Leidsch Dagblad | 1942 | 9 februari 1942 | pagina 2

LEIDSCH DAGBLAD - Eersfe Blad

Maandag 9 Februari 1942

Propaganda bijeenkomsten
van het N.V.V.

Koutve»
wP'J»

AKKERTJE

OFFICIEELE KENNISGEVING

Bij gevatte Koude

Voor bedrijfsleiders in Zuid-Holland

AGENDA

Neem'n

Winterhulp Nederland

Gemengd Nieuws

Treinongeluk op
baanvak Amsterdam-Uirecht

28.000 zilverbonnen gestolen

DE HEMELVAART VAN DEN INDIAANSCHEN
MEDICIJNMAN.

Voordracht van den heer C. H. de Goeje.

In de Zaterdag alhier gehouden maandelijk-
eche vergadering van de Maatschappij der Ne-
derlandsche Letterkunde heeft de heer C. H. de
Goeje een voordracht gehouden over: ,,De
mythe van de hemelvaart van den Indiaan-
schen medicijnman".

Spreker heeft indertijd bij de wetenschappe
lijke expedities in Suriname kennis gemaakt
met de oorspronkelijke bevolking, de Indianen
en heeft in 1937 een tijd gewoond in een India
nendorp. Deze Indianen, aldus de heer De Goeje,
leven nog vrijwel als onze vooroudere in het
Neolithische tijdvak. Zij leven zeer eenvoudig en
hebben geen schrift, maar wel een goed ontwik
kelde taal en een rijk bezit aan mythen en
sprookjes en men vindt er schrandere en goede
wijze menschen onder.

Zij hebben ook een gevestigde wereldbeschou
wing. Volgens hun opvatting is de natuur niet
van materleelen en mechanischen aard, doch
een materialisatie van psychische of geestelijke
natuurmachten. Die natuurmachten zijn de
zelfde, die het innerlijk van den mensch vor
men. De Indianen hebben een aanleg voor toe
standen van geestverrukking of extase. Dan ligt
het lichaam min of meer in zwijm en in een
soort droom beleeft de Indiaan, dat hij door de
nemelen wordt gevoerd en daar in aanraking
komt met de geesten of goden. Het is zijn eigen
onderbewustzijn, dat zich aan hem in symbolen
openbaart, doch dat is tegelijk het innerlijk der
natuur en van goddelljken aard.

Sommigen is dit aangeboren; anderen ver
werven het door een langdurige en zware op
leiding, waarbij het bijzonder aankomt op de
zuivering van het karakter en oefening der
wilskracht. Het is vergelijkbaar met de inwij
ding in de mysteriën der oudheid.

Zoo iemand krijgt dan zekere natuurkrachten
onder zijn beheersching en kan daarmede o.m.
genezingen verrichten; de Europeanen noemen
zulke lieden ..medicijnman". De meeste mythen
zijn populaire verhalen van wat de medicijn
man doormaakt.

Spreker vertelde daarop van de mythe van
de Arawak-Indianen, van de hemelvaart van
den medicijnman. Een jonge man ontmoet een
gierenmekje, en gaat met haar naar haar land,
dat is het geestenland, waai* hij voor zijn aan
staanden schoonvader proeven moet afleggen,
waarbij de dieren hem helpen. Hij had echter
een zoon van zijn schoonvader gedood en het
verhaal eindigt met bloedwraak en weder
wraak, waarbij de jonge man gedood wordt en
het meisje zich in een waterval stort. Daar, bij
de moeder der wateren, de godin der barmhar
tigheid, worden de zielen der gelieven hereenigd

VREUGDE EN ARBEID.

Het paard van Troje.

Voor een, gezien de omstandigheden, vrij goed
bezette Stadsgehoorzaal, werd Zaterdagavond
voor Vreugde en Arbeid een opvoering gegeven
van het blijspel van Henk Bakker „Het paard
van Troje", een blijspel, dat af en toe neiging
vertoont naar het dramatische, doch telkens
weer bijtijds zich afwendt van de zwaardere
richting. In een burcht van schijn-vroomheid
komt als het paard van Troje, een actrice bin
nen vallen en verricht daar prachtig werk, zoo
dat alle schijn wordt weggevaagd, waarvoor in
de plaats treedt een zuivere atmosfeer. In zoo
ver gaat dus de vergelijking met het paard van
Troje, dat een vernietigende uitwerking had,
gelijk bekend, niet geheel op. Hoewel het blij
spel zoodanig is opgebouwd, dat er geen mo
ment sprake is van verrassing, doet het stuk
het niettemin aardig, dank zij den vlotten dia
loog. Wij rekenen dit werk niet tot het slechtste
van dezen Haarlemschen auteur.

