83sfe Jaargang
MAANDAG 1 JUNI 1942
No. 25205
Inwijding der Nederlandsche
Kultuurkamer
De overwinning van Charkof
Extra-Duitsch
W eermachtsbericht
Reichskarfe für Urlauber
Duitschland strijdt voor Europa
Duitsche Weermachtsberichter
De overwinning van Charkof
Terreuraanval op Keulen
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 Ulnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Leldea
Pl.verv.: K Been. Lelden
Plechtige bijeenkomst in
tegenwoordigheid van den
Rijkscommissaris.
In den Stadsschouwburg te 's-Gravenhage is
Zaterdag de plechtige inwijdingsbijeenkomst van
de Nederlandsche Kultuurkamer gehouden. In
den voormiddag was daaraan voorafgegaan een
bijeenkomst in de werkkamer van den Rijks
commissaris, waar prof. Goedewaagen, de pre
sident der Kultuurkamer, de gildeleiders aan
dezen voorstelde, n.l. de heeren Jan Bakker,
leider van het gilde Beeldende Kunsten. Max
Blokzijl, leider van het Muziekgilde, Jan Teu-
nissen, leider van het Filmgilde, Jan C. de
Vos, leider van het gilde voor Theater en Dans
en prof. dr. Jan de Vries, vice-president en
leider van het Letterengilde.
De Rijkscommissaris wees in een korte toe
spraak op de hooge eischen, welke in dezen
zwaren tijd aan de cultureele leiders van ons
volk gesteld worden en sprak zijn besten wensch
uit voor het- welslagen van den arbeid. Daarna
onderhield de Rijkscommissaris zich nog eeni-
gen tijd met de gildeleiders afzonderlijk.
In de bijeenkomst van den namiddag hebben
tal van officieele persoonlijkheden van haar
belangstelling blijk gegeven, zooals de president
van den Nederlandschen Kultuurraad, verschei
dene secretarissen-generaal van het Rijkscom
missariaat, de secretaris-generaal van Üe N.S.B.
als vertegenwoordiger van den leider, eenige se
cretarissen-generaal van de Nederlandsche de
partementen, de voorman van de Nederlandsche
S,S„ de leider van den Nederlandschen en
Duitschen Arbeidsdienst, de laatste slechts voor
Nederland. Ook het Propaganda Ministerie te
Berlijn had een afgezant gezonden.
De bijeenkomst werd geopend met de „Sym-
phonische Proloog". Deze uitvoering was de
permière voor Nederland. Een dankbaar ap
plaus was het antwoord van het publiek op
deze uitvoering. Deze dank gold tevens den
componist, die even naar voren is getreden om
persoonlijk zijn dank te betuigen. Hierna nam
de president der Nederlandsche Kultuurkamer,
de secretaris-generaal van het departement van
Volksvoorlichting en Kunsten, het woord.
REDE VAN PROF. GOEDEWAAGEN.
Spr. ving zijn rede aan met tegenover den
Rijkscommissaris namens zichzelf en al zijn
medewerkers, aan wie deze direct of indirect
den opbouw van de Kultuurkamer heeft toever
trouwd, een getuigenis af te leggen van de ge
voelens, waarmede zij deze niet lichte taak heb
ben aanvaard.
Wij zijn het niet eens, aldus spr., met diege
nen onder onze volksgenooten, die meenen, dat
u als vertegenwoordiger der bezettende overheid
met dit initiatief ten onrechte hebt ingegrepen
in de zelfstandigheid onzer vaderlandsche kui
tuur. Integendeel De besten uit ons volk waren
reeds lang vóór 1940 overtuigd, dat onze kui
tuur, ondanks haar groote verleden, vooral sinds
de laatste generatie, verstrikt was in onoplos
bare problemen.
Wij zagen met ontsteltenis, hoe ook het spook
van het kultuurnihilisme, zij het ook in mindere
mate dan in het Duitsche Rijk vóór 1933, aan
den horizon opdoemde. Wij zijn het ook niet
eens met hen, die meenen. dat een kultureele
Aufschwung slechts in vredestijd mogelijk is:
onze eigen grootsche kuituuruitingen kwamen
steeds tot stand in tijden van geweldige span
ningen naar binnen en naar buiten.
Daarom zien wij in uw initiatief niet iets, dat
vreemd is aan onzen volksaard, maar gedachtig
aan wat gij herhaaldelijk over onze kuituur en
haar eigen aard hebt verklaard, zien wij daarin
een consequentie van wat wijzelf willen en ver
langen ten aanzleD onzer kuituur.
DE TAAK DER KAMER.
