82ste Jaargang MAANDAG 27 OCTOBER 1941 No. 25027 V Charkof genomen, Donetzbekken geopend Duitsche Weermachtsberichten Ciano bij den Führer De overwinning van twee vergissingen Verduisteren: Victorie Duitschland wint voor Europa op alle fronten In Duitsche Hoofdkwartier De Joden in Roemenië Engelsche verliezen Diplo over de debatten in Engelsche parlement Dr. Posfhuma generaal-adviseur aan den Nederlandschen Landstand Uit het Verre Oosten Verspreide berichten EERSTE BLAD Italiaansche Weermachtsberichten „Verklikkers en Aanbrengers" 18.21 uur 8.28 uur Berlijn-Rome-Tokio LEIDSCH DAGBLAD Directeur: J. W. Henny Telef. Directie en Administratie 25041 (2 lijnen) DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Telef. Redactie 21507. Hoofdredacteur: B. W. Menkhorst, Lelden Pl.verv.: K. Been, Lelden. In een extra-bericht deelde het Duit sche opperbevel Zaterdag mede: Op 24 October is Charkof ingeno men. Een der belangrijkste bewape- nings- en economische centra der Sovjetunie is daarmede in Duitsche handen gevallen. Het Duitsche weermachtsbericht voeg de hier aan toe: Denzelfden dag hebben Duitsche troepen zich het bezit verzekerd van het verkeersknooppunt Belgorod, 75 km. ten N.O. van Charkof. Nachtelijke aanvallen van gevechts vliegtuigen waren gericht op militaire en militair-economische installaties in Mos kou. In den strijd tegen de Britsche ravi- tailleeringsscheepvaart heeft het lucht - wapen voor de Oostkust van Engeland, uit een beschermd konvooi drie vijande lijke koopvaarders met in totaal 12000 brt. tot zinken gebracht. Bovendien is een alleen varend schip van 4000 brt. met bommen vernield. Voor de Noord-Afrikaansche kust heb ben Duitsche gevechtsvliegtuigen ten Noorden van Gamboet, een vijandelijken koopvaarder in brand geschoten. Britsche bommenwerpers hebben van nacht op eenige plaatsen in Noord-West en West-Duitschland brisant- en brand bommen neergeworpen, die geringe sch20& in woonwijken veroorzaakten. Zes vijandelijke vliegtuigen werden neerge schoten. Kapt. Collos heeft 20 dezer zijn 80ste, majoor Ltitzow gisteren zijn 101ste lucht overwinning behaald. Zondag meldde het Duitsche op- oerbevel De bezetting van het Donetz bekken schrijdt voort. Ook in de andere sectoren van het Oostelijke front werden de aanvalsoperaties voortgezet. Sterke formaties van hetlucht- wapen brachten zware slagen toe aan troepenconcentraties, vestingwerken en colonnes van den vijand tusschen Donetz en Don. In het gevechtsgebied om Mos kou en ten Oosten van de Woltsjof in het hooge Noorden vernielden gevechtsvliegtuigen deelen van de Moermansk-spoorlijn alsmede ba rakkenkampen op het Visschers- schiereiland. Bij nachtelijke aanvallen op Moskou werden bomtreffers op het Kremlin geplaatst. In de wateren om Engeland ver nietigde het luchtwapen vannacht drie koopvaardijschepen van te samen 12000 brt. Andere gevechts vliegtuigen vielen havens aan de West-, Zuid- en Zuidoostkust van het eiland aan. Noord-Afrika: Duitsche gevechts vliegtuigen bombardeerden met goed resultaat militaire inrichtin gen van Tobroek. De vijand vloog niet naar het gebied van het Duitsche rijk. "\k"AAf?T—VAN PELTV Charkof. de grootste stad op Kief na in de Oekraine is gevallen, hiermede is de eigenlijke poort van het Donetzbekken in handen der Duitschers gekomen. De Duitsche troepen ruk ken nu op naar Koersk nadat het belangrijke spoorwegknooppunt Bjelgorod veroverd is; ten zuiden van Charkof gaat de opmarsch in de richting van Isjoen. Het kaartje geeft de omgeving van Charkof aan met de plaatsen die in de weermachtsbe richten vermeld werden. Chardkof telt 840.000 inwoners Dank zij de nabijheid van het Donetz steen koolbekken, de ijzerstreek van