83sfe Jaargang
VRIJDAG 22 MEI 1942
No. 2519
Crisisverschijnselen in het Anglo-
Amerikaansche iront
Op zoek naar beleefde menschen
Het oordeel van Berlijn
Rosenberg over den toestand in
de Oostzeestaten
Gandhi zou Tsjoengking adviseeren
vrede te sluiten
Extra Weermachfsberichf
Verspreide Berichten
De Pers zegt:
Verduisteren:
BINNENLAND
De nieuwe bonnen
STADSNIEUWS
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. W. Henny,
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 Ulnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef Redactie 21507
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden
Pi.verv.: K Been Lelden
De debatten in het Lagerhuis, waarvan de
rede van Sir Stafford Cripps het middelpunt
vormde, werpen, volgens het oordeel van poli
tieke kringen te Berlijn en ook volgens de op
vatting van de Wilhelmstrasse, het licht op
zekere in Engeland sterker op den voorgrond
tredende crisisverschijnselen.
Reeds het feit, dat Churchill heeft geweigerd
persoonlijk in het Lagerhuis te verschijnen en
dat Cripps genoodzaakt was een lans te breken
voor ae oorlogspolitiek van den minister-presl
dent, schijnt, naar te Berlijn wordt verklaard
er op te wijzen, dat niet alleen tusschen het
volk en de regeering, doch ook in den boezem
der regeering spanningen bestaan, die Cripns
ondanks alle kunstgrepen slechts moeilijk kan
verdoezelen. Hierbij blijft de vraag onbeant
woord, of Cripps. die de spits af moest bijten
van de op Churchill geoefende critiek om per
soonlijke redenen niet met duivelsche middelen
heeft getracht op indirecte wijze de ontstem
ming jegens Churchill nog aan te wakkeren.
Zuiver zakelijk gezien, meent men te Berlijn
op grond van de uitlatingen van Cripps het
volgende te kunnen vaststellen:
le. Cripps schrijft Australië af als lid van het
Empire door er met nadruk op te wijzen, dat
dit dominion in de Amerikaansche ondersteu
ningsfeer ligt. Hierdoor wordt het bankroet van
de Empirepolitiek door een van haar ijverigste
voorvechters toegegeven.
2e. Churchill weigert een onderzoek in te
stellen naar de oorzaken, die geleid hebben tot
het verlies van Singapore of op de een of andere
wijze een standpunt in deze kwestie in te
nemen. Uit dit feit kunnen belangrijke gevolg
trekkingen worden gemaakt over de catastro
fale gebeurtenissen, die aan den naam Singa
pore zijn verbonden.
3e. Cripps ©acht voor Groot-Brittannië de
deur weer te openen, die door de Br.-Indiërs op
een wijze, die niet misverstaan kan worden, is
dicht gedaan. De vraag is echter, of deze poging
den Japanschen opmarsch vermag te stuiten of
dat zij integendeel dezen hierdoor bespoedigt.
4e. Als bijzonder belangrijk moeten geacht
worden de verklaringen van Cripps over het
z.g. „tweede front". Deze moeten worden be
schouwd als openlijke bevestiging, dat Groot-
Brittannië het door de Sovjet-Russen dringend
geëisclite „tweede front" verwezenlijkt acht dooi
de storings- en terroriseeringsaanvallen van
de Britsche luchtmacht op Duitsche plaatsen, te
meer daar de woordvoerder van de" Engelsche
regeering hierin de „beste materieele hulp" ziet,
die den Russen geboden kan worden.
Over het geheel genomen krijgen toonaan
gevende kringen in de Duitsche hoofdstad den
indruk, dat de verklaringen van Cripps, vooral
wanneer deze gezien worden in het licht van
door de uit Amerika teruggekeerde Duifcgchers
afgelegde verklaringen, beschouwd moeten wor
den als een bemoedigend element voor de poli
tieke en militaire doelstellingen van de landen,
aangesloten bij het Pact van Drie.
In politieke kringen te Berlijn acht men zelfs
de gedachte niet onjuist, dat uit dergelijke ver
klaringen conclusies kunnen worden getrokken
inzake de hechtheid van het Anglo-Amerikaan-
sche front en wel in dier voege, dat de ineen
storting van dit front misschien dichterbij is
dan velen zouden willen gelooven en door de
verantwoordelijke mannen in Groot-Brittannië
en de Vereenigde Staten wordt toegegeven.
