GLADWE
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 27 Februari 1942
Tweede Blad
No. 25129
1 SiAccp
'cttncmo
Berlijnsche brief
y»
I
S2sfe jaargang
FEUILLETON
De vrees voor den
afgrond
f
Berlijn in tijd van
oorlog
KUN/T fV UITEREN
Begrafenis jhr B. W. F.
van Riemsdijk
door MIGNON G. EBERHARDT.
(22
Een vreemde uitdrukking op zijn gezicht deed
haar zwijgen. Een oogenblik was het stil, toen
zei hii: O, juist. Dan had ik dus toch gelijk.
Je houdt nog steeds van hem.
Zij antwoordde niet: hij moest de waarheid
wel op haar gezicht gelezen hebben. Maar on
verwacht veranderde zijn houding en toen hij
sprak, klonk ziin stem volkomen anders bij
na spottend.
Hij zei op de vriendelijkste manier: Nu ja,
dat is dan d&t. Ik zal je er nu niet over lastig
vallen. Maar je doet verstandig als je het me
vertelt alles vertelt. Je kunt op mij vertrou
wen. Weet je: er is een groot verschil tusschen
moord met voorbedachten rade en doodslag.
HOOFDSTUK VIII
De stemmen in de hal klonken onverstaan
baar door elkaar De regen sloeg tegen de rui
ten en de kaarsvlammen dansten op en neer.
Jeanne zei stijfjes: Hij heeft het niet ge
daan.
Ik wasPlotseling zweeg ze, alsof haar een
hand op den mond werd gelegd. Als ze wisten,
dat Richard en zij hadden afgesproken, elkaar
bij het huisje te ontmoeten als ze wisten,
waarom zij elkaar wilden spreken, dan zou het
voor Richard veel meer verdacht klinken. Zij
zouden zeggen, dat Eve weigerde in een schei
ding toe te stemmen, en dat dit dus een motief
was.
Er scheen iets te bewegen, te veranderen in
den blik van Paul's oogen. Je doet heusch
beter, me alles te vertellen, Jeanne. Dat is de
eenige manier, waarop ik je kan helpen.
Op hetzelfde oogenblik kwam Lucie terug, ge
volgd door den commissaris. Zij kwamen recht
op hen toe: het scheen Jeanne toe. dat Donat
haar en Paul scherp opnam, maar zijn oogen
waren zoo door zijn gerimpelde zware oogleden
door de schaduwen van het dansende kaars
licht beschermd, dat het moeilijk viel, zijn ge
laatsuitdrukking te beoordeelen.
Lucie zei, een beetje gejaagd: Jeanne, ze
willen ons ondervragen. Ze zeggen, dat ze ver
moord werd. Ze ze hebben Richard in een
andere kamer gezet.
«-De commissaris viel haar in de rede en riep:
naar de deur gewend: Komt u hierheen, me
neer Pale? Er zijn hier stoelen genoegHé,
wil je die kaarsen uit do hal hier brengen? Zet
ze maar op tafel Zoo is het beter.
Eep van de menschen, die met hem meegeko
men waren, een mager, kaal mannetje met ver
schrikte oogen. bracht de kaarsen binnen en
verdween 'weer haastig. Om Richard te be
waken? vroeg Jeanne zich af. Calvin en Diane
kwamen nu ook binnen. Calvin geprikkeld rond
kijkend, Diane spookachtig bleek in het kaars
licht, en met. saamgeknepen lippen.
Ga zitten, menschen, g, zitten, zei de com
missaris. Wel, juffrouw Abot, ik ken u al zoo
lang en u kent. mij. Ik veronderstel, dat. u de
waarheid wilt weten; ik zal ook de waarheid
spreken. De vrouw is vermoord, daar is geen
twyfel aan.
Lucie ging langzaam op de sofa zitten. Nu de
nood aan den man kwam, zag ze er minder kin
derlijk en hulpeloos uit.
Ja, meneer Donat, dat begrijp ik. Maar het
is voor ons niet gemakkelijk te gelooven, dat zii
vermoord is.
Maar dat is toch werkelijk zoo. Er zijn hhr
in Auvillac niet iederen -lag moorden; ik kan er
mij nauwelijks meer een herinneren, en het is
een feit, dat er, zoolang ik hier in functie ben,
nog nooit een geweest is. Ik zal het misschien
niet op dezelfde manier aanpakken e'-. ze dat
in de stad doen, maar ik zal mijn best doen. Is
er behalve de familie den laatsten tijd soms
iemand anders in de buurt geweest?