Kriwoj Rog en het vruchtbare gebied der zwarte aarde, is de stad tot het grootste oeconomische centrum ge worden van de Oekraine en een belangrijk ver keersknooppunt, waar spoorwegen en wegen, die het centrale Russische industriegebied met de Zwarte Zee en het Donetzbekken met Wit-Rus- land en de Baltische havens verbinden, het ver keer doen samenkomen. De stad heeft fabrieken voor werktuigmachines, locomotieven, wagens, bruggen en ijzerconstructies van allerlei aard. Een groote tractorenfabriek, vijf vliegtuigfa brieken, vier munitiefabrieken, een kanonnen- fabriek, twee fabrieken van handvuurwapenen, twee chemische fabrieken en een fabriek voor de vervaardiging van meetwerktuigen en scha keltoestellen kenmerken de groote beteekenis van Charkof. Bovendien produceert Charkof nog glaswerk, wollen goederen, leerwaren en Naar het D.N3. meldt heeft Hitier Zaterdag ochtend in zijn hoofdkwartier den Italiaanschen minister van buitenlandsche zaken graaf Ciano ontvangen en met hem een onderhoud gehad, dat in den geest van de traditioneele vriend schap en de beproefde wapenbroederschap tus schen de beide volken verliep. Aan dit onder houd werd deelgenomen door den Duitschen minister van buitenlandsche zaken, von Ribben- trop, op wiens uitnoodiging graaf Ciano voor een bezoek van verscheidene dagen in Duitsch land vertoeft. Het D.NJB. verneemt van zijn specialen corres pondent nog de volgende bijzonderheden: graaf Ciano. in wiens gevolg zich ook de ICaliaansche ambassadeur te Berlijn, Dino Alfieri, de plaats vervangende chef van het protocol, commen- datore Panba en marchese Lanza d'Atjeta be vonden, werd bij zijn aankomst in het hoofd kwartier door den Duitschen minister van bui tenlandsche zaken von Ribbentrop ontvangen en naar den Führer gebracht. Na met Hitier een bespreking te hebben ge had, welke twee uur heeft geduurd, kreeg graaf Ciano een overzicht van den militairen toestand van den plaatsvervanger van den opperbevel hebber van de Duitsche weermacht, generaal- veldmaarschalk Keitel en van den generaal der artillerie Jodl. Bij deze gelegenheid kon generaal Jodl den Führer en den Italiaanschen minister van bui tenlandsche zaken allereerst de verovering van het belangrijke bolsjewistische industrjfe-centrum Charkof rapporteeren. Naar verder verluidt, be handelde generaal Jodl in zijn voordracht be halve de volstrekt gunstige müitaire positie in het Oosten, in het bijzonder ook het succesrijke optreden van de Italiaansche eenheden in den sector van de legergroep Zuid. Vervolgens bood de Führer den Italiaanschen minister een lunch aan, waaraan werd deelge nomen door den Duitsche minister van buiten landsche zaken, von Ribbentrop, door den gene raal der artillerie Jodl. den Italiaanschen ambas sadeur te Berlijn, Dino Alfieri, den Duitschen ambassadeur te Rome, von Mackensen en door den Duitschen militairen attaché te Rome, luitenant-generaal von Rintelen. Des avonds gaf de Italiaansche minister ge volg aan een uitnoodiging van den Duitschen minister van buitenlandsche zaken von Rib bentrop. levensmiddelen en is de stad zetel van een goed ontwikkelde hout- en papierindustrie. Vier groote electrische centrales verzorgen de stroomlevering voor de stad. De Sovjet-regeering meende steeds, zoo ver neemt het DNB van militaire zijde, dat Charkof buiten elk gevaar was en centraliseeerde er daarom een groot gedeelte van haar oorlogs industrie. Daar Charkof ook voor de productie van den Oekrainschen landbouw van beslissen de beteekenis is, is het verlies van deze stad voor de Sovjets zeer gevoelig. Uit aanvullende berichten van het DNB blijkt voorts nog, hoe de Duitsche luchtmacht geheel de lucht in het Oosten beheerscht