Dagorder van Hitier
LEIDJCH DAGBLAD Eerste Blad
Donderdag 9 October 1941
KERK- EN SCHOOLNIEUWS
De uitwisseling
van krijgsgevangenen
aan soldaten van Oostelijke front
Woorden van dank en
bezieling
SPORT
Concours-hippique
BEURSOVERZICHT
^KIN/T INIITTEREN
Tentoonstelling
Louis Schrikkel
LAND- EN TUINBOUW
Onze telefoonnummers
Directie en
Administratie 25041
Redactie No. 21507
MARKT
Van bevoegde zijde wordt het D.N.B. het vol
gende medegedeeld:
Op initiatief van de Duitsche regeering is in
Augustus door bemiddeling van Zwitserland aan
de Engelsche regéering het voorstel gedaan om
zwaargewonde krijgsgevangenen door middel
van scheepstransporten tusschen twee Kanaal
havens uit te wisselen. Door de overwinningen
van de Duitsche weermacht op Engeland be
draagt het aantal in Duitsche handen zijnde
en volgens het onderzoek van een internationale
commissie van doktoren voor de uitwisseling in
aanmerking komende Britsche krijgsgevangenen
1143, terwijl hiertegenover slechts ongeveer 50
in Engelsche handen zijnde Duitsche krijgsge
vangenen staan. Na het toestemmende Engel
sche antwoord over dezen uitwisselingsweg heeft
de Duitsche regeering vervolgens op 23 Septem
ber via de Amerikaansche ambassade te Berlijn
de Engelsche regeering laten mededeelen, dat
z\j met het oog op het groote verschil, wat be
treft het aantal der uit te wisselen Engelsche en
Duitsche krijgsgevangenen, de verwachting moet
uitspreken, dat voor het ontbrekende aantal
Duitsche krijgsgevangenen ten minste een over
eenkomstig aantal geïnterneerde Duitsche bur
gers en wel in overeenstemming met het desbe
treffende tusschen Duitschland en Engeland
gesloten accoord van Februari 1940 naar het
vaderland dient te worden teruggestuurd.
Op dit voorstel heeft de Amerikaansche am
bassade op 29 September een uitlating van de
Engelsche regeeiing overhandigd, volgens welke
er geen sprake van kon zijn het verschil in
aantal door Jiet terugsturen van burgers te
compenseeren. Echter, de Engelsche regeering
ls bereid bij het voorgenomen transport eenlge
Duitsche '/rouwen te voegen.
Met het oog op dit standpunt van de Engel
sche regeering heeft de Duitsohe regeering op
1 October de Amerikaansche ambassade mede
gedeeld, dat door dit afwijzende standpunt der
Britsche regeering een nieuwe toestand is ont
staan, welke een tijdelijk uitstel van de uitwis
seling noodzakelijk maakt, totdat de kwestie is
opgehelderd.
Op 4 October deed de Amerikaansche ambas
sade te Berlijn, als vertegenwoordigster van het
land, dat de Engelsche belangen in Duitschland
behartigt, het voorstel, of niet een Engelsch
hospitaalschip met de inmiddels aan boord ge
brachte rond honderd leden van de Duitsche
weermacht naar Frankrijk zou kunnen vertrek
ken en van daar een overeenkomstig aantal
Britsche krijgsgevangenen, die naar het vader
land mogen terugkeeren, mocht medenemen. De
Britsche regeering heeft dienzelfden dag de
Amerikaansche ambassade de toestemming voor
een dergelijke beperkte uitwisseling in een me
morandum medegedeeld en als datum, waarop
dit zou geschieden 7 October vastgesteld. De
rijksregeering heeft eveneens onmiddellijk een
overeenkomstig aantal zwaar gewonde Britsche
krijgsgevangenen gereed gemaakt om naar
Frankrijk te worden vervoerd.
Ondanks deze via de Amerikaansche ambas
sade te Berlijn getroffen regeling kwam het
schip niet. In plaats hiervan werd door de En
gelsche radio de annuleering van "de uitwisseling
medegedeeld.
De Engelsche regeering heeft thans door ver
schillende publicaties getracht den waren toe
stand te verdraaien en o.a. beweerd, dat de
Duitsche regeering geprobeerd heeft een geslo
ten overeenkomst te niet te doen en dat de En
gelsche regeering niet in staat is geweest de
overeengekomen beperkte uitwisseling van onge
veer honderd krijgsgevangenen ten uitvoer te
leggen, omdat zoodoende de overige Britsche
gewonden en zieken iedere mogelijkheid om naar
Engeland terug te keeren, verloren zouden heb
ben. Naar aanleiding hiervan wordt van Duit
sche zijde het volgende opgemerkt:
1. Ei- werd van Duitsche zijde een afspraak
gemaakt voor slechts één regeling en wel de
partieele uitwisseling van elk ongeveer 100 zwaar
gewonde krijgsgevangenen. De uitvoering van
deze overeenkomst echter werd niet door de
Duitsche regeering. doch alleen door de Engel
sche regeering verijdeld.
