BINNENLAND ZATERDAG 21 FEBRUARI 1942 No. 25124 De Japansche actie Verduisteren: 82sfe Jaargang In den Archipel De Britsche kabinets Verspreide berichten Japansche aanvallen op Soerabaja en Koepang De reorganisatie der openbare arbeidsbemiddeling 19.04 uur 8.43 uur 19.06 uur 8.40 uur Het proces te Riom EERSTE BLAD Gemengd Nieuws STADSNIEUWS N.Z.H. gaat 's avonds later rijden (IN/T IN IETÏEREN LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lijneni Gironummer- 57055 DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507 Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden Pljverv.: K. Been. Lelden In verband met de operaties in de wateren van Bali meldt de Britsche berichtendienst, dat be langrijke installaties op Bali zijn vernield in "af wachting van een Japansche landing. Naar het D.N.B. uit Stockholm meldt, publi ceert de Amerikaansche berichtendienst een be richt volgens hetwelk buitenlandsche troepen op Java zijn aangekomen. In dit bericht wordt gezegd, dat onder deze troepen zich ook „een klein aantal Noord-Amerikaansche soldaten" be vindt. Volgens een Domeibericht hebben de Japan sche valschermtroepen, die in de omgeving van Palembang zijn neergekomen, de ten Westen van Palembang gelegen olieraffinaderij geheel bezet. Zij hebben thans het contact met de Japansche luchtlandingstroepen hersteld. De olienaffina- deiïj in het Oostelijke deel staat in lichterlaaie, daar de terugtrekkende vijand deze klaarblijke lijk in brand heeft gestoken. Berichten van de „Times" uit Batavia, die weergegeven worden door .„Svenska Dagbladet", spreken over de, naar gezegd wordt, „geweldige" vernielingen, die de autoriteiten in Nederlandsch- Indië hebben aangericht. De „Times" noemt het vernielingswerk iets „bewonderenswaardigs". Al leen in de olieindustrie van Nederlandsch Indië zijn waarden tot een bedrag van ruim 1142 mill- pond vernield. Luitenant-gouverneur-generaal van Mook is na een vrij langdurig bezoek aan de Vereenigde Sta ten en daarna een kort oponthoud in Australië, in Nederlandsch-Indië teruggekeerd. (D.N.B.). IN BIRMA. Omtrent den Japanschen opmarsch in Birma meldt het DNB uit Bangkok, dat na de bezetting van de stad Bilin, waarvan de val door de kn- gelschen wordt toegegeven, de Japanners drei gend dicht gekomen zijn bij het Westelijk hoofd- spoorwegtraject van Rangoon naar Mandalay. Zij zijn nog slechts 40 km. af van de rivier Sit- toeng, de laatste natuurlijke barrière voor Ran goon. Het gevechtsterrein biedt v0°r de opruk- kende troepen geen meer, met uitzondering van de tahjjke water wegen, die echter, behalve de -toen, geen groote breedte of diepte hebben. Een caj^muniqué van het Thailandsche Ja- pansch opperbevel deelt, naar Domei uit Bang kok meldt, mede, dat vijandelijke vliegtuigen Chiengmal in Noord-Thailand hebben aangeval len en zekere schade hebben aangericht. Chieng- mai is het eindpunt van den uit Bangkok ko menden spoorweg. DE AUSTRALISCHE VERLIEZEN OP MALAKKA. Volgens een Reuterbericht uit Canberra heeft de Australische minister van oorlog, Forde. medegedeeld, dat 18.231 man van de Australische empire-strijdkrachten, die op Malakka en Sin gapore streden, als verloren beschouwd kunnen worden (DNB). wijziging De plotselinge reorganisatie van de Engelsche regeering wordt in Berlijn beschouwd als uit vloeisel van een situatie, die Churchill alleen nog geloofde meester te kunnen worden door concessies te doen aan de oppositie. Hij heeft er de voorkeur aan gegeven - zijn kabinet te hervormen en het niet eerst laten aankomen op een motie van vertrouwen, waar van het resultaat zelfs hem niet meer zeker scheen. Onder den drang der omstandigheden heeft Churchill, een