Het einde der Crisis-organisaties ingeluid Binnenland n LEfECH DAGBLAD, Dontedsg 30 Orfober 1941 Tweede Blad No. 25030 82ste Jaargang 50 CENT Kou Koorts Griep Door de oprichting van den Nederlandsehen Landstand De installatie van Rotterdam's burgemeester De geldigheid der bonnen RECHTZAKEN Aanmelding voor de Ziekenfondsen in vollen gang FEUILLETON De vervloekte Viool Om U glad en zachl te kunnen scheren moet U een scheermesje gebruiken, waarvan het staal goed gehard en de snijkanten vlijmscherp zijn. Daarom worden de Blauwe Gillette mesjes geprefereerd, doch ook omdat zij door hun langen levensduur goedkoop in het gebruik zijn. Wilt U met overleg bezuinigen, koopt dan een pakje Blauwe Gillette mesjes. PER VIJF STUKS h i c, De Landstand Persdienst meldt: De afgeloopen week heeft ons volk den Ne- derlandschen Landstand gebracht, met als ver antwoordelijk leider den boerenleider E. J. Ros kam Hzn. aan het hoofd. Foto Ned. Landstand. De heer E. J. Roskam Hzn. Niet beter dan door de woorden aan te ha len uit het slot der officieele toelichting op de desbetreffende verordening, meenen wij de taak van dit instituut te kunnen schetsen. Kort en krachtig werd daarin gezegd: „De hoofdtaak van den Landstand is en blijft de van alle politieke en overige beperkin gen vrije samenvatting van het geheele land volk, teneinde de zware taken van den tegen- woordigen tijd ten uitvoer te leggen en om aan den anderen kant het landvolk de grootst mo gelijke rechten te geven." Tweemaal gaat daaraan een verzekering vooraf, en wel deze: „Met de uitwerking van de marktordenings organisaties en den opbouw van den Landstand zal derhalve een einde gekomen zijn aan de crisisorganisaties". „Met behoud van de uitsluitende verantwoor delij kheid van den Staat in de leiding van de voedselhuishouding juist in oorlogstijden be staat hier de weg om vooral bij de provinciale en plaatselijke instanties een samenwerking vol vertrouwen tot stand te brengen tusschen het Staatsbestuur en de vertegenwoordigers van den Landstand". „Zoodra deze wisselwerking tusschen staat en Landstand tot stand is gebracht, is het tijd perk van de Crisisorganisaties definitief over wonnen". Wat kan wel meer verheugend zijn voor onze boeren, dan deze verzekering dat het lot der crisisorganisaties in hun handen is gelegd. Hoe vreemd en onwennig velen misschien zullen staan tegenover de toekomst, ongetwijfeld zul len alle boeren inzien, dat met de oprichting van den Landstand een verleden wordt afge sloten. waarover niemand een traan behoeft te laten. Het tijdperk, waarin de crisisorganisatie op het toppunt stond van haar macht, ligt bij ieder onzer nog versch in het geheugen: de periode, waarin tegen-de-natuur werd vernie tigd wat met Gods hulp moeizaam aan den akker was ontftvorteld; waarin over het lot van den boer en zijn grond werd beslist door hen voor wie beide slechts theoretische waarde hadden. Wanneer de oprichting van den Ne- derlandschen Landstand een nieuwe periode inluidt, dan moge als zijn eerste verdienste worden aangeteekend, dat hij ons hoerendom eerherstel biedt door het de gelegenheid te geven, in verantwoordelijkheid tegenover volk en staat, zélf die regelen te stellen, welke het ter vervulling van zijn hoogsten plicht, ter ver zekering van zfjn rechten, en ter zekerstelling van ae toekomst van ons volk en daarmee van zichzelve, voor noodzakelijk houdt. Wanneer we den Landstand in het kort wil len samenvatten, is het noodig er in de aller eerste plaats op te wijzen, dat hij is: een open baar lichaam in den zin der Grondwet, waar aan verordenende