De Schouwspelers onder leiding van Johan
Boezer hebben er een vlotte en pakkende op
voering aan gegeven, die de aanwezigen heeft
geboeid en vermaakt. Jammer alleen, dat de
grime van diverse executanten te wenschen
overliet. Johan Boezer speelde krachtig den
uitgever met zijn verborgen gehouden jeugd
zonde en werd knap bijgestaan door Cilly Bach
als de actrice, die alles ten goed keert. Verder
mogen genoemd Riek Berkhout als de onder
tyrannie zuchtende vrouw en vooral ook Helene
Plato als de romancière en de zoon van Tonny
Verwey.

De aanwezigen hebben door krachtig applaus
van hun waardeering getuigd.

B. W. Menkhorst.

in ihoofd en ledematen, Rheumatische
pijnen, Griep en Influenza, Hoofdpijn,
Kiespijn. Aangezicht-spijn en vastzittende
Hoest, zullen 3787

Mijnhardt's Poeders

U spoedig helpen. Doos 45 ct. Bij Uw Drogist

SPEELTUINVER. „ZUIDERKWARTIER".

Zaterdag j.l. hield „Zuiderkwartier" haar
Jaarlijksch feest voor de kinderen van 914 jaar
in de zaal van den heer Mekel aan de Hooge-
woerd. Na een kort openingswoord door den
2den voorzitter verzorgde de artist Bop Steffin
dezen middag, door poppenkast, humoristisch
goochelen en buikspreken. Het onophoudelijk
applaus bewees dat alles bij de jeugd zeer in den
smaak viel. Intusschen werd de jeugd ruim ge-
tracteerd op limonade en speculaas. Het is voor
de kinderen van „Zuiderkwartier" weer een ware
feestmiddag geweest. Omstreeks zes uur keerden
allen voldaan huiswaarts.

KINDERFEEST VAN W.H.N.

Zaterdagmiddag vond in de Stadsgehoorzaal
een middag plaats, georganiseerd door het
plaatselijk bureau van Winterhulp Nederland,
waarop kinderen, die bij het kinderkerstfeest
van WM. helaas teleurgesteld moesten wor
den, alsnog een genoeglijke maaltijd werd aan
geboden. Ruim 500 kinderen vulden de groote
zaal gedurende eenige uren met een dankbaar
enthousiasme, dat getuigde van de waardeering
voor dit initiatief.

Leden van de N.S.V.O. verzorgden de uitdee-
ling van het warme eten, bereid dooi1 de Cen
trale Keuken.

Muziek en poppenkast hielden de kinderen
prettig bezig, zoolang zij niet volledig in beslag
waren genomen door de genietingen van de
warme spijzen en de versnaperingen, welke bo
vendien werden rondgedeeld.

GOUDEN JUBILEUM.

Zaterdag herdacht onze stadgenoot, de heer G
Jongeleen zijn 50-jarig jubileum in dienst van
de N V. Vereenigde Touwfabrieken te Leider
dorp. Des morgens werd de jubilaris allereerst
ontvangen en toegesproken door den president
commissaris, den heer ir. A. G. Bosman, die
hem in hartelijke bewoordingen complimenteer
de met dit zeldzame jubileum en hem een gou
den horloge met inscriptie overhandigde.

Daarna werd hü gehuldigd door het personeel
van de staalfabriek, waarin de jubilaris de
functie bekleedt van baas der z.g.n. harten-
afdeeling. Hier werd hij toegesproken door den
heer A. Rijke, de hem een ruststoel aanbood

Den verderen dag had de jubilaris vrijaf om
het. feest in den hulselijken kring voort te zet
ten. waar velen nog hun gelukwenschen kwa
men aanbieden.

Het Ned. Verbond van Vakvereenigingen had
Zaterdagmorgen in Den Haag en Zaterdagmid
dag in de Stadsgehoorzaal alhier een propa-
ganda-bijeenkomst georganiseerd voor directies
van bedrijven en bedrijfsleiders in Zuid-Holland.