feit, waarop Berlijnsche politieke kringen wijzen, een zondenbok moeten zoeken en gevonden in den nauw bevrienden Lord Beaverbrook. Aan den anderen kant heeft hij onder denzelfden drang zjjn persoonlijken tegenstander Sir Stafford Cripps, dus den ver trouwensman van Stalin en den ijverigsten pro pagandist van bolsjewistische gedachten, in de regeering opgenomen. Volgens hier heerschende opvatting heeft Churchillwellicht tactisch handig willen ma noeuvreeren. door Cripps de leiding in het La gerhuis toe te vertrouwen, dus hem de functie te geven, welker bekleeders volgens de bepalin gen verplicht zijn eventueele manoeuvres van ae oppositie tegen de regeering in te perken en zich in zekeren zin beschermend te plaatsen voor den minister-president. Afgewacht moet, naar in Berlijn verder wordt verklaard, worden, of een dergelijke poging van een der felste critici der regeering thans haar schildknaap te maken, kan gelukken. In die richting koestert men hier den groot sten twijfel. Zeer in het algemeen ziet men in Berlijn in de nieuwe Engelsche regeering, de twaalfde sedert het begin van den oorlog, de laatste ont- v ijkingsmogelijkheid voor Churchill. Verdere politieke en strategische tegenslagen zouden het nieuwe kabinet voor onoverwinne lijke moeilijkheden plaatsen. Om die reden trekt ook in Berlijn de sluipende crisis in Engeland de belangstelling. (D.N.B.), Het Japansche hoofdkwartier maakt bekend: Vliegtuigen van de Japansche marine hebben op 18 Februari een massalen aanval gedaan op Soerabaja, waarbij 13 Amerikaansche vliegtuigen werden neergeschoten en vijf torpedojagers in de haven zeer zware schade opliepen. Eenheden van de marineluchtmacht vernielden op 17 Febr. bij een aanval op Koepang (Timor) twin tig militaire gebouwen. Een koopvaardijschip van 3000 ton werd tot zinken gebracht. Japan sche vlooteenheden brachten bij operaties in de wateren om Sumatra een vijandelijk marine vaartuig tot zinken en maakten een Engelschen duikbootjager, een mijnenveger, alsmede een Engelsch en een Nederlandsch koopvaardijschip buit. (D.N.B.) OOSTENDE WEIGERT IN HET FRANSCH GESCHREVEN BRIEVEN. Het gemeentebestuur van Oostende heeft be sloten, dat alle brieven, die door de stedelijke diensten worden verzonden, vooraan uitsluitend in de Vlaamsche taal mogen worden geschreven Brieven in de Fransche taal aan de stad Oosten de gericht, zullen aan, de afzenders worden te ruggezonden met het verzoek ze, in de Vlaam sche geschreven, opnieuw in te zenden. (A.N.P.) KRUIDENINZAMELING IN DUITSCHLAND. De A.NP.-correspondent te Berlijn schrijft: volgens opgave van den Rijksapothekersleider zijn bij de inzamelingsactie van het afgeloopen jaar in totaal 12 a 14 millioen kg. geneeskrach tige kruiden verzameld, die ongeveer twee mil lioen kg. drogerijen opleverden. Aan deze actie hebben vooral de schoolgaande jeugd onder lei ding van het onderwijzend personeel en ook de Hitier jeugd deelgenomen. Buitendien ging de normale kruidenwinning door beroepszoekers en in speciale kruidentunen eveneens voort. CHILI OP ALLE MOGELIJKHEDEN VOORBEREID. De Chileensche minister van defensie, Her nandez, heeft meegedeeld, dat bij besluit van den oppersten raad voor de nationale verdedi ging 't onbepaald verlof van de actieve troepen voor onbepaalden tijd is uitgesteld. Het leger zal dit jaar door nieuwe lichtingen versterkt wor den. Chili doet alles om buiten het conflict te blijven, doch moet ten aanzien van de ontwik keling van den oorlog in den Stillen Oceaan, op alle mogelijkheden zijn voorbereid. (D.N3.) van hedenavond tot morgenochtend en van morgenavond tot Maandagmorgen De maan kwam heden op om 11.26 uur en gaat vannacht om 2 uur