LAATSTE BERICHTEN
LEID5CH DAGBLAD - Eerste Blad
Maandag 27 October 1941
STADSNIEUWS
^BTwcneil
ISSr NIEUW/
flIN/T EN tETTIREN,
Binnenland Vrouwen en kinderen
De Rijkscommissaris
in Krakau
Het persoonsbewijs
voor schippers
wachten
8-7-6-0-0
Buitenland
Groot-Moefti van Jerusalem
behouden in Italië aangekomen
AGENDA
Winterhulp Nederland
De economische mogelijkheden
der veroverde gebieden
in Oost-Europa
OOGSTDIENST IN DE HOOGLANDSCHE
KERK
Dankure voor het gewas des velds.
In alle Ned. Herv. Kerken te dezer stede is
gistermorgen een dankure voor het gewas des
velds gehouden.
De dienst in de Hooglandsche kerk, welke zeer
druk bezocht was, droeg het karakter van een
oogstdienst. Bloemen en fruit, als oogstgaven
door velen toegezonden, waren voor deze bijzon
dere gelegenheid voor den kansel en in het koor
der kerk opgesteld.
Ds. D. J. Vossers, die den dienst leidde, koos
als overdenkingswoord Ruth 1 6B „God he^ft
Zijn volk bezocht, gevende hun brood". Bij de
ontvouwing van dit tekstwoord wees spr er
om. op, dat in dezen tijd van zeer groote ver
sobering en distributie de echte dankbaarheid
bij de meeste menschen ver te zoeken is. Dit is
echter kortzichtig, want God schenkt ons in
dezen tijd nog vele weldaden. God heeft, al
kwam het dan niet op onzen, maar op Zijn tijd.
de zon laten opgaan en den regen doen neder
dalen. Wat was er, zoo vroeg spreker, van onze
bodemproductie terecht gekomen als Nederland,
van lnplaats Rusland, eens het slagveld van
Europa was geworden? Waar nu onze vrucht
bare landerijen en akkers staan, hadden dan
misschien loopgraven gelegen. Dit. en zooveel
meer, is een reden om God te danken voor Zijn
onbegrijpelijke goedheid. Bij al de zorgen, die
wy hebben voor gezin en land en volk past het
ons te zeggen: God heeft zijn handen nog niet
van ons afgetrokken.
Verder wees spr. erop, dat wü in de voorbij
gegane jaren, toen er zulk een overvloed was,
Gods weldaden gemakkelijk vergeten hebben.
Er werd overheen geleefd en men ging soms in
enkele gevallen tot vernietiging van producten
over.
Ds Vossers, die telkens teruggreep op de ge
schiedenis, die in Ruth 1 staat opgeteekend en
dit dan in verband met de huidige tijdsomstan
digheden bracht, wees er ten slotte op, dat
alle menschen solidair in hun afhankelijkheid
aan God en in hun levensnood zijn. In dezen
tijd van nood moet ons volk één worden. Het
gemeenschappelijk leed bindt de menschen.
Daarom ook zullen wij elkanders lasten dragen
en alzoo de wet van Christus vervullen. Wij
weten niet, aldus spr., wat ons te wachten staat,
maar één ding is zeker: als God blijft zorgen
voor het dagelij ksch brood dan is het genoeg.
Voor ons allen komt het er in dezen zorgvollen
tijd op aan, dat wij leven uit de hand des Heeren.
Sommigen, aldus spr., hebben hier fruit en
bloemen gebracht, en dit is een symbolische
handeling, maar nog geen offer. De tUd van het
brengen van offers zal zeker nog wel komen en
is ten deele al gekomen. In het bijzonder ge
dacht spr. hier het werk der diaconie.
In een ernstig slotwoord wees ds. Vossers ten
slotte op den grooten oogsttijd, op den dag van
de toekomst van Jezus Christus.
De indrukwekkende dienst, die door bijna twe-
duizend personen werd bijgewoond, werd beslo
ten met het staande zingen van „Dankt, dankt
nu allen God."
Na afloop van deze plechtigheid werden aan
ruim zevenhonderd zieken en ouden van dagen
bloemen of fruit gebracht. Aan elke zending was
een kaart bevestigd, waarop het tekstwoord van
dezen morgen was afgedrukt.
VEREENIGING VAN MATHESIANEN.
Lezing over „Glas in velerlei vorm".
Op uitnoodiging van de V. v. M. heeft de
heer W. Jezeer Zaterdagmiddag in de groote
collegezaal van het Kamerlingh Onnes-labora-
torium een lezing gehouden over „Glasblazen".