De bijeenkomst alhier werd o.m. bijgewoond
door den Leidschen burgemeester mr, R. N. de
Ruyter van Steveninck en door burgemeesters
van omliggende gemeenten o.a. van Alphen a. d.
Rijn, Leiderdorp en Warmond en den voorzitter
van de Kamer van Koophandel en Fabrieken
voor Rijnland, den heer D. ten Cate Brouwer

Na een kort welkomstwoord door een verte
genwoordiger van het N.V.V. werd het eerst
gesproken door den gevolmachtigde van den
Rijkscommissaris voor de provincie Zuld-Lol-
land, dr. E. A, Schwebel, die sprak over „Alge-
meene sociale aangelegenheden in de bedrijven"

Rede van dr. E. A. Schwebel.

Spreker wees er op, dat hij. zich er over ver
heugt, na reeds meermalen in de gelegenheid te
zijn geweest met de leiders van het bedrijfsleven
in contact te komen, thans met hen neer in
algemeenen zin over de industrie te kunnen
spreken. En wel speciaal over de vraag, die ons
thans het meeste bezig houdt: de sociale ver
zorging in de bedrijven. De bevolking van Den
Haag, aldus spreker, is tusschen 1600 en 1300
ongeveer stabiel gebleven op 30.000 inwoner;.
Maar in de daaropvolgende anderhalve eeuw
is zij aangegroeid tot het twintigvoud m wei
tot 600.000 inwoners. Deze toename is voor een
groot deel te danken aan den geweldigen uit
groei van den z.g. vierden stand. Na 1790 werd
het geheele staats- en economische leven der
Europeeschelanden opgebouwd op de beginse
len der Fransche revolutie. Als ongeo dend
drijfzand ontwikkelde zich de vierde s'and uit
de burgers en hoewel de arbeidende massa in
de 19e eeuw wel het kiesrecht werd toebedeeld,
werd zij toch niet in het staatsbedrijf gordend
In den staat overheerschte de idee, dat de on
gebonden vrijheid van het individu in de «rrootst
mogelijke mate moest worden bev ederd. Deze
idee heeft weliswaar groote krachten ontwikkeld
en veel tot ontplooiing gebracat, mnnr het in
dividu vereenzaamde en het gevolg daarvri was
dat het opging in de massa H^t werd een
strijd van allen tegen allen, een verwegen van
machtsposities; arbeiders keerden zich tegen
werkgevers, kartels werden opgericht en de vak
vereenigingen groeiden uit tot strijdorganisaties
met als uiterste consequentie de orcdtküig van
den klassenstrijd.

De confessioneele organisaties hebben ge
tracht iets anders te brengen, maar dit lukte
niet. Van de confessie kan men nu eenmaal
niet verwachten, dat zij een economische orde
ning doorvoert.

Al is het tijdperk van de afzondering der
massa dan al niet voorbij, het zakt toch in
elkaar.

Maakte de arbeider vroeger een deel uit van
de gemeenschap, in de afgeloopen periode zijn
duizenden in onze cultuurlanden zonder arbeid
gekomen. De menschelijke persoonlijkheid ver
loor daardoor haar inhoud en de methode om
deze werkloozen door steun in het leven te
houden, kon slechts hun menschelijke waardig
heid verlagen Het probleem, dat wij thans dan
ook hebben op te lossen bestaat uit een In
schakeling in en een terugkeer van de massa
tot de volksgemeenschap.

Wan.vei' ik, aldus spr, om dit *u:dcUk te
maken Duitschland ten voorbeeld hcud, vraag
ik u mij niet uw bekenden nu-vhteren zin vooi
de werkelijkheid te volgen. In Duitschland is
werkelijk een echte volksgemeenschap ont
staan. Ieder wordt daarin gewaardeerd naar de
plaats, welke »sij i;.aeemt in 'iet geheel en den
dienst, dien hij de gemeenschap bewijst. In
tegenstelling met de gelijkheid der Fransche
revolutie heerscht hier de gelijkheid in achting
voor iederen werker. Deze gemeenschap kon in
Duitschland worden opgebouwd door de erva
ring, die ons volk in den wereldoorlog '1418
had opgedaan. Wij hadden het aanmerkelijk
zwaarder dan onze tegenstanders en in dien
strijd groeide een kameraadschap, die ons het
geheel als een gemeenschap deed beleven,
waarin de officier een Fuehrer, een leider was.
Deze oorlogsbeleving is de grondslag geweest
voor onze nationale heropstanding. Weliswaar
openbaarden zich kort na den oorlog in
Duitschland soortgelijke politieke verschijnselen
als in andere landen, maar daar triompheerde
de liberale gedachte opnieuw, terwijl bij ons de
gemeenschapsgedachte op den voorgrond trad.
De grootste vraag is dan ook niet van mate-
rieelen aard, maar een van de inschakeling van

het individu in de gemeenschap, geen van
vrijheid, die in ongebondenheid bestaat, maar
van een binding met een wezen van hoogere
rangorde. De Duitsche volksgemeenschap heeft
den eenling zijn eer teruggegeven, waardoor hij
vrijwillig die gemeenschap zijn diensten bewijst.