Er volgde een oogenblik van stilte; blijkbaar
trachttea allen in hun geheugen te zoeken naar
een of anderen" vreemdeling of indringer; naar
iemand, die haar \ermoord zou kunnen hebben.
De commissaris, die wel voelde, dat het ant
woord ontkemiend zou zijn, ging voort: Nu,
zoodra het licht is, kunnen we bij het huisje een
beter onderzoek instellen. Dat is tenminste één
goed ding van den regen: er zullen voetstappen
zichtbaar zijn.
Die van mij, dacht Jeanne, mijn smalle hocge
hakjes.
De commissaris vervolgde: Ik zei al, dat ik
u de waarheid zou vertellen. Dan weet u bete:*,
hetgeen ik weet. Hoe ik het te weten gekomen
ben, komt er niet op aan, maar ik zal niets zeg
gen, wat ik niet met bewijzen kan staven. Ik
weetHij hield op, keek Lucie aan en vroeg:
Hebt u er op tegen als ik rook, juffrouw
Abot?
Zy' gaf door een hoofdknikje haar toestem
ming; de commissaris stak een sigaret op en
zei toen: -- Ik weet dit: Eve Lemain en Richard
zijn hier omstreeks den eersten Juni gekomen.
woonde in het tuinmanshuls jé en zij hier in
het huis. Is dat juist?
Ja, dat is zoo, zei Lucie, totdat zij wegging.
Toen kwam hij hier slapen.
Zij ging weg om een scheiding aan te vra
gen, is het niet?
Ja, beaamde Lucie na een oogenblik.
Toen kwam ze gisteravond terug. Nam een
taxi aan het station; ijc vermoed dus, dat uhaar
niet verwachtte.
Calvin vroeg: Hoe weet u
Auvillac is maar een klein gat, zei de com
missaris en het is nuttig ab je weet wat er om
gaat. In elk geval: zij kwam hier en logeerde
hier gisternacht. Richard Lemain ging weer
naar het huisje.
Nee, dat klopt niet. zei Diane. HU ging
naar het hotel in Auvillac.
Calvin viel in: Nee, Diane. HU heeft toe
gegeven, dat hi) in het huisje geslapen heeft.
Hij zei gisteravond, dat hU er over dacht, naar
het hotel te gaan, en tegen Eve heeft hy gezegd,
dat hij daarheen ging.' Maar inplaats daarvan
is hU in het huisje gaan slapen, om vanmorgen
vroeg naar stad te gaan.
Hy sliep dus gisternacht in het huisje; ging
vanmorgen naar ParUs; kwam tegen etenstijd
terug met een blik op Paul met Paul
Aumont Paul knikte kort. Er was dus blykbaar
al eerder een en ander gevraagd in het huisje
of op den terugweg. Bleef by Paul eten; ging
omstreeks half negen weg; zei dat hy een eind
ging wandelenKlopt dat, Paul?
Ja, natuuriyk.
Heb je hem daarna nog gezien?
(Nadruk verboden.) (Wordt vervolgt^
(Van oneen correspondent).
BERLIJN, 21 Februari 1942
Dat er te..Berlijn, Hamburg, MUnchen en nog
vele andere groote Duitsche stéden op alle
drukke verkeerspunten machinegeweren gereed
staan om opstandige burgers zonder verderen
vorm van proces dood te schieten, weten we
sedert eenige weken door middel van den Lon-
denschen zender. Ook Amerika schU'nt zulke
„Greuelmarchen" de wereld in te sturen en we
herinneren ons uit den vorigen oorlog nog maar
al te goed, dat er overal menschen gevonden
worden, die aan zulke sensationeele berichten
waarde hechten. Maar dat nu ook Zondag in'de
Rykshbofdstad het verkeer totaal wordt stop
gezet om stroom te sparen, is een nieuwtje, waar
we even van opkeken. Londen zoowel als New
York hebben het aan hun luisteraars verteld:
Beriyn zonder trams en omnibussen! En de
pers in beide landen achtte dit thema zoo actu
eel, dat er zonder blikken of blozen uitvoerige
beschouwingen aan gewyd werden. Waarschyn-
hjk onder de leuze: wie zich aan een ander spie
gelt, die spiegelt zich zacht.
