V.J
Maandag 16 Maart 1942
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
De bedreiging van Australië
Verduisteren:
Dagbladreclame
STADSNIEUWS
Curtin voor de radio
Verspreide berichten
19.45 uur
7.52 uur
Italiaansche
Weermachtsberichten
AGENDA
Gemengd Nieuws
Winterhulp Nederland
is niet te vervangen!
z—1
De eerste berichten komen binnen over con
centratie van Japansche strijdkrachten tegen
Australië. Japansche vliegtuigmoederschepen
zouden zijn waargenomen.
Australië heeft nogmaals een dringend ver
zoek gedaan op hulp van Engeland en Amerika.
De Australische premier, Curtin, heeft in een
radiorede tot het Amerikaansche volk o.a. ge-<
zegd:
Onze gedachten zijn meer op aanval dan op
verdedigen gericht. Wij gelooven, dat de aanval
de beste verdediging is. Zy is wel met gevaren
verbonden, maar „safety first" is andaag aan
den dag een leuze des duivels. Australië is het
laatste bolwerk tusschen de Westkust van Ame
rika en de Japanners. Als Australië bezwijkt,
liggen de beide Amerikaansche continenten
open en bloot.
Het mag er dan op lijken, dat deze oorlog het
einde zou kunnen wezen van vele dingen, die wij
in den loop van ons 150-jarig bestaan hebben
geschapen, maar zelfs als alles verdwijnt, zullen
er steeds Australiërs zijn, die op Australischen
bodem vechten tot een kentering intreedt en wij
oprukken over zwartgeblakerde puinhoopen en
vernielde, door het vuur verwoeste steden, dwars
door verbrande vlakten, tot wij den vijand terug
dringen in zee.
Ik leg u de gelofte van mijn land af: er zal
steeds een Australische regeering en een Austra
lisch volk zijn. Wij hebben te sterke harten, onze
moed is te verheven en de overtuiging, dat onze
zaak rechtvaardig is. beweegt onze gemoederen
te zeer dan dat wij dit verheven voornemen zou
den opgeven.
Ik zie misschien donkere maanden voor me,
tegenslagen, die de geestkracht op de proef stel
len, verbeten strijd en zwaren arbeid zullen mee
brengen, maai' zoo zeker als ik hier sta en tot u
spreek over den door den oorlog in beroering
gebrachten Grooten Oceaan, zie ik onze vlag, de
Amerikaansche vlag, die der heldhaftige Chinee-
zen en der moedige Nederlanders hoog in de
lucht wapperen boven het bevrijde Zuidzeege
bied, waaruit de agressie is verdreven. Boven de
volken, die de vrijheid hebben herkregen, als
zegevierend symbool der vereenigde naties, die
sterk van wil "zijn en de macht hebben de beta
melijkheid te handhaven zonder in eenigerlei
vorm aan het kwade toe te geven. CD.N3.)
NA DEN STRIJD OP JAVA.
De „Yomloeri" meldt uit Bandoeng, dat de
Nederlandschc, Britsche, Amerikaansche en
Australische troepen, die zich in het gebied van
Bandoeng en elders aan de Japanners hebben
overgegeven, in totaal meer dan 50.000 man
zijn, onder wie 13.000 in Bandoeng, 16.000 in
Soekaboemi, 11.000 in Garoet en Tasikmalaja en
27.000 in Perwogermi. De krijgsgevangenen in
het gebied van Garoet werden op 12 Maart dooi
de Japanners ontwapend.
Denzelfden dag werden ongeveer 500 Indo
nesiërs in vrijheid gesteld, die sinds het uit
breken van den oorlog in het gebied van Garoet
geïnterneerd zijn geweest op grond van hun pro-
Japansche Jaoudlng. (Domei).
LEIDER BRITSCHE MILITAIRE MISSIE IN
TSJOENGKING OMGEKOMEN.
Uit Tsjoengking meldt de Britsche berichten
dienst, dat gisteravond daar officieel is be
kendgemaakt, dat generaal-majoor Lancelot
Dennys, de leider der Britsche militaire missie,
by een vliegtuigongeluk Zaterdagavond nabij
Koenming om het leven is gekomen. Nog 11
inzittenden van het vliegtuig verloren het leven.
(A.NP.).
CEYLON.
In Londen is officieel bekend gemaakt, dat
..in den huldigen bijzonderen toestand" de re
geering het besluit heeft genomen om Ceylon
te plaatsen onder het toezicht van een officier,
die den titel „opperbevelhebber van Ceylon" zal
dragen. Vice-admlraal sir Geoffrey Layton is
voor deze functie uitgekozen. Alle autoriteiten
van marine, leger, luchtmacht en civiele over
heid zijn onder hem geplaatst. Hij zal er ver
antwoordelijk. voor zijn. dat alle noodige maat
regelen worden genomen voor de bescherming
van Ceylon en dat de militaire en civiele rege
lingen met elkander overeenstemmen (D.N.B.).