De voorzitter, de heer J. Freeke, opende met
een toepasselijk woord de eerste lezing in het
jubileumseizoen en leidde vervolgens den heer
W. Jezeer in.
Deze begon met een historisch overzicht te
geven van de fabricage van glas en toonde
daarmee aan, dat glas ongeveer 4000 jaar ge
leden reeds gemaakt werd. Daarna behandelde
hy op populaire wijze de samenstelling van den
eenvoudigsten vorm van glas. Hij liet daarbij
een stuk gesmolten glas zien, dat gevormd was
door zand tot een hooge temperatuur te ver
hitten.
Terwijl vroeger het glas alleen gebruikt werd
voor kunstproducten, waaronder zeer kostbare,
wordt het tegenwoordig ook voor wetenschap
pelijke en technische doeleinden gebruikt. Im
mers, waar men bij metalen leidingen b.v. van
de te behandelen stof niets kan zien, kan men
door het glas alle bewegingen volgen.
In Duitschland begon men het eerst het glas
voor technische doeleinden te gebruiken. Men
begon o.a. allereerst vensterruiten te maken.
Daarna ontwikkelde zich de industrie ln het
maken van flesschen, waarvan Nederland een
groote hoeveelheid produceert, waarna spreker
beschreef hoe een smeltoven er uit zag en het
glas gesmolten werd.
Ook liet spr. verschillende systemen van rui
ten maken zien.
Hierna besprak hij verschillende glassoorten
en wat men hiervan kon produceeren, o.a. pijp
leidingen en flensstukken en toonde hij de bui
tengewone stevigte van het glas aan.
De heer Jezeer besprak ook een anderen tak
van glasblaaskunst, n.l. het werk van den in
strumentmaker, die een wetenschappelijke op
leiding moet hebben. Hij liet hierbi) zeer fijne
instrumenten zien, die gemaakt waren in het
Kamerlingh Onnes Laboratorium. Spr. zeide dat
velen denken dat in Nederland deze tak van
glasnijverheid niet beoefend werd, doch zelfs
uit Amerika komt men in Leiden examen doen
Spr. besloot met het beantwoorden van vele
vragen.
De voorzitter sprak namens alle aanwezigen
toen hij den heer Jezeer hartelijk dank zei voor
deze zeer interessante lezing, waarna hij de
aanwezigen uitnoodigde de instrumenten van
dichtbij te komen zien. Het bestuur mag deze
eerste jubileumlezing als zeer geslaagd be
schouwen.
NED. HERV. GEMEENTE.
Verkiezing van ouderlingen en diakenen.
In de Pieterskerk werd gistermiddag een ver
gadering gehouden van het kiescollege der Ned.
Herv. Gemeente ter verkiezing van ouderlingen
en diakenen.
Als ouderling werden in deze vergadering her
kozen de heeren J. F. de Heer, P A. Lefeber, W.
D. van Wijngaarden en K. Mokkenstorm terwijl
in de vacature-J. van Polanen de heer F. v. d.
Reijden en in de vacature-J. Montenberg de
heer L. Holl gekozen werden.
Als diakenen werden herkozen de heeren F.
van AlewUk. H. Arnoldus, W. Roodenburg. P.
Sanders. A. J. Schoneveld en J. C. Sleyser. ter
wijl in de vacature-H. J. van Haarlem de heer
J. van Benten benoemd werd.
HANDELSREGISTER
KAMER VAN KOOPHANDEL.
HenruMde Roode. Geversstraat 69, Oegstgeest.
handel in brandstoffen, tuingrind duinzand en
schelpen. Nieuwe Eigenaar: W. de Roode,
Oegstgeest.
De heer E. J. Doedens alhier slaagde te
Delft voor het propaedeutisch examen werktuig
bouwkundig ingenieur.
Abusievelijk vermeldden wij Donderdag j.l.
dat bij de 5-jarige J. O. uit de Raamsteeg. die
in het Academisch Ziekenhuis werd opgeno
men, nierontsteking werd geconstateerd.
Tuuee sleutels en toch
verschillend I Twee tabletjes,
ook verschillend. Maar Aspirin
herkent U steeds aan het Bayer-
kruis. Aspirin helpt voortreffelijk
bij verkoudheid, rheumatiek en
griep en is volkomen onschadelijk.
Buisje 20 tobletten 55 ct.
Zakje a 2 tabletten:, 7- ct;
Leidsche Schouwburg.