ZicH vervolgens tot de aanwezigen wendend,
merkte dr. Goedewaagen op, dat hij, juist nu
in de afgeloopen weken en maanden het over-
groote deel der Nederlr.ndsche kuituurscheppers
en kultuurbemiddelaars zich voor de Nederland
sche Kultuurkamer heeft aangemeld, het feit
onder de oogen wil zien, dat een deel van hen
tegenover den nieuwen gang van zaken nog
argwanend staat.
Spr. constateerde, dat de lijfspreuk van den
nieuwen mensch, den nieuwen staat en de
nieuwe kuituur is: dat de mem er niet is om
gediend te worden, doch om zelf te dienen. Dit
is de mythe van den volkschen staat.
Drieërlei taak heeft deze volksche staat tegen
over de kuituur. Hy moet,, met vol begrip
overigens voor het feit, dat kunst en kuituur
niet door de overheid gemaakt, maar alleen dooi
den scheppenden geest gecreëerd worden en dat
kuituur product van een gespannen en eenzame
scheppingsdrift is nu en altijd, de kuituur steu
nen, stuwen, zuiveren, ordenen en op haar toe
zien. De tweede taak, de socialistische taak, is
het brengen der kuituur '.ot heel liet volk in
al zijn onderdeelen. Wij kunnen nooit de ge
dachte aanvaarden, dat de zegeningen, de
vreugde, de innerlijke verrijking, die kuituur-
goed den mensch geeft, slechts het voorrecht
van enkelen zouden moeten blijven. De derde
taak van den volkschen staat is de zorg voor
hen. die op kultureel gebied, hetzij scheppend,
verspreidend of bemiddelend, hetzij zonder vak
manschap op leekenwijze werkzaam zijn.
De Ned. Kultuurkamer heeft tot taak, de
beroepsgenooten bewust te maken van hun ver-
antwoordelijkheid tegenover de volksgemeen
schap en in dit licht hun vakkundige, econo
mische en maatschappelijke aangelegenheden
te regelen en overeenstemming te brengen in
het streven der verschillende groepen. Dit
brengt mede, dat alleen degenen, die concreet
met de Nederlandsche kuituur verbonden zijn,
voortaan cultureel in den ruimsten zin werk
zaam kunnen zijn, en dat Joden, die zich met
hun internationale levenshouding volgens hun
eigen beginsel in alle volkeren der wereld, als
zij daartoe uit humanitaire overwegingen dei-
betreffende overheid de kans krijgen, kunnen
neerlaten, hiervan uitgesloten worden. Een volk
is als een gezin, waarin men geboren wordt.
MODERNE GILDEN
Dat voor de zes deelorganisaties der Kultuur
kamer de naam gilden is gekozen, wil geens
zins zeggen, dat wij het rad der geschiedenis
willen terugdraaien. De oude gilden waren
doortrokken van het particularisme dier tij
den. De moderne gilden zijn staatsorganen, ver
plicht aan de overheid, maar door haar met
ruime bevoegdheden bekleed.
Prof. Goedewaagen wees er voorts op. dat de
Kultuurkamer reeds vóór het tijdstip, waarop
zij bij verordening van den Rijkscommissaris
in het leven geroepen werd, haar ordenende
taak heeft aangepakt. Haar voornaamste werk
was hierbij allereerst het werven en vinnen der
geesten, maar ook de concentratie van wat tot
nu toe in vrij en ongebonden initiatief had ge
leefd. Dat deze concentratie tegelijk gepaard
ging met een zekere selectie, die g<
ongebondenheid van ons kuituurleven
nelijk gesaboteerd werd, werd naar verhouding
ingegrepen.
DE RESULTATEN.
Zoo gingen wfj aan den arbeid. Spr. noemde
eenige voorbeelden. Daar was in de eerste plaats
het voor alle gilden geldende urgente vraagstuk
der auteursrechten, dat om oplossing vroeg. Het
nieuw opgerichte Nederl. Auteursrechtenbureau
beteekent een belangrijken stap in de richting
van een regeling der economische belangen van
alle kultuurscheppenden. Daar is voorts het
probleem van de in dezen tijd vooral zoo hoog
noodige voorziening van materiaal, dat voor
het tot stand brengen van kuituurwerken be-
noodigd is. Hier kon reeds aan vele aanvragen
voldaan worden. De arbeidsbemiddeling werd
grondig herzien, slechts bona fide bureaux ble
ven bestaan en zetten hun werkzaamheden on
der toezicht voort. Ook het voeren van schuil
namen een bron van veel oneerlijke concur
rentie, van veel verwarring en soms ook van
onteering van den beroepsstand werd bij
verordening geregeld.
Op het tererin van het gilde voor bouw
kunst, beeldende kunsten en kunstambacht
is een bescherming der beroepstitels, spe
ciaal der architecten in voorbereiding, zoo
mede een grondige saneering van den
kunsthandel, speciaal van schilderijen in
verband met de bestrijding van den kitsch.