NIEUWE FUNCTIE VOOR RIJKSMINISTER
SPEER.
Het D.NJ3. meldt uit Berlijn:
Ten einde de steeds groeiende eischen der be
wapening binnen het kader van het vierjaren
plan voldoende tot hun recht te doen komen
heeft de Rijksmaarscalk van het Groot-Duitsche
Rijk als gevolmachtigde voor het vierjarenplan,
den Rijksminister voor bewapening en munitie
partijgenoot Speer, benoemd tot alsemeen ge
volmachtigde voor de bewapeningswerkzaam
heden van het vierjarenplan.
GEWONDE DUITSCHE SOLDATEN DOOR
BOLSJEWIEKEN VERMOORD.
Uit den centralen sector van het Oostelijke
front wordt melding gemaakt van een ernstigen
bolsjewistischen aanval op zeven Duitsche auto
mobielen van het Roode Kruis. Bij dezen overval
werden acht en veertig Duitsche soldaten, die
naar een lazaret vervoerd werden, door de bols
jewieken vermoord (D.N3.).
DENEMARKEN EN DE STRIJD TÉGEN DE
BOLSJEWISTEN
Het eerste contingent van het Deensche Fin-
land-legioen is. volgens telegrammen uit Hel
sinki, in Aboe aan land gegaan. Nog voor het
eind dezer maand zal dit contingent' onder
Deensch commando deelnemen aan den strijd
tegen de bolsjewisten. (A N.P.)
RECIITSTREEKSCHE SPOORWEG
VERBINDING BERLIJN—KRIM.
Blijkens een PK.-berlcht in de „Deutsche
Ukrainezeitung" is de eerste rechtstreeksche
trein uit Berlijn in de Krim aangekomen na een
reis van meer dan 2500 K.M. en op feestelijke
wijze ontvangen. Dit is mogelijk geworden door
dat de Duitsche spoorwegpioniers van de Duit
sche grens tot aan de Krim de Russische spoor
wegbreedte hebben aangepast aan de normale.
(A.NP.).
GEDENKSTEEN VOOR LENIN IN LONDEN.
Volgens een Reuterbericht is gisteren op een
huis in Finsbury (een stadswijk van Londen)
een gedenksteen onthuld door mevr. Maisky ter
herinnering aan het feit, dat Lenin veertig jaar
geleden daar gewoond heeft. De sovjetambassa
deur zelf zeide bij deze gelegenheid in een toe
spraak dat deze gedenksteen „de vriendschap
tusschen onze landen, die noodzakeliik
overwinnine op onzen gemeenschappelijken vij
and te bevechten, nog nauwer zal aanhalen en
dat daardoor de samenwerking na den oorlog
nog vollediger wordt". (D.N.B.),
KONING GCSTAAF.
De toestand van koning Gustaaf van Zweden
blijft goede vorderingen maken.
HERDENKING VAN DE OPRICHTING
VAN HET PROTECTORAAT.
Dr. Hacha heeft naar aanleiding van den
derden verjaardag van de oprichting van het
protectoraat Bohemen en Moravië aan den
Führer het volgende telegram gericht: ,.Op den
'lag van heden herdenk ik met het Tsjechische
"Mk, van dank vervuld, de bestiering van de
Voorzienigheid, die mij drie jaren geleden den
reddenden weg naar Uwé Excellentie heeft doen
vinden. Wij beloven plechtig U als onzen
Führer te zullen volgen, wij zijn vol vertrou
wen aanhangers van het nieuwe Europa, dat
als uw schepping voor onze oogen vormen aan
neemt en wij zien met vast vertrouwen de eind
overwinning van uwe wapens tegemoet".
Tot de Tsjechische bevolking heeft dr.
Hacha een radiorede gericht van dezelfde strek
king. (D.N.B.).
AMNESTIE IN SLOWAKIJE.
Slowakije vierde Zaterdag den derden verjaar
dag van zijn zelfstandigheid De straten van de
hoofstad waren rijk versierd met vlaggen en
guirlandes. President Tiso heeft een amnestie
voor politieke overtredingen afgekondigd.
(D.N.B.)
RADIOTOESPRAAK VAN MINISTER-
PRESIDENT-IXALLAY.
De Hongaarsche minister-president Kallay
heeft op den feestdag van de Hongaarsche vrij
heid een radioboodschap gericht tot het volk.