2. De Britsche regeering was het volledig dui
delijk. dat zij door het terugzenden van ge
vangengenomen burgers, overeenkomstig het
Duitsche voorstel, ieder oogenblik. alle vóórhaar
in aanmerking komende zwaar gewonden had
kunnen terug krijgen. De Engelsche regeering
schijnt echter behoefte te gevoelen haar gedrag
door onjuiste voorstellingen en beweringen te
verdoezelen ten einde zich tegenover de
ontgoochelde krijgsgevangenen te rechtvaardi
gen. De Duitsche regeering moet dus constatee-
ren, dat de schuld voor het tot dusver niet tot
stand komen van de uitwisseling uitsluitend ligt
aan den kant van Engeland.
BRITSCHE HULPKRUISER TOT ZINKEN
GEBRACHT.
De Britsche admiraliteit deelt mede. dat de
Britsche hulpkruiser „Corfield" tot zinken is
gebracht. zijn geen personen om het leven
gekomen. (D.N.B.)
VERKLARING VAN MINISTER BEVIN,
De Engelsche minister van arbeid, Bevin,
heeft, volgens een United Pressbericht uit Lon
den. dengenen, die kritiek leveren op de poli
tiek der regeering en die beweren, dat de regee
ring te inschikkelijk is bij haar politiek tegen
over werknemers, geantwoord, dat een drasti
scher optreden de mogelijkheid impliceert van
het uitbreken van een revolutie. Bevin heeft
deze verklaring in het parlement afgelegd, zon
der echter hierop nader in te gaan. (D.N.B.)
De Fuehrer en opperste bevelhebber van de
weermacht heeft aan de soldaten van het Oos
telijke front de volgende dagorder uitgevaar
digd:
Soldaten van het Oostelijke front, vervuld van
den diepsten zorg voor het bestaan en de toe
komst van ons volk, heb ik op 22 Juni besloten
den oproep tot u te richten den dreigenden
aanval van een tegenstander nog op het laatste
oogenblik te voorkomen. Het was de bedoeling
van de machthebbers van het Kremlin naar
wfj thans weten om niet alleen Duitschland,
maar heel Europa te vernietigen.
Twee punten, kameraden, zult gij inmiddels
hebben ingezien:
1. Deze tegenstander had zich voor zijn
aanval militair in zulk een enormen om
vang toegerust, dat ook de grootste vrees
nog overtroffen is.
2. Wee ons volk en de geheele Europee-
sche wereld, wanneer deze barbaarsche vij
and zijn tienduizenden pantserwagens tegen
ons in beweging had kunnen zetten. Heel
Europa zou verloren geweest zijn, want deze
vijand bestaat niet uit soldaten, maar groo-
tendeels slechts uit beesten.
Met eigen oogen, kameraden, hebt ge thans
'•.i-o ..paradijs der arbeiders en boeren" persoon
lijk leeren kennen. In een land. dat door zijn
groote oppervlakte en vruchtbaarheid de ge
heele wereld zou kunnen voeden, heerscht een
armoede, zooals wij. Duitschers. ons niet kunnen
voorstellen. Dat is het resultaat van een thans
spoedig 25-jarig Joodsche heerschappij, die als
bolsjewisme eigenlijk slechts den algemeensten
vorm van hét kapitalisme nabijkomt. De dragers
van dit systeem zijn echter ook in beide geval
len dezelfde Joden en uitsluitend Joden.
Soldaten, toen ik u op 22 Juni riep om het
schrikkelijke dreigende gevaar van ons vader
land af te wenden, zijt gij tegen de grootste
militaire mogendheid van alle tijden opgetrok
ken. In nauwelijks drie maanden tijds is het u,
kameraden, evenwel door uwe dapperheid ge
lukt, de eene pantserbrigade na de andere van
dezen tegenstander te verslaan, tallooze divisies
in de pan te hakken, een onnoemelijk aantal
gevangenen te maken en eindelooze gebieden
te bezetten, geen ledige gebieden, doch gebie
den, waarvan deze tegenstander leeft en waar
uit zijn geweldige oorlogsindustrie met grond-
stofen van allerlei aard verzorgd wordt
Binnen enkele weken zullen zijn drie
meest op den voorgrond tredende industrie
gebieden volkomen in uw hand zijn. Uw
namen, soldaten van de Duitsche weer
macht, en de namen van onze dappere
bondgenooten, de namen van uw divisies
regimenten, van uw schepen en luchteska
ders zullen voor alle tijden verbonden zijn
met de geweldigste overwinningen der we
reldgeschiedenis. Meer dan 2.400.000 gevan
genen hebt ge gemaakt, meer dan 17.500
pantserwagens en meer dan 21.600 stukken
geschut hebt ge vernietigd of buitgemaakt.