onder; morgen komt de maan op om 11.55 uur en gaat in den nacht van Zondag op Maandag om 3 uur onder; het is dan Eerste Kwartier. TEGENWERPINGEN. Tijdens de gisteren gehouden zitting in het proces te Riom verklaarde de verdediger van Daladier, Ribet, dat het onderzoek niet volgens politieke principes doch volgens de grondslagen van het geldende recht gevoerd moet worden. Hij zeide, dat de aanklacht „vervalscht" en de op dacht aan het gerechtshof onjuist opgevat was. Verder zeide Ribet, dat een deel der getuigen verklaringen tijdens het vooronderzoek uit de ge heime archieven verdwenen was. De wet van 30 Juli 1940 heeft de vervolging bevolen van allen, die vóór den 4en September 1939 bijgedragen hadden tot den overgang van Frankrijk van den vredes- naar den oorlogstoestand. De verdediger van Léon Blum, Samuel Spa- nien, was van meening, dat thans „een proces tegen het regiem" wordt gevoerd. Léon Blum wilde de kwestie opgehelderd zien, tot welk tijdstip men van den 4den September 1939 af gerekend terug moet gaan, om den tijd vast te stellen, die als overgang van den vredes- in den oorlogstoestand kan worden beschouwd. Hij was van meening, dat Frankrijk van dat oogenblik af weer had moeten gaan bewapenen, waarop Duitschland volledige vrijheid van be wapening had verlangd. De eerste officieele reactie in Frankrijk vond in 1936 plaats. Sar- raut heeft in een radiorede verklaard: „Wij dulden niet, dat Duitsche kanonnen Straatsburg bedreigen". „Waarom," zoo zeide Blum, „gaat het onderzoek niet verder terug? Waarom wordt eerst begonnen met de regeering van Juni 1936?" Bliun was van meening. dat men het bij de be handeling gemunt had op het werk en de sociale politiek van het Volksfront. Tijdens het tweede gedeelte van de zitting van gisteren wees de procureur-generaal Cassa- gneau de in het eerste deel van de uiteenzetting van den verdediger van Daladier, Ribet, gedane verzoeken om het onderzoek verder uit te strek ken en om de door de wet omschreven taak van het gerechtshof nietig te verklaren wegens zoo genaamde later aangebrachte veranderingen in den tekst van de hand en legde er den nadruk op. dat de instructie slechts een van de oorzaken van de nederlaag, n.l. de gebrekkige- voorberei dingen van de bewapening, behandelt. De vraag, waarom het proces zich niet bezig houdt met andere oorzaken, kan men zeer een voudig beantwoorden door te zeggen, dat de desbetreffende wet dit niet toestaat, doch voor ziet in het vervolgen van bepaalde personen en het naar voren brengen van bepaalde handelin gen. De opmerking der verdediging, dat een wet tekst is veranderd, heeft niet de beteekenis, die door de verdediging hieraan wordt toegekend. Het betreft een andere uitlegging van een wettekst door de verdediging. Het openbare mi nisterie en de rechtbank hebben zich bepaald tot een bepaalden tekst. De kwestie om het pro ces ook uit te strekken tot militairen, wordt niet tijdens dit proces behandeld, zooals de wet uit drukkelijk bepaalt. (D.N.B.) GEDACHTENWISSELING TE DEN HAAG. De gezamenlijke directeuren der gewestelijke arbèidsbureaux zijn voor een tweedaagsche ver gadering in hotel „De Witte Brug" te Den Haag bijeen geweest. Deze samenkomst was belegd door het rijksbureau en had een bespreking ten doel van verschillende vraagstukken, die zich voordoen in verband met de reorganisatie der openbare arbeidsbemiddeling en de daardoor aan haar geboden nieuwe ontplooiingsmogelijk heden. Na een begroetingswoord van den secretaris generaal van het departement van sociale zaken ir. R. A Verwey, hield president dr. Boening, leider der Hauptabteilung Soziale Verwaltung van het Rijkscommissariaat, een inleiding waar in hij