SANATOGEN
LEfDSfH DAGBLAD, Dm-d^g 30 krlwhï 1^11 Tweede Blad No. 25004
Winter-werkregeling
vastgesteld
82ste Jaargang
Gemengd Nieuws
SPORT
Uit de Rijnstreek
RADIO
Voor fabrieken en werkplaatsen
AGENDA
FEUILLETON
De vervloekte Viool
SLAGERSKNECHT WON DUIZEND GULDEN
Hg nam deel aan de Winterhulploterij.
Op het pleintje, dat vanouds als „groote
markt" in Den Haag bekend staat, kwam gis
termiddag om kwart voor vier een slagersknecht
op de eenvoudige gedachte om een kwartje te
wagen aan de openbare Winterhulploterij Hij
was uiteraard de eenlge niet, want er is daar
lederen dag veel belangstelling voor. Het ergste,
wat Je gebeuren kan, is, dat je een niet trekt
en dan blijft er van het kwartje toch nog een
zeer behoorlijk percentage over ten bate van
degene, die voor feitelijke Winterhulp in aan
merking komen. HU kreeg voor zijn kwartje
nummer 65 op het plankje en werd winnaar
van zes echte Winterhulploten van een halven
gulden.
Met spanning maakte onze slagersknecht de
lootjes open en hü zag, dat de eerste vier al
vast „nieten" waren.
Het vUfde lootje bracht hem een prUsJe van
vijftig cent, zoodat hU zyn kwartje al verdub
beld mocht zien.
Toen kwam het laatste lootje aan de beurt.
Dat zal wel weer een „niet" zUn, dacht hU.
Maar het was volstrekt geen niet: in duideiyke
cijfers en letters stond er „duizend gulden" op...
„Komt u maar even op het podium" noodig-
üe de colporteur-loterijman hem uit, „dan
wordt u dadelUk de prUs uitbetaald."
Er ging een spoedboodschap naar het hoofd
kantoor en binnen het kwartier was de stapel
bankbiljetten, die te zamen het bedrag van
duizend gulden vormden, ter plaatse. Met een
hartelUk toespraakje werd deze hoofdprijs den
gelukkigen winnaar ter hand gesteld, waarbij er
op geweezen werd. dat er nog verscheidene prij
zen van duizend gulden in de Winterhulploterij
zitten, die er op gelijke wijze uit kunnen komen.
.VALSCHE KOLENBONNEN VERVAARDIGD.
Zeven arrestaties.
De Centrale Opsporingsdienst van de Haagsche
politie is een complot tot het vervaardigen en
Verhandelen van valsche kolenbonnen op het
spoor gekomen.
In verband hiermede zUn naar „Het Och
tendblad" meldt, aangehouden een 18-jarige ty
pograaf en diens vader, een 47-jarige zetter en
drukker in wiens drukkerij beslag is gelegd op
een electrische drukpers, een cliché voor de
vervaardiging van valsche kolenbonnen, een
zetproef, benevens eenig ander drukkersmate
riaal.
Voorts zUn aangehouden een 25-jarige typo
graaf. die het cliché heeft vervaardigd en een
28-jarige boekbinder. Laatstgenoemde is de op
drachtgever in deze zaak en heeft tevens een
deel van de valsche bonnen in omloop gebracht.
Verder zijn nog drie personen aangehouden,
die eveneens valsche bonnen in omloop hebben
gebracht.
Er zyn ongeveer 5000 valsche bonnen in be
slag genomen.
INBREKERS TE ZEIST AAN HET WERK.
Tien arrestaties.
BU een inbraak, door middel van inklimming
in een tijdelijk onbewoonde villa aan de Ver
lengde Slotlaan te Zeist, is een zeer groote hoe
veelheid gouden sieraden, juweelen, sigaren,
levensmiddelen en kleedingstukken ontvreemd.
De buit was zoo omvangrUk, dat vier koffers,
die eveneens in de villa aanwezig waren, gebe
zigd zfjn om alles te vervoeren.
Als verdacht zich aan deze inbraak te hebben
schuldig gemaakt, heeft de Zeister politie, in
samenwerking met die te Amsterdam, twee be
ruchte inbrekers van 37- en 22-jarigen leeftUd
aangehouden. Bovendien zijn acht personen ge
arresteerd als verdacht van heling
Tijdens het onderzoek is gebleken, dat de
beide Amsterdammers zich op verschillende
plaatsen aan soortgelijke inbraken hadden
schuldig gemaakt.
