigd. In de stadswyk Ueskuedar zyn 2 houten huizen afgebrand. Tusschen Pasja- bahtsje en Beikoz op den Asiatischen oever van den Bosporus, is in de bosschen aldaar een groote brand uitgebroken, welke eerst gisteren gebluscht kon worden. van heden- en morgenavond 21.42 uur tot morgen- en Maandagochtend 5.52 uur De maan komt heden op te 19.26 uur en gaat vannacht onder te 4.19 uur; morgen komt de maan op te 20.25 uur en gaat Maandagochtend te 5.27 uur onder. TWEEDE AANVULLINGSBESLUIT DIVIDENDBEPERKING. De waarnemend secretaris-generaal van het departement van financiën heeft een tweede aanvullingsbesluit dividendbeperking 1941 vast gesteld. welk besluit terugwerkende kracht heeft tot 30 Augustus 1941. Hierbij wordt de bepaling, dat de verkryging van aandeelen, voortvloeiende uit de herkapita lisatie, vrygesteld is van de inkomstenbelasting en van de dlvidendbelatsing, mede van toepas sing verklaard op de verkrijging van aandeelen. voortvloeiende uit een herkapitalisatie van een in het Duitsche ryk gevestigd lichaam op den voet van de in het Duitsche Ryk in verband met de dividendbeperking ten aanzien van her kapitalisaties gegeven voorschriften. Voorts is de in art. 19 van het eerste aanvul lingsbesluit neergelegde regeling betreffende de berekening van de belasting op de herkapitali satie voor het geval de herkapltalisatie van een vennootschap is voorafgegaan door de herkapi talisatie van een andere vennootschap, waarvan de eerstgenoemde vennootschap anders dan voor beleggingsdoeleinden aandeelen bezit, ook van toepassing verklaard, wanneer die voorafgegane herkapitalisatie ls geschied door en die aandee len afkomstig zijn van een in het Duitsche Ryk gevestigd lichaam. VERBOD VERKOOP EN AFLEVERING VAN PRODUCTEN, VERVAARDIGD VAN NAALDHOUT. Het verbod tot het verkoopen en afleveren van half- en eindproducten, vervaardigd van naald hout, zonder schriftelijke vergunning van het ryksbureau voor hout, geldt niet voor den ver koop en aflevering van bedoelde producten door grossiers en detaillisten. RANGEN EN GRADEN BIJ DEN ARBEIDS DIENST VOOR MEISJES. De staatscourant bev^t een besluit van den waarnemend secretaris-generaal van het depar tement van algemeene zaken, betreffende de ran gen en graden in den arbeidsdienst voor meisjes. De rangen voor het hooger kader zyn: hoofdleidster, stafleidster en arbeidsleidster, die voor het middenkader hopvrouw en adspirant- hopvrouw. terwyi het lager kader wordt gevormd door hoofdkernleidsters. In den stand van het personeel dat geen rang bekleedt, worden onderscheiden de graden van kernleidster en arbeldsmeisjes. Voorts is een besluit genomen houdende een voorloopige regeling van de bezoldiging van hoo ger en midden kader, welk besluit terugwerkende kracht heeft tot 1 Januari j.l„ met welken da tum geacht wordt te zyn ingetrokken de beschik king van 9 Juni 1941 houdende een voorloopige regeling van de bezoldiging van de leidsters en assistenten. BURGEMEESTERS. Benoemd is tot burgemeester: van Schiermon nikoog: A. Perdok; van Ameland: B. Bakker; van Waterlandkerkje: M. J. Verbrugge. Herbe noemd is: als burgemeester van Etten en Leur: H. A. L. Hamilton; van Workum; mr. W. M. Oppedyk van Veen; van Erp: H. Verheyen. De voorloopig verlengde ambtsperiode van den burgemeester van Rensel, A. A. Willekens, is beëindigd. PACHTPRIJZEN VOOR VOLKSTUINTJES. Voor de verpachting van volkstuintjes is thans eveneens een prysregeling getroffen. Bly- kens een besluit, dat in de Staatscourant van 24 Juli 1942 is gepubliceerd, is het verboden een hoogere pacht te bedingen dan die, welke vóór of op 1 September 1939 gold of zou hebben gegolden. Wanneer in loopende overeenkomsten een hoogere pacht was vastgesteld, moet deze overeenkomstig het besluit worden verlaagd. Slechts de Grondkamer kan uitzonderingen toe staan. DE BETEEKENIS VAN DEN HULDIGEN OORLOG. 4-TN de Aiiglo-Amerikaansche landen is de y I laatste dagen een groote ongerustheid ■L aan den dag getreden, die meer en meer toeneemt. Men geeft openiyk te kennen, dat men het met den gang van zaken der geal lieerden in het geheel niet eens is en Roosevelt en Churchill hebben dan ook veel critlek te doorstaan. In geallieerde kringen houdt men zich in het byzonder bezig met het bezoek, dat de sovjet-ambassadeur Litwinof dezer dagen aan Roosevelt heeft gebracht, waarby hy op nieuw heeft aangedrongen op de vorming van een tweede front in Europa, en den toestand der sovjet-unie vergeleek met dien der geal lieerden na Duinkerken. Nu de stryd om Rostof beslist is en het verdere verloop In den zuide- ïyken sector van het Oostfront steeds meer duidelijke vormen gaat aannemen en op een volkomen echèc van de sovjets zal uitloopen, wordt men in Engeland en Amerika ongedul dig. Reeds lang hebben de Engelschen en Ame rikanen van hun regeerders daden verwacht. Het waren steeds woorden; woorden, die spra ken van verloren stellingen, die eigeniyk niet belangryk waren, en woorden, die spraken van ondernemingen tegen den vijand, die nimmer uitgevoerd werden. Eindeiyk verwachten