Leidsch Dagblad | 1941 | 20 november 1941 | pagina 2

MKMTJtS

STADSNIEUWS

IEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad

Denderdag 20 November 1941

Officieele Kennisgevingen

VISSCHERIJ-BERICHÏEN

Met Duitschland tegen
het kapitalisme

Gemengd Nieuws

Laatste Berichten

Binnenland

Het autobus-ongeluk

Buitenland

Overeenkomst tusschen
Mexico en de
Vereenigde Staten

AGENDA

(IJN/T IN LITTEKEN

W. Degouve de Nunques

Alles, wat uitgediend heeft, zal vergaan. En
het kapitalisme heeft uitgediend Het uitbui-
tingssysteem, dat voortgekomen was uit het
liberalisme en dat zijn hoogtepunt bereikte in
het vrijheids-minnende democratische stelse).
heeft zijn tijd gehad. Het nationaal-Socialisme
is gekomen en heeft tegenover het kapitaal den
arbeid geplaatst. Niet op kapitalistische wijze.
Maar op nationaal-socialistische wijze.

Wat heeft het democratisch-kapitalistische
stelsel den arbeiders gebracht? Armoede en ge
brek.

Aan den eenen kant heerschte een overdre
ven weelde die tot uitspattingen leidde, ter
wijl er aan den anderen kant een ontzagwek
kende armoede werd geleden.

De mensch in dienst van het kapitalisme
dacht uitsluitend in geld. De materie was over
winnaar van den gCest. Geld! Geld! Waar kan
ik wat aan verdienen?! Men dacht eenvoudig
niet aan de noodzakelijke behoefte, die ook an
deren noodig hadden.

Wanneer men aan de groenten niets kon
verdienen, dan dacht men er niet aan om deze
op doelmatige wijze te verspreiden onder het
arbeidende volk.

Integendeel. Men liet de kostbare en onont
beerlijke veldproducten op het land verrotten,
omdat men er niets aan kon verdienen. De
heerlijke tomaten gingen naar de mestvaalt,
de aardappelen werden ongeschikt gemaakt voor
de consumptie, de vruchten liet men aan de
boomen wegrotten, de koffie werd in zee ge
worpen of als brandstof gebruikt. Alles draaide
om het geld. En wanneer men er niets aan
kon verdienen, dan moesten de met zorg ge
kweekte producten maar vernietigd worden.

Dat was de groote schanddaad, waarmede het
kapitalistische stelsel ook tegelijkertijd veroor
deeld is.

Men hield biddagen voor het gewas, men
hield dankdagen voor den oogst. Men bad
God: „Geef ons heden ons dagelijksch brood"
en aan den anderen kant wist men Gods zegen
niet beter te waardeeren dan door het vernieti
gen van alles waarom men gebeden had.

Deze onmenschelljke daden, die in strijd wa
ren met Gods liefde en genade, werden door
die heerschers nog goed gepraat ook. Want, zoo
zeiden deze losgeslagen Christenen, men moest
toch rekening houden met de vastgestelde prij
zen. Alles moest op prijs blijven. Wanneer dit
niet het geval was. dan beteekende dat een
ramp voor de beurzen van de bezitters.

Nooit vroeg men zich af, of de arbeiders uit
Amsterdam en Twente, of de havenarbeiders
uit Rotterdam, of de mijnwerkers uit Limburg,
of al de werkers uit ons vaderland wel voldoen
de levensmiddelen tot hun beschikking hadden.
Nooit dacht men aan de ellendige omstandig
heden. waarin duizenden gezinnen verkeerden,
die overgeleverd ware aan werkloosheid en die
door de Christelijke regeering nog net zooveel
kregen, dat zij niet van honger stierven.

In Duitschland had men dezelfde ellendige
toestanden gekend. Maar daar was in 1933 Hit-
Ier aan het bewind gekomen, die zoo het een
en ander veranderde voor de arbeiders en de
boeren Duitschland was door den oorlog en
door den onrechtvaardigen vrede van Versailles
uitgemergeld als geen land ter wereld. De kapi
talistische landen hadden het Duitsche volk
aan hun wil ondergeschikt gemaakt Hitler, de
socialist, de arbeider, verzette zich tegen de
slavenmentaliteit van het Duitsche volk. En na
1933 heeft hi) door hard werken bovenmen-
schelljke dingen tot stand gebracht. Hij heeft
zijn volk verlost van het onchristelijke kapita
lisme. Hij heeft zijn volk weer geleerd, dat het
een zegen is te werken. Hij heeft zijn volk
opgericht uit het moeras der slavernij, waarin
het dreigde te verstikken. Het kapitalistische
slavenjuk was den Dultscher onwaardig.