Wanneer Engeland zich dan ook zoo misre
kent in zijn waardeering van hetgeen in
Duitschland gebeurt, dan komt dit doordat
het zich blind staarde op begeleidende ver
schijnselen en niet de krachten ontdekte, die de
uiteindelijke harmonie zullen bewerkstelligen.
Wij hebben als eerste de gedachten van de
massa overwonnen. Ieder is bij ons in de eerste
plaats dienaar van zijn volk. De geweldige
krachten, die in deze nationale heropstanding
tot werkzaamheid kwamen, hebben het Duit
sche volk tot groote prestaties in staat gesteld.

De taak van het Duitsrhe Arbeidsfront nu
bestaat hierin, den neerslag onzer oorlogserva
ring te brengen in de bedrijven.

Ieder bedrijf moet zich voelen als een die
nend orgaan van de volksgemeenschap en
ieder lid van dit bedrijf, hetzij werkgever of
werknemer, evenzoo. Hierdoor verliest nie
mand zijn persoonlijkheid, de bedrijfsleider
is dc officier en de arbeider degene, die hem
volgt echter niet in den geest van een
verhouding van heerscher tot knecht. Het
malerieele belang wordt niet ten achter ge
steld, m^ar de industrie heeft als eerste een
dienende taak. Niet langer is zij doel in
zichzelf. Het bedrijfsleven krijgt dan ook
zijn opdrachten van de volksgemeenschap
en daardoor was het ons mogelijk de werk
loosheid van ongeveer zeven millioen arbei
ders in Duitschland in korten tüd te over
winnen.

Wanneer ik u Duitschland ten voorbeeld stel,
dan geschiedt dit niet uit een soort van hoo-
vaardigheid. In de historie worden sommige
volkeren door de Voorzienigheid nu eenmaal in
de smeltkroes geworpen. Zij worden gedwongen
alle levensverhoudingen opnieuw onder de
oogen te zien en ook Uw volk heeft dergelijke
tijden gekend, waarna het groote werken ver
richtte en voorbeelden stelde. Ditmaal is het
Duitsche volk in de smeltkroes geworpen en
heeft het tot teak gekregen een dienst te be
wijzen aan de grootere gemeenschap der Euro
peesche volken.

Daar de commissaris van het N.V.V., de heer
H. J. Woudenberg door droeve familieomstan
digheden verhinderd was zijn aangekondigde
spreekbeurt te vervullen, werd daarna het woord
gevoerd door den organisatieleider van het
N.V.V., den heer J. P. H. van Kampen, die sprak
over „De bedrijven en het N.V.V.".

REDE VAN DEN HEER
J. P. H. VAN KAMPEN.

Wanneer wij de verhouding van het N.V.V.
tot de bedrijven beschouwen, aldus spreker, is
het noodig dat wij weten wat het N.V.V. was,
wat het is en wat het moet worden. Het N.V.V.
nft, het is u bekend, was een van de vele vak
centrales in ons land, een strijdorganisatie voor
den marxistischen arbeider die er naar streefde
de loon- en arbeidsvoorwaarden te verbeteren
en wier middelen culmineerden in de steking.
Het oude N.V.V. heeft hier en daar wel resul
taten weten te bereiken, maar het valt niet te
ontkennen, dat de arbeidersmassa de laatste
jaren moedeloos was en politiek verdeeld.

Bij de benoeming van den heer Woudenberg
tot commissaris hebben velen gemeend, dat
hiermede het einde van de vakorganisatie van
den arbeider was ingeluid. Integendeel echter,
zijn opdracht behelsde de verkregen rechten te
bewaren en ze verder uit te bouwen.

Waarom het N.V.V. in. tegenstelling tot de
confessioneele organisaties werd uitverkoren om
te worden de alles omvattende arbeidersorgani
satie in Nederland, is toe te schrijven aan het
in zijn statuten neergelegde beginsel, dat het
de belangen van den arbeider behartigt, ondanks
diens politieke of confessioneele overtuiging.