EERSTE ABONNEMENTS VOOR STELLING.
Operatie geslaagd tooneelspel
in 4 bedrijven van A. den Hertog.
Niet „Operatie geslaagd, patiënt overleden",
doch „Operatie geslaagd, de chirurg is er beroerd
aan toe Het is zeker een niet alledaagsche
gebeurtenis, welke de reeds goeden naam ver
worven hebbende auteur A. den Hertog in zijn
jongste tooneelproduct op uiterst knappe wijze
behandelt in een flitsende dialoog, die boeit
van begin tot eind, zoodat een zeker gemis aan
handeling, zoo vaak een ernstig gemis, dat zich
wreekt, hier totaal geen belemmering vormt om
zich een middag aangenaam bezig te houden.
Het „geval"? Een beroemd chirurg redt een
getrouwde vrouw, die werd aangereden door een
auto op het beslissende moment deed zij
zelfs een stap voorwaarts in plaats van terug!
van een bijkans zekeren dood, doch zij is
den menschelijken klokkemaker geenszins dank
baar. Dat irriteert uit den aard der zaak den
chirurg (ook dokters zijn maar menschen) en
aangevuurd door een romanschrijver, voor wie
de ziel nu eenmaal operatie-terrein pleegt te
zijn. besluit de chirurg te gaan experimenteeren
om de vrouw behalve lichamelijk ook geestelijk
te genezen, want buiten de pathologie om moet
er toch reden zijn voor deze „ziekte". En hij
geneest haar inderdaad van een complex, neer
komend op innerlijke ongerustheid over de
vraag, of tusschen man en vrouw zuivere 'vriend
schap mogelijk is zonder neven-bedoelingen,
welk complex is ontstaan uit algemeene ver
denking, omdat een vriend der vrouw haar na
zijn dood zijn gansche vermogen heeft nage
laten. Doch deze genezing gaat ten koste van
den chirurg, die geheel onder bekoring van zijn
„patiënt" geraakt en zoodoende het gelag be
taalt.
Bijzonder fijn is dit bijzondere gegeven uit
gewerkt, zelfs met een zekere geraffineerdheid
en de auteur heeft een zeer waardevol oeuvre
toegevoegd aah zijn reeks tooneelwerken.
Onder regie van mevr. Bets Ranuccl-Beckman
wordt bovendien een vertolking geschonken aan
dit knappe stuk, die bewondering afdwingt.
Dirk Verbeek typert den chirurg kostelijk,
terwyl Loudi Nijhoff als gast deze gevoelige
vrouw ten voeten uit doet leven. Daarnevens
dienen nog genoemd Bob Oosthoek als de roman
schrijver, Fie Carelsen als een vriendin dei-
vrouw en Piet Bron als haar echtgenoot. Met
groote vaart slaagt men er in het ingewikkelde
geval" volledig over het voetlicht te brengen.
Prachtig tooneel!
Een uitmuntend bezette schouwburg heeft ge
smuld aan deze eerste abonnementsvoorstelling
en in hartelijk applaus getuigenis afgelegd van
de groote ingenomenheid.
B. W. Menkhorst.
KUNSTHANDEL GERARD VAN SPAANDONK.
Mej. Fiep Kruyt - Dr. D. G. UI) be te.
Mej. Fiep Kruyt exposeert hier een zeer groot
aantal naar het leven geteelsende portretten in
pastel voor het overgroote deel kinderportret
ten. ZU bezit in dit genre een zeer knappe tech
niek Haar lijn is gevoelig, haar kleurgeving
harmonisch en de achtergronden zijn met haar
voorstellingen eveneens in harmonisch verband.
Het kinderportret ligt haai' uitstekend: het on-
bevangene, het niet-wetende van het kind, dat
met groote soms verwonderde oogen de wertld
in kijkt, is fraai getroffen. Soms ernstig, soms
vragend, soms blijmoedig, ook wel een beetje
droomerig zien we haar kinderportretten, waar
bij vooral en terecht veel werk is gemaakt van
de oogen. Zij weet te typeeren. hetgeen ook
spreekt uit haar portretten van Indische kin
deren. Er zijn verder een paar portretten van
jongelieden en verder troffen mij bizonder twee
zeer mooie portretten van oudere dames, ge
laten dip getuigen dat het leven over de be
trokkenen is gegaan. Ze heeft een eigen bekoor
lijke portretstijl. die vooral op het wezen den
nadruk tracht te leggen.