Na gewezen te hebben op den vrijheidsstrijd
van 1848 verklaarde spr. dat Hongarije thans
weer historische uren beleeft en tegen denzelf
den gevaarlijken vijand strijdt. Hongarije zal de
wapens niet neerleggen zoolani niet het Russi
sche bolsjewisme definitief verslagen zal zijn.
De natie beseft, dat het bestaan van het land
in den loop der geschiedenis steeds alleen vanuit
het Oosten werd bedreigd. Ik ben er zeker van,
zoo zeide Kallay, dat de Honved-soldaten zege
vierend zullen terugkeeren en ik leg de gelofte
af, dat zij een ander vaderland zullen vinden,
dan in 1918. Want. zoo zeide de Hongaarsche
premier, thans staan wij niet alleen. Aan onze
zijde staat het sterkste en betere deel der we
reld.
Tenslotte waarschuwde hij de natie ervoor te
gelooven in overvloed en zorgeloos te kunnen
leven. Overstroomingen en het grondwater heb
ben de groote Hongaarsche laagvlakten en zoo
doende den landbouw ook dit voorjaar weer ge
teisterd. Desondanks bestaat er geen vrees, dat
er gebrek zal ontstaan. (D.N.B.)
JALTRIO's „STERRENPARADE".
Wij worden tegenwoordig met zoogenaamde
„Sterrenparade's' van allerlei soort overstroomd;
gezien de groote belangstelling, vallen deze amu
sementsavonden blijkbaar bijzonder in de smaak!
Vooral de jeugd is er sterk vertegenwoordigd en
betoont zich enthousiast. WIJ gunnen haar deze
vroolijkheld van- harte, al hopen wij, dat het
woord van een der drie Leldenaars, die de nieuwe
organisatie „Jaltrio" oprichtten, in de toekomst
bewaarheidmoge worden, n.l., dat ook eens aan
het klassieke genre aandacht worde besteed. Want
bij brood alléén kan een mensch niet leven. Dat
zullen de jongeren in later jaren wel ervaren.I
Intusschen: aan den elsch van vroolljk vermaak
Is gisteravond ln de uitstekend bezette Gehoor
zaal. uitstekend voldaan. Daar was het dansor-
kest ,.De Grashappers" bij wier optreden het
moeilijk valt, de beenen niet van de vloer te
nemen, zóó rythmlsch voortvarend speelt het,
daarbij geacheveerd van klank, terwijl de Instru
mentalisten tevens uitstekend en zuiver so-
Ueeren Vooral de bassist is een groote stuw
kracht! Daar waren voorts de drie Adlers, bekend
van den Ned Omroep, wier fantastische bespe
ling van de mondharmonica werkelijk verbazing
wekkend Is. ZIJ verbergen niet, dat dit muslcee-
ren hun Inspanning kost, maar het resultaat van
dit merkwaardige jóngleeren loont de moeite. Ook
de fenomenale accordeonist Jacques Gerlach kent
men uit de radio; zijn prestaties behoorden ook
nu tot de beste die ons bekend zijn. Borano, de
„best-gekleede man van de wereld", is een clown
van het zuiverste water, al moet men niet te
critlsch aangelegd zijn wilt ge bij voortduring om
dit genre kunnen lachen Zijn spel op een won
derlijk geconstrueerd 'looltje met één snaar, be
wees volop, dat hij heel wat meer ln zijn mars
heeft, dan uitsluitend gïollen
Ook traden nog op de Jlonululu-koninginnen,
die hier reeds veel aanhangers tellen en wier
Hawallanlied.les ook ditmaal levendige toejuichin
gen verwierven. Han Hofmeester reeg de verschil
lende nummer met praatjes aan elkaar. Len avond
die een vlot verloop had. véél applaus verwierf,
maar zeker niet „stipt" op tijd begonnen werd.
Kan daar een volgend maal rekening mee ge
houden worden?
Th J HANNEMA.
HANDELSREGISTER K. v. K.
Wijziging:
N V. Zilverfabrlek „Voorschoten" voorheen J. M.
van Kempen en Zonen. Kon. Ned. Fabriek van
Gouden en Zilveren Werken Leldscheweg 219,
Voorschoten. De gedelegeerd commissaris D Vos.
tevens wdn. directeur, ls afgetreden als wnd.
directeur De president commissaris C. J. A. Be
geer treedt thans op als wnd. directeur.
ZIJN BUIKJE VERRIED HEM!