14.200 vloegtuigen werden neergeschoten of
op den beganen grond vernield.
De wereld heeft iets dergelijks nog nooit
gezien. Het gebied, dat de Duitschers en de met
ons verbonden troepen thans bezet houden, is
ruim dubbel zoo groot als het Duitsche Rijk van
Januari 1933 en meer dan vier maal zoo groot
als het Engelsche moederland.
Sinds den 22en Juni zijn de sterkste verdedi
gingsstelsels doorbroken, zijn geweldige stroo
men gepasseerd zijn tallooze plaatsen bestormd,
zijn vestingen en kazematten vernietigd of uit
gerookt. Van het hooge Noorden, waar onze
zoo bijzondere dappere Finsche bondgenooten
ten tweeden male hun heldhaftigheid aan den
dag leggen, tot aan de Krim, staat ge thans
vereenigd met Slowaaksche, Hongaarsche, Ita-
liaansche en Roemeensche divisies 1.000 K.M.
diep in het vijandelijke land. Spaansch. Kroati
sche en Belgische formaties sluiten zich thans
hierbij aan en andere formaties zullen nog vol
gen, want deze strijd wordt wellicht voor de
eerste maal door alle landen van Europa als
een gemeenschappelijke actie tot redding van
het kostbaarste beschaafde continent beschouwd
Geweldig is echter ook het werk, dat achter uw
enorm front gepresteerd werd.
Bijna 2000 bruggen werden geslagen,
25.500 K.M. spoorwegen zijn weer In bedrijf
genomen, ja, meer dan 15.000 kilometer
spoorlijnen zijn reeds op de algemeene Euro-
peesche railsbreedte omgezet.
Aan duizenden kilometers wegen wordt ge
werkt. Groote gebieden zijn reeds onder het
burgerlijke bestuur gebracht. Daar wordt het
leven zoo snel mogelijk weer volgens verstan
dige wetten op gang gebracht. Enorme opslag
plaatsen met levensmiddelen, benzine en munitie
liggen gereed. Dit grootste resultaat van een
strijd werd bereikt met offers, wier aantal, hoe
smartelijk ook voor de kameraden individueel
en hun familieleden, bij elkaar nog geen vijf
procent uitmaakt van de slachtoffers uit den
wereldoorlog. Wat gij, kameraden, en wat de
met ons verbonden dappere soldaten aan pres
taties, aan dapperheid, aan heldhaftigheid, aan
ontberingen en inspanningen, in deze nauwelijks
3 maand achter u hebt, weet niemand beter
dan degene, die eens zelf als soldaat in den
vorigen oorlog zijn plicht gedaan heeft.
In deze 3# maand, soldaten, is nu echter
eindelijk de voorwaarde geschapen voor den
laatsten geweldigen slag, welke nog voor het
aanbreken van den winter aan dezen vijand
moet worden toegebraoht. Alle voorbereidin
gen zijn thans gereed, voor zoover menschen
die kunnen overzien. .Stelselmatig is thans
iedere stap voorbereid om den vijand in de
positie te brengen, waarin wij hem den
meest doodelijken stoot kunnen toebrengen.
Thans is het begin gekomen van den laat
sten grooten beslissenden slag van dit jaar.
Hy zal dezen vijand en daarmede ook den
aanstichter van den geheelcn oorlog, Enge
land, zelf vernietigend treffen, want door
dezen tegenstander te verslaan, ruimen wij
ook den laatsten bondgenoot van Engeland
op het continent uit den weg.
Van het Duitsche rijk echter en van heel
Europa nemen wij daarmede een gevaar weg.
zooals er sinds de tijden der Hunnen en later
van de stammen der Mongolen geen ontzetten
der boven het continent heeft gehangen. Het
Duitsche volk zal daarom in de komende weken
nog meer bij u zijn dan tot dusver het geval
was. Wat gij en de met ons verbonden soldaten
gepresteerd hebt. verplicht thans reeds allen tot
de diepste dankbaarheid. Met ingehouden adem
en met zegewenschen vergezelt u evenwel in de
komende zware dagen het geheele Duitsche
vaderland.
Want gij schenkt dit vaderland met Gods
hulp niet alleen de overwinning, doch daarmede
ook de belangrijkste voorwaarde voor den vrede.
Hoofdkwartier van den Fuehrer, 2 Oct. 1941.
ADOLF HITLER, Fuehrer en opperste
bevelhebber van de Weermacht.
PAARDENSPORT.
Uitgeschreven door den bevelhebber der
Duitsche legercorpsen in Nederland.
