STADSNIEUWS
V
LEIDSCH DAGBLAD - Eerste Blad
Woensdag 1 October 1941
Officieele Kennisgevingen
40-Jarig jubileum C.Paats
De N.Z.H.T.M. en de
verduistering
AGENDA
Laatste Berichten
Binnenland
Steeds meer ellende
8-7-6-0-0
FEUILLETON
De vervloekte Viool
De heer C. Paat-s.
HARTELIJKE HULDIGING ONDANKS
UITSTEDIGHEID.
Maandag j.l. herdacht onze stadgenoot, de
heer C. Paats. meesterknecht bij de apotheek
..Tot Hulp der Mensch'neid". den dag, waarop
hij vóór 40 jaar in
dienst trad bij bo
vengenoemde apo
theek.
Wegens gezond
heidsredenen kon
dit feit niet in onze
stad herdacht wor
den en moest de
huldiging te Apel
doorn in intiemen
kring plaats heb
ben.
Namens de apo
theek „Tot Hulp
der Menschheid"
waren de apothe
ker en de hoofd
assistente speciaal
voor dit feit naar
Apeldoorn gereisd,
hetgeen door den jubilaris op zeer hoogen prijs
werd gesteld.
De apotheker hield een korte, kernachtige
toespraak, waarin hij den heer Paats schetste
als een ijverig en eerlijk persoon.
Het was spreker een groot genoegen den ju
bilaris namens de Ned. Maatschappij voor Han
del en Nijverheid den gouden draagpenning van
genoemde Maatschappij toe te kennen, hetgeen
slechts bij hooge uitzondering geschiedt.
Verder bood spreker hem namens het geheele
personeel der apotheek een rookstoel aan met
den wensch, dat hij dezen weldra weer in ge
zondheid zou mogen gebruiken.
De heer Paats dankte den apotheker voor zijn
toespraak en de toekenning van den draagpen
ning. Verder mocht de jubilaris op dezen dag
een schat van bloemen, fruit, cadeaux en on
telbare brieven en telegrammen ontvangen.
LAATSTE TRAMS WEDEROM EEN UUR
VERVROEGD.
In verband met de verduisteringsvoor
schriften zal de N.Z.H.T.M. met ingang van
Maandag 6 October haar dienstregeling in
de avonduren een uur vroeger beëindigen,
terwijl de trams des morgens eerst om zes
uur (thans om halfzes) beginnen te rijden.
Dientengevolge vertrekken de eerste trams
in de richting Den Haag, Katwijk en Noordwyk
een half uur later, terwijl de vertrektijden van
de laatste trams in de onderscheidene rich
tingen aldus worden:
Lelden—Den Haag 21.07
Den HaagLeiden 21.05
Leiden—Katwijk 20,57
Katwijk—Leiden 21.35
Leiden—Noordwijk 20.48
NoordwykLeiden 21.30
LeidenHaarlem 20.32
HaarlemLeiden 20.32
H. Rijndijk—Leidsche Buurt 21.20
L. Buurt—H. Rijndijk 21.15
De laatste trams van den Hooge Rijndijk naar
het station vertrekken om 21.27, 21.35 en 21.40;
de laatste van Oegstgeest tot het station om
21.25, 21.35 en 21.45 uur.
Bezuiniging komt steeds van pas
Dus ook bij electriciteit en gas.
's Morgens en vooral 's avonds
de kwaliteits-tandpasta
GECOMBINEERDE OUDERAVOND
ZUIDSINGELSCHOLEN.
Gisteravond hielden de openbare lagere scho
len aan den Zuidsingel wederom een gecombi-
neerden ouderavond, die evenals de vorige uiter
mate geslaagd mag heeten,
In zijn openingswoord verwelkomde het hoofd
van de benedenschool, de heer A. van der Neut,
allereerst de vertegenwoordigers van de Ned.
Ver. tot Bescherming van Dieren, de heeren van
Poelgeest, Nieuwenhuyzen en Visser, waarna hij
de benoeming van vier nieuwe leden der Ouder
commissie voorstelde. Met. algemeene stemmen
werden gekozen de heeren Selier, van der Klugt,
van Duyvenbode en van Steenbergen.
