ZATERDAG 27 JUNI 1942
No. 25228
De oorlogvoering der geallieerden
83sfe jaargang
Verdere critiek
De besprekingen te Washington
Duce bezocht Sardinië en Zuid-lfalie
Verklaring van
Soebhas Chandra Bose
Verspreide Berichten
Binnenkort puntenkaarten voor
serviesgoed
Verduisteren:
BINNENLAND
He! bezoek van Ir. Mussert aan
Noord-Holland
De Centrale Kaderschool der W.A.
De strijd tegen economische
delicten
Verboden vervoer van groenten
en aardappelen
De nieuwe aardappeibon
100ste bedrijfsbijeenkomst van
het N.A.F. te Amsterdam
(1JN/T IN UITEREN
Leidsche Wallen en Poorten
RECHTZAKEN
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Teief Directie en Administratie
25041 (2 lijnen) Gironummer 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W, Menkhorst, Lelden.
Pl.verv.: K. Been. Leiden,
De bekende Engelsche militaire deskundige.
Liddel Hart, sclirijft in de „Daily Mail":
Alle berichten uit Libye wijzen er op, dat het
Britsche leger weer eens „er uitgemanoeuvreerd"
is. Hij eischt, dat men zich bewust is van de
diepere oorzaak van deze nieuwe ramp en fun-
damenteele hervormingen invoert. Het falen van
de Britten in Libye moet worden toegeschreven
aan de opleiding van de Britsche officieren. In
Engeland is „in plaats van taktlek in den vorm
van gevechtsopleiding en daarmede haar snelle
toepassing te leeren, de taktiek tot traagheid
gemaakt". Dit wordt béwezen door de tot nu
toe opgedane oorlogservaringen en door de
manoeuvres van het Britsche leger, die Liddel
Hart de laatste twintig jaar heeft bijgewoond.
De oefeningen werden tot een parade vertraagd
en dientengevolge was het instinct voor snelle
beslissingen gaan kwijnen. Een andere factor
was ook het Britsche nationale karakter. Thans
is, aldus besluit deze militaire expert, het oogen-
blik gekomen om te zorgen voor een andere
opleiding dér leiders. Men heeft nieuwe, verme
tele leiders noodig als Engeland den oorlog no^
wil winnen. (D.NB.).
Verschillende Amerikaansche senatoren heb-
bfen zich gisteren in den Senaat bezig gehouden
met de nederlagen der geallieerden op alle
fronten. Senator Ellender stelde daarbij den
eisch, dat president Roosevelt de opperste lei
ding van de vereenigde naties op zich zou nemen
bij de inspanningen om een verandering te
brengen in den huidigen ongelukkigen toestand.
Voorts verklaarde Ellender: de door de duik-
booten veroorzaakte scheepsverliezen hebben een
„schandaligen" omvang aangenomen. Ellender
stelde de „apathie der Britten" verantwoorde
lijk voor de nederlaag van Tobroek. Inzake zijn
eisch. dat Roosevelt de opperste leiding der ver
eenigde naties op zich zou nemen, verklaarde
Ellender, dat hij weliswaar niet wist of de
sovjet-unie een dergelijken stap zou toejuichen,
doch dit liet hem onverschillig. Een dergelijke
leider moet onmiddellijk benoemd worden.
Voorts verklaarde Ëllender, dat een groot deel
van het Britsche en Amerikaansche volk een
walging ondervindt en op zijn minst genomen
niet langer de permanente lediggang van een
groot aantal troepen, die op de Britsche eilanden
zijn gestationneerd, kan aanzien. (D.NB.).
Stephen Early, de secretaris van Roosevelt,
heeft, naar de Britsche berichtendienst meldt,
verklaard, dat de Sovjet-Unie deelneemt aan
de onderhandelingen tusschen Roosevelt en
Churchill en vertegenwoordigd wordt door Lit-
winof, waarbij ook besprekingen gevoerd worden
met hooge officieren van het leger, het lucht-
wapen en de marine,
De Washingtonsche correspondent van de
„New-York Times" verklaart, dat Roosevelt' en
Churchill hun „nieuwe" strategie inzake een
offensieve-oorlogvoering hebben uiteengezet voor
den oorlogsraad voor den Stillen Oceaan en
voor vooraanstaande leden van het Congres.
Roosevelt en Churchill gaven uitdrukking aan
„hun vertrouwen", dat het „nieuwe plan" hot
resultaat zou opleveren, dat de geallieerden
„wenschen". Beide staatslieden hebben in „be
moedigende bewoordingen" een algemeen over
zicht gegeven van den oorlogstoestand. Chur
chill verklaarde, dat er geen gevaar bestaat
Egypte te verliezen. De positie, waarin de
sovjet-russische legers zich bevinden werd „be
vredigend" genoemd.