Het door den bevelhebber der Duitsche leger
corpsen in het bezette Nederlandsche gebied
uitgeschreven concours-hippique van 1012 Oc
tober as. belooft iets bijzonders te worden op
het gebied van de paardensport. De beste rijders
en paarden van de weermacht hebben hiervoor
ingeschreven en zullen bewijzen, dat zij niet al
leen op de gebaande wegen en in de duinen,
doch ook op de groene velden omzoomd door
met herfstkleuren getooide boomen. met wap
perende vlaggetjes en meesleepende muziek,
alsmede duizenden paardensportliefhebbers als
toeschouwers en een kritische jury, tot groote
prestaties in staat zijn. S.S. en Duitsche politie
zullen eveneens op dit concours-hippique met
hun beste ruiters en paarden uitkomen, zoodat
men verzekerd kan zijn van spannende kampen
tusschen de deelnemers onderling om een over
winning in de wacht te sleepen.
In verband met het te verwachten groote
aantal inschrijvingen begint het concours reeds
op Vrijdag des morgens om 10 uur met een
springconcours klasse A over een afstand van
1250 meter. Hiermede zal ook de middag ge
moeid zijn. Hier kan slechts een bijzonder snel
paard winnen.
Zaterdagmorgen is gereserveerd voor de dres-
suurproef klasse A.
Zaterdagmiddag zullen op de renbaan ver
schillende interessante onderdeelen van het uit
gebreide en gevarieerde program worden afge
werkt, zooals springen klasse a; rijproeven met
twee-, vier- en zesspannen, een demonstratie-
nummer en een wedstrijd in het gereedmaken
van een telefonische verbinding over muren,
slooten en heggen ten dienste van den berich
tendienst. De belangrijkste dag van het concours
ls ongetwijfeld de Zondag. Deze dag wordt des
morgens begonnen met een springconcours voor
ploegen. De vier beste ruiters en paarden van
de verschillende legeronderdeelen en van de S.S.
zullen hierbij aan den start verschijnen. Des
middags prompt 4 uur. zal de rij ksoor logs vlag
tijdens een plechtige parade worden geheschen.
Een militaire kapel en een eerecompagnie zullen
daarbij tegenwoordig zijn. Na de voorstelling aan
den bevelhebbers der legeronderdeelen in het
bezette Nederlandsche gebied zullen de wed
strijden een aanvang kunnen nemen en bestaan
uit jachtspringen dressuurproeven kl. a en 1., 'n
demonstratie ten aanzien van de rijvaardigheid
met twee-, vier- en zesspannen, alsmede ver
schillende andere interessante nummers, waar
onder een speciaal nummer: „Ein Stilgerecht
Eingespannter und nach Achenbach'schen
Grundsatzen von Major Ruge, commandant
van de SS-rijschool".
De prijsuitreiking vindt terstond na afloop om
18.30 uur plaats.
Het terrein is met de tram, trein en autobus
te bereiken, station Bennebroek.
Het concours hippique wordt gehouden op Oud
Woestduin bij Haarlem.
Amsterdam, 9 October.
Het liquidatieproces, dat zich de laatste
dag-en ter beurze van Amsterdam op kalme
■wijze afwiktoelde, In verband waarmede de
koersen algemeen naar beneden gingen, was
heden aanvankelijk nog niet geheel afge-
loopen. Opnieuw viel aanbod te constatee-
ren en bij de opening werd op vrijwel alle
afdeelingen van de locale aandeelenmarkt
opnieuw tegen prijzen afgedaan, welke be
neden de vorige slot noteeringen lagen.
Op het gereduceerde niveau openbaarde
zich spoedig echter eenige vraag, in verband)
waarmede een klein herstel intrad. Later
op den middag echter kwam opnieuw eenig
aanbod los, zoodat de noteeringen weder
een neiging tot achteruitloopen aan den
dag legden. Alles bijeen genomen maakte de
markt een onzekeren indruk en de koers-
beweging was onberekenbaar.
Op de Petroleumafdeeling werd vrij druk za
ken gedaan in Olies, die op 302% ingezet, reeds
spoedig beneden de 300% grenslijn daalden en
in het verdere verloop zich bijna aanhoudend in
de omgeving daarvan bleven bewegen. De In-
dustrieelen kregen opnieuw verliezen te boeken.
Maar de nadeelige verschillen waren vandaag
niet zoo groot. Unilevers schommelden
toch
„PRO ARTE".
Naar de New York Times voorts uit Londen
meldt, heeft de minister in zijn verklaring in
het Lagerhuis nog een nieuw systeem der ar
beiderskeuze voor belangrijke industrieën aan
gekondigd. In plaats van de arbeiders groepsge
wijze te rangschikken, zal men voortaan meer
letten óp de bekwaamheden en de opleiding van
den individueelen werkman.