zoowel het Engelsche als het Amerikaansche volk iets. Nu dit zelfs na de hevige geallieerde verliezen in Afrika en sovjet-verliezen in het Oosten achterwege biyft, worden beide volkeren onge duldig en zyn verschillende persorganen in die landen begonnen met Churchill over den hekel te halen. Ook de stemmen ten ojzichte van Roo sevelt zyn minder vleiend. Zoo merkt de „Daily News" op, dat Churchill noch Roosevelt bewys van eenig strategisch of tactisch genie hebben geleverd, integendeel, reeds in den vorigen oor log bewees Churchill, dat hy niet de eigen schappen van een Marlborough bezit, aldus de „Daily News". In geallieerde kringen verheelt men niet, dat zoowel Roosevelt als Churchill zullen moeten overgaan tot de benoeming van een maarschalk voor de voortzetting van den oorlog. Steeds hebben de geallieerde hoofdkwartieren hoog van den toren geblazen en meegedeeld, dat de positie der Europeesche stoten hopeloos was. De feiten wyzen echter uit, dat de spilmo gendheden tot dusver slechts positieve dingen hebben tot stand gebracht en de geallieerden daarentegen niets, maar dan ook niets hebben verricht. Het Engelsche en het Amerikaansche volk hebben geruimen tyd een blindelings ver trouwen gehad in de prestaties van hun weer machten, maar thans nu de dingen zich meer en meer duidelyk gaan af teekenen, vragen deze volkeren zich af, wanneer de geallieerde suc cessen eens zullen komen. Terecht begint men in die landen ongeduldig te worden en het ge loof in de veindoverwinning te verliezen. Het Amerikaansche blad „Herald Tribune" is van oordeel, dat het Amerikaansche volk steeds on geduldiger wordt. De Britsche minister Sir Wil liam Jowitt zeide, dat Groot Brittannië als een veel armere natie met schulden en niet als een natie met vorderingen uit dezen oorlog te voor- schyn zal komen. De „New-York Times" meld de dezer dagen, dat het Engelsche volk Chur chill met bloed, zweet en tranen is gevolgd, maar er nog geen wyziging in de situatie ls gekomen. Al deze uitspraken wyzen er op, dat de positie van de geallieerde staten verre van gunstig is. Het is dan ook onbegrypeiyk, dat er heden ten dage nog menschen zyn, die een overwin ning van Engeland en Amerika nog zoo naby achten. Op geen enkel feit kan gewezen worden, dat in het voordeel van de geallieerden is. Wel zegt men, dat Engeland steeds den laatsten slag wint, maar het vergeet, dat de huidige oorlog een totalitaire oorlog is, waar niet ge treden wordt tegen kleine volkeren of staatjes, die zich laten onderwerpen aan den volkomen willekeur van Britsche Lords en Sirs, maar een oorlog waarin het gaat om de eer van den ar beid, de garantie van een menschwaardig be staan. sociale rechtvaardigheid, het welzyn der geheele volksgemeenschap. Deze groote oorlog is een wereldrevolutie, waarin het recht zal zegevieren over het onrecht. En het recht is aan de zyde der jonge Europeesche volkeren, die zich hebben ingezet in dezen stryd om voor de toekomst de zekerheid te hebben, dat er een wereld komt. waarin de een niet vegeteert op den ander. Het getyd verloopt en reeds dulde- ïyk zyn de bakens te onderscheiden. EEN NIEUWE REGELING VOOR AUTEURSRECHTEN. Tot voor kort heerschte op het terrein der auteursrechten een ongewenschte verdeeldheid, doordat het voormalige Buma auteursrechten- contracten afsloot, zoowel met een aantel landeiyke en provinciale organisaties van mu ziekverenigingen als met dilettantenorkesten afzonderlek. Daarenboven is gebleken, dat verscheidene harmonie- en fanfaregezelschappen aan de con trole van het voormalige Buma ontsnapten en in het geheel geen auteursrechten betaalden, hetgeen ten nadeele was van de componisten. De Nederlandsche Kultuurkamer heeft ook aan het auteursrechten vraagstuk haar aan dacht geschonken en in overleg met de vakgroep volksmuziek van het muziekgilde en het Ne- derlandsch Auteursrechtenbureau is een collec tief contract ontworpen, dat afgesloten is met den Nederlandschen Bond van Dilettanten- orkesten. geldende voor 3^ jaar en ingaande 1 Juli 1942. Hierdoor zijn de auteursrechten-verplichtingen van alle dilettantenorkesten uniform geregeld en wel op een' basis van 2 procent van het jaar- ïyksch budget der vereenigingen, met een mini mum van f. 6.- per jaar. Daarvoor kunnen de muziekvereenigingen zoo veel uitvoeringen per jaar geven als zy wen schen. Slechts dienen zij de uit te voeren pro gramma's tijdig aan het NA.B. in te zenden. Maken zy muziek in opdracht van derden (by sportuitvoeringen of by medewerking aan door anderen georganiseerde feesten), dan moeten de auteursrechten rechtsstreeks met het N.A.B. wor den geregeld door de organisatoren. Met het nieuwe collectieve contract voor de auteursrechten is een voor de volksmuziek be langryk probleem radicaal opgelost ln het voor deel der muziekvereenigingen en in dat der auteurs. Een practisch resultaat van den arbeid van de Nederlandsche Kultuurkamer, die in de kringefc der betrokkenen, naar reeds is gebleken, zé# wordt gewaardeerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1