en geregeld zware verliezen toebrengt aan de bolsjewistische verbindingswegen en luchtmacht. Alleen Zater dag werden weer 69 sovjet-vliegtuigen vernie tigd. Volgens een Zweedsch journalist zijn de bol sjewieken voornemens te Moskou alle huizen in de lucht te laten vliegen om voor de aanvallende Duitsche troepen de grootste moeilijkheden te bewerkstelligen en hun alle kans op onderdak te ontnemen. Het Roemeensche persbureau Rador publi ceert het antwoord van maarschalk Antonescu op een brief van den president der Joodsche ge meenten in Roemenië, waarin deze zijn beklag had gedaan over de deportatie van Joden uit Bessarabië en de Boekowina naar ghetto's in de omgeving der rivier de Boeg. De maarschalk schrijft o.a.: U spreekt van een tragedie en doet een beroep op mij ten gun ste van de Joden. Ik begrijp uw smart, maar u had tijdig de smart van de geheele Roemeen sche natie moeten begrijpen. U moet bedenken, dat wij met ons bloed den haat van uw geloofs- genooten in Bessarabië, Odessa en Mezarof heb ben betaald. De Joden hebben, nog vóór de Sovjet-troepen Bessarabië en de Boekowina be zetten, onzen officieren de epauletten afgerukt en onze soldaten vermoord. De Sovjet-troepen werden met bloemen ontvangen. Tijdens de 1 communistische terreur hebt u Roemenië ver- raden en rouw gebracht in vele gezinnen. In de kelders van Kisjinef hebben wij lijken ge vonden, die vreeselijk verminkt waren. Waar om hebben de Joden in Bessarabië hun huizen voor hun vertrek in brand gestoken? Waarom hebben wij Joodsche kinderen van veertien, vijftien jaar aangetroffen, die granaten in hun zakken hadden? De Joden hebben hun haat jegens ons gastvrij volk geopenbaard en de Sovjet-troepen te Odessa gebracht tot een nut- Door den luchtdruk van één Stuka-bom werd deze zware bolsjewistische tank door de lucht geslingerd en vernield in het water geworpen. (Atlantic-Holland) telooze moordpartij, slechts om ons verliezen te berokkenen. Ook in de streek van Merazof heb ben wij na een tijdelijken terugtocht vreeselijk verminkte gewonden aangetroffen. Neemt u liever deel aan het leed der moeders, die zóó haar kinderen hebben verloren en beklaagt u niet degenen, die het hebben gedaan en zooveel snoodheid bedreven hebben. De Duitsche duikbooten hebben in de afge loopen week 70.200 ton Britsche handelsscheeps ruimte tot zinken gebracht. In totaal verloren de Britten zoodoende in deze week door Duit sche duikbooten en gevechtsvliegtuigen 97.700 ton. De slachtoffers van den door Churchill be gonnen luchtoorlog zouden volgens een in de „Times" gepubliceerd schriftelijk antwoord van den minister van Binnenlandsche Zaken, Mor- risson, op een vraag in het Lagerhuis, volgens de jongste gegevens van April tot September 1941 in Engeland 13.381 dooden en vermisten, alsmede 13.182 zwaargewonden bedragen heb ben, welke laatsten zich thans nog in zieken huizen bevinden. In dezelfde periode van het vorige jaar zijn er, naar in het antwoord ver klaard wordt, bij luchtaanvallen slechts 8.180 dooden, resp. vermisten, en 10.408 zwaar ge wonden te betreuren. (D.N.B.) De kritieke positie, waarin zich thans de ver slagen legers van de sovjet-unie bevinden, was in Londen voor het Lager- en Hoogerhuis aan leiding tot een onbeperkte solidariteitsverkla ring met de bolsjewistische bondgenooten. In het Lagerhuis heeft de minister van buiten landsche zaken. Eden, zoo schrijft de Deutsch diplomatisch-politische Korrespondenz, ver klaard dat Engeland met alle middelen de hulp zal verleenen welke binnen zijn bereik ligt. In het Hoogerhuis heeft behalve lord Beaverbrook, die beloofde de materieele hulpverleening met alle middelen te zullen bevorderen, de aartsbisschop van