Japansche vlag waait
over Hongkong
De Britsche ©verval op
Portugeesch Timor
ZATERDAG 20 DECEMBER 1941
Verduisteren:
r
12ste Jaargang
No. 25074
Volledige val aanstaande
Italiaansch
Weermachtsbericht
Scherpe afkeuring
Met Duifschland voor
een vrij Nederland
V-J
17.27 uur
9.49 uur
J
Verspreide berichten
Kerstfeest en
„Winterhulp
Nederland"
EERSTE BLAD
Een luide noodkreet
STADSNIEUWS
J. Wind Hzn. overleden
LEIDSCH
DAGBLAD
Directeur: J. w. Henny.
Telel Directie en Administratie
25041 (2 Hlnen)
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Telef. Redactie 21507.
flcwfdredacteur: B. W. Menkhorst. Lelden
Pl.verv.: K Been. L-lden,
Boven de haven van Hongkong wappert
de Japansche vlag, zoo meldt Domei gister
avond uit Kauloen.
De Japansche landingstroepen zijn op het
oogenblik bezig den laatsten Britschen
tegenstand te breken.
Het lot van Hongkong is hiermede beze
geld en naar Domei constateert is de
definitieve bezeting van het eiland nog
slechts een kwestie van korten tijd.
Reuter bevestigde in een speciaal bericht, dat
de Japanners op Hongkong een landings-opera-
tie in aanzienlijken omvang hadden uitgevoerd
en erkende later, dat met Hongkong geen ver
binding meer bestond!
Volgens een bericht van „Aftonbladet" uit
Hongkong staat het 10,000 ton metende mo
torschip van de Zweedsch-Oost-Aziatische
Compagnie „Ningpo" in lichterlaaie. Het schijnt
tijdens een Japanschen bomaanval op Hong
kong in brand te zijn geraakt. Men acht het
schip verloren. De .Ningpo" lag op het oogen-
nlik van den aanval in het dok te Hongkong,
waar het schip zou worden gerepareerd, omdat
het bij Singapore door een mijn was bescha
digd.
De Londensche „Times" schrijft: Het verlies
van Hongkong moet de kracht der Japansche
strijdkrachten in andere gevechtszones, zooals
bijv. tegen Malakka, de Philippijnen, de Birma-
route, Birma zelf of tegen de Oost-Indische
eilanden vergrooten. Het verlies van Penang
is, zij het ook „niet zoo erg als dat van Hong
kong", toch ernstig genoeg. Het biedt den Ja
panners een steunpunt aan den Indischen
Oceaan en vergroot het gevaar voor Singapore.
Men moet. aldus het blad, ook verder ernstige
ongerustheid gevoelen over den algeheelen toe
stand in Oost-Azië tot „definitief een einde kan
worden gemaakt aan deze golf van Japansche
successen"
De Britsche nieuwsdienst meldt uit Singapore,
dat Duff Cooper in een radiorede heeft ver
klaard: „Ik heb hedenavond ernstige berichten.
Onze troepen zijn gedwongen in het Noord
westen van Malakka terug te trekken, en aan
gezien Penang daarmede wordt blootgesteld aan
een aanval en wij niet voldoende troepen over
hebben om daar een garnizoen te leggen, is het
noodzakelijk geworden het meerendeel der ci
viele bevolking te évacueeren. Wij willen niet
blind zijn tegenover den ernst van den toe
stand of de moeilijkheid van de taak. die ons
wacht, wij willen openlijk tóegeven, dat de Ja
panners tot dusver uiterst succesvol zijn opge
treden". (D.N.B.).
JAPANSCHE VORDERINGEN OP MALAKKA
EN DE PHILIPPIJNEN.
De woordvoerder van het Japansche leger
heeft verklaard, dat met de vernietiging van de
Britsche luchtmacht op Malakka reeds dadelijk
bij den aanvang van de gevechtshandelingen
ook Singapore's lot was bezegeld en dat de
val van die plaats nog slechts een kwestie
van tijd is.
Op de Philippijnen is het eerste deel van
de landingsoperaties met succes tot een eind
gebracht. Het tweede bevindt zich thans in
voorbereiding. Daarover zijn binnenkort be
richten te verwachten.