gewaagde van het eerherstel, dat de ar beid heeft gevonden. De maatschappelijke waarde van den arbeid stelt den eisch, dat steeds naar een zoo doel matig mogelijke aanwending der arbeidskrach ten dient te worden gestreefd. Dit geldt voorde tewerkstelling in binnen- en buitenland. Wat dit laatste betreft, het zal in de toekomst niet langer moeten voorkomen, dat in een bepaald gedeelte van de groot-Europeesche ruimte een overschot aan arbeidskrachten bestaat, terwijl men elders handen tekort komt. Er is een naar elkaar toegroeien der Europeesche staten gaan de en. bij het voortschrijden van dit proces, zal ook de mogelijkheid gegeven zijn om, waar noo- dig, binnen de omraming van het groote Euro peesche geheel, tot een uitwisseling van ar beidskrachten te geraken* Voor het oogenblik bestaat de meest actueele taak hierin, dat zorg most worden gedragen voor een tewerkstelling: in Duitschland van het in Nederland aanwezige overschot aan arbeidskrachten. Na deze met veel aandacht beluisterde uit eenzetting hield Oberregierungsrat dr. Muen- tinga, eveneens verbonden aan de Hauptabtei lung Soziale Verwaltung, een zeer instructieve uiteenzetting over den opbouw van het arbeids bureau in Duitschland. De voorzitter der vergadering, de wnd. direc teur-generaal van het rijksarbeidsbureau, de heer Th. J. van Lier, die, na de eerste ochtend samenkomst, het presidium van ir. Verwev had overgenomen, behandelde vervolgens enkele as pecten van het arbeidsbestel in verband met maatregelen op het gebied der arbeidsbemidde ling in binnen- en buitenland. In de verdere zittingen passeerde nog een gansche reeks van onderwerpen de revue. De heer J. A. Knetsch, chef van het. bureau ar beidsbemiddeling het rijksarbeidsbureau sprak o.m over de arbeidsbemiddeling in land bouw. veenderij en mijnbedrijf De geneeskundige dienst van het rijksarbeids bureau vormde het onderwerp eener inleiding van dr. J. K. Th. Koch, hoofd van genoemden dienst Ir. M de Wêlff, hoofd van den psycho- technischen dienst van het R.A.B., gaf een uit eenzetting over beroepskeuze en psychotechni- schen dienst, terwijl de heer N. C. Kwint, amb tenaar bij het R.A.B het een en ander vertelde over de in overweging zijnde-, invoering van het arbeidsboek. De sociaal-economische documentatie van de organen der arbeidsbemiddeling onderwierp drs. Cool, adviseur van het R.A.B. op dit gebied, aan een nadere beschouwing, waarna ten slotte de heer F. J. Goedhart, hoofdarbeidsleider van den Nederlandschen Arbeidsdienst, aan het gezel schap het een en ander vertelde over het wer ken van zün dienst. De verschillende inleidingen gaven stof tot een veelzijdige en verhelderende gedachtenwis- seling. RUIM BAAN VOOR DE POLITIE. Verplichting voor weggebruikers om den ryweg vry te laten. De Duitsche politie in het bezette Nederland- sche gebied deelt mede: In bepaalde gevallen is het noodzakelijk, dat de politie zoo snel mogelijk door de straten rijdt. Dergelijke gevallen doen zich vooral voor, indien ergens een algemeen gevaar moet wor den afgewend. Een snel vooruitkomen tijdens druk verkeer is Slechts mogelijk, indien alle overige weggebruikers in dergelijke gevallen af stand doen van hun persoonlijke voorrechten en den rijweg onmiddellijk voor een ongehinderd snel passeeren van de politie vrijlaten, inziende dat het algemeen belang moet gaan voor het belang van den enkeling. De verplichting daartoe is vastgelegd in de verordening voor het verkeer op den weg voor het bezette Nederlandsche gebied van 8 October 1941 in artikel 41 ten 3) pag. 831. In deze wettelijke bepaling, die klaarblijke lijk nog niet voldoende aan de bevolking bekend is, wordt duidelijk gezegd, dat ieder