Zaterdagavond omstreeks 8 uur wilde een sur-
veilleerende politic-agent een Jongeman verball-
seeren, die ln strijd met de voorschriften op den
bagagedrager van een rijwiel had plaats genomen
en aldus langs den Nieuwe Rijn reed. Terwijl de
agent- den naam van den overtreder, den 21-Ja-
rlgen J. van der B noteerde, viel ziln oog op
diens ongewonen lichaamsomvang welke moeilijk
ln overeenstemming was te brengen met de be
perkingen ln de levensmiddelenvoorziening. Hij
besloot den Jongeman eens mee te nemen naar
het politiebureau, doch reeds onderweg daarheen
kwam het raadsel tot oplossing, doordat de ge
waande „bulk" zich ln benedënwaartsche rich
ting verplaatste en zich ten slotte ontpopte als
een... fietsband. Het geval werd voor van der
B heelemaal onaangenaam, toen bovendien nog
bleek, dat hij deze fietsband ten nadeele van
zijn patroon van der P ontvreemd had!
RECEPTIE PROF. DR. E. GREVEN.
In verband met zijn benoeming tot bijzonder
hoogleeraar in ae parapsychologie en de para
psychologische philosophic aan de Leïdsche
Universiteit heeft prof dr E. Greven Zater
dagmiddag in Den Haag een receptie gehouden,
waarbij hem van de zijde van het Gezelschap
voor Philosophic en Parapsychologie, welks
voorzitter hij is, een hartelijke "huldiging is be
reid.
ZILVEREN PRIESTERFEEST
PATER G. DOLLE O.F.M.
Het was gisteren een bijzondere dag voor de
parochie van den H. Leonardus aan den Haag-
weg, in het bijzonder voor pater Godfried Dolle
die den dag mocht herdenken, waarop hij vóór
25 jaar de H. Wijding van het priesterschap
mocht ontvangen.
Dit jubilepm werd kerkelijk gevierd, Om 9
uur in den morgen droeg de priester-jubilaris
een plechtige hoogmis van dankbaarheid op, ge
assisteerd door pater de Leeuw, pastoor der
parochie als presbyter assistens. Diaken en
sub-diaken waren twee neven van den jubilee
renden priester. De als diaken fungeerende
pater dr. Jozef Boiunan, carmeliet, hield de
feestpredikatie.
Het zangkoor voerde de „Missa In Honorem
St. Eduardi Regis" van L. Refice uit.
Na de mis werd door het koor het „Haec
Diës" van A. Giessen gezongen,
In den middag was er gelegenheid den patel-
geluk te wenschen, waarvan zeer druk gebruik
werd gemaakt.
Pater Dolle, thans geduiende vier jaar kape
laan aan de St Leonardus-parochie is ook
jaren leeraar aan de R.-K, H.B.S. alhier ge
weest en moderator van de voormalige R.-K.
Studentenvereeniging „St. Augustinus".
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op om
7.46 uur en gaat onder te 19.18 u.
DIE HEBBEN VOORLOOPIG KLEEREN
GENOEG!
Vrijdagnacht is ingebroken in een kleeding-
magazijn te Utrecht, waarbij voor duizenden
guldens kleedingstukken werd gestolen. De in
brekers verschaften zich toegang door in de
portiek een etalageruit in te slaan, waarna zij
op hun gemak het geheele magazijn hebben ge
ïnspecteerd. Daarbij waren zij in zooverre bij
zonder fortuinlijk, dat juist in verband met de
inruilcampagne een zeer waardevolle collectie
kleedingstukken was opgeslagen, waaruit zij
rustig hun keuze hebben kunnen doen. In totaal
werden 80 coupons stof, 22 colbertcostuums, tien
tallen mantels en jassen, 146 paar sokken, tien
tallen shawls en andere soorten kleedingstukken
gestolen.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
VIJF DOODEN BIJ LAWINE iN
ZWITSERLAND.
Naar uit Anaermatt wordt gemeld, hebben bij
'het inhalen van het hooi in ae nabijheid van
Rr.-aip. vijf personen door een lawine den aood
gevonden. Aanvankelijk vreesde men voor het
leven van twaalf personen, doch zeven der be-
dolvenen hebben zich kunnen redden. Zij hadden
slechts lieftte verwondingen opgeloopen.
Het Italiaansche opperbevel deelde Zaterdag
mede:
Geringe activiteit van verkenners aan het
front van Cyrenaica, vijandelijke aanvallen op
Tripolis, Benghazi en de omgeving van Athene,
die geen slachtoffers maakten. De onder bevel
van den corvettenkapitein Massino Franti staan
de torpedoboot Cigno bracht een vijandelijke
duikboot tot zinken.