Na de bespreking met Roosevelt en Churchill,
zoo schrijft de correspondent verder, heerschte
onder de leden van het Congres een „optimis
tische" stemming.
De gezant van Nieuw-Zeeland, Nash, ver
klaarde na de conferentie, dat de „nieuwe" oor
logstoestand over het algemeen tamelijk wel
overeenkomt met de wijze, waarop Australië,
Nieuw-Zeeland en Tsjoengking den oorlogs
toestand zagen.
De minister van buitenlandsche zaken van
Tsjoengking, Soong, die om grooten steun door
de luchtmacht had verzocht, verklaarde, dat
hfj er niet aan twijfelt, of de geallieerden heb
ben,, volledig begrip" van de beteekenis van den
Stillen Oceaan.
Op de vraag, wat hij er over zeide, dat de
troepen van de spil reeds in Egypte oprukken,
verklaarde de gezant van Nieuw-Zeeland: „ik
geloof niet, dat de troepen van de spil naai*
Caïro komen".
Een lid van het congres, dat aanwezig was bij
de besprekingen met Roosevelt en Churchill,
heeft den correspondent van de .„New York
Times" een commentaar gegeven, waaruit blijkt
dat Roosevelt en Churchill het overzicht over
den algemeenen oorlogstoestand op zoodanige
wijze hebbeft gegeven, dat het allen leden van
het Congres had „voldaan". (D.NB.).
Naar de Britsche nieuwsdienst meldt, is
Churchill uit de Vereenigde Staten in Enge
land teruggekeerd.
De Duce is gister teruggekeerd van een vlieg
tocht naar Sardinië en Zuid-Italië, waar hij de
formaties van koninklijke luchtmacht en ma
rine heeft geïnspecteerd. Hij heeft zelf het drie-
motorige vliegtuig bestuurd en in drie dagen
1800 kilometer gevlogen.
De Duce heeft een groot aantal militaire
vliegvelden en marinebases bezocht en persoon
lijk 1257 strijders van lucht- en zeemacht on
derschelden, o.a. hen, die zich hebben onder
scheiden in den laatsten lucht- en zeestrijd in
het centrale deel van de Miadellandsche Zee,
die van zoo beslissenden Invloed is geweest op
den slag in Noord-Afrika.
De Duce, die vergezeld was van den secretaris
der partij en de onderstaatssecretarissen van
marine en luchtvaart, heeft in zijn verschil
lende redevoeringen tot de strijders, die onder
scheiden werden, o.a. gezegd:
Op 14 en 15 Juni heeft de Italiaansche lucht
macht een bewijs gegeven van haar kracht en
hebben de bemanningen haar vermetelheid be
wezen, door het gevaar te trotseeren met de
onverschrokkenheid van iederen fascist. Groot-
Brittannië heeft eindelijk diep in zijn vleesch de
beet van den Romeinschen wolf gevoeld. Door
de convooien in de straat van Sicilië te blok-
keeren hebt gij de schitterende overwinning van
Tobroek mogelijk gemaakt en alle gevolgen, die
zich daaruit kunnen ontwikkelen. Weest trotsch.
dat gij hebt deelgenomen aan een slag, die be
wees, dat de Middellandsche Zee Itallaansch
was en weer zal worden. (Stefani).
Soebhas Chandra Bose heeft met betrekking
tot het verbod van het, vooruitstrevende blok
in Indië verklaard:
Het bericht, dat het vooruitstrevende blok in
Indië onwettig is verklaard, heeft mij geens
zins verrast. Het is een nieuw bewijs voor de
middelen, waarmede de Britsche regeering, die
voorgeeft voor vrijheid en democratie te strij
den. optreedt tegen de Indische, patriotten, die
de vrijheid van hun land verlangen. De Britsche
regeering heeft daarmede onbewust toegegeven,
dat het vooruitstrevende blok de avantgardf
vormt van de vrijheidsbeweging in Indië. In de
toekomst zullen in het geheele land ongetwijfeld
nog meer leden van de p&rtij in de gevangenis
worden geworpen, doch daardoor zullen slechts
invloed en populariteit van het vooruitstrevende
blok in Indië toenemen en de anti-Britsche
stemming der massa groeien. Het vooruitstre
vende blok wortelt thans in het Indische volk
en zijn aanhangers telt het onder jeugd, arbei
ders en boeren en onder de soldaten van het
Indische leger. Geen vervolging, hoe fel ook,
kan het blok verstoren. De uiterste vleugel van
het congres is steeds het ergst vervolgd. Toen
Cripps naar Indië ging. werden de leden van
het congres, die zich bil de leiding van Gandhi
hadden aangesloten, vrijgelaten, doch de leden
van het ..All India forward-bloc" moesten in de
gevangenis blijven. Tijden shet verblijf werden
nog talrijke leden van het blok In de gevangenis
geworpen. Het Indische volk weet uit ervaring,
dat "de basis van het Britsche bestuur in Indië
is: ..Verdeel en heersch". (D.N.B.).