Canterbury op de warmste of liever meest schaamtelooze wijze de hulp aan de sovjets toegejuicht. Deze allerchristeiykste huichelaar heeft zijn standpunt aldus gemotiveerd, dat er bepaalde beginselen in het communisme zijn, die met het christendom te vereenzelvigen zijn. Stalin echter, de trouwe uitvoerder van het testament van Lenin, heeft eens gezegd; „heb ben wij de reactionaire geestelijkheid onder drukt? Ja wij hebben haar onderdrukt. Jam mer alleen, dat zij niet geheel en al geliqui deerd is". Aan den aartsbisschop van Canterbury is dit principieele standpunt van het bolsjewisme welbekend Hij kent stellig ook het aantal aarts bisschoppen. bisschoppen, priesters en kerken, die in de sovjet-unie geliquideerd zijn. Des te onverantwoordelijker derhalve is zijn overigens door tal van kerkvorsten als kardinaal Bau- drillart en verschillende Amerikaansche bis schoppen veroordeelde standpunt, waarmede h\j het bondgenootschap van Engeland met het goddelooze bolsjewisme in de hand werkt. Hier mede wordt aangetoond, hoezeer het Britsche christendom slechts een belijdenis met de lip pen is. een opportuniteilskwestie, welke zonder gewetensbezwaar een bondgenootschap met den antichrist toelaat. Gezien een dergelijke ge zindheid valt het dan ook te begrijpen, dat men er zich te Londen geen scrupules over maakt, aan deze vriendschap de onafhankelijk- De Landstandpersdienst meldt: Dr. F. E. Posthuma, voorzitter van de com missie dr. F. E. Posthuma. zal, op verzoek van den boerenleider E. J. Roskam Hzn., als gene raal-adviseur aan den Nederlandschen Land stand zijn krachten in dienst blijven stellen van het Nederlandsche volk. heid en het bestaan van neutrale landen als b.v. Iran op te offeren. Hand in hana met Moskou zoekt men te Nantes en Bordeaux naar moordenaars zonder acht te slaan op de ge volgen voor een eens bevriende natie. Wie tot dergelijke laaghartige midelen zijn toevlucht moet nemen, om het moreele houvast des lands te steunen, die is waarlijk van de positie eener op haar goeden naam uit zijnde wereldmacht tot een laag peil afgezakt. (A.NP.) Wélingelichte kringen te Tokio verklaren vol gens Domei, dit de Japansche minister-presi dent op een buitengewone zitting van den Rijksdag, die tegen 15 Nov. is bijeengeroepen, een openhartige uiteenzetting zal geven van zijn buitenlandsche politiek. De minister van bui tenlandsche zaken zal ongetwijfeld een zoo uit voerig mogelijke uiteenzetting geven van den waren toestand in verband met de Japansch- Amerikaansche onderhandelingen, waarbij hij den nadruk zal leggen op de gebiedende nood zakelijkheid van een nationale eenheid om het hoofd te bieden aan den ernstigen toestand, waarin Japan zich bevindt. Men verklaart, dat Tojo ook een verklaring zal afleggen over de houding van Japan inzake den oorlog tusschen Duitschland en de Sovjet-unie en dat hij bo vendien misschien de Japansche plannen zal publiceeren ter bevordering van de vriendschap met de mogendheden van de spil, alsmede met Thailand en Fransch Indo-China. Tevens zou hij een verdere hulpverleening aan de regee ring van Nanking bepleiten. DE PONTIJNSCHE MOEEASSEN. Gisteren heeft Mussolini aan drieduizend boe ren voor het meerendeel oudstrijders, die als pioniers hebben medegewerkt aan de ontgin ning der Pontijnsche moerassen de boerde rijen in eigendom overgedragen, die zij te voren in pacht bezaten. De Duce, die vergezeld was van den secretaris der fascistische partij, mi nister Serena en den minister van landbouw Fassinari. werd door de uit de geheele provin cie saamgestroomde boeren met geestdriftige ovaties verwelkomd. (D.N.B.). Dit Nummer bevat TWEE Bladen Zaterdag deelde het Italiaansche opperbevel