Dr D G. Ubbels. sinds jaren bekend lid van
„De Kunst om de Kunst" zou ik in de eerste
plaats willen noemen om zijn kleine met zorg
bewerkte stillevens als verschillende werkjes
met kievitseieren, zijn schaaltje met eitjes van
een waterkip. het zeer mooie nestje met eieren
van een roodborstje, alles in zijn natuurlijke
omgeving. Ik zou verder willen wijzen op de
mooie kleurenharmonie van het stilleventje met
sneeuwbes en rozenbottels. Heel mooi zyn ook
zijn kleine paneeltjes, waarop hij een dood
puttertje heeft geschilderd, waarbij het ver
starde van het dood-zijn dezer mooie vogeltjes
zoo goed is weergegeven.
Ik noteer verder van hem zijn zeer verdien
stelijke iachtstlllevens van eenden, fazanten,
enz Mooi van compositie en goed geschilderd
is een blauwe pot met sneeuwbes en bevredigend
van stofuitdrukking een stilleven met pruimen.
Van de grootere stillevens dunken ons de ach
tergronden niet altijd geheel gelukt.
We zien verder van hem nog een aantal
bloemstukken, o.a. met dulzendschoonen in ver
schillende kleuren en van viooltjes, en eindelijk
nog eenige landschappen en stadsgezichten, o.a.
een stemmingsvol winter gezicht op een boer
derij aan den IJsel en een paar gezichten op de
Doelenkazerne. De ruimte laat niet toe. dit alles
uitvoerig te bespreken. Men kome en zie!
N. J. Swierstra.
BELANGRIJKE GIFT.
Van het Dep. van Volksvoorlichting en Kunsten
Met het doel. de cultureele banden tusschen
Duitschland en ons land te verstevigen, zal het
Departement van Volksvoorlichting -en Kun-
D.N.B. meldt uit Krakau, dat ter gelegen
heid van het tweejarig bestaan van het Gou
vernement-Generaal de Rijkscommissaris van
het bezette Nederlandsche gebied, Rijksminister
Seyss-Inquart, op uitnoodiging van den gou
verneur-generaal Rijksminister dr. Frank, een
bezoek aan Krakau gebracht heeft.
De Rijksinspectie van de Bevolkingsregisters
deelt mede:
Wij meenen goed te doen er met nadruk op
te wijzen, dat ook de schippers, die in een der
Nederlandsche bevolkingsregisters zijn inge
schreven en den leeftijd van 15 jaar hebben be
reikt. op 1 Januari a-s. in het bezit moeten zijn
van een persoonsbewijs. Het schijnt, dat vele
schippers in de meening verkeeren. dat het bezit
van een paspoort hen zou ontheffen van de
verplichting een persoonsbewijs ln bezat te
hebben en dat te allen tijde bij zich te dragen.
Deze meening is onjuist. Wèl zijn voor de
schippers voorzieningen getroffen, die afwijken
van de bepalingen, welke ten aanzien van het
persoonsbewijs voor de meeste inwoners voor
Nederland gelden, doch deze voorzieningen wer
den juist getroffen, omdat de schippers, die vaak
gedurende langen tijd verblijven ver van de ge
meente, waar zij in de bevolkingsregisters zijn
ingeschreven, zonder groote bezwaren voor 1
Januari as. in het bezit van het persoonsbewijs
gesteld kunnen worden.
Bovengenoemde voorzieningen zijn vervat in
beschikking persoonsbewijzen, waarin wordt be
paald, dat de schippers, ter verkrijging van een
persoonsbewijs, zich eigener beweging moeten
vervoegen ter secretarie der gemeente, in welker
bevolkingsregister zij zijn opgenomen, of, indien
zij zijn opgenomen in het centrale bevolkings
register, ten bureele van de Rijksinspectie. Zulk
een verzoek wordt terstond ln behandeling ge
nomen. zonder dat te voren een schriftelijke
uitnoodiging wordt toegezonden.
