De capitulatie van Nederl.-Indië
Mussert spreekt over
Nederlandsch-lndië
83ste Jaargang
DSNSDAG 10 MAART 1942
No. 25138
Verduisteren:
Hoe de capitulatie in
haar werk ging
Soerabaja geheel bezet
Rond Australië
In Birma
Motie van Br. Indiërs
in Europa
De bombardemeniën
in Frankrijk
Verspreide berichten
Echte Nederlanders zetten door, juist als
het moeilijk is
In Godsvertrouwen
alles voor het vaderland
19.35 uur
8.05 uur
Geen terug meer, slechts
de moeilijke weg vooruit
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur:' J. W. Henny.
Telef. Directie en Administratie
25041 (2 lilnen) Gironummer: 57055
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Leiden.
Pl.verv.: K, Been. Lelden.
Naar het D.N.B. uit Tokio verneemt, deelt het Japansche hoofdkwartier mede,
dat de Japansche strijdkrachten, die opereerden tegen de hoofdmacht van den
tegenstander in de omstreken van Soerabaja en Bandoeng, de strijdkrachten van
den tegenstander, bestaande uit 93.000 man Nederlandsch-Indische troepen en
5000 man Australische, Britsche en Amerikaansche troepen, op 9 Maart te 15 uur
tot onvoorwaardelijke capitulatie hebben gedwongen.
Tot het neerleggen van de wapens werd last gegeven door den gouverneur-
generaal, jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, via het radiostation van
Kalidjati, waarna de Ned.-Indische troepen den strijd terstond staakten. Het Ned.-
Indische leger heeft zich overgegeven binnen negen dagen tijds sinds de eerste
landing van Japansche troepen op Java op 1 Maart j.l.
Het Japansche keizerlijke hoofdkwartier deelt verder mede, dat luitenant-
generaal Hitsji Himamoera opperbevelhebber is van ^ïet Japansche expeditie-
leger in Nederlandsch-lndië.
Omtrent hetgeen aan de capitulatie van het
Nederlandsch-Indische leger vooraf ging, meldt
Domei nog de volgende bijzonderheden:
De gouverneur-generaal, jhr. Tjarda, was
op 8 Maart des middags om 3 uur per vlieg
tuig op het vliegveld Kalidjati aangekomen.
Hier had de ontmoeting plaats tusschen
den gouverneur-generaal en den Japan-
schen opperbevelhebber die, vergezeld van
zijn staf, ongeveer tezelfder tijd op het
vliegveld was aangekomen. De gouverneur-
generaal was in gezelschap van generaal ter
Poorten en vier andere vooraanstaande per
sonen.
De Japansche opperbevelhebber, zoo ver
volgt Domei, eischte de volledige overgave
van het Ned.-Indische leger.
De Ned.-Indische onderhandelaars aan
vaardden aanvankelijk alleen de overgave
van den sector Bandoeng, maar stemden
ten slotte in met een volledige overgave
van het Ned.-Indische leger en beloofden
pér radio last te geven tot het staken der
vijandelijkheden vóór 9 Maart'des ochtends
om 10 uur.
Een deel van de in Oost-Ja va gelande Ja
pansche troepen is op 8 Maart des middags om
15.50 uur Soerabaja binnengetrokken en heeft
de stad geheel bezet.
Denzelfden dag gingen de Ned. Indische
strijdkrachten te Soerabaja over tot de capitu
latie.
Zooals gemeld, staan de Japansche strijd
krachten in Ned.-Indië onder het opperbevel
van den 55-jarigen luitenant-generaal Hima
moera, die vroeger bij den generalen staf diende
Hij heeft de functie bekleed van sous-chef
van den staf van het Kwantoengleger en heeft
geruimen tijd in Engeland en Britsch-Indië
vertoefd. Als militair opperbevelhebber zal Hi
mamoera, zoolang nog een nadere regeling is
getroffen, tevens de rechten van gouverneur-
generaal uitoefenen.