mede: Aan het front van Tobroek artillerievuur op de installaties van Tobroek en plaatselijke acties van onze vooruitgeschoven afdeelingen, die eenige gevangenen binnenbrachten. Het Duit sche luchtwapen heeft bij luchtgevechten in het gebied van de Marm arische woestijn drie vijan delijke vliegtuigen neergeschoten. Bij luchtaanvallen op Tripolls en Benghasi is een vijandelijk vliegtuig door den afweer op den grond getroffen en neergestort. Aan de fronten in den sector van Gondar hebben onze troepen vijandelijke formatiesf af geslagen, zij lieten een reeks dooden op het slagveld achter. Britsche vliegtuigen hebben bommen gewor pen op Ragusa en Licata (Sicilië) en in den afgeloopen nacht opnieuw een aanval gedaan op Napels. Onder de bevolking van Licata zijn negen dooden en vijftien gewonden gevallen. In Ragusa en Napels werden eenige personen ge wond. De schade is slechts van matig belang. Op de Middellandsche Zee hebben onze tor pedovliegtuigen onder bevel van den vlieger- kapitein Marino Marini en van den eersten lui tenant-vlieger Guido Focassi varende vijande lijke schepen aangevallen. Een vrachtschip van 10.000 ton werd tot zinken gebracht, een ander schip van 7000 ton werd zwaar beschadigd. En Zondag: Afrika: Aan de landfronten van Marmarica en Gondar hebben onze detachementen offen sieve verkenningen ondernomen, waarbij krach tig werd gevuurd. Onze luchtmacht bombar deerde het vliegveld Koefra en beschoot ge mechaniseerde strijdmiddelen in de oase. Duit sche bommenwerpers troffen doelen in Tobroek. Britsche vliegtuigen lieten bommen vallen op Tripolis en Benghasi. Er werd eenige schade aangericht aan woonhuizen. Onder de burger bevolking van Tripolis werden eenige personen gewond. Te Benghasi werd de Arabische wijk getroffen. Er vielen geen slachtoffers. Formaties Italiaansche bommenwerpers, ge ëscorteerd door Jagers, vielen gistermiddag de vlootbasis La Valetta op Malta aan. Ondanks den hevlgen afweer, waardoor talrijke van onze vliegtuigen geraakt werden, werden de gestelde doelen getroffen met bommen van zwaar ka liber. die branden veroorzaakten, welke men van de Zuidkust van Sicilië kon waarnemen. Tij dens luchtgevechten met een vijandelijke for matie jagers heeft een Italiaansche formatie, onder bevel van kolonel Engenio Leotta. drie toestellen van het type Spitfire brandend neer gehaald In de Middellandsche Zee werd nog een vijandelijke machine door een van onze ver kenningsvliegtuigen neergeschoten. Gisteravond hebben onze torpedovliegtuigen in het centrale Oostelijke deel van de Middel landsche Zee een vijandelijke vlootforma tie aangevallen. Het toestel, dat onder bevel stond van luitenant Luigi Strani, trof een kruiser met een torpedo. EEN BONDGENOOTSCHAP VAN IRAN MET ENGELAND EN SOVJET-UNIE. Verklaringen van Eden. Naar de Engelsche berichtendienst meldt heeft minister Eden in een rede te Manchester verklaard, dat de Iraansche regeering reeds in beginsel het voorstel van een bondgenootschap met de Sovjet-unie en Groot-Brittannië heeft Ik kan niet zeggen, zoo zeide Eden verder, wanneer en waar Groot-Brittannië zal strijden. De beslissing hierover ligt noodzakelijkerwijze alleen in de handen van het oorlogskabinet. En geland zal geenerlei acties ondernemen om tij delijk de gunst van het volk te verwerven. Het zal alléén een actie wagen, waarvan de inzet gerechtvaardigd is. De oorlog is een kwestie op langen termijn en kan niet door een of andere plotselinge, schitterende improvisatie opgelost worden (D.NB.). ENGELSCHE VROUWEN VOOR OORLOGSWERK OPGEROEPEN. Associated Press meldt uit Londen, dat alle Engelsche vrouwen, die in 1913 geboren zijn. zijn opgeroepen om ingeschreven te worden voor