bevoegdheid is toegekend, een Beroepsstand, welks aangelegenheden door zijn leden met verantwoordelijkheid worden bestuurd en geleid. Dat de Landstand een beroepsstand is. blijkt uit het feit, dat zoowel de boer en de tuinder als de landarbeider, de grondbezitter zoowel als de pachter, en zij allen met hun gezin in den stand zullen worden opgenomen. In verantwoordelijkheid tegenover het Ne- derlandsche volk werd zijn taak verankerd. Dat wil zeggen: dat niet enkel het belang der betrokkenen den doorslag geeft. Hierdoor wordt de overkoepeling van heel ons boerenorganisa- tieleven, en daarmee vanzelfsprekend ook de aangesloten organisaties zelve op den volkschen grondslag geplaatst van verantwoordelijkheid voor het geheel. Was het karakter van strijdorganisatie den vakorganisaties reeds ontnomen, de leidingge vende gedachte waarvan ook de Landstand uit gaat is deze, dat alle economische en sociale maatregelen moeten worden getroffen, reke ning houdende met het belang van het geheele volk ter eener en het belang der betrokkenen ter andere zijde. Hiermede wordt dus tevens de hoeksteen gelegd voor den socialen vrede in het bedrijf. Binnen het kader van de door den Staat aan te geven richtlijnen zal de Landstand verder den landarbeider, den boer en het gezin in schakelen in de groote taak, die de geheele landelijke bevolking in den huldigen tijd moet vervullen Draagt de Landstand als zoodanig het merk- teeken der tijdsomstandigheden, het spreekt vanzelf, dat deze niet alléén hier&an ten grondslag liggen, maar vooral de zorg voor de toekomst van een gezonden boerenstand.. Als zoodanig zal de Landstand vooral stimuleerend werken via het landbouwonderwijs, opdat het opkomend boerengeslacht zich bewust van ideëele waarden van zijn plicht zal kunnen kwijten. Door de mogelijkheid van inschakeling van organisaties en vereenigingen, welke zich op nevengebieden bewegen en het recht van den Landstand voorstellen te doen betreffende ver tegenwoordigers van den landbouw in alle be langrijke corporaties, die beslissen over land bouwbelangen. wordt de Landstand in staat gesteld zijn invloed te doen gelden op alle ge bieden waar dat noodig of wenscheiyk is. De Staatscontrole werd opgedragen aan het Departement van Landbouw en Visscherlj. Uit de soepele formuleering, dat ervoor gezorgd moet worden dat het optreden van den Staat en van den Landstand niet met elkander in strijd komen blijkt welk een ruime mate van zelfstandigheid onzen boerenstand werd toege deeld. Bunkerstelling doorbroken - terug geslagen divisies. Steunt de Nederlandsche Ambu lance v. h. Oostfront. Koninginnegracht 22, giro: 87600, 's-Gravenhage. (Polygoon) Omtrent de installatie van Rotterdam's nieu wen burgemeester wordt nog gemeld, dat hier voor groote belangstelling bestond. Aanwezig waren om. T. Goedewaagen, secre taris-generaal van het departement van volks voorlichting. kunsten en wetenschappen, mr. M. M. Rost van Tonningen, president van de Ne derlandsche Bank, prof. mr. R. van Genechten, procureur generaal bij het gerechtshof te 's-Gra venhage. C. van Geelkerken, plaatsvervangend leider der NB.B. en den persoonlijken adju dant van den leider mr. dr. H. A. J. Kessler, korvettenkapitein F. Winter, havencomman dant en majoor Werner, commandant van de Duitsche politie te Rotterdam, jhr. E. van Bönninghausen, commissaris van de provincie Overijssel voorts de vijf wethouders en de ge meente secretaris, benevens J. W. baron van Haersolte van Haerst, gemachtigde van den NB.B.