Het A.NP. meldt uit Berlijn:
De Japanners hebben thans voor eerst vas
ten voet gezet op Nieuw-Guinea en wel op het
voormalige Duitsche deel, dat Australisch man
daat is. De reeds eerder bezette hoofdstad van
dit mandaat, Rabaul. ligt op het eiland New
Britain. De landingen geschiedden met de be
zetting van de plaatsen Salamaua op een klein
eilandje voor de Noord-Oost kust en Laji, dat
40 K.M. verder aan de kust ligt. Deze plaatsen
zijn ongeveer 350 K.M. 'van het Australische
vasteland door de lucht gemeten verwij
derd. Het Australische kabinet kwam terstond
in extra-zitting bijeen. De uit Singapore ge
vluchte generaal Gordon Bennett, die thans in
Sidney is aangekomen, drong aan op het laten
varen van de verdedigingstactiek, indien het
niet te laat is. Port Darwin kan nu reeds van
twee zijden, n.l. ook vanuit Timor luchtaanval
len verwachten.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, is
gisteren te Melbourne bekend geworden, dat de
Australische militaire autoriteiten op grond van
de laatste verordeningen de bevoegdheid heb
ben, op plaatsen, waar dat haar noodzakelijk
voorkomt, wegen, spoorwegen, kanalen, water
staatswerken, havens en scheepswerven volko
men te vernielen.
Berichten, zooals er een is ontvangen uit
Sjanghai, volgens welke in Australië stemmen
opgaan om zich af te scheiden van het Britsche
empire en om een afzonderlijken vrede met
Japan te sluiten, worden in Berlijn als een ken
merkend symptoom opgevat.
In dit verband wordt de nadruk gelegd op
het feit, dat de mogendheden van het Drie-
mogendhedenpact vastbesloten zijn den ge-
meenschappelijken oorlog tot aan de eindover
winning voor te zetten.
WEER EEN LUCHTAANVAL OP
PEARL HARBOR.
Het Japansche hoofdkwartier deelt mede. dat
luchtstrijdkrachten van de Japansche marine in
den nacht van 4 Maart weer een verrassenden
aanval hebben ondernomen op Pearl Harbor,
waarbij zij deelen van het marine-arsenaal, dat
gerepareerd werd, vernielden. De Japansche
vliegtuigen werden door de luchtdoelartillerie
beschoten; zij werden echter niet beschadigd.
De bi) Rangoon bezette vier militaire vlieg
velden worden door de Japansche luchtmacht
reeds voor nieuwe operaties gebruikt. De Ja
panners oefenen de volkomenste superiroriteit
uit in het geheele luchtruim van Birma.
Resumeerend wordt erop gewezen, dat de ope
raties die geleid hebben tot de inneming van
Rangoon, op 11 December begonnen met hevige
luchtaanvallen op het vliegveld Tavoy, dat kort
daarop door Japansche troepen bezet werd. Sinds
dien tijd heeft de Japansche luchtmacht bij el
kaar 66 luchtaanvallen op militaire doelen in
Zuid-Bïrma, vooral op Rangoon, ondernomen,
waarbij 369 vijandelijke machines neergeschoten
of op den beganen grond vernield en 17 schepen
tot zinken gebracht of zwaar beschadigd wer
den. Groote gevechten speelden zich af tusschen
de rivieren Belin en Sittarig ten Noord Oosten
van Rangoon. Op 2 Maart trokken de Japan
ners over de Sittang en ondernamen een recht
streekschen aanval op Rangoon. De vijandelijke
troepen trokken zoo overhaast terug, dat her
haaldelijk reeds bruggen werden opgeblazen,
terwijl zich nog vijandelijke strijdkrachten op
den anderen oever in gevecht met de Japan
ners bevonden. Op 8 Maart kon ten slotte in
Birma's hoofdstad- de „opgaande zon" van Ja
pan geheschen worden. Met de verovering van
Rangoon is niet alleen de hoofdstad van Birma,
doch tevens een belangrijk steunpunt van Enge
land in Japansche handen gevallen en is de
oplossing van de Chineesche kwestie dichterbij
gekomen. (D.NJ3.)
JAPANSCHE MARITIEME MISSIE
NAAR MADAGASCAR.
De AJN.P.-correspondent te Berlijn schrijft,
Naar uit Engelsche bron verluidt, zouden de Ja
panners een maritieme missie naar Madagascar
hebben gezonden om met de Pransche koloniale
autoriteiten aldaar over de houding dier Fran-
sche kolonie tegenover den strijd in den Indi-
schen Oceaan te onderhandelen.
Londen voegt daaraan toe, datr Pétain aldus
weer met vuur speelt.
In politieke kringen alhier ziet men in dit
bericht een voorbereiding en voorwendsel tot
een geallieerde bezetting van Madagascar.