Het muziekgilde bereidt een modelarbeids-
contraet voor ontspanningsmusici en pri
vaat-muziekleeraren voor, waarin in be
scherming van den titel, vacantieregeling
en minimum-tarieven wordt voorzien, ter
wijl het centraal bureau voor orkestwezen
zich met de salarissen der groqte orkesten
bezighoudt. r
Het letterengilde is bezig aan de sanee
ring der leesblibliotheken, o.a. aan de in
voering van een leeszegel, die ten goede zal
komen aan de auteurs der uit te leenen
boekwerken en hun inkomsten geeft, die
hun thans nog worden onthouden.
In het gilde voor theater en dans waren te
noemen een modelarbeidscontract voor klein -
kunstartisten, tooneelspelers, opera- en operet-
teartisten, een minimum-salartsregeling voor
tooneelspelers en een séj om-regeling.
Daar is verder, op het gebied van het film-
gilde een standaardovereenkomst voor opera
teurs en overig theaterpersoneel in samenwer
king met het Nederlandsch Arbeidsfront, het
organiseeren van cursussen voor operateurs, de
instelling van vakdiploma's, de scholing en vor
ming van productiewerkers.
WEDEROM 22 SCHEPEN
VERNIETIGD.
Het opperbevel der Duitsche weer
macht deelde gisteren mede:
Op den dag der herdenking van den
slag in het Skagerrak kan de Duitsche
marine nieuwe successen melden. Bjj de
onvermoeide voortzetting van den strijd
tegen de vijandelijke ravitailleerings-
schcepvaart hebben duikbooten in het
Westen van den Atlantisehen Oceaan
wederom 22 schepen met een gezamen-
lijken inhoud van 106.800 ton tot zin
ken gebracht. Daarmede heeft alleen al
de duikbootvloot in Mei van dit jaar
140 schepen met een gezamcnlijken in
houd van 767.400 ton tot yinken gebracht.
Ten slotte wil ik uit het persgilde nog noe
men de regeling van de rechtspositie der jour
nalisten, de hoog noodige salarisregeling, die
thans tot stand is gekomen, zoomede de rege
ling der advertentieprijzen, de sociale positie
der advertentie-asquisiteurs en -colporteurs
alles vraagstukken, die binnen de ordening der
Kultuurkamer een oplossing vinden, waarop zij
vroeger maar al te lang hebben gewacht.
Op organisatorisch gebied blijft er dan nog
een groot project over. Art. 15 der verordening
spreekt van de instelling van provinciale bu
reaux der Nederlandsche Kultuurkamer.
Dit beteekent, dat tegelijk met de verticale
indeeling in gilden een horizontale in geweste
lijke kringen zal worden opgebouwd, die ten
doel heeft, het bijzondere kultureele karakter
van de verschillende gouwen van ons land tot
zijn recht te laten komen.
Ten slotte herinnerde prof Goedewaagen aan
het woord van Hegel, dat zonder hartstocht
niets grootsch in de wereldgeschiedenis tot
stand is gebracht. Om dien harts toc-itelijken wil
gaat het en niet om de zekerheid het doel te
bereiken! Wie zekerheid van slagen wenscht,
make zich uit onze rijen los en blijve burger.
Wie zonder de zekerheid toch op zijn doel af
gaat alleen hij is vrij. Onze generatie is zoo
gelukkig, het beeld van een groot man voor zich
te hebben, ja vlak bij te hebben, die die vrijheid
bezit. Een man, die ten allen tijde van zichzelf
zeker is. Zoo willen ook wij arbeiden in den geest
van den Führer.
DE RIJKSCOMMISSARIS SPREEKT.
In antwoord op deze rede sprak Rijkscommis
saris Rijksministere Seyss Inquart als volgt.
Gij richt de Nederlandsche Kultuurkamer op
in een tijd van den zwaarsten strijd met de
wapenen. Gij geeft u moeite, een nieuwen grond
slag voor de Nederlandsche kuituur te leggen,
terwijl in alle deelen der wereld een strijd op
leven en dood is ontbrand. Er zullen niet weini
gen zijn, die dit overbodig, niet opportuun of
willekeurig achten; zeker zullen er velen zijn,
die meenen, dat de Nederlanders op het oogen-
blik toch andere zorgen hebben, dan juist nu
voor het welzijn van de kunstenaars te zorgen.
Wie zoo denkt, heeft den dieperen zin van
dezen oorlog nog niet begrepen. Hij is er nog
■'et van bewust geworden, dat in dezen strijd
Europa strijdt met de machten van het verval
om het bestaan van zijn kuituur. Wij staan aan
getreden tegen het materialisme van het Westen
en tegen het bolsjewisme in het Oosten, ten
slotte om geen andere reden, dan om onze
kuituur van het Avondland, welke in onze lan
den is geschapen en ontwikkeld door de presta
ties van den Germaanschen geest, te behou
den. De Führer heeft gezegd: „Geen volk leeft
langer dan de documenten van zijn kuituur".