Kenmerkend voor de stemming in Groot-
Brittannië is en hierop werd ln de Wil
helmstrasse bijzonder de nadruk gelegd de
verklaring van den Lagerhuis-afgevaardigde
Shinwell, die zeide:
„Ik eisch van de regeering de verzekering,
dat zij bereid is om aan te vallen. Ik geloof
weliswaar, dat Sovjet-Rusland de Nazi's zonder
hulp kan verslaan, doch het is ook mogelijk,
dat Rusland overwonnen wordt. En wanneer
dit gebeurt, dan twijfel ik er aan of het Brit
sche wereldrijk dit overleeft." (D.N.B.).
De Rijksminister voor de bezette gebieden in
het Oosten, Rosenberg, heeft tijdens een dooi
den Rijkscommissaris voor liet Oostland geor
ganiseerde receptie een rede gehouden over de
politieke en geschiedkundige ontwikkeling der
vodrmalige Oostzeestaten.
Hij herinnerle er aan, dat reeds 23 jaar ge
leden met bolsjewisme voor de eerste maal zijn
hand naar deze landen aan de Oostzee had uit
gestoken en dat het reeds toen Duitsche front
soldaten waren, die zelf na de nationale ineen
storting van 1918 moedig hun leven op het
spel zetten om in Mei 1919 Riga en daarmede
het tegenwoordige Generaibezirk Letland van
het bolsjewisme te bevrijden. Men geloofde
destijds, dat geen der beide mogendheden aan
de andere kon toestaan, vasten voet te krijgen
aan de Oostzee. Uitgaande van een ten on
rechte aangenomen volkomen evenwicht, maakte
men aanspraak op het recht, zich politiek met
.staten te verbinden, die buiten den kring dei-
buurlanden lagen. Zoo kwam het tot het ulti
matum der Sovjet-Unie en daarmede tot de in
eenstorting van een verkeerde eigen politiek
Het roode bolsjewisme heerschte voor de tweede
maal aan den Oostelijken rand van de Oostzee
Als voorwaarde voor Iedere toekomstige ont
wikkeling noemde de minister in het vervolg
van zijn rede de innerlijke aanvaarding van dit
tijdsgewricht van groote beslissingen, waarin
wij ons bevinden. Er moet en zal een levens
vorm worden gevonden, die den krachten van
êen geest en van de ziel der afzonderlijke vol
ken de noodige ruimte tot ontplooiing waar
borgt, opdat zich nooit weer hetzelfde bloedige
lot als in 1919 kan voordoen. Het is de taak
van de Duitsche leiding in de toekomst, de
voorwaarden voor dezen levensvorm in den loop
van den tiid juist daar weer te scheppen, waar
het bolsjewisme er naar streefde hem te ver
nietigen.
Zoo zal de Rijkscommissaris voor het Oost-
land binnenkort een verordening uitvaardigen,
waarbij de rechtsverhoudingen der religieuze
gemeenten worden geregeld. In tegenstelling
met het anti-religieuze bolsjewistische systeem
wordt dus van de zijde van het Duitsche be
stuur. de religieuze verdraagzaamheid als na
tuurlijke voorwaarde voor het innerlijke leven
der bevrijde volken weder aangekweekt
Rosenberg besloot: Europa, eens een doel van
de gevechten, werd tot een middel van de over-
zeesche politiek gedegradeerd en de gevolgen
van dezen anti-Europeeschen geest, te zamen
met de actief-vernietigende bolsjewistische
macht, brachten den grootsten oorlog van on
zen tijd. Hier een basis te scheppen, waardoor
Europa wordt gewaarborgd, is in zeker opzicht
de zin van het groote conflict. Het verhinderen
van een verdere ophitsing der naties, welke de
eerwaardige Europeesche cultuur schiepen, moet
het tweede doel van ons streven zijn. (D.N.B.)
VREES VOOR DF WAARHEID IN DE
SOVJET-UNIE.
Een deze- dagen is. naar van Duitsche mili
taire zijde verluidt, in den Zuidelijken sector
van het Oostelijke front een geheim bevel ge
vonden van den chef van de politieke afdee-
ling van den Sovjet-commissaris Zoekanov, te
zamen met andere- papieren van een bolsjewis-
tischen divisiestaf.
Het bevel draagt het nummer 463 en is ge
richt aan de oorlogscommissarissen, ziekenhui
zen, hospitalen en militaire eenheden, Dit bevel
luidt woordelijk als volgt:
„In den laatsten tijd heb ik geconstateerd,
dat gewonden, die van het front komen en door
trekkende leden van de weermacht, afkomstig
uit de tijdelijk door den vijand veroverde ge
bieden onder de bevolking en het Sovjet-leger
gevaarlijke anti-revolutionnaire geruchten ver
spreiden. Zij maken gewag Van de goede be
handeling die gevangen genomen soldaten van
het bolsjewistische léger en de vreedzame be
volking van de fascistische barbaren onder
vinden.