DE TE BERLIJN BIJEENGEKOMEN IN
EUROrA WONENDE BRITSCH-INDIËRS
SCHAREN ZICH ACHTER BOSE.
Den 7en Maart is te Berlijn een bijeenkomst
gehouden van in Europa wonende Britsch-
Indiërs die geopend werd door dr. Abdoel
Oudoes. De bekende Brltsch-Indische journa
list Nambiar stelde voor de door Bose uitge
zonden vrijheidsboodschap met een motie te be
antwoorden welk voorstel met algemeene stem
men werd aanvaard. In de motie wordt o.a.
gezegd:
De alhier bljeenzijnde vertegenwoordigers der
thans in Europa wonende Britsch-Indiërs heb
ben met zeer groote belangstelling, met vreugde
en voldoening kennis genomen van de bezie
lende verklaring, die in dit historische uur door
onzen landgenoot en beproefden leider Soebhas
Chandra Bose ten aanzien van den Indischen
toestMid is afgeleid.
De jongste gebeurtenissen, vooral het verloop
van den oorlog in Oost-Azië hebben de kwestie
van de toekomst van Britsch-Indië tot een der
belangrijkste en brandendste vraagstukken van
den dag doen worden. Voor ons Indiërs is zij
een bestaanskwestie, een kwestie van welker op
lossing leven en welvaren van 388 millioen van
onze landslieden gedurende generaties zal af
hangen.
Indië staat thans voor een duidelijk alter
natief, of toestemmen in een verlenging van
zijn slavernij en ellende of eens en voor altijd
het juk afwerpen van het Britsche imperialisme,
dat Indië meer dan een eeuw heeft vervolgd en
uitgebuit en liet verarmen. Een derde mogelijk
heid is er niet. Wij weten, dat nooit in onze
geschiedenis de vooruitzichten voor Indië's be
vrijding zoo gunstig zijn geweest als thans.
Op dit keerpunt en in dit beslissend uur van
onze geschiedenis zijn wij. Indiërs, ons er van
bewust, dat wij een groote taak en een belang
rijke zending hebben te vervullen. Millioenen in
ons land en een groot aantal van ons, die over
de geheele wereld zijn verspreid, hebben vol be
zorgdheid en ongeduld op een leiding gewacht,
die Indië in staat stelt dezen plicht te vervullen
en deze rol ort z'ch te nemen. Wij hebben lang
en met groot verlangen gewacht, doch wij waren
onwankelbaar in het geloof, dat een leiding ko
men moest en op 't beslissende oogenblik komen
zou.
Deze leiding wordt ons thans door de bood
schap van Bose gegeven. Deze man heeft zich
grooten naam gemaakt door zijn comnromisloo-
zen strijd tegen het Britsche imperialisme, door
ziin voortdurend strijden en zijn veelvuldige
offers voor de bevrijding van ons geliefd vader
land.
Wii juichen de boodschap van Soebhas Chan
dra Bose met onbeperkte vreugde toe en wij
beloven ziin lading te volgen in het volle ver
trouwen dat hii den Tndischen strijd voor de
onafhankelijkheid tot de definitieve en volledige
overwinning zal voeren.
De Indiërs hebben Bose den titel „Desjband-
hoe" gegeven, hetgeen Indië's grootste onder
scheiding voor een groot patriot is.
iitANSLiUfc INTELLECT UEELEN KEEREN
ZICH TEGEN ENGELAND.
De Fr arische pers publiceert een oproep van
vertegenwoordigers van het Fransche geestelijke
leven, waarin energiek wordt geprotesteerd tegen
de misdaden, door Engeland jegens Frankrijk
begaan.
De oproep zegt onder meer: „Engeland heeft
Duitschland nooit gebombardeerd zoolang de
Engelschen onze bondgenooten waren. Hun bom
men vielen niet op de Duitsche weermacht, toen
dat voor ons van nut zou zijn geweest. Nu En
geland Frankrijk midden in den slag in den
steek heeft gelaten, terroriseert het onze bevol
king, tracht het den arbeid in onze economische
centra stil te zetten, wil het de herrijzing van
ons land verhinderen. Op verlangen van zijn
bondgenoot Stalin wil Engeland in ons land on
rust veroorzaken, een economische en geestelijke
anarchie en zoo mogelijk zelfs een bloedige re
volutie ontketenen. Engeland heeft slechts één
belang: Het einde van het bestaan van Frank
rijk. Want als Frankrijk en Duitschland tot
overeenstemming komen, is Engeland verloren
Voer Frankrijk echter beteekent overeenstem-
mi:^ met Duitschland de redding."