Vervolgens gaf hij het woord aan den heer
G. Nieuwenhuyzen, die den talrijken aanwezigen
verhaalde welk een ontzaglijk leed den dieren
veroorzaakt wordt door onkunde en onnaden
kendheid. Zijn geheele betoog was een felle aan
klacht tegen de misstanden, die nog altijd, on
danks het grootsche werk door de vereeniging
verricht, op dit terrein bestaan. Hij schetste o.a.
het veevervoer, de mishandeling van de dieren
op de marktterreinen ondanks scherp politie
toezicht en het dierenleed dat voortspruit uit
winstbejag. Aan de hand van de film „S.O.S."
toonde hij vervolgens aan met welke eenvoudige
goedkoope middelen iedereen kan medewerken
tot bereiking van het doel. dat deze mooie ver
eeniging zich heeft gesteld; terwijl voorts nog
gewezen werd op het opvoedkundig element, dat
in „Dierenbescherming" schuilt.
Een langdurig applaus bewees, dat de heer
Nieuwenhuyzener in geslaagd was de juiste
snaar te treffen.
Na de pauze, waarin de traditioneele tractatie
niet ontbrak, dankte de heer van der Neut de
scheidende leden der Oudercommissie en deed
ten slotte in samenwerking met den heer Kriek,
namens de Leidsche Spaarbank eenige mede-
deelingen over een nieuw spaarsysteem in de
school.
NED. REISVEREENIGING.
Ledenvergadering van dc afdeeling Leiden.
In café-rest. „In den Vergulden Turk" hield
de afd. Leiden der Ned, Reisvereeniging gister
avond een algemeene ledenvergadering, welke
vrij druk bezocht was.
De voorzitter de heer J. A. v. d. Horst, heette
de aanwezigen welkom, in het bijzonder den
oud-voorzitter, den heer Hardeweg en zijn echt-
genoote.
De notulen werden goedgekeurd, waarna de
secretaris, de heer Joh. Geijtenbeek, de inge
komen stukken voorlas.
Daaronder bevond zich een mededeeling be
treffende den ski-gymnastiekcursus, welke ook
in het a.s. seizoen weer zal worden gehouden.
De leden werden opgewekt tot deelneming.
Het aantal leden bedroeg op 1 Aug. j.l. 775.
Wat het a.s. winterprogramma betreft her
innert de voorzitter allereerst aan den Indië-
avond hier ter stede op 28 October a.s., waar
een deskundig spreker tal van interessante za
ken over Indië zal mededeelen. Voorts zal waar
schijnlijk het ensemble Ruys een voorstelling
voor de afdeeling geven.
De voorzitter bracht vervolgens verslag uit
van de te Utrecht gehouden algemeene verga
dering. waarvan de voornaamste bespreking
werd gevormd door de plannen tot fusioneering
der diverse reisvereenigingen in den lande. Het
resultaat hiervan Is nog niet bekend, doch ver
wacht mag worden, dat een gunstige oplossing
zal worden verkregen.
Na een korte pauze werden de aanwezigen
vergast op een vertooning van eenige flitsen
van den op Hemelvaartsdag naar Amsterdam
gehouden boottocht, opgenomen door dén afdee-
lingssecretaris, den heer Joh. Geijtenbeek. De
voorstelling gaf een duidelijk beeld van de uit
stekende stemming, welke aan boot heerschte.
De voorz. bracht den heer Geijtenbeek harte
lijk dank voor de uitstekende opnamen.
DE NIEUWE WINTERDIENSTREGELING
Drie-uurdienst naar Utrecht blijft
gehandhaafd.
Met de a.s. winterdienstregeling der Ned'.
Spoorwegen, aanvangende 6 October a.s., komt
er weinig verandering in den treinenloop Rot-
terdam-Leiden-Amsterdam wat Leiden betreft.
Op de lijn Leiden-Woerden-Utrecht zal de
3-uur-dienst gehandhaafd blijven en zal de
laatste trein om 21.05 uur naar Utrecht ver
trekken; van Utrecht C.S. vertrekt om 21.55 de
laatste trein naar Leiden.