Tegen deze geruchten moet zeer drastisch
worden opgetreden. De bovengenoemde instan
ties moeten de verspreiders van dergelijke ge
ruchten onverwijld arresteeren en voor den
krijgsraad brengen. De betrokkenen kunnen re
kenen op den kogel, terwijl hun familieleden
tot dwangarbeid veroordeeld worden. De com
missarissen moeten onmiddellijk voor de leger-
onderdeelen voordrachten houden, waarin ge
wezen moetJ worden op de fascistische wreed
heden. Hierbij moeten den Sovjet-soldaten ver
minkte lijken van gesneuvelden worden ge
toond. De bataljonscommissarissen moeten voor
het verschaffen van dergeliike lijken van sol
daten van het bolsjewistische leger, alsmede
van wouwen, grijsaards en kinderen zorgen.
Hiervoor ziin bijzonder geschikt de lijken van
"personen, die zichzelf hebben verminkt, als
mede van familieleden van overloopers. die op
de juiste wijze verminkt moeten worden.
(D.N.B.)
De woordvoerder van het Indische Nationale
Congres schrijft in een hoofdartikel in de
„Bangkok Times": „Men verwacht van de Br.
Indische leiders, vooral van Gandhi, dat deze
hun invloed bij de regeering van Tsjoengking
zullen doen gelden om haar te bewegen vrede
te sluiten."
Hjj verklaart, dat de mogelijkheid voor een
langdurig verzet voor Tsjoengking buitenge
woon gering is. Derhalve is het op zijn plaats
een einde te maken aan een oorlog, die zooveel
leed heeft gebracht over het Chineesche volk.
Het Br. Indische volk, zoo gaat hij verder,
heeft steeds groote belangstelling en onbe
grensde sympathie getoond voor China. Derhal
ve hoopt men, dat het den Br. Indischen na-
tionalistischen leiders, met name Gandhi, zal
gelukken een vrede te bewerkstelligen.
Gandhi zal besprekingen voeren met de afge
zanten van de regeering van Tsjoengking, die
zich op het oogenblik in Br. Indië bevinden.
De woordvoerder keert zich vervolgens tegen
de Engelsch-Amerikaansche bewering, dat een
dergelijke vrede voor de regeering van Tsjoeng
king en voor het Chineesche volk een vernede
ring zou beteekenen en voegt hieraan toe, dat
op het oogenblik nog eervolle vredesvoorwaar
den toegezegd kunnen worden. (D.N.B.)
23 VIJANDELIJKE SCHEPEN
TOT ZINKEN GEBRACHT.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Duitsche ondefzeebooten hebben de
vijandelijke ravitailleeringsscheepvaart in
Amerikaansche wateren opnieuw zwaar
getroffen.
Zij brachten ten Oosten van de Antil
len, in de Caraibische Zee en in de Golf
van Mexico twintig vijandelijke koopvaar
dijschepen van te zamen 111.600 brt. tot
zinken. Een andere duikboot drong door
de Golf van St. Laurens tot in de rivier
de St. Laurens door en bracht daar, in
weerwil van de bewaking door talrijke
zee- en luchtstrijdkrachten, drie schepen
van 14.000 brt. tot zinken.
Daarmede heeft de vijandelijke scheep
vaart m het bestek van deze operaties
weer 23 schepen van te zamen 125.600
brt. verloren.
HOOVER WIL DICTATORIALE
VOLMACHTEN VOOR ROOSEVELT.
Naar Reuter meldt, heeft de vroegere presi
dent der Vereenigde Staten, Herbert Hoover,
voor den raad van de nationale industriecon
ferentie gesproken over de „beperkingen van de
vrijheid in oorlogstijd". Opdat de Vereenigde
Staten den oorlog winnen, zoo zeide hij, moeten
Roosevelt dictatoriale economische volmachten
worden verleend, daar een zuiver fascistische
economie noodig is om een totalen oorlog te
winnen. Men moet zich er op voorbereiden, dat
de economische vrijheid meer en meer ver
dwijnt zoolang de oorlog duurt. (A.N.P.)
ONEENIGHEID IN PARLEMENT
VAN QUEBEC.
Het provinciale parlement van Quebec heeft,
naar de Britsche berichtendienst uit Quebec
meldt, in een bijeenkomst die den geheelen
nacht heeft geduurd opnieuw er den nadruk
op gelegd, dat het er tegen is, dat Canadeezen
voor den dienst in overzeesche gebieden wor
den opgeroepen.