UIT AMERIKA.
Naar uitbeen bericht uit New-York blijkt heeft
de Amerikaansche censuur aan de bladen me
degedeeld, dat in de toekomst over diplomatieke
IN AANMERKING KOMT IEDER, DIE EEN
BONKAART VOOR VOEDINGSMIDDELEN
HEEFT.
In het tijd van 19 Juli 19428 Augustus
1942 zullen puntenkaarten voor serviesgoed
door de plaatselijke distributiediensten wor
den uitgereikt. Dit zal tegelijk met de uit
reiking der bonkaarten voor voedingsmidde
len voor de negende periode plaats vinden.
Ieder, die voor een bonkaart voor voedings
middelen in aanmerking komt, zal ook een
puntenkaart voor serviesgoed ontvangen.
Van deze puntenkaarten zal met ingang
van 9 Aug. 1942 een aantal punten worden geldig
verklaard, die recht geven op het koopen van
serviesonderdeelen. Tevens zullen met ingang
van 9 Aug. 1942 voor de gevallen van huwelijk,
eerste inrichting of vernietiging ten gevolge
van brand, oorlogsgeweld e.d. geen speciale ver
gunningen voor tafel-, thee- en ontbijtserviezen
meer worden uitgereikt, doch zullen in plaats
hiervan speciale punten worden uitgegeven. Na
dere berichten omtrertt het vorenstaande zullen
te zijner tijd worden gepubliceerd.
In verband met de omstandigheid, dat het
behalve in de genoemdepgevallen van huwe
lijk >e.d. reeds geruimen tijd niet mogelijk
was, zich serviesonderdeelen aan te schaffen
en verschillende personen hierdoor moei
lijkheden ondervinden, is voorts besloten om
voor het tijdvak van Maandag 29 Juni 1942
tot en met 8 Aug. 1942 drie met het woord
„reserve" gemerkte bonnen van de bonkaart
voor voedingsmiddelen en wel de nummers
30, 31 en 32, ongeacht of hiervoor het cijfer
1, 2, 3 of 4 is vermeld, geldig te verklaren
voor het koopen van serviesonderdeelen.
Deze bormen hebben elk de waarde van één
punt. Op deze punten mogen de verschillende
artikelen, die hieronder zijn vermeld, worden
gekocht, waarbij steeds het aantal punten, dat
bij deze artikelen is vermeld, moet worden in-
gpleverd
Plat bord 3 punten; diep bord 3 p.: ontbijtbord
1 p.: dessertbord 1 p„ kop met bijbehoorende
schotel 2 p., losse kop 1 p., kommetje 1 p..
melkbeker 1 p., gedekte schotel (dekschaal) 10
p., vleesch-vischschotel 8 p., soepterrine 16 p.,
sauskom 6 p., slabak 5 p., zuurschaal 4 p.,
broodschaal 8 p., theepot 5 p.. koffiekan 5 p.,
melkkan'4 p., melk-roomkannetje 4 p., suiker
pot 4 p., botervloot 8 p., nest schalen 15 p., losse
schaal 5 p.
Men zal ook de artikelen, die een hoogere
waarde dan drie punten hebben, kunnen koo
pen, door de verschillende bonnen van de ge
zinsleden samen te voegen.
besprekingen of onderhandelingen geen „voor
barige" berichten of commentaren mogen wor
den gepubliceerd. De pers moet zeer grooté
terughoudendheid in acht nemen.
Een door het tijdschrift „Fortune" gehouden
enquête heeft als resultaat opgeleverd, dat de
overweldigende meerderheid van hét Amerikaan,
sche volk verwacht, dat deze oorlog een omvat
tend sociaal program met zich mede za 1 brengen
Volgens den Britschen berichtendienst is
de Amerikaansche bevelhebber in Engeland,
James Chaney van ziin post teruggeroepen en
naar Amerika teruggekeerd. (DHB.).
SOVJET-AGENTEN VEROORDEELD.
In het proces tegen de Sovjet-Russische val
schermspringers en ajidere, met duikbooten aan
de Bulgaarsche kust afgezette Sovjet-agenten,
heeft de krijgsraad te Sofia- 18 beklaagden ter
dood, 7 tot levenslange tuchthuisstraf en 2 tot
15 jaar tuchthuis veroordeeld. (D.N.B.).
van heden- en
morgenavond 22.04 uur
tot morgen- en
Maandagochtend 5.21 uur
De maan komt hedenavond op om 20.41 uur
en gaat morgenochtend te 5.36 uur onder; het
is dan Volle Maan. Morgenavond komt de maan
op te 21.46 uur om Maandagochtend te 6.41 uur
weer onder te gaan.
