Japansche successen op i vele fronten No. 25065 r V.J J Dif Nummei bevat TWEE Bladen Verduisteren 82sie Jaargang WOEKSMS 19 DKBflR <941 Eilanden Wake en Goeam bezet, landing op de Philippijnen Met Duitschland voor een nieuw Europa Berichten uit Amerika Twee Engelsche slagschepen vernietigd Rijksmaarschalk wenscht Seyss-Inquart geluk EERSTE BLAD De strijd in het Oosten Verspreide berichten STADSNIEUWS 17.26 uur 9.41 uur LEIDSCH Directeur: J. W. Henny. Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lilnen) DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DAGBLAD Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B. W.Merkhorst. Lelden Pl.vcrv.: K. Been. Lalden. DE JAPANNERS ZIJN OVERAL IN HET OFFENSIEF. Over hun actie kan worden gemeld, naar van 'Japansche zijde wordt bericht: LANDING PHILIPPIJNEN. De Japansche troepen hebben een landing uit gevoerd op de Philippijnen. Volgens Reuter is de aanval gericht op Noord-Luzon, Een sterke vloot ondersteunt den aanval. Manilla heeft het eerste luchtalarm gehad. WAKE EN GOEAM BEZET. Voorts hebben de Japanners de Amerikaan- sche steunpunten Wake en Goeam bezet, zooals de woordvoerder van het Japansche leger be vestigde. De Midway-eilanden worden door Japansche oorlogsbodems onder vuur genomen. HONGKONG. Hongkong is aan de land- en zeezijde inge sloten. Talrijke luchtaanvallen op deze Britsche vesting zijn reeds uitgevoerd. Een Britsche tor- pedobootjager werd beschadigd. MALAKKA. Het keizerlijke hoofdkwartier deelt mede, aldus meldt het D.N.B. uit Tokio, dat in den loop van Maandag de Japansche luchtmacht verscheidene aanvallen heeft ondernomen op vijandelijke Vliegvelden op het schiereiland Malakka. Een groot aantal vijandelijke toestellen werd vernield. De aanvallen hebben zich thans ook tot liet gebied van Singapore uitgebreid. Bij de landing op Malakka, Thailand en op de Philippijnen hebben, naarde woordvoerder verder mededeelde, de Japansche troepen geen verliezen geleden. Dis is vooral bevredigend voor de Japanners, daar men ernstig vreesde, dat de landing op Malakka zou worden gehinderd, aangezien Brit sche vliegtuigen het convooi te vroeg hadden ontdekt. SCHEPEN OPGEBRACHT. Van de Japansche vloot in de Chineesche wateren wordt medegedeeld, dat gisteren voor de Chineesche kust het Amerikaansche passagiers schip „President Harrison" (15.000 ton), de Britsche schepen „Margaret Moller" (2700 ton) en „Tsjekiang" (2170 ton) en het Panameesche schip „Ilse" (3360 ton) zijn opgebracht. Bovendien zijn 6 koopvaarders van middelbare tonnage en meer dan 200 andere vijandelijke schepen op de Hwangpo opgebracht. JAPANSCHE VLOOT LEED GEEN VERLIEZEN. De woordvoerde van de Japansche marine heeft bekend gemaakt, dat de Japansche boven waterstrijdkrachten en de duikbooten gedurende de eerste dagen van de gevechtshandelingen in het geheel geen verliezen geleden hebben. De Japansche luchtmacht heeft tijdens alle operaties nog niet eens tien vliegtuigen verloren. Voorts verklaarde de woordvoerder, dat de organisatie der aanvallen op Hawaii, Goeam, Wake, de Philippijnen en Singapore, welke zich uitstrek ten over een afstand van 18.000 kilometer, ge klopt heeft als een bus. De aanvallen zijn precies cp hetzelfde tijdstip uitgevoerd. Hoewel de operaties op sommige plaatsen onder ongunstig weer moesten worden ondernomen, zijn overal bevredigende resultaten bereikt. TEKST VAN OVEREENKOMST MET THAILAND. Japan heeft, naar radio Saigon meldt, Thai land officieel verzocht