De minister-president Godbout beschuldigde
den leider der oppositie. Du Plessis, ervan, dat
hij een onbenullige politiek voerde terwijl de
duikbooten reeds in de St. Laurens rivier waren.
(D.N.B.)
DIVERSE BOMAANSLAGEN IN TRANSVAAL.
Door bomaanslagen is in den nacht van
Woensdag op Donderdag, naar de Britsche be
richtendienst uit Johannesburg meldt, in East
Rand uitgebreide schade aan staatseigendom
ontstaan.
Kort voor middernacht werd een bom door
de voordeUr van het postkantoor van Benoni
geslingerd, die het interieur verwoestte. Tezelf
dertijd ontplofte een bom in een telefooncel
naast het postkantoor van Alberton, in de na
bijheid van Germiston, waardoor aan het hoofd
gebouw voor honderden Ponden Sterling schade
werd aangericht. De derde ontploffing werd te
Boksburg veroorzaakt, waar een bom door een
zijvenster van het postkantoor werd geworpen,
als gevolg waarvan de telefooncentrale gedeel
telijk werd vernield.
In verband met den bomaanslag te Benoni
zijn twee mannen gearresteerd. Een hunner
werd door de bomontploffing gewond en moest
in een ziekenhuis worden opgenomen. (D.N.B.)
Van beambten en winkeliers wordt in oorlogstijd veel
geduld gevergd.
Orjze Berlijnsche correspondent schrijft ons
d.d. 7 Mei:
De officieele leuze luidde weliswaar sedert de
nationale revolutie van 1933: „Gemeinnutz geht
vor Eigennutz", dat wil zeggen: het algemeen
belang gaat voor het eigen belang maar in
tijd van oorlog is dat niet zoo eenvoudig als
het lijkt. Want de dagelijksche zorgen drukken
zwaarder op iederen staatsburger dan onder
normale omstandigheden en men behoeft
slechts den eersten den besten winkel binnen
te stappen om daar een duidelijk beeld van op
te'doen.
Vooral in den vroegen ochtend en 's avonds
tegen het sluitingsuur is de aandrang groot en
ieder wil zoo gauw mogelijk aan de beurt ko
men om althans niet met leege handen naar
huis gestuurd te worden. Dat de stemming op
zulke momenten dikwijls niet erg rooskleurig
is en dat de wederzij dsche beleefdheid wel eens
wat te wenschen overlaat ligt voor de hand.
Of wandel het postkantoor binnen, ga daar
eens een half uurtje in de rij staan, voordat u
de gelegenheid geboden wordt, uw telefoonreke
ning te voldoen, of postzegels en briefkaarten
in te slaan. Let op de zakelijke kalmte, waar
mee de weinige nog overgebleven mannelijke en
de vele plaatsvervangende vrouwelijke beamb
ten volkomen overbodige vragen beantwoorden
en alle gewenschte inlichtingen verstrekken om
tusschendoor nog bij elkaar te tellen, wat de
voor hem staande mijnheer of juffrouw te be
talen heeft. Legio zijn de kartonnen doosjes,
waarop „Feldpost" gedrukt staat. Die gaan met
wat sigaretten en zoetigheden naar de jongens
aan het front om te laten zien, dat men met
ze meeleeft. Maar ook de „poste restante"
neemt in tijd van oorlog een groote plaats in.
Het zijn speciaal de buitenlandsche arbeiders,
die geen vast adres hebben of nog niet precies
weten, waar ze naar toe zullen gaan, die het
naaste postkantoor als hun voorlooplg adres
hebben opgegeven. En ook hier komt het weer
op het geduld van den beambte aan om vast
te stellen, met wien hij te doen heeft om dan
uit een stapel post na te gaan, of er voor den
betreffende een kaart of een brief is aange
komen.
Een derde barometer voor de publieke stem
ming vormen de verschillende verkeersmiddelen
der wereldstad, de tram, de ondergrondsche
spoor, de schaars geworden omnibus of de trei
nen, die naar de voorsteden loopen. Op de
drukke uren zijn ze stampvol en voor de mees-
ten komt het er op aan, dat ze meekomen om
zich bijtijds van hun plicht te kunnen kwijten
of te voldoen aan een gemaakte afspraak. Als
haringen in een ton staan de menschen op el
kander gedrongen en de stemming is meestal
dienovereenkomstig, dat wil zeggen: verre van
opgewekt. Want men heeft immers het hoofd
vol zorgen en gaat het niet om particuliere aan
gelegenheden, dan houdt men zich bezig met
den oorlog, vraagt men zich af, hoelang die nog
zal duren of wil men weten, wat er voor nieuws
omtrent den strijd in Sovjet-Rusland is bin
nengekomen. Ook hier zijn het weer de conduc
teurs en controleurs van beider geslacht, die
den doorslag geven. Zij trotseeren het gedrang
en de vaak prikkelbare stemming, blijven be
leefd en zakelijk, laten zich niet door nerveuse
ondervraging van de wijs brengen en houden
zoodoende rekening met de omstandigheden,
waaronder wij thans leven.