De Franschen worden voorts opgeroepen, zich
gemeenschappelijk te verzetten tegen de Engel
sche vernietigingsplannen, waaronder Frankrijk
eeuwen heeft geleden. De oproep is ondertee
kend door talrijke bekende geleerden, schrijvers,
journalisten en geleerden. (D.N.B.)
John Amery, de zoon van den Britschen mi
nister van Indie, die momenteel te Grenoble
verblijft, heeft onderstaand protest gepubliceerd:
Bij den rouw, die de Fransche natie thans
zoo zwaar treft, legt de welvoeglijkheid aan
ieder Engelschman het gebod op stilzwijgen in
acht te nemen.
Ik wensch desniettegenstaande openlijk te
verklaren en ik veronderstel, dat talrijke land-
genooten dezelfde meening zijn toegedaan, dat
operaties zooals het bombardement van arbei
derswijken in de Parijsche voorsteden ons met
droefheid en schaamte vervullen bij de gedachte
dat onze vliegers tot het volvoeren van dergelijke
acties worden gebruikt. (D.N.B.)
VON PAPEN NAAR BERLIJN.
Voor het uitbrengen van rapport.
Het A.NB. meldt uit Berlijn:
In de Wilhelmstrasse werd op een desbetref
fende vraag verklaard, dat Von Papen, de Duit
sche ambassadeur te Ankara, in den loop van
deze week te Berlijn wordt verwacht voor het
uitbrengen van een rapport.
KONING GUSTAAF GEOPEREERD.
Voor de operatie van Koning Gustaaf welke
gisteren te 12 uur geschiedde, is de Zweedsche
Kroonraad, naar het Zweedsche telegraafagent-
schap meldt, in buitengewone zitting bijeenge
komen. Kroonprins Gustaaf Adolf werd belast
met de waarneming der regeeringszaken gedu
rende de ziekte van den Koning.
De lijfarts van Koning Gustaaf heeft giste
ren het volgende bulletin uitgegeven: „Zijne
Majesteit de Koning is vanochtend tegen 12
uur geopereerd, waarbij een groote steen uit de
blaas is verwijderd. De operatie had een nor
malen loop. De toestand van den Koning na
de operatie is volkomen bevredigend."
REDE VAN SIR STAFFORD CRIPPS.
De lord-grootzegelbewaarder, Sir Stafford
Cripps, heeft in een rede voor het nationale
spaarcomité verklaard
„De hemel ziet er voor ons zeer donker uit en
zal nog donkerder worden, alvorens een nieuw
morgenrood komt, doch dat zal ons niet ont
moedigen noch onze vastbeslotenheid verminde
ren, indien wij slechts al het mogelijke doen."
Hij veroordeelde het egoïsme en de verkwis
ting. die gebruik maken van scheepsruimte. die
veel beter gebruikt kon worden voor den aan
voer van granaten en jagers. (A.N.P.)
DE TIMES OVER DE SAMENWERKING
MET DE SOVJET-UNIE.
De Times publiceert een artikel, waarin ge
zegd wordt: „Ongetwijfeld zijn de sovjetleiders
meer en meer geneigd de meening te uiten,
dat de geallieerden een beroep hebben gedaan
op de sovjet-unie met het doel, dat die den
belangrijksten schok van den Duitschen aan
val zou opvangen, en zelf niet voldoende hulp
hebben gezonden. Voor Egeland zoowel als voor
de Ver. Staten, voor het winnen van den oorlog
en voor het sluiten van den vrede, zijn, aldus
het blad, krachtige betrekkingen met de sov
jet-unie van het grootste belang. In de eerste
plaats verlangt de sovjet-unie, dat de leveran
ties, die tot dusverre bescheiden waren en in
hoofdzaak van Engeland kwamen, geheel en
volgens het programma ten uitvoer gelegd wor
den. Van Engelsche zijde zal men geen oogen
blik aarzelen dezen wensch in te willigen. Iets,
waarvan zooveel afhangt, kan niet als bijzaak
worden behandeld. De sovjet-unie maakt aan
spraak op het recht, dat Londen en Washington
eveneens willen bezitten, n.l. dat zij zelf kan,
oordeelen over de maatregelen, die voor *iaar
veiligheid noodig zijn. De veiligheid zal in
Europa niet bereikt kunnen worden, aldus ein
digt het artikel, indien de sovjet-unie zich niet
veilig gevoelt. (A.NP.)