deel te nemen aan heti instellen van een nieuwe orde in Oost-Azië en tevens de onafhankelijkheid van Thailand ge- garandeerd. Volgens te Tokio ontvangen berichten omvat de Japansch-Thailandsche overeenkomst beide volgende punten: le. Met het oog op den ernstigen toestand, waarin zich Thailand bevindt, staat de Thai- landsche regeering den Japanschen strijdkrachten den doortocht toe en verleent zij den troepen ze kere faciliteiten. Tegelijkertijd neemt de Thai- landsche regeering maatregelen om botsingen tusschen de troepen van beide landen te voor komen. 2e. Japan garandeert de zelfstandigheid van Thailand en het nationale welzijn. Engeland heeft Bangkok een ultimatum ge steld. De officieele woordvoerder van het Japansche ministerie van marine heeft, volgens Domei, verklaard, dat de successen van de oorlogvoe ring ter zee, die de Japansche marine bij Ha waii en in andere sectoren van den Stillen Oceaan hebben behaald, de vlootstrategie geheel overhoop heeft gegooid, d'.& men in de V.S. po pulair gemaakt heeft en die er van uitging om in het geval van een conflict in den Stillen Oceaan den oorlog onmiddellijk in de buurt van Japan te verplaatsen. De woordvoerder voegde hieraan toe, dat ieder nuchter denkend mensch tot het inzicht moet komen, dat het omsingelingsprogram van Roosevelt een rekenfout bevat, omdat men zich vergist heeft in de sterkte van Japan. Sprekende over het keizerlijke edict met be trekking tot de oorlogsverklaring aan Engeland en de V. S., zeide de woordvoerder letterlijk: „Uit dit document blijkt duidelijk, dat de voornaamste vijanden van Japan, Groot-Brit - tannië en de V. S, zijn. De marine is voorne mens geen vijandige handelingen te verrichten tegen landen die onze motieven begrijpen er. die bereid zijn zich te onthouden van vijande lijke handelingen jegens ons. Deze verklaring zoo voegde hij hieraan nog toe, wordt op hel oogenblik ook toegepast op de republieken in Cèntraal- en Zuid-Amerika. In den oorlog met de Vereenigde Staten is hei de bedoeling van Japan om onschuldige slacht offers, zooals vrouwen en kinderen, te ontzien.' SAN DOMINGO VERKLAAR1 JAPAN DEN OORLAG. Naar Domei meldt, heeft San Domingo aan Japan den oorlog verklaard. FRANKRIJK ONZIJDIG. De Fransche regeering had tot gistermiddag nog geen berichten ontvangen van den Fran- schen consul-generaal te Sjanghai over de be zetting van de Fransche concessie in Sjanghai door Japansche troepen. In welingelichte kringen wordt verklaard, dat men, voor zoover men weet, generlei maatrege len heeft genomen om de Fransche staatsburgers in de concessie van Sjanghai weg te voeren. Er bestart geenerlei reden voor ongerustheid, daar de veiligheid van de Fransche staatsburgers door het Japansch-Fransche vriendschapsver drag gegarandeerd wordt. De oplossing van de kwestie-Thailand door de gesloten overeenkomst tusschen Japan en Thai land is in politieke kringen alhier met voldoe' ning begroet. Van welingelichte zijde wordt verklaard, dat door deze oplossing de mogelijkheid voor een verwikkeling van Fransch-Indochina in het conflict in het Verre Oosten tot een minimum beperkt is. (DNB). HET JAPANSCHE OFFENSIEF. De zender Boston meldt: de Japanners zijn nog steeds in het offensief. De luchtaanvallen op de Philippijnen worden zonder onderbreking voortgezet. Manilla is uiterst fel opnieuw ge bombardeerd, terwijl Japansche troepeneenhe den een landingspoging ondernamen in de bocht van Manillar. Op het oogenblik wordt nog steeds (tusschen