Maar ook deze zelfbeheersching heeft haar
natuurlijke grenzen en om daaraan te herin
neren en 't publiek weer eens wakker te schud
den. is er thans een soort prijsvraag uitgeschre
ven, die weliswaar niet nieuw of origineel, maar
niettemin practisch en in zeker opzicht typee
rend voor onzen tijd genoemd kan worden. Het
gaat er om, de veertig meest beleefde mannen
en vrouwen in hun dagelijkschen arbeid op te
sporen en ze voox deze voorbeeldige correctheid
met een prijs te onderscheiden. Duizend mark
kan er bij die gelegenheid worden verdiend,
maar ook een radiotoestel, gramofoonplaten of
kaarten voor de bioscoop of den schouwburg.
Onder het motto „Met beleefdheid gaat het
sneller en beter!" wordt in de hoofdstad van
het Derde Rijk een campagne gevoerd ten gun
ste van de wederzij dsche hoffelijkheid. Bij den
bakker en den kruidenier hangt een groote ge
kleurde plaat aan den muur, die den klant aan
zijn verstand tracht te brengen, dat deze welis
waar zijn uiterste bestr doet. maar dat het in
tijd van oorlog, nu eenmaal onmogelijk is om
aan alle wenschen te voldoen. Ook de trams en
omnibussen herinneren er met affiches aan, dat
het oude personeel voor een belangrijk deel zijn
militaire plichten vervult en door jonge hulp
krachten vervangen Is, dat bij gebrek aan vele
andere verkeersmiddelen het aantal zitplaatsen
belangrijk geringer geworden is en dat het voor
namelijk aan den oorlog toegeschreven moet
worden, wanneer het comfort in menig opzicht
te wenschen overlaat.
Ten slotte mag ook de kellner in de café's en
restaurants niet vergelen worden, en de kok,
die moet roeien met de riemen, die hij heeft
en dus slechts op beperkte schaal rekening kan
houden met den rmaak en de tallooze wenschen
van het vroeger zoo verwende Berlijnsche pu
bliek! In tegenstelling tot vroegere soortgelijke
acties is in dit geval het min of meer officieel
karakter doorslag gevend. Want niemand min
der dan dr, Goebbels heeft zich als gouwleider
van Berlijn met de zaak bemoeid. In de pers
spoort hij het pubdliek aan, op zoek te gaan
naar „de beleefdsten onder de beleefden". Iede
re burger kan aan een centraal adres meedee-
len, wie volgens zijn overtuiging voor een der
onderscheidingen in aanmerking komt.
Het gevolg dezer van overheidswege onder
steunde actie ligt voor de hand. Ieder zet plot
seling zijn beste beentje voor. Ondanks de nog
steeds aanhoudende koude kijken alle menschen
zoo beleefd en zoo vriendelijk mogelijk. De win
keljuffrouwen en conductrices worden met een
courtoisie behandeld, waar men van opkijkt en
wanneer in het officieele communiqué de politie
buiten dezen origineelen wedstrijd valt, dan be-
teekent dat niet, dat zij u bij den kraag van uw
jas naar het eerste het beste bureau kan sle
pen, maar dat zij van nature reeds zoo vrien
delijk. hulpvaardig en voorkomend is, dat zij
ais het ware van nature boven iedere verden
king staat!
Nadruk verboden.
Met gastrecht naar
Duitschlamd
Onder bovenstaand opschrift schrijft de
„Deutsche Zeitung in den Niederlanden" het
volgende:
De buitenlandsche arbeider is vrijwillig naar
Duitschland gekomen, om Duitschlands geste
gen behoefte aan arbeidskrachten te dekken en
bij de Duitsche oorlogsinspanning behulpzaam
te zijn. Dientengevolge kan hij op het gastrecht
van Duitschland aanspraak maken. Om hieraan
te voldoen, heeft de algemeene gevolmachtigde
voor het gebruik van arbeidskrachten, gouwlei
der Sauckel, richtlijnen uitgevaardigd. Volgens
deze bepalingen wordt voortaan de geheele ver
zorging van de buitenlandsche arbeiders bij
hun werk en in de gemeenschappelijke kam
pen aan het Duitsche Arbeidsfront toever
trouwd. Uitgezonderd zijn slechts die arbeiders,
die in den landbouw werkzaam zijn. Bijzonder
belangrijk voor de garandeering van een goede
samenwerking tusschen de buitenlandsche ar
beiders en de Duitsche instanties was een dui
delijke regeling van de werving. De aanstelling
van den buitenlandschen arbeider uit het ver
bonden, bevriende of neutrale buitenland ge
schiedt op basis van wederzijdsch vertrouwen.