In den treinenloop Leiden-Alphen a, cl. Rijn-
Gouda komt geen verandering.
Ook de bestaande aansluitingen zullen ge
handhaafd worden.
ACADEMISCHE EXAMENS.
Geslaagd voor het doctoraal examen wis- en
j natuurkunde, hoofdvak scheikunde, de heer
I Th. H. de Vette (Rotterdam); voor het docto
raal examen rechten: de heer J. H. de Vos tot
i Nederveen Cappel (Leiden)voor het proepae-
deutisch examen theologie: de heer J. Bouter-
se (Rotterdam)voor het doctoraal examen
Rechten: de heer B, W. Snijder (Leeuwarden);
I voor het candïdaatsexamen Indisch recht: de
I heer G. A. Hamel (Oegstgeest)
Zeven jaar Nationale Jeugdstorm. T.g.v. het zevenjarig bestaan van den Nationalen Jeugd
storm zijn Zaterdag in het geheele land eeredraagteekens uitgereikt. Deze dag droeg in
Arnhem, de plaats van de oudste Jeugdstormgroep een bijzonder karakter door de aanwezig
heid van den hoofdstormer C. van Geelkerken. Tijdens een marseh door de stad.
(Polygoon-Jotodienst N.S.B.)
JE ZULT WAT BELEVEN....
Voor Vreugde en Arbeid.
Het seizoen van Vj'eugde Arbeid is gister
avond hier ter stede geopend met een opvoe
ring in de Stadszaal van het blijspel „Je zult
wat beleven", van Schmitt, door het gezel
schap van Willem van der Veer.
Het thema van dit blijspel berust op het
systeem van persoonswisseling. Wanneer de in
schriftelijke verbinding met den dichter staan
de „Carola" er toe overgaat, haar „geestelijken"
held te bezoeken, wordt zij om den tuin geleid
door diens vriend, een bekend criticus, die zich
voor den dichter uitgeeft. Zij ontdekt echter
de persoonswisseling en dan zijn het de heeren
die de dupe worden van de „grap". Toch komt
ten slotte alles terecht en Carola wordt voor
den dichter ook de waarachtige „vrouw"
Het geheel is een warnet van „vergissingen",
uiterst handig in elkaar gezet en onderhoudend
door een luchtig spottenden dialoog. Waar ech
ter slechts drie personen in hoofdzaak optre
den, is er wel eens ietwat te weinig actie tegen
veel gepraat.
Voor geroutineerde spelers is het echter een
dankbaar speel-object en Jacques Reule en
Willem v. d. Veer als dichter en criticus weten
daarvan partij te trekken, vooral v. d. Veer, die
echter een meer menschelijke rol heeft dan
Reule, die bovendien in zijn speel trant iets is
vastgeroest. De Carola van Cilly Bach leed
eenigszins aan routine-gebrea, vooral tegenover
haar beide tegenspelers, die oude rotten zijn
in het vak, maar het geheel was alleszins be
hoorlijk en deed het uitnemend. Jammer, dat
de belangstelling niet grooter was. Het succes
was evenwel groot.
B. W. MENKHORST.
LEIDSCHE SPAARBANK.
Bij de Leidsche Spaarbank is gedurende de
maand September 1941 ingelegd f. 208.538.36 en
terugbetaald f. 197.318.95; 51 nieuwe inleggers
zijn ingeschreven, terwijl 121 boekjes geheel
werden uitbetaald.
Het te goed der 16434 inleggers, hieronder be
grepen 995 deelnemers aan den Afhaaldienst,
bedroeg einde September 1941 f. 5.753.042.92,
Door den Afhaaldiedst is in deze maand
f. 10.704.500 ontvangen in 3449 posten. 42 spaar-
busjes werden ter lediging aangeboden met een
gezamenlijken inhoud van f556.70. Op de scho
len werd gespaard f. 73.37
ZILVEREN JUBILEUM
VAN DEN HEER G. WARNAR.