de Japansche en de Ameri kaansche vloot een geweldige slag geleverd. Deze slag .wordt- in de nabijheid van Hawaii uit gevochten en kan nog dagenlang duren (DNB). TOESPRAAK VAN ROOSEVELT. In een „praatje aan het haardvuur", gericht tot het Amerikaansche volk, heeft Roosevelt gisteravond over het uitbreken van den oorlog op den Stillen Oceaan verklaard: „Het zal niet slechts een lange oorlog, maar ook een moeilijke oorlog zijn, waarop de Ver. Staten moeten re kenen. Alle continenten en alle oceanen zijn thans tot slagveld geworden. De Ver. Staten staan thans eveneens midden in den oorlog. Iedere man afzonderlijk, iederq vrouw en ieder kind der Ver. Staten moet deelnemen aan de geweldigste onderneming der Amerikaansche geschiedenis. Het Amerikaansche volk moet ge meenschappelijk goede en slechte berichten, ne derlagen en overwinningen en de wisselende krijgskans dragen. Tot dusver zijn de berichten alle slecht. Op Hawaii hebben wij een ernstigen tegen slag geleden. Over onze troepen op de Phi lippijnen is een strafgerecht losgebroken. De berichten van Goeam, Wake en de Midway- eilanden zijn nog verward, maar wij moeten voorbereid zijn op het bericht, dat alle drie deze buitenposten bezet worden. De verlie zen in deze eerste dagen zullen ongetwijfeld omvangrijk zijn. De schade is ernstig, maar Officieel is door het Ja- pansch keizerlijk hoofdkwar tier medegedeeld, dat Japan sche luchtstrijdkrachten der marine buiten de Oostkust van Malakka de slagschepen „Prin ce of Wales" en de „Repulse" tot zinken hebben gebracht. De Britsche vloot voor het Verre Oosten werd hedenoch tend om half twaalf ontdekt buiten de Oostkust van Ma lakka. Terstond stegen Japan sche vliegtuigen op en gingen tot actie over. De „Repulse" zonk onmiddellijk na bomtref- fers om 14.29 uur. De „Prince of Wales" maakte slagzij naar stuurboord ten gevolge van voltreffers. De oologsbodem trachtte te ontsnappen maar werd om 14.50 uur door nieuwe treffers geraakt, waarop hij in de golven verdween. Domei) De slagkruiser „Repulse", groot 32.000 ton, was In 1916 gebouwd en droeg een normale bemanning van 1200 koppen. De bewapening be stond uit zes stukken geschut van 38 cm, twaalf stukken van 15 cm, die in drievoud waren opgesteld, en 30 luchtafweerkanonnen van resp. 10, 4, 7 en 4 cm. Twee onderwater- torpedolanceerbuizen en 8 buizen boven water, benevens 4 vliegtui gen competeerden de bewapening. Het schip was verschillende malen herbouwd en was o.a. van een nieuwe krachtinstallatie voorzien. Tot dezelfde klasse schepen behoort de .Renown", De snelheid was 29 knoopen. Het slagschip „Prince of Wales" werd in 1937 op stapel gezet èn eerst in 1940 voltooid, over dit 35.000 ton groote schip is slechts weinig bekend. De 5 schepen van deze klasse, de King George V- klasse, zoude een voor slagschepen bijzonder hooge snelheid bezitten, terwijl zij zwaar beschermd waren tegen torpedo- en bomaanvallen, Het D.NJ3. geeft nog volgende bij zonderheden: Het schip was gewapend met 10 stukken geschut van 35,6 cm., 16 stukken van 13,2 cm., 32 stukken luchtafweergeschut van 4 cm. en 16 machinegeweren. Het had vier vliegtuigen aan boord. De beman ning bestond uit 1500 koppen. "">1 Roosevelt eischte vervolgens van het Ameri kaansche volk voor de voering van den oorlog ..het dubbele of viervoudige aan geld en mate rialen." Ten slotte verklaarde hij, dat de suc cessen tegen de Ver. Staten hun effect ook moesten hebben op de andere oorlogstoonelen en dat omgekeerd