Tegenover het Duitsche gastrecht staat dus aan
den anderen kant ook een verplichting van den
buitenlandschen arbeider. Het is zijn taak, zich
precies zoo te schikken in de bedrijfsdiscipline
als de Duitsche arbeider.
Ter verzekering van een uniforme regeling is
de bevoegdheid voor de werving van arbeiders
uitsluitend voorbehouden aan den vertegen
woordiger van den algemeenen gevolmachtigde
of aan de voor deze materie bevoegde militaire
of civiele instanties der bezette gebieden. Bij
de andere landen is bovendien een overeen
komst met de Duitsche diplomatieke vertegen
woordigers aldaar noodig. Om alle eventueele
misverstanden en wrijvingen te voorkomen,
worden den buitenlandschen arbeiders bij de
werving reeds de loon- en arbeidsvoorwaarden
in de Duitsche bedrijven medegedeeld. Hiertoe
behooren de arbeidstijd, sociale verzekering en
de belastingen. Verder worden zij ingelicht over
hun verlof, het reizen naar hun gezin, pas-aan
gelegenheden, werkkleeding en andere voor den
arbeider belangrijke kwesties.
Om misgrepen by de geworven arbeidskrach
ten te vooykomen, wordt hun vakkennis nauw
keurig onderzocht. Bij hun werk in Duitschland
moet him de mogehjkheid gegeven worden, in
Duitschland nieuwe vakkennis op te doen. Ook
op den gezondheidstoestand der arbeiders wordt
gelet. Daartoe worden zy door officieel aange
wezen artsen van het land, "ffaar de werving
geschiedt, op hun lichamehjk prestatievermogen
onderzocht. De eischen, die gesteld worden, zyn
streng, om de garantie te geven, dat de gewor
ven arbeiders het Duitsche arbeldstempo kun
nen byhouden.
Ook voor het transport, dat als regel in spe
ciale treinen geschiedt, is een uniforme regeling
getroffen. Voor de verzorging op reis is be
paald. dat deze, krachtens overeenkomsten tus
schen de staten onderling, tot de landsgrens ge
schiedt door het land. waar de werving is ge
beurd. In het Duitsche rijksgebied neemt het
Duitsche Arbeidsfront die zorg over tot de
plaats van bestemming. Elke arbeider wordt
van de in Duitschland geldende verzorgingsbe
palingen in kennis gesteld. De huisvesting ge
schiedt in kampen. Duizend kampen beheert het
Arbeidsfront zelf. Voor de andere 4000 kampen,
die onder het beheer van industrie en leger
staan, berust de sociale verzorging ook by het
Arbeidsfront. Het aantal kampen wordt thans
tot 8000 verhoogd, waarvoor het Arbeidsfront de
kampleiders aanwijst. Hiervoor komen slechts
de beste en meest beproefde krachten in aan
merking, Sociale verzorging houdt ook die op
geesteiyk en cultureel gebied in. Volgens de
zelfde principes, die in den loop der jaren by
de verzorging der Duitsche arbeiders hebben
gegolden, waarbij natuurlijk met het nationale
karakter rekening wordt gehouden, zullen de
vrije dagen worden geregeld. Voor de ontspan
ning der arbeiders organiseert het Duitsche Ar
beidsfront toumée's van kunstenaars uit het
vaderland der arbeiders.
Op deze wyze zorgt het Arbeidsfront in so
ciaal opzicht voor de buitenlandsche arbeiders
voor den duur van hun verbiyf ln Duitschland.
van hedenavond 21.36 uur
lot morgenochtend 5.36 uur
De maan kwam hedenmorgen op le 11.58 uur
en gaat vannacht onder te 2.35 uur; het Is van
nacht Eerste Kwartier.
Voor de volgende week zijn aangewezen
de bonnen nr. 27 voor brood, vlcesch en
aardappelen, waarbij het aardappelrantsoen
blijft vastgesteld op 7AA kg. per week. Voorts
geven de bonnen 28 en 29 van de tabaks-
kaart recht op het koopen van een rantsoen
tabak.
DIENSTNEMING IN DEN
NEDERLANDSCHEN ARBEIDSDIENST.
Ook voor vrijwilligers nog mogelijk.