De Amerikaansche radiospreker Swln heeft
voor den New-Yorkschen omroep gezegd:
Men heeft verklaard, dat men wellicht een be
slissing zal moeten nemen om óf Singapore óf
de Philippijnen te redden. Wanneer een van
beide wordt opgeofferd, is het wellicht mogelijk
het andere te behouden. De vraag Is nu. wat
belangrijker is.
Ook een Engelsche radiospreker heeft dien
zelfden nacht de vraag gesteld: De Philippijnen
of Singapore? Hy verklaarde, dat Singapore be
langrijker is, want wanneer Singapore valt,
verkeert Indië in het grootste gevaar.
De Britsche berichtendienst meldt uit
Washington, dat het ministerie van oorlog heeft
bekend gemaakt, dat de laatste 24 uur in het
gebied der Philippijnen een aanzienlijke toene
ming der vyandelijke activiteit in de lucht en
te land valt waar te nemen.
Naar radio-Singapore meldt zijn de by
Singapore gelande Japansche troepen circa
160 K.M. opgerukt. De Britsche troepen zijn
op verschillende punten tot den terugtocht
gedwongen.
BOODSCHAP VAN TOGO AAN A-B-C-STATEN
EN PERU.
Het Japansche departement van buitenland-
sche zaken deelt mede, dat de Japansche minis
ter van buitenlandsche zaken, Togo, boodschap
pen heeft gezonden aan de ministers van buiten
landsche zaken van de vier neutrale Zuid-Ameri-
kaansc-he landen, Argentinië, Brazilië, Chili en
Peru, waarin hy categorisch de beschuldiging
van de Engelsch-Amerikaansche propaganda
tegenspreekt, volgens welke Japan zekere voor
nemens zou koesteren ten aanzien van de ZuidT
Amerikaansche landen. De werkelijke bedoelin
gen van Japan in dezen oorlog zyn, zoo vervolgt
de boodschap, de Engelsch-Amerikaansche in
vloeden weg te nemen die de drijfveer zyn ge
weest voor de verstoring van de stabiliteit in
Oost-Azië, om het bestaan en de veiligheid van
Japan te verzekeren en tevens de stabiliteit en
welvaart in Oost-Azië tot stand te brengen en
een bijdrage te leveren tot den wereldvrede.
Japan koestert derhalve in het geheel geen be
doelingen ten aanzien van de Zuid-Amerikaan-
sche landen. Vervolgens spreekt de boodschap
het vertrouwen uit, dat de regeeringen dezer
vier landen zich niet zouden laten beïnvloeden
door de „kwaadaardige propaganda" van de Ver.
Staten en het Britsche Ryk. De politiek van de
Japansche regeering om betrekkingen van
vriendschap met deze landen te onderhouden
en te handhaven, blijft absoluut ongewyzigd.
(Domei).
HOFFELIJKE BEHANDELING VAN
BUITENLANDERS IN JAPAN.
De woordvoerder van het Japansche ministerie
van Inlichtingen, Hori, heeft op de persconferen
tie verklaard, dat talrijke geïnterneerden in
Japan en in andere deelen, zooals b.v. in het
bezette deel van China, waaronder ook de
Amerikaansche ambassaderaad te Peking, But-
rick, den wensch te kennen gegeven hebben hun
regeeringen te mogen berichten over de groot
moedige en respectvolle behandeling, die hun van
de zy'de der Japansche regeering ten deel valt.
Hori deelde mede, dat 400 Amerikanen en 300
Engelschen in Japan zich in een „volledige vry-
heid" verheugen, terwijl 270 burgers van deze
nationaliteiten meestal in particuliere huizen
zijn geïnterneerd. Men heeft zorg'1 gedragen voor
voldoende voedsel, medische hulp en voor ver
strekking van de noodzakelijke persoonlijke ge
bruiksvoorwerpen. De leden van het personeel
der ambassades, consulaten en gezantschappen
wonen in de ambassade of in het gezantschap,
waar ambtenaren van het ministerie van buiten
landsche zaken verblijven om als verbindings
schakel te fungeeren. Ook aan hun familieleden
wordt iedere mogeiyke faciliteit verleend. Ook de
Britsche ambassaderaad en zijn medewerkers te
Peking hebben hun waardeering voor de hoffe
lijke wyze van behandeling uitgesproken, welke
zy van de Japansche autoriteiten ondervinden.