PSYCHOPAAT ONTVLUCHT EN GEGREPEN.
Zaterdagavond heeft een der in Winschoten
opgesloten psychopaten uit zijn cel in het voor
malige huis van bewaring weten te ontvluchten.
Na grondig speuren vond men den vluchteling
op den zolder van een schuur, behoorende bU
hotel „Vrijheid", waar hij zich onder planken
had verborgen.
De man werd overmeesterd en naar het asyl
teruggebracht. Hier verklaarde hy, van een
medegevangene een zaagje te hebben ontvan
gen. waarmede hij na een maand werken de
tralies van zUn cel had doorgezaagd.
F. 1300 ONTVREEMD TE LEMMER.
Terwijl de heer A, Prins en echtgenoote, wo
nende in de Parkstraat te Lemmer, bij hun
zoon op bezoek waren, is tusschen 8 en 10 uur
's avonds bU hun ingebroken. Ruim 1300 gul
den is ontvreemd.
VOETBAL.
HALFWEG—AALSMEER 0—0,
De strijd ging tamelijk gelijk op. Aalsmeer wist
enkele mooie kansen te scheppen, die echter niet
benut werden. In de tweede helft een mooie voor
zet van Spaargaren, waaruit Eveleens een keihard
schot loste, maar de paal bracht redding. Half
weg kwam nu onzetten, forceerde een doorbraak,
doch doelman de Gooyer stond goed opgesteld en
werkte keurig weg. Het Halfweg-doel werd thans
zwaar bestookt Niets mocht echter baten. De
doelpunten bleven uit en zoo kwam met een on-
besllsten stand het einde van dezen wel ietwat
forsch gespeelden wedstrijd.
SCHAKEN.
BONDSRAAD VAN DEN NEDERL. SCHAAKBOND.
Indeellng der competitie.
De bondsraad van den Nederlandschen Schaak
bond heeft te Utrecht vergaderd Als voornaam
ste punt stond op de agenda vermeld verandering
ln de eerste klasse competitie van den bond.
Het voorstel werd aangenomen. Tevens werd het
bestuur volmacht verleend naar gelang ran om
standigheden te handelen.
De indeeling van de eerste klasse competitie ls
voor groep (Noord) West als volgt:
A.S.C.. Alkmaar V.V.V., Haarlemsch 8.G.,
Leldsch SG, Max Euwe en V.A.8.
De aftredende bestuursleden, de heeren P.
Jungman. secretaris en A. de Bruyn. 6e bestuurs
lid werden herkozen. Den heer Jungman werd nog
extra dank en hulde gebracht voor z\]n leiding van
de groote bondswedstrijden te Leeuwarden, al
waar een record aantal deelnemers werd inge
schreven.
zwolle werd aangewezen als plaats waar ln
1942 de bondswedstrijden zullen worden gehou
den.
DAMMEN.
LEIDERDORPSCHE DAMCLUB.
In de Jaarvergadering dezer club werd het be
stuur samengesteld als volgt:
M. Hoogervorst voorz.. H. v .d. Vecht 2e voorz
A Kruidenier seer.. M. de Koning 2e secr.. K.
Spek. penn.. C. de Koning comm. v. Mat en J. B
v. d. Wijngaard alg. adj.
De onderlinge competitiewedstrijden, welke
weer gehouden worden ln het lokaal a/d. Kerk-
laan, r/angen aan op 2 Oct. as.
ALPHEN.
Ongeoorloofde verkoop van bonnen.
De politie heeft tegen verschillende personen
proces-verbaal opgemaakt wegens het koopen en
verkoopen van distributiebonnen.
DIAMANTEN ECHTVEREENIGING.
Het echtpaar C. Treurv. d. Wel. Jullanastraat
alhier, hoopt 13 October as zijn diamanten hu
welijksfeest te herdenken. De 00-Jarige bruidegom
en 81-Jarige bruid mogen 2lch nog in een goede
gezondheid verheugen.
Geslaagd voor diploma B le gedeelte van
het machinistenexamen de heer K. v. d. KnUff
alhier.