Wij kunnen wel zeggen, dat de eenheid der
georganiseerde arbeiders thans vrijwel tot stand
is gekomen. Het N.V.V. heeft zeer veel kunnen
bereiken o.a. door het bewerkstelligen van loons-
verhoogingen, verbetering van de positie van
den landarbeider, betere regelingen voor ziekte

en invaliditeit, werkloosheidsverzekering en de
zer dagen nog door het afsluiten van een over
eenkomst met het Duitsche Arbeidsfront, waar
door het N.V.V. de zorg op zich neemt voor de
140.000 Nederlandsche arbeiders, die ln Duitsch
land werken.

Het zou onjuist zijn de teak van het N.V.V.
echter alleen te zien in materieelen zin. De
andere opgave die het N.V.V. heeft, namelijk
te worden tot een organisatie, die alle Neder
landsche werkers omvat, is een revolutionnaire
opgave.

Zij heeft aan het N.V.V. een andere doel-
stelling, een ander fundament gegeven. De ar
beid zal het eenige economische fundament ziin,
waarop de volkeren van Europa hun welvaart
en hun toekomst zullen kunnen opbouwen >A' ij
zijn thans bezig met de afsluiting van het tijd
vak van den egocentrischen mens? en met den
opbouw van een gemeenschap, waarin je vraag
overheerscht: „Zijt ge socialist of materialist?"'
Wanneer ln deze gemeenschap de staking niet
is toegestaan als middel tot het zich ve osei taf
fen van sociaal recht, dan geven wij toe dat de
arbeider in het verleden soms wel naar dit mid
del heeft moeten grijpen. In de gemeenschap, die
wij willen opbouwen, is staking echter niet noo
dig, omdat de arbeider daarin niet langer be
schouwd zal worden als een verlengstuk van de
machine, maar in zijn kwaliteit van werkende
mensch zal beschouwd worden als een drager
van de volksgemeenschap en een eerste burger
van den staat.

Wanneer wij een machtig arbeidsfront willen
stichten dan beseffen wij evenwel, dat dit tiiet
enkel gaat met het uitvaardigen van voorschrif
ten, maar dat dit ten slotte het werk moet zijn
van de menschen zelf.

Als economische basis van de gemeen
schap beschouwen wij het bedrijf en tevens
als de eenheid, waarin de nieuwe geest tr.oet
worden aangekweekt. In het bedrijf mag
geen kloof zu'n tusschen leiding cn wsr-ere
maar evenmin een grauwe gelijkheid,
leider van het bedrijf moet zijn de eerste
en beste arbeider daarvan. Het is dc taak
van het N.V.V. het bedrijf zijn taak te loo-
nen als schakel in de volksgemeenschap. De
historie stelt ook ons volk voor een groote
opgave.

Met. de arbeidsvreugde en den scheppings
drang, die den Germaanschen mensch eigen
zijn, zullen wij die ook kunnen vervullen, wan
neer wij den Nederlandschen arbeider weer zelf
bewust maken en zijn bedrijf maken tot zijn
tweede tehuis.

Nog dezer dagen bezichtigden wij in Duitsch
land verschillende ondernemingen en het viel
ons daarbij op hoe keurig de bedrijven en de
ontspanningszalen voor het personeel waren
ingericht.

We hebben den ondernemers gevraagd, of zy
geen spijt hadden van het geld, dat zy daarin
hadden gestoken. Zij antwoordden ons, dat dit
vier- tot tienvoudig zijn rente opbracht. Wan
neer wij ditzelfde hopen te bereiken met onze
werkgemeenschap „Vreugde en Arbeid", dan wil
dit niet zeggen, dat wij den arbeiders slechts
een tooneelvoorstelling willen brengen, maar
dat het er om gaat, hun toegang te verleenen
tot het cultureele leven en hun daardoor hun
gevoel van eigenwaarde te hergeven.

Wanneer wij het gemeenschapsbesef in ons
volk kunnen wekken en den arbeider weer be
wust kunnen maken van zijn waarde voor de
gemeenschap, dan zal het wordende Europa een
Europa zijn van arbeid en arbeidsplicht, waar
in het recht niet wordt verworven door middel
van een koehandel, maar waarin het recht ver
ankerd zal liggen in het geweten der volksge
meenschap.

De reorganisatie, die het N.V.V. zich ten doel
heeft gesteld, is noodig om er voer te zorgen, dat
Nederland niet ten achter raakt. Kennende het
karakter en den arbeidslust onzer Nederlandsche
arbeiders, twijfelen wij er dan ook niet aan, dat
Nederland eens zal worden een parel in de
kroon der Germaansche volken.

Gerecht 10: Lezing Ds. Flnkensieper over de
Heldringgestichten. 3 uur nam.