(Domei)
DE PAN-AMERIKAANSCHE CONFERENTIE.
Het D.NJ3. meldt uit Buenos Aires:
Volgens berichten uit Washington is het begin
van de conferentie van Amerikaansche presiden
ten te Rio de Janeiro op 15 Januari bepaald. De
Pan-Amerikaansche Unie is Donderdag onder
voorzitterschap van Cordell Huil bijeengekomen
en zal het programma voor de conferentie vast
stellen. Aangenomen wordt, dat dit program geen
discussie over militaire steunpunten zal bevatten.
In zyn weermachtsbericht no. 565 maakte het
Italiaansche hoofdkwartier gisteren het vol
gende bekend:
Hevige gevechten zyn gaande in het Ooste-
lyke- deel van de Dzjebel in Cyrenaica rondom
Derna, waar de vijand met den steun van uit
Egypte aangekomen nieuwe pantserstrydkrach-
ten, zyn druk op de troepen van de spil ver
scherpt, die strijden met een voorbeeldige vast
houdendheid. Aan het front van Bardia en Sol-
loem: activiteit van de artillerie. Een aanval
van pantserwagens werd afgeslagen.
Italiaansche en Duitsche luchtformaties on
dernamen met voortreffelyk resultaat bombar
dementen in duikvlucht op colonnes die zich
op marsch bevonden. De vyand verloor dertien
vliegtuigen. Vier daarvan werden neergehaald
door onze jagers, zeven door Duitsche jagers
en twee door het luchtdoelgeschut. Drie Itali
aansche vliegtuigen worden vermist.
In den middag van 17 dezer vielen eskaders
torpedovliegtuigen in achtereenvolgende gol
ven in de wateren van Cyrenaica belangryke
Engelsche vlootstrijdkrachten aan. 3 Kruisers
werden getroffen.
Gisteren is nog een kruiser door de torpedo's
van onze vliegtuigen nabij Malta geraakt. Duit
sche torpedovliegtuigen hebben op hun beurt
een grooten vijandelyken kruiser geraakt, die
in brand vloog. Twee van onze torpedovlieg
tuigen zyn niet op hun steunpunten terug
gekeerd. Andere keerden terug met a3n boord
dooden en gewonden.
Tydens den laatsten aanval op Tarente zijn
zes vyandelyke vliegtuigen omlaag geschoten,
zooals de vyand zelf toegeeft en dus niet drie
machines, zooals was bekend gemaakt in het
Italiaansche weermachtsbericht no. 562.
Op de conferentie zullen twee hoofdpunten
worden behandeld, waarvan het een maatregelen
ter verdediging van het halfrond betreft en het
andere maatregelen van economischen aard en
omtrent algemeene samenwerking. Andere pun
ten der agenda hebben betrekking op tegen
maatregelen tegen revolutionnaire elementen en
maatregelen, die in de verschillende Amerikaan
sche landen genomen zullen worden ten aanzien
van Duitsche, Italiaansche en Japansche burgers.
Wat de samenwerking tusschen de verschil
lende Amerikaansche landen betreft, zal wellicht
worden gepoogd de Iberische landen te nopen
tot afstand van iederen export naar „vyande
lyke" landen.
Tevens zal men pogen te bereiken, dat alle
landen hun hulpbronnen in haar geheel ter be
schikking zullen stellen en de productie .van
grondstoffen en andere voortbrengselen uitbrei
den, voor zoover deze noodig zyn voor voortzet
ting van den oorlog door het halfrond hetgeen
vooral geldt voor koper, ijzer, mangaan en lood.
Aangenomen wordt, dat de kwesties der
marine- en luchtbases in een geheime zitting zal
worden behandeld!
DE JAPANSCHE OORLOGVOERING
TRR ZEE.
De Militaerische Korrespondenz wydt een
artikel aan de beteekenis der Japansche vlieg-
tuigmóederschepen en zegt o.m.