En in acht jaren Ujds is er een nieuw
Duitsch volk ontstaan, dat thans de sterkste
weermacht ter wereld heeft. Deze weermacht
strijdt in het Oosten tegen het Bolsjewisme en
in het Westen tegen het kapitalisme. Beide
stelsels zijn de aartsvijanden van den arbeider
en den boer. Bolsjewisten en kapitalisten heb
ben elkander de hand gegeven en denken den
volkschen nationaal-socialisten in Europa him
opmarsch te beletten.

Maar de arbeiders en boeren van Europa
hebben in het nationaal-Socialisme, zooals Hit-
Ier dat in Duitsche landen en Mussert in Ne
derland heeft gebracht, hun eigen wezen her
kend. Eigen volk, dat op eigen bodem werkt,
eigen aard. eigen cultuur, eigen recht, ziehier
het volksche ontwaken in geheel Europa, ook
in Nederland.

Ook in Nederland wordt thans de kapitalis
tische macht gebroken. Ook in Nederland leert
men nu de waarde kennen van kostbare pro
ducten. die terwille van het geld door de kapi
talisten vernietigd werden.

Ook in Nederland ziet men thans in. dat
alleen arbeid zegen kan afwerpen. Ook in Ne-

ONDER EEN DORSCHMACHINE GERAAKT.

Bij het vervoeren van een dorschmachine is
gisteren zekere A. K. te Oostwolde door onbe
kende oorzaak onder deze machine geraakt.
Met zware verwondingen aan borst, hoofd en
ledematen is de man naar het R.K ziekenhuis
te Winschoten overgebracht. Zijn toestand was
gisteravond laat hoogst ernstig.

BOTSING TUSSCHEN POLITIE EN
STROOPERS.

Marechaussee door schot gewond.

In den nacht van Maandag op Dinsdag is het
onder de gemeente Langerak tot een ernstige
botsing gekomen tusschen politie en eenige
stroopers.

Naar wij vernemen, waren in den bewusten
nacht marechaussees, de gemeentepolitie en een
Jachtopziener eenigen stroopers op net spoor, die
hun onwettig bedrijf uitoefenden onder ge
noemde gemeente. De politiemannen hadden
zich, beschermd door de duisternis, verscholen
in de uiterwaarden van de Lek en een hunner,
de marechaussee Spruit, had zich geposteerd op
een roeiboot, die aan een der strekdammen in
de rivier gemeerd was en waarmede de stroo
pers zich naar hun jachtterrein hadden be
geven. 200dat het te voorzien was. dat zij op
dezelfde wijze den terugweg zouden moeten
aanvaarden.

De politieman had goed gezien en toen op een
gegeven oogenblik de stroopers zich op den dam
begaven ten einde weer scheep te gaan, sprong
de marechaussee te voorschijn en riep hun
„halt, politie" toe.

Een der stroopers, die hem tot op eenige
meters genaderd was, loste in antwoord op deze
vordering een schot uit zijn jachtgeweer, waar
door de marechaussee bijna de volle lading in
een zijner beenen kreeg. Het mag een geluk
heeten. dat het slachtoffer, dat in het donker
dezen aanslag niet kon voorzien, door het schot
niet ernstiger is getroffen. Zijn verwondingen
waren echter van dien aard, dat hij naar een
ziekenhuis te Utrecht moest worden overge
bracht.

De overige politiemannen zijn er in geslaagd

drie mannen te arresteeren, nl. G. M. en A. M.
uit Langerak en C. V. uit Arkel.

Uw gift: een bcmd
Met volk en land.

Uw gift: een tolk
Van steun aan 't volk.

De nood in winterdagen
Moet 't volk eendrachtig dragen.

In nood en strijd
Reikt heel het land
Aan hem, die lijdt
De broederhand.

Mr. P. M. C. J. Hamer.
Gironummer van de WHN 5553.

derland begint men te begrijpen, dat het na-
tionaal-socialisme niet anti-christelijk is, maar
dat het juist de christelijke waarden sterker
doet leven.

Het kapitalisme was een uitbuitingssysteem
van bevoorrechten!

Het natlonaal-socialisme geeft recht aan alle
volksgenooten

Het kapitalisme telde niet den arbeid, maar
de winst!

Het nationaal-sociallsme erkent juist den ar
beid als hoogste waarde.

Het kapitalisme heeft honger en ellende ge
bracht over duizenden gezinnen.

Het natlonaal-socialisme brengt levensgeluk
in elk huisgezin.