DE DERDE DAG TE ALKMAAR, HOORN
EN PURMEREND.
De derde dag van ir. Mussert's reis door Noord-
Holland was gewijd aan een bezoek aan Alk
maar, Hoorn en Purmerend.
Voordat de tocht een, aanvang nam, bracht
de leider der N.S.B. een bezoek aan het districts
huis aan de Waldeck Pyrmontlaan 7 te Amster
dam, waar hij de hoofden van dienst ep het
administratief personeel toesprak. Zijn gemach
tigde De Ruiter, dankte hij voor diens tien jari
gen strijd in Amsterdam en voor den steun,
dien hij spreker geboden had. Ir. Mussert over
handigde hem een foto met handteekening.
Vervolgens begaf het gezelschap zich op weg
naar Alkmaar, waar allereerst de gerestaureerde
Groote of St. Laurenskerk bezichtigd werd.
In het kerkgebouw werd hij rondgeleid door
den burgemeester van Alkmaar, den heer B. A.
van der Sluys, en den president-kerkvoogd ar
chitect D. Saai. In aansluiting hierop werd een
bezoek gebracht aan de kaasmarkt, terwijl om
12 uur het noenmaal werd gebruikt 4n hotel
Proost.
Om kwart over een vertrok ir. Mussert toe
gejuicht door velen naar het bureau van den
Landstand om vervolgens in de Harmonie een
vergadering van alle dorpsboerenraden in de
provincie bij te wonen.
Boerenleider Saai heette ir. Mussert in een
rede welkom.
Toespraak van ir. Mussert.
Ir. Mussert beantwoordde deze rede met een
toespraak, afgestemd op zijn gehoor, waarin hij
met eenvoudige voorbeelden het gebeuren van
dezen tijd verduidelijkte.
Hij omschreef wat onder een volk wordt ver
staan, en noemde het een godsinstelling, dat de
mensch samenleeft en samen moet leven in ge
meenschap met honderdduizenden anderen. De
noodzaak daarvan is een gevolg van de beperk
te mogelijkheden van het individu. Ieder mensch
heeft zijn taak, en zijn eigen bekwaamheden,
welke hij moet aanwenden in dienst van het
geheel. Werden de krachten onder het oude
regiem verstrooid, thans worden zij gelijkge
richt. Daardoor staan wij voor de moeilijkheid
van de organisatie dier krachten in zes groote
arbeidsgemeenschappen, dié van de voedselvoor
ziening, van handel, industrie en nijverheid,
van de opvoeders, van de cultureele werkers, de
medische en sociale verzorgers van het volk, en
die van de ambtenaren.
Nadat ir. Mussert allen een hart onder den
riem had gestoken, door er op te wijzen, dat hij
in zijn politieke loopbaan nog nimmer den wind
mee heeft gehad en nog nooit zooveel tegen
wind als in dezen tijd, besloot hij: Na dezen
duisteren nacht zal een lichtende morgen opda
gen. Wij halen ons volk uit den nood, waarin
wij het niet gebracht hebben. Uit plichtsgevoel
en liefde voor volk en vaderland!
Nadat de heer J. Bakker, hoofd van „Volk
en Bodem" de bijeenkomst had gesloten, verliet
ir. Mussert met zijn gevolg de zaal om zich naar
Benningerbröek te begeven, waar de modelfruit-
kweekerij van den heer Kaper, lid der bewe
ging, werd bezichtigd.
In het schilderachtige Hoorn wachtte hem
voor het kringhuis een menigte bewoners op.
Vooral de jeugd was in grooten getale opgeko
men en juichte den leider hartelijk toe. Tot be
sluit van den tocht werd nog een bezoek ge
bracht aan het kringhuis te Purmerend. Ook
daar was de ontvangst spontaan. Ir. Mussert
toefde geruimen tijd temidden der kringleden
en hield hier nog een korte toespraak.
Omstreeks halfzeven keerde ir. Mussert met
gevolg terug in Amsterdam, vanwaar hij in den
avond naar Utrecht vertrok.
IN DE TOEKOMST ALLEEN BESTEMD VOOR
DE OPLEIDING TOT MIDDENKADER.
Een redacteur van het A.N.P. heeft een be
zoek gebracht aan de centrale kaderschool der
W.A. te Oud-Leusden bij Amersfoort, welke ge
vestigd is in het grootendeels uit hout opge
trokken gebouwencomplex, dat jarenlang heeft
toebehoord aan de intern, school voor wijsbe
geerte. In het hoofdgebouw vindt men een
groote theorie- en eetzaal, tevens geschikt voor
kameraadschapsbijeenkomsten e.d. en door een
eenvoudig tusschenschot splitsbaar in twee
kleinere leszaaltjes; voorts een ontvangkamer,
een schrijf- en studiekamer, eenlge kamers voor
den staf der school, een keuken met capaciteit
voor 200 man enz. Het slaapgebouw omvat be
neden 14 vertrekken voor het vaste personeel en
voor gasten, en boven twee zalen, resp. met 60
en 40 bedden, die door plaatsing van telkens
twee bedden boven elkaar aan 200 man slaap
gelegenheid kunnen verschaffen.