het verrichten van arbeid ten behoeve van de oorlogsvoering (D.N.B.) Het politiek weekpraatje van Max Blokzijl. dat hij van 19.45 tot 20 uur over den zender Hilversum II houdt, heeft tot titel: „Verklik kers en Aanbrengers." van hedenavond tot morgenochtend De maan kwam heden op te 15.19 uur en gaat onder te mid dernacht; het is vandaag Eerste Kwartier. Het tijdschrift Berlijn-Rome-Tokio publiceert het volgende artikel onder het opschrift „De overwinning van twee vergissingen". De naam van ons tijdschrift vormt een poli tiek programma. Berlijn-Rome-Tokio is de bond der jonge naties op ideëelen grondslag, namelijk de idee der sociale, politieke, territoriale, cultu- reele reorganisatie van geweldige leef- en cul tuurgebieden. Berlijn-Rome-Tokio is een alge- heele heroriënteering in de machts- en staats- coalitie der geschiedenis van ons halfrond In de buitenlandsche politiek wordt de reor ganisatie d.w.z. de opbouw van rechtvaardige, levensvatbare verhoudingen tusschen de volken onderling met behulp van een gemeenschap van volkeren als voornaamste factor in de politiek toegepast. Op deze wijze treedt tegenover de i mperialistisch -kapitalistische geld buidel -poli tiek van de Angelsaksen en de imperialistisch- revolutionnaire vernietigingspolitiek van het bolsjewisme een natuurlijk imperiumblok op. dat alle voordeelen bezit van een wereldomvat- tenden machtsfactor, maar door de afwijzing van een onbegrensde imperialistische politiek bewaard blijft voor de gevaren van verwaterde grenzeloosheid en vormeloosheid, waaraan de commonwealth en de USSR lijden en de heilige fundamenteele wetten volk en ras als grondslag en doel heeft. Daarmede is het onzalige en onvolksche Euro- peesche federalisme van de achttiende eeuw als vervalsverschyning definitief begraven, evenals ook het universalisme, dat in allerlei vormen op treedt en zich openbaart in de gestalte van de- mocratisch-plutocratische rijken (common- wealth en Ver. Staten) en in de gedaante van marxistische heerschappijen met staatspluto- cratie als de sovjet-unie, voor het geheele vaste land van ons halfrond overwonnen. Tegenover de wereld-revolutie der z.g. prole tariërs een Joodsche phrase om de heer schappij over de massa's te verwerven, verwe zenlijkt in het bolsjewisme en in de inter nationale reactie der plutocraten eveneens een vorm van Joodsche heerschappij, die tot uitdrukking komt in het dollar-imperialisme van Roosevelt staat de constructie van door de volken bepaalde groote gebieden met politieke zelfstandige, aaneengesloten gemeenschappen, te weten „kleine volken". De geschiedenis en de voorzieningheid hebben ons een Adolf Hitler gegeven, die thans aan de spits van een Europeesch leger met ijzeren sla gen de balken samenvoegt voor het dak, waar onder de volken de stormen der komende eeuwen kunnen trotseeren en het geluk van ko mende eeuwen herbergen. De minister van buitenlandsche zaken, von Ribbentrop, heeft 27 September ter gelegenheid van den eersten verjaardag van het drie-mo- gendhedenpact, in kleinen kring gezegd: het pact, dat de vertegenwoordigers van Duitsch land, Italië en Japan een jaar geleden hier te Berlijn hebben onderteekend en waarbij zich Hongarije, Roemenië. Slowakije, Bulgarije en Kroatië hebben aangesloten, is thans tot een symbool der verwachtingen en hoop van de jonge volkeren geworden, die streven naar een nieuwe, rechtvaardige wereldorde. Maar dat het geen verwachtingen en hoop van onze vol ken blijven, dat deze gedachten tot tastbare werkelijkheid worden, daarvoor zorgen thans in Europa de roemrijke wapenfeiten van de as en haar bondgenooten. (ANP).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1941 | | pagina 1