Het bliksemsnelle optreden der Japansche
luchtmacht, de byna gelijktydige aanval in het
groote gebied der Stille Zuidzee van Hongkong
tot Singapore, van de Philippijnen tot de laat
ste insulaire steunpunten der Ver. Staten zou
nooit mogelijk zijn geweest, als Japan zyn vlieg
tuigmoederschepen niet gebruikt had als aan
valswapen, doch slechts ter bescherming van
de vloot, zooals tot dusver algemeen gebrui-
keiyk.
De beteekenis der vliegtuigmoederschepen is
by Japan fundamenteel anders dan in alle
overige staten. Dit is in de eerste plaats een
gevolg van de organisatie der Japansche lucht
vloot, want deze is geen afzonderlijke eenheid,
maar maakt deel uit van leger of vloot. Zulk
een verdeeling wordt gerechtvaardigd door de
insulaire positie van Japan en door zijn machts-
Omtrent den overval op Portugeesch-Timor
door Britsche en Australische strijdkrachten
waren, naar de Japansche woordvoerder mede
deelde, te Tokio nog geen officieele berichten
ontvangen. Hy wees er op, dat echter volgens
berichten uit Timor dagelijks vyandelyke vlieg
tuigen boven het eiland konden worden waar
genomen.
Wat betreft het Reuter-bericht over de zoo
genaamde bezetting van Macao zag de woord
voerder zich genoodzaakt dit bericht op de meest
krachtige wyze tegen te spreken. Van Japansche
zyde heeft men er niet aan gedacht, zoo ver
klaarde de woordvoerder der regeering verder,
den status van Macao te veranderen. Overigens
kan in dit verband geconstateerd worden, dat de
Portugeesche regeering tegenover Japan een
geest van samenwerking toont.
Kringen die in nauw contact staan met de
regeei'ing en commentaar leveren op den ge-
welddadigen overval op Portugeesch Timor,
kenmerken dit optreden als een nieuw voorbeeld
voor de flagrante schending der neutraliteit
tegenover zwakkere landen. Dezelfde kringen
verklaren, dat de misdadige verdraaiing door
Groot-Brittannië van het- Japansche motief, toen
Japan in overleg met de autoriteiten aldaar
Uit Calcutta wordt gemeld, dat aldaar het langs vreedzamen weg Thailand' en Fransch
eerste schip met Britsche troepen is aangeko- Indochina binnenkwam, past goed bij Groot-
men, die gewond zijn geraakt tijdens de ge- Brittannie's voortdurende miskenning der neu-
vechten op Malakka. De gewonden zijn in dc traJiteit van onverdedigde landen. Voorts wijzer?
ziekenhuizen der stad opgenomen. De Britsche 'deze kringen erop, dat Groot-Brittannie op ge-
autoriteiten hebben 75% van de geheele be- jjjke wyze de neutraliteit van Irak en Iran ge-
schikbare ziekenhuisruimte m Calcutta voor m - -honden heeft, waarbij het voorgaf, zich" tegen
ff °pgeeisoht. a>- entueele bedreigingen te moeten beschermen.
Uit Manilla wordt gemeld, dat meer dan 3i (D N B
Japansche vliegtuigen gisteren anderhalf uur
lang Ilo-Ilo op Panay (Philippijnen) hebben
gebomb^deerd waarby verscheidene installa- De diplomatieke correspondent van het D.NJB.
ties m brand geraakten. schryft: de overval op het Portugeesche gedeelte
JAPANNERS VINDEN GIFGAS OP GOEAM. Van Timor door Britsch-Australische en Neder-
landsch-Indische troepen is een daad van wille-
De chefs van de af deelingen leger en vloot van 'keur, die zelfs in de geschiedenis van dezen
het Japansche keizerlyk hoofdkwartier hebben oorlog haar gelyke niet heeft. Onder voorwend-
verklaard. dat de Japansche strijdkrachten, die selen, die in het geheel geen steek houden, is
Goeam hebben bezet, een groote hoeveelheid zoodoende het grondgebied van een anderer^
gifgas onder het buitgemaakte oorlogstuig heb- neutralen staat in den oorlog gestort. Evenals
ben gevonden. Zij voegden hier evenwel aan toe in alle vroegere gevallen, is deze schending van
dat niet gebleken is. dat dit gas tegen de Japan hst recht weer gepleegd door die mogendheden,
sche troepen wordt gebruikt. (Domei). .die zoogenaamd dezen oorlog voeren om de vry-
xAAftr vawhlLI
heid en souvereiniteit der kleine staten te be
houden.