BU de politie zijn weer verschillende aangif
ten gedaan van Tllwieldiefstal en diefstal van een
schaap.
ALKEMADE.
A.s. 40 Jarig jubileum van ds. B. J. Geerllng.
Ds. B. J. Geerllng, Ned. Herv. Predikant te
Oude en Nieuwe wetering, herdenkt op 13 Oct
a s. zijn 40-Jarlg ambtsjubileum. HU was predi
kant te Oostersee, Blngwerd, Dorkwerd en sedert
1 Mei 1932 te Oude- en Nieuwe Wetering.
NIEUWKOOP.
Vertrek Zuster Hemmer.
Wegens aanstaand huwelijk verkreeg de wyk-
verpleegster van het Wlt-Gele Kruis, zuster H.
S. M. Hemmer met ingang van 1 October a.s. eer
vol ontslag uit haar functie.
ZIJ was hier werkzaam sinds Juli 1039 en heeft
met groote toewijding haar taak vervuld.
Inenting.
Ten huize van dr. M. Koert alhier zal op Dins
dag 7 October a.s. des n m. 2 uur gelegenheid
zijn tot Inenting en herinenting.
WADDINXVEEN.
Warm voedsel voor den arbeider.
Op Initiatief van den burgemeester ls alhier
een comité opgericht, bestaande uit de heeren:
G. v. d. Loo, J. Berghuis. C. P. Broer,, C. Hoogen-
doorn, C. Okkerse en J. Verheul, dat zich ten doel
stelt, warm voedsel te verstrekken aan de fa
brieksarbeiders.
VOOR WOENSDAG 1 OCTOBER.
Hilversum I. 415.5 M.: 6 45 Gram muziek
6 50 Ochtendgymnastiek 7.00 Gram.muziek
7.45 Ochtendgymnastiek 8.00 BNO Nieuwsbe
richten 8.15 Gewijde muziek (gr. pl.) 8.40
Gram.muziek 9.15 Voor de hulsvrouw 9 25
Gram muziek 11.00 Voor de kleuters 11.20
Sylvestre Trio 12.00 Gram.muziek 12 25 Voor
den boer 12.40 Almanak 12.45 BNO: Nleuws-
en economische berichten 1 00 Planovoordracht
1.30 Gram.muziek 2.15 De Melodlsten en
solist 3.00 Voor de vroyw 3.20 Zang met
pianobegeleiding en gram.muziek 4.00 Bijbel
lezing (voorbereid door de Christelijke Radio
Stichting) 4.20 Voor de Jeugd 5.00 Gram -
muziek 5.16 BNO: Nieuws-, economische- en
beursberichten 5.30 Voor de jeugd 5 45
Vlooi en piano 6.15 Causerie Volksgezondheid
6 30 Klaas van Beeck en zijn orkest 7.00
Actueel halfuurtje 7 30 Volkszangkoor met
pianobegeleiding 8.00 Het kwartier van den
arbeid 8.15 Cabaretprogramma 9.15 En6me-
ble Bandl Balogh 9.45 Gram.muziek 10.00
BNO: Nieuwsberichten 10.1511.00 Gram-
muziek.
Hilversum II. 301,5 M 6.45—8 00 Zie Hilver
sum I: 8.00 BNO: Nieuwsberichten 8.15 Gram.
muziek 10.00 Morgenwijding 10.15 Gram -
muziek 10.40 Voordracht 11.00 Zang met
pianobegeleiding en gram.muziek 11.30 Gram.
muziek 12.00 De Romancers 12 45 BNO:
Nieuws- en economische berichten 1.00 Om
roeporkest en slolste 1 30 Gram.muziek 1.45
Omroeporkest 2.15 Voordracht 2.30 Oram,
muziek 4.00 Cello en plano 4.40 Gram.mu
ziek 5.00 Voor de Jeugd 5.15 BNO: Nleuws-
economische- en beursberichten 5.30 Zang en
plano 6.00 WUdlngswoord 6.15 Gram.mu
ziek 6 20 Amusementsorkest en solist 7.00
Actueel halfuurtje 7.30 Krontjongorkest Indi
sche Club te Amsterdam (gr pl 7.45 In en
om de N.8B (voorbereid door de NSB 8.00
Groninger Orkestvereeniging en solist 8.45
Causerie „Geneeskundige praktUken ln vroeger
(Polygoon-v. Bilsen)
NA DE ZÖ/VÉWCCGiNG KOMT Dt KAUlUGUKÉ
GOIOfWNWH. MET 0VM1G FUBOfiA
eeuwen ln Nederland" 9.00 Groninger Orkest
vereeniging 9.45 Gram.muziek 10.00 BNO:
Nieuwsberichten 10.1610.20 AvondwUdlng.