En Zondag:
Gevechten tusschen patrouilles in de streek
van Mechili, Bij een aanval op onze lihies stortte
een vijandelijk vliegtuig, door het afweergeschut
getroffen, neer.
Onder begunstiging van beter weer ontplooide
de luchtmacht der As-mogendheden een leven
dige en succesvolle activiteit. Bij bomaanvallen
op Tobroek werd een koopvaardijschip van mid
delbare tonnage ernstig beschadigd: een vijan
delijk vliegtuig werd door Duitsche jagers ver
nietigd. Een escadrille Italaansche jachtvlieg
tuigen. die een sterke vijandelijke afdeeling
achtervolgde, bond boven Tobroek den strijd aan
en schoot acht Curtiss-toestellen neer zonder
verliezen te lijden.
Andere afdeelingen Italiaansche vliegtuigen
vielen ten Zuiden van Aln-el-Gazala een con
centratie van gepantserde strijdmiddelen aan.
Eenige tientallen daarvan werden vernield, ge
raakten in brand of werden buiten gevecht ge
steld. Een onzer vliegtuigen is van deze opera
ties niet teruggekeerd.
Ook bepaalde speciale doelen op Malta wer
den hevig bestookt, vooral de vliegvelden Tave-
nezia en Halfar, waar talrijke branden uitbra
ken Een Spitfire werd door Duitsche vliegtui
gen neergeschoten.
De vijand heeft Benghazi gebombardeerd en
aan eenige woonhuizen aanzienlijke schade toe
gebracht. Een doode en drie gewonden onder de
bevolking. Een onzer duikbooten is niet op haar
basis teruggekeerd.
Onze duikbooten, welke in het Westen van
den Atlantischen Oceaan opereeren, hebben
wederom 21.000 ton vijandelijke scheeps-
ruimte, waarbij het petroleum-tankschip
„Racine" (10.000 ton), tot zinken gebracht.
HEDEN.
't Schuttershof: Cabaretavond Emtégée's: 7.16
uur nam.
Donderdag.
Prediker: Spr. ds. E. van Dijk van Den Haag.
3 en 7 uur nam.
Stadszaal: Ex Animo „Mattheus Passion", 7
uur nam,
DIVERSEN.
's Dinsdag :s Mare 13: Medisch Opvoedkundig
Bureau. 91611 uui voorm.
Gew. Arbeidsbureau (Douzastraat). Iedere derde
Dinsdag der maand consultatiebureau voor on-
volwaardlgen. 35 uur nam.
's Donderdag :s Gem. Geneesk. Dienst (N Mare
13): Consultatiebureau voor minder begaafden
56 uur nam.
's Donderdags: WIJkgebouw .Bethesda" (Hoef-
straat 4446): Consultatiebureau voor Alcoho
listen. 3 uur nam.
BIOSCOPEN,
t 18 Jaar; 14 Jaar; alle leeftijden.
Luxor-tlieater: „Annelle"% Dagelijks te 2 en 8
uur nam. Zondag, 27 uur doorl.
Lldo-tlieater: „De roman van een dokter"
Dagelijks 2 1/4 en 1\'2 u. nam. 's Zondags doorl.
van 2 uur af en 7J/2 uur.
Trlanon-tlieater: „Polonaise" I
Dagelijks 2 en 7 45 u Zondag van 26.30 uur
doorloopende voorstelling.
Casino: „Douanepost nr. Ill"* Dagelijks te 8 uur
Woensdag en Zaterdag ook te 2 uur; 's Zondags
te 2, 4y2 en 8 uur.
Re.\'-theatcr: „De geluksvogel"
2 en 7 45 u. nam., Zondag 26% uur door
loopende voorstelling.
Nova-theater (Katwijk aan Zee)„Kora Terry"
IV2 uur nam. ('sZondags gesloten).
De avonds-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 14
Maart 20 uur tot Zaterdag 21 Maart 8 uur door
de Apotheek D. C. Kok, Rapenburg 9, Tel, 24807
de Apotheek „Tot Hulp der Menschheid", Hooi
gracht 48. Tel. 21060.
Te Oegstgeest door de Oegstgeestsche Apotheek
voormalig Wllhelmlnapark 8, Tel. 26274.
OMVANGRIJKE SLUIKHANDEL
IN LEVENSMIDDELEN.
Complot in Haarlem en omgeving ontmaskerd.
De districtscommandant der prijsbeheersching
in Noord-Holland heeft eenigen tijd geleden de
beschikking gekregen over een aantal recher
cheurs, die met de bestrijding van overtredingen
der prysvoorschriften zijn belast. Dat dit nieu
we opsporingsorgaan, dat slechts enkele weken
geleden zijn werkzaamheden begon, reeds de
noodige successen heeft geboekt, mag uit het
onderstaande blijken.