Ten aanzien van de kwestie of het leger of
de industrie het eerste recht kan doen gelden
op het menschenmateriaal, verklaarde Bevin.
dat het eigenlijke probleem der oorlogsproductie
niet het gebrek aan arbeiders is, doch het ge
brek aan grondstoffen en aan invoercapaciteit
Het Engelsche volk, zoo zeide Bevin verder,
moet ten aanzien van de Duitsche superioriteit
aan arbeidskrachten niet versagen. Tevens
echter mag men de daarmede voor Engeland
verbonden moeilijkheden niet onderschatten.
(D N.B.)
STAKING VAN PETROLEUMLEVERANTIES
AAN JAPAN.
Reuter meldt uit Washington, dat de Ver-
eenigde Staten, Groot-Brittannië en de Neder
landsche emigrantenregeering te Londen beslo
ten hebben alle leveranties van petroleum aan
Japan te staken.
Gezaghebbende kringen in Japan verklaarden
dat zij niet in het minst verrast Zijn over dit be
richt. In Japan werden positieve stappen van
deze drie regeeringen te dien aanzien verwacht.
Japan is volkomen voorbereid om het hoofd te
bieden aan eiken toestand, welke voortspruit uit
het verbod op de verscheping van petroleum. De
oorlogsstructuur van het Japansche bedrijfsle
ven. zoo zegt men in gezaghebbende Japansche
kringen hieraan toe. heeft niet in het minst ge-,
leden onder het blokkeeren van de Japansche
saldi en zal evenmin lijden onder dit embargo
op de verscheping van petroleum. Deze maatre
gelen kunnen er slechts toe leiden, dat Japan
versterkt wordt in zijn voornemen om het Oost-
Aziatische gebied van welvaart te vestigen.
In „Pro Arte" tegenover het Stadhuis is gis
teren een tentoonstelling geopend van teekenin-
gen en schilderijen van Louis Schrikkel. Deze
schilder ls Amsterdammer van geboorte, doch
heeft zich vooral in het Zuiden gevormd, te
Antwerpen, Gent, Brugge, kortom in die zuide
lijke steden, waar oud en intiem stedenschoon
valt te waardeeren. Leiden is tot dusverre van
de meer Noordelijke steden aan zijn diepere
aandacht ontsnapt, doch het komt in orde.
In Amersfoort heeft hij veel en met succes ge
werkt.
Zijn teekenwerk is uiterst nauwgezet en met
zorg bewerkt. Toch is het niet gepeuterd Er
gaat een zekere verstilling van uit, wat wel toe
te schrijven is aan de fijne sfeer waarin zijn
werk gehouden is. Ik denk aan zijn teekening
„Brugge", waarin het rijzige van Gothiek en
vroeg-renaissance zoo goed tot uiting komt, en
waarin de verdroomde sfeer van het herfst bij
den Middeleeuwen tot op den huidigen dag ls
blijven hangen, ontdaan van de toevalligheden
van den tijd. Zeer mooi geteekend is een oud
hoekje bij de muurhuizen te Amersfoort. Verder
een teekening ..Steyl aan de Maas een oud huis
op den voorgrond terwijl op den achtergrond de
torens van het klooster als fijne priemen in de
lucht staan. Zeer mooi, met wat zachte kleuren
aangezet is ook de teekening van een Limburgsch
dorpsgezicht, dat beneden in de vitrine staat.
Er is nog meer teekenwerk, dat evenzoo de
volle belangstelling waard is.
Louis Schrikkel heeft een eigen schildertech
niek, die zich kenbaar maakt aan de wijze,
waarop hy met het penseel de verf aanbrengt,
namelijk meer door aandippen dan door uit
strijken van de verf. En in de tweede plaats is
hij geen vriend van fel tegen elkaar gezette
kleuren. Zijn kleurengamma is over het algemeen
zacht. Zeer mooi is voor ons gevoel zijn gezicht
van af den Amerfoortschen berg door een laan
tje op den L.V. toren. Het is als in een droom
gezien, meer een inspiratie op het geziene dan
realiteit, en daardoor iets van meer dan tijdelijke
beteekenis.
Eveneens symbolisch is zijn schilderij „de
Wandelaar". Een groote figuur, een-handwerks
man met doornstok schrijdt opgewekt door het
landschap. Op den achtergrond de drie kruisen
en een brandende stad, rondom hem symbolen
van strijd. Doch hij schrijdt onverstoorbaar
voort: de man, die ondanks alles in het moor
dende leven zijn plicht doet. Men lette bij hem
vooral op de compositie, b.v. op de kruisende
lijnen van zijn „Hengelaar van Tegelen" en. van
verschillende stillevens. Ook zijn compositie van
de twee molens aan het Maredijkje trekt mede
door de harmonische kleurgeving de aandacht.
Het is alles knap werk.