De heer G. Warnar, commies der directe be
lastingen, invoerrechten en accijnzen, werk
zaam in het kantoor van dezen dienst alhier,
vierde heden zijn zilveren ambtsjubileum. Het
volledige personeel van het kantoor had zich
hedenmorgen ter huldiging in de versierde per-
soneelskamer verzameld.
De heer L. H. Bodde Bouman, hoofd der in
spectie der directe belastingen, invoerrechten en
accijnzen "sprak den jubilaris als eerste toe en
memoreerde daarbij in het bijzonder diens snelle
promotie.
De surnumerair der dir. bel,, invoerrechten en
accijnzen, de heer G. W. Otterspoor, bracht na
mens het geheele personeel de gelukwenschen
over. Ten slotte prees de heer L. J. A. van Dijk
de vakbekwaamheid van den jubilaris, van wlen
een ieder steeds een prettige samenwerking on
dervindt.
De heer H. Blyleven. chef de bureau ter in
spectie, bood den jubilaris een stoffelijk blijk
van waardeering aan, waarna men nog eenigen
tijd genoeglijk bijeen bleef.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
De 60-jarige straatmaker W. F„ die gister
morgen bij het oversteken van de trambaan op
den Lammenschansweg werd aangereden door
een tram en daarbij ernstig gewond, is eenige
uren later in het Diaconessenhuis aan de be
komen kwetsuren overleden.
WIjilGING MARKTUREN.
De Burgemeester van Leiden brengt ter ken
nis van belanghebbenden, dat:
a. de veemarkt en de poelierswarenmarkt in het
tijdvak van 3 Oct. 1941 t/m 3 April 1942, met
zonsopkomst zullen aanvangen en zullen ein
digen te 15 uur en dat het tijdstip, na het
welk geen vee meer ter markt kan worden
toegelaten, wordt gesteld op 2 uren na zons
opkomst op die dagen waarop de markten nè,
8 uur aanvangen;
b. de kaasmarkt zal aanvangen in het tijdvak
van 17 October 1941 t/m 30 November 1941
te 9.30 uur, in de maanden December, Januari
en Februari te 10 uur, in Maart te 9.30 uur
en in April te 9 uur;
c de botermarkt en de algemeene (Zaterdag-
sche) dagmarkt zullen aanvangen in Novem
ber te 9.30 uur. in December en Januari te
10 uur en in Februari te 9.30 uur;
d. de overige markten niet vóór zonsopkomst
en niet na zonsondergang worden gehouden.
De Burgemeester,
STEVENINCK.
De Gemeente-Secretaris,
VAN STRYEN.
Leiden, 1 October 1941. 3336
BRANDSTOFFEN VOOR KAMERVERHUUR
DERS EN PENSIONHOUDERS.
In aansluiting op de publicatie d.d. 25 Sep
tember j.l. wordt aan belanghebbenden mede
gedeeld, dat de gelegenheid tot het verkrijgen
van bonnen voor verhuurde kamers en pension
is verlengd tot en met Vrijdag 10 October a.s.
Het Distributiekantoor Breestraat 119 is ge
opend van 9 tot 12 u. 30 en van 14 tot 17 uur
(Zaterdagmiddag gesloten)
Met nadruk wordt erop gewezen, dat na 10
October geen gelegenheid meer zal bestaan,
bonnen van de periode October/November aan
te vragen.
Deze oproep geldt uitsluitend voor hen, die
hun kamers verwarmen met haarden of kachels.
De Burgemeester van Leiden,
STEVENINCK.
Lelden, 1 October 1941, 3335
LEIDSCHE BELASTING-OPPHAALDIENST.
Genoemde dienst heeft in de afgeloopen
maand f. 10.297.65 aan den Rijksontvanger af
gedragen, benevens f. 1712.97 aan den Gemeen
te-ontvanger.