de Duitsche successen weder om voor de Japanners een gunstig effect moe ten hebben (DNB). INSTELLING NIEUW MINISTERIE VOORGESTELD. Uit Washington wordt gemeld, dat de demo cratische senator Kilgore een wetsontwerp heeft ingediend tot het instellen van een nieuw mi nisterie voor de controle op het bewapenings program en tot betere gebruikmaking van de industrieele krachten en betere verdeeling van de bewapeningsorders. De democratische senator Mead heeft het voorstel Ondersteund en er op gewezen, dat de nog kan niemand zeggen, hoe ernstig zij I verdeeling der bewapeningsorders zoo gebrekkig Ook de rijksmaarschalk Hermann Göring heeft den rijkscommissaris, rijksminister Seyss-Inquart ter gelegenheid van diens zilveren huwelijksfeest het volgende geluk- wenschtelegram gezonden: Hartelijke gelukwenschen ter gelegenheid van uw zilveren huwelijksfeest. Uw rijksmaarschalk Göring. is, dat vele kleinere firma's voor haar faillisse ment staan. Er zijn in Washington te .eel par ticuliere belangen, die uit het^ bewapeningspro gram munt willen slaan. De democratische senator Truman verklaarde, dat tot du ver bij munitiefabrieken en militaire opslagplaatsen een milliard dollar' is verspild. (DNB). VERWARRING TE SAN FRANCISCO. De Engelsche berichtendienst meldt o.a.: San Francisco, een stad van 630.000 inwoners heeft drie urn- lang de hevigste emoties doorstaan, omdat de bevolking het eene oogenblik geloofde: dat de stad vanuit de lucht zou worden aange vallen en het andere oogenblik dacht, dat het bevel om te verduisteren slechts een oefening gold. Terwijl de sirenen loeiden en de ambtena ren van de luchtbescherming van deur tot deur snelden om de bevolking aan te zeggen, dat zij moest verduisteren, gebeurden er op straat vele ongelukken. Een vrouw werd door een politie agent neergeschoten. Het eene oogenblik gaf de politie de order om te verduisteren en het andere oogenblik trok zij deze order weer in, zoodat de bewoners in het geheel geen tijd hadden om aan de snel op elkaar volgende orders en tegenorders te vol doen. Naar verder in dit bericht wordt gezegd, zijn de autoriteiten te Washington en Californië het er nog niet over eens, waarom luchtalarm is gegeven, want terwijl het ministerie van oor log te Washington spreekt van een oefening, heeft generaal William Ryan uit het hoofd kwartier van het vierde eskader torpedovlieg tuigen te Los Angelos verklaard, dat „een groot aantal onbekende vliegtuigen" de kust naderde. (DNB) DE HOUDING VAN PERU. De Peruaansche ministerraad heeft een soli dariteitsverklaring gezonden aan de Ver. Sta ten, waarin geconstateerd wordt, dat het begin van den oorlog op den Stillen Oceaan de clau sules der accoorden van Havanna, die de ge meenschappelijke verdediging van het Ameri kaansche vasteland ten doel hadden, van kracht heeft doen worden. De president der republiek heeft verklaard, dat de oorlog op den Stillen Oceaan voor de Amerikaansche landen een probleem heeft--Goen ontstaan, welks oplossing alleen kan bestaan m volstrekte solidariteit met de Ver, Staten. Alle Amerikaansche landen moeten de Ver. Staten bijstaan om aldus gemeenschappelijk het conti nent te verdedigen. De regeering heeft bij decreet last gegeven tot onmiddellijke blokkeering van alle Japan sche saldi en hun registratie. Als motiveering wordt aangegeven, dat daarmede een versto ring van het nationale economische leven moet worden voorkomen. Voorts zijn alle bij de dou ane liggende Japansche goederen