Voor ons is dit de hoogste wet van onzen strijd,
de hoogste wet evenwel niet alleen voor ons
Duitsdhers, doch voor alle Germaansche vol
ken. welke gedurende de eeuwen hun beste
krachten hebben gebruikt voor datgene, wat wij
thans kuituur noemen. Voor het behoud van
onze kuituur strijden wij thans en geven wij ons
bloed. Ook het Nederlandsche volk draagt reeds
bij aan dit bloedoffer.
Het is dus geen toeval of willekeur, wanneer
gij thans begint aan iets. als het oprichten
van de Nederlandsche Kultuurkamer, integen
deel. dit staat in nauwe, zij het dan niet on
middellijke. betrekking tot den oorlog.
Ik heb derhalve onmiddellijk mijn toestem
ming gegeven, toen kort na het begin van ons
gemeenschappelijk opbouwwwerk mijn Neder
landsche en Duitsche medewerkers voorstelden,
een Nederlandsche kuituurkamer op te richten.
Voor mij was daarbij van belang, dat het eer
ste voorstel van Nederlandsche zijde kwam,
want hieruit kon ik zien, dat de denkbeelden
de taak. welke ten grondslag liggen aan
onze nationaal-socialistische kultuurpolitiek,
ook hier in Nederland werden erkend. En gij.
mijnheer de president, hebt ook vandaag we
derom tot uitdrukking gebracht, dat men Ln
Nederland sedert jaren den kultureelen weder
opbouw heeft gevolgd en daarbij tot de over
tuiging is gekomen, dat de ontwikkeling in Ne
derland moest geschieden van hetzelfde plat
form. Deze conclusie, waartoe gij zijt gekomen,
wortelt niet in een toevallige vriendschap of
in de persoonlijke sympathie van enkelen
dan zou ik op dezen grondslag niet mijn be
sluit genomen hebben doch op de nauwe
verbondenheid in bloed en kuituur met het
Rijk. Hoe verscheiden ook voor den oorlog nog
de sociologische vormen in Nederland en het
Rijk zijn geweest, onder de oppervlakte werk
ten toch ook in den Nederlanden reeds de
zelfde krachten.
Deze gemeenschappelijke levenskrachten, ge
meenschappelijk uit de verwantschap van bloed
en kuituur, dringen thans tot een ontwikkeling
in gelijke vormen van het leven der gemeen
schap. Derhalve heeft het een diepen grond.dat
de Nederlandsche Kultuurkamer de Reichskul-
turkammer tot voorbeeld heeft genomen. Het
zelfde geldt ook voor de andere inrichtingen,
welke in Nederland nieuw zijn opgebouwd. Wie
hier spreekt van overnemen of nabootsen, sluit
de oogen voor de niet te miskennen dieperen
samenhang. Wij bootsten niet pa, wanneer wij
uit gelijken wortel tot gelijken vorm komen.
Hiermede, mijnheer de president, zou ik de
woorden willen beantwoorden, welke gij in het
begin van uw rede tot mij hebt gericht. Ik ben
met het uitvaardigen van de verordening over.
de Nederlandsche Kultuurkamer niet alleen te
gemoet gekomen aan de wenschen van vele Ne
derlanders. doch ook aan de volksche wet van
onze gemeenschappelijke Germaansche ruimte.
Ik hoop thans, dat deze nieuwe Instelling tot
het welzijn van de Nederlandsche kunstenaars
en daarmede tot zegen van de Nederlandsche
kuituur moge zijn en dat het u. mijnheer de
president, en uw medewerkers zal gelukken te
voldoen aan de hooge verwachtingen, welke de
Nederlandsche kunstenaars aan de Kultuurka
mer mogen stellen. Gij hebt een taak vol ver
antwoordelijkheid op u genomen, alsmede een
groote arbeidstaak. Weest u steeds bewust van
deze verantwoordelijkheid en handel steeds vol
gens het natlonaal-soclallstisch beginssel. dat
niet het volk er is voor onze organisaties, doch
dat wij, met onze organisaties, het volk moeten
dienen.
Gij hebt zelf, mijnheer de president, te voren
een woord van den Führer aangehaald, dat de
staat slechts de voorwaarde, doch niet de oorzaak
is tot het scheppen van een hoogere kuituur.