Men verwachtte van ons in deze aangelegen
heid geen dementi. De millioenen menschen, die
door de week en op Zondag gebruik maken van
de vele verkeersmiddelen, waarover wij van
's morgens vroeg tot laat in den nacht beschik
ken, zUn immers een ongezocht bewijs van de
onjuistheid dezer propagandistische zotternij
Men gaat in zulke gevallen het best aan den
vy andelij ken luidspreker glimlachend voorby en
reageert er niet op. Voelt men zich echter om
de een of andere reden verplicht, den tegen
stander van repliek te dienen, dan doe men het
verstandigst, nuchtere feiten tegenover tenden
tieuze verbeelding te plaatsen. WU kwamen tot
deze conclusie, toen we ons juist dezer dagen
met het verkeersprobleem moesten bezig hou
den. Ons was n.l. ter oore gekomen, dat zoowel
de trams en omnibussen als het ondergrondsche
verkeer omvangrijke verbeteringen hadden on
dergaan, een mededeeling, die wel heel sterk in
strijd was met de sensationeele radiogeruchten
ln vijandelijke kringen.
Al net eender als op ieder ander levensterrein,
heeft de huidige oorlog op het verkeersprobleem
van Berlijn ingrijpenden invloed uitgeoefend.
Het overgroote deel van het mannelyk perso
neel bevindt zich in militairen dienst en reeds
eerder hebben wij een loflied gezongen op :1e
vrouwen, die met voorbeeldige correctheid en
accuratesse het werk doen, dat eigenlijk niet
voor het „zwakkere geslacht" bestemd is.
Ondanks allerlei moeilykheden en beperK'.n-
gen, welke iedere oorlog met zich medebrengt
was echter de Berliner Verkehrs-Gesellschaft er
met alle beschikbare middelen op uit, om ook nu
voor een vlot en geregeld verkeer te zorgen In
de eerste maanden van den oorlog was dat verre
Dwaze propaganda
Het verkeer te Berlijn
VJ
van gemakkelijk, want het aantal conducteurs,
chauffeurs en verder personeel, die hun' burger
lijk pakje of hun dienstkleeding mot ae uniform
moesten omwisselen, nam zienderoogen tce.
Spoedcursussen moesten gehouden worden, om
de vrouwen en meisjes op haar nieuwe taak voor
te bereiden en naar ons van bevoegde zijde ver
teld werd, heeft vooral de B.'JM, - de ook m
ons land bekend geworden Bond van Duitsche
Meisjes daarby stevig geholpen. Weldra heeft
de bevolking er zich aan gewend, door vrouwe-
lyke conducteurs bediend en zoo noodig gecon
troleerd te v/orden. Dat heeft zyn voordeel, want
vooral op de drukke uren van den vroegen och
tend liet de courtoisie dikwijls veel te wenschen
over!
Alleen het aantal omnibussen is kleiner ge
worden, hetgeen uiteraard samenhangt met het
gebrek aan benzine en manneiyk personeel. In
de zoodoende meestal propvolle trams hoorden
we dientengevolge herhaaldehjk vragen, waar
om er niet meer wagens in het verkeer worden
gebracht? Van bevoegde zUde kregen wy op
deze vraag ten antwoord, dat heel het wagen
park in dienst staat van het Beriynsche publiek
maar het biykt niet voldoende, om alle ont
stane leemten in het verkeer aan te vullen.
Men mag niet vergeten, dat de tienduizenden
personen, die onder normale omstandigheden
over een auto, een motorfiets of een doodgewone
fiets beschikt hebben, thans gedwongen zyn, van
de verkeersmiddelen gebruik te maken, die vroe
ger min of meer beneden hun stand waren. Op
onze vraag, waarom er niet meer gefietst wordt,
kregen we ten antwoord, dat niet slechts ben
zine, maar ook gummi voor de civiele bevolking
vrijwel onverkrijgbaar is. waar dan nog bijkomt,
dat de duisternis er vqlen van terughoudt, de
enorme afstanden in een stad als Beriyn per
fiets af te leggen Wellicht speelt ocjk een zekere
gemakzucht hierby een rol, want waarom zou
men zich inspannen als het niet absoluut noodig
is? Stelt de oorlog ook aan den gewonen bur
ger niet reeds genoeg harde eischen en hebben
wy op weg van ons huis naar den dienst of op
de terugreis niet het volste recht, een halfuurtje
uit te blazen?
De bewering, dat de Berliner Verkehrs-Gesell-
Onder groote belangstelling is gisteren op de
nieuwe Oosterbegraafplaats te Amsterdam het
stoffelyk overschot ter aarde besteld van wyien
jhr. B. W. F. van Riemsdyk, oud-hoofddirecteur
van het Rijksmuseum te Amsterdam.