De leider der N.S.B. heeft hedenmiddag om
13 uur over beide zenders de volgende rede uit
gesproken.
Volksgenooten:
De negende Maart 1942 zal voor immer met
een zwarte kool geschreven staan in het boek
der geschiedenis van ons volk. De vlag rood-wit-
blauw werd in Indië gestreken, zooals eens meer
dan honderd jaar geleden, toen Indië bezet werd
door Engeland. Nu is geheel Inaie bc^c uul
Japan.
Op den zevenden December verklaarde Japav
den oorlog aan Engelana en Amerika. Op den
achtsten Dcember verklaarde Koningin W'i'->
mina den oorlog aan Japan. Deze oorlogsverkla
ring werd door Japan eerst terzyde gelegc
uitdrukkelijk werd door den Japanschen minis
ter-president medegedeeld, dat alleen Engeland
en Amerika vijanden waren. Dat beviel Engeland
niet en het eischte Nederlandsche vliegers en
marine voor de verdediging van Singapore. Deze
hulp werd verleend. Eerst op den negentienden
December sloeg Japan terug door het bombarde
ment van Pontianak.
Dag aan dag hebben wij hier in het moeder
land, zoo goed als ons dat in de gegeven om
standigheden mogelijk was, de krijgsverrichtin
gen in Indië gevolgd. Het zal u gegaan zijn als
mij, het was alsof zich een greep gelegd had
om ons hart en het bloed daaruit meer en meer
werd weggedrukt.
Het pijnlijkst zal dt geweest zijn voor hen, die
hun leven in Indië hebben doorgebracht en voor
wie de Indische plaatsnamen gekoppeld zijn aan
vele herinneringen. Een onafgebroken reeks van
hopelooze verdedigingsacties: Tarakan, Mina-
hassa, Bandjermasin, Makassar, Ambon, Pa-
lembang, Bali, slag in de Javazee, slag in de
Straat Lombok. Rembang. Bantam, Batavia,
Soerabaya. Bandoeng, het ginde, de overgave, de
volledige bezetting.
WEER CONTACT MET INDIË?
De marine, de luchtmacht, het leger, zij
hebben zich tot het uiterste gegeven, zonder
eenige kans op succes. Duizenden zullen ge
sneuveld of gewond ter neer liggen of met
de aan flarden geschoten oorlogsschepen
van hedenavond
tot morgenochtend
De maan kwam heden op om
3.31 uur en ging om 12.33 u. onder.
BIJ DE PUINHOOPEN VAN EEN
GROOT VERLEDEN.
(Van onzen politieken medewerker)
DE strijd in het Nederlandsche Imperium in
Oost-Azië heeft zijn einde gevonden in
een volledige capitulatie. Bijna twee jaren
na het beslechten van den oorlog in het Moe
derland is thans ook Nederland in de tropen
het slachtoffer geworden van het beleid van
bewindslieden, die meer het Anglo-Amerikaan-
sche dan het Nederlandsche -doel voor oogen
hielden. In plaats van leering te trekken uit
het gebeurde in Nederland en overig Europa,
heeft men in Indië met alle werkelijk Neder
landsche belangen gespot en zich volkomen in
het ongeluk gestort door in het kielzog der
Anglo-Amerikaansche interessen te gaan varen.
De catastrophe kon niet uitblijven. Precies drie
maanden nadat Nederlandsch-lndië aan Japan
den oorlog had verklaard, moest het de wa
pens neerleggen, verraden en volkomen in den
steek gelaten door de Vereenigde Staten en
Engeland Thans staan wij bij de puinhoopen
van het eens zoo trotsche Insulinde, de gordel
van smaragd, van een groot verleden. Ons Indië
werd opgeofferd aan de belangen van hen, die
reeds het Moederland hadden opgeofferd en
nog steeds dood en verderf zaaien onder de
burgers van volkeren, die eens bondgenooten
waren en hun bloed hebben gegeven voor de
Britsche zaak. Er is thans geen terug meer,
slechts de moeilijke Weg vooruit. De banden met
het verleden zijn dus verbroken.