Dit zou ik nadrukkelijk willen herhalen. De
kunstenaar schept zijn kunstwerken uit de waar
de van zijn ras. Wij kunnen hem door onze maat
regelen slechts in de gelegenheid stellen, zijn
vry mogelijk te volgen. Dient met de Nederland
sche Kultuurkamer den Nederlandschen kunste
naar, dan dient gij de Nederlandsche kunst en
daarmede uw geheele volk. Dit is de taak, welke
ik allen medewerkers van de Nederlandsche Kul
tuurkamer zie opgelegd en het is mijn wensch,
dat uw werk tot zegen moge zijn van de Neder
landsche kuituur in do Germaansche levens
ruimte.
a
Als slot van deze bijeenkomst trad het Am-
sterdamsche Concertgebouworkest weer op om
de ouverture „Egmont" van L. van Beethoven
ten gehoore te brengen. Na afloop hield de
president der Kultuurkamer, die omringd wa«
door zijn gildeleiders, een receptie in den foyer
van den Stadsschouwburg, die zeer druk bezocht
was.
De secretaris-generaal van het departement
van Landbouw en Visscherij maakt het volgende
bekend met betrekking tot het gebruik van de
„Reichskarte für Urlauber".
Het blijkt voor te komen, dat handelaren wei
geren op de bonnen van genoemde kaart de
daarop vermelde goederen af te leveren. In ver
band hiermede wordt er met nadruk de aandacht
op gevestigd, dat de met „U" gemerkte bonnen van
de Urlaubskarte, onverschillig of dezen van een
rooden dan wel van een blauwen opdruk voor
zien zijn, zoowel in winkels als in café's, restau
rants enz. geldig zijn, en dat aflevering van de
daarop vermelde hoeveelheid en soort van goe
deren dus niet mag worden geweigerd.
Zaterdag deelde het Duitsche opperbevel
mede:
Zooals reeds in een extra-bericht Is meege
deeld, is de groote slag om Charkof ten einde.
In den sector van generaal-veldmaarschalk von
Bock hebben de legers van den kol.-generaal
von Kleist en van den generaal der Pantser-
troepen Paulus de afweer van zeer zware vijan
delijke groote aanvalcn omgezet in een trotsche
vernietigingsoverwinning. Een Roemeensch le
gercorps onder leiding van generaal Cornelio
Dragalina en een Hongaarsche, een Italiaansche
en een Slowaaksche foimatie hebben zijde aan
zijde met de Duitsche troepen gestreden en
nieuwen roem aan hun vlaggen gehecht. De
formaties van het luchtwapen van kol.-generaal
Loehr en van den generaal der vliegers Pflug-
beil hebben in meedoogenloozen s1 d de ge
vechten van het leger gesteund in den afweer
zoowel als bij den aanval en hebben het vijan
delijke luchtwapen uit het veld geslagen. Het
bolsjewistische zesde, negende en 575e leger, te
zamen met rond 20 divisies infanterie, 7 divisies
cavalerie en 14 tankbrigades zijn vernietigd Het
aantal gevangenen is gestegen tot 240.000. De
bloedige verliezen van den tegenstander zijn
buitengewoon groot. Het aantal van het buitge
maakte of in den strijd vernietigde oorlogstuig
bedraagt 1249 tanks. 2026 kanonnen, 53 vlieg
tuigen en tallooze hoeveelheden andere wapens
en oorlogstuig.
In den centralen frontsector is de vernieti
ging van ingesloten vijandelijke gevechtsgroepen
aan den gang.
In den Noordelijken sector werd een eigen
plaatselijke aanval met succes voortgezet. Aan
het omsingelingsfront van Leningrad ondernam
de luchtmacht hevige aanvallen op het ravi-
tailleeringsverkeer ier bolsjewisten over het
Ladogameer. Bij nachtelijke aanvallen van
Duitsche gevechtsvliegtuigen op wapenfabrie
ken der stad Gorki werden bomtreffers met
daarop volgende branden in fabrieksinstallaties
waargenomen.
In de wateren van het hooge Noorden zetten
marine en luchtmacht ondanks het slechte weer
de aanvallen op het voor de sovjetunie bestem
de konvooi voort. Een duikboot bracht een schip
van 6000 brt. tot zinken en beschadigde twee
schepen door torpedotreffers. Gevechtsvliegtui
gen wierpen twee groote vrachtschepen in brand.
In Noord-Afrika duurt de slag voort.
In Oost-Engeland bombardeerde de lucht
macht in den nacht van 29 en 30 Mei de laad-
haven Grimsby aan de monding van de Hum-
ber alsmede het havengebied van Great Yar
mouth.
^ezien de Britsche bommenwerpers ondernamen in den
n wel i afgeloopen nacht opnieuw een aanval op Groet-
zéer"~noödi"g was, spreekt vanzelf Maar overal Parijs, die slachtofers onder de burgerbevolking,
twee Britsche bommenwerpers neergehaald.
Patrouillevaarutigen en begeleldingsvaartuigen
van den bevelhebber der beveiliging van de
Noordzee, hebben in 24 uur tijds 10 Britsche
bommenwerpers neergeschoten, waarvan 8 bij
succesrijken afweer van vijandelijke luchtaan
vallen op de hun toevertrouwde konvooien.