geblokkeerd. Beschikking daarover is slechts mogelijk met goedkeuring van het ministerie van economi sche zaken Verder wordt her-uitvoer van alle invoerproducten benevens van alle verwerkte producten met inbegrip van alle transito-goede ren verboden. Het decreet verklaart, dat het ministerie van economische zaken een desbe treffende lijst zal opstellen en dat het ministe rie bevoegd is in uitzonderingsgevallen uitvoer vergunningen te geven. Dit decreet wordt ge motiveerd met een verwijzing naar het door den oorlog ontstane verminderen van het ver keer ter zee. (D.NH.) DE HOUDING VAN ARGENTINIË. De regeering van Argentinië heeft den tekst gepubliceerd van het telegram, dat Castillo ge zonden heeft aan Roosevelt om de portée uiteen te zetten van het Argentijnsche standpunt ten aanzien van het conflict op den Stillen Oceaan. Castillo deelt den inhoud mede van het regee- ringsdecreet, waarbij hij verklaart, dat de oor log dei- Ver. Staten geheel Amerika solidair raakt. Voorts verklaart het telegram, dat de Argentijnsche houding ligt binnen de gemeen schappelijke belangen en gevoelens. Het tele gram besluit met vriendschappelijke wenschen. Na een ministerraadszitting, die anderhalf uur geduurd heeft, is een decreet der regeering verschenen betreffende het standpunt van Ar gentinië ten aanzien van het conflict op den Stillen Oceaan. Het decreet constateert, dat de houding tegenover de Ver. Staten wordt be paald door de Pan-Amerikaansche verplichtin gen ten aanzien van de solidariteit, wederzijd- sche hulp en defensieve samenwerking. Dien tengevolge worden de Ver. Staten niet be schouwd als oorlogvoerend. In den oorlog tus schen Japan en Groot-Brittannië kondigt Ar gentinië zijn neutraliteit af. Het decreet be paalt verder, dat de noodige aanvullende over eenkomsten zullen worden aangegaan in on derhandelingen volgens de accoorden van de conferentie van Havanna. Castillo heeft tegelijkertijd medegedeeld, dat speciale voorzichtigheidsmaatregelen met het oog op den oorlog op den Stillen Oceaan niet in het voornemen liggen. (D.NB.). Wanneer het Duitsche weermachtsbericht van gisteren meldt, dat afgezien van plaatselijke operaties, geen bijzondere gebeurtenissen aan het Oostelijke front zijn voorgevallen, dan tee kent zich hiermede de nieuwe, door het inval len van den winter bepaalde wijze van oorlog voering in het Oosten af, aldus wordt van wel ingelichte Duitsche zijde verklaard. De Duitsche legerleiding, zoo wordt verder gezegd, neemt ook ten aanzien van den Rus- Sischen winter duidelijke maatregelen. Daar de weersomstandigheden geen grootscheepsche operaties toelaten, ziet de leiding van zulke operaties af. Dit zijn strategische maatregelen. Het front zelf zal steeds aanleiding geven tot tactische operaties, het afslaan van Sovjet- aanvallen op afzonderlijke gedeelten van het front, hetzij het doen van aanvallen met be grensd doel. De Duitsche troepen aan het Oostelijk front blijven waakzaam en gaan geen winterslaap beginnen, zooals dit bij veldtochten in vroeger eeuwen het geval was of zooals dat voorkwam in het schema van een stellingoorlog in 19141918. De toestand aan het Oostelijk front van nu heeft niets te maken met de vor men en met de versterkingen van den stelling- oorlog, doch wordt bepaald door de gevechts- wijze, welke is ontstaan door de practijk van dezen oorlog en door de ontwikkeling der wa pens. Alleen de Duitsche. luchtmacht blijft door haar activiteit een levendlgen strijd aan het front voeren. Het