De heer Tom Westen heeft zijn dameskap
salon Eugène in de Maarsmanssteeg 25 ander
maal aan een grondige inwendige verbouwing
en reorganisatie onderworpen, waardoor het
bedrijf niet langer over twee verdiepingen is
verdeeld, doch geheel gelijkvloers is onderge
bracht. Het aantal cabines werd uitgebreid van
vijf tot acht, die alle over een eigen telefoon
aansluiting beschikken, terwijl het geheele in
térieur in fijne, teere kleuren wérd geschilderd.
Achter den salon is een afzonderlijke pédicure-
en massagekamer ingericht, en voorts werd een
nieuwe afdeeling voor byouterieën gesticht.
Gedurende vijf weken is de normale gang van
zaken in het bedrijf door de verbouwing ver
stoord geweest, doch het resultaat loont het
offer.
HEDEN.
Sassenheim (Immanuël)wydingsdienst
7.30 uur nam.
Donderdag.
Rapenburg 23: Openbare les Huishoudschool,
2316 uur nam
Katwijk aan Zee (Casa Cara): Geref.
Bond. Spr. ds. Zandt van Delft, 7& uur nam.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 27
September 20 uur tot Donderdag 2 October
8 uur waargenomen door: de Apotneek Herdingh
en Blanken. Hoogewcerd 171, tel. 2C502 en de
Apotheek Reijst, Steenstraat 35, tel. 20136.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche Ap
theek .voormalig Wilhelminapark 8, tel,
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 14 gr. C. (57 gr. F.).
Uw huis is eerst dan goed ver
duisterd, wanneer buiten niet
zichtbaar is, dat er binnen licht
brandt.
Hoe verder het overwinnende Duitsche leger
het sovjet-land binnentrekt, hoe meer ellende
ontmoet het op zijn weg. Jarenlang is de
bevolking van den Russischen „heilstaat" ge
bukt gegaan onder het juk van een regiem, dat
door zijn ver derf elij ken arbeid een heel volk
ten gronde richtte. Ziet naar de woningen van
de sovjet-boeren, ziet naar de kleeding, die de
burgers dragen, het is alles armoede en ellende.
En dat deze ellende door den geesel van den
oorlog in niet geringe mate is toegenomen, laat
zich begrijpen.
Daarom moet dan ook spoedig hulp verleend
worden aan deze menschen, die thans meer
dan ooit een helpende hand behoeven.
Aan deze taak zal ook Nederland zijn deel
hebben.
Nederland zendt een ambulance naar het
Oostfront.
Nederland zal toonen wat menschen-liefde Is.
Nederland zal zich van zijn beste zijde doen
kennen.
Reeds stortten duizenden hun bijdrage voor
het totstandkomen van de Nederlandsche am
bulance.
De uwe wordt nog verwacht.
Stort haar vandaag nog op girorekening J
Nederlandsche Ambulance,
Koninginnegracht 22, 's-Gravenhage.
INTERNATIONALE SPORTBETREKKINGEN
HERSTELD.
Met ingang van 1 October zijn de international©
sportbetrekklngen hersteld voor zoover de mo
gendheden vriendschappelijke betrekkingen on
derhouden.
JONGEN DOOR AUTO DOODGEREDEN.
Gistermiddag is te Echt de tienjarige knaap
G., toen hij op weg was naar school, bij het
oversteken van den rijksweg door een auto, be
stuurd door B., aangereden en onmiddellijk
gedood.
VERPLICHTE PRIJSAANDUIDING VAN
VASTE BRANDSTOFFEN IN DEN
KLEINHANDEL.
De gemachtigde voor de prijzen heeft een
beschikking uitgevaardigd, waarbij een ieder,
die in den kleinhandel vaste brandstoffen te
koop aanbiedt, verplicht wordt deze waren te
prijzen. De prijsaanduiding van vaste brand
stoffen. welke voor onmiddellijken verkoop wor
den gereedgehouden, dient te geschieden door
middel van een prijslijst, welke op duidelijk
zichtbare wijze wordt opgehangen, of ter in
zage neergelegd.
De brandstoffenhandelaren kunnen voor de
naleving van het voorschrift gebruik maken
yan de prijslijst, welke door of namens den di
recteur van het rijkskolenbureau wordt uitge
reikt, ten minste wat betreft die vaste brand
stoffen, welke op deze lijst zijn vermeld. Voor
de vaste brandstoffen, welke niet op de lijst
voorkomen, moet de prijsaanduiding op andere
wijze geschieden.