Schouwburg: „Maria Stuart" .7 uur nam.
Dinsdag.

Morschweg 59: Bijbellezing vanwege Stads
evangelisatie te V/2 uur nam.

ivoensdag.

Gerecht 10: Evangelieprediking te 7& u. nam.
De Mey van Streefkerkstr. 4: Ledenvergadering
Vrljz, Chr. Gezondheidskolonie „Naar Buiten".
2 3/4 uiir nam.

DIVERSEN.

's Dinsdags: Mare 13: Medisch Opvoedkundig
Bureau 9 V211 uur voorm

Gew Arbeidsbureau (Douzastraat)Iedere derde
Dinsdag der maand consultatiebureau zoor on-
volwaardlgen 35 uur nam.

's Donderdags: Geni. Geneesk. Dienst (N. Mare
13): Consultatiebureau voor minder begaafden
56 uur nam

•s Donderdags: WJJkgebouw „Bethesda" (Hoef.
straat 4446): Consultatiebureau voor Alcoho
listen. 8 uur nam.

BIOSCOPEN.

t 18 Jaar; 14 Jaar; alle leeftijden.
Luxor-tlieater: „Schoonpapa knapt het op" f.
Dagelijks te en 8 uur nam. Zondag 27 uur
doorl. voorstelling.

Lldo-theatcr: „Vuur ln den nacht" f.

Dagelijks 2 en 7JA uur nam. 's Zondags 1%, 4Vè 1
en V/z uur.

Trianon-theater: „Ik beschuldig" f.

Dagelijks 2 en 8 uur. Zondag van 26.30 uur
doorloopende voorstelling.

Casino: „Kora Terry" Dagelijks te 7.45 uur.
Woensdag en Zaterdag ook te 2 uur; 's Zondags
te 2, iy2 en 7.45 uur.

Rex-theatcr: „La Habanera"

2 en 8 u. nam. Zondag 26& uur dooVloopende
voorstelling.

Nova-tlieater (Katwijk aan Zee): „Vijanden".
Zondag 3 en V/2 uur nam.

OASLOOZE UREN.

Ter algemeene kennis wordt gebracht, dat
ten einde zoo lang mogelijk met den aanwe
zigen kolenvoorraad in de behoeften te kunnen
voorzien, op last van het Rijkskolenbureau
tijdelijk en tot nader order GASLOOZE UREN
z(jn ingevoerd, en wel:
des namiddags van 3.00 uur tot 5.00 uur en
van 's avonds 9.00 uur tot 's morgens 6.00 uur.
Gedurende deze uren wordt de gasdruk zeer
sterk verlaagd, zoodat branders zullen inslaan.
Met het oog op de gevaren door uitstroomend
gas bij terugkeer van den druk, wordt een ieder
dringend aangeraden tijdig vóór 3 uur nam. en
vóór 9 uur des avonds alle gaskranen te sluiten
en die gedurende de gaslooze uren gesloten te
houden.

De Directeur der Stedelijke Fabrieken
van Gas en Electriciteit,

Ir. G. A. VAN KLINKENBERG.
Leiden, 9 Februari 1942. 3814

Volksgenooten. helpt elkander! Steunt de
Winterhulp, Nederlander! Giro Winterhulp
Nederland 5553.

Zaterdagmorgen is de 77-jarige weduwe W.
uit de Nieuwsteeg op de Breestraat tengevolge
van de gladheid gevallen, tengevolge waarvan zij
het linkeronderbeen brak. Eenige uren daarna
overkwam hetzelfde aan de 39-jarige mej. A. N.,
wonende aan de Mare. waardoor zij een been
kneusde. De E.H.D. vervoerde beide slachtoffers
naar het Academisch Ziekenhuis.

Zaterdag a.s. hoopt de heer P. Winterkamp
het feit te herdenken dat hij 50 jaar als hand-
zetter in dienst is bij de N.V. Boekhandel en
Drukkerij v.h. E. J. Brill, alhier.

Gistermiddag is de 18-jarige mej. L. P. uit
I Oegstgeest op de baan van de Leidsche IJsclub
gevallen, waardoor zij het rechteronderbeen brak
De Eerste Hulpdienst vervoerde haar naai- het
Academisch Ziekenhuis.

i

KUNSTKRING VOOR ALLEN.

Gerard Hengeveld (piano).

Onze landgenoot Gerard Hengeveld was de
waardige plaatsvervanger van den wegens
ziekte verhinderden George van Renesse.