Nadat de organist in de aula het adagio uit
de vyfde symphonie van Beethoven ten gehoore
had gebracht, werd het woord gevoerd door dr.
M. C. A. A Lindeman, conservator van het
Ryksmuseum die namens den secretaris-gene
raal van het departement van opvoeding, weten
schap en cultuurbescherming en namens den
chef van de afdeeling wetenschap en cultuur
bescherming van dit departement die beiden
verhinderd waren aanwezig te zijn, het leedwe
zen van de regeering over het heengaan van jhr.
van Riemsdyk tot uiting bracht.
Hierna spraken nog mevrouw Rika Hopper,
een schoonzoon van den overledene, jhr. M. H.
de Beauford. een kleinzoon ihr. mr. B. W. F.
van Riemsdyk en prof. dr. F. M. Th. Böhl uit
Leiden
Bij de groeve'sprak'freule E. van Riemsdyk,
dochter van den overledene, waarna prof. dr.
Böhl de plechtigheid met gebed sloot.
Korte bevelen oprukkende troe-
peS zware gevechten.
Steunt de Nederlandsche Ambu
lance v. h. Oostfront.
Koninginnegracht 22, giro: 87600,
s-Gravenhage.
VOOR ZATERDAG 28 FEBRUARI.
Hilversum I, 415.5 M. Overyselsche Streek-
dag 7.15: Gramofoonmuzlek 7.45: Ochtend
gymnastiek 7.55: Gramofoonmuzlek 8.00:
Causerie „Brandende kwesties" i opn.) 8.15:
Gramofoonmuzlek 8.20. OchtendgymnastleK -
8.30: B.N.O Nieuwsberichten - 8.45: Hi
Overysel, kort programma-overzicht 8.o0.
Gramofoonmuzlek 9.15: Voor do huisvrouw
9.20: Belaardconcert 9.25: De commissaris van
de provincie Overysel, Jhr E. von Bönnlngha' -
sen spreekt 9.35: Belaardconcert 9.50: Gra
mofoonmuzlek 10.00: Orgelconcert en voor
dracht uit Overyselsche proza en poëzie 11.00:
Van alles wat 11.15: Voor de Jeugd 11.30:
Zang en plano 12.00: Kamper Kinderkoor
12.40: Almanak 12.45: B.N.O.Nieuws- en eco
nomische berichten 13.00: Boerenbedryf en
boerenleven ln Overysel 13.30: Stedelijk orkest
van Kampen 14.00: Boerenbedryf en boeren
leven ln Overysel 14.30: Vrooiyk middagpro
gramma 15.00: Twentsch luisterspel 15.30:
Vrooiyk middagprogramma (Vervolg) 15 55:
Orgelspel (gr.pl.) 16.00: Bybellezlng 16.20:
Viool en plano Circa 16.50: Overyselsche varia
Circa 17.05: B.N.O.Nieuws-, economische-
en beursberichten 17.30: „Het Elgenheemsche
Kunstleven ln Overysel" 17.45: De Ramblers
17.55: Sport ln Overljsel 18.05: Do Ramblers
18.15: Werkend Overijsel 18.45: Gramofoon
muzlek 19.00: Actueel half uur 19.30: ,,De
Omroep ln Deventer", gevarieerd programma
(Van 20.15 af alleen voor de Radio-Centrales, die
over een ïynverblndlng met de Studio beschikken)
20.25: Causerie „Natuurleven ln Overysel"
20.45: „De Omroep ln Deventer", gevarieerd pro
gramma (vervolg) 21.45: B.N.O.: Nieuwsbe
richten 22.00: Gramofoonmuzlek 23.00:
Pianospel (opn.) 23.15—24.00: Dansmuziek
(gT.pl.)
Hilversum II, 301.5 M. 7.158.00: Zie pro
gramma Hilversum I 8.00: Gramofoonmuzlek
8.158.45: Zie programma Hilversum I 8 45:
Gramofoonmuzlek 9.15: Utrechtsch Stedeiyk
Orkest en solist (opn.) 10.00: Morgenwydlng
10.15: Gramofoonmuzlek 10.30: Lichte muziek
(opn.) 11.20: Ensemble Rentmeester 12.00:
Gultaarvoordracht 12.25: Gramofoonmuzlek
12.45: B.N.O.: Nieuws- en economische berichten
13.00: Ensemble Joan Lancé 13.40: Voor de
Jeugd -- 14.00: Stedelijk orkest van Maastricht
Circa 14,40: Waarom leeren wy eigenlijk?