-leider voor de provincie Zuid-Holland, C. J. Huygen, secretaris-generaal der N.SB., F. W. van Bilderbeek, algemeen penningmeester der N.S.B., jhr. D. de Blocq van Scheltinga, organi- satielelder der' N5.B.. vele burgemeesters, waar onder die van Haarlem, S. L. A, Plekker, de voorzitter en de secretaris van de Rotterdam - sche kamer van koophandel, mr. K. P. v. d. Mandele en mr. W. F. Lichtenauer, de wnd. hoofdcommissaris van politie J. P. Rossbach met de commissarissen van politie en tenslotte nog vele hoofden van dienst, directeuren van gemeentebedrijven en instellingen, hoofdambte naren en functionarissen van de NBB. De installatie-toespraak werd gehouden door wethouder A. B. de Zeeuw, waarna burgemeester Mliller zijn gisteren reeds vermelde rede hield. Ten slotte werd in de kamer van burgemeester en wethouders gelegenheid gegeven tot persoon lijke kennismaking met den nieuw benoemden burgemeester, waarna in de burgerzaal waar een buffet was ingericht, nog een ongedwongen samenzijn volgde. VOORZIENING INZAKE NIETIG VERKLAARDE PACHTOVEREENKOMSTEN. De staatscourant bevat een besluit van de secretarissen-generaal van de departementen 'van justitie en van landbouw en vlsscherij tot nadere regeling, in afwachting van verdere voor schriften, van de gevolgen van nietig verklaarde pachtovereenkomsten. Daarbij wordt bepaald, dat, indien vóór het in werking treden van dit beluit (op 29 October) "een pachtovereenkomst nietig is verklaard en "de vroegere pachter ingevolge een beslissing van de pachtkamer of het pachtbureau op dezen 'datum het gepachte nog exploiteert, deze pach ter aan de bevoegde pachtkamer kan*verzoeken den termijn, welke hem voor de exploitatie werd 'toegestaan, met twee jaar te verlengen. Dit verzoek moet uiterlijk binnen een maand Sa eindigen van den termijn zijn ingediend, aarna de pachtkamer de partijen oproept. wordt door de meeste Nederlanders nauwkeurig nagegaan, opdat alles wat mo gelijk is. gekocht wordt. Bedenk echter, dat er duizenden landge- nooten zijn, die niet in staat zijn het hun toegewezene te koopen. Winterhulp Nederland trekt zich het lot van die landgenooten aan. Offert daarom bij d% a.s. Vrijdag en Zaterdag te houden lijstencollecte. KANTOORMACHINES. Voor verkoop en aflevering vergunning vereischt. Met ingang van vandaag is elke verkoop en elke aflevering dus ook bij het verhuren van nieuwe en herbouwde (zg. rebuilt) kantoor machines en van tweedehandsch kantoormachi nes verboden zonder vergunning van het rijks bureau voor verwerkende industrieën, sectie metalenverwerkende industrie. Onder kantoormachines worden verstaan: schrijfmachines, adresseermachines (met de daarbij behoorende ponsmachines), kasregis ters. telmachines, rekenmachines ën boekhoud machines. Voor bijzonderheden betreffende de inschrij ving van den handel in kantoormachines wordt verwezen naar een in de bladen opgenomen of ficieele publicatie en naar de Staatscourant van Woensdag. DE TECHNISCHE HOOGESCHOOL. Bij besluit van den secretaris-generaal van het departement van opvoeding, wetenschapen cultuurbescherming is de curator F. W. van Vloten met ingang van gisteren, tijdelijk be last met de waarneming van de functie van president-curator van de Technische Hooge- school te Delft. SLAGER BEBOET WEGENS PRIJSOPDRIJVING. De slager A. H. B. te Leiden verkocht op een Zaterdagmorgen aan diverse klanten vleesch en vleeschwaren tegen prijzen, die aanmerkelijk hooger waren dan die op de in zijn winkel aan wezige prijslijst. Daar hij niet kon aantoonen, dat hij dit rede lijkerwijze niet had kunnen vermijden, werd hij door den inspecteur voor de prijsbeheersching te 's-Gravenhage beboet met 100 gulden. VOOR VRIJDAG 31 OCTOBER. Illlversnm I, 415.5 M. 6.45: Gramofoonmuz. 