Finsche legerbericht luidt als volgt: Op de Karelische landengte verkenningspo gingen van den vijand, die werden afgeslagen. Een Finsche afdeeling, die een baai van het Onega-meer aanviel, heeft het dorp Igautk aan den Noord-Westelijken over va nhet Onega- meer ingenomen. In de richting van de stad Povenetz heeft de vijand ten Zuiden van Voljaervi de sluizen van het Witte Zeekanaal geopend, zoodat de ten Oosten van het kanaal gelegen stadswijk van Povenetz onder water staat. VELDHEER VAN VROEGERE OOSTENRIJKSCHE LEGER GESTORVEN. De uit den wereldoorlog van 1914—1918 be kende veldheer van het Oostenrijksche leger, veldmaarschalk freiherr Eduard von Boehm- Ehnolli is op 85-jarigen leeftijd gestorven. HET IJZEREN KRUIS VOOR ITALIAANSCHE GENERAALS. De Führer heeft aan den opperbevelhebber van de strijdkrachten in Noord-Afrika, generaal Bastico, en den chef van den generalen staf, Gamba-ra, het IJzeren Kruis verleend, naar een bijzondere correspondent van Stefani meldt. Generaal Rommel heeft hun de onderscheiding ergens in het operatiegebied qverhandigd. ITALIAANSCHE VERLIESLIJST. Het hoofdkwartier van de Italiaansche weer macht maakt bekend: De Italiaansche weermacht heeft in de maand November de volgende verliezen geleden, waarbij de nagekomen verliezen der voorafgaande maan den zijn opgenomen: weermacht, leger en militie: Noord-Afrika: 345 gesneuvelden, 254 gewonden. 273 vermisten. Oostelijk front: 160 dooden, 379 gewonden, 27 vermisten. Grieksch-Albaansch en Albaansch-Zuidslavisch front: 215 dooden, of aan hun verwondingen overledenen, 178 gewonden. Weermacht, marine: 39 dooden, 251 gewonden, 539 vermisten. Weermacht luchtwapen: 57 gesneuveld, 62 ge wond, 58 vermist. HANDELSREGISTER KAMER VAN KOOPHANDEL. Wijzigingen: N.V. Suikerwerkenfabriek voor heen Nic. de Tombe, Gerrit Doustraat 4, Leiden. De zaak is met ingang van 1 Jan. 1941 in liquidatie getreden. Liquidateur: N. de Tombe, Leiden. Zanclhandel W. Segaar en Zn., Lange Diefsteeg 8. Overleden Vennoot: W. Segaar, Leiden, d.d, 2 December 1941. van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden even na middernacht op en. ging vanmid dag om 13.30 uur onder. DIEFSTALLEN. Eergisteravond is wederom uit de gang van een café aan de Breestraat een portefeuille met inhoud ontvreemd. Gistermorgen om halftien werd ter hoogte van de Steenstraat ten nadeele van mej. G. v. P. een tasch ontvreemd, die zjj in de gele tram had laten liggen. Voorts wordt uit den Stadspolder een koe vermist. EEN MISSELIJKE GRAP! Mevr M.. wonende aan de Hooigracht, Is de dupe geworden van bestellingen, die op haar naam zijn uitgevoerd, terwijl zij daartoe geen opdracht had gegeven. Zoo kreeg zq tweemaal gebqk thuisbezorgd, n.l. van de bakkers W. cn P., welke bestellingen van anderen moeten zijn uitgegaan. KANARIETENTOONSTELLING. De afdeeling Leiden van den Ned. Bond voor Kanarieteelt en Vogelbescherming „De Zanger" houdt a.s. Zaterdag en Zondag in café Royal" aan de Douzastraat een tentoonstelling, waaraan verbonden een wedstrijd. De heer L. J, C. Hagemeyer alhier is ge slaagd voor het examen Hoogduitsch akte M O. E Onze stadgenoot, de heer J. van Steenis riaagde te 's-Gravenhage voor het examen wis kunde M.O. akte K II (beginselen der mecha nica, enz.). Met ingang van Zondag a.s. wordt de heer J. D. J. van der Zwam. conducteur bij de Ned Spoorwegen aan het station alhier, als zoodanig overgeplaatst naar 's-Hertogenbosch.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1