Men sloot de oogen voor de belangen van
Japan en koppelde zich vast aan het Britsche
en Amerikaansche doel en ving aan met agres
sieve handelingen ten opzichte van Tokio, dat
in volledige harmonie tot een accoord wilde
komen Men stelde in Batavia meer vertrouwen
in Britsche en Amerikaansche beloften en de
regeerders der gevluchte Nederlandsche regee
ring te Londen, die volkomen gevangen zitten
in de armen van Churchill en Roosevelt, lieten
geen gelegenheid voorbij gaan haantje de
voorste te spelen. Onze soldaten in Oost-Azië
hebben zich dapper gedragen, zij deden hun
plicht, doch werden verraden door diegenen,
die hen den oorlog in stuurden. Trouweloosheid
en verraad waren het loon voor deze dapper
heid.
Niemand zal zijn oogen kunnen sluiten voor
hetgeen zich in Oost-Azië heeft voltrokken. Men
kan een blik slaan naar het verleden en zich de
vraag stellen: waarom? Maar daarnaast moet
men zijn oogen gericht houden naar de toekomst,
naar den moeilijken weg vooruit. Wij kunnen
niet blijven staan bij de puinhoopen van dat
groote verleden. De na ons komende generaties
eischen van ons allen, dat wij ons weer daad
werkelijk inschakelen en een nieuwe toekomst
verwerven. Het is alleen een sterk Nederland,
dat een inschakeling in dat nieuwe geheel kan
verkrijgen. Hiervan moet iedereen zich volkomen
bewust zijn. Het is thans meer dan ooit tijd om
de tegenstellingen in oris volk op te heffen en
gezamenlijk en eendrachtig te werken aan dat
schoone doel. dat heet: Neerland's toekomst. Ook
op de vleugels van dezen storm zal het nieuwe
leven in ons volk worden gedragen.
zijn ondergegaan. Zonen van ons volk, bloed
van ons bloed, dat geofferd werd. Wij begrij
pen de bekommernis van hen, die verwanten
hebben in Indië. Zij hunkeren naar berich
ten uit Indië. Zal de verbinding nu hersteld
worden, zullen wij elkander weer kunnen be
reiken, wij Nederlanders hier en aan den
overkant? Ik heb hier nu voor gepleit, daar
y waar men wellicht invloed ten goede zal
kunnen uitoefenen.
Het gevoel van verbondenheid met onze volks
genooten is nooit zoo sterk geweest als in deze
dagen van gemeenschappelijk lijden.
VERACHTING VOOR ENGELAND.
Naast het tot uiting brengen van dit gevoel,
moet ik uiting geven aan mijn diepe verachting
voor het perfide Albion. Engeland kon de Ver
eenigde Staten alleen tot den oorlog brengen
door, in samenwerking met president Roosevelt,
Japan tot den oorlog te dwingen. Dit geschiedde
door de economische omsingeling, de boycot,
het afsnijden van Japan van de grondstoffen-
voorziening. Nederlandsch-Indié doed daaraan
mede (de vrouw van den gouverneur-generaal is
een Amerikaansche) op last van de gevluchte
zoogenaamde Nederlandsche regeering in Lon
den. De ophitsing van Nederlandsch-lndië te
gen de asmogendheden was grenzenloos. Het
vertrouwen, dat Engeland en Amerika Indië
zouden beschermen, was onbeperkt. Naast de
diep treurige militaire berichten uit Indië, kwam
de voortdurende stroom van betuigingen uit
Engeland en Amerika over de ontzaglijke hulp,
die onderweg was. Niets dan leugen en bedrog.
Wy hier te lande, wisten dat. Wy hadden het
zelfde immers hier medegemaakt in de Meida
gen van 1940. Wy wisten wat Engelsche hulp
in werkelijkheid was. nX 150 man in IJmulden
geland om de sluizen van IJmulden te vernie
len en de petroleumtanks in Amsterdam in
brand te steken en dan snel er van door te
gaan. Wij wisten dus, dat die aan Indië lederen
dag weer beloofde hulp niet zou komen opda
gen. dan in de persoon van den generaal Wa-
vell met een handvol militairen om orders tot
vernietiging van eigendommen te geven en dan
snel er van door te gaan. Zoo geschiedde het
ook. De ratten verlieten het zinkende schip en
onze mannen gingen door hun leven te geven
voor een verloren zaak.