In het afgeloopen jaar werden hier reeds ver
scheidene cursussen gehouden, o.a. voor adju
danten van functionarissen uit de politieke or
ganisatie, sportinstructeurs, administrateurs,
personeel van het stafkwartier, vormingsleiders
e. a. Op 13 Juni j.l. zijn de zomercursussen
voor konstabels en wachtmeesters en die voor
de vendelcommandanten begonnen. Aan de
eerstgenoemde nemen telkens een kleine zestig,
aan de laatstbedoelde telkens een 15-tal candi-
daten deel. De cursussen voor de konstabels en
wachtmeesters duren veertien dagen, die voor
de vendelcommandanten een week en in die pe
riode, waarvoor de meesten hun vacantie groo
tendeels of misschien wel geheel hebben opge
offerd, moet kunnen worden beoordeeld of de
betreffende weermannen geschikt zijn voor den
rang, dien zij thans begeeren of waarvoor zij
reeds waren aangewezen. Deze beoordeeling ge
schiedt geheel objectief, volgens normen, ge
steld door de afd. opleiding bij het stafkwartier
der W.A., te Utrecht. Moch bij het wekelijksch
of veertiendaagsch examen blijken, dat een can-
aidaat, hoewel hij reeds zonder examen een
rang had verkregen, niet aan die normen vol
doet, dan wordt hij in het belang van de W. A.
en van de beweging, welke zij dient, tot een
lageren rang teruggesteld, of-misschien wel
rangloos gemaakt. Het gaat hier nimmer om
een betaalde functie, dan wel om de eer, volk
en vaderland in de W.A. in zekeren rang te mo
gen dienen overeenkomstig de nationaal-socia-
listische levensbeschouwing.
In leeftijd varieeren de deelnemers aan deze
cursusse van 20 tot 50 jaar, in enthousiasme
doen de ouderen zeker niet voor de jongeren
onder, want bij allen zonder uitzondering zit
het streven voor om te toonen wat men kent en
wat men kan.
Het ligt in de bedoeling de centrale kader
school in de toekomst alleen voor de opleiding
tot middenkader (hopman, opperhopman en
onderbanleider) te bestemmen en voor het on
der en lager kader (tot en met den rang van
opperkompaan) eigen scholen in de heerbannen
in te richten,, gelijk dit met de school te Ter-
borg reeds is geschied, terwijl enkele andere
scholen van dien aard in staat van voorberei
ding verkeeren.
Rondom de gebouwen der centrale kader
school liggen 16 hectaren bosch en duin, waar
over de WA. de beschikking heeft en zij heeft
daarvan al dadelijk gebruik gemaakt om achter
het schoolgebouw éen keurig exercitieveld van
60 bij 15 meter en een schietbaan van honderd
meter lengte in te richten, welke werkzaamhe
den grootendeels met eigen krachten in arbeids
dienst zijn verricht.
Bovendien is een sportterrein van 110 bij 80
meter in aanleg, bij welk terrein een afzonder
lijke gymnastiekhal zal verrijzen.
VEROORDEELDEN NAAR EEN KAMP.
Te Ommen is het kamp dezer dagen gereed
gekomen, waar het grootste gedeelte van de lie
den, die veroordeeld zijn in verband met econo
mische delicten, ondergebracht zal worden.
Naar de Officier van Justitie bij den Haag-
schen Economischen rechter mededeelde, is in
de afgelpopen week een groot aantal veroordeel
den naar dit kamp overgebracht. Den laatsten
tijd zijn veel personen die werden veroordeeld
tot gevangenisstraf- met onmiddellijk gevangen
nemen nog voorloopig op vrije voeten gesteld.
Het meerendeel van hen is .thans echter naar
het kamp overgebracht, voornamelijk de per
sonen met meer dan drie maanden gevangenis
straf. Ook de lagere straffen zullen nu vol
trokken kunnen worden.
BIJ AANHOUDING WORDT HET RIJWIEL
IN BESLAG GENOMEN.
De Officier van Justitie bij den Haagschen
Economischen rechter, heeft gisteren ter zitting
medegedeeld, dat teneinde een juiste verdeeling
van de levensmiddelen te handhaven, scherpe
maatregelen getroffen zullen worden tegen het
verboden vervoer van groenten en aardappelen.
De Officier deelde mede dat in het vervolg de
rijwielen waarmee groenten of aardappelen die
buiten de veilingen om gekocht zijn. worden
vervoerd, in beslag genomen zullen worden.