De beschikking treedt op 13 October in werking.
door PETER FAZEKAS
(15
Dit interesseert me niet. Hoe is de wijn?
Dat weet ik niet. De most is zoet, glim
lachte Pettie.
Wat je zegt. Heb je hem reeds geproefd?
Neen. nog niet. Ik laat jou den voorrang.
Franzi smakte met zijn lippen en zijn oogjes
glinsterden.
Ik verwacht van je. Pettie, dat je voor Je
mannen goed zult zorgen, dat ze geen honger
en dorst hoeven te lijden.
Dat hangt van ons spel af. We hebben nog
twee man noodig.
Nog een tweeden violist, zeker. En wat
nog meer?
Een cellist.
He?
Ja, ouwe. wij spelen 's avonds voor voor
name menschen. die veel begrip hebben van
kunst en in hun kringen is een strijkje zonder
cellist niet volledig.
Dus mijn grootmoeder" krijgt een klein-
kindje. grijnsde Franzi.
Zorg. dat Pali en Jani morgenochtend
vroeg hier zijn, dan kunnen we repeteeren.
Het orkest, aangevuld met een tweeden violist
en met een cellist, repeteerde den volgenden dag
van elf tot twaalf uur. Het ging alles als ge
smeerd en Pettie was zeer voldaan. Zijn oogen
en oor en. die dadelijk op de muzikaliteit van
zijn makkers reageerden, bedrogen hem ook
ditmaal niet hij was met zijn vijf ondergeschik
ten tevreden en zij ook met hem. Het was niet
meer dan natuurlijk, dat de Zigeunermuzikan
ten, of zij jong waren of oud, zich bij de be
slissing van Pettie neerlegden, want in de twee
jaar. cïat Pettie als kapelmeester van Domborad
optrad, verwierf hij groot aanzien, niet alleen
onder de Zigeuners, die hem aanbaden doch
ook bij de grafelijke familie, alsmede In de
ambtenaarskringen van de provincie, die hém
vaak uitnoodigden om met zijn strijkje te spe
len. Het geld stroomde hem toe, hij deelde het
eerlijk op basis van een tot een. hetgeen betee-
kende, dat hij de eene helft en zijn strijkje de
andere helft kreeg. Hij verdiende dus veel meer
dan elk zijner mannen, doch kon het geld even
min onder zich houden, aangezien zijn „onder
danen" hem tot hun grooten crediteur kozen,
zij namen bij hem credieten „op eerewoord" op,
welke zij echter nooit terugbetalen konden. Hij
kreeg daarom veel standjes van zijn moeder en
vooral van Juliska, die er op aandrong wat geld
te sparen, om straks, als ze zouden gaan trou
wen, een eigen huisje te laten bouwen. Pettie
beloofde dan beterschap, doch het bleef daarbij.
Hoe kun je nu een eigen huis hebben,
vroeg Juliska aan hem, als Je al je geld ver
kwist?
God geeft me wel meer, als het noodig is,
overtuigde Pettie Juliska,
Heb Ie dan niet bij de hooge heerschappen
geleerd, dat men alleen dan rijk kan worden,
als men het geld opspaart?
Je zult ervan opkijken: Neen. Ik heb het
tegendeel geleerd. Ik weet alleen, dat de graaf
eenvoudig met zijn geld smijt, en toch heeft hij
altijd nog veel. Hfi geeft partijen, waar ik
spelen moet met mijn mannen, hij noodigt veel
gasten uit. hij laat de beste dranken en spijzen
opdisschen. hij reist met zijn familie naar verre
landen, hij schenkt mij en veel anderen men
schen kleeren en toch heeft hij nog genoeg van
alles.
Dat kan alleen een graaf doen, doch niet
een Zigeuner.
Een graaf laat net zooveel drukken, als hij
maar wil; dat kan jij niet! oordeelde Juliska.