Hier wordt dus afgeweken van de algemeen
geldende gedragslijn. Regel is, dat de burge
meester aan den gerechtigde een uitnoodiging
doet toekomen, waarop vermeld staat, wanneer
zij zich ter secretarie moeten vervoegen om hun
persoonsbewijs in ontvangst te nemen. Voor de
schippers is op dezen regel een uitzondering ge
maakt: zij krijgen geen uitnoodiging toegestuurd,
doch moeten zich eigener beweging ter secreta
rie vervoegen en dan wordt hun verzoek om een
persoonsbewijs terstond in behandeling geno-
Mocht men niet dan ten koste van belangrijk
geldelijk nadeel binnen den voor den uitreiking
bepaalden termijn, dat is dus vóór 1 Januari
1942, m staat zijn zich te vervoegen ter secre
tarie van de gemeente, waar men in het bevol
kingsregister staat ingeschreven, dan kan men
zich ook wenden tot den burgemeester van een
andere gemeente. Deze burgemeester zal dan
zorg dragen, dat het persoonsbewijs bij den
burgemeester der gemeente, waar men staat in
geschreven. wordt aangevraagd.
Waar men ook zijn persoonsbewijs denkt aan
te vragen, hetzij bij zyn eigen burgemeester,
hetzij bij den burgemeester van een andere ge
meente, men wachte daarmede niet te lang. Op
1 Januari 1942 moet een ieder, ook iedere schip
per, in het bezit van het persoonsbewijs zijn.
Men heeft nu nog drie maanden den tijd. Men
vrage spoedig zijn persoonsbewijs aan, liefst bij
zijn eigen burgemeester, en als dat belangrijk
geldelijk nadeel zou veroorzaken, bij een ande
ren burgemeester. Maar men stelle niet noode-
loos uit, waartoe men nog voldoende gelegen
heid heeft.
DE DIEFSTAL VAN DUIZEND BOTERBONNEN
TE BUSSUM.
In aansluiting op het bericht betreffende den
diefstal van meer dan dyizend boterbonnen te
Bussum men zie onder Gemengd vernemen
wij nog de volgende bijzonderheden, die het
onderzoek heeft opgeleverd. De dader is een 19-
jarlg Jongmensch, werkzaam bij een melkbedrijf.
Hij nam de boterbonnen van de melkbezorgers
die bij het bedrijf in diehst zijn, in ontvangst,
doch hield een deel der bonnen, die hij op moest
plakken, achter en verkocht deze weer aan een
achttal loopers, die de bonnen eerst hadden in
geleverd Deze loopers verkochten nu boter
zonder bon aan hun klanten tegen een stevigen
prijs en leverden de gekochte bonnen dan weer
bij het melkbedrijf in. Dé loopers begingen op
deze wijze drie overtredingen. Zij kochten ge
stolen bonnen, verkochten boter zonder bon en
boter vér boven den vastgestelden prijs. Het
aantal op deze wijze verkwanselde bonnen is niet
na te gaan. De bediende geeft een aantal op
van ongeveer 800. doch het bedrijf mist er ruim
1400 De bediende liep met deze knoeierijen ten
slotte zóó vast. dat hij zich zelf maar aangaf
bij den patroon.
DOODELIJKE ONGEVALLEN.
Zaterdagmiddag kwam de 6-jarige Diny Dijk-
kamp te Hoevelaken met haar nieuwe fiets voor
het eerst op straat. Waarschijnlijk bij het op
stappen verloor zij het evenwicht en reed tegen
een stapvoets rijdenden bierwagen van de firma
V. uit Nijkerk op.
Zij werd door een der wielen overreden en
overleed na korten tijd.
Voor zoover bekend "heeft de voerman geen
schuld.
De 60-jarige gehuwde fenflbouwer Heyen te
Urmond bij Sittard. die met paard en wagen op
weg was naar de staatsmijn Maurits om kolen
te halen, is door een personenauto aapgereden.
De man was op slag dood. Het slachtoffer was
vader van een groot gezin:
ECHTPAAR DOOR KOLENDAMPVERGIF
TIGING OM HET LEVEN GEKOMEN.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is het
echtpaar van den Berg, waarvan de man 54
jaar en de vrouw 53 jaar oud was. in de wo
ning aan den Vleutenschéweg te Utrecht door
kolendampvergiftiging om het leven gekomen.
Gisteren werd de politie gewaarschuwd door
een buurman, die vermoedde, dat er iets niet
in den haak was. Tevoren had de man reeds
een dokter ontboden, die zich toegang ver
schafte door verbreking van een ruit. Het bleek
al spoedig, dat hier geen hulp meer mocht ba
ten.
sten aan de Deutsch-Nlederlandische Gesell-
schaft een aantal boekwerken schenken, die
door de leden van deze organisatie kunnen wor
den geraadpleegd. Een kern- van boeken, welke
een overzicht geven van de Vlaamsche en Ne
derlandsche litteratuur, zal worden samenge
steld.
Vrouwen en kinderen wachten op hulp.