weggebruiker reeds by de nadering van een politievoertuig, dat zich in het bovenge noemde geval door een byzonder signaal kenbaar maakt, onmiddellijk door sterk naar rechts uitwijken en stoppen tot het politievoertuig voorbij is, den rijweg moet vrijmaken. Het geluidsignaal dat gegeven wordt bestaat uit een opeenvolging van en kele tonen (accoord) die zoo luid zijn, dat zy door een ieder gehoord moeten worden. Een uitvlucht, dat iemand dit zeer luide signaal niet gehoord heeft, kan niet aan vaard worden. Er zij op gewezen, dat degene, die bij het klinken van het signaal niet onmiddellijk den rijweg heeft vrijgemaakt, indien hij daardoor een ongeluk krijgt, op geen schadevergoeding kan rekenen en bovendien nog wegens overtre- j ding van de bestaande verkeersverordening wordt gestraft. Alle politiëambtearen in het be zette Nederlandsche gebied hebben opdracht zeer nauwkeurig toe te zien op de naleving van dit in het algemeen belang gegeven voorschrift. De verplichting tot stoppen geldt vanzelfspre kend ook voor tramwagens. DE LANDSTAND IN DRENTE. Als leider van den Landstand in Drente is gisteren te Assen boer B. Geerts door den heer Roskam geïnstalleerd. Tegelijkertijd trad de burgemeester van De Wijk, de heer E. Z. Olden- banning, officieel in functie als voorman van den Ned. Landstand. Dit Nummei bevat TWEE Bladen JHR. E. W. VAN PANHUYS OVERLEDEN. In den ouderdom van 75 jaar is te Utrecht overleden jhr. E. W. van Panhuys, generaal- majoor der genie b.d. en recht-sridder der com manderij Nederland van de Johanniter Orde. Reeds op 19-jarigen leeftijd werd jhr. van Panhuys benoemd tot tweeden luitenant bij de genie. Den langsten tijd van zijn leven was hij verbonden aan den staf der genie, in welke hoe danigheid hij enkele bouwwerken uitvoerde. Daarna was hij achtereenvolgens eerstaanwe zend ingenieur te Hellevoetsluis, Bergen op Zoom Gorinchem en Utrecht. Na zijn benoeming tot generaal-majoor, verliet hij den dienst met pen sioen. Jhr. van Panhuys heeft zich ook na zijn diensttijd veel in het openbare leven bewogen. Zoo was hij militair commissaris van het Ned. Roode Kruis - en vervulde hij functies bij de Ned. Padvinderij. GEN.-MAJOOR JHR. L. M. A. VON SCHMID OVERLEDEN. Te 's-Gravenhage is in den ouderdom van 82 jaar overleden de gep. generaal-majoor der in fanterie jhr. L. M. A. von Schmid. Hij was 6 Juli 1859 te Maastricht geboren en trad in 1874 bij het instructiebataljon in dienst. Na verschillende rangen doorloopen te hebben kwam hij in 1903 als kapitein bij den generalen staf. In ïpil werd hij als luitenant-kolonel over geplaatst naar het regiment Grenadiers en Ja gers, om in 1913 met het commando van het regiment Jagers te worden belast. In 1915 werd hij bevorderd tot kolonel en commandant van de zevende infanterie-brigade, welke fupetie hij tot 1917, toen hij gepensionneerd werd, ver vulde. ONGELOOFELIJKE TOESTANDEN. Ongeloofelijke toestanden heerschen in het door de Duitsche troepen bezette sovjetland. Men vraagt zich af, hoe het mogelijk is, dat in een „beschaafd" werelddeel zulke dingen ge beuren. Het ontbreekt de bevolking letterlijk aan alles en het ligt voor de hand, dat nu de geesel van den oorlog over dit toch al zoo in diepe el lende en kommer levende volk gegaan is, het er niet beter op geworden is. Alleen reeds op het gebied van de medische verzorging heer schen toestonden die aan de middeleeuwen doen denken. Daar ligt een arbeidsterrein voor de Neder landsche ambulance. Verdient die daarom niet ook uw steun? Helpt deze hulpexpeditie bij de uitvoering van haar menschlievende taak en stort uw bijdrage op girorekening 87600, Nederlandsche ambu lance, Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage. VERSPREIDE BERICHTEN. Te zijnen huize aan den Merulaweg te Rot terdam is overleden, 79 jaar oud, de heer J, P. Stok, architect aldaar. Patrouilletochten - gierende ge weerschoten. Steunt de Nederlandsche Ambu- Koninginnegracht 22, giro: 87600, lance v. h. Oostfront. 