Op deze tentoonstelling zijn ook nog plastieken
van Tegelen en enkele niet minder fraaie
plastieken van Giselle Kuster.
N. J. Swierstra.
RESIDENTIE-ORKEST.
Het eerste abonnementsconcert.
A.s. Zondag zal het eerste Abonnementscon
cert van het Residentie-Orkest plaats vinden in
de Stadsgehoorzaal.
Dirigent is Frits Schuurman, terwijl als soliste
zal optreden Theodora Versteegh, alt.
Het pragramma bevat De Serenade in E gr. t.
op. 22 voor strijkorkest van Ant. Dvorak. Poèmes
de la lumlère van M. Palau en de solo Cantate
Ariadne auf Naxos van J. Haydn.
PREDIKBEURT.
Zevenhoven Chr. Geref. Kerk (Polder)
Vrijdagnam. 7# uur ds. de Boer van A'dam.
NED. HERV. KERK.
Beroepen te 's Grevelduin-Capelle ds. J. T.
Doornenbal te Resteren; te Houten (U.), ds. W.
L. Mulder te Veenendaal.
GEREF. KERKEN.
Tweetal te Zuldhorn ds. I. M. de Graaf te
Emmer-Erfschelderveen en ds. W. J. van Otterlo
te Oosterend (Fr.).
REIS VAN BUITENLANDSCHE SCHRIJVERS
DOOR DUITSCHLAND.
De volgende landen zullen deelnemen aan een
reis van buitenlandsche schrijvers door
Duitschland Frankrijk. Vlaanderen, Nederland,
Noorwegen, Finland, Bulgarije, Zweden. Dene-
(Domei) marken, Spanje, Italië en Kroatië. (D.NJ3.)
NIEUWE UITGAVEN.
Intreerede.
By de firma Wolters te Groningen verscheen ln
druk de rede. uitgesproken by de aanvaarding
van het hoogleeraarsambt aan de ryksunlversl-
telt te Groningen door jhr. dr. G. A. Rreuzwen-
dedlch von dem Borne, over vitaminen, hypovlta-
mlnosen en avitaminosen.
Verschenen bij: Thleme en Cle. Zutphen:
Handelsrecht II. door A. Schans (Serie: Het Mid
denstandsdiploma)
Van Loghum Slaterus, Arnhem- Bedreigde
Levens, over reclasseering. strafrecht en kinder
recht, door Mr. G. T. J. de Jongh, Oud-Kinder
rechter te Amsterdam.
Waar mens en koren rypen. roman door Jant.
Nienhuls. Een verdienstelijk debuut, dit boek,
waarin het boerenleven in de Groninger Omme
landen wordt beschreven.
Kosmos, Amsterdam: Auto-zulggasgeneratoren,
hun werkwijze en hun behandeling door Ir. H.
Zoetelief Norman.
met
Ae. E. Kluwer, Deventer: Knutsel nu
waardeloos materiaal, door J. Houtman.
Neerbosch Ultgevery. Neerbosch: Rond de
Kerstboom door H. de Weerd.
Aphorismen, door Ds. H. JÉluIn.
Vertellingen op het trambalcon, door P. Mons.
VRAGEN EN ANTWOORDEN.
Vraag: Tusschen de bruine boonen treft
men soms boonen aan, die zwart zijn. Wat is dat
en zijn die te gebruiken?
J N. B. v. d. B. te L.
Antwoord: Dit verschijnsel komt meer voor
en we noemen het terugslag. D.w.z, boonen, die
weer haar oorspronkelijke kleur of tusschenkleur
aannemen. Zulke boonen zijn zeer goed voor de
consumptie geschikt, niet voor zaalzaad.
Vraag: Heb ln mijn tuin Brusselsch lof ge
zaaid. Hoe daar nu verder mee te handelen?'
G. M. te L.
Antwoord: Als de bladeren bruin en zwart
worden, haalt u de planten uit den grond, snijd
de bladeren op 3 C.M, na weg en kort de wortels
in op plm. 15 c.M. Daarna de wortels rechtop in
een kuil plaatsen en er 20 c.M. lichte aarde of
turfmolm opbrengen. Hierin vormen de wortels
kropjes. Alles liefst vorstvrij houden.
Vraag: Hoe kan ik het best koolrapen be
waren? Gelegenheid tot inkuilen heb ik niet.
A. de L. te L.
Antwoord: Dan dient u de rapen in een
kelder of schuur op te stapen en daar vorstvrij
over te houden, bijv. door alles bij vriezend weer
te dekken met stroo, blad enz. Ook kunt u de
rapen in het zand leggen, d.w.z. laagsgewijs tus
schen zand of turfmolm.
Vraag: Wil dit jaar appels drogen. Wat ls
een goede manier en wat zijn, goede soorten?
Mevr. Joh. D. te L.