GEM RADIO OrSTRIBl'TIEBEDRIJF
Woensdag 1 October.
Ie Programma: 6 4522.15 Hilversum I
22.1524.00 Dultsch Programma.
lie Programma: 6.4522.15 Hilversum II
22.1623.00 Programma uitsluitend voor aange
slotenen bi) Radio Centrales 23.0024.00
Dultsch Programma.
Ille en IVe Programma: 6.4524.00 Dultsch
Programma.
Evenals ten b^jioeve van het vorig winter
seizoen heeft de secretaris-generaal van het
departement van sociale zaken ook voor de
winterperiode 1941/42 een regeling vastge
steld, welke de mogelijkheid schept, verloren
gegane arbeidsuren in te halen, wanneer ten
gevolge van de vcrduisteringsvoorschriften
korter dan 48 uur per week moet worden
gewerkt. Deze regeling komt hierop neer,
dat, met uitzondering van de bouwbedrijven,
het aan ondernemingen in alle gemeenten
des rijks is toegestaan, als compensatie voor
de beperkingen, die de verduisteringsvoor
schriften met zich brengen, In het tijdvak
tusschen nu en 31 Mei 1942, langer dan 8'£
uur per dag en 48 uur per week in fabrieken
en werkplaatsen te doen werken. De werk
tijd mag evenwel niet meer bedragen dan
10 uur per dag en 55 uur per week. terwijl
de dagelijksche werktijd in zijn geheel ge
legen moet zijn tusschen een half uur voor
zonsopgang en een half uur na zonsonder
gang.
Dit halfuur voor zonsopgang en na zonson
dergang is speciaal bedoeld voor eventueelen
voorbereldings- en opruimingsarbeid. De voor
schriften voor de verduistering blgven dus on
aangetast. d.w.z. de verduistering van zonson
dergang tot zonsopgang moet worden gehand
haafd.
Op de algemeen erkende ChristelUke feest
dagen mag geen arbeid worden verricht en deze
dagen mogen niet worden opgenomen in de be
rekening van de in te halen arbeidsuren.
Bovendien streeft de regeling naar een zoo
sterk mogelijke beperking van het aantal ln te
halen uren. Vandaar dat bepaald is, dat in de
wintermaanden de werktUd niet meer ingekort
mag worden dan noodzakelgk is.
In het algemeen zullen de districtshoofden
der arbeidsinspectie niet hun goedkeuring hech
ten aan een werkrooster. wanneer de groote da
gelijksche rusttUd in de perloden van korter wer
ken op 'meer dan een halfuur (het wettelUk
minimum) is gesteld.
De vergunning geldt uitsluitend voor arbei
ders van 16 jaar of ouder Het geval kan zich
HEDEN.
Jeruël: Bijbelbespreking te 7V4 uur nam.
Morschweg 59: Stadsevangelisatie te 7V/ uur
nam.
Stadszaal: Arbeid en Vreugde, tooneelspel „Je
zult wat beleven". 8 uur nam.
Woensdag.
Rapenburg 23: Openbare les Huishoudschool,
23Vi uur nam.
Oegstgeest (Geverstraat 16)Gem. Ckxl6 te
3Vï uur nam
Sassenheim (Immanuël)Wijdingsdlenst
7.30 uur nam.
BIOSCOPEN.
118 jaar: 14 jaar: f alle leeftijden.
Luxor-theatcr: „Verleiding" f
Dageigks nam 2^ en t) uur.
Zondag 27 uur, doorl. voorstelling.
Lhlo-theater: ..Sensatieproces Caailla" f
Dageiyks 8.15 uur nam.; 's Zondag6 te 21/4,
4.30 en 8 1/4 uur Woensdag en Zaterdag ma-
tlnée 2.30 uur.