De actie zelf was allang voorbereid. Reeds vele
weken geleden, d.w.z. lang voor het uitbreken
van het conflict in den Stillen Oceaan waren
er berichten in omloop, die melding maakten
van een aanbod der Britsche regeering om het
Portugeesche deel van Timor onder haar be
scherming te nemen. Reeds in den zomer van
dit jaar verspreidden Angelsaksische telegraafr
agentschappen het gerucht, dat de Japanners
op Timor een luchtsteunpunt probeerden te
krijgen. Commentaren hierop lieten doorscheme
ren. dat dit voor Groot-Brittannie en de Ver.
Staten ondragelijk was. In hoeverre de kwestie
Timor reeds toe aanleiding is geweest voor een
diplomatieken druk op de Portugeesche regee
ring, is niet bekend. Vast staat echter, dat de
bewering, dat de Japanners op het punt stonden
zicji. van Timor meester te maken, nu evenals
toen met. de haren erbij is gesleept.
De Engelsche bewering dat de Japanners op
Macao geland zyn, is zoowel door Tokio als door
Lissabon tegengesproken. Zy werd blijkbaar uit
sluitend opgesteld met het doel den overval op
Timor, die ieder volkenrecht hoont, later te
rechtvaardigen. Het blijft derhalve een historisch
feit. dat Japan Macao niet bezet heeft, hoewel
het hierdoor een voor de hand liggend strate
gisch voordeel voor het offensief tegen Honkong
verkregen zou hebben. Evenzeer is het een feit,
dat de Britten Portugeesch-Timor hebben over
vallen. niettegenstaande politiek noch militair
hiervoor de geringste aanleiding bestond. De
Britsche overval is geschied pp het gebied van
een staat, die nog in de jongste boodschap van
den Britschen koning aan den Portugceschen
president als de oudste en trouwste vriend van
Groot-Brittannie werd aangehaald.
De gevolgen van den overval op Timor zijn
onafzienbaar. Misschien is de roof van dit ge
bied slechts het voorspel van een nog groot-
scheepscher opgezet complot naar het voorbeeld
van de Britsche acties in Irak of in Iran.
heden- en morgenavond
tot morgen- en Maan
dagochtend
De maan kwam heden op te 11.09
uur en gaat onder te 20.23 uur;
voor morgen zijn deze tijdstippen
respectievelijk 11.52 uur en 21.37
uur.
gebied, dat zich over een geweldige wateropper
vlakte uitstrekt. Hier kan slechts de nauwste
samenwerking tusschen schip en vliegtuig sue
ces opleveren.
Doch niet alleen is de bepaald revolutionaire
oorlogstactiek, waarvan Japan zich in dezen
oorlog bedient. Het nieuwe, verrassende ele
ment ligt veeleer in de omkeering van de ver
houding tusschen marine en luchtvloot, want
Japan laat zyn met de vloot nauw verbonden
luchtmacht op het vyandelyke land los, stuurt
zyn vliegtuigmoederschepen vooruit en werpt ze
als het ware als lansen naar het hart van den
tegenstander.
Zoo komt dan voor de eerste maal het vol
strekt nieuwe beeld tot stand, dat het vliegtuig
het werk verricht, dat tot dusver aan kruisers,
torpedobooten en jagers was voorbehouden. Als
vergeiyking kan de tactiek der Duitsche weer
macht by den strijd te land dienen, want zoo
als het Duitsche tankwapen bij alle offensieven
de eerste bressen slaat en zoowel in ruimte als
in tild ver verwyderd is van het eigenlijke gros
van het leger, zoo zyn de Japansche vliegtuig
moederschepen den eigeniyken vlootformaties
bij hun operaties ver vooruit, zoodat men bijna
kan spreken van een nieuw wapen en een
voorhoede ter zee. (D.N.B.)
DE ONDERGANG VAN DE „DUNEDIN".