15.00: Stedeiyk orkest van Maastricht en solist
15.45: Hier W.A. 16,00: Klaas va"n Beeck
en zyn orkest en gramofoonmuzlek 17.00: Voor
de binnenschippers 17.15: B.N.O.: Nieuws-,
economische- en beursberichten 17.30: Gramo
foonmuzlek 17.35: Duitsche taalcursus 18.00:
Cyclus „In een nieuw licht bezien" (Voorbereid
door de N.S.B.) 18.15: Roemeensch orkest Gre-
gor Serban 18.45: Als lk 't voor 't zeggen had
19.00: B.N.O.: De wereldmeenlng uit den aether
geplukt 19.10: B.N.O.: Nieuwsberichten
19.20; Residentie-orkest en solist 20.00: Wat
zal lk de volgende week beluisteren (Van 20.15
af alleen voor de Radio-Centrales, die over een
ïynverblndlng met de Studio beschikken) 20.15
Residentie-orkest en solist 21.10: Pianomuziek
(gr.pl.) 21.30: Voordracht 21.45: B. N. O.:
Nieuwsberichten 22.00: B.N.O.: Toelichting op
het weermachtsberlcht 22.1022.15: Avond-
wljdlng.
PLAATSELIJK RADIO DISTRIBUTIEBEDRIJF.
Voor Zaterdag 28 Februari.
Ie programma: 7.1524.00: Hilversum I.
2e programma: 7.1522.15: Hilversum n
22.1524.00: Duitsch programma.
3e programma: 7.0024.00: Duitsch programma"
4c programma: 7.0024.00: Duitsch programma
Voortreffelijk scheermesje
Siroop Bonnema
maakt het slijm los en
bevordert het uithoesten
Het nieuwe stadhuis te Medemblik zal dezer dagen
in gebruik genomen worden. Een kykje in de monumen
tale raadzaal. De smeedijzeren lamp in de zaal is een
geschenk van het bestuur van den Wieringermeerpolder
(Polygoon-Kuiper)
In de Rivièrahal van de Die rgaarde Biydorp te Rotter
dam bloeien de zeldzaamste orchideeën, behoorende tot
de fraaiste en uitgebreidste collectie ooit in ons land
samengebracht. Een gedeelte van deze kleuren- en vor
menpracht onder de goede zorgen van den tuinman.
(Polygoon-Hof)
De winteroorlog in het Oosten Een troep gevangengenomen Mannen op een Duitsche R-boót De seiner
bolsjewisten wordt binnengebracht. aan den arbeid.
(Transatlantic-Recla-PK. Vorpahl) (Orbis-Holland-P.K. Prkop)
schaft ook in tyd van oorlog de omvangrykste
onderneming op dit gebied op het continent is,
berust niet op bluf. In het afgeloopen oorlogs
jaar vervoerde men in totaal 1,3 milliard per
sonen, een getal, dat bcekdeelen spreekt. Deze
prestatie wint aan waarde, wanneer men hoort
vertellen, dat de totale bevordering van het
Berlijnsche publiek 23,5 procent meer bedraagt
dan die van het laatste vredesjaar 1938. We zou
den nog eenigen tyd kunnen doorgaan met het
noemen van getallen, maar waartoe eigenlyk?
Het was slechts onze bedoeling, aan te toonen,
dat het leven in de Rykshoofdstad zyn nor
malen gang gaat en dat men niet slechts op
den drukken werkdag, maar ook op den wel
verdienden kalmen Zondag van alle pormale
verkeersmiddelen naar hartelust gebruik kan
maken.
Valschermjagers De sprong uit het
vliegtuig. De treklijn is met de machine
verbonden. Automatisch opent het val
scherm zich by den sprong in de diept e.
(Orbis-Holland)
De Britsche terugtochtswegen. Ontzettend was de uitwerking van
de wapens der verbonden strydkrachten van de As op de terugtrek
kende Britsche colonnes. Op de foto: één der vernielde Britsche
voertuigen in de Cyrenaïca.
(Luxe-Atlantic-Holland)
Troepentransport naar Kreta - Voor dè vaart begint moet elke
soldaat nauwkeurig een identiteitskaart invullen.
(Atlantic-Holland-P.K. Hartmann)
Op de veemarkt te Amsterdam
werd dezer dagen op initiatief van den
voedsel-commissarls voor Noord-Hol
land een paardenmarkt gehouden. Na
getaxeerd te zyn, ontvangt ieder paard
een brandmerk in een der hoeven.
(Polygoon-Zeylemaker)