Het jachteskader Udet behaalde den 28en
Mei zijn 2000e overwining in ds lucht
En Zondag:
In de centrale en de Noordelijke zone van
het Oostelijke front brachten eigen plaatselijke
aanvalsoperaties succes.
Achter de linies zijn vrij sterke bolsjewistische
benden in gevechten, welke twee weken duur
den, door Hongaarsche afdeelingen vernietigd.
De vijand verloor daarbij behalve een aantal
gevangenen, meer dan 4300 dooden, 21 stukken
geschut, 97 granaatwerpers en machinegeweren,
aismedee een hoeveelheid handvuurwapens en
munitie.
In den slag bij Charkof heeft een Kroatisch
regiment zich bijzonder onderscheiden.
Van de rest van het vijandelijke konvooi in de
Noordelijke IJszee, dat de laatste dagen reeds
herhaaldelijk zwaar was getroffen door de aan
vallen van luchtmacht en vlootstrijdkrachten,
zijn wederom vier groote koopvaardijschepen
door bommen zwaar beschadigd. Bij deze aan
vallen kwam het tot luchtgevechten, waarbij zes
vijandelijke jagers van de typen Tomahawk en
Hurricane werden neergeschoten.
In Noord-Afrika duurt de strijd voort. Duit
sche en Italiaansche jacht- en gevechtsvlieg
tuigen schoten 25 Britsche vliegtuigen neer.
Aan de Kanaalkust heeft de Britsche lucht
macht bij aanvallen van jagers gisteren over
dag twee vliegtuigen verloren. Voor de Neder
landsche kust werden bij een aanval op een
Duitsch konvooi acht vijandelijke vliegtuigen
door beschermingsstrijdkrachten der marine
neergeschoten.
Britsche bommenwerpers hebben in den af
geloopen nacht een terreuraanval op de bin
nenstad van Keulen ondernomen, waarbij door
ontploffing en brand, vooral in woonwijken,
groote schade aangericht werd aan verscheidene
openbare gebouwen, waaronder drie kerken en
twee ziekenhuizen. Bij dezen uitsluitend op de
burgerbevolking gerichten aanva' leed de Brit
sche luchtmacht buitengewoon zware verliezen.
Nachtjagers en luchtdoelgeschut schoten 36 der
aanvallende bommenwerpers neer. Aan de kust
werd bovendien een bommenwerper door mari
ne-artillerie neergeschoten. (De Engelschen ge
ven een verlies van 44 vliegtuigen!)
Een afdeeling nachtjagers, onder bevel van
luitenant-generaal Kammhuber, behaalde hier
haar 600ste overwinning. Kapitein Streib be-
nachtelijke overwinning in
.lo 0haalde zijn 25ste
r - w.ihtfï kT' -ooraï in de voorsteden eischte. Zes der aan- de lucht, de eerste-luitenant Knacke zijn 20ste.
gripvoor°?miPriijke moeilü' '-den dé klove-» die rilende vliegtuigen werden neergeschoten. Aari nnsteliike front heeft Feldwebel Stein-
bestonden te overbruggen. Slechts waar ken-
.iiciiuc rc*~ii Aan het Oostelijke front heeft Feldwebel Stein-
Boven de Duitsche Bocht werden eveneens I batz zijn 83ste overwinning in de lucht behaald.
Hoe de sovjet-aanval tot een
omsingeling leidde.
Het D.NB. meldt uit Beflfjn:
De slag in het gebied van Charkof, die thans
geindigd is met een der grootste overwinnin
gen der Duitsche en verbonden troepen, wordt
door welingelichte Duitsche militairen, de tot
nu toe grootste slag van gemotoriseerde for
maties genoemd. Het groote aantal gevangenen
bewijst hier volgens oordeel van militaire des
kundigen minder dan het aantal van 1249 buit
gemaakte of vernielde vijandelijke pantserwa
gens.
Daaruit blijkt, dat door beide partijen de be
slissing van den slag met dit modernste wapen
werd gezocht en dat deze beslissing ten gun
ste van het Duitsche pantserwapen is uitge
vallen, waarvan de verliezen niet alleen tegen
over de bevochten beslissing en het aantal op
het slagveld achtergebleven vijandelijke pant
serwagens, doch ook absoluut van weinig ge
wicht zijn. De pantserlegers van kolonel-gene
raal von Kleist en van den generaal der pant
sertroepen Paulus hebben te zamen met de
luchtmacht een overwinnig bevochten, waarvan
de omvang eerst zichtbaar wordt, wanneer men
zich het verloop van den strijd met behulp van
het operatieplan voorstelt. Dit is thans mogelijk
daar de Duitsche generaliteit haar zwijgen ver
broken heeft. De slag is te verdeelen in vier
fazen.