Voor het recht en den arbeid en het levens
geluk van eiken Europeaan strijdt Duitschland
in deze wereld.

Naast Duitschland staat echter op het oor
logsveld de rasbewuste Nederlander aangetre
den. Hij kent het doel. waarvoor Hitier strijdt;
hU kent het doel waarvoor Mussert vecht.

Dat doel is: een beter Europa!

Een beter Nederland!

Daarom:

Met Duitschland tegen het kapitalisme!

C. Wgl.

KONIJNENSPORTVER. „D.S.V.".

De Konynensportvereeniging DS.V. hield
gisteravond haar jaarlijkschc tafelkeurir.g in de
bovenzaal van hotel 't Raadhuis aan den Nieu
we Run 16. Als keurmeester fungeerde de heer
Klaas van DUk. die zijn lof uitsprak over de
ingezonden dieren.

De uitslag voor de 1ste prijswinnaars was als
volgt: Couzijn W.V.L.. voedster j.; Groeneboom,
BI. VI. voedstel j.; Groeneveld. BI. Loth ram,
o Bakker Havana o Vis BI. v B. voedstel j.;
Uljee Holl. BI. voedstel j.; Casteleün Rus voed
ster o.; L. BI. zilver voedster o.; Poolram o.

BLOEMISTPATROONSVER. „LEIDEN EN
OMSTREKEN" (HOVENIERS).

Gisteren kwamen de leden van deze /ereeni-
ging voor een spoedvergadering bijeen in café
,,'t Schuttershof". De voorzitter opende de ver
gadering met een hartelijk welkom en deed een
beroep op de leden om in dezen moeilijken tijd
eendrachtig samen te werken. Vele belangrijke
stukken zijn binnengekomen, die dringend de
aandacht vragen, aldus spreker.

Vervolgens las de eersie secretaris de notu
len voor, welke na enkele aanmerkingen wer
den goedgekeurd 'Er volgde naar aanleiding
van de notulen een korte discussie over het
lidmaatschap van firma's. Dit lidmaatschap is
voor ieder der firmanten persoonlijk. Onder de
ingekomen stukken bevonden zich verschillende
brieven van het hoofdbestuur, o.m. de agenda
voor de op 26 November a.s. te houden alge-
meene vergadering in Amersfoort en de agenda
voor de op 9 Dec. a.s. in Utrecht te houden
vergadering van de Groep Bloemisterij. Voor
deze laatste vergadering werden als afgevaar
digden gekozen de heeren N. de Leeuw en v. d.
Burg (Katwijk) resp. bestuurs- en gewoon lid.
Het belangrukst was echter een schrijven van
het hoofdbestuur, dat een uiteenzetting bevatte
van de op de algemeene vergadering te bespre
ken ounten: 1. Candidaatstelling in de vacature
van "één van de hoofdbestuursleden. 2. Sanee-
ringsreglement. 3 Saneeringsbesluit. 4. Vast
stellen van de schrijfloonen naar aanleiding
van de gehouden enquête. 5. Bespreking van de
collectieve arbeidsovereenkomst. Deze punten
werden stuk voor stuk besproken.

Als candidaat in de vacature voor hoofdbe
stuurslid werd de heer Buurman met algemee
ne stemmen gekozen.

De collectieve arbeidsovereenkomst werd na
veel discussie aangenomen. Wat uurloon betreft
yalt Leiden in de eerste klasse.

De benoeming van afgevaardigden voor de
algemeene vergadering verliep vlot. Uit het be
stuur werden de heeren Buurman en Hüner
gekozen, uit de leden de heer Kromhout.

Niets meer aan de orde zijnde, sloot de voor
zitter deze vergadering.

ACADEMISCHE EXAMENS.

Bevorderd is tot doctor in de rechtsgeleerd
heid op proefschrift getiteld: „Het vraagstuk
van de wettelijke natuurbescherming in Neder
land" de heer A A. M. M. van de Ven. geboren
te Zeeland (NB.) en wonende te Rijswijk.

Bevorderd tot doctor in de wis- en natuur
kunde op proefschrift getiteld; „In de kern
gesubstitueerde oxanilzuren", de heer G. Carriere
geboren te 's-Gravenhage en wonende te Wa-
geningen.