Antwoord:U kunt alle appelsoorten drogen.
Gewoon schillen, het klokhuis uitboren en daar
na de vruchten in schijfjes snijden en deze aan
een touwtje rijgen en op een droge plaats op
hangen en drogen. Ook kunt u dit doen ln den
oven van een uitgaand keukenfornuis. Als alles
droog is in trommels bewaren.
Vraag: Kan ik appelmoes bewaren in zoo
genaamde posteleinilesschen?
Mevr. Job. D. te L.
Antwoord Neen. dat gaat niet. Appelmoes
dient voor dit doel te worden gesteriliseerd in
de bekende flesschen.
Vraag: Hoe kan ik Jam maken van de witte
druil Vroege v. d. Laan?
A. F. B te L
Antwoord: U wascht de druiven goed
schoon, doe ze daarna van de trossen en kook
alles met het aanhangwater tot moes. Voeg
hieraan toe hetzelfde gewicht aan suiker en het
sap van een citroen Alles langzaam laten door-
-cltn en ir.r'ikken tot een ar.„pe niet meer
uitvloeit. Daarna koud laten worden en in Jam
potjes opberp^r.
Vraag - Wanneer zijn zonnebloemzaden rijp
en hoe kan men dat zien?
A. W. v. H. te O.
Antw. - Wanneer de bloemen zijn uitgebloeid
laat u de bloemresten nog eenigen tijd staan
om het zaad goed te doen afrijpen. Denk om de
vogels. De zaden zijn eenigszins donker wan
neer zij rijp zijn.
Hoe hieruit olie wordt bereid is ons niet be
kend.
Kan en wil een lezer hier inlichten?
Vraag - Heb heerenboonen ingemaakt en nu
blijkt dat de pot en boonen vol zitten met ma
den. Wat kan hier oorzaak zijn?
v. d. B. te L.
Antw. - Vermoedelijk heeft u te weinig zout
gebruikt. U kunt het best pekel maken; een ge-
wasschen, ongeschild aardappeltje moet hierop
drUven, zoo sterk dient de pekel gemaakt. Hier
dienen de boonen flink onder gehouden te
worden.
Vragen op Tuinbouwgebied aan de
Redactie onder motte „Tuinbouw
daarbij in hoofdzaak tusschen 153#%
154 3/4%. De Philipsaandeelen bewogen zich
voornamelijk tusschen 252#% en 256%, van
Berkei's tusschen 93% en 94 3/4%, Calvé Dellt
tusschen 110% en 112%, Aku's waren goed prijs
houdend, de minder courante industrieelen wa
ren bijna algemeen lager.
De affaire was gering, maar er was eenig aan
bod, dat niet tot de vorige prijzen plaatsing kon
vinden. De affaire ln Scheepvaartpapieren was
van rustigen aard; het meest ging om in
Scheepvaart-Unies en Oude Vaarten. Scheep
vaart Unies werden ingezet op 200%, maar kwa
men nadien een viertal punten lager te^iiggen,
waarna echter een kleine verbetering intrad.
Vaarten waren eenige procenten in reactie,
ook de meeste overige soorten zagen zich iets
van hun koers ontgaan. Voor Indische Cultuur
waarden bestend wederom aanbod; H.VA.'s zak
ten ln tot 462, op welk peil eenige kooplust ont-
ftond. tengevoige waarvan de koers opliep tot
466 Vorstenlanden verkeerden lichtelijk ln
reactie, eenige minder courante sóórten werden
lager genoteerd. Van de Rubberfondsen bewogen
Amsterdam Rubbers zich aanhoudend rondom
ae TOO -grens, nu eens enkele punten erboven
en dan weer enkele punten daar beneden. De
overige soorten waren aan den gedrukten kant.
De Tabaksmarkt was stil, ongeanimeerd, voor
al Senembah's leden een vrij gevoelig verlies.
Oude Deli's golden voornamelijk 296 267
Deli Batavia's 257258 Indische spoorweg
waarden waren stil, maar eveneens iets lager.
Indische Tramwegwaarden ongeanimeerd.
Op de beleggingsafdeling was minder te doen
dan gisteren en de Nederlandsche staatspapie
ren legden een grooter weerstandsvermogen aan
den dag.
De nieuwe vieren liepen onder beurstyd lang
zaamaan naar boven van 100 3/16 tot
100 3/8 de gestaffelde leening kon zich ver
beteren van 93^/4 tot 93 7/8%. Overigens
kwamen geen groote veranderingen voor. Ge
meentelijke en provinciale obligatiën hadden een
kalm verloop en waren over het geheel genomen
iets luier, behoudens enkele uitzonderingen Pand
brieven waren ongeanimeerd. Duitsche obliga
tiën waren weinig veranderd, stil maar prijs
houdend. In de kerkelijke leeningen ging iets
om waarby zich een goede tendens openbaarde.