Die hulp is van de sovjets niet meer te ver
wachten, want die zijn in wilde wanorde terug
getrokken en hebben huis en hof vernield, heb
ben de levensmiddelenvoorraden vernietigd en de
burgerbevolking zonder eenigfen steun achter
gelaten. Ook hun gewonde kameraden hebben
zij achtergelaten
Hier, in het pas veroverde gebied in de sovjet
unie is veel werk te doen voor de Nederlandsche
Ambulance. Vrouwen en kinderen, gewonde
strijders van beide partijen moeten geholpen
en verzorgd worden.
Steunt daarom de Nederlandsche Ambulance.
Stort uw bijdrage, iets meer dan u missen kunt,
op girorekening
Nederlandsche ambulance,
Koninginnegracht 22 's-Gravenhage.
ENGELSCHE LUCHTAANVALLEN.
Slechts geringe materieele schade.
In het afgeloopen weekeinde is uit Engelsche
vliegtuigen met mitrailleurs op woonhuizen ge
schoten. Gelukkig zijn geen personen getroffen
en werd alleen materieele schade aangericht.
De aanvallende toestellen werden spoedig door
de Duitsche luchtmacht verdreven.
Op andere plaatsen hebben Britsche vliegtui
gen brand- en brisantbommen geworpen, welke
in het vrije veld terecht zijn gekomen en slechts
geringe materieele schade aanrichtten.
De Groot-moefti van Palestina, Sayed Anilu
el Hoessein is zoojuist behouden en wel op e;n
vliegveld in het Zuiden van Italië aangekomen.
Hij is op het oogenblik een der meest voor
aanstaande personen uit de Arabische wereld,
die in Mohammedaansche kringen den groot-
sten invloed geniet. Hij heeft Engeland den oor
log verklaard en heeft in alle Arabische landen
tegen de Britsche tyrannie gestreden De En-
gelschen hadden op zijn hoofd een prijs gesteld
van 25,000 pond sterling maar voor de zooveel-
ste maal Is de Groot-moefti er in geslaagd te
ontkomen aan de jacht, welke de Engelscnen
op hem maakten. In Bagdad was hij de ziel
van den opstand tegen Engeland en toen dit
land door de Engelschen bezet werd, week de
Groot-moefti uit naar Iran, alwaar de Engel
schen en bolsjewieken, na de bezetting van
Teheran, tevergeefs Jacht op hem hebben ge
maakt.
Met vergazing en spijt zal generaal Wavell
vernemen, dat de Groot-moefti thans veilig en
wel in Italië is. Amin el Hoessein, de voorzitter
van het permanente Mohammedaansche uitvoe
rende wereld-comité, is niet alleen de heldhaf
tige leider van den strijd der Arabieren voor
hun onafhankelijkheid tegen de Engelsche Jo
den, maar ook is hij een der hoogste politieke
en godsdienstige leiders en als zoodanig wordt
hij vereerd door de 313 millioen Mohammedanen
ln alle landen ter wereld.
Italië, dat de gevoelens van vriendschap en
bewondering van Amin el Hoessein voor den
Duce en het fascisme kent, heeft met levendige
voldoening kennis er van genomen, dat hij zich
veilig en wel op Italiaansch gebied bevindt,
(Stefani).
AMERIKA EN DE OORLOG.
Bij een onder katholieke geestelijken ingestelde
enquête bleek, naar de New York Times meldt,
dat 91.5 procent van de priesters gekant waren
tegen een actief deelnemen van Amerika aan
een oorlog buiten het Westelijk halfrond. 90.2
procent der geestelijken was tegen een hulpver
leening aan de bolsjewisten. (D.N.B.).
MIJNWERKERSSTAKING IN AMERIKA.
President Roosevelt heeft een tweeden oproep
gericht tot den voorzitter van den mijnwer-
kersbond. John Lewis, waarin dezen wordt ver
zocht de afgekondigde staking van 53.000 mijn
werkers, in het belang van de nationale veilig
heid uit te stellen. Tijdens de huidige crisis, zoo
verklaart de president in zijn brief, kan in de
mijnen, die de staalfabrieken van steenkolen
voorzien, het werk niet worden neergelegd.
Lewis heeft geweigerd onmiddellijk te ant
woorden op dezen oproep van Roosevelt.
Associated Press meldt, dat de C.I.O.-vakver-
eeniging overweegt de voor heden afgekondigde
staking, welke voorloopig alleen de mijnen be
treft, die de staalfabrieken van steenkool voor
zien. tot de geheele steenkoolindustrie uit te
breiden, indien de staking niet ten gunste van
de vakvereeniging zou worden bijgelegd.