Bevorderd is tot doctor in de letteren en wijs
begeerte op proefschrift getiteld: ..Some Oxford
papyri", mej. E. F. Wegener, geboren te Am
sterdam en wonende te Leiden. Geslaagd is voor
het candidaatsexamen Chineesch-Japansche
taal- en letterkunde: de heer J. W. de Jong
(Lelden); voor het candidaatsexamen klassieke
taal- en letterkunde: de heer F. G. Rotteveel
Mansfeld (Den Haag); voor het doctoraal
examen geschiedenis: de heer E. van Gulik te
(Leiden) en mej. S. M Kuenen (Leiden); voor
het candidaatsexamen klassieke taal- en letter
kunde- de heer A. F. M. van Noort (Leiden);
voor het candidaatsexamen geneeskunde: mej.
E. H. W. Wijnmalen (Wassenaar) en de heeren
Th. T. J. Reinders (Wassenaar); S. Bakker
(Rotterdam); E. van Luijt (Den Haag); W. F.
Beerman (Den Haag); D C den Haan (Rijns
burg) en Th. C. Bakker (Den Haag); voor het
voorbereidend kerkelijk examen: de dames J.
Burgersdijk (Den Haag) en A. C Fokkema
(Oegstgeest)voor het candidaatsexamen theo
logie: de heeren: M Blom «Oegstgeest); J.
Wiersma (Zaandam) en C. F. A. Carstens (Den
Haagi; voor het doctoraal examen Indisch
recht: mej. W. M. J Zimmerman (Den Haag);
voor het taalkundig candidaatsexamen Indolo
gie: de heer H. J van Tuinen (Den Haag);
voor het candidaatsexamen Indisch recht: de
heer C. Noest (Leiden); voor het doctoraal
examen rechten; de heeren J. W. H. Behrens
(Voorburg) en J. H. Spaan (Rotterdam); voor
het eerste gedeelte van het practisch apothe
kers-examen: de dames: M. M. A. Bindels (Was
senaar); W J. van den Broek (Lelden); M. J.
Groen (Deri Haag); A. J. H. G. Klem (Rotter
dam); W. J. C. van Lith (Leiden) en H. A E
Schipper (Den Haag); en de heeren J. van den

TERUGKEER VAN NEDERLANDSCHE
KINDEREN UIT WURTTEMBERG-
HOHENZOLLERN.

De kinderen, die door toedoen van den Ne-
derlandschen Volksdienst sinds 7 October in de
Gau Württemberg Hohenzollern vacantie ge
noten, zullen Zondag 23 November in het
vaderland terugkeeren.

De extra-trein, waarmee de kinderen reizen
komt om 5.25 uur te Eindhoven. 8.12 uur te
Rotterdam D.P. en 8.48 uur te 's-Gravenhage
H. S aan. De kinderen uit Leiden. Haarlem en
Amsterdam zullen met den aansluitenden ge
wonen trein verder reizen.

Omtrent het ongeluk met de autobus van
de firma Stam,, onder Ouderkerk aan den
IJssel men zie de le pagina vernemen wij
nog de volgende bijzonderheden.

lederen morgen rijden twee autobussen op
dit traject, waarvan de eerste is bestemd voor
het vervoer van passagiers, en de tweede spe
ciaal voor leerlingen van verschillende scholen:
H.B.S., Gymnasia en Ambachtsscholen.

Ook vanmorgen was dit het geval. De eerste
bus reed zonder ongeval haar dienst uit, doch
de tweede bus, waarin vanmorgen behalve de
scholieren ook nog twee marechaussees hadden
plaats genomen, verongelukte. Hierbij kwamen
de bestuurder, een zoon van den ondernemer
Stam uit Krimpen a. d. IJssel, een der mare-
chausseer en dertien scholieren om het leven.

De chauffeur van de eerste bus verklaarde, dat
het vanmorgen zeer donker was. „Wij konden
geen hand voor oogen zien en het was bijna on
doenlijk te rijaen".

Gebleken is, dat de bus niet is geslipt Joch
van den d«jk lr de rivfer is gereden. De bus is
direct omgeslagen en door het hooge water on
middellijk volgeioopen. Het voertuig lag geheel
oi der water Toen tegen half tien het water
zakte kwam langzamerhand de bus weer boveu.

Van de slachtoffers wonen er drie in Krimpen
aan den IJssel, n.l. ce chauffeur Stam, een zoon
van het hoofd der school Bouwman, en een zoon
van den bode Steynen.

Het Amerikaansche ministerie van buitenland-
sche zaken heeft medegedeeld, dat een uit zes
punten bestaande overeenkomst met Mexico is
gesloten. Deze overeenkomst houdt in-

1. Binnen 30 dagen zullen de beide regeeringen
elk een deskundige aanwijzen voor de vaststelling
der schadevergoeding voor de in 1938 onteigende
pertroleumvelden. Mexico stort voor die ont
eigening reeds thans 9 millioen dollar.