Prolongatie 2 1/4%. (A.N.P.).
(2 lijnen)
BOSKOOP, 8 Oct. Coöp. Ver. De Boekoop-
sche Veiling. Rozen per boa van 20 stuks:
Hadley 80150 et.; Butterfly f. 1—1.20; Brlarcllf
f ,0.601.10; Orange Triumph f. 0.761.06; Dorus
Rijkers f. 0.70—1.14; Duisburg 80—90 ct.; Rosa-
landla f. 0.80—1.20; Pechtold f.1—1.60; August
Noach 6080 ct.; Else Poulsen 3862 ct.; Poly-
antharozen f. 1.101.30: Juweeltjes f. 0.901.20:
Edith Helen f 11.40; Better Times 70 ct.; Ellen
Poulsen 2436 ctVlerlanden f. 1 101.50; Florex
f 0.901.20; Golden Ophelia 80 ct.; Queen Mary
f.0 70—1.10; Wendland 6080 ct.: Rosa Mundl
f. 0.74—1.14; Gloria Mundl 50—80 ct.. Sweet Heart
f.1302; Ingar Olsson f. 0.761.14; gemengde
rozen 2943 ct.; Diversen per bos Van 10 stuks:
Clematis Mevr. Ie Coultre f. 1.701.90; Idem Prins
Hendrik f 0.801.10; idem Durandl 10 ct.;
Dahlia's 1015 ct.; Chrysanthen gr. bloeralg
f.0 901.20; idem kl. bloemig 6080 ct.; Idem
tros 1520 ct.
DELFT. 9 October Veemarkt; 185 Runderen;
9 Graskalveren: 23 Nuohterc Kalveren: 171 Ma
gere Varkens; 394 Biggen; 16 Schapen of lam
meren; 17 Gel ten of Bokken.
Kalkoeien f. 275—525; Varekoelen f 175—335;
Magere Varkens f. 1640; Biggen f. 615.
GOUDA. 9 October Veemarkt. Aangevoerd
385 stuks vee.
44 Magere Varkens f. 1024 per stuk; 120 Big
gen f. 810; 141 Runderen overgenomen N.V C
9 Nuchtere Kalveren overgenomen N V C.; 45 Bok
ken en Gelten f. 1030. Handel stug.
Algemeene markt: 71 partyen kaas. Ie kw. met
ryksmerk f. 62.50; 2e kw. f. 61—62. Handel vlug.
KATWIJK AAN DEN RIJN. 8 Oct 1941. Groen-
tenvelllng Bloemkool I f. 11.6014.50. idem II
f. 7.809.60; Bospeen f. 4.806 per 100 stuks.
Knolselderle A f 4 808. Idem B f.3 601 50;
Was peon f.4 806; kroten f. 2.403; Roode kool
f.3 403.50; Gele kool f.3.303.50; Groene kool
f. 3.10—3.50, Uien f 3.60; Prei f. 4.808; Andijvie
f.4—5 per 100 KG.
RIJNSBURG 8 Oct. Groenten veiling: Bloem
kool A f. 14.50: I f 11.50; II f. 8.50 per 100; Kas
bonen f.35; Waschpeen f.6; Grove Peen f.3 40;
Kroten f 4; Gele Kool f. 3.50; Groene Kool f.3.50;
Prei f. 8; gekookte kroten f 10 per 100 kg.;
Bospeen f. 6; Selderie f. 1 602.80; Peterselie f. 1
f. 1.60; Kervel f. 0.501.50 per 100 b09.
RIJNSBURG. 8 Oct. BloemenveUlngTros chry
santhen: wit 26 ct.; geel 2025 ct.; bruin 2022
ct.; Asters 6080 ct.; Herfstasters: Climax 1013;
Elta 710; Groote Chrysanthen: blanche parttout
f.1012; Speat f.20; Flcales 4050 ctDwerg-
zlnnla's 15 ct
ROELOFAREND^VEEN. 8 Oct. 1941. Aardbeien
17 ct. Idem kleinen 14 ct. per doosje, Idem per
xh pond 25 ct.. druiven 2325 ct. p p.. meloenen
1822 ct per st., tomaten 12 8016 00, spinazie
5 008.00. andilvle 5.00 per 100 kg., bloemkool
6 8015.00. sla 2.503.00 per 100 st. peulen 4.00,
kas-snyboonen 3.50. idem stek' 1.20. oronkboo -n
1 10. snllboónen 1 70. prlnceboonen 2.50 stamboo-
nen 1.70 per 10 kg.
Redactie-staf: B W Mepkhorst. Buitenland
en Tooneel; K. Been Binnenland en Sport;
J. Brouwer, Stadsnieuws; Th. J. Hannema,
Omgeving en yuzlek.