Ik heb het niét noodig. Ik ben ook nog
veel te jong, pas zestien jaar en ik zal nog veel
geld verdienen, dan koop ik je de mooiste klee
ren. zulke als kontes Alma heeft.
Fijn, klapte zij in haar handen.*— En
dan trouwen we gauw.
Van den winter, als het in het dorp stiller
wordt en de grafelijke familie weg is.
Juliska was tevreden, zij vlocht haar bloote
armen om zijn hals en zoende hem. dat het
klapte. Pettie liet zich evenmin onbetuigd, hij
drukte haar tegen zich aan, keek haar in de
oogen en bedekte haar met kussen, zoodat z(J
niet ademen kon.
Mijn klein Zigeunermeisje, wat ben ik toch
gek op je.
En zal je niet met een ander meisje
Pettie legde zijn hand op haar mond om haar
verdere woorden meteen te smoren.
Schei toch uit, meid, met je jaloezie, ik
heb geen ander en ik wil ook geen ander.
Ja, maar ik ken de Zigeuners. zei ze
hardnekkig, half grappig, half ernstig, jullie
bennen me een goed soort, hoor 1
Pettie voelde zich beleedigd en gaf haar een
oorvijg. Daarmee was het misverstand uit den
wég geruimd en beiden waren zeer tevreden.
Op den wijnberg te Badacsony verzamelde
zich intusschen jong en oud uit heel de omge
ving. De wijnpersen in het lange, lage wijn
huis. haalden de laatste druppels vocht uit de
druiven, alleen de wijngaardenier was nog aan
het werk bezig, de andere arbeiders en boeren
meisjes. die bjj het druivenplukken geholpen
haddn, waren reeds in hun schilderachtige
kleeding gestoken en het wachten was op den
landheer, graaf Kopandy, die het sein voor het
begin der feestelijkheden zou geven Een op
windend geroezemoes maakte zich van de feest-
groep meester, toen de koets van den graaf
langs den veldweg op den berg naar boven
rolde.
Leve! Leve de graaf! riepen zij, toen hij
met zijn vrouw en dochter uit de koets stapte;
Pettie met zijn strijkje zette het volkslied in.
dat allen met ontbloot hoofd aanhoorden.
Een boerenjongetje drong naar voren, hij
reikte de gravin een mandje met goudgele drui
ven en zei het gedicht-op. dat hij ingestudeerd
had:
Neem. o vrouwe al die druiven.
Die U hart'lijk welkom wulven.
Druiven maken goeden wijn,
O wat heerlijk, o wat fijn.
Gravin Gabriella kneep het jongetje even in
den wang en proefde de heerlijke druiven,
v/a ar van zij er ook aan haar gemaal en haar
dochter gaf.
De wijngaardenier trad naar voren met een
flesch verschen most, dien hij zijn meester
overhandigde met de woorden:
Gods zege op den wijnberg rust,
D!e dróeg thans rijke" vruchten,
Hij brengt nu rijkdom, vreugd en lust
In huizen en gehuchten.
Kopandy schonk daarop de most ln een glas,
dien hij en zijn gezin als eersten proefden.
Daarna gaf hij aan ieder een slokjp en volgens
voorschrift prezen allen den nieuwen wijn.
Ook de terzijde opgestelde Zigeimermuzikan-
ten mochten, als laatsten, van den most drin
ken, waarna zij meteen den openlngscsérdós
speelden. Graaf Kopandy zocht een knap boe
renmeisje uit. en leidde met haar den dans in.
Een boerenzoon boog zich diep voor de gravin
en noodigde haar ten dans. terwijl de wijn
gaardenier comtesse Alma voor zijn rekening
nam. Spoedig deden allen mee. vroolijkheid en
uitbundigheid heerschten op den wijnberg en
Pettie en de zijnen speelden onvermoeid door.
Na den eersten dans liep Alma enthousiast naar
Pettie toe, nam hem de viool uit de hand, legde
haar op een whnvat neer en wilde hem onder
de dansenden sleepen. Doch Pettie weigerde:
Ik kan niet dansen.