Volgens den Britschen nieuwsdienst is in Lon
den bekend gemaakt, dat 67 overlevenden van
den in den grond geboorden Britschen kruiser
„Dunedin", n.l. 4 officieren en 63 matrozen, in
een haven buiten het Verecnigd Koninkrijk aan
land gezet
In totaal zyn 72 overlevenden opgepikt. Vijf
hunner zyn nog overleden. Dc. „Dimedin" nad
een bemanning van ongeveer 400 koppen aan
boord. (A.N.P.).
DE STRIJD TEGEN DE COMMUNISTEN IN
SERVIË.
De „Obnova" meldt, dat nabij Gornji-Milan
wats (Midden-Servië) twintig communistische
bendeleiders doodgeschoten zyn. Een groep vrij
willigers heeft twee dagen geleden het dorp
Sawinatz in Midden-Servië omsingeld en door
zocht. Daarby werden 23 personen gearresteerd,
onder wie zich ook enkele bendeleiders bevonden.
Dezen werden alle standrechteiyk doodgeschoten.
Dezelfde afdeeling ontdekte in het dorp Ljoenje-
witsa het ïyk van generaal Koe tnikowitsj, die
gedood was. (D.N.B.)
i
Maandag en Dinsdag a.s. wordt
in het geheele land de Kerstcol
lecte ten bate van „Winterhulp
Nederland" gehouden. Duizenden
gezinnen zullen zich over eenigc
dagen vereenigen rondom den
groenen Kerstboom, waarin de
lichtjes van de witte kaarsen vroo-
lijk zullen schitteren en alom in
den lande, zal een blijde, plech
tige stemming heerschen.
Maar er zullen ook duizenden
gezinnen zijn, waar de sfeer van
het Kerstfeest ontbreekt, omdat
de middelen niet aanwezig zijn
om een feestelijke stemming te
scheppen.
Landgenooten, de sfeer van het
Kerstfeest stemt mild. Laat zulks
tot uitdrukking komen in Uwe ga
ve, wanneer U a.s. Maandag of
Dinsdag een Winterhulp-speldje
met het Kerst-embleem wordt
aangeboden. Laat het licht van
üw Kerstfeest ook doordringen in
de huizen en kamers van Uw min
derbedeelde landgenooten. IletNe-
derlandsche volk heeft de repu
tatie een liefdadig volk te zyn.
Moge dc Kerstgedachte een aan
leiding zijn dien schoonen naam
hoog te houden!
De volgende week Zaterdag hoopt
„Winterhulp Nederland" aan 500
kinderen in de groote Gehoorzaal
een vroolyk Kerstfeest te berei
den, waarvan ccn warme maaltijd
stellig niet het minst-welkome on
derdeel zal vormen.
Maandag en Dinsdag a.s. die
nen, zooals reeds eerder gemeld,
de ouders ter Stadhuize aangifte
te doen van de deelneming hun
ner kinderen aan dit Kerstfeest
onder overlegging van de stam
kaart der betrokken kinderen.
Daarbij moet gelijktijdig voor elk
kind UITSLUITEND cén vleesch-
bon nr. 49 worden ingeleverd (dus
geen aardappclbon)
Dit Nummei bevat DRIE Bladen
HET KOLONIALE BEZIT OPGEOFFERD
AAN DE ANGEL-SAKSISCHE
DOELEINDEN.
(Van onzen politieken medewerker.)
IN vele kringen heeft men er den laatsten
tyd aan getwyfeld of de bewindvoerders in
Nederlandsch Oost-Indië nog over een ge
zond verstand beschikten. Vooral toen Batavia
aan Japan den oorlog verklaarde, vroeg men
zich af, waarom dit noodig was, want daarmede
stond immers Indië op het spel. Weldra bleek
duidelyk, dat Batavia onder den druk van Lon
den stond en niet anders te doen had dan de
orders van Groot-Brittannië uit te voeren.
Nu de oorlog den Indischen Archipel zeer
dicht genaderd is en reeds Japansche troepen
landingen op Borneo hebben gedaan, begint
men in Batavia toch in te zien, dat het oor
logsgevaar zeer naby komt en men heel spoedig
ook zelf zulks aan den lijve zal hebben te on
dervinden. Nu eerst wordt men zich bewust van
den hachelyken toestand, waarin men zich ge
stort heeft. Indië blykt niet voldoende de be
schikking te hebben over wapens. Er ls wel
voldoende geld en grondstoffen aanwezig, maar
het tekort aan vliegtuigen en wapens is groot.