Trianon-theater: „Carnaval" t
Dagelijks 2 en 8 uur. 's Zondags van 26.30 u.
doorloopende voorstelling
Caslno-theater: „De sensatie-Journalist" f
nacht" t.
Dagelijks 8 uur Woensdag en Zaterdag ook 2%
uur. 's Zondags te 2. 4Vfe en 8 uur nam.
Rev-tl\eater: „HBar prlvé-secretarls" f
DagelUks 2 en 8 uur nam Zondag 26% uur
doorloopende voorstelling
Nova-theater (Katwijk aan Zee): Nam. 7^ uur,
„De misdaad van Pabreanl". 's Zondags ge
sloten.
Dc avond-, nacht- en Zondagsdienst der
apotheken te Leiden wordt van Zaterdag 27
September 20 uur tot Donderdag 2 October
8 uur waargenomen doorde Apotheek Herdingh
en Blanken, Hoogewoerd 171, tel. 2C502 en de
Apotheek Reijst. Steenstraat 35, tel. 20136.
Te Oegstgeest door: de Oegstgeestsche Apo
theek .voormalig Wilhelminapark 8, tel. 26274.
LUCHTTEMPERATUUR.
9 uur voorm.: 15 gr. O. (59 gr. F.).
Zenuwen in de war?
iNeem dan
toch SANATOGEN'
Talloos zijn degenen, die
Sanalogen reeds mei
succes hebben gebruikt
en het warm aanbevelen.
Sanalogen kan ook bij
U die zenuwachtigheid
overwinnen. Sanatogen
versterkt bet gcheele ge
stel en verhoogt den
werklust en het uithou
dingsvermogen.
Begin er nog heden mede.
Hef zenuwsterkende voedsel
voordoen, dat de compensatieregeling voor een
fabriek geen waarde neeft, Indien niet ook de
Jeugdige personen beneden 16 jaar daarin wor
den betrokken. In een dergelijk geval zal men
zich kunnen wenden tot het districtshoofd der
arbeidsinspectie voor een bijzondere vergun
ning Wordt deze vergunning verleend, dan zal
daaraan ln elk geval de voorwaarde zUn ver
bonden, dat in 3 weken niet langer dan 144
uren wordt gewerkt. De oplossing zal dus hier
moeten worden gevonden door tydelijk meer
jeugdige arbeiders beneden 16 Jaar aan te ne
men. die afwisselend langer dan 8V4 uur per
dag werken.
Voorts wordt er nog aan herinnerd, dat. in
dien. krachtens de thans voor den winter 1941/
1942 vastgestelde regeling, langer dan uur
per dag wordt gewerkt, ingevolge het werk-
tydenbeslult volstaan kan worden met het
geven van M uur rust, telkens na ten hoogste
5 uur arbeid. Overigens behoeft, op grond van
de arbeidswet, bij het volgen van een normale
werktijdregeling de na 4*4 uur arbeid te geven
rusttijd niet meer dan een halfuur te bedragen.
Het bouwbedrijf valt buiten den geheele rege
ling, omdat daar des winters steeds korter wordt
gewerkt dan 48 uur, zoodat er geen reden ls om
deze branche in een met het oog op de verduis
tering getroffen voorziening te doen deelen.
Bij de opstelling van vorenstaande regeling is
gebruik gemaakt van de ervaringen, die met
het winterseizoen 1940/41 zUn opgedaan. Zoo ls
thans de mogelijkheid geschapen, dat de „ver
let-uren" geheel kunnen worden ingehaald, het
geen ten vorigen Jare niet het geval was.
Een ander verechil ligt in de omstandig
heid. dat op Zaterdagmiddagen na 1 uur niet
mag worden gewerkt. Hierbij wordt echter
rekening gehouden met de mogelijkheid, dat
dit voor sommige ondernemingen overwe
gende bezwaren kan opleveren.Wanneer zich
zulk een geval voordoet, kan men zich voor
het verkrijgen van een bijzondere vergun
ning tot het districtshoofd der arbeidsinspec
tie wenden, doch men dient er rekening
mede te houden, dat deze niet dan bU uit
zondering en in zeer bijzondere gevallen zal
worden verleend.