6.50: Ochtendgymnastiek 7.00: Gramofoon- muzlek 7.45: ochtendgymnastiek 8.00: B. N. O.: Nieuwsberichten 8.15: Collegium Mualcum (opn.) 8.35: Gramofoonmuziek 9.16: Voor de hulsvrouw 9.20: Gramofoonmuziek 10.40: Ensemble WUly Kok (11.00—11.20: Voor de kleu ters) 11.45; Gramofoonmuziek 12.00: Frans Wouters en zijn orkest 12.40: Almanak 12.45: B N.O.Nieuws- en economische berichten 13.00: Orgelconcert 13.15: Klaas van Beeck en zijn orkest 13.45: Orgelconcert 14.00: Utrechtsch Stedelijk orkest en soliste. Als Inter mezzo: Zang met pianobegeleiding (opn.) 16.00: Causerie „Kerkhervorming" 16.20: Orgel concert (opn.) 16.45: De Melodlsten en soliste 17.15: B.N.O.: Nieuws- economische- en beuis- berichten 17.30: Voor de Jeugd 17.45: Vlooi en plano 18.15: Causerie „De transportarbeiders in Nederland" 18.30. De Ramblers 19.00: Actueel halfuurtje 19.30: „Europa", muzikaal programma 20 15: Gramofoonmuziek 20 45: Causerie „Henri Dunant en hot Roode Kruis" 21.00: Otto Hendriks en zyn orkest 21.30: Gra mofoonmuziek 21.54: B.N.O.: Nieuwsberichten 22.00: B.N.O.: Engelsche uitzending: „Econo mie News from Holland" of Gramofoonmuziek 22.1524.00: Gramofoonmuziek. Hilversum II, 301.6 M. 6 45—6.00: Zie Hil versum I 8.00: B.N.O.: Nieuwsberichten 8.15: Gramofoonmuziek 10.00: Morgenwijding 10.16: Pianovoordracht 10.40: Voordracht '11.00: Gramofoonmuziek 11.20: Zang met pia nobegeleiding en gramofoonmuziek 12.00: John Kristel en zijn orkest en solisten 12.46: B.N.O.: Nleuw6- en economische berichten 13.00: Amu- sements-orkest en „Klaver Drie" 13.45: Geva rieerd middagprogramma 15.00: Voor de vrouw 15.45: Gramofoonmuziek 16.30: Voor de Jeugd 17.00: Gramofoonmuziek 17.15: B. N. O.: Nieuws-, economische- en beursberichten 17.30: omroeporkest en solisten 18.30: Sport- wetenswaardlgheden 18.45: Gramofoonmuziek 19.00: Actueel halfuurtje 19.30: Gramofoon muziek 19.45: Reportage 20.00: Nederlandsch Strijkkwartet 20.45: Gramofoonmuziek 21.00: Boekbespreking 21.16: Plano voordracht 21.45: B.NO.: Nieuwsberichten 22.00: Gra mofoonmuziek 22.1022.15: Avondwijding. Belde zenders sluiten om 20.15. liet programma loopt door, alleen voor dc Radio-Centrales: op Hilversum I tot 24.00; op Hilversum II tot 22.15. GEM. RADIODISTRIBUTIEBEDRIJF. Voor Vrijdag 31 October. le programma: 6.4522.15: Hilversum I 22.IS 24.00: Dultsch programma. 2e programma: 6.4522.15: Hilversum II 22.1523.00: Programma uitsluitend voor aange slotenen by Radio Centrales 23.0024.00: Dultsch programma. 3e programma: 6.4524.00: Dultsch programma 4e programma: 6.4521.00: Dultsch programma 21.0022.00: Gramofoonmuziek GB.D, 22.00 —24.00: Duitsch progTamma. Irrtf* •V t' .y:W to'.- De voorlichtingsdienst- van het departement van sociale zaken schrijft: De verstrekking van aanmeldlngkaarten voor hen, die uit hoofde van de voor de uitvoering van het ziekenfondenbesluit gestelde regelen ver plicht zijn zich vóór 16 November a.s. by een erkend en toegelaten algemeen ziekenfonds aan te sluiten, is thans in vollen gang. In totaal zfjn thans, door bemiddeling van de bestaande zie kenfondsen en van de postkantoren, rond drie millioen aanmeldingskaarten voor uitreiking be schikbaar. Dit is dus ongeveer het tweevoud van het vermoedelijk aantal verzekerlngspllchtigen. Zulk een ruime beschikbaarstelling is noodig, omdat uiteraard niet precies valt na te gaan hoe groot overal de behoefte wel is. Teneinde stagnatie zooveel mogelijk te voorkomen heeft men daarom een wat ruime speling genomen. Mocht desondanks