Mede in verband met het besluit van den
secretaris-generaal van het departement van
algemeene zaken om bepaalde categorieën
arbeidsplichtigen op te roepen, is het aantal
„zomerkampen" van den Nederlandschen Ar
beidsdienst uitgebreid tot meer dan tien, ter
wijl de datum, waarop deze kampen in bedrijf
worden gesteld, naar Dinsdag 7 Juli a.s. werd
verschoven. De diensttyd van de duizenden ar
beidsmannen, die in deze kampen worden on
dergebracht, zal, in tegenstelling tot vroegere
berichten, dan ook tot en met Zaterdag 19 De-
icember 1942 duren.
Ons bereikte de vraag of ook voor vrijwil
ligers nog de mogeiykheid tot dienstneming in
deze kampen bestaat en hierop kan bevestigend
worden geantwoord.
Tot. en met Dinsdag 2 Juni a.s. kunnen zich
vrüwillig aanmelden die ongehuwde Nederlan
ders, die den leeftyd van 17, echter nog niet
dien van 24 jaar hebben bereikt. Voor hen, die
in aanmerking wenschen te komen voor een
aanstelling in openbaren dienst of bij het bij
zonder onderwijs en die na 31 December 1919
zijn geboren, wordt bovendien een beperkt aan
tal plaatsen beschikbaar gehouden. Immers
wordt van overheidswege de eisch gesteld, dat
bedoelde sollicitanten hun arbeidsdienstplicht
hebben vervuld.
De aanmelding voor vrijwillige dienstneming
ln den Nederlandschen Arbeidsdienst kan ge
schieden bij de arbeidsbureaux, by de gemeen
tehuizen of bij de aanmeldingsbureaux in Am
sterdam, Apeldoorn, 's-Gravenhage, Groningen,
's-Hertogenbosch en Utrecht.
BEPERKING VAN HET GEBRUIK VAN
NIEUWE SCHOOLBOEKEN.
In verband met de heerschende papier-
schaarschte heeft de secretaris-generaal van het
departement van opvoeding, wetenschap en
kuituurbescherming den directeuren en besturen
van alle lagere-, middelbare-, nijverheids- en
kweekscholen verzocht niet tot invoering van
nieuwe schoolboeken over te gaan, tenzy wyzi-
gingen in het leerplan dit noodzakeiyk maken
of wanneer deze boeken dienen ter vervanging
van di<j, waarvan het gebruik voor de scholen
verboden is.
Het is wenscheiyk behalve het gebruik van den
laatsten druk ook het gebruik van voorgaande
drukken toe te staan, ook al wüken deze laatste
op vele punten van den laatsten druk af. De
leerlingen worden alsdan in de gelegenheid ge
steld het in hun bezit zijnde exemplaar van den
ouden druk met den nieuwen in overeenstem
ming te brengen, waarbij door de betreffende
leerkrachten dient te worden toegezien, dat deze
exemplaren van oude drukken geen door de
overheid verboden passages bevatten.
Voorts is door den secretaris-generaal de
'wenschelykheid uitgesproken het gebruik van
dictaten zooveel mogelyk te beperken.
DE EERSTE NIEUWE AARDAPPELEN
UIT DE KAS.
Aan de veiling te Westerlee zün gisteren de
eerste nieuwe aardappelen uit de kas aange
voerd. Er werd 19 cent per K.G. voor betaald.
DE EER VAN ONS VOLK.
De eer van ons volk efscht van ons niet alleen
begrip voor dezen tijd, maar daden, waarmede
wij bewyzen waard te zyn als geiykwaardlge
partners te worden opgenomen in de gemeen
schap der Germaansche volkeren.
De eer van ons volk gedoogt niet dat wy an
deren het bolsjewisme laten vernietigen en
straks trachten daarvan zelf de vruchten te
plukken. Dat zou oneervol zyn en met recht on-
Nederlandsch. Daarmede zouden wy ons zelf
respect verspelen en ons gelijk stellen met pa
rasieten,-die wy Nederlanders altijd diep ver
acht hebben.
Neen. de eer van ons volk eischt dat wy ten.
strijde trekken tegen den vijand van Europa,
tegen het bolsjewisme. Daarom eischt ook uw
eer van u dat u zich aanmeldt by h$t Vrywil-
ligerslegioen Nederland, Koninginnegracht 22 te
's-Gravenhage.
GEREF. OUDERLINGENCONFERENTIE.
In de goed bezette Zuiderkerk werd de 22ste
ouderlingenconferentie gehouden van de classis
Lelden der Geref. Kerken, welke onder leiding
stond van den heer E. G. Broekstra van Was
senaar Als spreker trad op ds. W. A. Wiersinga
van Loosduinen, met het onderwerp „Zielszorg".