Dezer dagen stelden eenige rechercheurs van
de prijsbeheersching in Noord-Holland, in sa
menwerking met de plaatselijke politie, een on
derzoek naar de naleving der prysvoorschriften
te Zandvoort in. t
Bij den fruithandelaar Kemp constateerden zy
diverse prijsopdrijvingen met het gevolg, dat de
totale winkelvoorraad in beslag werd genomen
en openbaar verkocht. Het onderzoek by Kemp
was hiermede echter niet afgeloopen, want nog
werd nauwkeurig nagegaan van wie hy de ver
schillende artikelen, welke hij te duur verkocht,
had ingekocht. Dit bracht de rechercheurs op
het spoor van een uitgebreid net van sluikhan
delaren in de omgeving van Haarlem. Omstreeks
dertig personen bleken direct of indirect betrok
ken te zijn bij dezen zwarten handel in levens
middelen. Allerhande artikelen, zooals kaas,
chocoladetabletten, slaolie, koffie, thee, vet blik
ken groenten en vruchten, suiker. «er®n'®*®S
rijst, boter, tarwe, peper, waren tegen de meest
fantastische prijzen van de eene hand in de
aIVoor de° eieren was dertig cent per stuk be
taald, voor suiker f75.- per baal van 50 KG
voor tarwe f77.50 per mud. voor vet f16.- per
KG., voor koffie f,46.— per K.G., vooi thee
f 50.— per KG., voor kaas f.4.— per KG..voor
reepen chocolade f 0.25, voor tabletten chocola
de f. 1.20, voor cacao f. 8.— per K.G., v°or boter
f 10— per KG. voor rijst f.360 per K.G. en
voor pepersurrogaat f5.25 per K.G. En dit alles
in flinke hoeveelheden.
De rechercheurs wisten de goederen voor een
belangrijk deel te achterhalen en in beslag te
nemen, zoodat zy weer in den bonafiden han
del kunnen worden gebracht. Onder meer zijn
de inbeslaggenomen eieren over de ziekenhuizen
te Haarlem verdeeld.
Binnenkort zullen de betrokkenen voor den
inspecteur voor dc prijsbeheersching terecht
staan.
MISLUKTE ROOFOVERVAL IN BIOSCOOP
TE AMSTERDAM.
Dadei ln het duister ontk.imen.
Vrijdagavond te ongeveer kwart over negen
is in de Cineac aan het Damrak een brutale
roofoverval gepleegd. Op dat tijdstip wilde de
cassière aan den ingang van den Nleuwendijk
haar kistje met geld naar het kantoor brengen.
Nauwelijks had zij daartoe de deur van het
kassa-hokje geopend, toen een kerel op haar
afkwam en met de woorden: geef dat kistje
hier, of ik schiet, het geldkistje uit haar han
den trachtte te rukken. De 28-jarige cassière
was echter niet bang, gaf den man een schop
en wist het geldkistje in handen te houden. Op
het rumoer kwam de portier aanloopen, die den
beroover een opstopper gaf, waardoor deze
kwam te vallen. Op datzelfde moment ging er
een schot af en dit verontrustte den portier
dermate, dat hij een goed heenkomen zocht.
Hiervan maakte de aanvaller gebruik om de
beenen te nemen en hoewel kort daarop een
achtervolging werd ingezet, wist hij in het don
ker te ontkomen.
Zijn wapen, een pistool, werd later in de hal
van de Cineac gevonden.
EEN AUTOBUS WERD BESTORMD.
Een 15-jarige jongen gedood.
By de bestorming van een autobus door een
groot aantal passagiers is Zaterdag te Venlo,
voordat de bus stilstond, de 15-jarige jongen L.
Volleberg uit Venlo onder den bus geduwd,
waarbij hij voor het achterwiel terecht kwam.
De jongen kreeg dit Wiel over het hoofd en liep
een schedelfractuur op, waarop de dood onmid
dellijk intrad. De ongeveer 25-jarige J. Vullings
uit Venray kwam eveneens in het gedrang. Hij
klemde zich vast aan de gasleiding van de auto
bus, welke afknapte. Er volgde een ontploffing,
die echte, geen ernstige gevolgen met zich mee
bracht.
BEIAARDCONCERTEN.
Op Zaterdag 4 April, des avonds van 7-8 uur,
wordt er een concert gegeven op den beiaard van
het Stadhuis door den stadsbeiaardier van Haar
lem, den heer Jacq. Vermaak, (diploma beiaard
school te Mechelen). Op Zondag 5 April, eerste
Paaschdag, van 12.30—1.30 geeft de beiaardier, de
heer R. Heering een concert.