DE HOUDING DER Z.G. REGEERING
IN LONDEN.
En ten slotte onze gevoelens voor de z.g. re
geering in Londen, die Japan den oorlog ver
klaarde. Nemen wij voor hen aan, het allerbeste
wat wij aannemen kunnen, nX dat het geen
schobbejakken eri geen misdadigers zijn, maar
dat het alleen maar zijn, zwakke, onnoozele
halzen, die. nadat zij hier in de Meidagen had
den ondervonden hoe Engeland hen in den
steek liet, die wisten hoe Polen, Noorwegen,
Frankrijk en Griekenland iiv den steek gelaten
waren, toch in onbegrensd vertrouwen op En
geland en Amerika, Indië in den oorlog joegen.
Hoe zij zich verantwoorden kunnen tegenover
God en ons volk is mij een volkomen raadsel.
De geschiedenis zal hen oordeelen zwarter dan
de zwartste figuren uit ons vaderlandsch ver
leden.
HET STANDPUNT DER N.S.B.
Gij vraagt nu, mijne volksgenooten, hoe ons
standpunt is? De feiten zijn deze: Nederland is
bezet door Duitschland, Curacao en Suriname
door Amerika, Insulinde door Japan. Het heeft
geen zin speculatieve beschouwingen ten beste te
geven, noch in optimistischen zin, noch in pes-
simistischen zin. Wy zwygen en werken door
aan den wederopbouw, waar dit ons mogelijk is.
Wij zijn in diepen rouw om de dapperen, die
vielen, zoowel om hen van de marine, als om
hen van de luchtmacht, als om hen van het Ne
derlandsch-Indische leger, die de eer van ons
volk hebben hooggehouden in een hopeloozen
strijd ver van het vaderland.
Voorts is het mij een behoefte nog een enkel
woord te spreken tot de geloovigen, tot de
kleinmoedigen, tot de strijders en tenslotte tot
allen van Nederlandschen stam.
Tot de geloovigen. Ik weet het. gij vraagt u
af of een Godsgericht over ons volk gekomen is.
Voedselschaarschte, uitzonderlijk strenge winter,
geestelijke verdeeldheid, verlies van have en
goed, bombardementen en wat nog erger is: de
bezetting der koloniën. Alle plagen komen over
ons. En inderdaad, honderdtallen millioenen k.g.
voedsel zijn vernietigd in de jaren voor 1940.
honderdduizenden werkloozen zijn met hun ge
zinnen vernederd en verkommerd. Zoo koud
ontkennend is beantwoord de vraag „ben ik
mijns broeders hoeder". Zoo veel onrecht, schijn
vroomheid en hoovaardij tierden welig. Maar
heeft dit volk dit alles gewild? Op deze vraag
kunnen wij antwoorden: neen. Het volk kon
alleen niet zien het net van leugen en bedrog,
waarmede het omspannen was door hen, die in
hoogheid waren gezeten en het had een onbe
grensd vertrouwen in hen, die het voorgingen op
den weg naar het verderf. Laat ons vertrouwen
hebben in rechtvaardigheid en goedertierenheid
en gelooven, dat dit alles over ons komt als
noodzakelijk om tot inkeer te komen, tot loute
ring en tot herrijzenis.
En tot de kleinmoedigen. die bij de pakken
willen blijven neerzitten, tot hen wil ik zeggen,
dat zij niet het recht hebben om zich te laten
gaan, maar dat ook op hen deze plicht rust om
te zwoegen en te ploeteren voor een volk in nood,
opdat het weer een toekomst zal hebben. Denkt
aan de spreuk: het is niet noodig om te over
winnen, om door te kunnen zetten. Echte Ne
derlanders zetten door juist als het moeilijk is,
juist als het er hopeloos uitziet.
Tot u, mijn oude kameraden, met wie ik nu
reeds jaren in den strijd sta, is het mij een be
hoefte om te zeggen, dat ik weet, dat deze sla
gen u meer treffen dan anderen. Want wij heb
ben met elkander dit alles reeds jaren te voren
zien aankomen. Wij hebben dag en nacht ge
werkt om te bereiken dat ons volk zou terug-
keeren van den weg naar den afgrond. wy zyn
er om gehoond en gesmaad, om uitgebannen en
vervolgd en nu is alles gekomen, zooals is voor
speld en wij weten, het had niet behoeven te