Zóó groot zelfs, dat de uitrusting der man
schappen onvoldoende is. Generaal van Oyen,
de commandant der luchtstrijdkrachten in Ne
derlandsch Oost-Indië, schryft over Indië's po
sitie in het Amerikaansche tydschrift „Flying".
Het is een luide noodkreet, doch deze had niet
geslaakt behoeven te worden, als men het Ne-
derlandsche gezegde: „Bezint, eer ge begint",
indachtig was gebleven.
WIJ zullen de vooruitzichten op een over
winning liefst niet al te rooskleurig schil
deren, zeide generaal van Oyen. De com
mandant voegde er aan toe: „Maar mocht het
tot een voor Nederlandsch Oost-Indië ongun
stige wending-komen, dan zal alles vernietigd
worden wat voor den vyand van belang ls. Wij
hangen aan Batavia, Bandoeng en Soerabaja,
maar wij zijn er op voorbereid deze steden
met dynamiet op te blazen, ingeval wy er niet
in mochten slagen den vyand af te weren. De
vyand, die ons land betreedt, zal hier niets
meer aantreffen, dat in militair opzicht eenige
waarde heeft."
Thans is het duidelyk wat de bewindvoerders
straks zullen doen, indien Japansche strijd
krachten het grondgebied zullen betreden.
Japan heeft Indië den oorlog niet verklaard,
doch omgekeerd. Vooral dit laatste maakt de
situatie nog eigenaardiger, Nederlanders in het
moederland weten dus wat te wachten staat:
een werk van eeuwen op cultureel en econo
misch gebied, waarvoor veel Nederlandsch bloed
heeft gevloeid en in het verleden vele pioniers
hun leven hebben gegeven, zal door een groep
van waanzin verblinden in enkele oogenblikken
ytds worden vernietigd.
HET koloniale bezit in de Oost wordt ge
heel opgeofferd aan de Angel-Saksische
doeleinden. Men is in Batavia vergeten
wat Engeland en Amerika In den loop der jaren
met de voormalige Nederlandsche bezittingen
in de wereld hebben gedaan. Steeds was het de
Britsche roof en onlangs nog de Ameriaansche
bezetting van Suriname, die het Nederlandsche
bezit hebben aangetast. Thans is men zoo in
de klauwen van de kapitalistische en imperia
listische rijken gevangen, dat men ook nog
gaarne als byzonder blijk van waardeering voor
het vele gestolene het laatste koloniale bezit
in de Oost aan deze machthebbers opoffert.
Het moederland staat machteloos tegenover
de handelwijzen van hen, die zich de „wettige
regeerders" noemen. Nimmer zal Nederland, dat
sinds den 12en December 1941, dank zy Mus-
sert's strijd, door den Führer als vrij land in
den Germaanschen statenbond ls opgenomen,
deze methoden goedkeuren. Overtuigd kan men
ervan zyn, dat Europa straks zijn standpunt
zal bepalen.
Moge dan blyken, dat de stryd van die Ne
derlandsche pioniers niet voor niets is geweest!
H. A. G.
De heer J. Wind Hzn.
Gisteren is geheel onverwachts op 70-jarigen
leeftijd overleden de heer J. Wind Hzn., in le
ven oud-opzichter van den technischen dienst
van het Ned. Herv. Kerkgenootschap te dezer
stede.
De heer wind trad op 1 Januari 1903 In dienst
van de Ned. Herv. Gemeente als koster der
Hooglandsche Kerk en als opzichter van alle
kerkgebouwen en de begraafplaats „Rhynhof". In
latere jaren v/erd deze functie gesplitst en leg
de de heer Wind het kosterschap neer.
Met ingang van 1 Januari 1934 werd hem eer
vol ontslag verleend.
De teraardebestelling" zal plaats hebben a.s.
Dinsdagmiddag om 3 uur op de begraafplaats
aan de Groensteeg.