(D.NB.)
VERKLARING VAN JAPANSCHEN PREMIER.
De Japansche minister-president, generaal
Tojo. heeft gisteren voor hooge ambtenaren te
Osaka ten aanzien van de opgaven der regeering
verklaard, dat de wereldtoestand zich zoo snel
verandert, dat niemand de ontwikkeling van
morgen kan voorspellen. Wanneer het volk hecht
aaneenstaat, kan Japan door niets verrast wor
den. Generaal Tojo weigerde verklaringen voor
de pers af te leggen met de opmerking, dat het
thans niet de tijd van spreken, doch van han
delen was. Het volk dient zijn leiding te ver
trouwen. Ik zal het volk verklaren, waarheen
het moet worden geleid. Een eensgezinde natie
zal alle moeilijkheden overwinnen. Dit leert de
geschiedenis.
Luitenant-generaal Kawaba. chef van den
generalen staf van het groote hoofdkwartier voor
de verdediging heeft gisteravond tijdens een
radiotoespraak tot het Japansche volk verklaard,
dat de onlangs in geheel Japan gehouden lucht
beschermingsoefeningen meer zijn dan eenvou
dige oefeningen, daar „het oogenblik van gevaar
bij het afweren van vliegtuigen snel nadert".
(D.NB.)
Dinsdag.
Jeruël: Bijbelbespreking te 7% uur nam.
Morschweg 59: Stadsevangelisatie te 7% uur
nam.
Katwijk aan Zee (Stengelinstr. 1): Spr,
J. Siegelaar, 7% uur nam.
Woensdag.
Stadsgehoorzaal^ Jubileumuitvoering Kinder
koor „Ex Animo", 7% uur nam.
Oegstggest (Geversstraat 13)Gem. Gods,
ZV& uur nam.
BIOSCOPEN.
118 Jaar; 14 Jaar: alle leeftijden.
Lu.vor-theater: „Wie ls gelukkiger dan lk?" f.
Dagelijks nam. 2 en 8 uur.
Zondag 27 uur, doorL voorstelling.
Lldo-theater: „Mottige Janus".
Dagelijks 7\'i uur nam.: 's Zondags te 1 Vz.
414 en 7Va uur. Woensdag en Zaterdag ma-
tlnée, 2.30 uur.
Trlanon-tlieater: .Liefde kent geen grenzen" f.
Dagelijks 2 en 8 uur. 's Zondags van 26.30 u.
doorloopende voorstelling.
Casino-theater: „Het leven ls heusch niet zoo
kwaad
Dagelijks 8 uur. woensdag en Zaterdag ook 2%
uur. 's Zondags te 2, 4Va en 8 uur nam.
Rex-theater: „Slotaccoord" t.
Dagelijks 2 en 8 uur nam Zondag 28% uur
doorloopende voorstelling.
Nova-theater (Katwijk aan Zee): Nam. 7% uur,
„Dakloozen". 's Zondags gesloten.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apo
theken te Leiden wordt van Zaterdag 25 October
20 uur tot Zaterdag 1 November 8 uur waarge
nomen door: de Apotheek BoekwijtBreestraat
74, tel. 20552 en de Haven-Apotheek, Haven 18,
tel. 20085.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche Apo
theek voormalig Wilhelminapark 8, tel. 26274.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 6 gr. C. (43 gr. F.).
Gironummer van de W. H. N.
5553.
De Bank van de VVJI.N. Is Kas.
vereeniging N. V. Amsterdam.
Postgironummer
877.
Stort op 5553 of 877.
Ge brengt gelnk ln veler leven
DE BRITSCHE OVERVAL OP IRAK.
De Japansche gezant in Irak, Mijazaki. die
meer dan zeven maanden in Bagdad heeft ver
toefd, heeft, volgens Domei, na zijn terugkeer
in Japan verklaard, dat de Britsche troepen
Irak, dank zij de Joodsche elementen aldaar
hebben kunnen overvallen en bezetten. Bij mijn
aankomst te Bagdad zag ik. dat het Iraksche
leger reeds in handen van de Engelschen was.
die bij hun overval op Irak door meer dan
80.000 daar wonende Joden werden ondersteund
aldus verklaarde Mijazaki. die voorts nog mede
deelde. dat na de bezetting van Irak door de
Britsche troepen meer dan 5000 Joden in Bagdad
door de verbolgen Irakkers zijn gedood. (D.NJ3.).