Kom toch, iedereen doet het en het ls
heusch niet moeilijk, twee naar rechts en twee
naar links, zoo, je moet mij maar stevig vast
houden, zoodat lk niet omval. zei Alma.
Neen. hield hij vastberaden voet bij stuk.
ik ben een Zigeuner en mijn plaats is hier
onder mijn mannen.
Hij nam zijn viool weer* op en speelde door.
Alma was teleurgesteld vanwege het blauwtje,
dat zij bij Pettie liep D&t had zij van hem niet
verwacht. Immers, zij waren in den tijd toen
Pettie op het landgoed opgroeide speelkame
raden en vaak dansten en sprongen zij in het
park en in het bosch rond, de groote maat
schappelijke afstand, die tusschen hen bestond,
verdween bij hun spelletjes en Pettie toonde
zich nooit gegeneerd voor haar. hoewel de on
derdanigheid en bescheidenheid van zijn ras
hem in het bloed lagen. Hoe ouder hij werd. des
te meer zag hij het groote verschil, dat tusschen
zijn klasse en de hare bestond, dit ham hij ah
iets vanzelfsprekends on ieder gevoel van op
standigheid over dit feit was hem vreemd. Alma
was nu een volwassen jongedame van zestien
jaar. zij was bijna even groot als hij. had licht
blond haar en felle. grijze oogen; haar gp-
zichtshuid was blank. Neèir neen. zij was geen
kind meer, waarmee hij wild^ spelletjes kon uit
voeren zooals eens. In de kinderjaren: hij voelde
grooten eerbied voor haar. evenals alle andere
menschen en Zigeuners in het dorp. Zijn plaats
was thans bij zijn strijkje en bij Juliska, dat
zwarte 'Zigeunermeisje, dat weldra zijn vrouw
zou worden en dat voor hem net zooveel be-
teekende ais Alma voor een jongen graaf, die
zeker eens zóu komen om haar te trouwen.
Alma wildé niet meer dansen en ging in de
koets zittenfwovendien was de eerste ronde
reeds afgelooppn en ook Kopandy en zijn vrouw
namen afscheid van de vroolijke menschen, die
hen hartelijk toewuifden.
Leve de graaf, leve de graaf, zongen zij
en aangezien dvze huidekreet geen muziek had
en Pettie toch doorspelen moest liet hjj de
melodie hooren van het bekende lied:
„De graaf verdronk,
de graal Iverdronk in het wa-a-ter..
Dit veroorzaakt? een nog vioolijker stemming
onder het volk. »velks uitgelatenheid, toen het
onder elkaar ble?f> geen grenzen meer kende.
Toen het feest o? den berg eindigde, trokken
de mannen en vouwen, de meisjes en jongens
zingend en juichend den berg af, dorpwaarts,
waai' zij uiteen gPgen.
Het strijkje ech1er had thans de nog grootere
taak te vervullen: de voorname gasten, die zich
aan den oever van het meer, reeds op de terras
sen. verzamelden, den geheelen avond voor te
spelen. Hoe anders was dit toch dan daar boven
op den berg en w?t voor een ander slag men
schen zat hier feestelijk bijeen. Tafels met witte
lakens, keurig gedekt- stonden naast elkaar, het
publiek was elegant deftige heeren en dames
dronken uit de listallen glazen, waarin ge-
ruischloos loopende kellners den wijn schonken.
Vrienden van de tfomandy's van de naburige
landgoederen, de bekendste grondbezitters van
het land, alsmede toston ui,t de groote steden
ren hier bijeenge£orh<?n"óm den nieuwen wijn
i den landheer ui- Domborad te proeven. Na
het diner begon ook hier de dans. doch hoe an
ders dan daarginds. Afgemeten maar elegant
begon het, maar vfldra verkreeg de csérdós
den vorm. die herrr#uekomt en dien hij overal
moet dragen wil ..echt" blijven. En Pettie
speelde maar door*1 i>j wist van geen ophouden
en maakte alleersjtou pauze, wanneer het pu
bliek hem er om*fuieekte.
(Nadruk verboeten)
(Wordt vervolgd)
2—1 j