Spr. begon met te zeggen, dat de zielszorg een
der belangrijkste takken van arbeid is voor de
opzieners der gemeente. Men heeft dien arbeid
zielszorg genoemd, en zeer terecht, als men de
hier bedoelde zorg nu maar niet alleen ziet als
zorg voor de ziel.
De zielszorg moet zich aanpassen aan de
concrete situatie van eiken dag en aan de om
standigheden waarin wij verkeeren. Het moet
by die zielszorg te doen zyn om het wekken
van geestelyke reacties. Heeft de kerk, zoo
vraagt spr., hier wel altoos gedaan wat zy doen
moest? Bovendien moet de zielszorg zoo wor
den beoefend, dat er een lust komt tot een leven
in getrouwheid aan de eischen, welke God aan
Zijn volk stelt. Zoo moet de gemeente al meer
gaan leven uit het geloof en het Is daarom van
het grootste belang, dat de opzieners zich by
hun zielszorg zoo nauw mogelijk aansluiten aan
het Woord des Heeren.
Ten slotte wees ds. Wiersinga op de groote
noodzakeiykheid van het gebed, dat de kracht
is voor het geloofsleven.
Een bespreking volgde op dit referaat, waar
na ds. Wiersinga met gebed sloot.
STED. GYMNASIUM.
Voor het eindexamen Gymnasium afdeeling A
slaagde alsnog na verlengd examen mej. Nettie
Baak (Leiden).
LEIDSCHE UNIVERSITEIT.
Eervol ontslag voor Mr. P. J. Idenburg.
By besluit van den Secretaris-Generaal van
het Departement van Opvoeding, Wetenschap
en Kuituurbescherming, is met ingang van 16
Mei aan mr. P. J. Idenburg eervol ontslag ver
leend als secretaris van curatoren van de Ryks-
universiteit alhier.
ZILVEREN JUBILEUM C. J. DE CLER.
Heden was het 25 jaar geleden, dat de neer
C. J. de Cler, controleur der plaatsbewyzen aan
het station alhier, bij de Ned. Spoorwegen in
dienst trad.
In verband met de tydsomstandigheden had
de huldiging ten huize van den jubilaris plaats.
Talryke bloemstukken hadden zyn woning in
een bloemhof herschapen. Onder harteiyke be
woordingen en gelukwenschen huldigde de
hoofdstationschef, de heer D. Slebos in bïjzyn
van verschillende chefs'de bureaux en collega's
den jubilaris en bood hem namens de directie
der Ned. Spoorwegen een oorkonde voor 25-jari-
ge trouwe dienstvervulling, met het gebruike
lijke geschenk onder couvert aan, waarop de
chef-commies, de heer J. Ras, namens het per
soneel een tabakspijp in etui, tabakszak en een
pak tabak aanbood, met de namen der gevers.
Mevrouw de Cler ontving namens het personeel
een fraaie bloemenmand.
De jubilaris dankte, waarop men nog eenigen
tijd gezellig byeen bleef. Ook Verder ontving de
jubilaris nog vele blijken van belangstelling van
personeel, reizigers en reizigsters in den vorm
van bloemstukken en cadeaux.
OPHEFFING MUZIEKHANDEL EGGERS.
Naar wij vernemen zal volgende week de
sinds jaar en dag bekende Muziekhandel fa. J.
M. Eggers opgeheven worden, zulks in verband
met het feit, dat de eigenaar thans den tyd
gekomen acht om van een rustigen levensavond
te genieten.
De heer Eggers, die ondanks zyn 73-jarigen
leeftyd nog steeds met ambitie zijn werkzaam
heden vervulde, genoot by de muziekliefheb
bers hier ter plaatse een groote bekendheid.
Mede door zyn werkzaamheden in verband met
de hier te geven concerten o.a. Residentie
orkest, Kunstkring voor Allen enz. was hy
steeds een vraagbaak voor velen. Men zal hem
dan ook ten zeerste missen. Gedurende onge
veer 40 Jaren heeft hy de muziekhandel, die
hy van zyn vader, den heer J. J. Eggers had
overgenomen, in goede banen geleid. De zaak
zal niet overgenomen worden; de plaatsbespre
king voor de concerten is van nu af aan toe
vertrouwd aan de firma v. Zwicht, die zulks
reeds vele jaren doet voor den Schouwburg, wy
wenschen den heer Eggers nog vele jaren toe!
By de politie zyn Inlichtingen te bekomen
omtrent een bruingelakte roeiboot, wélke onbe
heerd drijvende in het Ryn- en Schiekana^
is aangetroffen.