Wanneer ondernemingen, op grond van de hier
weergegeven voorschriften overgaan tot het
maken van een herziene werktijdregeling, dan
moet deze eerst in drievoud worden toegezonden
aan het betrokken districtshoofd van de arbeids
inspectie. Pas wanneer één dezer exemplaren,
voorzien van de goedkeuring van het districts
hoofd door de onderneming is terug ontvangen,
mag tot Invoering der werktijdregeling worden
overgegaan. Dit exemplaar moet naast de ar
beidslijst of den rooster hangen, zoolang van de
daarop vermelde werktijdregeling gebruik wordt
gemaakt.
door PETER FAZEKAS.
(14
Toen Pettie den terugweg naar oom en tante
Versegi alleen ondernam, was hy lang niet zoo'
vrooi ijk en rustig als anders, wanneer hg van
bezoeken aan zyn moeder placht thuis te ko
men. Iets onverklaarbaars maakte zich van hem
meester, dat op onrust, angst en groote verant
woordelijkheid leek. Door Alma en haar vader
liet hy zich gaarne overtuigen, dat het ver-
schgnen der geesten maar een praatje was dat
in het brein der eenvoudige menschen wordt
geboren, doch hU bleef diep onder den indruk
van Juliska's scheldwoorden, want zij zélf gp-
loofde aan hun uitwerking, evenals iedereen in
het dorp. In zUn steeds verder gesponnen fan
tasie echter, die haar voortzetting 's nachts in
zijn droomen vond zag hy een reuzen weeg
schaal: aan den eenen kant stond een spook in
de andere schaal lag zUn Stradivarien deze
laatste zakte met één ruk, door de zwaarte
omlaag, terwyi de andere schaal met het spook
als een licht veertje omhoog sprong
Deze gevolgtrekking, door ziin eigen wil ge
schapen. deed voor goed zyn twijfel onderdruk
ken en zijn bijgeloof verdwgnen.
HOOFDSTUK V.
Kopandy had er niets tegen dat Pettie zich
aan het hoofd van het Zigeunerstrijkl? te Dom-
borad stelde, hoewel hg hem nog wat jong
achtte.
Ik had liever gezien. Pettie. en dat weet
JU heel goed. dat je eerst naar de Muziekacadr-
mie was gegaan en pas daarna in een orkest
was gaan meespelen, zei hij tegen hem maar Ik
wil je niet weerhouden, ik heb daartoe het recht
niet.
Ik wil alles voor u doen, als u er op aan
dringt, dan ga ik zelfs naar de academie, maar
het heeft voor my geen doel. Ik wil heusch niet
op de planken als een kunstenaar optreden lk
wil alleen primas worden, dit is de hoogste trap.
welke wij zigeuners willen bereiken, meende
Pettie.
Je wilt toch zeker verder ook op het land
goed biyven wonen en naar het dorp alleen
gaan om te spelen? Informeerde Kopandy.
Ja. als het kan graag, want ik zou my nu
moeiiyk kunnen wennen om ln de Zigeuner-ry
wonen.
Doe Je best. Pettie en zorg er voor. dat Je
Ëgj Mf, g
strijkje het beste wordt van de heele buurt, ik
zal je vaak noodig hebben, want Alma wordt
groot en ik zal in de toekomst partytjes geven
en menschen van buiten hier vragen.
Ik wil dan op myn „hofmusicus" trotsch
zUn
Hofmusicus! Is dit een mooiere titel dan:
Zigeunerprimas? vroeg Pettie belangstellend.
Ja natuurlijk, want hofmusici zUn er niet
veel. Zigeunerprimassen echter in elk dorp.
En hoeveel goede zyn er onder? Hoeveel
Zigeuners kunnen het van zichzelf met rustig
geweten beweren: „ik ben een goede primas?"
vroeg Pettie met opkomend zelfbewustzyn.
Ik reken in elk geval op je. mijn jongen
en ik ben er van overtuigd, a at Je ook zonder
academie een der besten zult zyn, besloot
graaf Kopandy het gesprek.
De eerste taak van Pettie was het houden van
een generale repetitie in de herberg van Onodi.