2. Mexico betaalt een schadevergoeding van
40 millioen dollar, waarop de reeds betaalde 3
millioen in mindering wordt gebracht

3. Beide regeeringen zijn in beginsel bereid
onderhandelingen over een handelsverdrag te
openen.

4. De Amerikaansche regeering verklaart zich
bereid, met Amerikaansche dollars pesos te koo-
pen, ter stabiliseering van de Mexicaansche
valuta.

5 De Amerikaansche regeering verklaart zich
bereid, den directen aankoop van nieuw Mexi-
caansch zilver van de Mexicaansche regeering te
hervatten op een basis als die van 1938.

6, De Amerikaansche regeering verklaart zich
bereid, Mexicaansche regeeringsopdrachten te
steunen door bij de Federal Reserve Bank een
crediet voor den buitenlandschen handel der
Mexicaansche regeering te openen

Ten slotte behelst de verklaring, dat beide
regeeringen de bestudeering van alle andere pro
blemen zullen voortzetten.

Minister Huil heeft verklaard, dat deze over
eenkomst van buitengewoon groot belang voor
de betrekkingen tusschen beide staten moet
worden genoemd. (D.N.B.),

Berg (Slledrecht)J. A. Cats (Den Haag); J. H.
Innemee (Den Haag)J de Jong (Aerdenhout)
A. S. Jousma Vlaardingen)J, L. Kuitert (Den
Haag): F. W. Lekkerkerker (Den Haag); W.
Chr. Simons (Den Haag)en G. P. M. Willockx
(Rotterdam); voor het doctoraalexamen wis-
en natuurkunde: hoofdvak theoretische natuur
kunde: de heer F, J. Bolkestein (Wassenaar):
idem scheikunde: de heer T C. Op den Hoek
(Den Haag)idem scheikunde: de heeren J. C
Avenarius (Oegstgeest) en H. Neumann (Den
Haag); idem pharmacie: de heer F. Hartogen-
sis (Den Haag) en mej. D. E. Vos (Den Haag);
idem scheikunde: mej. E. M. van Overeem (Den
Haag»; idem geologie: de heeren: E. Schljfsma
(Voorburg) en G. G. Wissema (Oegstgeest); voor
het taalkundig candidaatsexamen Indologie: de
heer D. C. Peij (Den Haag)voor het econo
misch doctoraal examen Indologie: de heer L.
E. Larive (Den Haag); voor het doctoraal
examen klassieke taal- en letterkunde: de heer
C Kok (Warmond) en voor het doctoraal exa
men geschiedenis: de heer R. A. J. van Lier
(Den Haag).

HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.

Wijzigingen: „De Bazar", Oude Zeeweg 2,
Noordwijk aan Zee, handel in speelgoed. Over-
den eigenaar: P. Vink, Noordwijk aZee, dd.
5 October 1941.

De Vreede en Runderkamp, Douzastraat 19,
Noordwijk, aannemersbedrijf. Vestiging bijkan
toor: 's-Gravenhage, Paul Gabriëlstraat 68.

N.V. Vereenigde Graanhandel. Noorden B. 29,
Nieuwkoop. Uittr. Comm. H. J. Ridder, Koog
a/d Zaan N. Pres. Comm.: P Baane, Alphen
a/d Rijn, N. Comm.: G. Staalduinen, Alphen
a/d Rijn

Voor.het alhier afgenomen examen voor
apothekersassistent zijn geslaagd de dames E. E.
H Rolandus Hagedoorn en A. H. van Straaten,
beiden te Den Haag.

Gistermiddag is de 41-jarige glazenwas-
scher A. P. bü het verrichten van beroepswerk
zaamheden. op de Langebrug van de twaalfde
sport van een ladder op straat gevallen.

De Eerste Hulpdienst kon geen ernstig letsel
constateeren. doch heeft den man, die uit den
mond bloedde en klaagde over pijn in de rech
terheup, ter onderzoek meegenomen naar het
Academisch Ziekenhuis.

Gistermiddag is de 2-jarige A. V. in de
keuken van de ouderlijke woning aan de Java-
straat met haar linkerduimpje bekneld geraakt
tusschen de rollen van een waschwringer. Na
in een apotheek voorloopig te zijn behandeld,
is het kind door den E.H.D. naar het Acade
misch Ziekenhuis gebracht.

De Eerste Hulpdienst heeft een 64-jarlgen
zwerver, A. W., naar het Acad. Ziekenhuis ge
bracht, die in staat van ondervoeding in een
schuur aan den Maredijk werd aangetroffen.