VOORBEREIDING EN OPMARSCH.
Eerste faze. Voorbereiding en opmarsch. De
Duitsche verkenning had reeds op een tijdstip,
toen de vijandelijke voorbereidingen nog in een
beginstadium verkeerden, het stafkwartier van
generaal-veldmaarschalk von Bock zeer kost
baar materiaal doen toekomen. Hieruit bleken
zeer vroegtijdig, te zamr-n met de voortdurende
aanvullingen, de vijandelijke voornemens en dit
ondanks alle camouflage en deels geraffineerde
kunstgrepen. De opmarsch van den vijand vol
trok zich in het gebied van het schiereiland
Kertsj en ten Oosten van de Donets, waarbij
vooral ongeveer 200 km. ten Zuid-Oosten van
Charkof tot 100 km. ten Noord-Oosten van deze
stad de opmarsch zeer massaal was. Op grond
van deze aanduidingen was het de opperste
Duitsche leiding duidelijk geworden, dat deze
opmarschgebieden, volgestuwd met steeds groo-
tcre vijandelijke troepen, uitgangspunten moes'
ten zijn voor groote tangoperaties met het doel
het industriegebied in het Donetsbekken en de
vruchtbare Oekraine te heroveren. Wegens de
moeilijke en gebrekkige productie van voldoen
de oorlogsmateriaal en wegens de steeds meer
in gevaar gebrachte materiaal- en grondstof-
fentransporten van de Vereenigde Staten naai
de Sovjetunie had Stalin aan de legergroep
van Timosjenko de beste troepen en het beste
materiaal waarover hij beschikte toegewezen,
met de opdracht deze zorgen van het bolsje
wistische regiem mot een grooten militairen
slag tegen de Oekraine uit den weg te ruimen.
Nog voordat de luchtverkenning de concrete
militaire voornemens had onthuld, was deze
gedachtengang aan de opperste Duitsche leiding
bekend. De groot Duitsche generale staf nam
zijn maatregelen. Zij waren des te gemakkelij
ker, daar de doorziene vijandelijke voornemens
het Duitsche offensieve plan in de kaart speel
den. Om den vijand in de uitvoering van zijn
voornemens te sterken, werden de waarschijnlijk
geachte doorbraakplaatsen in het Duitsche
front verzwakt. Een uitzondering hierop vorm
den slechts zekere stellingen, die het vermoede
lijke gebied van den vijandelijken aanval flan
keerden. Deze flankpunten werden echter zoo
ver van elkaar verwijderd, dat de Duitsche lei
ding een zeer groote speling had gelaten voor
de uitvoering van de vijandelijke plannen. Hier,
in de voorbereiding en den opmarsch lag reeds
de vernietiging besloten van de vijandelijke ac
tie met operatief doel.
DE SLAG BIJ KERTSJ.
Tweede faze. Slag van Kertsj. Van dit gebied
uit wilde de vijand de eene helft van de tang
in beweging brengen. Ze werd hem uit de hand
geslagen op een tijdstip, waarop de vijand zich
nog in opmarsch bevond. Drie legers gingen
voor hem verloren. Zijn plan was overhoop ge
gooid.-Hij moest thans in het gebied van Char
kof met de andere tangbeweging beginnen op
een tijdstip, dat hem door Kertsj door de
Duitsche leiding was voorgeschreven.
DE SLUIS WORDT GEOPEND.
Derde faze. De slag rondom Charkof. De
groote Duitsche generale staf was van een
groote zorg vervuld. Zou Timosjenko zich het
tijdstip laten voorschrijven? Zou hij als gevolg
van de vernieling van zijn sterke Zuidelijke
helft van de tang afzien van de verdere uitvoe
ring van zijn plan, zoodat de Duitsche en ver
bonden troepen niet aan bod zouden komen en
men ten slotte, om de in dit gebied in den
strijd geworpen bolsjewistische legers te vernie
tigen, operaties- over een geweldig gebied zou
moeten uitvoeren op een tijdstip, waarop dc
groote Duitsche opmarschbeweging nog in het
geheel niet ln het voornemen lag? Zou Timo
sjenko er toch nog van afzien, zijn, naar men
had vastgesteld, keurtroepen naar de Duitsche
linie in de gewenschte gebieden te laten optrek
ken, van de eigen ravitailleeringsbasis verwij
derd met de Donets dan in den rug?
Nog voordat op 12 Mei de dageraad gloorde,
was de groote Duitsche generale staf van deze
zorg bevrijd. In het stafkwartier van generaal-
veldmaarschalk Von Bock, haalde men verlicht
adem, toen de overeengekomen bevelen door een
kort gecodeerd radiogesprek met Von Kleist en
Paulus konden worden uitgevoerd.