aan eenig postkantoor de voorraad tijdelijk: uitgeput zijn doordat de aan vragen daar buiten verwachting groot zijn ge weest, dan behoeft dit dus geenszins aanleiding tot ongerustheid te geven. Een ieder zal in de gelegenheid worden gesteld tijdig in het bezit van zyn aanmeldingskaart te komen. Daarbij hóude men in het oog dat 'dege nen, die reeds lid zijn van een ziekenfonds, hun kaart van het ziekenfonds moeten ont vangen, terwijl degenen, met wie dit niet het geval is, naar de postkantoren moeten gaan. Indien men zich niet aan dezen stelregel houdt en de ziekenfondsleden toch een kaart by het postkantoor aanvragen, dan kan zulks licht voor anderen tot ongerief leiden, omdat de gezonden voorraad hierop uiter aard niet is berekend. Ook wanneer werk gevers voor hun personeel kaarten laat halen en leden van het personeel doen dit op eigen houtje nog eens, dan leidt dit evenezer tot een onevenredig groote vraag, waartegen de toch zeer ruim genomen re serve op bepaalde oogenblikken niet bestand zou kunnen blijken. Het is daarom in ieders belang, dat men zich stipt aan de gegeven aanwijzingen houdt en dat voor een en de zelfde persoon niet meer dan één aanmel dingskaart wordt verlangd. door PETER FAZEKAS. (40 Neen, kreunde hij, neen. ik kan niet. Wél, Pettie, je moet. toe Pettle smeekte zij met tranen ln haar keel. blijf leven, je moét willen leven en dan zól je ook blijven leven Ik kan niet, herhaalde hij, ik ga doodik heb zoo'n byn. Pettie, ik bezweer je, blijf bU me, wij zullen een nieuw leven beginnen en het beter over doen, wij zullen nog heel gelukkig zyn, toe, blijf teven. Hij ademde steeds dieper, steeds zwaarder, tiy bleef haar aanstaren, dan begon hij zich te be wegen: door de kracht van zijn ademhaling ging zijn borst op en neer, maar zijn oogen werden steeds slapper en verloren steeds meer glans, zijn mond bewoog zich, doch sprak niet meer, hij trachtte het. hij had lulde woorden willen spreken, doch verzwakte steeds meer in de gigantische worsteling die hij voor zijn leven streed, in zijn hijgen traden steeds langere tus- schenpoozen in. Vertwyfeld en hulpeloos keek Alma hem aan, een koude rilling trok door haar lichaam, de angstige gewaarwording, dat hij sterven zou beklemde haar hart, en met Ter- schrikte oogen fluisterde zij Pettie, niet doenniet sterven. Hij opende zijn mond, om wat te tfêggen, hij kon het echter niet. Wat wil je zeggen? Wat zal ik voor Je doen? Wat kan ik vdor je doen? Toe, vertel het, alles wil ik doen, schreeuwde zy in wanhoop. Met enorme krachtsinspanning bewoog hy zyn lippen en zei met een heesche, onherkenbare stem: Juliska zyn mond bleef open, zijn kaak zakte naar beneden en zyn oogen bleven haar star aan kijken, doch zagen naar niet meer. Haar stem waarmee zij zyn naam riep, hoorde hij niet meer en ook haar handen, waarmee zy hem in het leven terug had willen houden, hadden haar macht over hem verloren. Petrus Lakatos junior was op een lange reis gegaan, daarheen, waar ook de Petrus Lakatos senior toefde, Vader en zoon zouden nu tezamen zijn HOOFDSTUK XII. Het was Alma alsof zij droomde, zoo moeilijk kon zy beseffen, dat Pettie dood was en dat zy hem voortaan moest missen. Te Cremona liet zy hem begraven, op den grafsteen stond slechts één woord gebeiteld: z'n voornaam „Pettie". Nie mand hoefde het te weten, hoe hy van zyn ach ternaam heette, hoe oud hij was en wie om hem treurde. De rouw behield zy voor zich zelf. Eens, na vele jaren, of vele eeuwen, wanneer men den grafsteen met het eene woord zal gade slaan, zal er rond dengene, die daaronder ligt, mis schien