U moet e* in geen geval
mee blijven loopen.. maar
een "AKKERTJE' nemen. Er
bestaat geen samenstelling
die hoofdpijn of migraine
vlugger kan verdrqven I

"AKKERTJES" zijn een vin
ding van den bekenden
apotheker Dumont en alleen
echt in den het gemakke
lijkst in te nemen ronden

\vorm met het "AKKER"-merk.

Let U daarop vooral en laat
U toch geen waardelooze na
maak of imitaties aanpraten.

tegen pijnen, nare dagen, koorts, kou.

DE COMMUNISTISCHE AANSLAGEN
IN FRANKRIJK.

Een communiqué van de Fransche overheid
deelt mede, dat het onderzoek naar de com
munistische aanslagen in Frankrijk geleid heeft
tot de arrestatie van vier personen, die be
kentenissen hebben afgelegd. Drie der gearre
steerden kunnen beschouwd worden als de voor
naamste aanstichters tot bolsjewistische acti
viteit. Huiszoekingen hebben geleid tot het vin
den van revolvers, communistische vlugschriften
en aanplakbiljetten, schroefsleutels om spoor
rails los te draaien, springstoffen en commu
nistische litteratuur. Een der gearresteerden,
een Joodsche bontbewerker, is des nachts ge
arresteerd. Hij kon slechts na een gevecht door
de politiemannen overmeesterd en in arrest ge
steld worden. Daarbij is een inspecteur van po
litie gewond. (D.N.B.)

DE REIS VAN LITWINOF.

Een Britsch verkeersvliegtuig heeft, volgens
Associated Press, geweigerd Lltwinof met zijn
gevolg naar Cairo mee te nemen. Als motief
werd opgegeven, dat alle plaatsen bezet waren.
De Britsche gezant in Iran heeft verontschul
digingen aangeboden voor het „misverstand".
De Amerikaansche ambassadeur te Moskou,
Steinhardt, en de Britsche directeur voor de
inlichtingen, Monckton, zijn intusschen in
Cairo aangekomen. (D.NJ.)

DE VER. STATEN EN FRANKRIJK.

De Fransche ambassadeur Henry Haye, heeft
volgens de Associated Press bekend gemaakt,
dat hem door onderstaatssecretaris Welles is
medegedeeld, dat de Ver. Staten een voorstel
der Fransche regeering om levensmiddelen naar
de Fransche krijgsgevangenen in Duitschland
te zenden niet in overweging kon worden ge
nomen voor de Fransche positie is opgehelderd.
Haye verklaarde aan de pers, dat Welles hem
had gezegd, dat het onmogelijk zou zijn het
plan op het oogenblik ten uitvoer te leggen.

(D.N.B.)

DE JAPANSCH-AMERIKAANSCHE
ONDERHANDELINGEN.

De democratische senator Pepper, die vaak ge
houden wordt voor woordvoerder van de regee
ring in kwesties van buitenlandsche politiek,
heeft volgens de Internationale News Service in
een interview verklaard, dat de Ver. Staten alle
pacificatiepogingen van Japan .zullen afwijzen
zelfs wanneer dit oorlog beteekent. Pepper stelde
de volgende Amerikaansche eischen als grond
slag van onderhandelingen: 1. Japan's terug
tocht uit China. 2. Schadeloosstelling van Japan
aan China. 3. Terugtocht van Japan uit Indo
china. 4. Opgeven van het denkbeeld der nieuwe
orde. Wanneer Koeroesoe is gekomen om een
erkenning van de successen te halen, kan hij
niet op begrip rekenen. Wanneer de oorlog een
prijs vormt voor den tegenstand tegen „inter
nationale rooverü" waarmede Japan zich heeft
ingelaten", dan moet de oorlog maar komen.
Japan heeft mijl na mijl de Amerikaansche be
langen in Azië teruggedrongen. (DN.B.).

AMERY OVER HET BRITSCH-INDISCHE
PROBLEEM.

Naar de Britsche berichtendienst meldt, heeft
de minister voor Indië, Amery, in een rede te
Manchester verklaard, dat het Britsch-Indische
probleem niet door leuzen en frazen wordt op
gelost. Midden in een strijd op leven en dood,
aldus zeide hü, kan men geen oplossing gaan
zoeken „Onmiddellijk na den oorlog" echter zal
men zich met zoo weinig mogelijk vertraging
met dit vraagstuk bezig te houden De regeling
hangt voor een groot deel van Indië zelf af.
Van verschillende zijden heeft men het verlan
gen geuit, dat Indië een soort nationale ver
gadering zou krijgen. Dit is een onmogelijkheid,
daar een dergelijke vergadering slechts ge
schikt is voor een homogene volksgemeenschap,
maar niet voor de heterogene Britsch-Indische
bevolking. Tot degenen, die op het standpunt
staan, dat Engeland voor de democratie vecht
en dat men Indië moet geven wat het heb
ben wil, zeide Amery de vraag te richten, welk
college in dien zin dan voor Indië kon spreken
of den gemeenschappelijken wensclr tot uiting
kon brengen. Er kan geen sprekender bewijs
zijn voor het feit, dat men het verstand heeft
verloren, dan het geroep om toepassing van de
„Charta van den Atlantischen Oceaan" op Indië