Ongeveer in den sector, die in het Noorden
door het plaatsje Balakleja, ln het Zuiden door
het plaatsje Aleksandrowka wordt begrensd,
werd overeenkomstig de bevelen in het Euro-
peesche front een sluis geopend voor de aan
stormende bolsjewistische divisies, waarbij he
vig gevochten werd opdat de vijand niet op
het idee zou komen, dat dit een doorgestoken
kaart was. Een machtige bolsjewistische wig
drong in het gebied van Isjoem over de Do
nets tot Oostenlijk van Kranograd. Hier stiet
hij op het einde van de ongeveer 100 km. lange
sluis, op een granieten muur.
Ten Noorden van Charkof in het gebied van
Woltsjansk tot ongeveer bij Petsjenegi, was
eveneens een sluisdeur geopend. Hier bleek bil
de omsingeling, die hierop volgde, dat de vijand
voornemens was zijn groote offensief ten Zui
den van Charkof slechts een Noordelijke af
scherming te geven met het doel den voorge
nomen ring om Charkof in het Noorden te
sluiten. Bij Salton werd deze groep door het
noodlot achterhaald. Het noodlot, dat zich ln
het Zuiden baan brak voor de drie legers van
Timosjenko in het nauwe gebied van Alekse-
jewskoje.
DE OMSINGELING.
Vierde faze: de overwinning. Aanvallend uit
het gebied ten Zuiden van de eerste bolsjewis
tische doorbraak bij Isjoem, had het pantser-
leger van Von Kleinst met het uit het gebied
ten Zuid-Oosten van Charkof oprukkende pant-
serleger van Paulus, beide ongeveer 80 tot 100
K.M. achter de groote bolsjewistische wig ope-
reerend, een verbinding tot stand gebracht,
toen ongeveer omstreeks 24 Mei het gros van
de vijandelijke troepen als omsingeld kon wor
den beschouwd. Traag kwam de bij Krasnograd
staande vijand tot het inricht, dat, wilde hij
nog iets redden ,hy tot lederen prijs terug moest
doch hij kwam slechts in het gebied bij Alek-
sejewskoje. Achter hem was de sluisdeur dreu
nend dichtgeslagen. De vlieger-formaties van
kolonel-generaal Löhr en van den generaal der
vliegers Pflugbeil verduisterden den hemel.
Een half millloen keurtroepen van Timo
sjenko waren op 29 Mei in dit gebied gesneu
veld, gewond of gevangen genomen. Van 14
pantserbrigades ontkwam niet één pantser. De
paarden van zeven divisies cavalerie renden,
voor zoover zij niet dood waren, doelloos tus-
schen de puinhoopen van deze drie vernieti
gende legers. Het terrein, wegens zijn bodemge
steldheid voorbestemd voor pantserformaties,
had de grootste pantserlegers ter wereld zien
botsen. Omwoeld, vertrapt, door ontelbare spo
ren van de rupsbanden doortrokken, bood het
een beeld van vernietiging. De veelgeprezen mo
dellen uit Engeland en de Vereenigde Staten
stonden stukgeschoten en rookend, getroffen
door de bommen van de Duitsche luchtmacht.
Dit gebied is een massagraf met aan den hori
zon de oneindige colonnes krijgsgevangenen. Dit
alles in een gebied van 3500 vierk. KJM.
Als belangwekkend novum noemt men in
deskundige militaire kringen het feit, dat
hier voor de eerste maal een reusachtige af-
wcerslag werd omgezet in een vernietigings-
ovcrwinning, die zonder weerga is in de krjjgs-
annalcn. De afweer is, zonder dat ook maar
iets werd onthuld van de eigen offensieve
voornemens, en zonder dat een beroep werd
gedaan op de strijdkrachten, die voor het
uitvoeren van deze offensieve voornemens ge
reed staan, volgens het oordeel van Duitsche
militairen geworden tot een overwinning der
Europeesche wapenen, welke het uitvoeren
van offensieve plannen van grooten omvang
door Timosjenko voor langen tijd onmogelijk
maakt. Wat deze overwinning voor het ge
heele Oostelijke front beteekent, dat zal de
naaste toekomst lecrcn.
„DUITSCHE DUIKBOOTEN STREDEN
BIJ CHARKOF".
„Duitsche duikbooten streden aan het front
bij Charkof". zoo verklaart de militaire corres
pondent van de Evening Standard. Hij schrijft:
Deze zin mag op het eerste gezicht paradoxaal
klinken, hij is het in werkelijkheid niet. Want
de Dultschers hebben met hun hevige du'ik-
bootaanvallen een begin gemaakt met een voor
de geallieerden noodlottigste operaties tegen de
van Amerika en Groot-Brittannië naar Moer-
mansk loopende ravitailleeringslinie van het
front bi,i Charkof. De geweldige worstellnf
rondom Charkof werd niet alleen ter plaatse,