Gedurende het tijdvak van 28 Juni tot en met
4 Juli as. geeft elke der met „33a" gemerkte
bonnen van de aardappelkaart recht op het
koopen van 3/4 K.G.^aardappelen.
GELDIGHEIDSDUUR AARDAPPELBON
VERLENGD.
De geldigheidsduur van de bonnen „aardap
pelen 32a" welke elk recht geven op het koopen
van kilogram aardappelen, is verlengd tot
en met 4 Juli a.s.
HET EERSTE BEDRIJFSBEZOEK
VAN DEN NIEUWEN BEAUFTRAGTE.
Het gewest Amsterdam van het Nederlandsche
Arbeidsfront hield 25 dezer zijn 100ste bedrijfs
bijeenkomst in de hoofdstad in de ruime can-
tine van het laboratorium der Bataaf sche Pe
troleum Maatschappij.
In de bijeenkomst, waaraan 600 personen, in
het bedrijf werkzaam, deelnamen, waren als
gasten aanwezig dr. Schroder, Beauftragte voor
de stad Amsterdam van den Rijkscommissaris,
die hiermede zijn eerste officieele bedrijfsbezoek
te Amsterdam aflegde, de Sozial Referent de
heer Rodegro, terwijl namens het NA.F. de or
ganisatieleider de heer J. P, H. van Kampen
en de gewestelijke leider, de heer W. Biersma,,
aanwezig waren.
Na een openingswoord door ir. j. A, M. Caviet,
nam de heer Va!ï Kampen het woord voor een
betoog over de gemeenschap en de drieledige
taak van het N.AF.: het maken van den egoïsti-
schen mensch tot een gemeenschapsmensch. het
bouwen van een zijn taak bewust zijnd leger van
werkers en het vormen van een waarachtige
socialistische samenleving.
Na de met volle aandacht aanhoorde rede,
besloot de heer Caviet de bijeenkomst, een
dankwoord tot den spreker richtende voor diens
met zooveel overtuiging geuite rede en tot het
personeel voor de getoonde belangstelling.
Daarna vertoefde dr. Schroder nog geruimen
tijd in het bedrijf, waar hij zich een uiteenzet
ting liet geven over de geschiedenis en de hui
dige positie van het bedrijf der B.P.M. Bij deze
gelegenheid uitte dr. Schroder den wensch, dat
dit bedrijf er veel toe moge bijdragen, dat Am
sterdam en daarmede ook Nederland een be
langrijke plaats ln het nieuwe Europa zal in
nemen,
VACANTIEREGELING VOOR HET MAAT-
EN MAAT- ANNEX CONFECTIEBEDRIJF
(HEERENKLEEDING)
Blijkens de Staatscourant heeft het college
van rijksbemiddelaars voor het maat- en maat-
annex confectiebedrijf (heerenkleeding) een va-
cantieregeling bindend vastgesteld, Deze houdt
in, dat aan iederen werknemer voor elke maand
waarin hij gedurende het tijdvak liggende tus
schen den 15den Juni van het voorafgaande en
den 15den Juni van het loopende jaar in dienst
is geweest van een werkgever, en waarvoor hij
nog geen zomervacantie of zomervacantiever-
goeding heeft genoten, een halve dag vacantie
wordt gegeven tusschen 15 Juni en 1 September.
De vacantlevergoeding, ten bedrage van een
halven dag loon voor elke maand onafgebroken
dienst, wordt uitbetaald op den laatsten werk
dag vóór de vacantie, ook bij eerdere beëindi
ging. der dienstbetrekking.
Bij de berekening der vergoeding wordt uit
gegaan van het gemiddelde weekinkomen der
laatste 52 weken der dienstbetrekking, of, bij
kortere dienstbetrekking, van het gemiddelde
v/eekinkomen in die kortere periode.
De regeling treedt in werking met ingang
van 29 Juni a.s.
NIEUW LAND BIJ URK.
Poldergemaal gaat weldra werken.
Terwijl aan de Friesche en aan de Overijssel-
sche kust het eerste gewas uit den Noordoost-
polderbodem reeds opkomt, ligt er rondom het
voormalige Zuiderzee-eiland Urk nog een barre
vlakte van water en land. De nieuwe polder-
grond is daar drassig en moeilijk te betreden,
groote waterplassen strekken zich daar nog uit
en de zeevogels hebben dit voor hen zoo ideale
oord ontdekt zoodat zij er thans in honderd
tallen aanwezig zijn.
Maar het duurt niet lang meer of ook bij Urk
zal de cultiveering van die barre vlakte begin
nen. Reeds is er een barakkenkamp gebouwd en
enkele mannen hebben een begin gemaakt met
het graven van greppels en sloote. Zoolang hét
Urker gemaal echter nog niet in werking Is,
is de grond nog te nat om intensief te kunnen
worden gebruikt en daarom zal het van belang
zijn, dat er binnenkort met malen kan worden,
begonnen. Hieruit blijkt, dat dit gemaal, hoewel
de polder reeds voor 98 pCt. droog ligt, nog een
belangrijke taak heeft.