Amery besloot met de woorden: „ondanks den
argwaan getuigen wij nog steeds van onzen
goeden wil en van ons vertrouwen in Indië. In
de eerste plaats is echter goede wil tusschen de
Indiërs onderling noodig". «D.NB.)

FRANSCHE SCHEPEN VOOR ENGELAND.

Canadian Press meldt uit Londen: de minis
ter voor den economlschen oorlog. Dalton, heeft
in het Lagerhuis verklaard, dat de opgebrachte
Fransche schepen bij de Britsche koopvaardij
vloot zullen worden ingelijfd. «D.N.B

Hooigracht 3: Verkooping Eén kwartlertjeebond.
10 uur voorm.—5 uur nam.

Zaterdag

Volkshuis: Voordracht van prof. dr. I. M. v. d.
Vlerk 4 uur nam.

De avond- nacht- en Zondagsdienst der

apotheken te Lelden wordt van Zaterdag 15 Nov.
20 uur tot Zaterdag 22 Nov. 8 uur waargenomen
door de Apotheek van Drlesum, Mare 110, Tel.
20406. de Zulder Apotheek, Lammenschansweg 4,
Tel. 23553.

Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche Apotheek,
Voorm. Wilhelmlnapark 8, Tel. 26274.

LUCHTTEMPERATUUR.

9 uur voorm.: 34 gr. C (38 gr. P.).

PARTIEEL UITBREIDINGSPLAN
„HEERENGRACHT-OOSTERKERKSTRAAT".

De Burgemeester van Leiden brengt ter alge
meene kennis, dat met ingang van 21 Novem
ber 1941 tot en met 5 December 1941 een plan
van uitbreiding voor de gemeente Leiden, ten
aanzien van gronden gelegen tusschen de Hee
rengracht en de Oranjegracht, voor een ieder
ter inzage zal liggen ter gemeente-secretarie,
afdeeling Algemeene Zaken. 5707

STEVEN INCK,

Burgemeester.

Lelden, 20 November 1941.

BEGROOTING 1942.

De Burgemeester van Leiden, op grond van
artikel 3. van de verordening van den Rijks
commissaris voor het bezette Nederlandsche ge
bied No. 152/1941, waarnemende de taak van
Burgemeester en Wethouders, brengt ter alge
meene kennis, dat voor een ieder gedurende
veertien dagen ter Secretarie ter lezing zijn
nedergelegd en in afschrift tegen betaling der
kosten algemeen verkrijgbaar worden gesteld,
de begrooting der plaatselijke inkomsten ©n
uitgaven voor den dienst 1942, benevens de
verschillende bedrijfsbegrootlngen voor dat Jaar.

De Burgemeester,

STEVENINCK.
De Gemeentesecretaris,
VAN STRUEN.

Leiden, 20 November 1941. 5706

PRIJZEN EN BESOMMINGEN.

IJMUIDEN, 20 November 1941

Groote bot f 155146; Kleine bot f 9290;
Groote schar L 8473; Pufschar i 3122, Wijting
f. 11072; Sardien f. 6560; Haring 100 (vast
gestelde prijs) (Alles per 50 KG.) Kabeljauw
f 32—20 per stuk.

Besommingen:

Kotters KW. 148 f.135. KW. 109 f.196; KW.
164 f 146.

Loggers: KW. 107 f,389; KW. 60 f.605: KW. 89
f.384 KW 47 f.608; KW 144 f 380. KW. 91
f.502, KW. 108 f,459; KW. 104 f.240 KW. 45
f.452, KW. 175 f.481, KW. 82 X.490.

IN DE LAKENHAL.