De „Frankfurter Zeitung" bevat een hoofd
artikel onder het opschrift „Het continent is
sterker" betreffende de economische mogelijk
heden van het door de Duitsche wapens ver
overde gebied in het Oosten van Europa.
Dit Zuid-Oostelijke continentale productlege-
bied, zoo schrijft het blad. behelst naar de mee
ning van de deskundigen zoo groote mogelijk
heden tot ontwikkeling, dat. de capaciteit van
het continent, waartoe het blijft behooren, zeer
sterk verhoogd wordt, waardoor Europa van de
rest van de wereld onafhankelijk gemaakt zal
worden. Het gebied zal bepaalde zeer waarde
volle producten voortbrengen, waaraan slechts
weinigen gedacht hebben, toen zij vroeger spra
ken over de Oekraine en de „zwarte aarde" van
het Oosten. Aangename verrassingen zijn der
halve te verwachten. Aangezien er in de toe
komst ook geen benzine- en petroleumkwestie
meer zal bestaan, waarmede wij afhankelijk
waren van de Engelschen of Amerikanen, wordt
hiermede een economische revolutie van den
allergrootsten omvang aangekondigd. Wanneer
de tegenstanders van het Duitsche rijk en zijn
bondgenoot en goede oogen hebben, moeten zij
inzien, dat niet alleen hun eenige wapen, de
blokkade, definitief zijn doeltreffendheid ver
loren heeft, doch dat ook het wapen hetwelk
zij na de Duitsche overwinning meenden te
kunnen gebruiken, t.w. het monopoliseeren van
verschillende vitale grondstoffen, thans tot mis
lukken gedoemd is. Het blad vermoedt, dat
Churchill en Roosevelt het blijkbaar hierover
eens geweest zijn, dat zij de groote wereld-
moncpolies van de Angelsaksische mogendheden
dienden te versterken, ten einde te dienen als
het voornaamste middel om de asmogendheden
blijvend onder controle te houden. Dit plan is
definitief mislukt, dank zij onze overwinningen
in het Oosten en dank zij de resultaten, die
zullen volgen. Inderdaad, zoo besluit het blad.
de oorlo» is thans reeds beslist en wel op het
continent. Op den Atlantischen Oceaan ls
Duitschland in het geheel niet te verslaan, wel
echter ligt daar een der plekken, waar Enge
land overwonnen kan worden Dat het conti
nent onaantastbaar geworden is. geven thans
zelfs onze tegenstanders toe. Tegenover de zee
mogendheid Engeland is het gebleken aanzien
lijk sterker te zijn. De gevolgen van de econo
mische revolutie zullen dat bevestigen. Vroeg
of laat, op de een of andere wijze zal het ge
lukken. den vijand te dwingen dit in te zien.
Inmiddels kunnen wij onder de bescherming
der wapenen aan het werk van den opbouw
beginnen. (A.NP.).
STERKE VERDEDÏGINGSWAL AAN DE
WESTKUST VAN FRANKRIJK.
De geweldige verdedigingswap welke aan de
Fransche kust wordt opgericht, vormde dezer
dagen in de Vlaamsche bladen het middelpunt
van een opmerkelijke reportage. De Vlaamsche
journalisten waren in de gelegenheid een bezoek
te brengen aan de kampen van de Vlaamsche
arbeiders, die door de organisatieTodt aan den
bouw van deze werken zijn tewerkgesteld. De
journalisten waren buitengewoon onder den in
druk van den snellen en omvangrijken bouw van
deze verdedigingsinstallaties en steunpunten en
zij verklaarden, dat aan de Fransche kust een
beveilingsgordel is aangelegd, welke Europa voor
altijd tegen den Engelschen aanvalslust zal be
schermen. Men kan zich hier ter plaatse over
tuigen van de ongeloofelijke sterkte der Duitsche
weermacht en van haar onoverwinlijke, strate
gisch buitengewoon gunstige posities op het
Europeesche vasteland.
Bij een bezoek aan de Fransche Westkust
bleek, dat ook de laatste kans op een Engelschen
inval in Europa en zoodoende op een Engelsche
overwinning definitief voorbij is.
Naar de Vlaamsche journalisten hebben kun
nen constateeren. zijn aan de Fransche West
kust behalve Fransche. Spaansche en Waalsche
arbeiders op het oogenblik ongeveer 15.000
Vlaamsche arbeiders tewerkgesteld. A.NP.).
2—11 j