TENTOONSTELLING NAT. JEUGDZORG.
De tentoonstelling „Tien jaar vakontwikkeling
en nationale jeugdzorg" in de kleine Stadszaal
mag zich in een alleszins bevredigende belang
stelling verheugen. De leider van de Leidsche
Centrale Werkplaats, de heer Smit, deelde ons
mede, dat de toeloop hier ter stede zelfs grooter
is dan in Den Haag, terwijl de interesse ook
blijkt uit tal van vragen, welke tijdens het be
zoek worden gesteld.
De tentoonstelling ls Donderdag voor het
laatst geopend: Woensdag is de toegang geheel
gratis.
BALLETSCHOOL H. J. VAN LEEUWEN.
De bekende dansleeraar H. J. van Leeuwen
heeft, na een rusttijd van ongeveer zes jaren,
hier ter stede een balletschool (voor meisjes en
jongens) opgericht in een zaal van het perceel
Gerecht 10. Met een zestiental leerlingen is di
rect ijverig begonnen en de heer Van Leeuwen,
die in den loop der jaren niet minder dan vijf
en twintig balletten heeft geschreven, is thans
zoover dat hij met zijn klas reeds op Vrijdag
27 Maart, in ,,'t Schuttershof" zyn eersten bal
letavond kan geven De orkestvereeniging „Mu-
sica" zal medewerking verlecnen, terwijl uitslui
tend door den heer Van Leeuwen zelf ontwor
pen werken zullen worden uitgevoerd.
VRIJZ. CHR VEREEN. „TOT STEUN".
Jaarverslag over 1941.
Aan bovenvermeld jaarverslag is het volgende
ontleend
Het aantal leden en begunstigers verminder
de met twee; eind 1941 bedroeg dit 145.
In het bestuur kwam geen verandering. Het
aantal pupillen werd met twee vermeerderd; een
meisje is meerderjarig geworden en van een der
jongens werd de moeder in de voogdij hersteld,
zoodat het aantal van tien pupillen gelijk bleef:
vijf meisjes en vijf jongens. Drie van de meisjes
worden in een pleeggezin opgevoed en maken
het daar goed. De beide meisjes, die sinds kort
onder onze voogdij zijn, verblijven in onze te
huizen te Apeldoorn.. Een der jongens verblyN
nog in de Rekkensche Inrichtingen, maar hem
kon worden toegestaan een naburige ambachts
school te bezoeken. Aan een der bijna meerder
jarige jongens is bij wijze van proef een terug
keer in het ouderlijk huis toegestaan. Twee wo
nen in een pleeggezin en een van de oudere jon
gens werkt in Duitschland. De jongste, een
tweejarig ventje, kwam bij de moeder terug.
De gezondheidstoestand van allen was goed.
De psychiatrische behandeling van een der meis
jes werd nog voortgezet.
LEZING VOOR „OUD-LEIDEN".
Prof. van Eysinga over den jongen Gr otitis.
Zaterdagmiddag kwamen tal van leden van
de vereeniging „Oud-Leiden" in het Oostersch
Instituut bijeen.
Na een kort openingswoord van den voorzit
ter, prof.- mr. H. A. Idema, sprak prof. jhr. mr.
W. J. M. van Eysinga over het onderwerp „De
jonge Grotius". Spreker ving zijn beschouwing
aan met het verhalen van een karakteristieke
gebeurtenis, welke den jongen geleerde ten volle
teekent.
De 14-jarige Grotius genoot in 1598 het voor
recht. op uitnoodiging van Van Oldenbarneveldt
die op dat oogenblik practise!) algemeen leider
van de Nederlandsche politiek was., dezen te ver
gezellen op een reis naar den toenmaligen ko
ning van Frankrijk Hendrik IV. Om de betee-
kenis van deze reis te begrijpen moet men zich
de politieke situatie in Europa in dien veelbe
wogen tijd voor oogen stellen. Spanje streefde
naar de wereldheerschappij en werd in zijn po
gingen weerstaan door Nederland, Frankrijk en
Engeland, die onderling overeenkwamen, geen
afzonderlijken vrede te sluiten met de Spaan-
sche monarchie. Een lange oorlog was gaande
en zooals telkens weer in de geschiedenis, ont
stond ook nu zoowel aan Spaansche als aan
Fransch-Engelsche zijde een oorlogsmoeheid en
een steeds groeiende verlangen naar vrede. Ne
derland achtte het noodzakelijk, door middel van
speciale gezantschappen de Fransche en Engel-
sche regeeringen aan haar verplichtingen te her
inneren en Van Oldenbarneveldt nam de be
langrijkste missie naar Frankrijk op zich. Toen
de 14-jarige de Groot, die hem vergezelde, aan
Hendrik IV werd voorgesteld, zeide deze tot de
aanwezigen: „Hier ziet gij het wonder van Hol
land".