Slechts twee componisten sierden zijn pro
gramma. Chopin met de beroemde Fantasie in
F moll en de minder gespeelde Sonate in b moll
op. 58. terwijl hij na de pauze zijn gaven wijdde
aan het volledige eerste boek der Préludes van
Claude Debussy. Geen lichte opgave!

Wij leerden in Hengeveld een uitnemend
pianist kennen, wiens expressieve, nobele aan
slag een der meest verheugende kenmerken is
van zijn beschaafd gevoelig en rustig spel, dat
ongetwijfeld een eigen stempel draagt en ook in
technisch opzicht een hoog niveau bereikt
heeft.

In Chopin ontvingen wij echter den indruk,
dat Hengeveld zich nog niet steeds aan de ma
terie had ontworsteld, maar dat kan ook een
kwestie van zich „in-spelen" geweest zijn. Want
na nog ietwat onbevredigende impressie's van
de Fantasie soms een te gejaagd tempo en
nog te weinig relief en contrastwerking-, ge
lukte de Sonate wonderwel. Daar was reeds een
sterk en intens beleven merkbaar, dat, hoewel
voor rijper groei nog vatbaar, toch gedragen
werd door een constante innerlijke spanning,
die geen inzinking kende. Waarbij ook een
beheersching der virtuose passages tot de gun
stige indrukken bijdroeg.

Nóg gelukkiger voor ons gevoel was Hengeveld
in de 12 Debussy préludes, wier muzikale karak
teristiek hij met voorname smaak, poëtisch ge
voel. gecultiveerde techniek, intelligent en bij
zonder verzorgd heeft voorgedragen. Zoo was
er geen moment sprake van eentonigheid in
dezs langdurige reeks, die op zichzelf reeds rijk
aan boeiend geschakeerde fantasie is. Dank
zij zuiver aangevoelde Debussy-instelling van
dezen pianist en zijn fijnzinnige belichtingen,
kreeg iedere prélude haar volle, zeer beeldende
waarde. Hengeveld heeft er zyn gehoor oprecht
mee getroffen! Hij is een eerlijk kunstenaar,
wiens Debussy-vertolkingen blijk geven van een
juist inzicht en een warme liefde.

Als dank voor het hartelijke applaus sneelde
hij als toegift Debussy's Tweede Arasbesque.

Wij hopen Hengeveld hier méér te hooren en
dan. ondanks de lofwaardige indrukken van de
zen middag, toch in een veelzydiger georiënteerd
programma. Th. J. Hannema,

Leidsche Schouwburg.

KUNSTKRING HET SCHOUWSPEL.

Voordracht Ank van der Moer.

De Kunstkring Het Schouwspel heeft gister
middag de serie tooneeluitvoeringen eens onder
broken en voor het eerst een declamatie-middag
gebracht. Zuivere declamatie was het evenwel
niet want Ank van der Moer speelt feitelijk
door haar zelf vervaardigde schetsjes waarbij
men zich de tegenspelers moet indenken door
de suggestie, die zij weet te wekken. Wij zagen
deze begaafde actrice voor het eerst in dit
genre en zijn overtuigd door haar uitbeeldings
kracht. Weliswaar beschikt zij niet over zulk
een expressie als Charlotte Kohier, maar niet
temin boeit zij en maakt zij de geschapen situa
ties volkomen aannemelijk. Zij beschikt over
humor en bovendien over gevoelige accenten,
die zij met charme weet te hanteeren.

I11 een viertal schetsen heeft zij dé talrijke
aanwezigen zoodanig weten te boeien, dat het
vervallen van een vijfde de moeilijke reis-
omstandigheden dwongen daartoe werkelijk
als een gemis, werd gevoeld. Deze door haar zelf
geschreven scènes neigen ietwat naar het senti-
menteele. doen af en toe ietwat te zoetelijk,
maar zij slaan aan en door de wijze van ver
tolking doen zij het prachtig, vooral bij de vrou
welijke toehoorders.

Het Schouwspel beheoft dan ook geen spijt
te hebben van deze afwijking van het normale
program, al dient het o.i. wel uitzondering te
bly'ven.

Het vrijwel geheel gevulde Huis heeft de
actrice warm gehuldigd voor het gebodene, gre
pen uit het alledaagsche leven, zooals zij iederen
dag voorkomen, doch juist daardoor spreken
tot het gemoed.

B. W. Menkhorst.

Bunkerstelling doorbroken terug
geslagen divisies.

Steunt de Nederlandsche Ambu
lance v. h. Oostfront
Koninginnegracht 22, giro: 87600,
's-Gravenhage.