Voor deze gelegenheid liet hy nog enkele andere
Zlgeunermuslcl uit Domborad en omgeving ko
men. behalve de vaste leden van het bestaande
strijkje. Alsof hij nooit iets anders ln zijn leven
had gedaan, examineerde hij de violisten, kon
trassen. zimbalisten en bassisten, niets ontging
hem niet de kleinste fout maar aan het eind
van den avond toen het reeds heel laat was.
had hij een strijkje zijn strijkie bij elkaar
Géén der muzikanten speelden zelfs niet bU be
nadering zoo goed als hg. zoodat allpn zijn supe
rioriteit erkenden. Het was goed ..materiaal",
dat hg aldus biieen had gebracht de rest kon
hy door repetities en door discipline in orde
mak^n. Als kontras, als tweede violist dus koos
hy den vroegeren primas, dien hij er liever uitj
had gesmeten, ware het niet. dat deze vrij be-1
hooriyk kon spelen Sommige aanwensels, bij -
voorbeeld van het al te overdreven glimlachen j
tegen de gasten zou hg hem wel afleeren. wantj
zgn tanden waren zacht uitgedrukt niet
blank genoeg en dit feit was nogal hinderiyk
voor de gasten, die zaten te eten en te drinken
in de gelagkamer. Hg zou voortaan letterlgk
zUn mond dicht moeten houden.
De zimbalist was aan de beurt. Hem verbood
hy ten strengste het bierglas op den rand van
zijn instrument te zetten, want ten eerste zou
hg het glas met zijn ellebogen kunnen om
gooien. ten tweede was dit niet goed voor de
klanken en ten derde was het glas veel te diep,
hetgeen den zimbalist aanleiding gaf er te ver
en te lang ln te kyken.
En wat den bassist betreft, hem verzocht Pet
tie zeer beleefd, doch zeer dringend ook eens
naar zyn diflgeerende gebaren te kijken en niet
alleen naar de rokken en de laarzen van de
meisjes, vooral op Zondagmiddag, bij den dans
op het marktplein.
Deze musicale wenken namen de leden zich
zeer ter harte, vooral toen hij hun duldeiyk
maakte, dat hij ook voldoende reserve-muzikan
ten ter beschikking had. die gereed stonden om
ln te springen, zoo dit noodig mocht zijn.
Orde moet er ztfn, gaf hU hun te ken
nen en hoewel zij daaraan niet al te zeer ge
hecht waren, begrepen zU heel goed. dat de
jonge primas het goed met hen meende, maar
ook gereed was om bg het kleinste verzet hen
er één voor één uit te smijten en door nieuwe
te vervangen.
Heel spoedig verspreidde zich de mare. dat te
Domborad het beste Zigeunerorkest van de
heele provincie te vinden was en Pettie noch
zijn makkers mochten over gemis aan belang
stelling klagen. Toen hg zijn eerste duiten ver
diend had. was hij overgelukkig en dit schonk
hem veel meer voldoening dan al die welvaart,
welke hg op het landgoed tijdens zijn verblijf
had genoten. Zijn eerste weg leidde naar zijn
moeder:
Hier. kijk moeder, drie gulden, die ver
diende ik vandaag en die mag jij hebben
O. o mijn lieve, aardige, flinke, schattige
zoon. wat een boel geld op een dag riep zij uit, i
hem allerlei lof toezwaaiend. wat zal je toch
veel geld verdienen air je nog grooter bent
Breng je ook morgen je verdienste naar huisj
Ik zal het altijd doen zoolang ik het zelf
niet noodig heb
Hij had er echter nog één gulden bg. waar
over hij zweeg, dien bracht hg aan zgn bruidje.
Zij straalde en bespuwde den gulden, tegen het
geldstuk zeggende:
Je vader, Je moeder, je kinderen en Je
heele familie worden eveneens door mij ver
wacht.
Voortaan kwam Pettie iederen dag naar het
dorp om in de herberg voor de gasten te spelpn
tèrwfjl hij ook op Zondag zijn kunst voor de
jeugd ten beste gaf, die nooit genoeg van den
csard&s kreeg. En wanneer de jongens en meis
jes van dit Zondagsche werk bek-af van ver
moeidheid waren omringden zU Pettie en vroe
gen hem om eenlge luister-melodieën voor hen
te spelen. HU deed dit gaarne, ja zelfs was hy
dankbaar, wanneer men belangstelling voorzJJn
spel toonde. Zg gingen rondom Pettie op den
grond zitten, de meisjes werden van de liefdes
liederen, waarvn Pettie het grootste repertoire
bezat, zoo ontroerd, dat zU haar hoof dj en op de
schouders van haar jongens legden en met
verliefde eogen keken naar Pettie. Deze
loerde stiekem naar zijn bassist, die zyn be
lofte vergeten bleek te hebben en een chaotisch
fezoem en ge boem en gedroem door zijn reuzen
nstrument liet hooren. omdat zUn volle aan
dacht aan de knieën van de zittende meisjes
was gewyd.