Het gemaal is thans gereeed gekomen en
daarmee is een lange lijdensgeschiedenis ^'ten
einde. Want aanvankelijk was het zóó, dat men
met het Urker gemaal net eerst gereed wilde
zijn. Het Lemster gemaal is thans echter al an
derhalf jaar klaar. Door een serie tegenslagen
is men met het Urker gemaal enkele jaren ach- I
IN DE LAKENHAL.
De tentoonstelling Is ln twee afdeelingën ge
splitst: vestlngbouwkunde, gedemonstreerd aan
de oude verdedigingswerken van Lelden, en vor
der de Leidsche poorten. In aanmerking genomen
de geweldige middelen van aanval waarover men
thans beschikt, lijken de verdedigingswerken uit
den ouden tijd haast kinderlijk. Doch men moet
goed begrijpen, dat ze ln hun eigen tijd voor
treffelijk waren en mits goed verdedigd, volko
men aan het doel beantwoordden. Dankbaar mo
gen we zijn, dat er ln ons land en ln onze goede
stad het een en ander bewaard ls gebleven, dat
ons een kijk op de historie geeft en tegelijkertild
het stadsaspect ten goede komt. De tentoon
stelling ln de Lakenhal leert ons heel veel van
de oude strategie. Daar zien we. ln de eerste
plaats die prachtige kaart van Pieter Limper.
nog vervaardigd vóór het beleg, die ons een Idee
geeft, hoe de geheele ommuring der stad met de
hooggetorende poorten en muurtöröns opgevat ls
als een reusachtig ridderkasteel. Dan hebben we
een kaart van de stad tijdens het beleg, waarop
de poorten haar hooge torens, als al te trefbaar
voor het steeds verbeterde geschut, hebben ver
loren en vlak zijn afgedekt. En vervolgens zien
we een kaart van na het beleg. Den muur heeft
men laten- bestaan, doch achter den muur zijn
zware bolwerken ontworpen met bastions en
ravelijnen, die nu een eisch des tijds werden. Op
een kaart van 1600 zien vóór de bolwerken nog
de oude muren en de muurtorens. Elke nieuwe
schrede die door vestlngbouwkunde, die zich ln
de 16de eeuw ontwikkelde tot een zeer gecom
pliceerde wetenschap, werd gezet, werd door Lei
den op den voet gevolgd. Trouwens de Leidsche
Hoogeschool had steeds een hoogleeraar, die met
de practlsche wiskunde en landmeetkunde ook
de vestlngbouwkunde onderwees. Frans van
Schooten, vader en zoon, Pieter van Schooten,
en de beroemde Slmon Stevln moeten ln dit
verband worden genoemd. De eerste drie hebben
herhaaldelilk van advies gediend en plannen ont
worpen. De tentoonstelling leert, dat Lelden
daarbij niet over ijs van éen nacht ging, zooals
dat na het midden der 17de eeuw evenmin met
het bouwen der poorten het geval was. Dit alles
kan trouwens aan groepen van tentoonstelling-
bezoekers beter onder deskundige leiding ter
plaatse worden aangetoond dan ln een kort ver
slag.
Zeer belangwekkend zijn de uitbreidingsplan
nen van 1611. Door maquettes wordt een en an
der zeer aanschouwélijk gemaakt. Men leert
daaruit wat een bastion, een ravelijn, een onder
wal ls, en hoe dat te Lelden werd verwezenlflkt.
Op een tafel ls een kaart die een duidelijke
voorstelling geeft van de strategische situatie der
stad tijdens het beleg en verder ls er een groote
tafel, lndertild vervaardigd door den stadsarchi
tect Van der Paauw, die een voorstelling geeft
hoe men te Lelden zich voorstelde den overlast
vulle grachtenwater te bestrilden, sinds
de Middeleeuwen een probleem, dat voor het
welvaren der stad van niet minder belang was
dan de verdediging naar buiten. Dit alles ls met
groote zorg en nauwkeurigheid ln do tentoon
stelling tot uiting egbracht. Over enkele dagen
komen we nog even op de poorten terug. Drin
gend bevelen we deze tentoonstelling ln uw be
langstelling aan, vooral ln die van scholen en
gezelschappen. n. J. SWIERSTRA.
DE ECONOMISCHE RECHTER STRAFT.