De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 7
Februari 20 uur tot Zaterdag 14 Februari 8 uür
waargenomen door Apotheek Boekwijt, Bree
straat 74, tel. 20552 en de Haven-Apotheek,
Haven 18, tel. 20085.

Te Oegstgeest door de Oegstgeestsche Apotheek
voorm. Wilhelihinapark 8, tel. 26274.

Gironummer van de W. H. N.

5 553.

De Bank van de W.H.N. is Kas-
vereenigmg N.V. Amsterdam,
Postgironummer

8 7 7.

Stort op 5553 of 877.

Ge brengt geluk in veler leven.

GEEN PERSOONLIJKE ONGELUKKEN.

Op het baanvak Amsterdam-Utrecht van de
Nederlandsche Spoorwegen deed zich Vrijdag
middag een treinongeluk voor, dat naar om
standigheden bijzonder goed is afgeloopen. Een
personentrein kwam in botsing met een goede
rentrein. waarbij gelukkig niemand werd ge
wond Omstreeks vier uur kwam van de rich
ting Amsterdam het electrische treinstel Am
sterdam-Utrecht-Den Bosch-Eindhoven gere
den. Even buiten het stationsemplacement
Nieuwesluis-Loenen was men bezig met het ran
geeren van een goederentrein. Enkele wagens
van den goederentrein kwamen bij het ran
geeren op het baanvak Amsterdam-Utrecht.
Dientengevolge had de seinhuiswachter het sein
voor den uit Amsterdam komenden electrischen
trein op onveilig getrokken. De wagenvoerder
van-den electrischen trein wilde zijn trein bij
het op onveilig staande sein tot stilstand bren
gen. De rails waren echter spiegelglad gewor
den ten gevolge van het feit, dat het even te
voren geregend had. De electrische trein gleed
door en kwam in botsing met enkele wagons
van den goederentrein. Een wagon van den
goederentrein kantelde, toerwijl nog twee wa
gons aanzienlijke schade opliepen. Het voor
balkon van den electrischen trein bewees ook
bij deze botsing weer zijn hechte constructie,
daar het slechts licht werd beschadigd. Aange
zien de electrische met zeer matige snelheid op
den goederentrein inreed, hebben de in den
electrischen trein gezeten passagiers van het
ongeluk niets bemerkt. Daar het baanvak ver
sperd v/as, moesten de treinreizigers overstap
pen in een gerequireerd treinstel, waarna men
de reis kon voortzetten.

Enkele dagen geleden zijn uit een drukkerij
aan de Rustenburgerstraat te Amsterdam acht
en twintigduizend zilverbonnen van f. 1 gesto
len, welke geheel gereed waren gekomen, doch
zich nog aan vellen, ieder van zes en vijftig
stuks, bevonden. De bonnen zijn op ieder vel
gemerkt: B.G. tot en met B.Z., C.A. tot en met
CJZ. en D.A. tot en met C.M. De vijfhonderd
bladen dragen bovendien ae getallen 427501 tot
en met 428000.

Omtrent de toedracht van dezen diefstal tast
men nog volkomen in het duister.

DIEVENBENDE TE HELMOND GEKNIPT.

Gezamenlijk recherchewerk van gemeente
politie en marechaussee heeft geleid tot de ar
restatie van een zevental Helmonders. dat ge
durende de laatste maanden een groote reeks
inbraken en diefstallen heeft gepleegd, niet al
leen te Helmond, doch ook in eenige omliggende
dorpen. De bende bestond uit de twee gebroe
ders v. d. L., terwijl een derde broer als heler
optrad, de drie gebroeders K., wier moeder als
heelster fungeerde, zekere A. v d. L. en zekere
A. M., wiens zuster H. C. M.' heelsterdiensten
verrichtte. De zeven verdachten zijn gevanke
lijk naar 's-Hertogenbosch overgebracht.

Met deze arrestatie is alleen reeds in Hei
een vijftiental inbraken en diefstallen opgehel
derd.

BUITENLANDSCH GEMENGD.

AMERIKAANSCHE DUIKBOOT GEZONKEN.

Reuter meldt uit Balbao (Panamakanaal) dat
de Amerikaansche marine heeft bekend ge
maakt. dat de duikboot S 86, na een botsing
met een beveiligingsvaartuig, is gezonken. Drie
leden der bemanning zijn gered.

De S 86 is na vijf dagen op 100 meter diepte
gesignaleerd. Er zijn evenwel geen levensteeke-
I nen meer en voor de rest der bemanning be-
itaat geen hoop meer

2—1