Deze hulde was ten volle verantwoord, want
inderdaad was de Groot reeds in dien tijd een
geleerde van bijzonder formaat.
Wanneer men zich afvraagt waarin de groot
heid van dezen geleerde gelegen is, dan moet
natuurlijk eerst zijn kennis en doorzicht ge
noemd worden, maar belangrijker nog is het
universeels van zijn bekwaamheden. Niet een
beperkt gebied, doch het geheele terrein dei-
geestelijke wetenschappen, was hij machtig:
hij was taalgeleerde, historicus, volkeren
psycholoog, godsdienstgeleerde en jurist.
Gironummer van de W. H. N.
5553.
De Bank van de W.H.N. is Kas-
verceniging N. V. Amsterdam,
Postgironummer
8 7 7.
Stort op 5553 of 877.
Ge brengt geluk in veler leven.
Buitje a 20 tabletten 55 cL Zakje a 2 tabletten 7 ct. OJ
cn
Bovendien beoefende hij deze wetenschappen
niet naast, doch mèt elkaar Hij synthetiseerde
al deze gebieden, en in zijn werken over een
bepaald onderwerp kan men al deze weten
schappen. daaraan dienstbaar' gemaakt, terug
vinden.
In het gespleten karakter van zijn tijd, de
periode na de Hervorming, richtte zijn streven
zich op twee belangrijke vraagstukken, n.l. de
hereeniging der kerken aan ae eene zijde en
den opbouw van een geordende statenmaat-
schappij anderzijds. Dientengevolge lagen gods
dienst en rechtskennis hem het naaste aan
het hart.
Uit zijn talrijke geschriften blijkt bovendien,
dat Grotius een kunstenaar was. Dat hij niet
als dichter in de Nederlandsche litteratuur
it gemeld, is het gevolg van de omstandig
heid dat zijn gedichten steeds in het Latijn
geschreven werden; ook in zijn wetenschappe
lijke werk evenwel blijken zijn kunstzinnige
gaven overduidelijk. Zoo toonde hij een mees
terlijken constructieven opbouw van den inhoud
zijner werken
Al deze bijzondere gaven had hy reeds op 14-
jarigen leeftijd veelvuldig getoond, zoodat de
beschrijving „het wonder van Holland" ten
volle verantwoord was, ook in dien tijd.
Na een korte levensbeschrijving gaf spreker
en overzicht van de voornaamste karakter
eigenschappen van Grotius. Hij bezat Erasmi-
aansche. verzoenende opvattingen, zooals ook
uit zijn werken duidelijk blijkt. Zijn werkkracht
was enorm, en daaraan paarde hij een zeld
zaam groot vermogen tot snel opnemen van
indrukken, zooals wij ook bij zijn Fransche
reis kunnen constateeren. Zijn groote zelfcri-
tiek werd oorzaak van de totale afwezigheid
van iedere ij delheid.
Ten slotte moet als een van zijn voornaamste
eigenschappen zijn groote vaderlandsliefde ge
noemd worden, waarbij hij zich meer Hollander
den Nederlander voelde. Spreker stelde aan het
einde van deze heldere met volle belangstel
ling aangehoorde uiteenzetting voor, dezen ge
leerde een passende huldiging te brengen door
het aanbrengen van een gevelsteen in een van
de huizen, waar hij in zijn Leidschen studie
tijd gevestigd was, n.l. nabij de Universiteits
bibliotheek. Prof. Idema zegde in zijn dank
woord den steun van „Oud-Leiden" toe bij dit
streven, waarna de bijeenkomst gesloten werd.
In het verslag van de contactcommissie voor
de samenwerking tusschen de Stedelijke Licht
fabrieken en de erkende installateurs hier ter
stede over het jaar 1941 wordt medegedeeld, dat
de samenstelling der commissie geen wijziging
onderging De werkzaamheden werden als gevolg
van de omstandigheden en de rantsoeneering nog
meer beperkt dan het voorgaande jaar.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
ingebroken in de kiosk van C. L. aan den Ryns-
burgerweg, waarbij een hoeveelheid rookartikelen
werd ontvreemd.
De politie heeft aangehouden terzake van
diefstal van een japon uit een winkelmagazijn
hier ter stede, mej. W. uit Alphen-aan-den-Ryn.