's-Gravenhage. VOORZICHTIG MET GAS IN SPERTIJD. Twee kinderen bijna het slachtoffer. Dank zij den tijdigen terugkeer van de moe der, konden twee jeugdige kinderen uit het ge zin A,, in de Tweede Voegestraat te Amster dam, op het laatste nippertje gered worden van den gasverstikkingsdood. De moeder had tijdens de gaslooze uren, ondanks de gegeven waar schuwingen, de gaskraan open laten staan en was uitgegaan. Zij keerde pas terug toen de spertijd reeds verstreken was. De intusschen thuiskomende kinderen werden hiervan de dupe, daar zij bedwelmd raakten. De terugkee- rende moeder vond het tweetal bewusteloos. Met behulp van een zuurstofapparaat gelukte het de brandweer beiden weer tot het bewustzijn te brengen. Het vijfjarige meisje echter moest ter observatie naar een ziekenhuis overgebracht worden. Dit goed afgeloopen geval moge de be teekenis der gegeven waarschuwingen evenwel weer eens duidelijk onderstrepen. GASVERSTIKKING TE AMERSFOORT. Toen een bewoner van de Kampstraat te Amersfoort de woning betrad van de 76-jarige weduwe V., vond hij de oude dame dood in haar stoel. Bij onderzoek bleek, dat eenige gaskra nen open stonden. Vermoedelijk heeft het slacht offer verzuimd bij het ingaan van gaslooze uren de gaskranen te sluiten. Ook eenige huisdieren zijn door gasverstikking om het leven gekomen. BOER WILDE NIET MEEWERKEN. Geheelc oogst in beslag genomen. Onlangs is aan vijf landbouwers in Limburg verplichte inlevering van den oogst opgelegd. Te Tungelroy werd bij een landbouwer de geheele oogst in beslag genorhen, daar de man niet wil de meewerken aan een spoedige dorsching. De oogst werd daarna door een loondorscher op kosten van den teler gedorscht. Deze wijze van optreden heeft tot gunstig re sultaat geleld, want in de daaropvolgende week werd in den omtrek van genoemde plaats ter stond honderd procent meer gedorscht door de landbouwers. DE ROOFMOORD TE VOORBURG. Men deelt ons mede. dat de roofmoord te Voorburg heeft plaats gehad in de Bilderdijk- laan en niet in de Bilderdijkstraat, gelijk werd gemeld. KIND IN KOKEND WATER GEVALLEN. In een onbewaakt oogenblik is het 2-jarige zoontje van de fam. Verhofstadt te Waalwijk in een emmer kokend aardappelwater gevallen. Kort daarop is het overleden. MET INGANG VAN 1 MAART A.S. In verband met het lengen der dagen zal de N.Z.H.T.M. met ingang van Zondag 1 Maart a.s. haar dienstregeling in de avonduren aanmerke lijk uitbreiden. Waar de trams om 11 uur binnen moeten zyn, zijn de vertrektijden in de onderscheidene rich tingen als volgt vastgesteld: LeidenDen Haag 22.05 Den HaagLeiden 22.05 LeidenKatwijk 21.57 KatwijkLeiden 2235 LeidenNoordwijk 21.48 Noordwijk—Leiden 22.30 LeidenHaarlem 21.32 HaarlemLeiden 21.32 H. RijndijkL. Buurt 2230 L. Buurt—H. Rijndijk22.19 H. Rijndijk—Station 22.45 StationH. Rijndijk22.49 In de ochtenduren blijft de dienstregeling nog ongewijzigd, zoodat de trams om 6 uur de re mises zullen verlaten. - W. H. TWEEHUYSEN IN DE KUNSTZAAL „PRO ARTE". Inleiding door Pieter Koornen. In tegenwoordigheid van een aantal belang stellenden is vanmiddag in de kunstzaal „Pro Arte", Breestraat 123a alhier, een tentoonstel ling van teekeningen en schilderijen door W. H. Tweehuysen geopend. De kunstcriticus Pieter Koomen, van 's-Gravenhage, heeft deze ten toonstelling, de eerste van den nog jongen kunstenaar, ingeleid. Spr. begon met een herinnering