Gisteren was het de laatste celdag voor J. Plat-
teei uit Lelden die er een maand in heeft door
gebracht voor net clandestien slachten van een
schaap. Maar na het schaap, had P. toch ook nog
een koe geslacht, waarvoor hij nu zijn nieuwe
straf ln ontvangst had te nemen. Gezien de re
cidive vorderde de officier thans een Jaar gevan
genisstraf, en de rechter veroordeelde conform
dezen eisch. In strijd met de voorschriften, had
J. Bljker te Llsse vier nieuwe fietsbanden ver
kocht. Verdachte had ln een vorige zitting be
toogd dat hy de banden alleen maar ln opdracht
van zijn patroon had afgeleverd, doch de getuige
J. Beider uit Sassenheim deelde nu als getuige
mede dat hij de banden van B(jker had gekocht
ln de werkplaats van diens patroon. De officier
vorderde dan ook f. 100.boete subs. 50 dagen
hechtenis. Wat ook het vonnis werd.
W. B. Romljn te Wassenaar had ln een vorige
zitting betoogd dat hij vergunning had om koelen
van markt tot markt ln voorraad te hebben voor
het verhandelen. Hij was bekeurd omdat hij de
koeien bezat, en omtrent de Juistheid van zjjn
bewering had de rechter nader een onderzoek In
gesteld. Dit was zoodanig uitgevallen, dat de offi
cier schuldig verklaring zonder opleggen van straf
vroeg omdat Inderdaad verdachte de waarheid hacl
gezegd. De rechter besliste als door den officier
aangegeven. Naar A. j. Verhoog uit Noordwljk
zelf zelde, had nlj elf kilo boter gekocht om die
weer te verhandelen. Waar dit zonder bon gebeur
de, vorderde de officier drie maanden gevangenis
straf; vonnis conform. H. Uittenboogaard te Zeg
veld liet 1250 kilo tarwe en een hoeveelheid e
ten vervoeren zonder vergunning. Na den eisch
van f. 150.boete subs. 75 dagen, legde dc rech
ter. gezien de hoeveelheid, twee maanden gevan
genisstraf cp. F. Noordam te Woubrugge vervoer
de een hoeveelheid stroo zonder verelschte ver
gunning. Omdat het hier een bijzonder geval be
trof, legde de rechter f. 15.boete subs. «15 dagen
hechtenis op. Omdat het vervoeren van poote
appelen ln April plaats had gevonden door G. L.
de Bruin te Alphen, werd hij thans nog tot
f-15.boete subs. 15 dagen hechtenis veroor
deeld.
HAAGSCHE RECHTBANK.
Voonnlssen.
De rechtbank heeft de volgende vonnissen ge
wezen: H. J. D. te Lelden, thans gedetinered, we
gens Inbraak ln de woning van J. Llevense met
behulp van een valschen sleutel, waarbij f.920.
en sieraden werden gestolen, vier maanden (el6Ch
een Jaar); C. N. de V. te Leidschendam, thans ge
detineerd, terzake diefstallen van fietsen en een
auto wiel, zes maanden gevangenisstraf (eisch een
Jaar); W. C. F. te Koudekerk, thans gedetineerd,
wegens diefstal van zes fietsen en van bessen
sap, een Jaar gevangenisstraf met aftrek van pre
ventief (eisch twee laar); B. H. te Rijnsburg, wa
gens diefstal van vijf fietsen ln Oegstgeest een
jaar gevangenisstraf met aftrelt (eisch een' Jaar
en zes maanden); W. W. D. te Lelden terzake
van heling van gestolen fietsen die hij voor H.
verkocht, zes maanden gevangenisstraf met aftrek
van preventlof (eisch een Jaar en zes maanden).
terop geraakt, terwijl het totaal van de kosten
enkele malen zoo hoog is als het aanvankelijk
geraamde bedrag. Oorspronkelijk zou het Urker
gemaal een dieselgemaal worden, maar door de
oorlogsomstandigheden moest men daar voor
loopig van afzien. Men heeft daarom besloten
er eerst een stoomgemaal van te maken, hoe
wel het de bedoeling blijft, het gemaal later in
een dieselgemaal te veranderen. De dieselmoto
ren zijn er reeds en kunnen dus t.z.t. in het
gebouw worden geplaatst.
Het personeel voor het nieuwe stoomgemaal
is reeds op Urk. Binnenkort zal men eens proef
draaien en dan zal het wel niet lang meer du
ren, of er kan met malen worden begonnen.
Het kanaal moet nog wat worden uitgediept.
VERSPREIDE BERICHTEN.
Met ingang van 1 Juli a.s. worden de ge
meenten Hunsel (Limburg), Neeritter en Itter-
voort samengevoegd tot een nieuwe gemeente,
welke den nqam Hunsel draagt.
De heer P. J. J. Beursgens, die thans burge
meester is van de drie genoemde gemeenten,
wordt burgemeester der nieuwe gemeente, ter
wijl de heeren L. H. M. van Geleuken, secretaris
en J. A. Thyssen, ontvanger van de bestaande
gemeente Hunsel, in deze functies overgaan naar
de samengevoegde gemeente.