Twee dingen zijn er. die den bezoeker dezer
ongemeen schoone tentoonstelling onmiddellijk
moeten opvallen. In de eerste plaats treft dunkt
mij het ruime, het wijde dat uit tal van deze
schilderijen spreekt. En dat juist terwijl de hori
zon meestal vrij hoog ligt. Dit moet een man
zijn geweest, die zich thuis voelde in de onbe
grensdheid van wijde velden, die ze bij voorkeur
zoekt Een man met een breeden geest, voor
wien zich steeds wijde horizonten openden. De
natuur in haar eeuwigheid, in haar weidsche
rust. En in de tweede plaats treft de zachte
harmonie der kleuren, de verdroomde sfeer, die
bijna elk zijner werken ademt. Dit werk is vóór
alles van een verheven, maar fijne en onge
broken harmonie. Dit is het werk van een zeer
groote en tegelijk zeer aristocratische persoon
lijkheid. Doch het is een aristocratie, die zich
voor eiken kunstgevoelige laat benaderen. Het
is doorstroomd van een fijne muzikaliteit als
een adagio van Mozart, een lichtelijk getem
perde weemoed, doch nooit zwaar en allerminst
zwaarwichtig Het is open.

Degouve de Nuncques schilderde niet de in
tieme gevalletjes, die op zichzelf zoo bekoorlijk
kunnen zijn. maar wel het glooiende veld. dat
zich eindeloos strekt, bedekt met het sneeuw
kleed, en daarin een boom welks takken buigen
onder de witte vacht. Doch rijk is het coloriet
van dat sneeuwveld. Ge ziet het ook bij die
prachtige, weidsche en toch zoo ingetogen voor
stelling van de Amblêve die als een meander
zich door de besneeuwde wereld slingert; bij het
werk waar een rustend hert op den voorgrond
het sneeuwlandschap zijn accent geeft; bij het
mannetje met den scharenslijperswagen, e.a Ge
voelt zijn verdroomde fantasie uit een paar
wijde landschappen met opgebonden korenscho
ven. alles goud, uit het merkwaardige werk, dat
U de nachtelijke verlichting van een park geeft.

Hoe wonder mooi zijn de stukken, welke hij
bij z(jn verblijf in Holland heeft gemaakt; b.v.
die prachtige boerenwoning te Broek in Water
land; zijn zeer bizondere teekeningen van Am-
sterdamsche pakhuizen; zijn Katwijksche vis-
schers; zijn molen aan den weg naar Haarlem.
Wat is dat alles prachtig getypeerd. Ge kunt
ook opmerken, dat hij zich nooit aan één be
paalde techniek heeft vastgelegd, doch in de
grootere sneeuwlandschappen meestal een poln-
tilleachtige techniek toepaste, die juist die fijne,
tintelende bewogenheid geeft: in enkele werken
als „Fête de nuit" is de verf meer uitgestreken;
in andere heeft hij een ruim gebruik gemaakt
van de natuurlijke kleur van het teekenvlak.

Het is wonderbaarlijk, wat deze buitengewoon
begaafde mensch. dien wij uit dit werk leeren
kennen als een uiterst sympathieke natuur, in
zijn kunst heeft bereikt. Een vitrine met perso
nalia. waarbij een fraai geëtst portret door
Toorop, moogt U niet overslaan. Het is jammer,
dat we ons zoo moeten beperken. Doch ik eindig
met de opmerking, dat niemand die gevoel heeft
voor kunst, deze tentoonstelling mag verzuimen.

N J. Swierstra.

CHRISTINE DOORMAN f.

Te Den Haag is op ongeveer 83-Jjirigen leef-
tyd overleden de bekende schrijfster Christine
Doorman, die vooral bekendheid heeft verworven
met het schrijven van een groot aantal kinder
boeken. sprookjes en werken voor jonge meisjes.
Hiervan zijn er meerdere in het Duitsch en
Zweedsch vertaald.

Speciaal het sprookje heeft haar groote be
langstelling gehad. Ook heeft zij in ons land
veel gedaan voor het werk van de beroemde
Zweedsche schrijfster dr. Selma Lagerlöf, met
wie een hechte vriendschap haar verbond. Over
haar schreef zij de bekende biografie, waarvoor
zij de gouden Wasa-medaille ontving.
Christine Doorman, die op 31 Mei 1858 te
Utrecht geboren was. werd op haar 80sten ver«-
jaardag het eerelidmaatschap van het HaagscWe
Letterkundige Genootschap „Oefening kweekt
kennis" aangeboden. Voorts was zij lid van .Je
Ned. Maatschappij voor Letterkunde te Leidein,
van het Historisch Genootschap enz.

Van haar bekendste werken vermelden v«ij
Selma Lagerlöf; Sagen van Zweden; Hans C.
Andersen; Het sprookje door alle eeuwen; Over
Kalevala; Finsch epos; Waarvan de nyxen b|J
hun gouden harpen zongen, enz.

2-4