een legende ontstaan, evenals over hem, wiens instrument hy bespeelde Eenige heeren van den gemeenteraad zochten haar in de hotelkamer op. De aanvoerder van de groep, de burgemeester zelf, deed haar het voorstel de viool aan de stad Cremona te ver- koopen. Signora, aldus de burgervader, wy willen u allereerst de oprechte deelneming en het diepe medeleven van onze stad vertolken by uw groot verlies en wy betreuren ook de om standigheden, waaronder uw echtgenoot slacht offer werd. Ik dank, slgnori. voor uwe deelneming, doch ik zal my myn heele leven zelfverwyt maken, dat we hierheen zyn gekomen. Myn arme man voelde er niet veel voor, ik was degene, die maar steeds aandrong, ik wilde hem als een wereld beroemd kunstenaar zien en vergat daarby, dat Ik het lot niet had mogen tarten, vooral niet om die viool Juist, signora, die viool draagt alle schuld, h&Ar moet u verwijten maken en niet uzelf. Op de Stradivari's ligt een vloek, zy bekoren eerst, brengen successen, biydschap, liefdesgeluk, maar daarna vragen zy den hoogsten prijs van den eigenaar: zhn leven. Houd die viool niet by u, signora, verkoop haar aan ons, wy zullen haar een eere plaats in ons museum geven, daar kan zy niet veel kwaad uitrichten. Alma keek op, in haar droge oogen waren geen tranen meer te bespeuren, alleen droefenis was er in te zien. Ja, myne heeren, ik verkoop haar aan u... De burgemeester sprong van zyn stoel op, greep de hand van de weduwe en kuste haar, Wy danken u van harte. Ik geloof niet, zei ze peinzend, dat ik er de nagedachtenis van myn man door" zal kwetsen, hy was een veel te goed mensch, dan dat hy ook een ander ongeluk zou toewenschen. Signora, verzekerde de burgervader haar, ook wij zullen zijn nagedachtenis eeren. De viool werd in een glazen kast in het stede- lyk museum van Cremona tentoongesteld. Daar naast lag een etiket met de woorden: „Op deze Stradivarius speelde de Zingaro ungherese Pietro Lakatos". Wót hij speelde en hóé hy speelde, dat stond er niet op vermeld. Aldus eerden zy de nagedachtenis van Pettie, evenals de stad Genua, die van Niccolo Paganini, waar een eti ket met dezelfde aanduiding naast de Stradi varius ligt, die f' dezen kunstenaar eens be speeld werd. Nó zijn dood zou misschien de Zi geuner Pettie tóch nog een Paganini worden... Alma vertrok uit Cremona, waar zy alles, wat voor haar het leven beteekende, achterliet, zy reizen van stad tot stad, van land tot land, van continent tot continent, alle oorden bezoe kend, waar zy eens tezamen waren; de kranten schreven nu geen sensationeele verhalen meer over „de gravin en haar Zigeunerprimas", zy was ondergegaan in de groote wereld, waar hon derden en duizenden met geiyksoortig en groo- ter leed vervuld zyn, verloren in de massa, langzamerhand vergeten ln haar vaderland, en wanneer men in de hoofdstad, of in de dorpen, in huizen, in krotten en in paleizen over de ont vluchte gravin en haar Zigeuner sprak, waren er, die hun hoofd schudden en het verhaal veel te romantisch achtten, dan dat zy er geloof aan hechtten De gelden, die Juliska nog altyd geregeld ont ving, werden haar maandeUjks door eerl bank overgemaakt. Alma had zelfs de bedragen ver hoogd. want geld bezat zy genoeg, tydens het leven van Pettie had zij groote sommen gespaard en de viool bracht het ronde bedrag van vyf- en-zeventigduizend gulder op, waarmee stad Cremona haar nog goedkoop In bezit kreeg, want de waarde van een Stradivarius wordt in het algemeen op honderdduizend gulden en zelfs nog meer gesteld. Nadruk verboden) (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 5