Je behandelt je „grootmoeder" slordig.
snauwde Pettie tegen hem. met grootmoeder het
basinstrument bedoelend.
Zg is te oud voor me. vergeleken bij die
meisjes daar. luidde het ondeugend antwoord
van den bassist, die Franzi heette.
Maar jij bent ook niet zoo jong
Met mijn vgfenvijftig jaar ben ik veel Jon
ger. dan welke knaap van deze. hoor. glchelde
hg en om dit te bewijzen streek hij met zijn
lijvigen stok zoo hard over de dikke snaren, dat
het wel leek. alsof de god van den donder zijn
krachten had willen toonen.
Hy had zeer veel last met zyn bassist, die
tydens het spelen de allerzotste streken uit
haalde; weliswaar kon Pettie op zijn spel niets
aanmerken, de oude paste zich goed aan de
harmonie aan. deed zijn ..grootmoder" niet over
bodig brommen, hinderde door de diepe, zware
tonen de zachtere klanken in het geheel ni^t.
hij was dus een waardig lid van het strykje.
doch hg leidde door zgn persoonlgk gedrag veel
te veel de toehoorders of de dansparen af. Hy
schreeuwde en gilde en maakte tegen leder
malle opmerkingen: „hè, zeg, drink niet te veel,
ik heb ook dorst", of „kreeg Je op Je kop van
je vrouw, dat Je gister zoo laat naar huls ging",
of „coquetteer niet met myn „grootmoeder",
want anders en als dreigement maakte hij
met zijn strijkstok een schermbewegingtijdens
de vurige csard&s-liederen begeleidde hg zijn
druk spel met nog drukkere schouder- en hoofd
gebaren, terwijl hy de meest onzinnige redena
ties. op de maat van den dans en door de mu-
zickklanken, er tusschen wierp, als „laat myn
haar los. stommeling", of „de kapper heeft geen
grootmoeder", of „tweemaal sloeg de klok om
drie uur"en dat alles zonder maar één
oogenblik uit het verband van het orkest te
raken. Pettie had er zelf pleizier ln gehad, hoe
wel hy hem soms. als het tè bar werd, tot de
orde moest roepen by welke gevallen Franzi
zich achter zyn „grootmoeder" verschuilde en
door middel van zijn touwdikke „g"-snaar pro
testeerde.
Wanneer Pettie ln het kasteel bU een of
andere gelegenheid voor de grafeiyke familie
met zijn orkest spelen moest, of wanneer deze
zichzelf een genoeglijken avond wilde verschaf
fen. nam hij altyd Franzi met zich mee, doch
de andere twee wisselde hij vaak. omdat hem
een voldoende reserve aan kontrasten en zim
balisten ter beschikking stond. De oude ging
zich dan langzamerhand als zUn vader en hy-
zelf zich als diens zoon beschouwen hetgeen
voor den eerste, wiens kinderen allang ln de
wereld uitgevlogen waren, evenals den Jongen
primas, die zgn Zigeuner-vader miste, veel ge
mis vergoedde.
Op een moolen najaarsdag verraste Pettie
Franzi met de volgende mededeeling:
Er is groot nieuws. Wij spelen morgen te
Badascony. op het wgnoogstfeest.
Franzi liet triomfkreten hooren. Toen deze
daarin uitgeput raakte, beloofde hy:
Nou. dat wordt me wat!
In de middaguren spelen wil op den wijn
berg en 's avonds op de terrassen aan het Ba-
laton-meer. waar de graaf met zijn gasten aan
wezig zullen zijn.
En hoe is de oogst vroeg Franzi gewichtig.
Uitstekend Ik hoorde van kontes Alma,
1at haar vader den heelen wijnoogst reeds ver
kocht heeft.
(Nadruk verboden)
(Wordt vervolgd)