aan enkele werken van Tweehuysen, welke men vroeger in deze kunstzaal heeft kunnen zien. al waren die niet officieel geëxposeerd. Men heeft deze wer ken misschien surrealistisch genoemd, onver schillig of zij al dan niet daarmede iets heeft uit te staan. Het zou niet onjuist zijn, als thans het cublsme ter sprake werd gebracht. Men ziet hier immers schilderijen, welke tot dat meest ver maarde van de zoogenaamde modernismen schijnen te behooren. Behalve deze zijn er tee keningen, die wanneer men ze een titel wilde geven, neo-classicistisch konden heeten, mits men de nieuwe zakelijkheid daarbij buiten be schouwing liet. Zoo wordt men weer eens her innerd aan eenige van de voornaamste ismen, van welke er enkele zooveel onrust hebben ver wekt, die men zelfs wel als afwijkingen van een verziekten geest heeft gesmaad en waarvan menigeen thans met een zucht van verademing zegt, dat de ergste voorbij zijn en gelukkig niet veel sporen hebben nagelaten. Zijn die z.g. aberraties, welke men echter vol strekt niet als afdwalingen van den goeden weg eer als noodwendige stadia van een natuurlijke ontwikkeling heeft te beschouwen, inderdaad voorbij? En is er inderdaad geen spoor van overge bleven? Dit te zeggen, is tenijiinste even dwaas als de vaak gehoorde bewering, dat die ismen in deze eeuw als iets volkomen nieuws zijn ver schenen. Spr. zette uiteen, dat gelijke ver schijnselen zich reeds in lang voorbije tijden hebben voorgedaan. Begrijpelijk is, dat een jong kunstenaar, die zijn weg nog zoekt, naar die experimenten heeft teruggegrepen, om er zoo mogelijk zijn voordeel mee te doen. Tweehuysen heeft verschillende voorstellingswijzen en uitdrukkingsmogelijkhe den beproefd. Cubisme en surrealisme heeft hij zich eigen gemaakt. Ten slotte is hij tot neo classicisme gekomen. Hij trad aldus in het voet spoor van Pablo Picasso en spr. zou zich wel zeer vergissen, ware het onjuist, dat Tweehuy sen deze bewondert. Bedenkelijk was het, wan neer men van navolging moest spreken. Doch er kan slechts van eenlgen invloed worden gespro ken en spr. meent, dat dit hier het geval ls. Dat ook Tweehuysen zijn richting zal vinden: zijn kleurgevoel, dat ook in zwart en wit zich uitspreekt in een sublimeerende schakeering van den toon en de karakterrijke gespannen heid van de lijn zijner figuurteekeningen zijn daarvoor borg. Vervolgens gingen de aanwezigen tot bezich tiging van de tentoonstelling over. Donderdag, en Vrijdagavond a.s. wordt in de Stadsgehoorzaal een revue opgevoerd, waarin een zeer groote plaats is ingeruimd aan het operette-element. Tot de vele medewerkenden aan Roxini's Expressrevue behooren o,a. Chris de la Mar, Elise Toubanova, de Roxini's, Jack Bouw en het trio Dorsay. Op verzoek van de Haagsche politie is alhier aangehouden H. K„ verdacht van heling van een rijwiel. K. is naar Den Haag overge bracht. Tijdens een stoeiparty is de 16-jarige J. H. op den Morschweg gevallen en heeft daarby het rechteronderbeen gebroken. De E.H.D. ver voerde het slachtoffer naar het Academisch Ziekenhuis. Ten nadeele van den kaashandelaar C. L. van D. zyn uit een pakhuis in de Koppenhink- steeg twee kazen gestolen. De 4-jarige B. H. is in de ouderhjke wo ning in de Bilitonstraat van een stoel gevallen en daarby met het hoofd tegen een kachel te recht gekomen, waardoor het ventje een lichte hersenschudding bekwam. De Eerste Hulpdienst vervoerde den knaap naar het Academisch Zie kenhuis. NIEUWE UITGAVEN. Verschenen by uitg. Boot, Voorburg: Uit Neerlands Vogelleven, door Nol Binsber- gen. Een prachtig vogelboek met tallooze fraaie foto's van den schryver.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1942 | | pagina 1